DONDERDAG 23 JULI 1936 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN DE WORSTELING OM DE MACHT VOORNAAMSTE NIEUWS 27ste Jaargang No. 8477 OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bg vooruitbetaling: Voor Lelden 19 cent per weeki 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post 1 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bü vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentien 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 Wisselende strijdkrachten in Spanje Beide partijen blijven successen melden MEDEDEELING VAN RADIO-SEVILLA. De radiozender van Sevilla wijst er in een verklaring van 1 uur hedenmorgen op, dat de door de radiostations van Madrid en Barcelona uitgezonden berichten volkomen valsch zijn. Volgens de mededeelingen van het militaire hoofdkwartier te Sevilla, heerschte te Saragossa en Logrono volko men rust, evenals in de provincie Na var- ra. Deze plaatsen zijn geheel in de macht der militairen. De verbindingen met Jaca en Huesca zijn hersteld. De civiele gouver neurs van Navarra en Guipuzcoa zijn naar het buitenland gevlucht. De civiele garde van de provincie Badajoz steunt de be weging van generaal Franco. Te Pontevedra is de staat van beleg afgekondigd. In de stad heerscht groote geestdrift. De civiele regeering en het stadsbestuur zijn door de troepen van generaal Franco afgezet. Naar radio-Sevilla verder mededeelt, zijn de steden Vigo, Orense, La Coruna en San tiago eveneens tegen de regeering te Ma- dwrid in opstand gekomen. De in het dis trict van Salamanca opereerende militaire colonne maakt snelle vorderingen. De ci viele gouverneur van deze provincie is juist, toen hij de Portugeesche grens wilde passeeren, gearresteerd. VAL VAN MADRID AANSTAANDE? Generaal Franco heeft via een radiozen der van de civiele garde medegedeeld, dat de inneming van Madrid aanstaande is. De etat-major van het opstandige leger heeft nog steeds zijn zetel te Tetoean. Successen der regeeringstroepen. De minister van binnenlandsche zaken heeft bericht ontvangen, dat la Linea in handen der regeeringstroepen is gevallen. Uit Gibraltar wordt evenwel gemeld, dat het bericht van de overgave van la Linea, evenals van Algeciras, volkomen onge grond is. De Marokkaansche troepen zijn nog steeds in het bezit van de nabij Gi braltar gelegen districten. Uit Madrid wordt gemeld, dat regeerings troepen uit Alicante, versterkt door artil lerie uit Murcia, Hellin, in de provincie Al- bacete, hebben ingenomen. Van Madrid zijn een veertigtal vracht auto's met leden van de guardia de asalto en miliciens vertrokken, o.a. naar Toledo. Meisjes, die gewapend zijn, oefenen be wakingsdiensten uit en fouilleeren alle voorbijgangers. Vijfduizend Madrileensche vrouwen hebben gevolg gegeven aan den oproep van de internationale roode hulp, om deel te nemen aan de hulpverleening aan de gewonden en de levensmiddelen distributie aan de strijders van het volks front. AANTAL SLACHTOFFERS ONTSTELLEND GROOT. Uit Hendaye wordt aan het blad petite Gironde" gemeld, dat volgens officieuze inlichtingen bij de gevechten der laatste dagen naar schatting meer dan 20.000 doo- den zijn gevallen. Sommigen zouden dit aantal zelfs op 25.000 schatten. TE MADRID DREIGT GEBREK. Het Amerikaansche staatsdepartement heeft mededeeling ontvangen, dat verschei dene hotels te Madrid, waar Amerikanen logeeren, reeds twee dagen aan het vuur der aanvallers bloot staan, en dat in de hoofdstad schaarschte dreigt. Gistermiddag hebben op verscheidene plaatsen in Madrid nog heftige vuurgevech ten plaats gehad tusschen opstandelingen en regeeringstroepen. Bij een van deze schietpartijen drong een verdwaalde kogel door in het bureau van het Deutsche Nach- richten-buro, waar het projectiel in een muur verdween zonder verdere schade aan te richten. NEDERLANDERS IN SPANJE. Naar wij vernemen is bij het Nederlaml- sche departement van buitenlandsche za ken bericht binnengekomen, dat de Neder- landsche kolonie in Barcelona ongedeerd is. Van de Nederlanders in andere plaatsen is nog geen bericht ingekomen. FRANSCHEN IN BARCELONA WORDEN AFGEHAALD. De beide Fransche schepen „Cheddah" cn „Djenne" zijn gistermiddag naar Bar celona vertrokken, om daar de ongeveer 2000 Franscheri, die zich hier bevinden af te halen. Het zijn veelal deelnemers aan de „arbeiders-olympiade" welke te Barce lona zou worden gehouden. De Fransche consul te Barcelona heeft medegedeeld, dat in de gevechten, welke in deze stad zijn gevoerd, vijf of zes Fran- sc'hen ernstig werden gewond. De Katalaansche regeering heeft mede gedeeld, dat de levens en bezittingen van buitenlanders onder bescherming van re- gegeering en volk moeten worden gesteld. GENERAAL MOLA GESNEUVELD? Uit Portbou wordt gemeld, dat generaal Mola, de commandant der opstandige troe pen in het Noorden, gesneuveld zou zijn in een gevecht met regeeringstroepen in de streek bjj San Sebastian. OP MINORCA GEVEN DE MUITERS ZICH OVER. De regeering ontving bericht van haar vertegenwoordiger te Mahon op Minorca, dat de opstandige officieren zich hebben overgegeven. De troepen onder aanvoe ring van onderofficieren hebben zioh ver zoend met het volk, met de guardia civil, de guardia de asalto, de carabinieri en de luchtmacht, die allen aan de regeering trouw zijn gebleven. TORPEDOJAGER IN DE STRAAT VAN GIBRALTAR TOT ZINKEN GEBRACHT? Volgens een radiobericht afkomstig van de zijde der opstandelingen, zou de bewe ging van generaal Franco de stad Badajoz gemakkelijk hebben ingenomen. Uit te Casablanca ontvangen berichten blykt, dat in byna geheel Spanje weer stand tegen den opmarsch der opstande lingen wordt georganiseerd. Volgens on bevestigde berichten zou een torpedojager der regeering door een vaartuig der op standelingen in de straat van Gibraltar zijn achtervolgd en tot zinken gebracht. Nadat de voorzitter van de controlecom missie van Tanger, de Italiaansche consul- generaal, de aandacht van generaal Fran co had gevestigd op de ernstige gevolgen van iedere poging tot schending van de internationale zone, heeft de controle commissie besloten de regeering te Madrid te verzoeken de haven van Tanger niet als basis voor ravitailleering der oorlogs schepen te gebruiken. SARAGOSSA GEBOMBARDEERD. De leider van de luchtstrijdkrachten te Barcelona, luitenant-kolonel Sandrino, heeft per radio den president der genera liteit meegedeeld, dat hij Saragossa liet bombardeeren. Er werden 70 bommen op kazernes geworpen, die ernstige schade aanrichtten. Ofschoon er vele schoten met geweren, mitrailleurs en kanonnen op het eskader bombardementsvliegtuigen werden gelost, heeft dit ongedeerd zijn basis weer be reikt. Indien de opstandelingen zich niet overgeven, zou het bombardement beden- morgen worden hervat. GEHEEL CATALONIë IN HANDEN DER REGEERING. De caitalaansohe regeering is thans in geheel Catalonië meester van den toe stand. Te Lerida en Gerona heben de re bellen zich overgegeven. Te Barcelona wordt een vrijwilligers leger gevormd, dat zich gereed maakt om in vrachtauto's naar Saragossa te ver trekken. De broer van generaal Mola heeft de hand aan zichzelf geslagen. SAN SEBASTIAN HEROVERD? Te Hindaye ontvangen berichten mel den, dat San Sebastian aan de opstande lingen zou zijn heroverd. TOLEDO IN HANDEN DER REGEERING. Gistermiddag om 1 uur heeft de regee- ring per radio bekend gemaakt, dat To ledo in handen der regeeringstrouwe troe pen is gevallen. Talrijke opstandige offi cieren zijn gevangen genomen. Alcamar heeft tot het laatste oogenblik weerstand geboden, maar is tenslotte door de guardia civil en de guardia de asalto ingenomen, waarbij de luchtstrijdkrachten belangrijke ■medewerking verleenden. DRIE SPAANSCHE OORLOGSSCHEPEN DOOR DE REBELLEN TOT ZINKEN GEBRACHT. Het radiostation Sevilla deelt mede, dat gistermiddag drie oorlogsschepen van de regeering Cadiz beschoten. De opstande lingen zonden eenige vliegtuigen om het vuur te beantwoorden en deze toestellen slaagden erin, de drie oorlogsbodems tot zinken te brengen. HET SPOORWEU VfcKiiuJC.it 1V1ET SPANJE STOPGEZET. Volgens officieuze, van de Fransch- Spaansche grens ontvangen berichten, heb ben de Fransche spoorwegen, aangezien het verkeer op de Spaansche lijnen stopgezet is, tot nader order ieder reizigers- en goe derenverkeer met Spanje stopgezet. ARRESTATIES TE MADRID. Te Madrid zijn zes huiseigenaars en 16 concierges gearresteerd, omdat de verden king bestaat, dat van de betreffende huizen op de volksfrontmilitie is geschoten. De burgemeester van de in de nabijheid der hoofdstad gelegen plaats Colmenar Viejo heeft de politie te Madrid medegedeeld, dat in de bergen bij Santillana de lijken van 14 officieren en soldaten zijn gevon den. De socialistische militie heeft het party huis der Katholieke Volksactie te Madrid in beslag genomen en talrijke arrestaties verricht. Volgens het blad „La Voz" zouden vele geestelijken en seminaristen in hech tenis zijn genomen. DE REGEERING TE MADRID AFGETREDEN? De radiozender Sevilla, die zich in han den van de opstandelingen bevindt, deelde gistermiddag 4 uur mede, dat de regeering van Madrid zooeven was afgetreden. Op haar plaats had zich een revolutionair co mité gevormd onder leiding van staatspre sident Azana. De zender Sevilla berichtte verder, dat het garnizoen van Badajoz, na bij de Portugeesche grens zich bij de op standelingen heeft aangesloten. De op marsch van generaal Queipo de Ilano gaat langzaam vooruit, aangezien de troepen uit Marokko met vertraging zijn aangekomen. EEN GEDELEGEERD COMITé DER REGEERING GEVORMD. De Gazeta de Madrid, de staatscourant, publiceert het volgende decreet: In overeenstemming met den minister raad en op voorstel van zijn voorzitter de creteer ik: 1. een gedelegeerd comité der regeering van de republiek wordt gevormd met juris dictie over het gebied der provincies Valen cia, Alicante, Castellon, Guenca, Albacete en Murcia. Dit comité zal volledig de be voegdheden der nationale regeering uit oefenen. Het zal worden gevormd door den voorzitter van de Cortes, de minister van landbouw en de onderstaats-secretarissen van het minister-presidentschap en van landbouw 2. Het gedelegeerde comité der regee ring zal staan onder den minister-president. Het zal jegens hem en jegens de andere staatsmachten de betrekking hebben, die de grondwet aangeeft. 3. De autoriteiten van alle afdeelingen in genoemde provincies zullen onder het gedelegeerde comité ressorteeren. Zij zullen het moeten gehoorzamen en de gehoor zaamheid van hun minderen aan het co mité moeten verzekeren. Het decreet is geteekend door den pre sident der republiek, Azana, en door den eersten minister Giral. De regeering deelt mede, dat het nieuwe comité zijn functies reeds heeft aanvaard en dat het den minister van binnenland sche zaken heeft doen weten, dat het bin nen enkele uren in staat zal zijn hulp te zenden aan de streken, die nog in handen van de rebellen zijn. In de provincies on der zijn jurisdictie zijn het leger, de ma rine, de luchtvaart, de guardia civil en de guardia de asalto benevens de carabineros die trouw bleven aan het wettige gezag. HEVIGE GEVECHTEN NABIJ FRANSCHE GRENS. Sedert den vroegen morgen weerklinkt van de andere zijde van de Fransche grens hevig kanongebulder. Men gelooft alge meen, dat de regeeringsgetrouwe troepen uit Bilbao, versterkt door gewapende vrij-, willigers van het volksfront, in de buurt van San Sebastian met het uit Pamplona komende leger onder generaal Mola in ge vecht gewikkeld zijn. GENERAAL DE ILANO KONDIGT INTOCHT IN MADRID AAN. LISSABON, 23 Juli. (A.N.P.) Generaal de Ilano heeft over den zender Sevilla een oproep voorgelezen, waarin gezegd wódt: „Ik hoop binnenkort te kunnen mededee- len, dat mijn troepen Madrid binnenge rukt zijn. Het leger van generaal Mola (die dus niet gesneuveld blijkt te zijn) bevindt zich bijna in het gezicht der stad. Gister middag zijn twee nieuwe legerafdeelingen opgemarcheerd. De eerste wordt gevormd door militairen van het vreemdelingenle gioen, terwijl de tweede uit geregelde troe pen bestaat". Een dreigende waarschuwing „Wij zijn in een verschrikkelijken gods dienststrijd gewikkeldi" aldus mgr. dr. Raokl, Bisschop van Eichstatt, enkele we ken geleden. Wij mogen niet nalaten, den katholie ken in ons vaderland voor te houden, dat zeer groot is de kans, dat ook wij in een verschrikkelijken gods dienststrijd zullen worden gewik keld, als wij ook, zooals in Duitsohland, zouden komen te leven onder een dicta tuur. Aan de over-groote meerderheid der katholieken behoeft deze waarschuwing gelukkig niet te worden voorgehouden zij zien het dreigende gevaar duidelijk in. Die bedreiging is dan ook zoo klaar als de dag! En niemand kan later voor zijn ver blinding van heden een verontschuldiging vinden in de bewering, dat hij de werke lijkheid niet heeft kunnen zien!.... Die werkelijkhed de werkelijkheid nl., dat het bewind van het nationaal-socialisme een groot gevaar is voor Kerk en Góds- dienst ligt wijd open vóór ons. „Wij zijn hier in een verschrikkelijken godsdienststrijd gewikkeld" deze droeve klacht van een Duitschen Bisschop moet weerklank vinden diep in de zielen der Nederlandsohe Katholieken, voor wie zij een dringende waarschuwing beteekent! LEIDEN. ZILVEREN JUBILEUM P. VAN WEEREN bij de N.V. v.h. Gebroeders Pel Heden was het 25 jaar geleden, dat de heer P. van Weeren bij de administratie van de N.V. v.h. Gebroeders Pel in dienst trad. Ter herdenking van dit heugelijk feit ,verd de jubilaris hedenmorgen met vrouw en dochters eerst in het directiekantoor ontvangen en later in een daartoe feeste lijk ingerichte lokaliteit in tegenwoordig heid van de familie Pel en het geheele personeel toegesproken door den directeur mr. J. Pel. Deze wees op de vele goede eigenschappen van den heer van Weeren, waardoor hij zich in den loop der jaren een vooraanstaande plaats in het bedrijf veroverd heeft, zijn groote werkkracht, zijn arbeidsvreugde en beminnelijkheid in den omgang, en sprak de hoop uit, dat deze aangename samenwerking nog tal van ja ren zou mogen duren. Een schaduw op de zen blijden dag was ongetwijfeld het bij een gelegenheid als deze ontbreken van zyn vader, wijlen den heer G. H. Pel, die zich er reeds lang te voren op verheugd had den jubilaris op dezen dag te kunnen toespreken. Als stoffelijk blijk van belangstelling overhandigde de directeur den jubilaris een enveloppe met inhoud, terwijl hij hem tevens uitreikte het diploma van de Mij. v. Nijverheid. Vervolgens werd het woord gevoerd door den oud-directeur, den heer H. Pel, die den heer van Weeren bedankte voor alles wat deze voor de N.V. gedaan heeft en tevens de gelegenheid waarnam om met een en kel woord afscheid te nemen van het per soneel. Daarna sprak de procuratiehouder, de heer G. A. Yperlaan, die den jubilariseven- eens hartelijk gelukwenschte en hem dank te voor de prettige samenwerking. Voorts herinnerde hij eraan, dat de heer van Weeren door verschillende omstandighe den zijn jubileumcadeau reeds ontvangen had. Een zoontje van den directeur, klein zoon en naamgenoot van den heer G. H. Pel, bood mevr. van Weeren bloemen aan. De heer van Weeren bedankte in welge kozen bewoordingen voor alles wat hem Dit nummer bestaat uit drie bladen. BUITENLAND. De strijd in Spanje golft op en neer. Bei de partijen melden successen. (1ste blad). Nieuwe aanvallen op de Duitsche Belij- deniskerk. (2de blad). Het einde van de regeering-Baldwin nabij (2de blad). Amnestie in Oostenrijk. (2de blad). Verhoogde Japansche activiteit in Noord- China. (2de blad). Vier bergbeklimmers op den Eiger ver ongelukt. (Buitenl. Ber. 2de blad). BINNENLAND. Regelen voor de nieuwste spelling. (2de blad). Bewoner van Winterswijk door inslui per overvallen. (1ste blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. De keuzewedstrijden voor de Olympi sche roeiploegen. (3de en 1ste blad). Het vijftigjarig bestaan der Leidsche Zwemclub. (3de blad). In de vierde ronde van het schaaktour- nooi te Zandvoort heeft Euwe gewonnen. (3de blad). te ndeel gevallen was. Nog eenigen tijd bleef men in het Directiekantoor bijeen, waarna de heer van Weeren in de gelegen heid werd gesteld verder van een welver diende vacantie te gaan genieten. Van verschillende zakenrelaties ontving de jubilaris diverse blijken van belang stelling. De wereld in vogelvlucht Er is wederom veel nieuws uit Spanje, maar ondanks de veelheid van berichten, weten wij nog weinig van den werkelijken toestand. De algemeene indruk is, dat beide partijen aan elkander gewaagd zijn, hetgeen blijkt uit de wisselende krijgs kans. De regeering meldt, dat verscheide ne steden weer op de rebellen heroverd zijn; de rebellen-leider Franco meldt op zijn beurt ook successen en waarschuwt tegen de leugenachtige berichtgeving van de regeering. Waarschijnlijk zijn beide partijen niet al te betrouwbaar in hun be richtgeving, zdbdat er geen peil te trek ken is op den werkelijken toestand en mitsdien eenige voorspelling van den ver- moedelijken afloop tot de onmogelijkhe den behoort. Tot een beslissende veldslag bij Madrid is het nog niet gekomen. Intusschen beloopt het aantal slachtof fers reeds verscheidene duizenden; vol gens de globale schatting zouden er reeds 25.000 dooden zijn gevallen. Een andere gebeurtenis, waaraan van daag echter weinig aandacht zal worden geschonken, is de bijeenkomst van de drie Locarno-mogendheden Engeland, Frank rijk en België te Londen. „Het doel dezer bijeenkomst zal zijn den algemeenen toestand te bestudeeren en het beste middel te zoeken om gevolg te geven aan het verlangen, dat de drie mo gendheden bezielt om den vrede in Euro pa door een latere regeling te versterken." Voor dit doel zullen drie minister-pre sidenten: Baldwin, Lèon Blum en Paul van Zeeland, en bovendien drie ministers van buitenlandsche zaken: Eden, Delbos en Spaak te Londen bijeen zijn. Voor korten tijd slechts, want reeds Vrijdagavond zal, tenzij zich geheel onverwachte gebeurte nissen voordoen, een eindstreep onder de besprekingen geplaatst worden; daarna zullen de verdere onderhandelingen over de gewone diplomatieke kanalen gevoerd worden, tot in den herfst de groote, de werkelijke conferentie kan bijeenkomen, welke, zooals een telegram uit Londen meldt, een regeling voor het Westen, maar even sterk voor geheel Europa moet tref fen: „Met minder zal de Britsche regee ring zich niet tevreden stellen."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1