Openbare Geloofsbelijdenis in Budapest, WOENSDAG 8 JULI 1936 DE LEIDSCHE COURANT fWEEDE BLAD - PAG. 3 Dit volk eert zijn heilige koningen. Een treffende Paasch- zaterdagmiddag. Denken wij er niet te weinig aan, dat God aan ieder volk zijn eigen grond en zijn eigen stroom gegeven heeft? Voor ons zijn het de vette aarde, de groene malsche weiden en het Westerstrand met de einde- looze zee. De Duitschers hebben hun Rijn en hun bergen, waar de wijn op wast, Zwitserland heeft zijn meren en zijn besneeuwde berg toppen en Hongarije heeft zijn Donau. Deze gedachte, dat God aan ieder volk zijn water en zijn land gegeven heeft, vindt men belichaamd in het wapen van het oude duizendjarige Rijk der Honga ren. De linkerhelft van dit wapen laat de vier stroomen van Hongarije zien: de Do nau, de Theis, de Drau en de Sau. De rechterhelft vertoont het Hongaarsohe dubbelkruis steunend op den kroon en daaronder de drie Hongaarsche bergen: de Tatra, de Matra, en de Fatra. Zoo is enkel nog het wapen, in werkelijkheid is het zoo niet meer. De „vrede" van Trianon, van welks gru welijke onrechtvaardigheid de wereld langzamerhand overtuigt begint te gera ken, heeft mét 72 %- van het Hongaarsche land ook stroomen en bergen aan den vij and weggeschonken. Maar de Donau is er nog, de Donau, die wij zoo gaarne de blau we Donau noemen, maar die alleen maar blauw is, als ook de hemel blauw is. Vier majestueuze bruggen over de Donau ver binden de oevers van Buda en Pest met elkaar, ongeacht de bruggen, die de trein verbinding tusschen beide stadsdeelen vor men. Binnenkort zal ook de vijfde brug, de Horthy Miklos-brug in gebruik worden genomen. De oever van Pest, waar 't corso met 't Parlement en de groote hotels zijn, is het meest in trek, omdat men van hier het prachtige uitzicht heeft op de bergen van Buda aan den anderen oever, waar de Ko ninklijke Burcht, de Kroningskerk en de Citadel, des avonds in een overvloed van licht, aan dit stadsdeel een wondere beko ring geven. Maar wat in dit stadsdeel het meest bekoort, is de openbare belijdenis van het geloof, dat hier treft in werken van kunstenaars. Direct als men een der bruggen, welke Buda en Pest verbinden, overschrijdt, rij zen de bergen uit het vlakke land om hoog. Hoog op een dezer bergen ontwaart men reeds van verre het groote stand beeld van Szent Gellért, Sint Gerardus, den heiligen Benediktijn, die uit Italië kwam en de leermeester werd van den H. Emericus in het begin der 11e eeuw. Wandelend langs den Donau-oever tus schen de Elisabethbrug en de Frans Jo- sephbrug ziet men in den wand der hoog- oprijzende bergen kruiswegstaties uitge houwen. Het pad erlangs is door een hek werk afgezet. Aan het einde, recht tegen over het groote Szt. Gellért-hotel staat in den bergwand een groot Maria-beeld, waaronder de woorden Ave Maria, om het volk aan Maria, de patrones van Honga rije, te herinneren. En hoog daarboven staat een kruis van geweldige afmetingen. Zulke geloofsbelijdenissen treft men er in overvloed. Tegenover het Szt. Gellért-hotel is in den rotswand der bergen een kapel uit gehouwen, waar iederen Zondagmorgen de H. Mis gelezen wordt. Daar staat naast het Altaar die mooie beeldengroep, voor stellende de heiligen uit het Hongaarsche Koningsgeslacht en deswege allen getooid met den Koningskroon. Het zijn de H. Stephanus, de H. Elisabeth, de H. Lode- wijk, de H. Emericus en de gelukzalige Margaretha. Deze kapel geeft tevens toe gang tot die catacomben, welke in die ber gen zijn uitgehouwen. Het zijn vele gangen en kapellen, die hier, toegankelijk voor iedereen, in deze berg zijn aangebracht. Verder, bij de St. Matthiaskerk, de schoone Byzantijnsche tempel, waar de Hongaarsche koningen gekroond werden, is het bekende monument der H. Drievul digheid, recht tegenover de straat der H. Drievuldigheid. Maar niet alleen in monumenten uit zich het geloof. Ook op andere wijze. In schoone processies. Zooals die op 20 Aug., waarin de voornaamsten des lands, zelfs de Rijksbestuurder en de Primaat van Hongarije, den Kardinaal meegaan en waarin de rechthand, de heilige rechter, zooals de Hongaren het noemen, van St. Stephanus in plechtige processie door de stad gedragen wordt. Maar van een bijzondere bekoring is de Paasch-Zaterdag. Als om 12 uur de vastentijd voorbij is, maakt het volk zich op tot de schoone processies, die dan door heel de stad gehouden worden. De ramen der huizen zijn versierd met bloemen en tapijten en voor de vensters prijken heiligenbeelden en branden kaar sen. Vooral in den avond als het duister gevallen is en overal de kaarsen voor de vensters branden, hebben de straten een zeer aangenaam en bijzonder aspect. Iedere parochie heeft zijn eigen omme gang. Het eerst trekt de parochie der Ba siliek uit, daarna de anderen. Zoo duren de processies tot laat in den avond. Maar iedere parochie blijft binnen haar eigen parochieele grenzen, zoodat overal en door alle straten een processie gaat. De straten zelf zijn dan afgezet. Er mogen geen auto's rijden en geen trams. Een dichte menschenmenigte wacht op het trottoir het voorbijgaan der processie af. Voorop gaan twee agenten BUITENLAND KERKUITGANG IN DEBRECZEN. te paard langs het trottoir om zoo de straat vrij te houden. Toute comme chez nous, wanneer er optocht is. Maar er is een groot verschil. Hier betreft het een optocht, daar een processie, welke eerbied vraagt en waarbij de menschen, die toezien, dan ook eerbiedig nederknielen, wanneer het Al lerheiligste nadert. Ik denk, dat dat de reden is, dat achter elk der beide paarden, die, bereden door een agent, vooropgaan, een man van de stadsreiniging loopt, ge wapend met een schop van opmerkelijke afmetingen, om aanstonds datgene op te vangen wat mogelijk de straat plotseling zou kunnen verontreinigen. De eigenlijke processie wordt geopend door het Kruis, waarnaast misdienaars met brandende kaarsen gaan. Daarachter volgen dan de leden der congregaties en meisjesvereenigingen, allen met brandende kaarsen, dan een muziekcorps en dan ko men meisjes der middelbare school in mooie kleederdrachten, op kussens dra gend de emblemen van het lijden, als de nagelen, de spons, de hamer, de geesel- roede enz. Hierna volgden in de processie, dde wij zagen, eenige leeken in de sierlijke gewa den hunner Pauselijke onderscheiding, als ridder in de Orde van St. Gregorius of rid der in de Orde van het H. Graf van Jeru zalem. Zij werden door schildknapen voor afgegaan. Daarna volgde de geestelijkheid en tenslotte het H. Sacrament. Dat alles bewoog zich door de straten der stad, ter wijl de menschen eerbiedig neerknielden. Zoo viert men daar het feest der opstan ding, dat samenvalt met de opstanding ook der natuur en dat hier door deze plechtige ommegang in de ontluikende lente zoo schoon tot uiting wordt gebracht. Neen, hier is het katholiek geloof niet enkel een plicht, die men noodgedwongen vervult, hier doordringt het geloof het geheele leven. Op het punt waar de Lanc-hid en de tunnel onder de bergen van Buda te sa men komen, staat eveneens een beeld van de H. Maria. Op het voetstuk staat de op dracht van Hongarije aan Maria en de simpele vermelding 0.00 K.M. Dat wil zeg gen: hier is het middelpunt van Hongarije. Van hieruit leiden alle wegen. Maria moge u beschermen. En hier op deze plek heeft dan ook jaarlijks de groote auto-zegening plaats. Ook het leven zelf heeft hier nog een hooge zedelijke inslag, al mag men uit dit alles nog niet de conclusie trekken, dat het Hongaarsche volk in zijn geheel die voorvaderlijke zeden zou hebben bewaard. Ook hier zijn vrijheden binnengeslopen, vrijheden tusschen de geslachten, zooals zij in ons Westen reeds volledig burger recht hebben gekregen. Zooals het hier is, is het daar in ieder geval nog niet. Er zijn nog tal van families, waar zelfs het openlijk verkeer tusschen beide geslachten als onoirbaar wordt be schouwd en waar de verloofden worden gechapperoneerd. En zelfs in 't algemeen kan men zeggen, dat het tot den goeden toon behoort, dat op een verloving zeer spoedig, meestal na een, twee maanden reeds het huwelijk volgt. Het behoort er tot de goede vormen, dat de jongeman slechts met zijn uitverkorene omgang heeft ten huize van de ouders van het meisje. Het meisje komt eerst bij den jongeman aan huis, wanneer zij verloofd zijn. Dat het geloof hier volledig het geheele leven doordringt, ervaart men herhaalde lijk. Nabij het Aponnyi-plein is een van de honderden café's en restaurants, die deze wereldstad telt. Het is maar een klein café, ingebouwd achter tusschen de winkelhui zen. Een smalle gang is er de toegang. Dit restaurant heet: „Apostolok". De Aposte len. In dit restaurant zijn slechts 12 kleine open boxen, aan ieder zijde zes, gescheiden door een smal pad en in iedere box is in mozaik een afbeelding van een der 12 Apostelen aangebracht. Zooals de godsdienst eeuwen lang het leven doordrong, zoo heeft de historie van VAN HETJfATICAANr 's PAUSEN VERBLIJF OP CASTEL GANDOLFO Restauraties in het Vaticaan Men meldt uit Rome aan de „Msbd.": Op zijn buitenverblijf Castel Gandolfo waarheen de H. Vader zich, zooals ge meld, kort geleden heeft begeven, heeft Zijne Heiligheid Zaterdagmorgen den apos- tolischen delegaat in de Vereenigde Staten mgr. A. Cicognani, in particuliere audiën tie ontvangen. Denzelfden morgen vond op Castel Gan dolfo de eerste audiëntie voor jong ge trouwden plaats, waartoe meer dan hon derd jonge paren zich om tien uur in den Vaticaanschen Staat verzameld hadden. De verzamelplaats hiervoor was de Cor- tile di San Damaso. De jongelieden ver trokken van hier in zes groote aan het Vaticaan behoor ende autobussen naar Castol Gandolfo. Iedere week driemaal vindt een derge lijke tocht, gevolgd door audiëntie bij den H. Vader plaats en wel op Maandag, Woensdag en Zaterdag. Nauwelijks heeft Zijne Heiligheid het Vaticaan verlaten of reeds is men weer begonnen met herstelwerkzaamheden in het eigenlijke pauselijke paleis, welke slechts kunnen worden uitgevoerd gedurende den zomer, als de H. Vader niet aanwezig is. Thans wordt in het Noordelijke gedeel te van het pauselijk paleis gewerkt, na melijk in het gedeelte naar den Cortiledel Triangolo. Hier bevindend zich verscheide ne woningen van prelaten, welke reeds zijn ontruimd, om met de noodzakelijke herstellingen te kunnen beginnen. In de diepe gewelven van den reeds ge noemden Cortile del Triangolo worden ke tels aangebracht voor de centrale verwar ming van dit gedeelte van het pauselijke paleis, dat tot nog toe niet voorzien was van een installatie voor centrale verwar ming. In deze gewelven worden echter bovendien alle verwarmingsinstallaties sa mengebracht, welke voor de pauselijke vertrekken en voor de zalen van de pau selijke staatssecretarie noodig zijn. Echte zorgenkinderen voor de Vaticaan- sche architecten zijn de voorgebouwen van het Vaticaan, namelijk de lange ge bouwen, welke boven de colonnades rechts van die naar de St. Pi eter, zichtbaar zijn, Dit zijn oude, deels zeer slechte gebouwen, die, zonder eenig systeem, al naar de be hoeften in het verloop der eeuwen zijn op getrokken. Thans moet ook dit gedeelte gerestaureerd en weer toonbaar gemaakt worden, zooals dit ook de laatste jaren is gebeurd met de eveneens slechte bouw werken onmiddellijk aansluitend op de basiliek. DUITSCHLAND. HET RIJK EN HET CONCORDAAT Mgr. Orsenigo bij Hitier Het gisteren reeds door ons gemelde be richt, dat Berlijn zou overwegen het Con cordaat op te zeggen, wanneer het Vati caan niet wilde toegeven, vindt een be- bevestiging in hetgeen 't Katholieke Duit- sche weekblad „Der Deutsche in Polen" weet te berichten, nl. dat de Pauselijke Nuntius, Mgr. Orsenigo in de afgeloopen week eerst door den Staatssecretaris in de Rijkskanselarij, Lammers, en later door Hitier zelf in audiëntie is ontvangen. Over hetgeen in Hitler's kabinet werd bespro ken wordt natuurlijk het grootste stilzwij gen bewaard, doch men mag wel aanne men, dat de algemeene verhouding tus schen Kerk en Staet in het Derde Rijk ter sprake werd gebracht en dat de ver tegenwoordiger van den H. Stoel met na druk gewezen heeft op de herhaalde schendingen van het tusschen den H. Stoel en de Duitsche regeering plechtig gesloten Concordaat. DE DANZIGER KWESTIE Terugkeer van Senaatspresident Greiser De president van den Senaat, Greiser, is te Danzig teruggekeerd na een opont houd te Berlijn, waar hij met de nationaal- socialistische leiders van gedachten heeft gewisseld over het probleem van Danzig en de laatste zitting van den Volkenbond. Te Danzig hebben de nationaal-socialis- tische leiders van Danzig hem met enthou siasme begroet. Greiser verklaarde in een toespraak o.m.: „Voor het oogeniblik kan ik niet spreken, zooals mijn hart mij dat ingeeft, maar dit moment zal ongetwijfeld zeer spoedig komen. In afwachting daar van moeten de bewoners van Danzig er trotsch op zijn, dat het Rijk met hen is". Reeds spoedig na aankomst van Greiser is de Senaat bijeengekomen om kennis te nemen van zijn rapport over de zitting te Genève en om maatregelen te nemen tegen de oppositie-partijen. Onderdrukking der oppositie Reeds in het begin van den middag be zette de politie de bureaux van het socia listisch orgaan „Volkstimme", welke voor Hongarije en zijn heilige Koningen een plaats gevonden in de kerken, waar vele prachtige schilderingen vertellen van de schoone en in vele opzichten heilige his torie van dit katholieke duizendjarige Rijk. Zoo spreekt daar nog het leven van den band tusschen Kerk en maatschappij. Niet alleen in steen, ook in de harten der men schen is er nog de getuigenis van het ge loof. Moge het nieuwe opkomende heidendom deze geloofsbelijdenis in het land van St. Stephanus, zijn eersten koning, niet over woekeren. FRANS SCHNEIDERS. den duur van drie maanden verboden is. Men verwacht eerlang het verbod der ge heele oppositiepers. Men ziet eveneens de mogelijkheid van een verbod van alle op positiepartijen. De woning van den hoogen commissaris Lester wordt door de politie bewaakt om eventueele betoogingen te vermijden. De oppositiepartijen hebben een beroep op de bevolking gedaan. Zij hebben ver klaard, dat de grondwet van Danzig en de hcoge commissaris de beste waarborgen zijn voor de rechten der bevolking. FRANKRIJK. REGEERING KRIJGT EEN MOTIE VAN VERTROUWEN Na debat in den Senaat Gistermiddag heeft de Senaat een begin gemaakt met de behandeling van de inter pellaties over de binnenlandsche politiek. De rechtsche afgevaardigde Henry Haye betoogde dat de huidige toestand van sta- kignen en agitatie niet kan voortduren zonder den binnenlandschen vrede in ge vaar te brengen. „De regeerig wil orde", aldus Haye, „maar het schijnt dat zij on danks haar goede voornemens de anar chie schijnt te dulden en aan te moedigen". De rechterzijde applaudiseerde levendig, en de zitting werd vrij woelig. Salengro, die op de vragen van ver scheidene andere Senatoren antwoordde, o.a. op een duidelijk omschreven vraag van den voorzitter der Gauche Démocra- tique, Bienvenu-Martin, verklaarde, dat de regeering geen enkele bezetting van een fabriek, van magazijnen of landbouwonder nemingen zal dulden en alles in het werk zal stellen om er een einde aan te maken. Met 230 stemmen tegen één nam de Se naat een door Bienvenu Martin voorge stelde motie van vertrouwen in de regee ring aan. Nog steeds 93000 stakers In het geheele land staken nog ongeveer 93.000 arbeiders, waarvan in het departe ment van de Seine ongeveer 5500. ENGELAND. MINISTER EDEN GAAT EEN WEEK RUST NEMEN. Minister Eden is voornemens een week rust te nemen, waarschijnlijk direct na de bijeenkomst van het Lagerhuis op Don derdag a.s. Gedurende zijn afwezigheid zal zijn functie worden waargenomen door den Lord Privy Seal Halifax. Eden zal zich ge durende deze korte vacantie terugtrekken in een buitenhuis. Hij is niet ernstig ziek en gemeld wordt, dat hij evenmin heit voornemen koestert, zijn ontslag te nemen. De verantwoordelijk heid, die zijn ambt meebrengt, heeft den laatsten tijd echter zwaar op den minister gedrukt en toen hij uit Genève terugkeerde viel het op, dat hij er verouderd uitzag. De komende week is dus voor hem een goede gelegenheid een korte, welverdiende rust te genieten, totdat de besprekingen tusschen de Locarno-mogendheden op nieuw zijn aanwezigheid en volle aandacht zullen vereischen. „Tel." RUSLAND. TSJITSEJERIN OVERLEDEN. De vroegere Russische volkscommissaris voor buitenlandsche zaken, Tsjitsjerin is gisteren na een langdurige ziekte in den ouderdom van 64 jaar overleden. Georgij Wasilejewitsj Tsjitsjerin werd geboren in 1872 uit een bekende familie welke verscheidene juristen en diplomaten had voortgebracht. Hij studeerde aan de universiteit van Petersburg en trad na vol einding van zijn studie in diplomatieken dienst. In 1904 werd hij naar Berlijn ge zonden, naar het Russische consulaat al daar. Het jaar daarop werd hij lid van de sociaal-democratische partij en verliet hij den diplomatieken dienst. In 1907 werd hij uit Pruisen verbannen, wegens het in bezit hebben van een valsch paspoort. Hij ging hierop naar En geland, waar hij actief deelnam aan de pacifistische beweging, ook gedurende den oorlog. In 1917 kwam hij hierdoor in de gevangenis van Brixton. Het jaar daarop werd hij uitgewisseld tegen Sir George Buchanan. Tsjitsjerin keerde naar zijn va derland terug en in Maart 1918 werd hij benoemd tot Volkscommissaris voor bui tenlandsche zaken, welke post hij bekleed de tot 1928. Gedurende dezen tijd verte genwoordigde hij de Sovjet-Unie op de con ventie van Genua in 1922 en op de con ferentie van Lausanne in hetzelfde jaar. AFRIKA. ITALIAANSCHE VLIEGERS IN ABESSINIE GEDOOD. Bij landing in een hinderlaag gevallen. Eenige Italiaansche officieren, die met drie vliegtuigen uit Addis Abeba vertrok ken waren naar de provincie Jimma, zijn na een landing in een hinderlaag gevallen. Hierbij werden acht hunner gedood; vol gens een andere lezing zou het aantal doo- den negen bedragen. Tot de slachtoffers zouden behooren de plaatsvervangende chef van den lucht vaartstaf in Oost-Afrika, alsmede de be kende Italiaansche legervlieger Locatelli, die in 1919 als eerste over den Andes vloog en talrijke vluchten naar Groenland en de Zuidpool heeft gemaakt. CHINA. DESERTIE IN HET KANTONLEGER. Missionarissen en zendelingen ontvluchten Kwangsin. Officieel .wordt bevestigd,, dat negen Kantonneesche vliegtuigen naar Nanking zijn overgegaan, waar zij vandaag zijn aangekomen. Veertig Kantonneesche vliegers, die zich naar Hongkong hebben begeven, hebben in een telegram uiting gegeven aan hun on tevredenheid over de politiek van den Kantonneeschen generaal. Deze deserties bij de Kantonneesche luchtmacht zijn van zeer veel belang voor het prestige van maarschalk Tsjang Kai Sjek. Bijna alle buitenlandsche missionarissen en zendelingen zijn uit de provincie Kwangsi gevlucht in verband met de door de bandieten veroorzaakte onveiligheid. Eenige zendelingen bevinden zich nog te Woetsjau bij de grens van Kwangtoeng. Ook zij zijn echter gereed, om het land te verlaten, zoodra dat noodzakelijk zal blij ken. PALESTINA. MILITAIRE ZUIVERINGSACTIE. De groote georganiseerde militaire actie tegen de vrijbuiters in de gebergten van Midden- en Noord-Palestina, is gisteren geindigd, na verscheidene dagen te heb ben geduurd. Van Engelsche zijde namen er 4.000 man troepen aan deel, die door pantserauto's, tanks en vliegtuigen werden gesteund. De vrijbuiters schijnen tijdig naar hun dorpen teruggekeerd te zijn, om zich daar als vreedzame boeren onder de bevolking te mengen, zoodat slechts van een doode en weinig gewonden melding gemaakt wordt. Niettemin komen berichten gmtrent nieuwe schietpartijen binnen. BUITENLANDSCHE BERICHTEN HEVIG ONWEER BOVEN HET BERGISCHE LAND Vrouw door den bliksem gedood Uit Keulen wordt gemeld: Gistermiddag hebben boven he Bergische land verschei dene onweders gewoed, welke aanzienlijke schade aanrichtten. Te Opladen is een vrouw, die zich op bet veld bevond, in de nabijheid van een bovengrondsche electri- sche sterkstroomleiding door den bliksem gedood. Verder werden verscheidene hoo rnen ontworteld en electrische leidingen vernield. Ook telegraaf- en telefoonlijnen werden verbroken. SLACHTOFFERS VAN DE DROOGTE IN DE VEREENIGDE STATEN Het aantal slachtoffers t^an de in de V. S. heerschende droogte is gestegen tot meer dan dertig. Roosevelt heeft medege deeld, dat een uitgebreid programma is opgesteld tot hulp aan ongeveer een mil- lioen slachtoffers van de droogte in de Middel West. 50.000 mannen zullen aan 't werk worden geholpen en 34.000 gezinnen zullen naar elders worden overgebracht. JEUGDIGE KERKDIEVEN TE LUIK GEARRESTEERD In den laatsten tijd werden in de kerken van Luik en omgeving talrijke diefstallen gepleegd, zonder dat de politie er in mocht slagen, de daders te arresteeren. Overal werden de offerblokken geforceerd en van hun inhoud beroofd. Thans heeft de koster van de Sint Vin- centiuskerk te Luik drie jeugdige kerkdie ven op heeterdaad betrapt en twee politie agenten, die toevallig passeerden, gewaar schuwd, die na een wilde jacht de daders arresteerden. De jeugdige bandieten zijn 15 a 16 jaar oud en bekenden reeds meer dan 50 dief stallen met inbraak te hebben gepleegd. WAAR ZAL MEN DEN DALAI LAMA VINDEN? Nog steeds zoekt men in Tibet naar de plek, waar de nieuwe Dalai Lama gebo ren moet zijn op denzelfden dag, dat de vorige den laatsten adem uitblies, te weten op 17 December 1933. Volgens de jongste berichten uit de hoofdstad Lhasa schijnt er thans echter een aanwijzing te zijn, waar het knaapje (naar Tibetaansche traditie de 14de reincarnatie van Boeddha) zou moeten worden gevonden. De regent van Tibet heeft namelijk, na dat hij, teruggekeerd van het heilige Kali- meer, een maand lang in afzondering had doorgebracht, een manifest uitgevaardigd, waarin hij mededeelt, dat hij in een vi sioen tijdens zijn bezoek aan het meer de drie Tibetaansche woorden „Ah, Ka, Ma" had aanschouwd, die naar hij aanneemt, de plaats aangeven, waar de thans 2Vs-jarige Dalai Lama geboren is. In heel Tibet tracht mij thans de plek op te sporen, die door de woorden „Ah, Ka, Ma" wordt aangeduid. POOLSCHE PRINS WORDT JEZUÏET Prins Henry Lubomrski, die verbonden was aan het ministerie van buitenlandsche zaken te Warschau is in de orde der Je- zuiten getreden. De prins is 30 jaar oud en de oudste zoon van prins Casimir Lubomirski, de eerste Poolsche gezant in de Vereenigde Staten, die in 1930 is overleden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 5