DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Frankrijk aan den vooravond van een nieuwe revolutie. De wereld in vogelvlucht LEEST DE ADVERTENTIES IN UW DAGBLAD. 27ste Jaargang ZATERDAG 20 JUNI 1936 No. 8449 DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 tl GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Dit nummer bestaat uit vijf bladen, w.o. geïllustreerd Zondagsblad. V Kerk en politiek De eenvoudigste vraagstukken, welke voor ieder klaar open liggen, worden soms ingewikkeld gemaakt. Zoo b.v. het vraagstuk van Kerk en po litiek. Iedereen moet inzien, en onmiddellijk inzien, dat het onverantwoordelijk zou zijn, dat het een dwaasheid zou zijn, als de Kerk zich altijd en overal onthield van een uitspraak over de politiek. Neem nu maar 'ns het ergste. Als de politiek er toe leidt, kerken te verbranden, geloovigen te vermoorden mag dan de Kerk niet spre ken, omdat zij niets heeft uit te staan met politiek? Dit voorbeeld is sprekend. Maar óók is 't duidelijk, dat de Kerk mag en moet spreken, als Zij ziet, dat er in een politiek stelsel gevaren dreigen voor Haar rechten en vrijheden. En in de Kerk zijn" aangewezen zij, die voor de dreigende ge varen moeten wakenWij, Katholieken, aanvaarden hun leiding als van het door God ons gegeven gezag. Telkens worden er weer uitspraken aan gehaald, alsof Kerk en politiek volkomen gescheiden niet slechts onderscheiden, maar volkomen en geheel en al geschei den zijn. En die uitspraken, van kerkelijke hoogwaardigheidsbekleeders, moeten dan strekken als bewijs tegen het optreden van onze Bisschoppen.... In het laatste num mer van „Volk en Vaderland" wordt me- dedeeling gedaan van een vondst uit het „Alg. Handelsblad" van 11 Aug. 1925, in welk blad toen werd geciteerd een uitla- ling van kardinaal Bourne, luidende: Zij (de Kerk) heeft alléén tot taak den weg naar den hemel te wijzen en heeft nooit eenig recht opgeëischt om zich direct in de politieke partijen te mengen. Als men nu niet over dat eene woordje „direct" heenleest, maar het onderstreept, dan is deze uitspraak zoo klaar als de dag! De Kerk mengt zich nooit direct in de politieke partijen. Natuurlijk, wel indirect, in zoover n.L die politieke par tijen door hun beginselen of door hun practijken een gevaar zijn, een gevaar worden geacht voor de Kerk, voor den Godsdienst! Dan kan, dan mag de Kerk niet neutraal staan tegenover de politiek dat is zoo duidelijk, als maar iets ter we reld duidelijk kén zijn. V Onze begraafplaatsen „Een door het Centraal genootschap voor lijkbezorging in Nederland uitgeschreven prijsvraag tot het verkrijgen van karak tervolle begraafplaatsen, grafaanduidingen en haar groepeeering maf zich in hooge mate in de belangstelling van alle groe pen kunstenaars verheugen. Circa 400 prijsvraag-programma's werden aange vraagd en op den sluitingsdag van inzen ding bleek, dat een totaal van 61 inzen dingen was bereikt, gezamenlijk 168 tee- keningen vertegenwoordigend. Het ligt in de bedoeling van het Cen traal genootschap voor lijkbezorging om na de uitspraak der jury een tentoonstel ling der ingekomen ontwerpen te organi- seeren." 't Is inderdaad een lofwaardig streven, om te pogen, wat meer karakter te brengen op de algemeene, de neutrale be graafplaatsen. De katholieke begraafplaatsen dra gen duidelijk een karakter. Wat niet wil zeggen, dat meer zorg in vele gevallen om dat karakter te bewaren en tot spreken der uitdrukking te brengen overbodig zou zijn! Onze begraafplaatsen kunnen en moe ten zijn leerscholen van wat het leven is, in zijn duur en in zijn doel, kunnen en moe ten zijn voortdurende herinneringen aan De vierde Internationale aan het werk (Van een bijzonderen correspondent). De onrust in Frankrijk duurt nog steeds voort. Weliswaar is op de meeste plaatsen het werk her vat, maar het staat te bezien of de afgedwongen beloften wel verwe zenlijkt kunnen worden. Een bijzonder correspondent be schrijft ons in onderstaanden Pa- rijsche brief den invloed van het Bolsjeyvisme in Frankrijk waar de Vierde Internationale van Trotzky meer en meer de leiding neemt, zoodat de onheilspellende gevaren steeds dreigender vormen begin nen aan te nemen. PARIJS, 17 Juni 1936. Het is thans aan geen twijfel meer on derhevig, dat de oorzaak van de geweldige agitatie, die tot een staking heeft geleid, waar meer dan een millioep arbeiders bij betrokken waren, en daardoor de toch reeds zoo moeilijke taak van het kabinet- Blum nog aanmerkelijk werd verzwaard, gezocht moet worden bij de Communisten. De communistische aanhangers van Trotz ky hadden de leiding bij het bezetten der fabrieken en bij de stakingen, die zich als een epidemie over alle takken van handel en industrie in geheel Frankrijk hadden uitgebreid. Dit is de eerste straf die Frankrijk moest ondergaan, omdat de kie zers op het Volksfront gestemd hebben waarvan de Communisten deel uitmaken, die aan Moskou en Stalin onderdanig zijn. Trotzky's Internationale in Frankrijk. Leon Trotzky is de gezworen vijand van Stalin en het stelsel waarvan deze de verpersoonlijking is. Wanneer de onge kroonde heerscher van het Kremlin, on danks het leger van detectiven dat hem omringt en ondanks de talrijke maatrege len tegen iedereen, die zich in Sovjet-Rus land ook maar in de minste mate onafhan kelijk zou durven toonen, geen demrocra- tisch karakter durfde te geven aan de nieuwe constitutie ofschoon de lofrede naars van de nieuwe constitutie dit toch hadden beloofd dan moet dit worden toegeschreven aan de vrees, die de bolsje wistische dictator koestert voor de aanhan gers van Trotzky. Toch heeft deze Trotzky een groot aan deel gehad in de oprichting van de Bolsje wistische staat in Sovjet-Rusland; hij was een van de meest vertrouwde medewer kers van Lenin, en toen deze patriarch ziek was, nam hij zijn taak over, om die ook na diens dood nog te vervullen. Maar weldra werd hy door Stalin uit zijn macht ontzet; de nieuwe heerscher legde hem het stil zwijgen op, tot hij hem in 1928 in balling schap zond. Trotzky had in Rusland even wel genoeg aanhangers en vrienden om op een spoedige recanche te kunnen hopen, en deze oppositie van Trotzky die in alle stil te wordt georganiseerd, is de eenigste macht, waarvoor de roode dictator be vreesd is. Maar voor het volvoeren van zijn wraak beperkt Trotzky zich niet alleen tot Rus land. Het was een groote fout van Stalin, dat hij tegelijk met Trotzky diens voor naamste aanhangers uit het land liet ver bannen, want zij hebben Trotzky eer tijds de grondlegger van het Roode Le ger geholpen, om een nieuw leger op te richten, dat de communisten van Stalin veel moeilijkheden in den weg legt, en hen in een hinderlaag tracht te lokken. Trotzky vestigde zich eerst in Turkije, en daarna te Berbizon in Frankrijk, totdat hij gebruik mocht maken van de gast- vrijheide die door de Regeering van Noor wegen, waar hij veel vrienden heeft, hem werd aangeboden. Leon Trotzky heeft zijn tijd niet in ledigheid doorgebracht. De ac tie van zijn verschillende elementen, die op hen, die ons zijn voorgegaan. Om dit alles is het een plicht, dat wij aan onze begraafplaatsen veel zorg wij den, deze waarlijk als plaatsen van zeer bijzondere beteekenis beschouwen en be handelen. En voor oogen houden de eischen van de ware schoonheid! Wij ken nen kerkhoven, die blijkbaar zorgvol be heerd worden; maar niet van al onze ka tholieke kerkhoven kan dat worden gezegd. Iedere gemeente, iedere parochie moet haar kerkhof in eere houden! het terrein der vakorganisaties werkzaam zijn hebben Frankwrijk een slag toege bracht, waarvan de gevolgen nog niet over zien zijn. En met welk doel? Men zal dit aan stonds begrijpen, waneer men het program ma der buitenlandsche politiek van het Volksfront kent, wat het kabinet-Blum zich tot taak gesteld heeft om te verwe zenlijken; volgens dit programma wil het Volksfront de volle waarde toekennen aan de overeenkomst tussohen Frankrijk en Sovjet-Rusland, die Laval jammer genoeg heeft goedgekeurd, maar die hij later zelf weer op den achtergrond had geschoven. Nu hadden Stalin en zijn Fransche aan hangers besloten, om het kabinet te Parijs zoo weinig mogelijk last te bezorgen, opdat de regeering haar vooropgestelde verande ringen rustig kon uitwerken. Maar zij had den buiten Trotzky gerekend. De socialistische regeering heeft het ge vaar te laat ingezien, en toen op Woens dag 10 Juni 's nachts en op de volgende morgen de voornaamste aanhangers van de Vierde Internationale van Trotzky wier bestaan in Frankrijk dus op die wijze be kend is geworden werden gearresteerd, hadden deze reeds heel wat successen be haald. Den dag daarna maatke de socialistische Minister van Binnenlandsche Zaken ge bruik van een voorrecht, dat zijn voorgan gers verwaarloosd hadden, en liet het or gaan van de Vierde Internationale „La Lutte Ouvrière" in beslag nemen, alsmede duizenden vlugschriften, die Trotzky per soonlijk geredigeerd had. Hieronder laten wij enkele regels vol gen uit een van deze vlugschriften: „Alhoewel de bezetting van de fabrie ken en de werkplaatsen door de arbeiders zeer vreedzaam is, toch is zij als symp toom zeer belangrijk.... „De plaats van de revolutionnairen is in de werkplaatsen. „De bezetting van de werkplaatsen toont de arbeiders, dat zij er heer en meester over zijn." Ten slotte werden in deze geschriften dit wachtwoord gegeven: „De stakingstroepen moeten blijven voortbestaan in den vorm van een arbeidersleger. De arbeiders kun nen niet voldaan zijn over het accoord dat men op het oogenblik tracht uit te wer ken, en waarin vredelievende samenwer king tusschen de verschillende klassen zou worden vastgelegd." Om deze raadgevingen meer kracht bij te zetten, waren reeds wapenen aange kocht, die in de magazijnen van waaruit zij ter beschikking van de stakers zouden worden gesteld, nog juist op tijd door de politie in beslag genomen werden. Deze inbeslagname en het succes van de politie in andere gevallen, waarover de kranten weinig hebben geschreven (zoo wist het publiek bijvoorbeeld niet, dat men met de grootste lichtzinigheid heeft ge tracht, om in de werkplaatsen van Parijs en in de voorsteden, waar nog niet gestaakt werd, de voorraden ontplofbare stoffen in brand te steken) hebben waarschijnlijk wel een einde gemaakt aan de nachtmerrie, die Leon Blum zoo lang beangstigd heeft. Van zekere zijde heeft men de veronder stelling geuit, dat de agitatie het werk was van de socialistische regeering, om zoo doende gemakkelijker hom beloften aan de arbeiders gestand te kunnen doen. Het par lement was nu immers gedwongen ,die hervormingen aan te nemen, waartoe zij niet zoo gemakkelijk zou zijn overgegaan, wanneer zij niet bevreesd was geweest voor een revolutie, waarvan de bezetting der werkplaatsen het voorspel scheen te zijn. Maar de feiten die wij hierboven heb ben aangehaald, zijn voldoende om de onjuistheid van deze veronderstelling te bewijzen. Ook wanneer men dit nog buiten be schouwing had gelaten, had men reeds kunnen constateeren, dat dit veronderstel ling uit de lucht was gegrepen. Want zelfs de ijverigste socialistische minister zou er niet aan gedacht hebben, de huidige her vormingen door te voeren, waardoor de Fransche industrie in een onmogelijke po sitie komt te verkeeren. Volgens de berekeningen van deskundi gen, zullen door de nieuwe arbeidsvoor waarden 60 procent van de Fransche fa brieken faillissement moeten aanvragen, tenzij er buitengewone maatregelen worden getroffen. (Ons schijnt deze bewering wel wat „uit de lucht gegrepen". Red. „L. Crt.") Deze maatregelen zullen, naar men ons verzekert, hierin bestaan, dat de ban ken op gunstige voorwaarden crediet zul len moeten toestaan, aan firma's, die in normale omstandigheden geen crediet zou den krijgen. De Fransche minister van financiën Vin cent Auriol heeft gisteren in de Kamer zijn financieel program uiteengezet Hij constateerde het échec van de deflatie- politiek der vorige regeeringen, daar er in plaats van een overschot op de begrooting een toenemend tekort viel waar te nemen. Wie evenwel mocht meenen, dat de nieu we minister het nu met devaluatie zal gaan probeeren, vergist zich, want hü verklaarde zich eveneens een tegenstander van devaluatie. Het Fransche volk zal zijn franc moeten redden door zelf uit eigen middelen geld te leenen. De minister kondigde dan ook de uitgif te aan binnen enkele dagen, van schat kistbons met korten looptijd, die hij niet alleen met behulp van bank- en credietin- stellingen, doch ook van de organen van de departementen van financiën en der posterijen alom in den lande wil doen plaatsen. Op die manier hoopt hij het geld, dat de Franschen hebben opgepot of over de grenzen in veiligheid hebben gebracht, te kunnen mobiliseeren. Het geld is er wel, maar het rolt niet, is de meening van Auriol. Het moet gemobiliseerd worden en de staat zal het uitgeven. De vroegere minister van financiën noemde het program van Auriol een zoe ken naar de quadratuur van den circeL Een vierkante cirkel nu is een onmogelijk heid. Wij zullen zien of het Auriol gelukt, het probleem op te lossen op zijn wijze. BINNENLAND DE PLUIMVEEHOUDERIJ. Niemand mag meer dan 25 jonge kuikentjes in zijn bezit hebben. Het seizoen voor het machinaal uitbroe den van eieren eindigde dit voorjaar op 10 Mei. Na dezen datum mochten dus geen kip- of eendeieren in broedmachines aan wezig zijn. Er werd evenwel een uitzon dering gemaakt voor eieren van Noord- Hollandsche blauwen (een hoenderras), dat speciaal gefokt wordt voor slachtdoel- einden, alsmede voor eieren van sier- en sportrassen en voor broedsels ten dienste van wetenschappelijk onderzoek. De sluiting van het seizoen voor machi naal broed mag er niet toe leiden, dat sommigen op grooten schaal eieren onder de kloeken gaan uitbreiden. Daarom is, evenals het vorige jaar, bepaald, dat na een vastgestelde datum (dit jaar 23 Juni) niemand meer dan 25 jonge kuikentjes in z(jn bezit mag hebben, waarbij natuurlijk ook weer de reeds genoemde gevallen zijn uitgezonderd. Het aantal van 25 stuks wordt toegelaten, teneinde de regeling soepel te maken. MINIMUM-PRIJS VAN AARDAPPELEN. De minimum-prijs van vroege aardappe len is met ingang van heden 20 Juni door de Ned. Gr. en Fr.-Centrale vastgesteld als volgt: Groote 4.60, Bonken 4.Drie lingen 2.50, Kriel f 1.Voor doorgedraaid Kriel is de vergoedingsprijs ƒ0.50 per 100 K.G. HET IN GEMEENSCHAP ONDERGAAN VAN HECHTENIS. De minister van justitie heeft geant woord op vragen van het Tweede Kamer lid den heer van der Heide betreffende het nemen van maatregelen in verband met misstanden, welke zich voordoen bij het in gemeenschap ondergaan van hech tenis: Rechtstreeks is ter zake bij den minis ter geen enkele klacht of bericht ingeko men, wel moet in een recente publicatie de bevestiging worden gezien van het on betwistbare feit, dat aan het ondergaan van hechtenisstraffen in gemeenschap ern stige bezwaren kunnen zijn verbonden. Hoewel vertrouwende, dat de verschil lende gestichtsdirecties ten deze bij inko mende verzoeken tot het ondergaan der straf in afzondering reeds uit zich zelf daaraan zooveel mogelijk zullen hebben voldaan, is de minister bereid alsnog een aanschrijving in dien geest tot de besturen der huizen van bewaring te richten. Tot nu toe is niet. gebleken, dat gebrek aan plaatsruimte een beteekenend belet sel heeft gevormd om aan verzoeken als bovenbedoeld gevolg te geven. In ieder geval zal door deugdelijk en zoo noodig verscherpt toezicht zooveel moge lijk gewaakt dienen te worden tegen ze delijke besmetting en andere ernstige ge varen, die onder omstandigheden aan ge meenschappelijke hechtenis kunnen zijn verbonden. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De algemeene stakingstoestand in Bel gië nog onveranderd (2de blad). De Fransche minister van financiën heeft zijn program uiteengezet (2de blad). De Italiaansche pers over de rede van Eden (2de blad). BINNENLAND. Vier personen verdronken (Gem. Ber., 2de blad). OMGEVING. Het Belgische prinsje Boudewijn weder om in Noordiwijk (1ste blad). NEDERLAND IN DE VOLKENBONDS VERGADERING. In de a.s. zitting van de Volkenbondsver gadering op 30 Juni a.s., welke is te be schouwen als een voortzetting van de in September 1935 gehouden zestiende Vol kenbondsvergadering, zal evenals dit het geval was in de voortgezette zitting van October 1935 de Nederlandse he regee ring vertegenwoordigd zijn door den mi nister van buitenlandsche zaken, jhr. mr. A. C. D. de Graeff, mr. C. ridder van Rap- pard, buitengewoon gezant en gevolmach tigd minister van Hare Majesteit de Konin gin te Bern, permanent vertegenwoordiger van Nederland bij den Volkenbond en prof. mr. dr. J. P. A. Frangois, chef van de af- deeling Volkenbondszaken van het depar tement van buitenlandsche zaken, buiten gewoon hoogleeraar aan de handels-hooge- school te Rotterdam. Overeenkomstig hetgeen in Mei was be sloten, zullen aan de bijeenkomst vooraf gaan besprekingen met vertegenwoordi gers van de groep der staten, bekend als de ex-neutralen. Te dien einde zal jhr. de Graeff met de beide andere gedelegeerden zich reeds eeni- ge dagen tevoren naar Genève begeven. DE DISTRIBUTIE VAN HET GEHAKT IN BLIK. In den Haag doet het gemeentebestuur het zelf. Zooals gemeld, hebben de Haagsche slagers geweigerd, hun bemiddeling te ver leenen bij de distributie van het ge- hakt-in-blik aan de werkloozen. Deze wei gering was gegrond op de overweging, dat de voorschriften, welke de regeering hiei> omtrent heeft gegeven, voor hen niet de mogelijkheid van een voldoende winst openlieten. Het gemeentebestuur zag zich, daar de distributie iin ieder geval moet geschieden, voor de taak geplaatst, een oplossing voor dit vraagstuk te vinden. Aangezien de door de regeering gestel de regelen te dezer zake bindende voor schriften zijn, waarvan niet kan worden afgeweken, kon aan de wenschen der sla gers niet worden tegemoet gekomen. Naar wij vernemen heeft het college van burgemeester en wethouders in zijn gisteren gehouden vergadering een oplos sing van het vraagstuk gevonden in dien zin, dat de gemeente zelf de distributie ter hand zal nemen. Deze oplossing heeft bovendien het voordeel, dat geen afzon derlijk distributie-apparaat in het leven zal behoeven te worden geroepen, aange zien de verstrekking der blikken aan de werkloozen zal geschieden in de voor de distributie van groenten in gebruik zijnde lokalen. HEFFING OP BOTER 85 CENT. De heffing op boter en de vervoerver- gunning voor buitenlandsche boter is voor de week van 21 tot 27 Juni vastgesteld op 0.85 per kilogram. Gift van de Koningin aan het Dorus Rijkersfonds. H. M. de Koningin heeft een geldelijk blijk van belangstelling in het Dorus Rij- kersfonds gegeven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1