Santander door de Spaansche
rebellen veroverd.
DINSDAG 11 AUGUSTUS 1936
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. fi
De Regeering te Burgos roept drie lichtingen op
SANTANDER DOOR DE REBELLEN
VEROVERD
Nationalistische regeering roept drie
lichtingen op; weigering wordt gestraft
Het radio-station Tetolan, dat in handen
van de „witten" is, bericht, dat de gehee-
le provincie Santander door de opstande
lingen is bezet.
Kolonel Franco verklaarde in een inter
view, dat, indieji de „witten" winnen,
Spanje georganiseerd zal worden op ge
lijke wijze als Portugal, Italië of Duitsch-
land.
Het leger treedt op als geneesheer om
Spanje van den dood te redden. De ope
ratie in de vorm van een militaire dicta
tuur zal duren zoolang dit noodig zal
blijken.
Generaal Cabanellas. de voorzitter van
de nationale junta te Burgos, heeft giste
ren een decreet uitgevaardigd, waarbij
alle reservisten van de lichtingen 1933,
1934 en 1935, die nog niet als vrijwilliger
dienst doen, onder de wapenen worden
geroepen.
Zij, die niet aan dit bevel gevolg geven,
zullen volgens het krijgsrecht worden ge
straft.
Uit Barcelona wordt gemeld, dat de pre
mier van Catalonië heeft medegedeeld, dat
morgen een korte zitting van den krijgs
raad zal worden gehouden, waarvoor de
nationalistische generaals Goded en Bur-
riel zullen moeten verschijnen.
De krijgsraad zal zitting houden op het
schip „Uruguay", waarop de generaals ge
vangen worden gehouden. De instructie
werd gevoerd, onafhankelijk van het pro
ces over den militairen opstand. In het
geval van een dubbel doodvonnis, dat men
verwacht, zal dit op het laatst worden
voltrokken Woensdag bij het aanbreken
van den dag in het militaire legerkamp
Larota.
Generaal Cabanelias heeft bepaald, dat
particulieren, die bankrekeningen hebben,
welke tot dusver gedeeltelijk geblokkeerd
waren, zonder beperking weer geld bij de
banken kunnen opnemen. Men beschouwt
te Burgos dit decreet als een bewijs, dat
de financieele moeilijkheden der nationa
listische regeering zijn opgelost en dat
zelfs, wat de bankbiljettencirculatie be
treft, de toestand weer absoluut normaal
is geworden.
Te Burgos is bevestiging ontvangen van
het bericht, dat de leider der katholieke
arbeiders Dimas de Madariaga door com
munisten is vermoord.
Naar te Bayonne wordt bevestigd is
San Sebastian geheel verstoken van wa
ter tengevolge van het optreden der re
bellen.
REGEERING-GIRAL AFGETREDEN?
Prieto zou nieuw kabinet hebben
gevormd
Te Parijs zijn gisteren berichten ontvan
gen, volgens welke de regeering-Giral gis
termorgen zou zijn afgetreden.
De leider van den rechtervleugel der
sociaal-democratische partij, Prieto, zou
volgens deze nog niet verder bevestigde
berichten, onmiddellijk een nieuw kabinet
hebben gevormd.
ONEENIGHEID IN HET VOLKSFRONT
VAN CATALONIË
De „Paris Midi" meldt uit Barcelona, dat
daar het vakverbond en het Iberisch-anar
ch istenv er bond in conflict zijn geraakt
met de naar hun meening te verburger
lijkte Catalaansche regeering, en verder
met de civiele garde, die voor een deel op
dracht heeft gekregen, den anarchisten en
vakvereenigingen de kortgeleden verstrek
te wapens weer af te nemen. De leden van
het vakverbond en de anarchisten zouden
van hun leiders instructie hebben ontvan
gen, op ieder te schieten, die hun de wa
pens weer zou willen afnemen
PROTEST VAN DEN H. STOEL
Tegen de heiligschennende daden
in Spanje
In een niet-onderteekende redactioneele
aanteekening, welke op de eerste pagina
gepubliceerd wordt, maakt de „Osservato-
re Romano" bekend, dat de Heilige Stoel
energieke protesten zal indienen bij de re
geering te Madrid in verband met de hei
ligschennende daden tegen de kerken en
de kloosterbevolking bedreven.
Het blad schrijft: de moorden op geeste
lijken en religieuzen, de verwoesting van
kerken en kloosters, de belemmering in
de uitoefening van den godsdienst kunnen
niet anders dan een protest van den H.
Stoel uitlokken.
Ofschoon men wil toegeven, dat de re
geering te Madrid zich in ernstige
moeilijkheden kan bevinden, om de zoo
jammerlijke excessen, bedreven door de
elementen, die zij zelf bewapende, te on
derdrukken, moet men toch niet verge
ten, dat reeds eerder verschillende malen
een dringend beroep op de regeering is
gedaan. De regeering is echter niet met
kracht opgetreden, om de gewelddaden te
gen de Kerk te verhinderen en te be
straffen. Tot dusverre werd nog geen ge
noegdoening gegeven aan de gerechtvaar
digde protesten van den H. Stoel.
Alle beschaafde lieden verwachten, dat
de regeering te Madrid maatregelen zal
emen om de zoo droevige excessen te be
teugelen of minstens openlijk haar spijt
zal betuigen over deze heiligschennende
daden.
De „Osservatore Romano" eindigt met
een aansporing tot de geloovigen veel te
bidden voor den terugkeer van rechtvaar
digheid en vrede in Spanje.
SPAANSCH REGEERINGSVLIEGTUIG
NEERGESCHOTEN.
Eén doode.
Generaal Queipo de Llano heeft over de
radio medegedeeld, dat te Puerto de Leon
een vliegtuig der linksche regeering is
neergeschoten, waarbij de piloot om het
leven gekomen is.
De generaal bevestigde voorts, dat het
beroemde Alhambra te Granada door re-
geeringsvliegtuigen is gebombardeerd. De
vliegers hadden in totaal 17 bommen ge
worpen, die gelukkig echter niet ontplof
ten, zoodat slechts onbeteekenende schade
werd aangericht.
HOE DE STRIJDKANSEN ZICH
KUNNEN ONTWIKKELEN.
Don Rafael Ayzpun, oud-minister van
Justitie in het kabinet van Leroux en eer
ste afgevaardigde van Navarra, geeft het
volgende algemeene overzicht van den
toestand in Spanje:
Van welken kant het overwinnend of
fensief ontketend zal worden? Twijfelt
daar niet aan, dat zal door de nationalis
ten gebeuren. Dit is het geheim van Mola
en Franco. Eerstgenoemde maakt geen ge
heim van zijn voornemen te wachten, tot
Franco gereed zal zijn, om Madrid te lijf te
gaan. Aan het front van Catalonië, waar
generaal Gil Yuste het bevel voert, gaat
het er alleen maar om de ingenomen stel
lingen te handhaven. In Guipuzcoa strijden
drie hoofdcolonnes tegen de mijnwerkers
van Asturië en, helaas, tegen de Baskische
nationalisten, die tegen hun geloofs- en
rasgenooten strijden, om een problema
tieke onafhankelijkheid te verwerven. Ge
noemde colonnes staan onde r bevel van de
noemde Beorlegui, Aritz de Zarata en Lo-
sarcos.
Het is mogelijk, maar niet volstrekt
noodzakelijk, dat zij San Sebastian inne
men voor het groote offensief. Deze oor
log zal aan het Zuidelijk front gewonnen
worden met de colonne van Somosierra,
onder bevel van kolonel Garcia Escamez,
en de colonne van Guadarrama, onder ge
neraal Ponte. Van zijn kant heeft Franco,
de opperbevelhebber der troepen in 't Zui
den, terwy'l hij naar het schijnt Zuid-Oost-
Spanje, welks strategisch belang van wei
nig waarde is, verwaarloost, zijn inspan
ning gericht naar het Noord-Westen. Hier
vechten troepen, die gevormd zijn uit le
gioensoldaten van Marokko en uit gere
gelde troepenformaties van Afrika, welke
in het gebied van Badajoz opereeren. Het
zijn onze beste eenheden, het best ge
oefend en het best uitgerust.
Zij zullen Badajoz veroveren en via Ca-
ceres een eerste contact tusschen de Zui
delijke en Noordelijke troepen tot stand
brengen. Wanneer dat gebeurd is, zal Ma
drid tusschen drie vuren staan, in het
Noorden, in het Westen en in het Zui
den. In dien wanhopigen toestand kan
gehoopt worden, dat Madrid niet zal
trachten het onmogelijke te doen, d.w.z.
de stad verdedigen, hetgeen met de wen-
schen van Mola zou strooken. Wanneer
Madrid echter de dwaasheid mocht be
gaan, tegenstand te bieden, zau het aan
gevallen worden uit Toledo, Navalcarnero
en op een lijn loopende van het escoriaal
naar Guadalajara."
BLOEDIGE GEVECHTEN IN BADAJOZ.
Een correspondent van de „Temps"
meldt uit het gebied van Badajoz, dat het
er naar uitziet, alsof de opstandelingen
hier de overhand krijgen. In de afgeloo-
pen dagen heeft de strijd nog geen beslis
send karakter gedragen. Tegen het einde
van de vorige week zijn echter sterke ge
motoriseerde afdeelingen der nationalis
ten opgerukt. In de nabijheid van Zaffa,
dat op 80 K.M. van Badajoz ligt, is een
der gemotoriseerde afdeelingen in botsing
gekomen met regeeringstroepen. Deze
laatsten beschikken slechts over een stuk
geschut, dat reeds dadelijk onbruikbaar
werd. Na eenigen strijd moesten de regee
ringstroepen toen vluchten. Toen de vluch
telingen in de stad terugkeerden was daar
groote opwinding ontstaan. Men nam on
middellijk maatregelen om de verdedi
gingswerken te versterken en barricades
op te richten met zandzakken. Het is toen
tot bloedige incidenten in de stad zelf
gekomen.
In de kazerne bevonden zich n.l. onge
veer 240 man der guardia civil, die ontwa
pend waren. Des avonds waren officieren
der regeeringsstrijdkrachten met eenige
manschappen en twee machinegeweren
vor de kazerne verschenen, waar zij zou
den hebben verklaard, dat de nationalisten
zich nog steeds op enkele kilometers van
de stad bevonden.
De mannen der guardia civil hadden
daarop uit schuilhoeken verborgen wapens
te voorschijn gehaald en het vuur op de
regeeringstroepen geopend. In de geheele
stad had de opwinding zich verspreid. Van i
balkons en daken zou op de regeerings
troepen zijn geschoten en eerst na een ge
vecht van verscheidene uren zouden deze
in de stad weer de overhand hebben kun-
Hoe word ik snel bruin
Door AMILDA-zonnebruinorême krijgt Uw
gelaat, armen en bals, direct een gezond,
sportief bruine teint, die tevens volkomen
beschermt tegen zonnebrand.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct.
5049
nen krijgen. Bij het aanbreken van den
morgen zou alleen de kazerne nog stand
gehouden hebben. Met pantserwagens en
granaten werd deze aangevallen. Tegen
tien uur werd de witte vlag op het dak
van de kazerne geheschen, nadat de com
mandant en 26 man in den loop van den
nacht gesneuveld waren.
DE AANVAL OP BADAJOZ HERVAT.
Gistermorgen hebben de opstandelingen
den aanval op Badajoz hervat. Vliegtuigen
hebben, naar het D. N. B., uit Lissabon
meldt, de stad gebombardeerd. Ook moe
ten troepen van de opstandelingen Mon-
teno, tusschen Badajoz en Merida hebben
bezet.
Volgens een bericht uit Le Coruna is
de stad Muesca Zaterdag door regeerings
troepen bezet. Onder leiding van kolonel
Le Vega hebben de nationalisten onmid
dellijk een tegenaanval ondernomen en de
stad na feilen strijd heroverd.
Beide partijen moeten ongeveer 600 doo-
den en vele gewonden verloren hebben.
ZATERDAG OPMARSCH NAAR
MADRID?
Er gaan volgens United Press geruchten,
dat Franco gisteren Mola telefonisch heeft
medegedeeld, dat zijn troepen in acht-en-
veertig uur met hun voorbereidende ope
raties klaar zullen zijn, zoodat men er op
zou kunnen rekenen, dat de intocht van de
nationalen in Madrid a.s. Zaterdag zal
plaats hebben.
NIEUWE DUITSCHE OORLOGSSCHEPEN
NAAR SPANJE.
De Duitsche admiraliteit deelt mede, dat
twee torpedobootjagers, de Kondor en de
Möwe, zijn vertrokken om de Duitsche
vloot in de Spaansche wateren te verster
ken.
OOK ITALIË EN RUSLAND VOOR
NON-INTERVENTIE IN SPANJE.
Graaf Ciano zet het Italiaansche standpunt
uiteen.
Italië heeft thans definitief zijn instem
ming betuigd met het principe van non-
interventie in de Spaansche binnenlansche
aangelegenheden. De Fransche ambassa
deur had een langdurig onderhoud met
Ciano, die hem het standpunt van Italië
uiteenzette. Er zijn evenwel nog enkele
punten, die nader zullen worden bespro
ken.
Ook Rusland heeft thans zijn instem
ming betuigd met het Fransche voorstel
van non-interventie.
AMERIKA EVENEENS UITGENOODIGD.
Naar United Press vernemt, bereidt de
Fransche regeering een diplomatieke dé
marche voor, met het doel ook de Ver-
eenigde Staten te bewegen tot deelneming
aan de voorgestelde overeenkomst inzake
niet-inmenging in den Spaanschen burger
oorlog.
Het initiatief, om ook het non-interven-
tie-paot te bewegen, zou van Duitschland
zijn uitgegaan.
De Duitsche rijksminister van buiten-
landsche zaken zou namelijk in een on
derhoud met den Franschen gezant, Pon-
cet, op Vrijdag 1.1. en tijdens een confe
rentie met den Britschen gezant, sir Eric
Phipps op Zaterdag, verklaard hebben, dat
Duitsohland in principe bereid is, zich bij
deze overeenkomst aan te sluiten.
De minister zou echter tegelijkertijd er
op gewezen hebben, dat hij de deelneming
van de Vereenigde Staten van Amerika
aan een dergelijke overeenkomst noodzake
lijk acht.
BUITENLAND
DENEMARKEN.
ZONDAG 13 SEPTEMBER MELK-
STAKING.
Eventueel in November een algemeene
staking van de boeren.
De vertegenwoordigers van de groote
Dejensche landbouworganisatie Landmae-
nens Samenslitning hebben Zaterdag te
Aarhuus vergaderd en besloten op Zondag
13 September een meikstaking te beginnen.
Indien de boeren in meerderheid aan deze
staking meedoen, zal men nogmaals de
eischen aan de L. S. aan de regeering voor
leggen. Worden deze eischen weer afgewe
zen, dan zal op 15 November een algemee
ne staking van de boeren volgen.
In de vergadering van de L. S. is verder
nog voorgesteld een „boerenweer" van
10.000 man op te richten die de deelnemers
aan de staking moet beschermen tegen sta
kingsbrekers en de stakingsleiding van al
les op de hoogte moet houden.
ENGELAND.
DE VACANTIE-REIS VAN KONING
EDWARD.
Koning Edward van Engeland is met
zijn gevolg in den hoftrein, die hem vanaf
de Joego-Slavische grens door prins regent
Paul ter beschikking was gesteld, om half
negen te Sibennik in Yoego-Slavië aan
gekomen. De koning was vergezeld van den
minister van Oorlog. Duff Cooper en een
aantal persoonlijke vrienden, die de reis
langs de Dalmatische kust zullen mede
maken. De koning heeft zich direct na aan
komst te Sibenik aan boord van het jacht
„Nahlin" begeven.
Het schip wordt geëscorteerd door een
Britschen kruiser en twee Joego-Slavische
torpedojagers.
ABESSINiE.
DE BEZETTING VAN HET Z.W.
VOLTOOID.
„Italië een trouwe vriend van den Islam".
Uit Addis Abeba wordt gemeld, dat de
Italiaansche troepen Garamulata hebben
bezet. De bevolking van dit gebied, dat ge
heel uit landbouwers bestaat, heeft geen te
genstand geboden.
Door deze bezetting is de inbezitneming
Zuid-westelijke Abessinië vrijwel geheel
voltooid.
Generaal Graziani, de onderkoning van
Abessynië, heeft te Addis Abeba een aan
zienlijke deputatie van Mohammedaansche
leiders ontvangen. Aan het hoofd daarvan
stond de said Ahmed Abdalla Idris, die als
een afstammeling van Mohammed be
schouwd wordt. De onderkoning verklaarde
in een toespraak tot hen, dat de Italiaan
sche regeering op de Mohammedanen in
Abessynië staat maakt als vredelievende,
ordelijke elementen, en dat Harrar, de hei
lige stad der Abessynische Mohammeda
nen, door de Italiaansche regeering bestemd
is om een middelpunt van Koranstudie en
Mohammedaansche beschaving te worden.
„Italië", zoo besloot hij, „is een trouw
vriend van den Islam".
GRSEKIENLAND
VIJF EN DERTIG COMMUNISTEN-
LEIDERS GEVAT.
Officieus wordt gemeld, dat sedert de af
kondiging van den staat van beleg 35 lei
dende communisten zijn gearresteerd.
PALESTINA.
BRITSCH VLIEGER GEDOOD.
Gistermiddag zijn twee Britsche vliegers
door een Arabier met geweerschoten ge
wond, een hunner ernstig. Hij is later aan
zijn wonden overleden.
JAPAN.
AANSLAG BERAAMD OP JAPANSCH
MINISTER.
Jongeman wilde minister Terautsji en
generaal Oegaki met een dolk neersteken.
Minoroe Koeroda, een jongeman van 25
jaar, is gearresteerd door de politie van
Koeroeme in Kyoesjoe, op grond van de
beschuldiging, dat hij een aan slag be
raamd heeft op het leven van den minister
van Oorlog, generaal Terautsji en van den
afgetreden gouverneur-generaal van Ko
rea, generaal Oegaki.
Naar verluidt heeft de jongeman tegen
over de poiltie bekend, dat hij voornemens
was naar Tokio te komen met ruim 30 aan
bevelingsbrieven, die aan verschillende
persoonlijkheden geadresseerd waren. In
Tokio wilde hij dan een gelegenheid af
wachten om met een dolk Terautsji en
Oegaki neer te steken.
De gearresteerde, die gestudeerd heeft
op de particuliere .school van dr. Sjoemei
Okawa, die een der leidende figuren was
in de zaak van de z.g. bloedhroedersohap,
voelde zich verontwaardigd over het feit,
dat Terautsji kortgeleden ruim 3000 leger
officieren overgeplaatst had. Ook ten aan
zien van Oegaki was de gearresteerde ver
ontwaardigd, omdat deze zich in de politiek
wilde begeven.
NED. OOST-INDIE
TWEE JAGERS UIT SOERABAJA
DOODGESLAGEN.
Door een ongelukkig toeval hadden zij een
inlandse he jongen doodgeschoten.
Gistermorgen waren de heer en Van der
Pauwert en Jordaan, beiden uit Soerabaja,
op vogeljacht getogen naar Grissee. Tijdens
de jacht werd door een ongelukkig toeval
een 14-jarige inlandsche knaap doodge
schoten.
De woedende vader achtervolgde beide
jagers, waarbij hij de geheele bevolking
van de dessa meesleepte. De vluchtende
jagers werden achterhaald en zoo ernstig
mishandeld, dat de heer Jordaan op de
plaats der mishandeling is overleden en de
heer Van der Pauwert naar de centrale
burgerlijke zieken inrichting te Soerabaja
moest woi'den vervoerd, alwaar hij gister
avond eveneens is overleden.
Het stoffelijk overschot van den heer
Jordaan is heden ter aarde besteld, evenals
dat van den heer Van der Pauwert.
Het onderzoek naar het verloop van dit
drama is in vollen gang.
BUiTENLANDSCHE BERICHTEN
BOSCHBRANDEN RICHTEN GROOTE
SCHADE AAN IN AMERIKA.
Twee personen en veel vee om het leven
gekomen.
De boschhranden, die in de staten Wyo
ming, Minnesota, Wisconsin, Michigan, Ida
ho, Woshington en Californië als een ge
volg van de hitte hebben gewoed, hebben
ontzaglijke verwoestingen aangericht. De
schade wordt op verscheidene millioenen
dollars geraamd. Twee personen zijn om
het leven gekomen en talrijke anderen ge
wond.
Uit Duluth (Minnesota) wordt gemeld,
dat ruim 100 gezinnen gisteren de vlucht
hebben moeten nemen en hun woningen op
50 mijl ten noorden van deze stad hebben
moeten verlaten in verband met een vree-
selijke bosch- en heidebrand, welke aan
gewakkerd door een krachtigen wind, 6000
H.A. grond kaal brandde. De verliezen aan
vee en eigendommen zijn zeer groot.
BLOEDIGE STRIJD MET BENDE
SMOKKELAARS IN JAPAN.
Vijf en twintig hunner gedood.
Volgens een bericht van het Japansche
persbureau Domei is aan de Jaloerivier ten
Zuiden van Antoeng hevig gevochten tus
schen een Koreaansohe smokkelbende en
de Mandsjoekwosche douane, waarbij 25
smokkelaars om het leven kwamen.
LUCHTVAART
BRITSCH VLIEGTUIG STORT IN ZEE.
De twee inzittenden verdronken.
Een Britsch militair vliegtuig is gister
morgen bij Bognor in het Kanaal geval
len. De twee inzittenden zijn verdronken.
MISLUKTE NOODLANDING VAN
MILITAIR VLIEGTUIG.
Met neus in sloot terecht gekomen en
over kop geslagen.
Gistermorgen om elf uur heeft een mili
tair vliegtuig, dat op groote hoogte over de
streek gevlogen had, en in Soesterberg
was opgestegen, wegens motorstoring een
noodlanding moesten maken op een ter
rein nabij het landgoed Vogelenzang, waar
het volgend jaar de wereldjamboree ge
houden wordt.
Het vliegtuig kwam aanvankelijk goed
neer, doch op een gegeven moment zag de
bestuurder plotseling een sloot voor zich en
hoewel hij nog trachtte rechtsaf te zwen
ken had het toestel te veel vaart, dook met
de neus in de sloot en sloeg over de kop.
De sergeant-vlieger wist zich te bevrijden
en de kant te bereiken
