STADS
NIEUWS
WOENSDAG 15 JULI 1936
No. 8470
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
27ste Jaargang
Sk £cid4eHc(Boti/fca/tit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 V
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: S 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
r
Geen politieke strijdvraag
In de „Maasbode" van gisteravond schrijft
een der redacteuren een artikel over de
valuatie, waarin niet partij wordt gekozen
tusschen voor of tegen, terwijl 'f ech
ter wel duidelijk is, dat de schrijver van
het artikel onder de huidige omstandig
heden naar het tegen overhelt.
De methode aldus de schrijver hoe
de overheid de verhoudingen tusschen de
burgers betracht, met het oog op het alge
meen belang, hangt van concrete omstan
digheden af. En hij gaat dan verder:
Indien wij over deze concrete om
standigheden nu één opmerking zouden
mogen maken aan het adres der voor
standers van devaluatie, zou het deze
zijn, dat wij ons afvragen of in het
huidig stadium, nu de aanpassing op
meer dan één terrein reeds zeer diep
heeft ingegrepen, nu ook het handels
verkeer reeds geheel anders is gewor
den dan toen het kabinet-Ruijs besloot
den gouden standaard te handhaven
ondanks de gebeurtenissen in Enge
land en Amerika, devaluatie nog wel
het beste middel voor aanpassing is en
niet beter de andere weg tot het bit
tere einde kan worden voortgezet.
En de schrijver besluit:
Dit is de vraag, waarvoor het Neder-
landsche volk staat en die, als van over
wegend technisch-economischen aard,
juist in het belang van ons volk, op
een of andere wijze dient opgelost, doch
in geen geval tot politieke strijdvraag
mag werden gemaakt.
Het devaluatie-vraagstuk geen politieke
strijdvraag. Wij zijn het daarmede eens.
Dat wil naturlijk niet zeggen, dat er in po
litieke bijeenkomsten over dit vraagstuk
gezwegen moet worden. Bedoeld wordt, dat
het devaluatie-vraagstuk niet wordt ge
maakt tot een vraagstuk van partij-poli
tiek, tot een partij-kwestie.
Maar is 't dan niet verwarrend, als van
dit vraagstuk, „van overwegend technisch-
economischen aard", op propaganda-mee
tings der R. K. Staatspartij door spre
kers een uiteenzetting wordt gegeven in
bepaalde richting, welke dan door de massa
luide wordt toegejuicht met geestdriftig
handgeklap? (Wij denken hier, zooals dui-
de lijk is, aan de redevoeringen van mr.
Steeriberghe en mr. Verschuur). Is 't dan
niet verwarrend, als de hoogste leiders der
R. K. Staatspartij daar zij 't dan ook
zwijgend bijzitten, terwijl zij, vanzelf
sprekend, den inhoud dier redevoeringen te
voren kenden en ook hebben gewild? Is
het niet volkomen begrijpelijk, als de mas
sa dan concludeert, dat de R. K. Staats
partij voor devaluatie is? Het antwoord
op deze vragen moet o.i. heslist bevestigend
zijn. Is de „Maasbode" niet van eenzelfde
meening?
NOODLOTTIGE BRAND.
SOFIA, 15 Juli. (A. N. P.) Een groo-
te brand, die de Macedonische stad Bansko
heeft geteisterd, heeft ernstige gevolgen
gehad. Tot dusverre zijn van onder de
puinhoopen zes dooden geborgen; boven
dien worden nog eenige kinderen vermist,
die, naar men vreest, eveneens omgekomen
zijn. Talrijke loodsen en schuren en 137
woonhuizen zijn vernield. Meer dan 700
menschen zijn dakloos geworden. De scha
de wordt geschat op 15 millioen Jewa.
DE STAKING TE ST. NAZAIRE.
PARIJS, 15 Juli. (A. N. P.). De staking
op de marinewerven te St. Nazaire, die
thans reeds 20 dagen duurt, loopt nog
altijd niet ten einde. De arbeiders houden
de terreinen bezet; op zeven oorlogssche
pen, die in aanbouw zijn of gerepareerd
worden, ligt het werk stil. De proefvaar
ten van den nieuwen kruiser „Marseille"
zijn uitgesteld, terwijl de te water lating
van den gepantserden kruiser „Strass-
bourg" niet op den aanvankelijk vastge-
stelden datum kan plaats hebben.
Vier duikbooten van de Middellandsche
Zee-vloot, die hersteld worden, kunnen
evenmin op den bepaalden tijd weer in
dienst gesteld worden.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
DE ERFZONDE EN HAAR
BEGEERLIJKHEID.
De Maasbode schrijft:
In „Aristo" schrijft dr. Cuypers over „een
der rotgenooten van de financieele onder
wereld, wier ontredderende activiteit zich
het onbelemmerdst onder een democratisch
regime kan ontplooien".
De democratie heeft nog al wat op ham-
geweten en er kan wel iets bij. Maar onder
het autocratische regime is de financieele
onderwereld ook niet onbekend!
De correspondent van het „Handelsblad",
die werkelijk niet anti-fascistisdh is, ver
telde nog dezer dagen, dat een troep spe
culanten Rome verwoest en dat deze brave
bouwers in naam van het fascisme zich de
zakken spekken.
Met schijnt den lieden, die kapitalen
verdienen aan deze slooping der oude
stad en aan dén daarop volgenden
bouw van groote huurkazernes of open
bare gebouwen op de vrijgekomen ter
reinen en van nieuwe volkswoningen
aan den buitenkant der stad voor de
dakloos geworden gezinnen, gelukt te
zijn, zich het vertrouwen van Mussolini
te verzekeren. En thans, zoo wordt ons
verzekerd, is de invloed dier architec
ten, speculanten en geldschieters zoo
groot, dat zij aan menschen met meer
historische cultuur en meer piëteitsge-
voel voor het historisch gegroeide den
mond kunnen snoeren, door bij de min
ste, opmerking het fatale woord „anti
fascisme" uit te spreken.
Zoo blijkt hst prachtige autoritaire re
giem de erfzonde en haar begeerlijkheid al
evenmin op te heffen als het democratische
stelsel. Het eenige verschil is echter dit,
dat men in de democratie nog openbare
controle en vrije critiek heeft, maar dat in
autocratisch geregeerde landen de zondaars
er in kunnen slagen, alle tegenstanders te
muilkorven. Of heeft de historie misschien
niet geleerd, dat er onder dictaturen nog al
eens heel raar gefinancierd werd?
ONZE HUIDIGE JEUGD.
De anonieme Haagsche briefschrij
ver van de T ij d heeft 't in zijn laatsten
brief ook over den huidigen katholieken
intellectueel en jeugd. Dat de briefschrijver
die volgens eigen mededeelingen stok
oud moet zijn de huidige jeugd weet
te waardeeren, moge blijken uit het volgend
citaat:
„Ik wil en ik kan echter niet ontken
nen, dat onze huidige katholieke intel-
lectueele jeugd het moeilijker heeft
dan wij het gehad hebben! Die huidige
jeugd toch leeft in een tijdperk, waar
in de groote problemen, welke zich in
onze jeugd theoretisch voordeden,
hun consequenties in de practijk te
zien gaan geven.
De gevolgen, welke toen werden
voorzien, zijn thans werkelijkheid
geworden. Dat is het, wat onze hui
dige studeerende jeugd, voorzoover zij
zich iets van de groote levensproble
men aantrekt, beklemt, wat haar ik
kan het niet verbloemen nog radi
caler en ook recalcitranter maakt, dan
wij in onzen tijd toch óók wel waren.
Soms maak ik mij zorgen daarover.
Maar die verdwijnen toch weer, als ik
de gedragingen dezer jonge menschen
zorgvuldig observeer. Ik kan óók niet
ontkomen aan deze conclusie: zij zijn
dieper godsdienstig dan wij het waren
in onze jeugd. Zij zieken méér en die
per naar de volle beleving van hun
geloof en godsdienst; zij willen meer
volkomen volgelingen zijn van Chris
tus, óók in het dagelijksche leven van
den leek. Dat geeft hun soms een te
groote hardhead in hun oordeel over
anderen, in wie zij al te licht halfheid
en lauwheid meenen te bespeuren.
Him geheele geestesgesteldheid
maakt hen diep afkeerig van den com
promisgeest, van alle zelfvoldaanheid,
van het roemen op wat zij zien als
louter uiterlijk succes, waaraan
geen werkelijke vooruitgang in de zie
len, geen werkelijk dieper beleven van
de christelijke leer beantwoordt!"
UIT DEN LEIDSCHEN RAAD.
Het was Maandag een vrij bewogen zit
ting van den Leidschen Raad.en een lang
durige, want de Raad ging pas na midder
nacht naar huis. Maar de agenda was afge
daan en dat is ook wat waard!
Het belangrijkste besluit, dat de Raad
Maandag genomen heeft, is o.i. wel zijn
weigering om zich neer te leggen bij de
voorwaarde, welke de minister van Justitie
had gesteld voor een vergunning aan den
commissaris van politie, om naast zijn poli-
tioneele taak de leiding van de brandweer
te aanvaarden.
Men kent de voorgeschiedenis. Indertijd
heeft de Raad besloten, de brandweer on
der te brengen bij de politie. Dat bracht
vanzelf mee, dat aan den commissaris de
opperste leiding werd toevertrouwd. B. en
W. stelden toen voor, om het salaris van den
commissaris met 500.te verhoogen met
het oog op de daarmee gepaard gaande ver
zwaring van zijn taak. De Raad stemde dit
voorstel met een zeer geringe meerderheid
af. Een verkeerd en ook door ons betreurd
besluit, omdat toen tevens aan het licht
kwam, dat de commissaris, die geen in
structies van den Raad had te ontvangen,
volkomen gerechtigd was om een dergelijke
hem op z'n dak geschoven verzwaring van
werkzaamheden te weigeren. De burge
meester, die dit besluit eveneens betreurde,
wendde zich tot den minister van Justitie,
doch nu deden zich wederom nieuwe ge
zichtspunten voor. De minister was n,l. van
gevoelen, dat de zorg voor dé brandweer
niet behoorde tot de gewone taak van de
politie, doch een nevenfunctie voor den
commissaris vormde, die daarvoor de ver
gunning van den minister noodig had. Deze
was wel bereid om de vergunning te ver-
leenen, maarstelde als voorwaarde, dat
daarvoor aan den commissaris een extra
vergoeding werd verleend van 500.
Dat is doorgestoken kaart, dacht de Raad,
en een poging om een eenmaal genomen
raadsbesluit langs een meegedeelden omweg
ongedaan te maken! Daar wenschen wij
niet in te trappen. En de 500.vergoeding
werden niet verleend.
De voorzitters der drie rechtsche raads
fracties hadden een voorstel tot uitstel in
gediend, omdat zij de vergoeding aan den
commissaris wilden verbinden met de later
ter sprake komende vergoedingsregeling
voor het overige politie-personeel, voorzoo-
ver bij de brandweer betrokken. Bij gelijk
tijdige behandeling van deze beide aange
legenheden zou het pikante van de zaak
af geweest zijn. Toen dit evenwel was af
gestuit op den onwil van de socialisten,
durfden de rechtsche fractie-voorzitters de
consequentie van een volgehouden verzet
niet aan en gaven zij toe, mits de vergoe
ding niet van terugwerkende kracht zou
zijn. Een doekje voor het bloeden.
Het was evenwel te laat; er was te forsch
gesproken en enkele fractie-leden volgden
de voorzichtige terugtrekkende beweging
niet. De Strategische terugtocht mislukte
en de gevreesde consequenties staan voor
de deur.
Merkwaardig daarbij was o.a. dat de ge
heele socialistische raadsfractie haar beide
wethouders unaniem in de steek liet.
Wat nu?
Er is een mogelijkheid, dat de minister
bakzeil zal halen. Maar als de minister niet
toegeeft, zal ofwel de reeds doorgevoerde
samenvoeging van politie en brandweer
ongedaan gemaakt moeten worden ofwel
de Raad met hangende pootjes moeten
terugkeeren, om een dubbele nederlaag te
incasseeren.
De mogelijkheid van compromissen zien
wij niet, al is het natuurlijk nooit te zeg
gen. tot hoever de vindingrijkheid van
ambtelijk overleg gaan kan. Een uitweg
zou wellicht gevonden kunnen worden,
wanneer niet werd vastgehouden aan het
bedrag van 500.
De vraag of de minister zijn voorwaarde
zal laten vallen, zal uiteraard verband
houden met de vraag, welk belang de mi
nister heeft bij het stellen van deze voor
waarde. Wij zien er in de eerste plaats in
een zeker gevoel van behoorlijkheid, welke
den minister bewogen heeft, om als alge-
meene regel te stellen, dat een nevenfunc
tie, welke moeilijk geweigerd kan worden,
ook betaald moet worden. De minister heeft
niet willen meewerken aan een onbillijk
heid tegenover zijn ondergeschikte. Vervol
gens zien wij ook wel een reëel belang
hetgeen de voorzitter ook noemde n.L
dat men hij een eventueele' vacature er
rekening mee moet houden, dat verschei
dene goede krachten zullen weigeren te
solliciteeren naar den vacanten post, die
niet naar evenredigheid gehonoreerd wordt.
WELEERW. FATHER A. VERHOEF.
Missionaris in Kisumu.
De weleerw. father A. Verhoef, die Zon
dag ji. in de kapel van het St. Josephs-
College te Mill-Hill de H. Priesterwijding
heeft ontvangen en Zondag a.s. zijn eerste
plechtige H. Mis hoopt op te dragen in de
parochiekerk van O. L. Vr. Onbevlekt Ont
vangen, ontving na zijn H. Wijding de me-
dedeeling, dat hij bestemd is voor de
missie in Kisumu (Oost Afrika), waar Mgr.
N. Stam nieuw benoemd apostolisch vica
ris is.
Father Verhoef genoot zijn opleiding bij
de Paters Franciscanen op het gymnasium
te Venray van 9 Sept. 19241930.
Daarna ging hij over naar de St. Joseph-
Congregatie van Mill Hill, de Congregatie
der Vreemde Missiën, gesticht door Kar
dinaal Vaughan, later aartsbisschop van
West Minster.
Van 19301932 studeerde de nu jonge ge
wijde priester philosophie te Roosendaal en
daarna van 19321936 theologie te Mill
Hill.
Den 5en November zal father Verhoef
van Marseille scheep gaan om naar zijn
missiepost in Oost Afrika te vertrekken.
Wanneer men deze twee argumenten aan
nemelijk acht, doet het er o.i. weinig toe, of
de heer v. Schaik al of niet zich heeft laten
„overhalen" door de betoogtrant van den
burgemeester, zooals in den Raad veronder
steld werd. De minister zal zich heusch niet
blindelings hebben laten inpalmen.
Maar hoe het ook zij: wij hebben de eer
ste weigering van den Raad betreurd, deze
weigering betreuren wij nog meer.
Een ander belangrijk besluit was de op
heffing van de gemeentelijke kweekschool
voor onderwijzers en onderwijzeressen. Het
was een hard besluit, dat echter niet moei
lijk te nemen was, omdat er niets anders
op zat; de school was toch al bijna verloo-
pen. Het openbaar onderwijs gaat nu een
maal achteruit door gebrek aan leerlingen
en dat werkt door tot in de kweekscholen.
Voorts is toegestaan aan de fruithande
laren om in de zomermaanden z.g. zacht
fruit te verkoopen van 89 uur 's avonds.
Dat schept gelegenheid om versch fruit te
koopen, zóó van de veiling, hetgeen naar
gehoopt wordt, de omzet van dat fruit be
vorderen zal. Alweer iets meer armslag
voor den middenstand, waaraan de minis
ter zijn goedkeuring heeft gehecht. Wat ons
met den heer Beekenkamp erg meegevallen
is.
Tenslotte heeft de Raad op verzoek van
Ged. Staten advies uitgebracht over de sa
larissen van den burgemeester, de wethou
ders, den secretaris en den ontvanger, wier
salarissen door Ged. Staten worden vast
gesteld, op advies van den Raad. Voor den
burgemeester en de wethouders wenschte
de Raad geen verlaging (Ged. Staten had
den een korting van 2 1/2% voorgesteld)
doch de meerderheid had geen bezwaar
tegen een verlaging van de jaarwedden van
secretaris en ontvanger. De laatste is de
dupe geworden van een vergissing, want als
de heer v. d. Reijden zich niet vergist had,
zou het advies anders geluid hebben. Je
moet maar pech hebben!
De serie interpellaties bracht weinig po
sitief resultaat op. Op die van den heer
Schüller zal nader worden teruggekomen.
Mr H G
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De bijzetting van het stoffelijk overschot
van Calvo Sotelo veroorzaakt een nieuwe
botsing. De Cortes verdaagd. Afkondiging
van alarm toestand in Spanje verwacht. (2e
blad).
Overwogen wordt de Locarno-conferentie
voor onbepaalden tijd uit te stellen. (2de
blad.
Wil Mexico den Volkenbond verlaten?
(2de blad).
BINNENLAND.
De geheime vergadering van het inter
nationale communisme te Breda. (2de
blad).
De wereldtentoonstelling Amsterdam
1940. (2de blad).
De heer Mannheim er is Nederlander
geworden. Wetsontwerp in de Eerste Ka
mer aangenomen. (1ste blad).
De wereld
in vogelvlucht
De 14de Juli is wederom voorbij, en is
verloopen zonder noemenswaardige inci
denten, tot groote opluchting der Fransche
regeering. Op dezen dag wordt de inne
ming van de Bastille telken jare herdacht
en de herinnering aan dit roemruchtig be
gin der Fransche revolutie maakt de ge
moederen nogal eens wild. Vooral voor
dit jaar was men bezorgd! Het is nog zoo
kort na de groote stakingsgolf en de hee-
ren van de z.g. Vierde Internationale, die
nog rooder zijn dan Moskou, hebben toch
al praats genoeg in Frankrijk. Er waren
dan ook uitgebreide voorzorgsmaatrege
len genomen, vooral in Parijs, en dank zij
deze voorzorgsmaatregelen is de gevreesde
dag zonder moord en doodslag voorbijge
gaan.
Op denzelfden dag is te Madrid het stof
felijk overschot van den vermoorden mo
narchist Calvo Sotelo begraven. Deze
droeve plechhtigheid is niet geheel en al
zonder incidenten verloopen, want er valt
wederom één doode te betreuren. Er
wordt thans in Spanje alle mogelijke
moeite gedaan, om de opwinding onder de
bevolking te dempen. De Cortes zijn voor
eenige dagen op vacantie gestuurd en de
kranten mogen geen beschouwingen ten
beste geven over deze moordpartij. Maar
in politieke kringen heerscht groote ver
bittering. Het is bekend geworden, dat de
moordenaars ook een bezoek hebben ge
bracht aan het huis van Gil Robles, den
leider van de Accion Popular, de Katho
lieke partij, die aan het feit, dat hij toe
vallig niet thuis was, waarschijnlijk zijn
leven te danken heeft. Wanneer zullen de
donkere dagen voor Spanje plaats maken
voor dagen van voorspoed en vrede?
STATION HEERENSINGEL.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Rijnland deelt mede, dat haar na
onderzoek is gebleken dat het verzenden
en ontvangen van wagenladingen aan het
station Heerensingel ongewijzigd zal wor
den voortgezet. Alleen zal met ingang van
20 Juli a.s. de verhoogde los- en laadplaats
vervallen, waardoor het niet meer mogelijk
zal zijn rij- en voertuigen te vervoeren.
Het vervoeren van tapisières, auto s, walsen
en dergelijke zal derhalve niet meer over
dit station plaats hebben.
Voor stukgoederen was het staion, zoo
als bekend, reeds met ingang van 1 Januari
1936 gesloten.
Tuinders- en Bloemistenvereeniging
„Door Eendracht Verbonden".
Gisteravond hield bovengenoemde Ver-
eeniging een goed geslaagde excursie naar
de kweekerij van de firma Gebrs. van Eg-
mond te Oegstgeest, waarvoor zeer veel
belangstelling bestond.
Nadat de deelnemers aan de firmanten
waren voorgesteld begon de rondwandeling
over de tuinen. Groot was het aantal vaste
planten en rotsplanten, die deze firma
kweekt. Zij trokken ieders bewondering!
De w.n. voorzitter dankte namens aller
de firma hartelijk voor het genotene!
