DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Frankrijk aan den vooravond van
een nieuwe revolutie.
De wereld
in vogelvlucht
LEEST DE ADVERTENTIES
IN UW DAGBLAD.
27ste Jaargang
ZATERDAG 20 JUNI 1936
No. 8449
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 tl
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
V Kerk en politiek
De eenvoudigste vraagstukken, welke
voor ieder klaar open liggen, worden soms
ingewikkeld gemaakt.
Zoo b.v. het vraagstuk van Kerk en po
litiek.
Iedereen moet inzien, en onmiddellijk
inzien, dat het onverantwoordelijk zou
zijn, dat het een dwaasheid zou zijn, als
de Kerk zich altijd en overal onthield van
een uitspraak over de politiek. Neem nu
maar 'ns het ergste. Als de politiek er toe
leidt, kerken te verbranden, geloovigen te
vermoorden mag dan de Kerk niet spre
ken, omdat zij niets heeft uit te staan met
politiek? Dit voorbeeld is sprekend. Maar
óók is 't duidelijk, dat de Kerk mag en
moet spreken, als Zij ziet, dat er in een
politiek stelsel gevaren dreigen voor Haar
rechten en vrijheden. En in de Kerk zijn"
aangewezen zij, die voor de dreigende ge
varen moeten wakenWij, Katholieken,
aanvaarden hun leiding als van het door
God ons gegeven gezag.
Telkens worden er weer uitspraken aan
gehaald, alsof Kerk en politiek volkomen
gescheiden niet slechts onderscheiden,
maar volkomen en geheel en al geschei
den zijn. En die uitspraken, van kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleeders, moeten dan
strekken als bewijs tegen het optreden van
onze Bisschoppen.... In het laatste num
mer van „Volk en Vaderland" wordt me-
dedeeling gedaan van een vondst uit het
„Alg. Handelsblad" van 11 Aug. 1925, in
welk blad toen werd geciteerd een uitla-
ling van kardinaal Bourne, luidende:
Zij (de Kerk) heeft alléén tot taak
den weg naar den hemel te wijzen en
heeft nooit eenig recht opgeëischt om
zich direct in de politieke partijen te
mengen.
Als men nu niet over dat eene woordje
„direct" heenleest, maar het onderstreept,
dan is deze uitspraak zoo klaar als de dag!
De Kerk mengt zich nooit direct in de
politieke partijen. Natuurlijk, wel
indirect, in zoover n.L die politieke par
tijen door hun beginselen of door hun
practijken een gevaar zijn, een gevaar
worden geacht voor de Kerk, voor den
Godsdienst! Dan kan, dan mag de Kerk
niet neutraal staan tegenover de politiek
dat is zoo duidelijk, als maar iets ter we
reld duidelijk kén zijn.
V Onze begraafplaatsen
„Een door het Centraal genootschap voor
lijkbezorging in Nederland uitgeschreven
prijsvraag tot het verkrijgen van karak
tervolle begraafplaatsen, grafaanduidingen
en haar groepeeering maf zich in hooge
mate in de belangstelling van alle groe
pen kunstenaars verheugen. Circa 400
prijsvraag-programma's werden aange
vraagd en op den sluitingsdag van inzen
ding bleek, dat een totaal van 61 inzen
dingen was bereikt, gezamenlijk 168 tee-
keningen vertegenwoordigend.
Het ligt in de bedoeling van het Cen
traal genootschap voor lijkbezorging om
na de uitspraak der jury een tentoonstel
ling der ingekomen ontwerpen te organi-
seeren."
't Is inderdaad een lofwaardig streven,
om te pogen, wat meer karakter te
brengen op de algemeene, de neutrale be
graafplaatsen.
De katholieke begraafplaatsen dra
gen duidelijk een karakter. Wat niet wil
zeggen, dat meer zorg in vele gevallen om
dat karakter te bewaren en tot spreken
der uitdrukking te brengen overbodig zou
zijn!
Onze begraafplaatsen kunnen en moe
ten zijn leerscholen van wat het leven is, in
zijn duur en in zijn doel, kunnen en moe
ten zijn voortdurende herinneringen aan
De vierde Internationale
aan het werk
(Van een bijzonderen correspondent).
De onrust in Frankrijk duurt
nog steeds voort. Weliswaar is op
de meeste plaatsen het werk her
vat, maar het staat te bezien of de
afgedwongen beloften wel verwe
zenlijkt kunnen worden.
Een bijzonder correspondent be
schrijft ons in onderstaanden Pa-
rijsche brief den invloed van het
Bolsjeyvisme in Frankrijk waar de
Vierde Internationale van Trotzky
meer en meer de leiding neemt,
zoodat de onheilspellende gevaren
steeds dreigender vormen begin
nen aan te nemen.
PARIJS, 17 Juni 1936.
Het is thans aan geen twijfel meer on
derhevig, dat de oorzaak van de geweldige
agitatie, die tot een staking heeft geleid,
waar meer dan een millioep arbeiders bij
betrokken waren, en daardoor de toch
reeds zoo moeilijke taak van het kabinet-
Blum nog aanmerkelijk werd verzwaard,
gezocht moet worden bij de Communisten.
De communistische aanhangers van Trotz
ky hadden de leiding bij het bezetten der
fabrieken en bij de stakingen, die zich als
een epidemie over alle takken van handel
en industrie in geheel Frankrijk hadden
uitgebreid. Dit is de eerste straf die
Frankrijk moest ondergaan, omdat de kie
zers op het Volksfront gestemd hebben
waarvan de Communisten deel uitmaken,
die aan Moskou en Stalin onderdanig zijn.
Trotzky's Internationale in
Frankrijk.
Leon Trotzky is de gezworen vijand van
Stalin en het stelsel waarvan deze de
verpersoonlijking is. Wanneer de onge
kroonde heerscher van het Kremlin, on
danks het leger van detectiven dat hem
omringt en ondanks de talrijke maatrege
len tegen iedereen, die zich in Sovjet-Rus
land ook maar in de minste mate onafhan
kelijk zou durven toonen, geen demrocra-
tisch karakter durfde te geven aan de
nieuwe constitutie ofschoon de lofrede
naars van de nieuwe constitutie dit toch
hadden beloofd dan moet dit worden
toegeschreven aan de vrees, die de bolsje
wistische dictator koestert voor de aanhan
gers van Trotzky.
Toch heeft deze Trotzky een groot aan
deel gehad in de oprichting van de Bolsje
wistische staat in Sovjet-Rusland; hij was
een van de meest vertrouwde medewer
kers van Lenin, en toen deze patriarch ziek
was, nam hij zijn taak over, om die ook na
diens dood nog te vervullen. Maar weldra
werd hy door Stalin uit zijn macht ontzet;
de nieuwe heerscher legde hem het stil
zwijgen op, tot hij hem in 1928 in balling
schap zond. Trotzky had in Rusland even
wel genoeg aanhangers en vrienden om op
een spoedige recanche te kunnen hopen, en
deze oppositie van Trotzky die in alle stil
te wordt georganiseerd, is de eenigste
macht, waarvoor de roode dictator be
vreesd is.
Maar voor het volvoeren van zijn wraak
beperkt Trotzky zich niet alleen tot Rus
land. Het was een groote fout van Stalin,
dat hij tegelijk met Trotzky diens voor
naamste aanhangers uit het land liet ver
bannen, want zij hebben Trotzky eer
tijds de grondlegger van het Roode Le
ger geholpen, om een nieuw leger op te
richten, dat de communisten van Stalin
veel moeilijkheden in den weg legt, en hen
in een hinderlaag tracht te lokken.
Trotzky vestigde zich eerst in Turkije,
en daarna te Berbizon in Frankrijk, totdat
hij gebruik mocht maken van de gast-
vrijheide die door de Regeering van Noor
wegen, waar hij veel vrienden heeft, hem
werd aangeboden. Leon Trotzky heeft zijn
tijd niet in ledigheid doorgebracht. De ac
tie van zijn verschillende elementen, die op
hen, die ons zijn voorgegaan.
Om dit alles is het een plicht, dat wij
aan onze begraafplaatsen veel zorg wij
den, deze waarlijk als plaatsen van zeer
bijzondere beteekenis beschouwen en be
handelen. En voor oogen houden de eischen
van de ware schoonheid! Wij ken
nen kerkhoven, die blijkbaar zorgvol be
heerd worden; maar niet van al onze ka
tholieke kerkhoven kan dat worden gezegd.
Iedere gemeente, iedere parochie moet haar
kerkhof in eere houden!
het terrein der vakorganisaties werkzaam
zijn hebben Frankwrijk een slag toege
bracht, waarvan de gevolgen nog niet over
zien zijn.
En met welk doel? Men zal dit aan
stonds begrijpen, waneer men het program
ma der buitenlandsche politiek van het
Volksfront kent, wat het kabinet-Blum
zich tot taak gesteld heeft om te verwe
zenlijken; volgens dit programma wil het
Volksfront de volle waarde toekennen aan
de overeenkomst tussohen Frankrijk en
Sovjet-Rusland, die Laval jammer genoeg
heeft goedgekeurd, maar die hij later zelf
weer op den achtergrond had geschoven.
Nu hadden Stalin en zijn Fransche aan
hangers besloten, om het kabinet te Parijs
zoo weinig mogelijk last te bezorgen, opdat
de regeering haar vooropgestelde verande
ringen rustig kon uitwerken. Maar zij had
den buiten Trotzky gerekend.
De socialistische regeering heeft het ge
vaar te laat ingezien, en toen op Woens
dag 10 Juni 's nachts en op de volgende
morgen de voornaamste aanhangers van de
Vierde Internationale van Trotzky wier
bestaan in Frankrijk dus op die wijze be
kend is geworden werden gearresteerd,
hadden deze reeds heel wat successen be
haald.
Den dag daarna maatke de socialistische
Minister van Binnenlandsche Zaken ge
bruik van een voorrecht, dat zijn voorgan
gers verwaarloosd hadden, en liet het or
gaan van de Vierde Internationale „La
Lutte Ouvrière" in beslag nemen, alsmede
duizenden vlugschriften, die Trotzky per
soonlijk geredigeerd had.
Hieronder laten wij enkele regels vol
gen uit een van deze vlugschriften:
„Alhoewel de bezetting van de fabrie
ken en de werkplaatsen door de arbeiders
zeer vreedzaam is, toch is zij als symp
toom zeer belangrijk....
„De plaats van de revolutionnairen is in
de werkplaatsen.
„De bezetting van de werkplaatsen toont
de arbeiders, dat zij er heer en meester
over zijn."
Ten slotte werden in deze geschriften dit
wachtwoord gegeven: „De stakingstroepen
moeten blijven voortbestaan in den vorm
van een arbeidersleger. De arbeiders kun
nen niet voldaan zijn over het accoord dat
men op het oogenblik tracht uit te wer
ken, en waarin vredelievende samenwer
king tusschen de verschillende klassen zou
worden vastgelegd."
Om deze raadgevingen meer kracht bij
te zetten, waren reeds wapenen aange
kocht, die in de magazijnen van waaruit zij
ter beschikking van de stakers zouden
worden gesteld, nog juist op tijd door de
politie in beslag genomen werden.
Deze inbeslagname en het succes van de
politie in andere gevallen, waarover de
kranten weinig hebben geschreven (zoo
wist het publiek bijvoorbeeld niet, dat men
met de grootste lichtzinigheid heeft ge
tracht, om in de werkplaatsen van Parijs
en in de voorsteden, waar nog niet gestaakt
werd, de voorraden ontplofbare stoffen
in brand te steken) hebben waarschijnlijk
wel een einde gemaakt aan de nachtmerrie,
die Leon Blum zoo lang beangstigd heeft.
Van zekere zijde heeft men de veronder
stelling geuit, dat de agitatie het werk was
van de socialistische regeering, om zoo
doende gemakkelijker hom beloften aan de
arbeiders gestand te kunnen doen. Het par
lement was nu immers gedwongen ,die
hervormingen aan te nemen, waartoe zij
niet zoo gemakkelijk zou zijn overgegaan,
wanneer zij niet bevreesd was geweest voor
een revolutie, waarvan de bezetting der
werkplaatsen het voorspel scheen te zijn.
Maar de feiten die wij hierboven heb
ben aangehaald, zijn voldoende om de
onjuistheid van deze veronderstelling te
bewijzen.
Ook wanneer men dit nog buiten be
schouwing had gelaten, had men reeds
kunnen constateeren, dat dit veronderstel
ling uit de lucht was gegrepen. Want zelfs
de ijverigste socialistische minister zou er
niet aan gedacht hebben, de huidige her
vormingen door te voeren, waardoor de
Fransche industrie in een onmogelijke po
sitie komt te verkeeren.
Volgens de berekeningen van deskundi
gen, zullen door de nieuwe arbeidsvoor
waarden 60 procent van de Fransche fa
brieken faillissement moeten aanvragen,
tenzij er buitengewone maatregelen worden
getroffen. (Ons schijnt deze bewering wel
wat „uit de lucht gegrepen". Red. „L.
Crt.") Deze maatregelen zullen, naar men
ons verzekert, hierin bestaan, dat de ban
ken op gunstige voorwaarden crediet zul
len moeten toestaan, aan firma's, die in
normale omstandigheden geen crediet zou
den krijgen.
De Fransche minister van financiën Vin
cent Auriol heeft gisteren in de Kamer
zijn financieel program uiteengezet Hij
constateerde het échec van de deflatie-
politiek der vorige regeeringen, daar er in
plaats van een overschot op de begrooting
een toenemend tekort viel waar te nemen.
Wie evenwel mocht meenen, dat de nieu
we minister het nu met devaluatie zal
gaan probeeren, vergist zich, want hü
verklaarde zich eveneens een tegenstander
van devaluatie. Het Fransche volk zal zijn
franc moeten redden door zelf uit eigen
middelen geld te leenen.
De minister kondigde dan ook de uitgif
te aan binnen enkele dagen, van schat
kistbons met korten looptijd, die hij niet
alleen met behulp van bank- en credietin-
stellingen, doch ook van de organen van
de departementen van financiën en der
posterijen alom in den lande wil doen
plaatsen.
Op die manier hoopt hij het geld, dat de
Franschen hebben opgepot of over de
grenzen in veiligheid hebben gebracht, te
kunnen mobiliseeren. Het geld is er wel,
maar het rolt niet, is de meening van
Auriol. Het moet gemobiliseerd worden en
de staat zal het uitgeven.
De vroegere minister van financiën
noemde het program van Auriol een zoe
ken naar de quadratuur van den circeL
Een vierkante cirkel nu is een onmogelijk
heid. Wij zullen zien of het Auriol gelukt,
het probleem op te lossen op zijn wijze.
BINNENLAND
DE PLUIMVEEHOUDERIJ.
Niemand mag meer dan 25 jonge
kuikentjes in zijn bezit hebben.
Het seizoen voor het machinaal uitbroe
den van eieren eindigde dit voorjaar op
10 Mei. Na dezen datum mochten dus geen
kip- of eendeieren in broedmachines aan
wezig zijn. Er werd evenwel een uitzon
dering gemaakt voor eieren van Noord-
Hollandsche blauwen (een hoenderras),
dat speciaal gefokt wordt voor slachtdoel-
einden, alsmede voor eieren van sier- en
sportrassen en voor broedsels ten dienste
van wetenschappelijk onderzoek.
De sluiting van het seizoen voor machi
naal broed mag er niet toe leiden, dat
sommigen op grooten schaal eieren onder
de kloeken gaan uitbreiden. Daarom is,
evenals het vorige jaar, bepaald, dat na
een vastgestelde datum (dit jaar 23 Juni)
niemand meer dan 25 jonge kuikentjes in
z(jn bezit mag hebben, waarbij natuurlijk
ook weer de reeds genoemde gevallen zijn
uitgezonderd. Het aantal van 25 stuks
wordt toegelaten, teneinde de regeling
soepel te maken.
MINIMUM-PRIJS VAN AARDAPPELEN.
De minimum-prijs van vroege aardappe
len is met ingang van heden 20 Juni door
de Ned. Gr. en Fr.-Centrale vastgesteld
als volgt: Groote 4.60, Bonken 4.Drie
lingen 2.50, Kriel f 1.Voor doorgedraaid
Kriel is de vergoedingsprijs ƒ0.50 per
100 K.G.
HET IN GEMEENSCHAP ONDERGAAN
VAN HECHTENIS.
De minister van justitie heeft geant
woord op vragen van het Tweede Kamer
lid den heer van der Heide betreffende
het nemen van maatregelen in verband
met misstanden, welke zich voordoen bij
het in gemeenschap ondergaan van hech
tenis:
Rechtstreeks is ter zake bij den minis
ter geen enkele klacht of bericht ingeko
men, wel moet in een recente publicatie
de bevestiging worden gezien van het on
betwistbare feit, dat aan het ondergaan
van hechtenisstraffen in gemeenschap ern
stige bezwaren kunnen zijn verbonden.
Hoewel vertrouwende, dat de verschil
lende gestichtsdirecties ten deze bij inko
mende verzoeken tot het ondergaan der
straf in afzondering reeds uit zich zelf
daaraan zooveel mogelijk zullen hebben
voldaan, is de minister bereid alsnog een
aanschrijving in dien geest tot de besturen
der huizen van bewaring te richten.
Tot nu toe is niet. gebleken, dat gebrek
aan plaatsruimte een beteekenend belet
sel heeft gevormd om aan verzoeken als
bovenbedoeld gevolg te geven.
In ieder geval zal door deugdelijk en zoo
noodig verscherpt toezicht zooveel moge
lijk gewaakt dienen te worden tegen ze
delijke besmetting en andere ernstige ge
varen, die onder omstandigheden aan ge
meenschappelijke hechtenis kunnen zijn
verbonden.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De algemeene stakingstoestand in Bel
gië nog onveranderd (2de blad).
De Fransche minister van financiën heeft
zijn program uiteengezet (2de blad).
De Italiaansche pers over de rede van
Eden (2de blad).
BINNENLAND.
Vier personen verdronken (Gem. Ber.,
2de blad).
OMGEVING.
Het Belgische prinsje Boudewijn weder
om in Noordiwijk (1ste blad).
NEDERLAND IN DE VOLKENBONDS
VERGADERING.
In de a.s. zitting van de Volkenbondsver
gadering op 30 Juni a.s., welke is te be
schouwen als een voortzetting van de in
September 1935 gehouden zestiende Vol
kenbondsvergadering, zal evenals dit het
geval was in de voortgezette zitting van
October 1935 de Nederlandse he regee
ring vertegenwoordigd zijn door den mi
nister van buitenlandsche zaken, jhr. mr.
A. C. D. de Graeff, mr. C. ridder van Rap-
pard, buitengewoon gezant en gevolmach
tigd minister van Hare Majesteit de Konin
gin te Bern, permanent vertegenwoordiger
van Nederland bij den Volkenbond en prof.
mr. dr. J. P. A. Frangois, chef van de af-
deeling Volkenbondszaken van het depar
tement van buitenlandsche zaken, buiten
gewoon hoogleeraar aan de handels-hooge-
school te Rotterdam.
Overeenkomstig hetgeen in Mei was be
sloten, zullen aan de bijeenkomst vooraf
gaan besprekingen met vertegenwoordi
gers van de groep der staten, bekend als
de ex-neutralen.
Te dien einde zal jhr. de Graeff met de
beide andere gedelegeerden zich reeds eeni-
ge dagen tevoren naar Genève begeven.
DE DISTRIBUTIE VAN HET GEHAKT
IN BLIK.
In den Haag doet het gemeentebestuur
het zelf.
Zooals gemeld, hebben de Haagsche
slagers geweigerd, hun bemiddeling te
ver leenen bij de distributie van het ge-
hakt-in-blik aan de werkloozen. Deze wei
gering was gegrond op de overweging, dat
de voorschriften, welke de regeering hiei>
omtrent heeft gegeven, voor hen niet de
mogelijkheid van een voldoende winst
openlieten.
Het gemeentebestuur zag zich, daar de
distributie iin ieder geval moet geschieden,
voor de taak geplaatst, een oplossing voor
dit vraagstuk te vinden.
Aangezien de door de regeering gestel
de regelen te dezer zake bindende voor
schriften zijn, waarvan niet kan worden
afgeweken, kon aan de wenschen der sla
gers niet worden tegemoet gekomen.
Naar wij vernemen heeft het college
van burgemeester en wethouders in zijn
gisteren gehouden vergadering een oplos
sing van het vraagstuk gevonden in dien
zin, dat de gemeente zelf de distributie
ter hand zal nemen. Deze oplossing heeft
bovendien het voordeel, dat geen afzon
derlijk distributie-apparaat in het leven
zal behoeven te worden geroepen, aange
zien de verstrekking der blikken aan
de werkloozen zal geschieden in de voor
de distributie van groenten in gebruik
zijnde lokalen.
HEFFING OP BOTER 85 CENT.
De heffing op boter en de vervoerver-
gunning voor buitenlandsche boter is voor
de week van 21 tot 27 Juni vastgesteld op
0.85 per kilogram.
Gift van de Koningin aan het Dorus
Rijkersfonds.
H. M. de Koningin heeft een geldelijk
blijk van belangstelling in het Dorus Rij-
kersfonds gegeven.