DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN KOLONISATIE VAN ABESSYNIE 27ste Jaargang WOENSDAG 24 JUNI 193S No. 8452 Sk £cid£elic(Boti/fca/iit OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. lï DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 V In de zomer-maanden Wij genieten de goedheid van het zachte zomersche weer nu de drukkende warm te schijnt geweken te zijn voor een milde temperatuur. Wij genieten ook al zijn de omstandig heden van economischen aard zóó, dat ze ons hoofd en ons hart naar omlaag drin gen. Aan dien drang echter willen wij, moe ten wij zoo veel mogelijk weer staan! Wij willen blijven op-heffen ons hoofd, in de fierheid van den mensch, die weet en die wil, en wij willen blijven op heffen ons hart, omhoog, héél en héél hoog sursum corda! En, om die stemming, die christelijke blijheid en tevredenheid in ons aan te kwee ken, kunnen, naast en na de middelen van bovennatuurlijken aard, ook de middelen, ons door de natuur geschonken, zoo'n machtigen wel-doenden invloed uitoefenen! In het bijzonder ook het genieten van de heerlijke vrije natuur.... De heerlijke vrije natuur lokt vooral in de zomermaanden. Wij ontvluchten de benauwde huizen en straten en gaan genieten van zon, water, bosch en heide. Maar.wij willen dat doen met eer biediging van de wetten van God, met in achtneming van onze christelijke beginse len. Is dat nog mogelijk? Aan het strand, in de natuurbaden, bij het zwemmen en kampeeren komen de meest ergelijke excessen naar voren, Er is niet alleen sprake van een brutale onder mijning van de openbare zeden, maar ook is het juiste besef van zedelijk goed en kwaad verloren gegaan. Men vindt het niet erg den geheelen dag te loopen in absoluut onvoldoende kleeding en zich zoo in gezelschappen te vertoonen. Men vindt het gewoon zonder rekening te houden met verschil van sexe zich aldus pêle-mêle aan strand, in bosch en heide op te houden. Zwemmen en kampeeren ge beurt bij voorkeur gemengd. Zonnebaden worden in het openbaar genomen. Dit schijnt in onzen tijd voor de gezondheid absoluut noodig. En ook hier wordt geen maatstaf aangelegd, igeen enkelle beper king wordt geduld. Wij moeten helaas constateeren, dat on der de Katholieken de drang naar meedoen, zich niet onttrekken, grooter wordt; dat er groot gevaar dreigt, dat ook bij ons de zuivere begrippen teloor gaan. Het is ook moeilijk. Er zijn bijna geen strandplaatsen, geen badgelegenheden, na tuurbaden, geen kampeerterreinen meer over, die niet ontsierd woorden door- ex cessen op zedelijk gebied. En toch mogen wij ons daarmee niet vereenigen, moeten wij ons daar tegen verzetten! Wij willen óók genieten van zon en lucht natuurlijk! Wij willen dat echter doen op gepaste wijze, volgens de beginselen van de natuurwet, dus volgens Gods onverander lijke Wü. Waar getracht wordt, de zedelijke volks gezondheid te vernietigen, daar past ons slechts één houding: Wij Katholieken doen daaraan niet mee! Moge dit voornemen vaststaan bij allen! Ook hier maakt eendracht macht! DE BRAND TE ARNHEM. Schade 80.000 a 100.000 gulden. Tot gisteravond ongeveer elf uur is de Arnhemsche brandweer op het terrein van den brand aan den Velperweg gebleven voor het verrichten van nablusschingswerk, hetgeen voornamelijk hierin bestond, dat op de smeulende stapels half verkoolde planken met eenige stralen op de water leiding water werd gegeven. De aangerichte schade is groot bij de firma Ter Horst, waar niet alleen de hout- voorraad in vlammen is opgegaan, maar ook kostbare zaagmachines door het vuur zijn vernield. Bij de firma Abas is de brandschade min der groot dan de waterschade. Vooral de electrische geleidingen hebben veel gele den. Bij de DEFA is de schade aan labo ratorium en magazijnen aanzienlijk. De totale schade van dezen brand, welke Wat Italië voor de beschaving en Missie doet (Van een bijzondere Correspondent). Addis Abeba, Juni 1936. Met koortsachtige haast wordt er gewerkt aan de nieuwe inrichting en opbouw van de Abessynische hoofdstad. De Italiaansche Academie besloot in haar laatste zitting, een bedrag van 50.001) lire uit te trekken voor wetenschappelijke onderzoekingen in Oost-Afrika, en heeft tevens een volledige verzameling der aca demische uitgaven, die meer dan 1000 boek- deelen omvat, aan de bibliotheek te Addis Abeba geschonken. De straten van de stad zullen genoemd worden naar Ita liaansche steden, waarbij dan aan iedere uitverkoren stad de eer te beurt valt, zelf een marmeren plaat te mogen schenken met haar naam, om zoodoende de band met het nieuwe keizerrijk op ideëele wijze tot uitdrukking te brengen. De opschriften in winkels en lokalen waren tot nu toe ge- •schreven in niet minder dan 21 talen: Am- fa arisch, Engelsch, Fransch, Grieksch, Ara bisch, Japanneesch, Hindoestaneesch enz. Thans zijn nog slechts opschriften in het Italiaansch en Amharisch geoorloofd, en in enkele streken mag nog Arabisch gebruikt worden. Ook de eerste café's en restaurants zijn intusschen -geopend en heeten natuur lijk café Roma, Impériale, Bella Napoli enz. De bezitter van een kleedingmagazijn, die de psychische conjunctuur blijkt begrepen te hebben, heeft zijn zaak „Pirandello" ge doopt (De naakten kleeden). Ook de eer ste N.V. werd gesticht voor complete wo ninginrichting, waardoor de hofleverancier van den Negus reeds verdrongen is! Vervolgens zijn er voorloopig vijf ver gunningen uitgegeven aan kranten- en boekverkoopers, wat nog maar een eerste begin heet te zijn! De Italiaansche kranten zien hierin een duidelijk bewijs van het groeiende verlangen naar wetenschap van de bevolking van Addis Abeba! Een Fran- gaise kreeg, op haar verzoek, grootmoedig de vergunning tot inrichting van een luxe zaak, waarin de verkoop van chocolade en lekkernijen zinrijk gecombineerd is met den verkoop van boeken! Ze had blijkbaar geen al te groot vertrtouwen in den hon ger naar cultuur van de nieuwe bevolking, en het grond-motief van haar origineele idee zal wel geweest zijn, dat de weg naar de hersens, over het hart, en tenslote door de maag voert! Spaghetti eten in de nieuwe kolonie is voorloopig nog een voorrecht van rijken. De eerste dag na de overwinning koste een schotel van het nationale gerecht 25 lire. En sindsdien is die prijs nog maar ma tig gedaald. Ook is dezer dagen de eerste bioscoop geopend, die behalve de één of andere film, om het publiek te trekken, ls hoofdzaak journaals uit het vaderland zal vertoonen, om de blanken in gedachten naar Italië te brengen en de inboorlingen bekend te ma ken met de zegeningen van het moederland. Onder de vele blanken, die dezer da gen in het nieuwe rijk zijn aangekomen, bevinden zich ook tal van kloosterzusters en paters, die de plaats zullen innemen van missionarissen van andere nationali teiten. De inboorlingen die gevlucht waren, keeren terug, en handel en verkeer nemen weer hun normale verhoudingen aan. In verband met een decreet dat was ge publiceerd, waarbij iedere inboorling, die den auto van den Vice-koning ontmoette, moest afstijgen van zijn paard, of, zoo hij te voet was, moest stilstaan om den Ro meins chen groet te brengen, deed zich de zer dagen een eigenaardig incident voor. Een vrouw uit de hoogere kringen, die te paard door de straten reed, meende, toen zij de bekende auto ontmoette, dit be vel te moeten opvolgen, steeg af en groette op de aangegeven manier. Waarop Graziani de auto liet stoppen, de vrouw hielp opstij gen, en haar zeide, dat hij deze eerbetui ging niet verwachtte van de zwakkere sek se! Galant zijn de Italianen altijd geweest! Intusschen zijn 125.000 werklieden te werk gesteld, die in 2 jaar tijd nieuwe verkeers- voor het grootste gedeelte door verzeke ring bij den assuradeur A. L. van Elten te Arnhem wordt gedekt, wordt, naar voor- loopige raming op 80.000 a 100.000 gulden geschat. wegen moeten aanleggen, tot een gezamen lijke lengte van 2800 K.M., wat den staat 1.5 milliard lire kost. Vijf groote verkeers aderen heeft de Duce in het Palazzo Ve- nezia geprojecteerd: Van AgerDebra Ta borDessie (650 K.M.); van Debra Tabor DebraMarcosAddis Abeba (500 K.M.); AdigratDessieAddis Abeba (850 K.M.) van AssabDessie (500 K.M.) en van Ad dis AbebaGimma (300 K.M.). Het belangrijkste probleem is natuurlijk de landbouw. In de vergadering, die plaats had in het Ministerie van Koloniën te Ro me, is een plan ter kolonisatie en econo mische exploitatie in groote trekken op gemaakt. Voorloopig is een commissie van onderzoek benoemd, die de juridische grondslag der eigendommen zal vaststellen en die studie moet maken van de toestand waarin het land zich bevindt en of de bo dem voor landbouw geschikt is. Deze com missie zal haar werk moeten volbrengen gedurende de groote regentijd (half Juni tot half Augustus), zoodat in den herfst met de activiteit op dit gebied een begin kan worden gemaakt. De landbouw in Oost-Afrika heeft o.m. een dubbele taak: allereerst de voeding der eigen bevolking, zoowel blanken als kleur lingen, en vervolgens het leveren van grondstoffen aan het moederland. De indee ling der werkzaamheden is getroffen als volgt: In de eerste plaats zullen agrarische cen tra geschapen worden, waar Italiaansche arbeiders te werk worden gesteld, die, in dien mogelijk, mettertijd bezitters zullen worden van kleine landerijen als zij zich verdienstelijk hebben gemaakt. Ten tweede zullen boeren met eenig ka pitaal in staat worden gesteld, tegen gun stige condities land aan te koopen, dat zij op eigen initiatief, onder controle en leiding van den staat, mogen bebouwen. De derde plaats is ingeruimd aan de groote ondernemingen met industrieel ka rakter, de plantages van katoen, rubber, ta bak en olie-houdende zaden, die in handen gegeven zullen worden aan bestaande fir ma's met groot kapitaal en voorzien van benoodigde technische uitrusting. Naar ge lang van de streek zullen zij Italiaansche werklui of inboorlingen in een bepaald per centage, als arbeiders toegewezen krijgen door den staat. Ten vierde volgt de kolonisatie onder de negerbevolking in de gebieden, waar in dustrie onmogelijk is, en waar men geen blanken kan heenzenden, tenzij als leider. En ten vijfde komt de tropische land bouw der inboorlingen, op eigen manier en voor eigen behoefte, onder leiding en met behulp van de Italiaansche regeering, waar bij men wil trachten, het peil en de levens standaard der gekleurde bevolking zooveel mogelijk omhoog te brengen. Hier valt onmiddellijk op het typische karakter der Italiaansche kolonisatie en het essentieele verschil daarvan met andere nationaliteiten: nl. dat de Italiaan in de kolonie niet alleen de meester, maar tevens de concurrent wordt van de zwarte bevol king! De kolonie zal geheel worden ingedeeld in gebieden, die, ieder voor zich, onder be paalde troepen der militie staan. Deze worden gewapend met schop en ploeg, maar eveneens met geweren en mitrail leurs. Men wil werken voor den vrede, maar bereid zijn tot den oorlog. Wat ook noodzakelijk is, wanneer men bedenkt, dat vele Koptische priesters, die van nu af geen belastingen meer zullen kunnen innen en vele stamhoofden die him macht in handen van blanken zagen overgaan, nog moeilijk heden genoeg kunnen veroorzaken. Afge zien van het bandietenwezen, dat in Abes- synië zeer sterk verbreid is. „Het nieuwe bezit waard zijn" heeft Mussolini gezegd, „is vóór alles: bereid zijn tot de verdediging ervan!" En op de oproep om vrijwilligers, hebben binnen den tijd van 27 dagen 530.000 zwarthemden geant woord. In de kolonie is het wachtwoord uitgegeven: „Lasciar fare o lasciar pessa- re!" fino a un certo punto"; „Alles op zijn beloop laten tot op zekere hoogte! En om dat rustig bezit te beschermen, wor den leger en militie in Oost-Afrika ver sterkt, en zijn de Italianen tot de tanden gewapend, om op iedere verrassing voor bereid te zijn. De wereld in vogelvlucht De nieuwe Fransche minister Delbos heeft gisteren in de Fransche Kamer, de buitenlandsche politiek zijner regeering uiteengezet. Hij sprak natuurlijk over trouw aan den Volkenbond en aan het pact, maar meende dat desalniettemin handhaving der sancties niet wenschelijk is. Een hervorming van den Bond achtte Delbos niet gerechtvaardigd, daar de échecs veel meer moeten worden toege schreven aan vergissingen en teleurstel lingen bij de uitvoering dan aan de voor schriften zelf. Delbos vergat daarbij te vermelden, dat sommige landen ook wel eens de uitvoering dezer voorschriften kunnen saboteeren, zooals Frankrijk dat in het Abesijnsche conflict heeft gedaan. van het Pact gewenscht, n.L de opheffing van de voor sommige gevallen vereischte eenstemmigheid. De collectieve veiligheid moet door twee middelen versterkt worden: In de eerste plaats moet een groep mogendheden be reid zijn al haar krachten tegen een aan valler in te zetten en daartoe moet de ge- heele Volkenbond tot oeconomische en financieele sancties overgaan. De zekerheid, dat bovenbedoelde groep mogendheden daartoe bereid is, wil Del bos bereiken door het sluiten van regio nale pacten. Ook met Hitier wil Delbos goede vrienden worden, maar de angst voor de Duitsche herbewapening blijft be staan. Voordat die angst overwonnen zal zijn, zal er nog heel wat water door den Rijn gevloeid zijn. Delbos stelt een inter nationale commissie voor, die de oorlogs industrieën van alle landen controleeren zal. Duitschland is daartoe niet ongenegen maar heeft tot nu toe nog niet geantwoord op de vragen der Engelsche regeering, in welke vragen ook dit punt is genoemd. Het wachten is dus op Duitschland. DE REDE VAN DEN RECTOR- MAGNIFICUS DER UTRECHTSCHE UNIVERSITEIT Wij hebben gisteren gewezen op het zéér onbehoorlijke en onwetenschappelijk-bru- taal aanmatigende in de rede van den rector magnificus der Utrechtsche Universiteit, ge houden bij de officieele herdenking van het driehonderdjarig bestaan van genoemde Hoogeschool. Ook de katholieke ochtendbladen van heden spreken zich in denzelfden geest uit. De „Maasbode" schrijft aan het slot van het overzicht der feestelijkheden: Wij willen er hier onze pijnlijke ver bazing over uitspreken, dat prof. Voll- graff's lustrumrede zóó de reformatie heeft bejubeld en dat voor een zóó gemengd gehoor en op een plaats, die voor katholieken toch reeds zoo pijn lijke herinneringen heeft. De rede miste totaal de fijnheid, die geboden had moeten zijn voor een auditorium, waar onder een katholiek Aartsbisschop en katholieke priesters waren. Bovendien hadden wij van een hoogleeraar een breeder en kijk op de historie verwacht dan een verkondiging, dat de reformatie de alleenzaligmakende beweging is ge weest". De „Tijd" teekent bij een kort resumé van de rede aan: „De rede hield een verheerlijking in van de hervorming en was voor katho lieken zeer stuitend, te meer, waar van den voor ons zoo droeven tijd een op hemelende beschrijving werd gegeven in een omgeving als de Domkerk, onze vroegere kathedraal. Bovendien was de houding van den rector-magnificus on hoffelijk. We spraken er ook niet-ka- tholieken over, die er aanstoot aan had den genomen. (Natuurlijk, 't Lijdt geen twijfel, of zéér vele der aanwezige niet-katholieken, breed in hun opvat tingen en hoffelijk in hun gevoelens, zullen zich óók geërgerd hebben. Red. L.Crt.). 't Wil ons voorkomen, dat het hier be doeld feit niet maar zonder meer mag wor den beschouwd als gepasseerd. Daarop moet worden gereageerd en tegen geprotesteerd. Waardig en voorzichtig dat spreekt van zelf. En zeker niet alleen van katholieke zijde! Dit nummer bestaat uit drie bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Minister Delbos heeft in de Kamer de buitenlandsche politiek van Frankrijk uiteen gezet. (2de blad). De door de Labour-partij ingediende mo tie van afkeuring is door het Lagerhuis verworpen. (2de blad). Treinramp in Spanje eischt 20 dooden. (Buitenl. Ber., 2de blad). BINNENLAND. Uitreiking van eere-doctoraten aan de Rijksuniversiteit te Utrecht. (1ste blad). Eeuwfeest van de Paters Redemptoristen te Wittem. (1ste blad). Ongeveer een ton schade bij den brand te Arnhem. (3de en 1ste blad). Hevig onweer en hagelslag te Gennep, waarbij tevens een boerderij afbrandde. (Gem. Ber. 3de blad). Woonwagen met vijf personen te Soest tegen een boom versplinterd. (Gem. Ber. 3de blad). OMGEVING. Te Noordwijk is een kind levend ver brand. (2de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Berger uit de Olympische athletiekploeg. (lste blad). WAAR GAAT DE NEGUS HEEN? Zwitserland verzoekt hem zijn bezoek uit te stellen. BERN, 24 Juni. (A. N. P.). Het Zwitser- sche telegraafagentschap verneemt van officieuze zijde, dat de Bondsraad den Negus verzocht heeft, te willen afzien van zijn voornemen om zich in Zwitserland te vestigen, zoolang het ItaliaanschAbes- sijnsche geschil niet definitief geliqui deerd is, daar de Bondsraad niet zonder moeilijkheden een duurzame gastvrijheid kan verleenen aan het hoofd van een staat, die zich nog als in oorlog met een zijner naburen beschouwt. De Raad zal geen bezwaar maken tegen de aanwezig heid van den Negus te Genève indien hij het noodig acht, derwaarts te komen om zijn zaak te verdedigen bij de aanstaande zittingen van Volkenbondsraad en -ver gadering. LONDEN, 24 Juni. (A. N. P.) De corres pondent van de „Daily Telegraph" te Bern seint aan zijn blad, dat de Zwitsersche re geering in antwoord op een vraag van den Abessijnschen zaakgelastigde te Parijs heeft doen weten, dat zij niet wenscht, dat de Negus voor goed zijn verblijf kiest in Zwitserland. Hieraan voegt de corres pondent toe, dat hij heeft vernomen, dat op grond van deze Zwitsersche beslissing Haile Selassie zijn plannen gewijzigd heeft Wel blijft het mogelijk, dat hij zich naar Genve zal begeven, maar waarschijnlijk zal hij den zomer verder op Mallorca doorbrengen. De Spaansche regeering schijnt geen bezwaar daartegen te hebben gemaakt. NIEUWE ONLUSTEN IN OHIO. COLUMBUS (Ohio), 24 Juni. (A. N. P.) In verbar met de staking der mijnwer kers is het hier tot nieuwe botsingen geko men, waarbij vier personen gedood zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1