VRIJDAG 7 AUGUSTUS 1936
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
VOORNAAMSTE NIEUWS
27ste Jaargang
No. 8490
OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weeki 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 r
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
Een wraakroepende zonde
't Is zoo gemakkelijk, om een loonsver
laging, een ontslag fel te becritiseeren.
't Is zoo gemakkelijk voor een buitenstaan
der.
Er zijn omstandigheden, die een loons
verlaging of een ontslag redelijkerwijze
kunnen verklaren, kunnen billijken.
Werkgevers zijn niet per se egoïsten en
lieden, die alleen en uitsluitend naar hun
eigen belang kijken! Er zijn veel werk
gevers in dezen tijd, die 't ook niet breed
hebben, integendeel, terwijl door hen vroe
ger gemaakte tè hooge winsten al lang
weer verloren zijn.
Dit stellen wij voorop, om dan als onze
vaste overtuiging uit te spreken, dat er ook
werkgevers zijn meerdere! dde mis
bruik maken van de tijdsomstandigheden,
om hun werknemers op wraakroepende
wijze te exploiteeren.
Op de Sociale Week te Rolduc was er na
een rede van prof. Kors een ged'achtenwis-
seling, waarvan de „Maasbode" het volgen
de mededeelde:
Er werd op gewezen, dat er, bijvoor
beeld aan banken in groote steden, sala
rissen worden uitgekeerd, die veel te
laag zijn. Wil een jongeman trouwen,
dan krijgt hij ontslag aangezegd.
En dat gebeurt bij vele zaken met
katholieke commissarissen.
Prof. Kors moest deze klacht onder
schrijven. Dat men menschen een heele
maand voor f 15 laat werken, is een
wraakroepende zonde.
Sommige werkgevers zien thans een
mooie gelegenheid, om oude liberale
ideeën door te voeren, ook onder ka
tholieken. Laten we ons niet opnieuw
laten meesleuren in die richting.
Ja, een wraakroepende zonde! En daar
schijnen er te zijn, die meenen, deze te
mogen bedrijven, als ze een gedeelte van
het aldus verkregen geldelijk voordeel be
steden voor een goed doel!Een gewe
ten is gelukkig! nog niet rustig, ook al
sust men in slaap! Dezulken moeten tot
het inzicht komen, dat een van hun eerste
plichten is om den arbeider eiken arbei
der te geven het l<?on, dat hem toekomt
Niet als een gunst, maar als een recht. Een
recht, dat, als het wordt miskend, om wraak
roept! Om wraak roept bij God!
De wereld
in vogelvlucht
Generaal Franco is erin geslaagd om
4000 man uit Marokko naar Spanje over
te brengen. Dat is een belangrijk succes
voor de „witte" troepen, waarvan de ge
volgen zich weldra zullen doen gevoelen.
Reeds schijnt een begin gemaakt te zijn
met een opmarsch der militairen in de
richting van Badajoz en vervolgens naar
Madrid. Ook worden belangrijke trans
porten gemeld van Duitsche wapenlever
anties, ofschoon ook de Duitsche regeering
zich in principe bereid heeft verklaard
om toe te treden tot de door Frankrijk
voorgestelde overeenkomst tot niet in
menging.
De Nederlandsche regeering heeft eerst
gisteren een uitnoodigng ontvangen om
eveneens toe te treden. Een antwoord is
nog niet gegeven, daarvoor was de tijd te
kort, maar het kan niet anders dan toe
stemmend luiden.
Het zal overigens niet gemakkelijk val
len om een dergelijke overeenkomst ook
werkelijk door te voeren, daar er altijd
wel „particulieren" zullen zijn, die toch
wapens weten te leveren. Een van die
particuliere organisaties is de Komintern;
de regeering te Moskou kan toetreden tot
een overeenkomst, maar als de Komin
tern toch geld en wapens levert, kan zij
daar „niets" tegen doen!
In Griekenland h^erscht rust.
DE WIJZIGING IN DE STEUN-
VERLEENING.
De regeering is bereid aan de gemeente
besturen bijdragen te verleenen ter be
vordering van de huurverlaging van
woningwetwoningen.
De minister van sociale zaken heeft aan
de gemeentebesturen den volgenden brief
gericht:
„Het in mijn circulaire d.d. 31 Juli 1936,
afd. W. en S. betreffendesteun verleen ing
en werkverschaffing, omtrent den huur-
bijslag bepaalde, zal de vraag naar wonin
gen met lagere huren dan de geldende ver
meerderen Met betrekking tot diverse com
plexen van woningen, met rijkssteun inge
volge de Woningwet gebouwd, kan zich
dientengevolge de wensch doen gevoelen
tot verlaging-, dan wel verdere verlaging,
van de huren.
De regeering is bereid daaraan mede te
werken door het verleenen van bijdragen,
subsidiair extra-bijdragen, ingevolge de
Woningwet, een en ander op den tot dus
verre geldenden voet. Voor zoover zich in
uw gemeente de wenschelijkheid van huur
verlaging, gepaard met rijkssteun, als be
doeld, mocht doen gevoelen, zie ik gaarne
uwe voorstellen tot huurverlaging tegemoet.
Mocht in uwe gemeente de vraag naar wo
ningen van lage huurwaarde dergelijke af
metingen aannemen, dat aan die vraag niet
kan worden voldaan, zonder productie van
nieuwe woningen, zoo is de regeering in be
ginsel bereid steun ingevolge de Woning
wet te verleenen, mits de te bouwen wo
ningen, die selfsupporting moeten zijn, van
lage huur zijn. Uwe eventueele bouwplan
nen gelieve uw college op de gebruikelijke
wijze te behandelen".
VERSLECHERING WERKLOOZEN-
STEÜN.
Katholiek Werkliedenverbond heden hijeen
gekomen.
Het R.-K. Werkliedenverbond is tegen
heednmiddag in het Parochiehuis „St. An-
thonius" te Utrecht in spoedvergadering
bijeengeroepen, met als eenig onderwerp
van bespreking de voorgenomen wijzigin
gen in de steunverleening en de afschaf
fing van de huurtoeslag.
NIEUW STANDAARDLOON BIJ
STEUNREGELING.
Voor hen, die 4 jaar werkloos zijn,
op ƒ20.gesteld.
De Minister heeft thans, naar het „Volk"
meedeelt, aan de gemeentebesturen de
circulaire doen toekomen, waaruit blijkt,
lat de minister een standaardloon heeft
vastgesteld, voor arbeiders, die lang zon
der werk zijn. Daarbij is de Minister uit
gegaan van de gedachte, dat iemand,, die
in vier jaar geen half jaar gewerkt heeft,
beschouwd moet worden niet meer te be-
hooren tot zijn eigenlijke vak of beroep. De
Minister heeft voor deze arbeiders het
standaardloon in de eerste gemeenteklas
se vastgesteld op 20.Hetzelfde stan
daardloon zal gelden voor jonge arbei
ders, die werkloos geworden zijn, toen zij
een laag loon verdienden, doch, die, wan
neer zij doorgewerkt zouden hébben, een
hooger loon zouden zijn gaan verdienen.
De Min. zal binnenkort aan de gemeen
ten mededeeling doen van de wijzigingen
in de schalen voor de maximum-percen
tages, die als grondslag voor de steun-
uitkeeringen mogen worden gebezigd.
Door de vaststelling van het standaard
loon op het bedrag van 20.zal voor een
groot aantal arbeiders een aanmerkelijke
verlaging van de steunuitkeering kunnen
intreden.
ECONOMISCHE BESPREKINGEN MET
ITALIë.
Uit Rome wordt geseind: De resultaten
der economische onderhandelingen, welke
Italië thans voert met Frankrijk, België,
Nederland en Tsjecho-Slowakije, kun
nen, naar van welingelichte Italiaansche
zijde wordt meegedeeld, slechts een voor-
loopig karakter hebben.
Italië streeft naar vérgaande verwezen
lijking der grondslagen van zijn nieuwe eco
nomische politiek, welke, zooals bekend is,
beoogt, een uitvoeroverschot te bereiken
ter voldoening van de achterstallige han
delsschulden uit den tijd van voor de toe
passing der sancties. „Msbd."
Naar Brussel.
Wij verwijzen naar een advertentie in
dit nummer betreffende een extra week
end-trein naar Brussel, tegen speciaal ta
rief.
DEELNEMING AAN DE INTERNA
TIONALE TENTOONSTELLING
TE PARIJS.
Ontleend is aan het voorloopig verslag
van de Tweede Kamer over een supple-
toire begrooting 1936 van onderwijs, kun
sten en wetenschappen:
Sommige leden achtten een uitgave van
ƒ150.000 voor deelneming aan de in 1937
te Parijs te houden internationale tentoon
stelling in dezen tijd niet te verantwoor
den. De zoo kostbare deelneming aan deze
tentoonstelling achtten eenige van deze le
den te meer overbodig, nu de waardige
vertegenwoordiging van Nederland op de
koloniale tentoonstelling te Parijs nog
versch in het geheugen ligt.
Verscheidene andere leden meenden, dat
Nederland bij deze belangrijke tentoon
stelling niet zal mogen ontbreken. Boven
dien wezen zij er op, dat het voornemen
bestaat, in 1940 te Amsterdam een we-
reldtentoonsteling te organiseeren, waar
voor de deelneming van Frankrijk zal
worden gevraagd en voor het welslagen
van die tentoonstelling noodig zal zijn.
Naar aanleiding van het hier weergege
ven verschil van gevoelen werd de vraag
gesteld, welke Europeesche landen aan de
uitnoodiging van de Fransche regeering tot
deelneming aan de Parijsche tentoonstel
ling van 1937 geen gehoor hebben gegeven.
Ook zou men gaarne nauwkeurig worden
ingelicht over de vraag, of de Brusselsche
tentoonstelling van 1935 ook voor het Ne
derlandsche zakenleven van belang is ge
weest.
Van verschillende zijden werd opgemerkt
dat de memorie van toelichting niet duide
lijk maakt, hoe de Nederlandsche deel
neming aan deze tentoonstelling zal wor
den gefinancierd.
Gaarne zou men hieromtrent nauwkeurig
worden ingelicht.
Sommige leden drongen er op aan, dat d,
minister zal bevorderen^ dat het Neder
landsche paviljoen op oZndagen gesloten
zal zijn.
Andere leden, die dezen aandrang niet
steunden, achtten sluiting van het Neder
landsche paviljoen op Zondagen een prac-
tische onmogelijkheid, daar het een in het
buitenland gehouden internationale ten
toonstelling betreft.
DE BITSJUTTING FEN QUADRAGESIMO
ANNO FOR DE SOASIALE KWESJE.
Friesche Vacantiecursus.
Te Leeuwarden is een Friesche Sociale
Vacantiecursus gehouden in het Provincie
gebouw te Leeuwarden.
De heer Tjebbe de Jong van Bolsward
hield de laatste inleiding, welke ging over
„De bitsjutting fen Quadragesimo Anno for
de Soasiale Kwesje". Deze werd door bijna
alle honderd cursisten bijgewoond. Onder
hen waren enkele vooraanstaande figuren
uit de agrarische beweging in Friesland.
Spr. besprak uitvoerig de waarde en be-
teekenis der Q. A. voor katholieken en niet-
katholieken en vervolgens haar oordeel over
den klassestrijd.
Vervolgens besprak de inleider nog an
dere punten uit Q. A., zooals het vraagstuk
van het rechtvaardige loon en de juiste toe
passing van het recht van den eigendom.
De Q. A. leert, dat op iederen eigendom
een sociale hypotheek ligt.
Spr. besloot aldus: Indien de idealen,
neergelegd in de jongste encycliek, verwer
kelijkt zullen worden, dan is daarbij even
noodzakelijk de verbetering van de men
schen door den christelijken geest. De ge
meenschap moet weer worden geleid naar
'haar hoogste doel: de menschheid te bren
gen tot God. Slechts in dit licht alleen ziet
Quadragesimo Anno voor de zieke wereld
•heil. „Tel."
DE „HINDENBURG" BOVEN TILBURG.
Met lichtkogels begroet.
Gisternacht om klokslag twaalf uur be
leefde Tilburg een eigenaardige sensatie:
Tilburg viert feest ter gelegenheid van de
inwijding van het paleis-raadhuis. De ver-
eeniging „Tilburg Vooruit" had aan den
commandant van het luchtschip „Hinden
burg" het verzoek gericht om bij zijn tocht
naar Amerika over Tilburg te kruisen met
de mededeeling, dat men zich gereed hield
om het schip met lichtkogels en lichtbun
dels te begroeten. De luchtschipper liet
telegrafisch weten, dat hij zoo mogelijk
aan het geuite verlangen zou voldoen. Om
twaalf uur verscheen de luchtreis en koer
ste vlak boven de stad. De voorgenomen
begroeting gelukte uitstekend. Tegelijker
tijd verscheen in den helderen avond het
dat op weg naar Keulen was. Het verge
zelde de „Hindenburg" een eindweegs om
na enkele cirkelingen over Tilburg zijn
route naar Duitschland voort te zetten.
Duizenden feestvierende Tilburgers sloe
gen de imposante luchtverschijning gade.
££iiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiimiiimiii£
Olympisch Nieuws f
I EEN DRAMA OP DE I
WIELERBAAN.
E Er is vandaag vreugdevol en treu- E
E rig nieuws te melden van de Olym-
pische spelen.
Vreugdevol is de prachtige over-
winning van het Nederlandsche 5
hockey-elftal op Zwitserland, dat 5
E met 41 geslagen werd.
E Vreugdevol ook de prachtige E
E overwinning van Kagchelland in de E
E derde Jollenrace en de goede plaats E
E die Bob Maas in de Starklasse be-
S zette, waarvan wij in ons blad van
gisteren nog melding konden ma- E
E ken.
E Voor een gedeelte der wielren- E
E ners echter was het een zwarte dag. E
E De achtervolgers nJ. die een E
E een prachtige race reden en de E
E Amerikanen reeds bijna hadden in- E
E gehaald kwamen te vallen. Slechts
twee van hen in plaats van drie
E gingen over de eindstreep en Neder- E
E land, dat de race reeds gewonnen E
E had, viel af. E
E Van Vliet echter won zijn serie E
E in de sprint en zijn verdere presta- E
E ties worden met belangstelling te- E
E gemoet gezien.
5 In de Athletiek ging het weer E
E sensationeel, verschillende records E
E moesten er weer aan gelooven. De E
E Hollanders lieten hier vrij goede E
E prestaties zien.
S In het voetbaltournooi won En- E
r geland van China en Peru van Fin- 5
E land.
riiiiiiiiiiiiiiiiuuiiuiiJiuniiiuuiiiiiiiiiiiiiiiif?
De moeilijkheden bij de werkverschaffing
te Sliedrecht.
Gistermiddag om vijf uur werd het resul
taat verwacht van de besprekingen naar
aanleiding van de moeilijkheden in verband
met den arbeid in werkverschaffing aan den
Rijksweg No. 15 te Sliedrecht.
Aan het bureau van de gemeentelijke ar
beidsbeurs aldaar was echter een kennis
geving gepubliceerd, waarin werd medege
deeld, dat B. en W. Vrijdag te 's-Graven-
hage een onderhoud met den directeur-
generaal der werkverschaffing en steunver
leening zullen hebben. De honderden, die
om vijf uur bij het gemeentehuis bijeen wa
ren gekomen, werden door de politie en de
marechaussee uit elkaar gedreven, waarbij
verscheidene klappen zijn gevallen. Eenige
personen zijn gearresteerd.
In het centrum van de plaats is het voort
durend min of meer rumoerig en de politie
heeft handen vol werk met het bewaren
van de orde.
DE PAUS EN DE BERGEN
Door de natuur te zien en te genieten
kan de mensch komen tot aanbidding van
Gods Goedheid en SchoonheidDat is
het schoonste, het heerlijkste in het na-
tur-genot! En de mensch kan dat bereiken
óók zonder verre reizen te doen. Al mis
sen wij natuurlijk hier ook schoonheden
der natuur, welke op andere plaatsen der
wereld genoten kunnen worden, zooals de
schoonheid der bergen. Over de schoon
heid der bergen heeft onlangs de Paus
een treffende rede gehouden.
Op 29 Juli, toen de Paus de diocesane
afgevaardigden van de Italiaansche katho
lieke jeugd na een studieweek te Mondra-
gone in audiëntie ontving, schrijft de Ro-
meinsche correspondent van de „Tijd",
heeft hij in zijn toespraak het feit her
dacht, dat hij op deze dag, 48 jaar ge
leden, zijn grootste en moeilijkste berg
bestijging uitvoerde, n.l. de beklimming
van den Monte Rosa van den Italiaan-
schen kant. Dat die beklimming kon sla
gen, zoo zei de Paus schertsend, kwam
juist, omdat het 48 jaar geleden is.
„In onzen omgang met de bergen", al
dus ging de Paus voort, „hebben Wij kun
nen ervaren, dat de vroomheid de hoog
ste uitdrukking van den geest is. Het
hooggebergte, gezien en beleefd met een
weinig geest en vroomheid, wordt inder
daad een ware openbaring Gods in de
natuurlijke orde. Met dezen datum her
denken Wij dan ook één van de grootste,
ja misschien de grootste openbaring van
God in de natuur, die Wij in ons toch
BUITENLAND.
Generaal Franco heeft 4000 man uit
Marokko getransporteerd. De kwestie der
noninterventie (2de blad).
Koning Boris van Bulgarije bij Hitier
(2de blad).
Drie Arabische vorsten wenden zich tot
den Engelschen koning (2de blad).
De mijn-ontploffing in Yorkshire heeft
waarschijnlijk 53 dooden geëischt (Buit.
Ber., 2de blad).
BINNENLAND.
Ernstig auto-ongeluk bij Ede. Twee
dooden. (2de blad).
Verschillende doodelijke ongevallen.
(2de blad).
Man uit den trein gevallen. (2de blad).
Het revolverschot. Meisje overleden.
(2de blad).
Ongeluk op onbewaakten overweg. Een
doode. (2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
OLYMPISCHE SPELEN: Weer records
gebroken in de athletiek. Succes van'tNe-
derlandsch Hockey-elftal. De prestaties
onze wielrenners. Het voetbaltournooi
(2de blad). De tienkamper Brasser op de
10e plaats (1ste blad).
SCHAKEN: Het tournooi van den K. N.
S. B. te Utrecht. (3de blad).
ZWEMMEN: De Fransche zwemmer Car-
tonnet bij auto-ongeluk zwaar gewond.
(3de blad).
VOETBAL. De wedstrijden Nederland
België (3de blad).
WIELRENNEN: Romain Maes en Dan-
neels geschorst. (3de blad).
reeds zoo lang leven hebben beschouwd.
Nooit hebben Wij zóó van nabij, zoo zicht
baar, zoo toegankelijk en tegelijk toch
zoo groot en in zekeren zin mystiek en
heilig, in schrikwekkende grootheid den
gezegenden God gezien. En nooit hebben
wij zoozeer de waarheid doorvoelt van dat
woord, dat in verschillende vormen tel
kens in de Schrift wederkeert: de hoogten
hebben een bij zonderen lof voor God den
Schepper: „de Heer woont in den hooge",
„glorie aan God in den hooge", en verder
in zoovele beelden van waarlijk godde
lijke schoonheid, zooals wanneer de H.
Schrift zegt, dat men de bergen ter eenre
en de dalen ter andere zijde ziet schrijden
in tegengestelde richting, als twee legers
onder Gods bevel. Schooner nog zijn de
woorden van den profeet Habakuk in zijn
lofzang, woorden, die wij hebben vervuld
gezien in een nacht vol openbaring, on-
geloofelijk grootsch en indrukwekkend
schoon. De profeet zegt, dat hij de bergen
ziet als de gestalte van een reus, die om
nog grooter te zijn armen en handen om
hoog strekt. Geen groot kunstenaar, geen
Doré heeft ooit zulk een uitbeelding be
reikt. die de fantasie te boven gaat".
„Wat de profeet wilde uitdrukken, dat
hebben Wij gezien", zoo vervolgde de
Paus, „toen Wij van een hoogte van 4600
meter rondom ons in de onmiddellijke na
bijheid niet minder dan tien toppen aan
schouwden, alle hooger dan 4000 meter,
die in dien wonderbaren nacht glansden
met hun gletschers en hun sneeuw: een
raad van reuzen, die de armen ten hemel
hief en bijna den hemel raakte om nog
grooter te zijn; een ding van zoo intense
schoonheid, dat Wij nog steeds, ook na
zoovele jaren. God danken omdat Hij Ons
dit heeft laten aanschouwen".
„En een andermaal, toen wij nog begin
nelingen waren in de bergsport en een
hoogte bestegen hadden, die wel niet zóó
grcot, maar toch aanzienlijk was, op één
van die oogenblikken, waarop de bergen
hun uitzien veranderen met den hoek van
de lichtstralen en de interferenties van
licht en schaduw, en waarin de overgangen
zoo snel en indrukwekkend plaats grij
pen; op één van die oogenblikken was het,
dat Wij nog wachtten op de woorden, die
ons hart ons zou ingeven, toen ineens de
gids, die ons begeleidde, een oude kenner
van de bergen, die duizend maal dit
schouwspel had gezien, ons voorkwam en
neerknielde, terwijl hij zei: „Beste heer.
hier moet men bidden".