DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
KOLONISATIE VAN ABESSYNIE
27ste Jaargang
WOENSDAG 24 JUNI 193S
No. 8452
Sk £cid£elic(Boti/fca/iit
OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. lï
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
V In de zomer-maanden
Wij genieten de goedheid van het zachte
zomersche weer nu de drukkende warm
te schijnt geweken te zijn voor een milde
temperatuur.
Wij genieten ook al zijn de omstandig
heden van economischen aard zóó, dat ze
ons hoofd en ons hart naar omlaag drin
gen. Aan dien drang echter willen wij, moe
ten wij zoo veel mogelijk weer
staan! Wij willen blijven op-heffen ons
hoofd, in de fierheid van den mensch, die
weet en die wil, en wij willen blijven op
heffen ons hart, omhoog, héél en héél
hoog sursum corda!
En, om die stemming, die christelijke
blijheid en tevredenheid in ons aan te kwee
ken, kunnen, naast en na de middelen van
bovennatuurlijken aard, ook de middelen,
ons door de natuur geschonken, zoo'n
machtigen wel-doenden invloed uitoefenen!
In het bijzonder ook het genieten van de
heerlijke vrije natuur....
De heerlijke vrije natuur lokt vooral in
de zomermaanden.
Wij ontvluchten de benauwde huizen en
straten en gaan genieten van zon, water,
bosch en heide.
Maar.wij willen dat doen met eer
biediging van de wetten van God, met in
achtneming van onze christelijke beginse
len.
Is dat nog mogelijk?
Aan het strand, in de natuurbaden, bij
het zwemmen en kampeeren komen de
meest ergelijke excessen naar voren, Er is
niet alleen sprake van een brutale onder
mijning van de openbare zeden, maar ook
is het juiste besef van zedelijk goed en
kwaad verloren gegaan.
Men vindt het niet erg den geheelen dag
te loopen in absoluut onvoldoende kleeding
en zich zoo in gezelschappen te vertoonen.
Men vindt het gewoon zonder rekening
te houden met verschil van sexe zich aldus
pêle-mêle aan strand, in bosch en heide op
te houden. Zwemmen en kampeeren ge
beurt bij voorkeur gemengd. Zonnebaden
worden in het openbaar genomen. Dit
schijnt in onzen tijd voor de gezondheid
absoluut noodig. En ook hier wordt geen
maatstaf aangelegd, igeen enkelle beper
king wordt geduld.
Wij moeten helaas constateeren, dat on
der de Katholieken de drang naar meedoen,
zich niet onttrekken, grooter wordt; dat er
groot gevaar dreigt, dat ook bij ons de
zuivere begrippen teloor gaan.
Het is ook moeilijk. Er zijn bijna geen
strandplaatsen, geen badgelegenheden, na
tuurbaden, geen kampeerterreinen meer
over, die niet ontsierd woorden door- ex
cessen op zedelijk gebied.
En toch mogen wij ons daarmee niet
vereenigen, moeten wij ons daar
tegen verzetten!
Wij willen óók genieten van zon en lucht
natuurlijk! Wij willen dat echter doen op
gepaste wijze, volgens de beginselen van de
natuurwet, dus volgens Gods onverander
lijke Wü.
Waar getracht wordt, de zedelijke volks
gezondheid te vernietigen, daar past ons
slechts één houding:
Wij Katholieken doen daaraan niet mee!
Moge dit voornemen vaststaan bij
allen! Ook hier maakt eendracht macht!
DE BRAND TE ARNHEM.
Schade 80.000 a 100.000 gulden.
Tot gisteravond ongeveer elf uur is de
Arnhemsche brandweer op het terrein van
den brand aan den Velperweg gebleven
voor het verrichten van nablusschingswerk,
hetgeen voornamelijk hierin bestond, dat
op de smeulende stapels half verkoolde
planken met eenige stralen op de water
leiding water werd gegeven.
De aangerichte schade is groot bij de
firma Ter Horst, waar niet alleen de hout-
voorraad in vlammen is opgegaan, maar
ook kostbare zaagmachines door het vuur
zijn vernield.
Bij de firma Abas is de brandschade min
der groot dan de waterschade. Vooral de
electrische geleidingen hebben veel gele
den. Bij de DEFA is de schade aan labo
ratorium en magazijnen aanzienlijk.
De totale schade van dezen brand, welke
Wat Italië voor de beschaving en Missie doet
(Van een bijzondere Correspondent).
Addis Abeba, Juni 1936.
Met koortsachtige haast wordt er gewerkt
aan de nieuwe inrichting en opbouw van
de Abessynische hoofdstad.
De Italiaansche Academie besloot in
haar laatste zitting, een bedrag van 50.001)
lire uit te trekken voor wetenschappelijke
onderzoekingen in Oost-Afrika, en heeft
tevens een volledige verzameling der aca
demische uitgaven, die meer dan 1000 boek-
deelen omvat, aan de bibliotheek te Addis
Abeba geschonken. De straten van de
stad zullen genoemd worden naar Ita
liaansche steden, waarbij dan aan iedere
uitverkoren stad de eer te beurt valt, zelf
een marmeren plaat te mogen schenken
met haar naam, om zoodoende de band
met het nieuwe keizerrijk op ideëele wijze
tot uitdrukking te brengen. De opschriften
in winkels en lokalen waren tot nu toe ge-
•schreven in niet minder dan 21 talen: Am-
fa arisch, Engelsch, Fransch, Grieksch, Ara
bisch, Japanneesch, Hindoestaneesch enz.
Thans zijn nog slechts opschriften in het
Italiaansch en Amharisch geoorloofd, en in
enkele streken mag nog Arabisch gebruikt
worden. Ook de eerste café's en restaurants
zijn intusschen -geopend en heeten natuur
lijk café Roma, Impériale, Bella Napoli enz.
De bezitter van een kleedingmagazijn, die
de psychische conjunctuur blijkt begrepen
te hebben, heeft zijn zaak „Pirandello" ge
doopt (De naakten kleeden). Ook de eer
ste N.V. werd gesticht voor complete wo
ninginrichting, waardoor de hofleverancier
van den Negus reeds verdrongen is!
Vervolgens zijn er voorloopig vijf ver
gunningen uitgegeven aan kranten- en
boekverkoopers, wat nog maar een eerste
begin heet te zijn! De Italiaansche kranten
zien hierin een duidelijk bewijs van het
groeiende verlangen naar wetenschap van
de bevolking van Addis Abeba! Een Fran-
gaise kreeg, op haar verzoek, grootmoedig
de vergunning tot inrichting van een luxe
zaak, waarin de verkoop van chocolade en
lekkernijen zinrijk gecombineerd is met
den verkoop van boeken! Ze had blijkbaar
geen al te groot vertrtouwen in den hon
ger naar cultuur van de nieuwe bevolking,
en het grond-motief van haar origineele
idee zal wel geweest zijn, dat de weg naar
de hersens, over het hart, en tenslote door
de maag voert!
Spaghetti eten in de nieuwe kolonie is
voorloopig nog een voorrecht van rijken.
De eerste dag na de overwinning koste
een schotel van het nationale gerecht 25
lire. En sindsdien is die prijs nog maar ma
tig gedaald.
Ook is dezer dagen de eerste bioscoop
geopend, die behalve de één of andere film,
om het publiek te trekken, ls hoofdzaak
journaals uit het vaderland zal vertoonen,
om de blanken in gedachten naar Italië te
brengen en de inboorlingen bekend te ma
ken met de zegeningen van het moederland.
Onder de vele blanken, die dezer da
gen in het nieuwe rijk zijn aangekomen,
bevinden zich ook tal van kloosterzusters
en paters, die de plaats zullen innemen
van missionarissen van andere nationali
teiten.
De inboorlingen die gevlucht waren,
keeren terug, en handel en verkeer nemen
weer hun normale verhoudingen aan.
In verband met een decreet dat was ge
publiceerd, waarbij iedere inboorling, die
den auto van den Vice-koning ontmoette,
moest afstijgen van zijn paard, of, zoo hij
te voet was, moest stilstaan om den Ro
meins chen groet te brengen, deed zich de
zer dagen een eigenaardig incident voor.
Een vrouw uit de hoogere kringen, die
te paard door de straten reed, meende,
toen zij de bekende auto ontmoette, dit be
vel te moeten opvolgen, steeg af en groette
op de aangegeven manier. Waarop Graziani
de auto liet stoppen, de vrouw hielp opstij
gen, en haar zeide, dat hij deze eerbetui
ging niet verwachtte van de zwakkere sek
se! Galant zijn de Italianen altijd geweest!
Intusschen zijn 125.000 werklieden te werk
gesteld, die in 2 jaar tijd nieuwe verkeers-
voor het grootste gedeelte door verzeke
ring bij den assuradeur A. L. van Elten te
Arnhem wordt gedekt, wordt, naar voor-
loopige raming op 80.000 a 100.000 gulden
geschat.
wegen moeten aanleggen, tot een gezamen
lijke lengte van 2800 K.M., wat den staat
1.5 milliard lire kost. Vijf groote verkeers
aderen heeft de Duce in het Palazzo Ve-
nezia geprojecteerd: Van AgerDebra Ta
borDessie (650 K.M.); van Debra Tabor
DebraMarcosAddis Abeba (500 K.M.);
AdigratDessieAddis Abeba (850 K.M.)
van AssabDessie (500 K.M.) en van Ad
dis AbebaGimma (300 K.M.).
Het belangrijkste probleem is natuurlijk
de landbouw. In de vergadering, die plaats
had in het Ministerie van Koloniën te Ro
me, is een plan ter kolonisatie en econo
mische exploitatie in groote trekken op
gemaakt. Voorloopig is een commissie van
onderzoek benoemd, die de juridische
grondslag der eigendommen zal vaststellen
en die studie moet maken van de toestand
waarin het land zich bevindt en of de bo
dem voor landbouw geschikt is. Deze com
missie zal haar werk moeten volbrengen
gedurende de groote regentijd (half Juni
tot half Augustus), zoodat in den herfst
met de activiteit op dit gebied een begin
kan worden gemaakt.
De landbouw in Oost-Afrika heeft o.m.
een dubbele taak: allereerst de voeding der
eigen bevolking, zoowel blanken als kleur
lingen, en vervolgens het leveren van
grondstoffen aan het moederland. De indee
ling der werkzaamheden is getroffen als
volgt:
In de eerste plaats zullen agrarische cen
tra geschapen worden, waar Italiaansche
arbeiders te werk worden gesteld, die, in
dien mogelijk, mettertijd bezitters zullen
worden van kleine landerijen als zij zich
verdienstelijk hebben gemaakt.
Ten tweede zullen boeren met eenig ka
pitaal in staat worden gesteld, tegen gun
stige condities land aan te koopen, dat zij
op eigen initiatief, onder controle en leiding
van den staat, mogen bebouwen.
De derde plaats is ingeruimd aan de
groote ondernemingen met industrieel ka
rakter, de plantages van katoen, rubber, ta
bak en olie-houdende zaden, die in handen
gegeven zullen worden aan bestaande fir
ma's met groot kapitaal en voorzien van
benoodigde technische uitrusting. Naar ge
lang van de streek zullen zij Italiaansche
werklui of inboorlingen in een bepaald per
centage, als arbeiders toegewezen krijgen
door den staat.
Ten vierde volgt de kolonisatie onder de
negerbevolking in de gebieden, waar in
dustrie onmogelijk is, en waar men geen
blanken kan heenzenden, tenzij als leider.
En ten vijfde komt de tropische land
bouw der inboorlingen, op eigen manier en
voor eigen behoefte, onder leiding en met
behulp van de Italiaansche regeering, waar
bij men wil trachten, het peil en de levens
standaard der gekleurde bevolking zooveel
mogelijk omhoog te brengen.
Hier valt onmiddellijk op het typische
karakter der Italiaansche kolonisatie en
het essentieele verschil daarvan met andere
nationaliteiten: nl. dat de Italiaan in de
kolonie niet alleen de meester, maar tevens
de concurrent wordt van de zwarte bevol
king!
De kolonie zal geheel worden ingedeeld
in gebieden, die, ieder voor zich, onder be
paalde troepen der militie staan. Deze
worden gewapend met schop en ploeg,
maar eveneens met geweren en mitrail
leurs. Men wil werken voor den vrede,
maar bereid zijn tot den oorlog. Wat ook
noodzakelijk is, wanneer men bedenkt, dat
vele Koptische priesters, die van nu af geen
belastingen meer zullen kunnen innen en
vele stamhoofden die him macht in handen
van blanken zagen overgaan, nog moeilijk
heden genoeg kunnen veroorzaken. Afge
zien van het bandietenwezen, dat in Abes-
synië zeer sterk verbreid is.
„Het nieuwe bezit waard zijn" heeft
Mussolini gezegd, „is vóór alles: bereid zijn
tot de verdediging ervan!" En op de oproep
om vrijwilligers, hebben binnen den tijd
van 27 dagen 530.000 zwarthemden geant
woord. In de kolonie is het wachtwoord
uitgegeven: „Lasciar fare o lasciar pessa-
re!" fino a un certo punto"; „Alles op
zijn beloop laten tot op zekere hoogte!
En om dat rustig bezit te beschermen, wor
den leger en militie in Oost-Afrika ver
sterkt, en zijn de Italianen tot de tanden
gewapend, om op iedere verrassing voor
bereid te zijn.
De wereld
in vogelvlucht
De nieuwe Fransche minister Delbos
heeft gisteren in de Fransche Kamer, de
buitenlandsche politiek zijner regeering
uiteengezet. Hij sprak natuurlijk over
trouw aan den Volkenbond en aan het
pact, maar meende dat desalniettemin
handhaving der sancties niet wenschelijk
is. Een hervorming van den Bond achtte
Delbos niet gerechtvaardigd, daar de
échecs veel meer moeten worden toege
schreven aan vergissingen en teleurstel
lingen bij de uitvoering dan aan de voor
schriften zelf. Delbos vergat daarbij te
vermelden, dat sommige landen ook wel
eens de uitvoering dezer voorschriften
kunnen saboteeren, zooals Frankrijk dat
in het Abesijnsche conflict heeft gedaan.
van het Pact gewenscht, n.L de opheffing
van de voor sommige gevallen vereischte
eenstemmigheid.
De collectieve veiligheid moet door twee
middelen versterkt worden: In de eerste
plaats moet een groep mogendheden be
reid zijn al haar krachten tegen een aan
valler in te zetten en daartoe moet de ge-
heele Volkenbond tot oeconomische en
financieele sancties overgaan.
De zekerheid, dat bovenbedoelde groep
mogendheden daartoe bereid is, wil Del
bos bereiken door het sluiten van regio
nale pacten. Ook met Hitier wil Delbos
goede vrienden worden, maar de angst
voor de Duitsche herbewapening blijft be
staan. Voordat die angst overwonnen zal
zijn, zal er nog heel wat water door den
Rijn gevloeid zijn. Delbos stelt een inter
nationale commissie voor, die de oorlogs
industrieën van alle landen controleeren
zal. Duitschland is daartoe niet ongenegen
maar heeft tot nu toe nog niet geantwoord
op de vragen der Engelsche regeering, in
welke vragen ook dit punt is genoemd.
Het wachten is dus op Duitschland.
DE REDE VAN DEN RECTOR-
MAGNIFICUS DER
UTRECHTSCHE UNIVERSITEIT
Wij hebben gisteren gewezen op het zéér
onbehoorlijke en onwetenschappelijk-bru-
taal aanmatigende in de rede van den rector
magnificus der Utrechtsche Universiteit, ge
houden bij de officieele herdenking van het
driehonderdjarig bestaan van genoemde
Hoogeschool.
Ook de katholieke ochtendbladen van
heden spreken zich in denzelfden geest uit.
De „Maasbode" schrijft aan het slot van
het overzicht der feestelijkheden:
Wij willen er hier onze pijnlijke ver
bazing over uitspreken, dat prof. Voll-
graff's lustrumrede zóó de reformatie
heeft bejubeld en dat voor een zóó
gemengd gehoor en op een plaats, die
voor katholieken toch reeds zoo pijn
lijke herinneringen heeft. De rede miste
totaal de fijnheid, die geboden had
moeten zijn voor een auditorium, waar
onder een katholiek Aartsbisschop en
katholieke priesters waren. Bovendien
hadden wij van een hoogleeraar een
breeder en kijk op de historie verwacht
dan een verkondiging, dat de reformatie
de alleenzaligmakende beweging is ge
weest".
De „Tijd" teekent bij een kort resumé van
de rede aan:
„De rede hield een verheerlijking in
van de hervorming en was voor katho
lieken zeer stuitend, te meer, waar van
den voor ons zoo droeven tijd een op
hemelende beschrijving werd gegeven
in een omgeving als de Domkerk, onze
vroegere kathedraal. Bovendien was de
houding van den rector-magnificus on
hoffelijk. We spraken er ook niet-ka-
tholieken over, die er aanstoot aan had
den genomen. (Natuurlijk, 't Lijdt geen
twijfel, of zéér vele der aanwezige
niet-katholieken, breed in hun opvat
tingen en hoffelijk in hun gevoelens,
zullen zich óók geërgerd hebben.
Red. L.Crt.).
't Wil ons voorkomen, dat het hier be
doeld feit niet maar zonder meer mag wor
den beschouwd als gepasseerd. Daarop moet
worden gereageerd en tegen geprotesteerd.
Waardig en voorzichtig dat spreekt van
zelf. En zeker niet alleen van katholieke
zijde!
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Minister Delbos heeft in de Kamer de
buitenlandsche politiek van Frankrijk
uiteen gezet. (2de blad).
De door de Labour-partij ingediende mo
tie van afkeuring is door het Lagerhuis
verworpen. (2de blad).
Treinramp in Spanje eischt 20 dooden.
(Buitenl. Ber., 2de blad).
BINNENLAND.
Uitreiking van eere-doctoraten aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht. (1ste blad).
Eeuwfeest van de Paters Redemptoristen
te Wittem. (1ste blad).
Ongeveer een ton schade bij den brand
te Arnhem. (3de en 1ste blad).
Hevig onweer en hagelslag te Gennep,
waarbij tevens een boerderij afbrandde.
(Gem. Ber. 3de blad).
Woonwagen met vijf personen te Soest
tegen een boom versplinterd. (Gem. Ber.
3de blad).
OMGEVING.
Te Noordwijk is een kind levend ver
brand. (2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Berger uit de Olympische athletiekploeg.
(lste blad).
WAAR GAAT DE NEGUS HEEN?
Zwitserland verzoekt hem zijn bezoek
uit te stellen.
BERN, 24 Juni. (A. N. P.). Het Zwitser-
sche telegraafagentschap verneemt van
officieuze zijde, dat de Bondsraad den
Negus verzocht heeft, te willen afzien van
zijn voornemen om zich in Zwitserland te
vestigen, zoolang het ItaliaanschAbes-
sijnsche geschil niet definitief geliqui
deerd is, daar de Bondsraad niet zonder
moeilijkheden een duurzame gastvrijheid
kan verleenen aan het hoofd van een
staat, die zich nog als in oorlog met een
zijner naburen beschouwt. De Raad zal
geen bezwaar maken tegen de aanwezig
heid van den Negus te Genève indien hij
het noodig acht, derwaarts te komen om
zijn zaak te verdedigen bij de aanstaande
zittingen van Volkenbondsraad en -ver
gadering.
LONDEN, 24 Juni. (A. N. P.) De corres
pondent van de „Daily Telegraph" te Bern
seint aan zijn blad, dat de Zwitsersche re
geering in antwoord op een vraag van den
Abessijnschen zaakgelastigde te Parijs
heeft doen weten, dat zij niet wenscht,
dat de Negus voor goed zijn verblijf kiest
in Zwitserland. Hieraan voegt de corres
pondent toe, dat hij heeft vernomen, dat
op grond van deze Zwitsersche beslissing
Haile Selassie zijn plannen gewijzigd heeft
Wel blijft het mogelijk, dat hij zich naar
Genve zal begeven, maar waarschijnlijk
zal hij den zomer verder op Mallorca
doorbrengen.
De Spaansche regeering schijnt geen
bezwaar daartegen te hebben gemaakt.
NIEUWE ONLUSTEN IN OHIO.
COLUMBUS (Ohio), 24 Juni. (A. N. P.)
In verbar met de staking der mijnwer
kers is het hier tot nieuwe botsingen geko
men, waarbij vier personen gedood zijn.