DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
27ste Jaargang
DONDERDAG 9 JULI 1936
No. 8465
Ccld6oh^(Boii^cwil
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V Een verkeerd element
in de politiek
Zoo nu en dan krijgt men den indruk, dat
er in de regionen van regeer in gs- en hoo-
ge re-ambtenaren-kringen wat over-gevoe
ligheid heerscht tenopzichte van de rech
ten en de belangen van personen uit eigen
kring en eigen omgeving.
Uit het Kamer-overzicht van de „N. R.
Crt." van vanmorgen knippen we:
Heel even was er deining hij de
suppletoire landbouwbegrooting voor
1935, waarbij 667 (salaris over Decem
ber 1935) werd aangevraagd voor een
nieuwen raadadviseur, die de geschie
denis der crisiswetgeving zal te boek
stellen. Dit is de heer Bückman, die
eerst als regeeringscommissaris voor de
melkveehouderij het bagatel van
12.000 per jaar genoten heeft en na
zijn ontheffing uit die functie door het
departement als historicus ontdekt is.
De heeren Van der Heide, Van Poll en
Boon hebben tegen dezen post bezwa
ren ontwikkeld. Waarom in dezen tijd
er nog een hooge ambtenaarsfunctie met
een tractement van f 8000 bijgecreëerd.
Een amendement-Boon ter schrapping
van dezen post, werd door minister
Deckers overgenomen.
Minister Deckers heeft goed gedaan om
dat amendement van den heer Boon (dat
anders toch zou zijn aangenomen) over te
nemen, maar beter zou hij hebben gedaan,
als hijniet was gekomen met genoemd
voorstel!
't Is de o ver-ge voel i gh e id voor de rech
ten en belangen van personen uit eigen
kring en eigen omgeving, welke wij
geven het onmiddellijk toe verklaarbaar
is, maar die toch als verkeeTd moet worden
beschouwd en irriteer end werkt op de
breede massa belastingbetalers en oecono-
misch-getroff enen.
't Is die over-gevoeligheid, waarin tot
uiting komt een soort vriendschapsdiensten,
wélke de zooals de volksmond zegt
„hooge oomes" elkaar wederkeerig bewij
zen. Dat is g e e n corruptie; 't lijkt er niet
op. Maar wel is 't een element in de po
litiek, in het bestuur van land, provincie en
gemeente, hetwelk er niet in thuis hoort.
Dit mag worden opgemerkt, zonder dat
men zich schuldig maakt aan overdrijving,
zonder dat men toegeeft aan den heerschen-
den geest van kwaad-denken en kwaad
spreken en lasteren. Wat wij hier bedoelen
is wij herhalen het volstrekt' geen cor
ruptie, maar toch iets verkeerds.
De wereld
in vogelvlucht
Te Montreux is nog altijd aan den gang
de Dardanellen-conferentie. De Dardanel-
len vormen de doorvaart van de Zwarte
Zee, met de Russische havens op de eer
ste plaats, naar de Middellandsche Zee en
verder. Deze zeeëngte hoort onder de sou-
vereiniteit van Turkije. Maar gezien de
groote internationale belangen, welke bij
deze doorvaart betrokken zijn, is het dui
delijk, dat de souvereiniteit van Turkije
niet onbeperkt kan zijn. Vroeger, toen Tur
kije als een uiterst verzwakte staat uit den
oorlog te voorschijn was gekomen, heeft
men van de gelegenheid geprofiteerd en
vrij wed alle souvereine rechten op de Dar-
danellen van Turkije afgenomen, ook het
recht van verdediging. Thans is Turkije
herleefd en vraagt het om teruggave van
zijn rechten, speciaal van het recht van mi
litaire versterking.
Om daartoe te komen heeft het den recht-
matigen weg van onderlinge besprekingen
gekozen, maar het heeft de teruggave
het recht van verdediging beschouwd als
vanzelfsprekend. Met andere woorden, als
de conferentie dit recht niet vrijwillig
Turkije geeft, zal Turkije zich dat recht
nemen.
Doch deze kwestie vormt niet het kern
punt van de besprekingen te Montreux.
Rij tij den wet
Zooals medegedeeld in het verslag van
de Tweede-Kamer, is gisteren aangeno
men de Rij tijden wet.
De overzicht-schrijver van de „Msbd."
schrijft daarover het volgende:
„Er is toch nog iets Einders dan econo
mie en crisiswetgeving. De ministers Van
Lidth de Jeude en Slingenberg hebben er
heden de Rij tijden wet doorgekregen, dde
hen in staat zal stellen een algemeenen
maatregel van bestuur uit te lokken om
oververmoeidheid van autobestuurders en
daarmee ook ongelukken op den weg te
voorkomen.
Die algemeene maatregel van bestuur is
zoo gedacht, dat beroepschauffeurs in loon
dienst ten hoogste 10 uur der dag en 55 uur
per week zullen mogen rijden; dat de dage-
lijksche rusttijd over het algemeen 12 uur
moet bedragen; dat nachtarbeid slechts één
maal in de 14 dagen mag worden verricht;
dat er tenminste één wekelijksche rustdag
moet zijn, die eens in de 14 dagen op Zon
dag moet vallen. Van alle bepalingen zullen
ontheffingen verleend kunnen worden met
dien verstande, dat de maximum arbeids
duur voor chauffeurs per dag 13 uren en
per week 72 uren mag zijn. Op werkboekjes
zal een en ander door alle ambtenaren ge
controleerd kunnen worden. De extra-kos
ten aan het toezicht verbonden zullen de
ƒ20.000 per jaar niet overschrijden.
Heer-rijders zullen vermoedelijk alleen
onderworpen worden aan de verplichting,
niet langer dan vier uur achtereen te chauf-
feeren; hieronder zullen gewoonlijk ge-
neesheeren vallen.
Het is duidelijk, dat zulke overtreders
vooral kans zullen loopen gesnapt te wor
den, als zij een verkeersovertreding be
gaan.
Eigenlijk had niemand principieel be
zwaar tegen de wet en ir. Bongaerts, die
wel een zwaar hoofd had in den algemee
nen maatregel van bestuur, vroeg en ver
kreeg, dat bij het samenstellen van dien
maatregel alle belanghebbende organisaties
zouden worden gehoord, hetgeen minister
Slingenberg uitdrukkelijk toezei.
Minister Van Lidth de Jeude herinnerde
eraan, dat de oververmoeidheid meer onge
lukken veroorzaakte dan uit de statistiek
bleek en wees er ook op, dat er voor auto
busbestuurders niets veranderde en de
norm van 4 uur, waarover ir. Bongaerts ge
sproken had, wellicht nog te wijzigen viel.
Toen er bij zitten en opstaan over de
wet moest worden gestemd, stond één lid
op: de vrijheidsbondsche dr. Vos, die zelf
ook autorijder is. Maar zelfs jhr. Rutgers
van Rozenburg, die de heer-rijders gaarne
aan de wet had willen onttrekken, bleek tot
de conclusie gekomen, dat alrtemmen niet
wel mogelijk was. Uiteraard rekent de Ka
mer er op, dat de bestuursmaatregel ver
standig wordt samengesteld. Men zal het
trouwens bij deze wet grootendeels van
haar preventieve werking moeten hebben,
merkte minister Slingenberg terecht op".
BINNENLAND
DE DANZIGER-KWESTE
Stappen van den Poolschen
commissaris-generaal
WARSCHAU, 9 Juli (A.N.P.) Mede
gedeeld wordt: de Poolsche commissaris-
generaal te Danzig heeft gisteren stappen
gedaan bij den president van den Senaat.
In den loop van het onderhoud heeft de
Poolsche commissaris-generaal verklaard,
dat de Poolsche regeering geen eenzijdige
herziening van het statuut van Danzig zal
toestaan en heeft hij den senaatspresident
gewaarschuwd, dat iedere actie, die buiten
het kader van de van kracht zijnde over
eenkomsten zou vallen en de normale
functioneering van den Poolschen handel
door de haven van Danzig in gevaar zou
brengen, noodzakelijkerwijze een reactie
van den kant van Polen zou uitlokken. Se
naatspresident Greiser heeft daarop ge
antwoord, dat de Senaat niet het voorne
men had buitengewone wetten af te kon
digen en dat zijn actie zal worden beperkt
binnen het door de Danzigsche wetgeving
gestelde kader.
Het gaat om de vrijheid van doorvaart voor
de andere mogendheden, speciaal voor oor
logsschepen. Rusland wil het recht hebben
in alle omstandigheden met zijn oorlogsbo
dems naar buiten te varen, maar hiertegen
heeft Engeland weer bezwaar. Zoo is deze
Turksdhe kwestie in den grond een kwestie
geworden, waai Turkije feitelijk buiten
staat. Het is een conflict tusschen de an
dere mogendheden. Én daar er vele haken
en oogen zijn, is men te Montreux nog lang
niet uitgepraat.
R.K. BOND VAN BOUWPATROONS
Voortzetting jaarlijksche vergadering
te Breda
Gisterochtend is te Breda de 18de alge
meene jaarlijksche vergadering van den
Ned. R.K. bond van bouwpatroons voort
gezet.
Een voorstel-Asten, inhoudende dat de
leden van den bond bij werkzaamheden in
het gebied van een andere afdeeling ver
plicht zouden zijn zich te houden aan de
in die andere afdeeling geldende voor
schriften, is met algemeene stemmen ver
worpen.
Een voorstel-Den Bosch, waarbij het
bondsbestuur wordt opgedragen maatre
gelen te beramen tot afschaffing van de
kosten voor bestek en teekeningen of tot
volledige restitutie daarvan, is aangeno
men.
Een tweede voorstel-Den Bosch om op
nieuw actie te voeren voor opneming van
een stelpost in de bestekken van hak- en
breekwerk is aangehouden teneinde het
bondsbestuur gelegenheid te geven over
leg te plegen met de zusterorganisaties.
Aan de orde waren drie voorstellen be-
oogende de bestrijding van beunhazerij.
Het eerste voorstel was van de afdeeling
Rotterdam en wenschte een uitspraak, dat
de instelling van gewestelijke commissies
ter behartiging der samenwerking tusschen
handelaren en patroons in het bouwbelrijf
dringend noodzakelijk was. De afdeeling
Tilburg wenschte een uitspraak, dat uiter
lijk in December de regeling tot beharti
ging der samenwerking tusschen handela
ren en patroons moet zijn tot stand geko
men. De afdeeling Winterswijk wenschte
het hoofdbestuur op te dragen maatrege
len te nemen om den verkoop van mate
rialen aan particulieren door den handel
tegen te gaan.
Het bondsbestuur achtte deze wenschen
in zijn prae-advies nog niet bereikbaar.
Na levendige discussies is besloten het
hoofdbestuur vrij te laten mits zooveel
mogelijk spoed wordt betracht.
Aan de orde was het voorstel-Rotter-
dam om het hoofdbestuur op te dragen het
initiatief te nemen om verbinding te zoe
ken met alle georganiseerde groepen van
het bouwbedrijf (w.o. architecten, aanne
mers, leveranciers en arbeiders) om door
samenwerking tot saneering te komen. De
woordvoerder van de afdeeling zette uit
een, dat het de bedoeling is dat het hoofd
bestuur in toepassing zal brengen de richt
snoeren voor saneering, zooals door zijn
afdeeling neergelegd in een brochure van
architect J. de Bloem, voorzitter van de
R.K. stichting Het Bouwmeestersgilde te
Tilburg.
De voorzitter zette in een uitvoerige
rede uiteen dat saneering alleen te berei
ken is in samenwerking met de beide an
dere aannemersbonden. Intusschen blijft
het hoofdbestuur diligent en hebben o.a.
een der volgende dagen besprekingen met
de N.I.V.A. plaats.
Besloten is ook in deze zaak geen beslis
sing te nemen, doch deze aan het hoofdbe
stuur over te laten.
Vervolgens kwam in bespreking de door
de afdeeling Haarlem opgeworpen vraag
of aan de bindende besluiten geen uitbrei
ding kan en moet worden gegeven zoodat
zeker bepalingen uit de bestekken ver
dwijnen; b.v. geen schadevergoeding bij
vertraging door leveringen van derden;
de aansprakelijkheid van den aannemer
voor levering door leveranciers die door
de directie zijn aangewezen, enz.
Nadat verscheidene afdeelingen uitbrei
ding hadden bepleit, zette de voorzitter
uiteen, dat een dergelijke uitbreiding eerst
kan plaats hebben, wanneer alle andere
middelen hebben gefaald. Spr. wekte de
leden op bestekken waarin de betreffende
bepalingen voorkomen, aan het bondsbe
stuur te zenden. Blijkt daarbij geen rege
ling mogelijk, dan kan uitbreiding over
wogen worden. De vergadering heeft zich
met deze zienswijze vereenigd.
Op voorstel van de afdeeling Haarlem
is besloten te trachten met de beide an
dere organisaties tot een bindend verbod
van inschrijven met ongeorganiseerde pa
troons te komen.
Bij de rondvraag wees ir. v. d. Werff
(Breda) op het feit, dat in de bestekken
van de genie de normale loonen van het
collectieve contract worden opgenomen,
zonder opslag voor algemeene onkosten
of slijtage van gereedschap enz.
Bij onderzoek bleek, aldus spr., „dat
dit wel in orde kwam". Met medeweten
van de genie worden hierdoor meer uren
geschreven dan werkelijk gemaakt waren.
Spr. protesteerde hiertegen.
Na een slotwoord van den heer Klein
Schiphorst is het congres met een lunch
in Modern besloten,
INTREKKING VAN DE SANCTIES
TEGENOVER ITALIË.
Naar wij vernemen worden de noodige
voorbereidingen getroffen opdat, overeen
komstig de aanbevelingen van de verga
dering van den Volkenbond en het coördi
natie-comité de sanctiemaatregelen tegen
Italië met ingang van 15 Juli a.s. zullen
worden opgeheven. Gelijk bekend betreft
het hier een uitvoerverbod van wapenen.
Munitie en oorlogsmaterieel naar Italië,
en uitvoerverbod van bepaalde transport-
dieren en grondstoffen naar Italië, een in
voerverbod van Italiaansche goederen en
een verbod van credieten aan Italië. De
beide eerstgenoemde uitvoerverboden zijn
overeenkomstig de wet van 9 October 1935
(Stbl. no. 599) uitgevaardigd in den vorm
van Koninklijke Besluiten. De Koninklijke
besluiten, waarbij de intrekking plaats
heeft, kunnen nog voor 15 Juli a.s. wor
den verwacht. Het invoerverbod van Ita
liaansche goederen en het verbod van vre-
dieten zijn krachtens de Sanctiewet 1935
(Stbl. no. 621) uitgevaardigd in den vorm
van Algemeene Maatrege'en van Bestuur.
De opheffing daarvan zal in denzelfden
vorm moeten geschieden. Gezien den kor
ten termijn, welke daartoe beschikbaar is,
zal in afwachting van de intrekking dezer
Algemeene Maatregelen van Bestuur door
den Minister van Buitenlandsche Zaken
krachtens de hem toekomende bevoegd
heid met ingang van 15 Juli a.s. een al
gemeene dispensatie van deze verbodsbe
palingen worden verleend.
NIEUWE OPLOSSING VOOR DE 1875 M.-
GOLF.
De Union Internationaal de Radiodiffu-
sion, welke dezer dagen te Ouchy bijeen
geweest is, heeft, naar wij uit bevoegden
kring vernemen, opnieuw aandacht gewijd
aan de golfverdeeling, o.a. in verband met
het gebruik van de 1875 M. golf door Roe
menië en Nederland, hetwelk zooals vele
luisteraars zullen hebben ervaren, weder
zijds storing teweeg brengt tusschen de
stations Brasow en Kootwijk.
Reeds herhaaldelijk zijn pogingen in het
werk gesteld om de moeilijkheden uit den
weg te ruimen zonder dat de aan de hand
gedane oplossingen tot een resultaat heb
ben geleid. Elke oplossing ten opzichte
van de uiterste bezetting van de lange-golf-
omroepsband bracht weder nieuwe moei
lijkheden met zich mee welke ten slotte
onoverkomenlijk bleken.
Te Ouchy hebben de waarnemers van
de onderscheiden P. T. T.-administraties
thans een nieuwe mogelijkheid tot het ver
krijgen van meer ruimte op de lange-golf-
omroepsband onder het oog gezien, welke,
naar gehoopt wordt, een goede kans van
slagen inhoudt. Voor de verdere ontwikke
ling van de oplossing is nog nader over
leg met de verschillende daarbij betrok
ken instanties noodig. Dat overleg zal in
eersten aanleg van de Nederlandschen P.
T.T.-dienst uitgaan.
In verband hiermede kunnen over den
aard van de gedachte oplossing geen na
dere mededeelingen worden verstrekt. Het
gaat in dezen derhalve niet alleen maar
om de kwestie BrasowKootwijk, maar om
een algemeene verbetering van de lange
golf-omroep-positie.
HEFBRUG TE WADDINXVEEN
GEOPEND.
Onder groote belangstelling van de zijde
der Waddinxveensche bevolking is gister
morgen om 8 uur de nieuwe hefbrug te
Waddinxveen voor het publiek opengesteld.
Deze brug verbindt de beide oevers van
de Gouwe en vormt een rechtstreeksche
doorgang voor het snelverkeer, dat van
Gouda via Waddinxveen naar Den Haag
en Leiden gaat.
Bij de opening waren tegenwoordig de
burgemeester van Waddinxveen, de heer
P. A. Troost, de gemeente-secretaris, de
heer A. Kreupeling en de wethouders, de
heeren J. G. Herfst en Jac. van Tol.
Van dra Provincialen Waterstaat waren
aanwezig ir. L. F. van der Wall, ir. W. J.
de Koek van Leeuwen en ir. T. J. Hans
kamp, resp. hoofdingenieur en ingenieur le
en 2 e klasse.
De nieuwe hefbrug is gebouwd in de
constructiewerkplaatsen der N.V. de Vries
Robbé Co. te Gorinchem, vanwaar hij op
5 Juni naar Waddinxveen werd gesleept
door de N.V. De Wit's Bergings- en Trans
portonderneming te Rotterdam.
De beide torens waartusschen deze brug
is geplaatst, hebben een hoogte van 42
meter. De brug is 26 meter lang en 9 meter
breed.
BORGSTELLINGSFONDS VOOR
FRIESLAND OPGERICHT.
Hedenmorgen werd de notarieele acte ge
passeerd waarbij is opgericht de stichting
„Borgstellingsfonds voor Friesland".
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Tusschen Oostenrijk en Duitse hl and zou
een accoord tot stand zijn gekomen. (2de
blad).
Brussel noodigt Italië uit tot deelneming
aan de Locarno-conferentie. (2de blad).
BINNENLAND.
Tegen 15 Juli is buitenwerkingstelling
van de sancties van Nederland tegen Italië
te verwachten. (1ste blad).
De Tweede Kamer is gisteren voor het
zomerreces uiteengegaan, na aanneming
o. m. van de rijtijdenwet. (2de blad).
Verlenging van de Crisispachtwet. (1ste
blad).
Dr. Colijn verklaart in een vergadering
van den Middenstandsbond een „scheme
ring van den dageraad" in de economische
moeilijkheden te zien. (2de blad).
De meerderheid van het college van B.
en W. te Alphen aan den Rijn geeft de
voorkeur aan het raadhuisplan Hooykaas
en Lockhorst. (1ste blad).
Drie dooden en één gewone als slacht
offers van den onbewaakten overweg (3de
en 1ste blad).
Winkelier te Veenendaal schiet een in-
dringerigen landlooper neer. (3de blad).
Laffe aanslag te Gemert. (3de blda).
Clubhuis van de Rotterdamsche Zeilver-
eeniging door brand verwoest. (3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Verrassingen bij de intern, tenniskam
pioenschappen te Noordwijk. (2de blad).
AUTOMATISEERING TELEFOON.
Het net-Haarlem in verbinding met andere
netten.
Met ingang van 29 Juli des morgens 8
uur zullen de aangeslotenen in het locale
telefoonnet Haarlem, in staat zijn, zonder
tusschenkomst van een telefoniste, verbin
dingen tot stand te brengen met abonné's
in de telefoonnetten Bennebroek, Hillegom,
Lisse, Noordwijkerhout, Santpoort, S assen-
heim en LJmuidra.
Daarmee zal opnieuw een schrede zijn
afgelegd op dra weg, die leidt naar de vol
tooiing van het groote plan der automati
seering van het Nederlandsche telefoonstel
sel. Met ingang van 22 Juli, des morgens
8 uur, moet reeds voor het aanvragen van
interlocale gesprekken K.00 en voor het op
geven van interlocale gesprekken, K:09 ge
draaid worden, in plaats van het thans gel
dende cijfer 0 en 97. Op 29 Juli, des namid
dags 1 u. wordt een afzonderlijk telefoon
net Santpoort ingesteld (Kengetal K.560).
Van dit oogenblik af kunnen telefoonver
bindingen met dit nieuwe gevestigde net
automatisch tot stand worden gebracht.
Voorts vernemen wij, dat in de naaste
toekomst, de in dienst stelling verwacht
kan worden van de knooppunt-centrale Be
verwijk, met zijn eindcentrale Wijk aan
Zee, Heemskerk, Uitgeest en Castricum en
van een centrale in de Haarlemmermeer-
polder. Daarmee zijn echter de plannen van
den telefoondienst nog lang niet uitgeput.
In de eerste helft van 1937 zal het n.l. mo
gelijk worden voor alle abonné's van de
automatische netten in het district Haarlem
vol-automatisch de aangeslotenen te kiezen
in vrijwel het geheele district Amsterdam
(omvattende de stad Amsterdam, het Gooi
en de Zaanstreek), benevens de stad Alk
maar. In omgekeerde richting zal hetzelfde
mogelijk zijn, met uitzondering van de aan
geslotenen op het net Amsterdam, die voor-
loopig nog niet zelf verbindingen met an
dere netten tot stand zullen kunnen bren
gen.
In den uiteindelijken toestand zal het
voor aan gesloten en in het district Haarlem
zelfs mogelijk zijn alle aangeslotenen in de
districten Amsterdam, Alkmaar, 's Graven-
hage, Rotterdam, Utrecht, Arnhem, 's Her
togenbosch en Zwolle vol-aitomatisch te
bereiken. Dit is ongeveer 75 pet. van het
totaal aantal telefoon-abonné's in Neder
land.
