DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
27ste Jaargang
ZATERDAG 11 JULI 1936
No. 8467
OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weeki 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post S 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: S 0.50
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
vier bladen.
De wereld
in vogelvlucht
Kevelaar en de Kerkvervol
ging in Duitschland
Onder Stadsnieuws vindt men een aan
sporing om deel te nemen aan de Leidsche
processie naar Kevelaar; om zich daarvan
niet te laten afhouden door een niet-ge-
gronde vrees voor moeilijkheden.
Een aansporing van dezelfde strekking
heeft verleden week gestaan in het pa
rochieblad de „St. Rosaliaklok" te Rotter
dam. Het weekblad van de N.S.B. „Volk
en Vaderland" neemt dat artikeltje uit de
„Rosaliaklok" over en schrijft er bij:
Dat komt er nu van, als men het in
strijd met de waarheid voortdurend
voorstelt, of in Duitschlan de Kerk zou
worden vervolgd! Dan maakt men de
menschen zoo bang voor iets, wat niet
bestaat, dat ze met geen stok meer naar
Kevelaar te krijgen zijn. En dan moet
men zijn woorden noodgedwongen
weer inslikken, omdat anders dè heele
processie verloopt. Zou het niet prac-
tiscber zijn om niet te zeggen: eer
lijker! als men maar direct de
waarheid zei?
De man, die dit commentaar schrijft, is
öf erg héél erg dom, zoodat hij zelf
wat hij schrijft voor een logische redeering
aanziet, öf hij is slim en speculeert op de
oppervlakkigheid van zijn lezers, die slik
ken wat hij schrijft zonder even na te den
ken.
Natuurlijk zegt het feit, dat in Ke
velaar processies geen last ondervinden
niets ten opzichte van de kerkvervol
ging en godsdienststrijd in Duitschland.
't Is zoo klaar als de dag, dat uit het feit,
dat in Kevelaar de Katholieke processie-
gangers niet de ministe last ondervinden en
waarschijnlijk medewerking der burger
lijke autoriteiten genieten, niet mag wor
den geconcludeerd, dat eenzelfde vrijheid
van doen en laten, eenzelfde bejegening
voor de katholieken in heel Duitschland
bestaat.
Mocht 't aldus zijn! Mocht het niet waar
zijn, dat de Kerk in Duitschland wordt ver
volgd! De katholieken phantaseeren die
kerkvervolging en godsdienststrijd niet!
Dat zou even misdadig als dom zijn.
Helaas zijn er feiten en alleszins gezag
hebbende verklaringen in overvloed, om
ons overtuigend aan te toonen het bestaan
van die kerkvervolging en godsdienst
strijd. Gisteren nog citeerden wij een toe
spraak van den Bisschop van Eichstadt, die
zeide: „Wij zijn in een verschrikke-
lijken godsdienststrijd" En
dat niet in héél Duitschland de proces
sies de faciliteiten krijgen, die zij in Ke-
velaer genieten bewijst wel het volgend be
richt.
„De Kirchliche Anzeiger voor het Aarts
bisdom Keulen bevat de volgende officieele
mededeeling:
Volgens berichten in de pers zou de deel
name aan de Sacramentsprocessie te Mün-
chen dit jaar zeer gering zijn geweest.
„Slechts 7000 personen, waarvan de helft
kinderen en jeugdige personen, tegenover
25.000 deelnemers in het vorig jaar". Daar
tegenover wenscht het Münchener Ordina
riaat de volgende feiten te constateeren.
„Ondanks het regenachtig weer was er
vooral wat de deelname betreft, weinig ver
schil met vorige jaren. Dat het aantal deel
nemers meer dan het dubbele bdroeg van
de bovengenoemde cijfers, blijkt wel hier
uit, dat aan 13.000 deelnemers de tekst der
liederen die werden gezongen werden uit
gedeeld, terwijl zeer velen teleurgesteld
moesten worden.
De Processie had wel gedeeltelijk haar
vroeger feestelijk karakter verloren, daar de
Katholieke Studentenorganisaties niet aan
wezig waren en daar bovendien ingevolge
de verordeningen der autoriteiten geen ver-
sgenwoordigers van de regeering mee
Dchten gaan, de militairen geen afzetting
jrmden, de Katholieke Jeugd, Jongeman-
Wij zijn thans te Montreux weer ge
komen op het punt, waar alle internationale
conferenties noodzakelijk schijnen te moe-
stranden, n.l op het befaamde „doode punt".
Men gaat bij elkaar zitten in de beste
stemming en met de fraaiste voornemens.
Dan worden de diverse standpunten ont
wikkeld en blijkt het, dat ieder er een eigen
meening op na houdt, die hemelsbreed ver
schilt van die van zijn buurman. Nu gaat
men probeeren elkander over te halen,
maar ieder blijft rotsvast vasthouden aan
eigen belangen en dan komt het fatale
oogenblik, dat met al die vaste standpunten
de boel anders hopeloos vast geloopen is.
Zoo gaat het ook te Montreux.
Het conflict te Montreux loopt thans
hoofdzakelijk over den eisch van vrije door
vaart voor de Russen door de Dardanellen
voor hun oorlogsschepen gedurende een
oorlog, waarin Turkije niet betrokken is.
Engeland stelt zich daartegenover op het
standpunt dat Turkije, indien het zijn vei
ligheid bedreigd gevoelt door de doorvaart
van een oorlogvoerende vloot, het recht zal
hebben de Dardanellen voor alle oorlog
voerenden zonder discriminatie te sluiten,
terwijl in een oorlog, waarin geen Zwarte
Zee-staat partij is, de Dardanellen vol
komen moeten worden gesloten voor oorlog
voerende schepen. De Russen nu gooien
het conflict over den boeg van de colle-
tieve veiligheid: zij beroepen zich op de
desbetreffende verplichtingen van het hand
vest van den Volkenbond en de daarmede
correspond eer ende bepalingen van het
Fransch-Russisch verdrag van wederzijd-
schen bijstand.
De Turken doen intusschen verontwaar-
died over dit meeningsverschil, waardoor
de conferentie maar vertraagd wordt en
er niets komt van inwilliging der gerecht
vaardigde Turksche eischen. Maar intus
schen spelen zij handig Engeland en Rus
land tegen elkander uit.
Men moet in dezen tijd de kans maar
grijpen, zoodra deze zich voordoet. Zoo
denkt Hitier er wellicht ook over. Uit het
ijlings naar Berchtesgaden ontbieden van
von Neurath, Greiser en von Papen leidt
men af, dat er wat op til is.
ZES MOTORONGELUKKEN
BINNENLAND
Overkomen aan belangstellenden
in de T.T.-race
Hedenmorgen heeft op den hoek bij de
Hoenwaarschepoort te Hattem een ernstig
motorongeluk piaats gehad. Op deze plaats
leidt de nieuwe weg naar de Ribbestraat
en de bocht is daar bij eenige snelheid
moeilijk te nemen. Een motorrijder, uit
Helmond afkomstig, kwam in dezen bocht
in aanraking men den trottoirband. Hij
slingerde van zijn motorrijwiel en sloeg
met het hoofd tegen den muur van een
huis. De man, die zeer ernstige verwon
dingen bekwam, is, na door dokter Mes
dag voorloopig behandeld te zijn, naar
het ziekenhuis te Zwolle overgebracht.
Zijn toestand is hoogst ernstig. De duo
rijder bekwam geen letsel.
Dit is het zesde ongeluk dat sedert gis
teren op dit punt heeft plaats gehad. Gis
teravond heeft een motorrijder, die op
dezelfde plaats eveneens tegen den trottoir
band reed, een hersenschudding opgeloo-
pen. De andere ongelukken hadden alle
een minder ernstigen afloop. De ongeval
len overkwamen alle aan personen op weg
naar de T.T.-races te Assen, die met den
weg ter plaatse niet op de hoogte zijn.
15 JULI BEGINT DE UITVERKOOP-
TIJD.
MEN SCHENKE ALLE AANDACHT
AAN DE AANBIEDINGEN IN ONS DAG
BLAD.
nen en Gezellenorganisaties geen vlaggen
of vaandels mochten meedragen.
Maar de Processie zelf was volgens het
algemeen gevoelen plechtiger dan ooit te
voren".
w.g. Het Aartsbisschoppelijk
Generaal Vicariaat".
Waarom moet toch telkens en telkens
„Volk en Vaderland" verdedigen, wat in
Duitschland plaats grijpt?De N.S.B.
heeft toch niets met Duitschland uit te
staan, is toch een zuiver Nederlandsche be
weging?!
Verlaging Boterprijs
WIJZIGING PRIJSVERHOUDINGEN
BOTER, MARGARINE, SPIJSVETTEN EN
OLIëN.
Van bevoegde zijde vernemen wij het
volgende:
Reeds gedurende vrij geruimen tijd is
een belangrijke verschuiving in de ver
houding der door het Nederlandsche volk
geconsumeerde spijtvetten te constateeren.
Deze verschuiving is een gevolg van den
relatief zeer lagen prijs van die spijsvetten
die in het algemeen niet direct voor smeer -
doeleinden worden gebruikt en spijsoliën
tegenover boter en margarine. De consump
tie van spijsoliën en spijsvetten breidt zich
uit, terwijl die van boter, en speciaal van
margarine, inkrimpt. De klandestiene mar
garinebereiding vindt in deze prijsverhou
dingen ook haar voornaamste oorzaak.
Deze verschuiving brengt allerlei min
der gewenschte gevolgen met zich mede.
De» minister van Landbouw en Visscherij
heeft dan ook gemeend, maatregelen te
moeten treffen, om weer meer normale
verhoudingen te scheppen. Teneinde in de
toekomst verschuivingen als deze zooveel
mogelijk te voorkomen, heeft de Minister
besloten in het vervolg de heffingen op de
verschillende vetten zoo te regelen, dat
de door hem gewenschte verhoudingen
worden verkregen. Deze zullen bestaan in
een iets grooter boterverbruik en een zoo
veel mogelijk op het peil van het laatste
jaar blijvend margarineverbruik, waar
door tevens de consupmtie van spijsvet
ten en -oliën ook meer normaal zal wor
den.
Te dien einde zullen de heffingen op
spijsvetten en -oliën op 40 cent per
K.G. worden gebracht en de prijzen
van boter en margarine met ongeveer
4 cent per K.G. worden verlaagd. Om
te zorgen, dat de minst draagkrachti-
gen over voldoende vet zullen kunnen
beschikken, zal per jaar circa 6000 ton
volksvet tegen den prijs van volksmar-
garine beschikbaar komen.
Vermoedelijk zal het financieele resul
taat voor het Landbouwcrisisfonds, dus uit
eindelijk voor den melkprijs, niet zooveel
verschillen van het vorige jaar. Het zal
van de verschuivingen in de consumptie,
die tengevolge van deze maatregelen zul
len optreden, afhangen, hoe het eindresul
taat zal zijn. De verlaging van den boter
en margarineprijs is financieel voor het
Landbouwcrisisfonds nadeelig, voorzoover
dit nadeel door grootere consumptie niet
wordt goedgemaakt, terwijl de hoogere in
komsten tengevolge van de verhooging der
heffing op oliën en vetten voor een goed
deel weer ongedaan worden gemaakt door
de beschikbaarstelling van goedkoope
volksvet.
Zouden er verder ten aanzien van de in
komsten van de afdeeling zuivel geen wij
zigingen zijn ingetreden, dan zouden het,
hoewel de inkomsten in den eersten tijd
vermoedelijk door deze wijziging in de hef
fing geringer zullen worden, waarschijnlijk
nog niet direct noodzakelijk zijn geweest,
den toeslag op de melk wederom te verla
gen. Er is even wei een andere reden, die
op zichzelve aanleiding geeft tot verheu
genis, maar die maakt, dat het noodzake
lijk is den toeslag te verlagen. Deze is ge
legen in de aanzienlijk hoogere Leeuwar
der noteering der laatste maanden, waar
door een hoogere basisprijs voor de melk
wordt verkregen, zoodat om denzelfden
eindprijs te verkrijgen, de toeslag natuur
lijk lager kan zijn. Bijden toeslag, zooals
die nu geldt, werden de reserves, het z.g.
„zuivelpotje", vrij sterk aangetast. Dit mag
in het algemeen als geoorloofd worden be
schouwd, als de Leeuwarder noteering zoo-
verdaalt, dat een te sterk dalen van den
uiteindelijken melkprijs te vreezen is. Is
de basisprijs zoodanig, dat dit niet direct
te vreezen is, al is er - nog geen sprake van
een prijs, die het in crisistijd toelaatbare
peil overschrijdt, dan moeten de reserves
voor misschien komende nog moeilijker tij
den zooveel mogelijk worden bewaard.
De minister is van meening, dat deze
extra-aantasting, die te vreezen is door
de hoogere Leeuwarder noteering en
in den eersten tijd van de misschien
geringere inkomsten door de verlaging
van den boter- en margarineprijs moet
worden voorkomen en dat de toeslag
op de melk van ƒ2.40 tot ƒ2.24 kan
worden verminderd.
In het bovenstaande ligt reeds opgeslo
ten, hetgeen ons nog eens uitdrukkelijk na
der werd vërklaard, dat er in de toekomst,
voorzoover de financiën dit zullen toelaten,
een nauwer verband zal worden gelegd
tusschen de Leeuwarder noteering en den
De mededeeling, gedaan in het perscom
muniqué betreffende de verlaging van den
toeslag van Mei jd. ten aanzien van den
melkprijs in den winter, wordt door deze
verlaging niet aangetast.
CRISIS-HARINGBESCHIKKING 1936
De minister van Landbouw en Visscherij
heft het volgende bepaald:
Aan artikel 4 van de Crisis-haringbe
schikking 1936 worden een tweede en een
derde lid toegevoegd, luidende:
Van 20 Juli 1936 af worden voor de toe
passing van deze beschikking de haring-
drijf netvisschersvaartuigen onderscheiden
in drie groepen en wel in:
groep a. motorloggers met een lengte
volgens den meetbrief kleiner dan 28 m.
en met een machinevermogen van minder
dan 125 e.p.k.,
groep b: motorloggers met een lengte
volgens den meetbrief van ten minste 28
m. en met een machinevermogen van
minder dan 125 e.p.k,
groepen c: stoomschepen en voorts alle
motorloggers of motorbooten met een ma
chinevermogen van tenminste 125 e.p.k.
De vaartuigen, behoorende onder groep
a mogen ter haringdrijfnetvisscherij me-
denemen: een Schotsche vleet, waarvan de
bovenspeelreeplengte ten hoogste bedraagt
2713 m., of een Hollandsche dan wel een
standiaardvlet, waarvan de bovenspeelreep
lengte ten hoogste 3325 m. bedraagt.
De voortuigen, behoorende tot groep b
mogen ter haringdrijfnetvisscherij mede-
nemen: een Schotsche vleet, met 'n boven-
speerreeplengte van ten hoogste 2888 m.,
of een standaard of Hollandsche vleet met
een bovenspeerreeplengte van ten hoog
ste 3675 m.
De vaartuigen behoorende tot de groep c
mogen ter haringdrijfnetvisscherij mede-
nemen: een Schotsche vleet, met een bo
venspeerreeplengte van ten hoogste 3020
m., dan wel een standaard of Hollandsche
vleet met een bovenspeerreeplengte van
len hoogste 3938 m., voor alle groepen
'droog gemeten.
DE NIEUWE G. G. HOUDT SPREEKUUR
Het bestuur der Nederl. R.-K. Journalis-
tenvereeniging zendt ons de volgende me
dedeeling:
Jhr. Mr. A. W. L. Tjarda van Starken-
borgh Stachouwer, benoemd Gouverneur-
Generaal van Nederlandsch-Indië, heeft
zich bereid verklaard journalisten, die hem
voor zijn vertrek naar Nederlandsch-Indië
en in verband daarmede zouden willen
spreken, te ontvangen op het Departement
van Koloniën en wel op Maandag 13 Juli
a.s., des morgens tusschen 10.30 en 12 uur,
ten einde hen in de gelegenheid te stellen
desverlangd belangen voor te dragen. De
benoemde landvoogd laat er evenwel de
aandacht op vestigen, dat van het verke
nen van eenig interview geen sprake zal
kunnen zijn.
TELEXVERKEER MET HET
BUITENLAND
De telexdiienst in ons land is thans ook
aangesloten aan die in eenige andere lan
den, zoodat correspondentie per verre-
schrijver mogelijk is tusschen de deelne
mers aan den Nederlandschen telexdienst
en de aangeslotenen bij de openbare ver
re-schrijf diensten in Duitschland, Zwitser
land, Denemarken (van (15 Juli e.k. af),
België en Groot-Brittannië.
MIDDELBARE TECHNISCHE SCHOOL TE
HAARLEM.
Bevorderd van het eerste naar het twee
de studiejaar: afd. Bouwkunde J. G. F.
Swemle te Hillegom; afd. Weg- en Wa
terbouwkunde M. F. Koert te O e g s t-
gees t; afd. Werktuigbouwkunde I. D. Kui
pers te Wassenaar, L. Boot te A1-
p h e n a. d. R ij n; afd. Vliegtuigbouwkun-
de J. M. Bakker te N i e u w-V e n n e p.
Van het tweede studiejaar naar het prac-
tische leerjaar, afd. Bouwkunde C. Hulsbos
te Abbenes; afd. Weg- en Waterbouw
kunde G. J. de Graaff te Oegstgeest;
afd. Werktuigbouwkunde A. A. Schepers
te Leiden; afd. Electrotechniek G. A.
Bus te Nieu w-Vennep; afd. Werktuig
bouwkunde E. J. van Mens te Wasse
naar, R. P. Offringa te Nieuw Ven
nep en F. Telkamp te Hillegom.
Goedkoope trein.
Wij verwijzen naar een advertentie in
dit nummer betreffende een goedkoope
trein naar Arnhem en Nijmegen op de Zon
dagen t/m 13 Sept.
De Notenkraker, f
Met ingang van 12 Juli is tot opheffing
van het socialistisch spotland „De Noten
kraker" besloten, wegens crisis-omstandig
heden.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Dardanellen-conferentie te Montreux
op het doode punt. (2de blad).
Von Neurath, Greiser en von Papen In
conferentie bij Hitier. (2de blad).
Incidenten te Avignon. (2de blad).
BINNENLAND.
Verlaging prijs boter en margarine. (1ste
blad).
Op den weg naar de T.T.-races te Assen
zijn reeds verschillende motorrijders-be
langstellenden verongelukt. Twee personen
werden gedood, w.o. een Leidsch student,
velen gewond. (2de en 1ste blad).
Nog meerdere verkeersongelukken maken
tal van slachtoffers. (2de blad).
Het gebouw voor Kunsten en Weten
schappen te R'dam door brand verwost.
(2de blad).
Groote brand bij de Amsterdamsche Rij
tuig-Mij. (2de blad).
Nadere bijzonderheden over de malver
saties van den Nijmeegschen politie-com-
missaris. (2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De int. tenniskampioenschappen te
Noordwijk. (4de blad).
Overweldigend aantal inschrijvingen
voor de Kaagweek. (4de blad).
SALARIS VERMINDERING BIJ
PHILIPS
Naar aanleiding van geruchten, welke
de laatste dagen de ronde doen, inzake
bezuinigingsmaatregelen bij de Philips-
bedrijven, deelt de directie het volgende
mede:
In verband met de nog steeds grooter
wordende moeilijkheden in het interna
tionale goederen- en geldverkeer, waar
door de betalingsmogelijkheid door het
buitenland van goederen-leveringen en
diensten, afkomstig van de centrale van
het Philipsconcern te Eindhoven, belem
merd wordt en mede door de blijvend la
gere opbrengst der landen met gedepreci-
eerde valuta, is een sterke vermindering
van alle concernkosten in guldens drin
gend noodzakelijk. Geheel onafhankelijk
van de rentabiliteit is het een feit, dat de
dekkingsmogelijkheid van deze concern
kosten in gulden door de moeilijkheden
intransfer afneemt en dientengevolge bij
zondere maatregelen moeten worden ge
troffen. Deze noodzakelijkheid wordt ver
sterkt door het feit, dat reeds genoemde
belemmeringen in het internationale goe
deren- en geldverkeer tengevolge hebben,
dat de goederenleveringen van Eindhoven
naar het buitenland kleiner worden en
daardoor nog bij voortduring fabricage-
verplaatsing naar het buitenland noodza
kelijk is.
In verband! hiermede heeft de directie
moeten besluiten onder meer "tot een sala
risvermindering van 10 procent, waarvan
5 procent zal ingaan op 1 September a.s.
en 5 procent op 1 Jan. a.s.
Deze bezuigingsmaatregelen zijn onver
mijdelijk, wil het concern aan de nog
steeds zich wijzigende omstandigheden het
hoofd kunnen blijven bieden, zoowel in
het belang van de onderneming zelf als
van alle d'aarbij betrokkenen.
EEN UNIFORMTENTOONSTELLING
IN KASTEEL DOORWERTH
In het legermuseum in Kasteel Door-
1 werth is gistermiddag in tegenwoordig
heid van tal van autoriteiten een tentoon
stelling van uniformen offcieel geopend. De
plechtigheid werd o.m. bijgewoond door
minister mr. dr. L. N. Deckers.
Van de duizenden uniformen, welke in
het bezit van het legermuseum zijn, is een
keurcollectie in een der zalen van het
kasteel bijeengebracht. Het oudste uni
form dateert van 1760.
Na opening der tentoonstelling werd
overgegaan tot de onthulling van een
borstbeeld van generaal Snijders, dat in
een der zalen der Johanniterorde stond
opgesteld.
De onthulling geschiedde door een stief
dochter van generaal Snijders, waarna
laatstgenoemde een woord van dank sprak