DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
27ste Jaargang
DONDERDAG 6 AUGUSTUS 1936
No. 8489
S)e Gcki^cli^Soii^cMit
OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 1
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en
verbuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V Vunzige afbeeldingen
De N. S. B. heeft een vlugschrift ver
spreid, speciaal gericht tot de Katholie
ken, om hen te waarschuwen voor het
Communisme.
De bedoeling is uitstekend, maar wy
hebben toch wel eenig bezwaar tegen
deze actie!
Eerstens, omdat men 't volkomen-gerust
kan overlaten aan de leiders der katho
lieken zelf, om het gevaar van het com
munisme te signaleeren en met alle mo
gelijke. geoorloofde middelen te trachten,
het af te wenden.
Maar vooral hebben wij bezwaar om
de wijze, waarop deze actie wordt
gevoerd. Men kan nl. niet nalaten om de
„z.g. voormannen van de R. K. Staats
party" uit te maken voor bedriegers.
Beschouwen degenen, die aldus schryven
zichzelf of hun leider Mussert als
bedriegers? 'n Vreemde vraag! Natuurlyk
niet! Maar dan 'n andere vraag. Welke
reden hebben zij, om de menschen, die
leiders zijn van de R. K. Staatsparty,
slechter te achten en zelfs zoo véél slech
ter 't zouden bedriegers zijn in de
voorlichting van het volk wat betreft za
ken, waarbij het belang van Kerk en Va
derland op het spel staat! dan zij zelf
zijn; welke reden hebben zij, om Aalberse
slechter te achten, dan Mussert?
Neen dat is eenvoudig schandelijk! Van
een zoo gave en eerlijke persoonlijkheid
als Aalberse wordt geïnsinueerd, dat hij
een bedrieger is. Moeten eerlijke men
schen zulk een propaganda voor eigen
zaak door n.l. tegenstanders te belee-
digen en met slyk te gooien niet als
verachtelijk veroordeelen?
Nog iets anders! In bedoeld vlugschrift
worden eenige weerzinwekkende prenten
afgedrukt, die door de Communisten zijn
verspreid, 't Zijn Godslasterlijke teeke-
ningen. En, zoo iemand nog mooht twij
felen aan't rampzalig karakter van't Com
munisme, dan kan hij door het aanschou
wen van zulke prenten overtuigd worden!
Maarmaar nu hebben wij hier
vóór ons een nummer van „Der Stürmer"
van enkele weken geleden. En, als nu de
N. S. B. het een schande noemt, dat de
oommunisten in ons land platen hebben
kunnen verspreiden, als de in haar vlug
schrift afgedrukte (dat is ook een schan
de) dan moet zij ook erkennen, dat een
plaat als opgenomen in het door ons be
doelde nummer van het Nationaal-Socia-
listisch weekblad „Der Stürmer" even ge
meen, even grof-grievend voor de katho
lieken is, als die communistische platen!
Men ziet op die plaat twee teekeningen:
een monnik en een kloosterzuster en
daarnaast een man en vrouw, die (zooals
er onderstaat en zooals uit de afbeelding
duidelijk is) zich den Satan hebben toe
gewijd, en daar staat onder: Beiden zyn
voor de volksgemeenschap verloren! Zul
ke afbeeldingen mogen in Duitschland
vrijelyk worden verspreid onder Natio-
naal-Socialistisch regiem! Geen eerlijk ka
tholiek (het bedoelde nummer van „Der
Stürmer" zou iemand, die aan de juist
heid van onze mededeeling twijfelt, op
ons bureau kunnen inzien) zal willen ont
kennen, dat aldus het Nationaal-socialis-
tisch regiem in Duitschland de katholie
ken vrijelijk laat beschimpen en belaste
ren!
V Doofpot-politiek is funest.
Als er feiten zijn, welke verkeerd moe
ten worden geacht, dan mogen die feiten
worden gepubliceerd en publiek veroor
deeld, als er een publiek belang bij die
publicatie is betrokken. Dat mag in ons
vaderland!
Natuurlyk, feiten. Er is geen vrijheid
of er behóórt geen vryheid te zyn!
om kwaadaardig te phantaseeren, te
lasteren.
Natuurlijk, als er een publiek belang
bij die publicatie is betrokken. Kwaad
spreken is zonde. Hiervan moeten zich be
wust zijn zoowel de brave lieden, die ge
zellige praat-avondjes houden, waarop an
deren over den hekel worden gehaald, als...
de kranten-schryvers! Doch als het pu
bliek belang publicatie van verkeerde da
den eischt, dan kan het recht en plicht
zijn, tot dit publicatie over te gaan. En het
kan funest zyn, in zulk een geval te zwij
gen en „den mantel der liefde" uit onze
garderobe te halen!
En zeker is het funest, "als die verzwij
ger ij de politiek zou doordringen.
Doofpot-politiek is funest.
„Ons Noorden" schrijft naar aanleiding
van de geschiedenis met het bacon-con-
tract, dat het gewenscht is een enquête
commissie in het leven te roepen, die zon
der aanzien der persoons de waarheid aan
het lioht zal brengen.
Wij willen deze wenscclijkheid dik on-
derstreepen. En, ongetwijfeld, zeer velen
met ons.
En nu moet 't dan ook niet blijven met
het uitspreken en neerschrijven van de
wensohelijkheid. Er moet worden inge
steld een enquête-commissie, die licht en
klaarheid zal werpen over alles wat met
de affaire van het bacon-contract
hangt!
V Dansen rondom het gouden
kalf
In een bespreking over overmatig winst
bejag door baconfa'brikanten ten koste van
Rijk, verbruikers en varkensmesters, con
stateert het „Handelsblad", dat deze his
torie „in alle opziohten voor de overheid
een ernstige waarschuwing" is en hoopt,
dat tegenmaatregelen van den minister
„drastisch" zullen zyn.
Het „Volk" teekent hierby aan:
Intusschen vergunne men ons 'de
opmerking, dat de baconfabrikanten
slechts de kapitalistische les opge
volgd hebben, die het Amsterdamsche
blad hun immer geleerd heeft als
hoogste bedrijfswysheid en hoogste
maatschappelijk streven, n.l. zoo
kraohtig mogelijk naar hooge particu
liere winsten te stuwen.
Inderdaad, ook wij hebben in de libe
rale economie nog nooit een afkeuring of
een veroordeeling gelezen van het maiken
van hooge winsten, hoe hoog dan ook (na
tuurlijk met deze reserve, dat men daar
bij zorgt, niet met den strafrechter in
aanraking te komen). Wij schrijven: in de
liberale economie; er zijn, gelukkig, vele
liberalen, die beter zijn, dan hun leer.
En er zijnvele christenen, die slech
ter zijn, dan hun leer. Christenen, voor
wie 't er weinig of niet op aankomt, hoe
zij winst maken, hoe zij geld verdienen,
hoe zij rijk worden....
En dan zijn er andere christenen, die
bezitters van rijkdom, als zoodanig,
overmatig let wel: overmatig
vereeren, althans naar 't schijnt, naar 't
uiterlijk, 't Zijn de dansers rondom het
gouden kalf!
Daar zijn er onder die dansers, van wie
men zeker beter en waardiger houding
mag verwachten en die door hun gedrag
ergernis geven ergernis, welke, als zy
zich vastzet in het hoofd en in het hart
van hen, die haar moeilijk kunnen „ver
werken", zeer noodlottig in haar gevolgen
kan zijn....
Dat dansen rondom het gouden kalf
kan de gezonde volkssmaak niet verdra
gen!
ONEENIGHEID IN HET KABINET-
HIROTA
TOKIO, 6 Aug. (A.N.P.) De Japan-
sche bladen maken melding van toene
mende moeüijkheden. waarmede het kabi-
net-Hirota te kampen heeft. Er zouden ern
stige meeningsverschillen tusschen de mi
nisters bestaan. Als de voornaamste ge-
schüpunten noemt men het hooge bedrag
der komende legerbegrooting, der hervor
ming van het opvoedingswezen en de na
tionaliseering van de electriciteitspro-
ductie.
jiiiimiJiiiiiuiiiiiiiiiiiiiuiiiiiitiiiiiiiiiiilllllL
Olympisch Nieuws
EEN MOOIE DAG VOOR
NEDERLAND.
«jj Reeds in ons blad van gisteren
konden wij de prachtige Nederland-
E sche successen vermelden, dat èn
Osendarp èn van Beveren, die E
E 's middags om drie uur de halve fi- E
E nale 200 Meter liepen, zich in de fi- E
E nale hadden weten te plaatsen, dat E
E Daan Kagchelland eerste was ge- E
E worden in de jollenrace en Bob Maas E
E tweede in de Starklasse. E
E Gisteravond heeft Osendarp zijn E
E successen voortgezet door ook in de E
E finale over 200 M. als derde aan te E
E komen en dus opnieuw een Olym- E
E pische medaille te winnen.
E Ook Kagchelland, die na twee E
E races met 47 punten de tweede E
E plaats bezet in de jollenkïasse (1 E
E Engeland met 49 pnt., 3. Duitsch- E
E land met 46 punten), Mej. ter E
E Braake, die zich in de finale 80 M. E
E horden plaatste en Toscani, die E
E tiende werd in het 50 K.M. snelwan- E
E delen droegen bij tot Holand's sue- E
E ces. E
E Een heroïsche, bijna dramatische E
E strijd werd geleverd tusschen Ame- E
E rika en Japan bij het hoogspringen. E
Ten slotte won Amerika met Japan
S op de tweede en derde plaats.
Dat Jesse Owens ook de 200 M.
won, behoeft nauwelijks vermei-
ding.
Op de 80 M. horden voor dames =j
verbeterde de Italiaansche Mej.
Valla het Olympisch record.
E Ook in het discuswerpen, het 50 E
E K.M. snelwandelen en het polsstok- E
s hoogspringen moesten de Olympi- E
5 sche records er aan gelooven.
^illllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllilllII11III llllllF
De wereld
in vogelvlucht
Het voornaamste bericht uit Spanje lijkt
ons vandaag de tijding, dat generaal Fran
co erin geslaagd is, om 2000 man uit Ma
rokko over de Straat van Gibraltar te
zetten en daarmee de strijdkrachten der
militairen te versterken. Zij zullen thans
de opmarsch naar Malaga wel voortzet
ten. Deze versterking uit Marokko kan de
balans in de eerstkomende dagen doen
omslaan naar de zijde der anti-regeerings-
troepen. In het Noorden schijnt generaal
Mola zijn positie in het gebergte bij Ma
drid weer iets verbeterd te hebben, maar
van een oprukken naar de hoofdstad
schijnt nog geen sprake te zyn.
Wat de kwestie der niet-inmenging van
het buitenland in de Spaansche aangele
genheden betreft, verluidt, dat ook Italië
in principe zich bereid heeft verklaard om
toe te treden tot een overeenkomst, op
voorwaarde, dat ook Sovjet-Rusland zich
verbindt. Dit land heeft inmiddels een
groote som naar Spanje gestuurd en
schijnt nu verklaard te hebben ook niet
ongenegen te zijn om zich te verbinden,
voortaan geen steun meer te verleenen.
In Griekenland is de toestand nu rus
tig, dank zij de drastige maatregelen van
Metaxas, die feitelijk een dictatuur heeft
ingesteld. De staatsgreep is ondernomen,
nadat de regeering gemerkt had, dat de
communisten zich met de Venizelisten in
verbinding hadden gesteld om een Volks
front te vohnen en een algemeene staking
hadden uitgeschreven.
Metaas zou verklaard hebben, dat de
ontbinding van de Kamer maar een tijde
lijke maatregel is, maar hij heeft er niet
bij gezegd, hoelang dat „tijdelijk" moet
worden opgevat.
BINNENLAND
PROF. VOLLGRAFF'S REDE
Senaat der Utrechtsche Universiteit aan
vaardt geen verantwoordelijkheid
De Senaat der Rijksuniversiteit te
Utrecht heeft in zijn vergadering van 17
Juli j.l. besloten het volgende bekend te
maken:
De Senaat, overwegende, dat tot zijn
leedwezen een deel van de feestrede, door
den Rector Magnificus uitgesproken ter
gelegenheid van het 300-jarig bestaan der
Universiteit, bij vele der uitgenoodigden
ontstemming heeft gewekt, stelt er prijs
op te verklaren, dat uiteraard hetgeen in
die redevoering is gezegd, geheel voor
verantwoordelijkheid komt van den Rec
tor Magnificus.
SALARIS RELIGIEUZEN-
ONDERWIJZERS
Het N. O. G. verwerpt een voorstel dat
zich voor verlaging uitspreekt
In de algemeene vergadering te Apel
doorn van het Nederlandsch Onder wij zers-
Genootschap is gisterenmiddag een motie
van het hoofdbestuur aangenomen, waarin
bij de Regeering wordt aangedrongen het
Koninklijk Besluit van 18 Juli 1936 over
de spelling terug te nemen en voor te
schryven dat in Regeeringsstukken de
spelling-1934 wordt gevolgd.
Het voorstel van de afdeeling Nieuw-
Leusen, houdende dat het salaris van de
religieuzen by het Katholiek bijzonder
onderwijs worde verminderd tot den be
hoefte-norm, die voor deze categorie kan
gelden, werd met een kleine meerderheid
verworpen.
EEN OVERZICHTSKAART
VAN DE POSITIE DER
PARTIJEN IN SPANJE.
BEIDE STRIJDENDE
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Generaal Franco heeft 2000 man uit Ma-
rakko naar Spanje weten over te bren
gen. Rusland is in principe bereid om toe
te treden tot een overeenkomst van non
interventie (2de blad).
Zal 7 October een fatale datum worden
voor Frankrijk? (2de blad).
.De toestand in Griekenland (2de blad).
BINNENLAND.
Verschillende ernstige verkeersongeval
len (2de blad).
..Meisje van 2J4 jaar door haar broertje,
dat met revolver speelde, neergeschoten
(2de blad).
De brandstichting in de kerk te Groen-
lo (2de blad).
Het eerste rijwielplaatje gestolen (2de
blad).
OMGEVING.
De harddraverij te Stompwijk is gisteren
gehouden. (3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Olympische Spelen: Osendarp
derde op de 200 M. Mooie Nederlandsche
successen voor de zeilers, in de 80 M. hor
denloop dames en bij het 50 K.M. snelwan
delen. Een heroïsche strijd in het hoog
springen tusschen Amerika en Japan. Het
voetbal- en het hockeytournooi (2de blad).
Ruitersport: Sucessen van Neder
landsche ruiters te Dublin (2de blad).
Zwemmen: L.Z.C. verliest haar eer
sten degradatiewedstrijd (2de blad).
Schaken: Het tournooi te Utrecht
(2de blad).
ONGEREGELDHEDEN TE SLIEDRECHT.
Als gevolg van moeilijkheden hij de
werkverschaffing.
Het uitvoeren van den arbeid in werk
verschaffing aan den Rijksweg no. 15
brengt nog steeds veel moeilijkheden met
zich mede. Eenige keeren reeds is een
aantal arbeiders uitgesloten. Zij meenden
dat de verdiensten bleven onder hetgeen
was afgesproken; aan de andere zijde werd
beweerd, dat: „de lijn werd getrokken".
Tengevolge van een en ander ontvangen
thans eenige honderden werkloozen te
Sliedrecht inplaats van hun steun bonnen,
ter waarde van zeventig procent van de
aanvankelijk genoten ondersteuning.
In verband hiermede is het gisteren en
hedenmorgen in de gemeente Sliedrecht
eenigszins rumoerig toegegaan. Toen de
burgemeester gistermiddag vijf uur het
gemeentehuis verliet, om zich naar huis te
begeven, werd hij door een aantal vrouwen
en werkloozen gevolgd.
De politie zorgde er voor dat de burge
meester vzijn woonhuis ongehinderd kon
bereiken.
Hedenmorgen zijn ongeveer vijfhonderd
personen, waaronder vele vrouwen, naar
het gemeentehuis ygegaan. Het plein was
door de politie, marechaussee en veldwach
ters afgezet. Een drietal vrouwen werd
door den burgemeester voor een onderhoud
ontvangen.
Naar aanleiding van dit onderhoud zal
de burgemeester zich telefonisch in ver
binding stellen met den minister en ver
zoeken het volledig steunbedrag te mogen
uitkeeren. Het antwoord op dit verzoek
wordt hedenavond verwacht.
TAXE-GEDEELTF CONSUMPTIE-
MELK.
Nederlandsche Zuivelcentrale. 9 iot en
met 15 Augustus 1936. consumptiemeik re-
geeringscontact, taxegedeelte 8 1/4 cent,
eventueel verhoogd met premie of ver
minderd met afdracht voor de kwaliteit,
overmelk regeeringsminimumpry* 4.40
cent. Afdracht by levering in consumptie
van andere dan taxemelk 2 1/2 cent.