DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Na de Bisschopsconferentie te Fulda. Belangwekkend Herderlijk Schrijven van hetDuitsche Episcopaat. ste Jaargang ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1936 No. 8508 S)e £eki6ch£(2om<Mit DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Een Memorandum aan den Führer. „Wij maken geen aanspraak op uitzonde ringswetten of bijzondere gunsten, maar wij willen slechts die bewegensmogelijkheid en vrijheid, die aan onze tegenstanders iederen dag in steeds grootere mate gewaarborgd wordt." „Wij willen geheel overeenkom stig de grondwaarheden van ons geloof medewerken aan het welzijn van het Duitsche volk". Wij publiceeren den volledigen tekst van het belangwekénd Herderlijk Schrijven van het Duitsche Episcopaat dat morgen in alle katholieke kerken van Duitschland wordt voorgelezen. Het Duitsche Episcopaat, in vergadering bijeen op het Graf van den H. Bonifacius, zendt aan de Duitsche Katholieken een groet en wenscht hen Zaligheid in den Heer. Geliefde Diocesanen! Aan het Graf van den H. Bonifacius, den roemrijken Apostel der Duitschers en den heldhaftigen bloedgetuige voor ons Chris telijk geloof, zjjn Wij, Katholieke Bis schoppen, ook dit jaar weer in broe derlijke eensgezindheid bijeen gekomen voor ernstige besprekingen en gewichtige beraadslagingen. Bij deze eerbiedwaardige groeve hebben wij neergelegd den bitteren nood, waarin het Geloof in Onzen tijd verkeert, alle drukkende en steeds groeiende zorgen be treffende de godsdienstige opvoeding en zedelijke vorming onzer jeugd, al Ons smartelijk verdriet over de zware verlie zen, die Wij in de afgeloopen maanden op Kerkelijk en ook op buiten-Kerkelijk ge bied en op allerlei ander terrein geleden hebben. Bij dit Heilig Graf hebben Wij ook neer gelegd ons onverbiddelijk besluit om met ongebroken moed en blijde offervaardig heid, zooals het voor Ons Bisschoppen als Opvolgers der Apostelen betaamt, de rech ten en vrijheden, die Ons door de natuur wetten en de positieve wetten zijn ge waarborgd, te verdedigen in het belang van heel het Duitsche volk. Niemand kan Ons ontslaan van dezen ernstigen plicht en principieele houding die Wij bij Onze Bisschopswijding en Onze Apostolische zen ding voor God en voor de zielen, voor het volk en het Vaderland op Ons hebben ge nomen. Zij volgt Ons op al Onze Bisschop pelijke wegen en zij begeleidt Ons voor den rechterstoel van den Alwetenden God. Memorandum aan den Führer. Zooals ook tengevolge van de menigvul dige zorgen, in het afgeloopen jaar het ge val was, zoo hebben Wij ook na deze ver gadering van het geheele Duitsche Episco paat den Führer en Rijkskanselier een uit voerig rapport toegezonden. Wij hebben daarin te kennen gegeven Onze onwrik bare verbondenheid met het volk en Onze Christelijke trouw aan den Staat. Doch met alle Duitsche eerlijkheid en openhartigheid, hebben Wij deA nadruk gevestigd op de steeds meer toenemende pijnlijke verstoringen en beknotting van het Godsdienstig en Kerkelijk Leven. Wij hebben de aandacht gevestigd op al die on verdiende verdachtmakingen, waaraan de Katholieke Organisaties blootstaan; Wij hebben de aandacht gevestigd op de be- leedigingen, waaraan de H. Vader, de Bis schoppen, de Priesters en Kloosterlingen zijn blootgesteld. Moge het Ons in dit jaar vergund zijn, het Katholieke volk, dat evenals Wij be kommerd is, niet alleen op de hoogte te stellen van den inhoud van dit samenvat tend rapport, maar hopenlijk mogen Wij ook berichten, dat aan deze betreurens waardige mistoestanden werkelijk een ein de wordt gemaakt. Wij maken geen aanspraak op uitzonde ringswetten of bijzondere gunsten, maar Wij willen slechts die bewegensmogelijkheid en vrijheid, die aan Onze tegenstanders iederen dag in steeds grootere mate ge waarborgd wordt. Wij verlangen slechts die heilige rechten die de Führer zelf drie jaar geleden, bij het afsluiten van het Con cordaat, ten aanhoore van de geheele we reld plechtig heeft gewaarborgd. Het Bolsjewisme dreigt! Wij wijzen daarbij speciaal op het we reldkundig feit, dat juist in Onzen tijd communisme en bolsjewisme met duivel- sche doelbewustheid en volharding er naar streven^ zoowel vanuit het Oosten als van uit het Westen, tegen Duitschland, als zijn de het hart van Europa, op te dringen. Daarom mag de Duitsche eenheid niet ver zwakt worden door godsdienstige verbol genheid en tweespalt, wijl een gedeelte van ons volk verachtelijk wordt gemaakt en voortdurend wordt bestreden. Door een einde te maken aan deze span ningen en door het herstel van den Gods dienstvrede zal ons Nationaal weerstands vermogen steeds meer versterkt en ge steld worden, opdat later wanneer Europa eenmaal geheel gezuiverd van het Bolsje wisme de geheele geredde beschaafde we reld ons dank zal betuigen. Juist die ver schrikkelijke toestanden, die zich in de laatste jaren en nog onlangs in het onge lukkige Spanje hebben voorgedaan, geven ons te denken. Wij willen vanaf deze plaats niet in gaan op de barbaarsche gruwelen die een met duivelschen geest bezield gepeupel, opgehitst door de leugenachtige beloften van Russische agenten, tot ontzetting der -geheele beschaafde wereld in Spanje mis dreven hebben. Wij willen in hartelijk me delijden en in ons deelnemend gebed de talrijke slachtoffers gedenken van deze haast weergalooze vervolging. Maar ook in Duitschland moet men het wel ter har te nemen: wanneer thans Spanje aan het Bolsjewisme ten slachtoffer zou moeten vallen, dan zou het lot van Europa, zoo- al niet definitief bezegeld, dan toch op angstwekkende wijze in onzekerheid ge bracht worden. Welke taak daarmee aan ons volk en vaderland zou zijn toebedeeld is duidelijk. Moge onze Führer er met Gods hulp in slagen, het ongehoord zwaar werk, om dit gevaar te bezweren, volbrengen met onverschrokken vastberadenheid en met de meest trouwe medewerking van alle volksgenooten! De les van Spanje. Het bloedende Spanje geeft ons nog over een tweede punt te denken. Men heeft in de afgeloopen maanden ook binnen de Duitsche landsgrenzen, de Katholieke Kerk, de Paus en de Bisschoppen en de Priesters op lasterlijke wijze in betrekking tot het Bolsjewisme en het Communisme trachten te brengen, en in dagbladen en tijdschriften heeft men gesproken van een verbroedering tusschen Rome en Moskou. Wat in Spanje thans geschiedt, moet aan allen, die prijs stellen op een objec tief oordeel, toch zeker de oogen openen. Het Bolsjewisme erkent juist in de Katho lieke Kerk, in haar Geestelijkheid en in haar Religieuse Orden zijn meest onver zoenlijke en sterkste tegenstanders. Van daar de haat en de wil om deze te vernie tigen, zelfs door middel van de meest bloedige vervolging. Iedereen, die dit over weegt, moet Onze Kerk, Onze Priesters en Kloosterlingen in een geheel ander licht bezien, dan zij door bepaalde schynwer pers in de afgeloopen maanden ook in Duitschland belicht zijn. Moge het Ons be spaard blijven, dat het gepeupel ook buiten het schiereiland der Pyreneeën, onze Priesters en kloosterlingen tot eer ste doelwit neemt, om in hen het sterkste bolwerk tegen haar alles omverwerpende ideeën en het opdringen van haar Revolu tionaire leer te treffen. Het ligt toch voor de hand: het Bolsjewisme is, zooals Rus land en ook Mexico het ons bewijzen, slechts dan in staat om zegenrijk uit den strijd naar voren te komen, niet alleen tij haar opkomst maar ook nog meer in zijn toekomststreven, wanneer aan den waren Godsdienst een leugenachtigen schijn gegeven wordt, en het Geloof aan Christus en aan een persoonlijke boven natuurlijke God en aan een vergeldend hiernamaals verdwenen is uit de harten en het geweten der menschen. Dat alleen reeds moest een voldoende reden zijn, om juist dit geloof met alle middelen in ons Vaderland en Volk te beschermen, en om dit geloof vooral te verdiepen en te verzorgen, in de opgroeiende Duitsche jeugd. Tegenover het Bolsjewisme faalt iedere ramaak-wereldbeschouwing, die weliswaar geheel valschelijk en wederrechtelijk zich den naam van Godsdienst aanmatigt, mair die geen' bezielende kracht bezit om het verstand te verlichten en die ook geen sterke motieven heeft voor het zedelijk leven. Want de God, dien bepaalde nieuw lichters in de plaats van den alleen-waar- achtigen Christélijken God willen stellen, is niet van ons menschen te onderscheiden. Neen, hij is bloed van ons bloed, of beter gezegd, een hersenschim van de mensche- lijke fantasie. Wat beteekent echter een dusdanige God, die de mensch zichzelf ge maakt heeft, die „in den mensch zelf' groe.'t? En wat beteekent het wanneer met het geloof aan den persoonlijke, bovenna tuurlijke God ook het geloof aan het an dere leven ineenstort, wat beteekenen dan al die verplichtingen,, dde de grondslag vormen voor het zedelijk leven der men schen en daaraan richting geven? Vandaar dat zich een derde gedachte in het licht dezer Spaansche gruwelen als buitengewoon actueel aan ons opdringt: niet de bestrijding van het Godsgeloof, dat door het Christendom gepredikt wordt, maar de volledige erkenning van dit Ge loof, vormt alleen de absoluut betrouw bare grondslag, waarop de sterke en stand vastige bolwerken tegen het Bolsjewisme opgebouwd kunnen worden. Geen strijd, maar vrede en eendracht met de Katholieke Kerk, opdat wij op die wijze de geestelijke invloed, van het Bols jewisme onmogelijk maken. Niet door uiterlijk geweld alleen wordt het Commu nisme in zijn diepste grondslagen getrof fen en overwonnen, maar vooral door de geestelijke opstanding van Europa en van ons vaderland in het geloof aan Jezus Christus, en door toenadering tot Zijn Kerk. De wereldbeschouwingen, die gebo ren v/orden uitsluitend uit het bloed en uit de stroomingen van den tijd, kunnen hier niet afdoende helpen, maar alleen die geloofsovertuiging, die ondanks alle stormen stand houdt, omdat zij haar oor sprong vindt in God, in het heilige en eeuwige, en omdat zij verbindend is voor alle eeuwigheid. Als men niet op Gods dienstig gebied een omwenteling weet af te weren, dan wordt ook de deur geopend voor een revolutie op politiek en econo misch terrein. En dan is geen enkele aard- sche macht meer in staat om haar te stui ten. Dat is een aaneenschakeling, die niet alleen door de denkwetten en de psycho logie bevestigd wordt, maar die ook door de historische feiten tot op den huidigen dag bewezen wordt. Geliefde Diocesanen. In het licht van deze onwederlegbare waarheden kunnen Wij Duitsche Bisschoppen het niet begrij pen, dat men ook in Ons Vaderland en bij ons volk de invloedssfeer van het Chris tendom en van de Kerk steeds meer in perkt en haar ten slotte slechts laat be staan binnen het kerkgebouw. Omschrijving van de Kerk vervolging in het Derde Rijk. Wij kunnen het niet begrijpen, dat men onze Katholieke Vereenigingen in hun ze genrijke werkzaamheid steeds meer hin derpalen in den weg legt, zoodat haar voortbestaan zelfs twijfelachtig is. Wij kunnen het niet begrijpen dat men de le den van confessioneele Kerkelijke Organi saties, tot zelfs van een Meisjescongrega tie toe, het lidmaatschap van een Staats organisatie verbiedt, dat men er zelfs mee dreigt om brave huisvaders en hun ge zinsleden van het dagelijksche brood te berooven, wanneer zij de betrekkingen, die zü tot nog toe met de katholieke organi saties onderhielden, niet willen verbre ken. Wij kunnen het niet begrijpen, dat men de milddadige zegenende hand van de Christelijke Charitas, steeds meer terug duwt en dat; men op verschillende plaat sen de Katholieke Zusters van het ziekbed der patiënten en uit de kindertehuizen verdringt. Wij kunnen het niet begrijpen, dat de Katholieke Pers, zelfs de Kerkelijke en Godsdienstige tijdschriften en Kerkbladen door allerlei verordeningen worden be knot, zoodat de indruk gewekt wordt, dat deze maatregelen de totale ondergang der Katholieke Pers ten doel hebben. Wij kunnen het niet begrijpen, dat men de opgroeiende Duitsche jeugd geheel wil onttrekken aan de Christelijke invloeden en dat men hen ideeën bijbrengt, die vij andig staan tegenover het Christendom, ofwel dat men de levenskracht van him Katholieke overtuiging in gevaar brengt door hen in interconfessioneel gezelschap te brengen. Wjj kunnen het niet begrijpen, dat men in de Duitsche landen de confessioneele scholen en de Katholieke Bijzondere Scho len tracht uit te schakelen, en reeds door gehouden stemmingen uitgeschakeld heeft, ofschoon het Rijksconcordaat waarborgen inhoudt, dat zij mogen blijven bestaan en dat nieuwe scholen mogen worden opge richt, terwijl toch ook in het Concordaat gewaarborgd is, dat de Katholieke Bijzon dere Scholen bestuurd mogen worden door Religieuse Orden en Congregaties. In het licht van de gruwelen van het godlooze Bolsjewisme moeten Wij dusda nige en dergelijke beperkingen van het recht en van de Kerkelijke vrijheden als dubbel rampzalig signaleeren. Wij bidden en bezweren al diegenen, die het lot van ons volk in hun handen dra gen en daarvoor ook verantwoordelijk zijn, deze Onze Herderlijke woorden, die op wellen uit het diepst van ons hart, niet onopgemerkt te. laten voorbijgaan, maar door het zoo spoedig mogelijk herstel van den godsdienstvrede, die door het Concor daat gewaarborgd is, de grondslag te leg gen voor de Duitsche eenheid en de krach tige eensgezindheid en ons volk te verster ken voor de groote taak die het in de toe komst te vervullen heeft, en die het ont leent aan de krachtbronnen van het Chris tendom. Wij, Katholieken, willen tock waarlijk niet anders dan geheel overeen komstig de grondwaarheden van Ons ge loof medewerken aan het welzijn van het Duitsche volk en juist tot zijn heil die krachten behouden, die Duitschland in het verleden roemrijk en groot gemaakt heb ben. De Katholieken zelf willen Wij bemoe digen in Herderlijke liefde, om ondanks al les wat ons verontrust en pijnigt, in ka raktervolle standvastigheid in het Geloof te volharden en dom- een gewetensvol ka tholiek leven te bewijzm, dat de kracht van ons Goddelijk Geloof in staat is om een volk instand te houden en te verster ken. Waarom zouden wij Christenen, wij Ka tholieken, moedeloos worden? De eeuwige waarheid is ons eigendom en de Godde lijke kracht is onze sterkte. Adjutorium nostrum in nomine Domini! Onze hulp is in naam des Heeren, die he mel en aarde gemaakt heeft! De Almachtige en Barmhartige God, de Vader, de Zoon en de Heiligen Geest ze- gene U allen, Amen. Fulda, 20 Augustus 1936. Adolf Kardinaal Bertram, Aartsbisschop van Breslau. Michael, Kardinaal von Faulhaber, Aartsbischop van Munchen en Freising. Karl Joseph, Kardinaal Schulte, Aarts bisschop van Keulen. Jacobus, Aartsbisschop van Bamberg. Kaspar, Aartsbisschop van Paderborn. Konra, Aartsbisschop van Freiburg. Joseph Damian, Bisschop van Fulda. Wilhelm, Bisschop van Osnabruck. Ludwig, Bisschop van Spiers. Franz Rudolf, Bisschop van Trier. Matthias, Bisschop van Würzburg. Johannes Baptist, Bisschop van Rotten- burg. Michael, Bisschop van Regensburg. Antonius, Bisschop van Limburg. Joseph, Bisschop van Augsburg. Maximilian, Bisschop van Ermland. Konrad, Aartsbisschop van Osnabruck. nistrator van Meiszen. Clemens August, Bisschop van Munster. Joseph Godehard, Bisschop van Hildes- heim. Albert, Bisschop van Mainz. Michael, Bisschop van Eichstatt. Dr. Franz Hartz, Praelatus Nullius der vrije Prelatuur Schneidemühl. Prelaat Dr. Riemer, Vicaris Kapitularis van Passau. Wijbisschop Dr. Straeter, Vicaris Gene raal van Aken. Dr. Johannes Baptist Dietz, Coadjutor van den Bisschop van Fulda. Prelaat Franz Dittert, Vicaris-Generaal van het Pruisische deel van het Aartsbis dom Praag. Prelaat Joseph Nathan, Vicaris-Generaal van het Pruisische deel van het Aartsbis dom Olmütz. En zal dit Ons Herderlijk Schrijven op Zondag 30 Augustus 1936 in alle kerken vanaf den kansel onverkort en ongewij zigd worden voorgelezen. Dit nummer bestaat uit vijf bladen, w.o. geïllustreerd Zondagsblad. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Een herderlijk schrijven van de Duitsche bisschoppen over de maatregelen tegen de katholieke kerk en den strijd tegen het bols jewisme. 1ste blad De strijd om Iran duurt voort. Te Toledo zouden de wapenfabrieken der regeering vernield zijn. (2de blad). Zal Mussolini een bezoek brengen aan Hitier? (2de blad). Trotsky wordt geïnterneerd. (2de blad). Groeiend verzet in Rusland tegen Stalin. (2de blad). BINNENLAND. Het onderhoud van den minister van so ciale zaken met de wethouders der groote gemeenten over de wijzigingen in de steun- verleening. (1ste blad) De opening va nhet vliegveld Ypenburg te Rijswijk. (2de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. In het Schaaktournooi te Nottingham be zetten Botwinnik en Capablanca de eerste plaats, dr. Euwe, Reshevsky en Fine de tweede. (3de blad). De wereld in vogelvlucht Spanje blijft hetzelfde beeld vertoon en: afwachten en schermutselen. Alleen in het Noorden is activiteit van eenige beteekenis merkbaar n.l. in de buurt van Irun, vlak bij de Fransche grens. Het schijnt daar een vrij merkwaardig gevecht te zijn. Aan beide zijden doet men niet anders dan schieten; de nationalisten rukken niet voorwaarts en de roode miliciens doen ook geen poging om hun bestokers terug te drijven. 's-Mid- dags wordt het schieten gestaakt om beide partijen gelegenheid te geven een hapje te eten! Het heeft er veel van weg, alsof men bezig is een operette op te voeren en den op sensatie beluste toeschouwers aan de Fransche zijde van de grens het genoe gen niet onthouden wil, dat zij werkelijk een oorlog meemaken. Ook is reeds een natio nalistisch vliegtuig boven Madrid versche nen, dat bommen gestrooid heeft op het vliegveld en boven de stad pamfletten heeft neergeworpen. Het resultaat van deze vlieg- demonstratie wordt verschillend beoordeeld. De regeering zegt, dat het vliegtuig onmid dellijk verjaagd is; de opstandelingen be weren, dat alle regeeringsvliegtuigen ver nield zijn. Ook wordt beweerd, dat de eenige wapenfabriek der regeering te Toledo vol komen verwoest zou zijn. Het zal wel stem ming-makerij zijn. Uit Frankrijk wordt gemeld, dat dr. Schacht uit Parijs naar Berlijn is terugge keerd, maar wat hij nu eigenlijk in Parijs is komen doen, wordt niet gezegd. Schacht zelfs beweert, zeer tevreden te zijn. SPOEDIGE BIJEENKOMST VAN NON- INTERVENTIECOMMISSIE VERWACHT. LONDEN, 29 Aug. (A.N.P.) De diplo matieke medewerker van de „Morning Post" meldt dat het besluit der Italiaan- sche regeering den uitvoer van wapens naar Spanje te verbieden, de eerste phase van de non-interventieonderhandelingen afsluit, daar hiermede de grootste moei lijkheden zijn overwonnen. Er bestaat thans hoop, dat de eerste zitting van de non-interventiecommissie reeds einde der volgende week, of begin der daaropvol gende week kan plaats vinden, en, daar verwacht kan worden, dat de commissie zich zal bezighouden met alle aangelegen heden, die den toestand in Spanje betref fen, zal zij ook wel de vraag onder de oogen zien, hoe de burgeroorlog gehuma niseerd kan worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1