DINSDAG 7 JULI 1936 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. fi Het Danziger probleem Greisers aggressief optreden Naar aanleiding van de rede, die Greiser, de voorzitter van den senaat van Danzig voor den Volikenbondsraad heeft gehouden, schrijft het officieele orgaan van de Dan ziger N.S.D.A.P., de „Danziger Vorposten", o a., dat deze beschouwd moet worden als het doelbewuste begin van een nieuwen weg, die men wel moest inslaan, nadat de tot nu toe gevolgde weg tot teleurstellingen heeft geleid. De burgerlijke „Danziger Neueste Nach- richten" schrijft met betrekking tot de eischen, waarvan Greiser zich de tolk heeft gemaakt, dat deze nu eens duidelijk en lui de uitgesproken zijn en niet meer ver stommen zullen. Zij eischen een antwoord. De toon van de pers van Danzig wordt steeds agressiever jegens den hoogen com missaris van den Volkenbond. Aan een specialen interviewer van het nat.-soc. hoofdorgaan „Vorposten" ver klaarde senaatspresident Greiser: „De hui dige stand van zaken, waarbij de hooge commissaris blijkbaar bevoegd is, zich te mengen in de binnenlandsche aangelegen heden van een souvereinen staat kan niet gehandhaafd blijven. Wij zullen er eens en voor goed een einde aan maken". Greiser verklaarde opnieuw, dat Danzig geen vertegenwoordigers meer zal zenden naar Genève, om daar over de eigen bin- nenlandsche aangelegenheden van deze stad te discussieeren. Arrestaties te Danzig. Te Danzig zijn vele leden der oppositie partijen gearresteerd. Alleen Maandag hebben 150 arrestaties plaats gehad. DE MEENING VAN LONDEN. In diplomatieke kringen te Londen wijst men erop, dat de nationaal-socialisten bij de jongste verkiezingen weliswaar de meerderheid behaalden, maar toch slechts 58 percent van de uitgebrachte stemmen, zoodat er te Danzig dus een zeer aanzien lijke minderheid is en er dus ook wel een en ander probleem bestaat buiten de nazi-kwestie. Men is dan ook niet van oordeel, dat de Volkenbond zich van die minderheid niets meer zou behoeven aan te trekken. Wat Zaterdag door toedoen van den nazi- bewindvoerder Greiser te Genève is ver toond heeft te Londen een onmiskenbaar gevoel van politieke onbehaaglijkheid ge wekt. De kwestie der zeeëngten DE CONFERENTIE VAN MONTREUX. Engelsche tegenvoorstellen. Gisterochtend zijn bij het bureau der conferentie Britsche amendementen inge diend, welke den vorm hebben van een volledig tegenvoorstel op het Turksche voorstel inzake de zeeëngten. - Het voorstel behelst: 1. Doorgang van oorlogsschepen in vre destijd. Turkije heeft voorgesteld de ton nage van tot de zeeëngten door te laten schepen niet hooger dan 14.000 ton te la ten zijn. Het Engelsche voorstel behelst schepen van 15.000 ton. Turkije had voorgesteld, dat de vreemde zeestrijdkrachten van niet aan de Zwarte Zee gelegen landen niet de 28.000 ton zouden mogen overschrijden. En geland wenscht deze tonnage op 30.000 ton gebracht te zien en in zekere bijzondere omstandigheden op 45.000. 2. In geval van oorlogsdreiging wilde Turkije naar eigen goeddunken de zee engte kunnen afsluiten. Het tegenvoor stel wenscht deze sluiting te laten afhan gen van een met 2/3 meerderheid genomen besluit van den Volkenbondsraad. 3. In geval van oorlog en neutraliteit van Turkije zou het voorstel-Turkije de vrijheid laten de voor vredestijd geldende regelen toe te passen. Het tegenvoorstel oppert de mogelijkheid voor oorlogvoeren de staten de vijanden door de zeeëingte te achtervolgen. 4. Het Turksche voorstel maakte geen enkele toespeling op het voortbestaan der huidige commissie voor de landengten. Het tegenvoorstel vraagt de instandhouding volgens de geamendeerde modaliteiten. In overeenstemming met het tegenvoor stel zal de nieuwe conventie geldig zijn, zoodra zij door alle onderteekenaars zal zijn geratificeerd; de geldigheidsduur zou 50 jaar zijn met de mogelijkheid van amen deering per tijdvak van vijf jaren. De Turksche delegatie heeft het tegen voorstel als basis van onderhandeling aan vaard. ITALIË DOET NIET MEE. In tegenstelling met de berichten, die in het buitenland gepubliceerd zijn, zal Ita lië niet aan de conferentie te Montreux deelnemen. In welingelichte kringen verklaart men, dat, zoolang de pacten van wederzijdschen bijstand in de Middellandsche Zee blijven bestaan, de regeering te Rome niet zijn me dewerking zal verleenen aan de regeling van kwesties, die de Middellandsche Zee betreffen. BUITENLAND VOLKENBOND. LUX BEGRAVEN. Een laatste brief aan Litwinof. De Tsjechische journalist Lux, die vorige week in de zittingzaal van den Volkenbond zelfmoord heeft gepleegd, is gisterochtend in allen eenvoud te Genève ter aarde be steld. In een brief aan Litwinof, die deze aan de pers heeft ter hand gesteld, zegt Lux: Het was niet mijn voornemen om zelfmoord te plegen, want ik hield van het leven zooals de meesten, maar er moest iets ge beuren om opnieuw den ongelukkigen toe stand van mijn ras- en geloofsgenooten in Duitschland onder de aandacht te brengen der publieke wereld-opinie. Ik verzoek u mijn vrouw en kind toe te staan zich in Rusland te mogen vestigen, in welk land ik ook eens gehoopt had mijn dagen te zul len voltooien, ofschoon ik geen commu nist ben. DUITSCHLAND. WIL BERLIJN HET CONCORDAAT OPZEGGEN? Als het Vaticaan niet toegeeft. Naar de Berlijnsche correspondent van de „Telegraaf" verneemt, zou de Duitsche regeering van plan zijn, het concordaat met het Vaticaan op te zeggen. De Duitsche re geering zou voornemens zijn zich met het Vaticaan in verbinding te stellen en een wijziging van het concordaat te verlangen, vooral wat betreft een beperking van het geven van onderwijs door leden van katho lieke orden, om op die wijze de confessio- neele scholen langzamerhand geheel te doen verdwijnen. Bovendien verlangt de nationaal-socialistische regëering de finan- cieele controle op de kloosters, als gevolg van de vele deviezenprocessen, en verder een regeling van de kwestie betreffende de katholieke beroepsorganisaties (werklie den- en gezellenvereenigingen). Ingeval de onderhandelingen met het Va ticaan niet tot een positief resultaat zullen leiden ,is de Duitsche regeering besloten, het concordaat op te zeggen. FRANKRIJK. DE ONLUSTEN TE PARUS. Maatregelen tegen herhaling. De Fransche minister van binnenlandsche zaken, Salengro verklaarde aan de pers, dat de regeering niet langer zal toestaan, dat elementen van de ontbonden liga ge bruik maken van de ceremoniën bij het graf van den onbekenden soldaat om on geregeldheden te veroorzaken. De regee ring zal strenge maatregelen nemen. Ten aanzien van 1Juli verklaarde de minister, dat de regeering voornemens is de parade van de troepen met grooten luis ter te doen plaats hebben. De regeerdng zal evenwel niet toestaan dat in den middag ongeregeldheden plaats hebben en de po litie zal derhalve alle samenscholingen van wie dan ook, verbieden op de Champs Ely- sées en omgeving. Zoo zal op <Jen dag der republiek geen ongeregeldheid plaats heb ben. DE AARTSBISSCHOP VAN ROUAAN AFGETREDEN. De Aartsbisschop van Rouaan, mgr. de la Villerabel, heeft Zondag van staatssecre taris Pacelli een schrijven ontvangen, waarin deze hem mededeelt, dat de Paus heeft toegestemd in zijn aftreden, waarom hij den 28sten Juni had verzocht. Namens den Paus deelde kardinaal Pacelli mgr. de la Villerabel mede, dat hij tot titulair aarts bisschop van Melitona was benoemd. SPANJE. ONRUSTIG SPANJE. Tachtig personen gearresteerd. Op het station van Madrid zijn tachtig personen gearresteerd, die deel hadden ge nomen aan de socialistische bijeenkomst te Oviedo en zonder te betalen naar Madrid waren teruggereisd. Zij hadden een ge- heele wagon van de spoorwegen in beslag genomen. 110 Arrestaties wegens het brengen van den fascLstengroet. De directeur van de politie te Madrid deelt mede, dat 100 personen zijn gear resteerd, omdat zij den fascistengroet brachten, toen zij het dorpje Vallalba op een uitstapje passeerden. De dagelijksche botsing. In het plaatsje Miguelturra in Ciudad Real zijn bij een vuurgevecht tusschen fas cisten en linkschen twee personen gedood en tien gewond. Van de gewonden verkee- ren vier in levensgevaar. Bomaanslag. Te Cerro Bermejo, nabij Madrid, zijn gis teren in een in aanbouw zijnd huis 8 bom men ontploft. Een groot deel van het bouw werk werd vernield. Persoonlijke ongeluk ken deden zich niet voor. Men vermoedt, dat stakende bouwarbei- dex-s van het anarcho-syndicalistisch vak verbond de sabotage hebben gepleegd. ENGELAND. EDEN MET VRAGEN BESTORMD. Hij vraagt Berlijn niet meer om antwoord. De Britsche minister van buitenlandsche zaken, Eden, is na de Geneefsche verga deringen, onmiddellijk naar Londen terug gekeerd en van zijn aanwezigheid in het lagerhuis gistermiddag is door de afge vaardigden gebruikt gemaakt, om tal van vragen te stellen. De brigade-generaal Spears, van de con servatieve partij, vroeg, of ook Italië be hoort tot de regeeringen, die zullen deel nemen aan de voorbereidende besprekingen inzake de hervorming van den volken bond. Eden antwoordde ontkennend. Ook ten aanzien van den toestand in Dan zig werden den minister verschillende vra gen gesteld, doch deze beperkte zich tot het rapporteeren van hetgeen zich te Genève had afgespeeld en van de verklaringen, welke hij by die gelegenheid heeft afgelegd, zonder er verder eenigen commentaar aan toe te voegen. In antwoord op de vraag van Arthur Hen derson (labour), of de regeering van plan is, de rijksregeering te polsen inzake het probleem der versterking van het Rijnland gebied, verklaarde Eden niet te gelooven, dat het oogenblik bijzonder geschikt is, om deze kwestie afzonderlijk ter sprake te brengen, daar de Britsche regeering nog goede hoop 'heeft, dat men tot algemeene onderhandelingen met Duitschland zal kun nen komen. Toen Henderson daarop aan Eden vroeg, of hij niet eens 'n vertoog tot Berlijn zou richten, naar aanleiding van het nog steeds niet antwoorden op de Britsche vragenlijst, antwoordde Eden: „Neen, de ambassadeur van Groot-Brittannië heeft de Duitsche re geering herhaaldelijk doen weten, dat onze regeering een spoedig antwoord verlangt". „Is het dan niet wenschelijk", aldus Hen derson, een nieuwe vriendschappelijke dé marche te ondernemen en er de Duitsche regeering op te wijzen, dat het uitstel van haar antwoord èn hier èn in andere landen een slechten indruk maakt op de publieke opinie?" „Ik geloof", zeide Eden, „dat mijn ant woord voldoende is geweest". „Heeft de Duitsche regeering", interve nieerde daarop de liberaal sir Perry Har ris, „geen enkele reden opgegeven voor haar langdurig zwijgen op onze vragen?" Eden verzocht den spreker, deze vraag schriftelijk in te dienen. Maar van verschillende zijden hield men niet op met vragen stellen, zoodat Eden een einde maakte aan de discussie met de verklaring: „Ik ben niet van plan nogmaals te Berlijn om antwoord te vragen". (Het lagerhuis juichte den minister toe). DE NEGUS TE FOLKESTONE AANGEKOMEN. De Negus is gistermiddag aan boord van de „Isle of Thaner" te Folkestone aange komen. Hij heeft de reis naar Londen voortgezet, waar hij later in den middag is gearriveerd. PALESTINA. DE TOESTAND IN PALESTINA. De zuiverings-actie der Britsche troepen ten Zuiden van Nabloes wordt met suc ces bekroond. De troepen zijn op een twee tal kleine gewapende benden gestuit en in het daarop gevolgde vuurgevecht wer den vier leden dier bende gewond. Op een andere plaats werd een tweetal Arabieren bemerkt, die signalen gaven. Toen zij zich ontdekt zagen namen zij de vlucht, doch één hunner werd doodgeschoten en de an der gevangen genomen. Een andere Ara bier werd bij een gevecht met een bende gewond. JAPAN. NASLEEP VAN DE FEBRUARI-PUTSCH. 17 Rebellen ter dood veroordeeld. Na een onderzoek van vier maanden heeft gisteren de krijgsraad te Tokio vonnis ge veld in het proces tegen de rebellen van 23 Februari. 13 Actieve en 4 vroegere offi cieren werden ter dood veroordeeld. Vijf werden tot levenslange gevangenis straf veroordeeld en enkelen werden tot lichtere straffen veroordeeld. In totaal stonden 123 beklaagden terecht, waarvan 71 werden veroordeeld. BUITENLANDSCHE BERICHTEN AANTAL DOODEN OP INDEPENDANCE DAY GESTEGEN TOT 441 Tengevolge van ongelukken e.d. in de Ver. Staten tijdens Independance Day, zijn naar thans blijkt 441 personen om het leven gekomen. INSTORTINGSRAMP EISCHT ELF DOODEN. Tijdens het proces tegen de bouwers van de tribune, die onlangs te Gotroceni in Roe menië is ingestort, is het aantal slacht offers meegedeeld. Dit bedraagt elf dooden en 936 gewonden, waarvan 721 zwaar. AARDBEVING IN IRAN. Verscheidene districten van Iran zijn gis terenavond door een hevige aardbeving ge teisterd. Vooral de stacL Banand by Bir- jand werd zwaar getroffen. Hier werden 12 menschen gedood en meer dan 50 gewond. ON VOORWAAR DE LIJ K BRAND BU DE ELECTROLUX- FABRIEKEN IN ZAVEDEN. Zaterdag heeft een groote brand gewoed in de fabrieksgebouwen van het Electro- luxconcern te Lilla Essingen, nabij Stock holm. Groote deelen van het complex wer den in de asch gelegd. Volgens een voorloopige schatting be draagt de schade 5 a 6 millioen kronen. BROODGEBREK IN SOVJET-RUSLAND. Urenlang in de rij staan voor de bakkerswinkel. In de Sovjetpers wordt onomwonden toe gegeven, dat er in Rusland groote mistoe standen bestaan op gebied der levensmid delenvoorziening. De officieuse „Iswestija" van 29-6-1936 (nr. 150) schrijft o.m. over het gebrek aan brood in het district Dangauerowka het vol gende: „In dit uitgestrekte gebied, waar meer dan 100.000 menschen wonen is maar één levensmiddelen bedrijf. Om in deze winkel een of andere kleinigheid te koopen is men telkenmale gedwongen om urenlang, in de rij te staan. De directeur van het levensmiddelen bedrijf is er van overtuigd dat hij het monopolie bezit en dat men hem noodig heeft. Versch brood is er bijna nooit voorradig. In hetzelfde nummer van bedoeld blad lezen we dat in Winniza en andere steden van West-Ukraine de aanvoer van brood niet regelmatig plaats heeft zoodat de men schen urenlang in de rij moeten staan wachten. Verschillende broodwinkels zijn genoodzaakt geweest om hun zaak te slui ten. Uit het onderzoek dat naar de levensmid delenvoorziening in de fabrieksstad Char- koff werd ingesteld, is gebleken, dat de meeste verbruiksartikelen niet verkrijgbaar zijn. De broodwinkels zijn vuil en er heer- schen verschrikkelijke onhygiënische toe standen. Het afleveren van .brood geschiedt zeer onregelmatig. In verschillende regee- ringswinkels werd geknoeid met de weeg schalen en gewichten. Volgens een bericht in de „Sowjetskaja Sibirj" (nr. 138) zijn er in de regeerings- winkels van de Siberische hoofdstad No- wosibirak geen zakken of pakpapier aan wezig. Bij een der groote winkels staat aan geplakt: „Kameraden, voor suiker, bonbons, kruidenierswaren en andere artikelen moe ten zakken of pakpapier meegebracht wor den. In hetzelfde blad komt nog een bericht voor waarin de arbeiders in Bajeff zich er over beklagen dat het brood slecht is en dat men er stukjes asch, steenkolen, touw en stroo in aantreft! ERNSTIGE GRIEPEPIDEMIE IN RUSLAND. In de hoofdstad is een ernstige griep epidemie uitgebroken. Het aantal zieken ia onrustbarend gestegen. RUSSISCH SCHIP VERMIST. Het Russische mailschip „Storm" dat een wetenschappelijke expeditie aan boord heeft, die naar de Barends-zee is vertrok ken, heeft na S.O.S. seinen te hebben uit gezonden geen teeken van leven meer ge geven. Men vreest, dat het door slecht weer verrast en gezonken is. LUCHTVAART INDIë-VLIEGTUIG HEEFT VERTRAGING IN RANGOON. Een op de uitreis zijnd K.L.M.-vliegtuig is te Rangoon tengevolge van magneetsto ring ongeveer "24 uur opgehouden. Post en passagiers worden- overgebracht naar een ander K.L.M.-vliegtuig op de uitreis, dat hedenmiddag uit Calcutta aankomt en morgenochtend naar Bangkok doorreist. Nader wordt gemeld, dat het bovenge noemde K.L.M.-vliegtuig de „Djalak" is. De gezagvoerder Sillevis had reeds een achterstand tengevolge van slecht weer en thans is er een motorstoring bijgekomen. Het betreft hier een kleine magneetstoring, en hoewel op het' vliegveld Rangoon een reserve-magneet aanwezig is, is in de Dou- glas-motor de magneet op een zoodanige plaats aangebracht, dat het vervangen er van een nieuwe een vrij langdurige demontage eischt, waar enkele dagen mee zijn gemoeid. Daarom zal de heden op de uitreis te Rangoon aankomende „Perkoe- toet", bestuurd door Tepas, post en passa giers van de „Djalak" overnemen om de reis naar Batavia voort te zetten. Losse nummers van DE LEIDSCHE COURANT zijn verkrijgbaar bij: Sigarenmagazijn „INSULINDE" Heerenstraat 2 Sigarenmagazijn J. G. v. ZWIETEN v. d. Waalsstraat 1 Sigarenmagazijn SOMERWIL Hoogewoerd 24 ZANDVLIET's Boekhandel Haarlemmerstraat 117a KIOSK, Prinsessekade Bureau DE LEIDSCHE COURANT Papengracht 32. BINNENLAND INTREKKING VASTE-LASTEN ONTWERPEN. De voorzitter van den Raad van Minis ters heeft aan de Tweede Kamer mede gedeeld, dat het ontwerp van wet, houden de bijzonder maatregelen ten aanzien van loopende landbouw-hypotheek- en pacht overeenkomsten, alsmede het wetsontwerp, houdende bijzondere maatregelen tesr vr- krijging van verlaging van sommige vaste lasten en van huren, worden ingetrokken. EERSTE KAMER. De Eerste Kamer is bijeengeroepen te gen Dinsdagavond 14 Juli half 9. Op de voorloopige agenda komt een aantal kleine wetsontwerpen voor. De Kamer zal op Woensdag 15 Juli weer in openbare vergadering bijeenkomen. Aan de orde zijn dan onder meer de supple- toire defensie-begrooting 1935, de begroo ting van het Landbouwcrisisfonds en de oprichting van de Maatschappij voor indus trie-financiering. De voorzitter is verder voornemens, op Vrijdag 17 Juli in de afdeelingen te doen onderzoeken eenige wetsontwerpen, die in de afgeloopen week door de Tweede Ka mer zijn goedgekeurd. DE VERKEERSMOEILIJKHEDEN BIJ GOUWSLUIS. Er worden verbeteringn aangebracht. Onlangs is melding gemaakt van de ver keersmoeilijkheden bij Gouwsluis onder de gemeente Alphen aan den Rijn in den rijksweg LeidenUtrecht, waar de beide ophaalbruggen geen zwaarder verkeer dan 1500 K.Ga wielbelasting toelaten. In verband hiermede heeft ook de Ka mer van Koophandel voor Rijnland zich met een adres tot den minister van water staat gewend. Het resultaat van een en an der is geweest, dat binnenkort de noodige verbeteringen zullen worden aangebracht. In afwachting van de nieuwe brug, wel ke over de Gouwe zal worden gelegd, zul len de oude bruggen worden versterkt. Inmiddels wordt met de geheele verbe tering van den rijksweg, welke bij de tot standkoming van de nieuwe brug ter plaat se geheel zal worden omgelegd, de noodige spoed betracht. •Verscheidene hiervoor benoodigde per- ceelen zijn reeds in eigendom van het ryk overgegaan en dezer dagen is aan de laatste 7 eigenaren, met wie men tot dusver niet tot overeenstemming kon komen-, bij deur- waardersexploit een vergoeding van in to taal pijn. 50.000 aangeboden onder aan zegging, dat, wanneer dit aanbod binnen 7 dagen niet wordt geaccepteerd, de Staat der Nederlanden een onteigeningsproces aanhangig zal maken. MOTOR- EN RIJWIELREGLEMENT NOG DEZEN ZOMER GEWIJZIGD. Instelling van voorrangwegen. De parlementaire redacteur van de „Tel." verneemt, dat de wijziging van het Motor en Rijwielreglement zich thans gedurende eenigen tijd bij den Raad van State be vindt. Het desbetreffende ontwerp K. B. wordt thans weldra ten departement van Water staat terugverwacht, zoodat tenzij zich geen nieuwe stagnatie voordoet, de afkondiging nog voor het einde van den zomer kan wor den verwacht. Deze wijziging omvat met name de op heffing van „rechts-voor" als regel zonder uitzondering, de instelling van voorrang wegen, het verplichtend stellen van het voeren van parkeerlichtjes en de uitbrei ding van de maximaal toegestane breed te voor autobussen en toerauto's van 2.35 tot 2.40, waardoor tegemoet zal worden ge komen aan het bezwaar dat Belgische tou ringcars hier te lande sommige wegen niet mogen beryden. Voorts wordt vernomen, dat de voor rangwegen waarschijnlijk met oranje kleur zullen worden aangeduid. Buiten kruisin gen met voorrangwegen blijft de regel „rechts voor" gelden. DE TEXTIELINDUSTRIE. Werkloosheid iets minder, prijspeil slecht. De algemeene toestand in de textielin dustrie was in het eerste kwartaal van dit jaar nog zeer onbevredigend. Wel stak de werkgelegenheid in een aantal ondernemin gen, volgens bij het Centraal Bureau voor de Statistiek ingekomen rapporten, niet on gunstig af bij het verleden jaar, maar hier tegenover stonden gevallen van achteruit gang, terwijl de vele klachten over een slecht prijspeil aanhielden. Over het ge heel was de werkloosheid volgens de be schikbare cijfers, hoewel nog aanzienlijk (mede als gevolg van rationalisatie), iets minder groot dan in 1935. DE SPOORWEGEN EN DE KATHOLIEKEN. De centrale werkplaats te Amersfoort. De „Maasb." toont uit haar materiaal aan, dat het uitsluiten van Katholieken ook bij de Nederlandsche Spoorwegen wordt aangetroffen. Het lijstje betreffende de centrale werkplaats te Amersfoort ziet er als volgt uit: 1 chef der werkplaats niet-kath. 1. hoofdingenieur niet-kath. 2 bureaureferenten niet-kath. 2 chefs de bureau niet-kath. 2 commiezen niet-kath. 1 klerk niet-kath. 7 bureelambtenaren 4 katholiek. 1. hoofdwerktuigkundige niet-kath. 2 werkmeesters niet-kath. 1 teekenaar niet-kath. 2 bazen niet-kath. 1 technisch ambtenaar katholiek. 29 ploeg- en onderbazen 5 katholiek.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 6