DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
SPOORWEGEN WORDEN
GEREORGANISEERD.
v
27 ste Jaargang
DONDERDAG 11 JUNI 1936
No. 8441
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
be trekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Misdadigheid en baldadigheid
Een oud-kinderrechter te Amsterdam,
nr. G. F. J. de Jongh, hield» gisteravond te
Utrecht een lezing over: „Ledigheidsmisda-
digers en werkkampen". Aan een verslag
van deze lezing in de „TeL" ontleen en wij
het volgende:
De kranten staan vol met jeugdmis-
drijven. Groote benden vormen zich en
de gepleegde misdrijven nemen volgens
kinderrechter en kinderpolitie een ern
stiger karakter aan. Het aantal is on
geveer verdriedubbeld. Hoe staat de
overheid hiertegenover? Allerlei maat
regelen, gezinsvoogdij b.v.b., die vroe
ger in gunstiger tijden met succes wer
den toegepast, zijn om bezuinigings
redenen ingetrokken en beperkt. Straf
rechtelijk is de rechter ook zwaar ge
handicapt, want verschillende straffen
doen in deze tijden geen opgeld. In
gunstige tijden wordt bij kinderen nog
al eens een geldboete opgelegd. Doch
als de jongen geen werk heeft, ont
vangt hij geen zakgeld, en dan is het
opleggen van een geldboete dus niet
op zijn plaats. Van tuchtschoolstraffen
en opsluiting in opvoedingsgestichten
kan weinig komen, daar deze grooten-
deels gevuld worden met de jongens,
die de geldboeten niet betaalden, zoo
dat er overal plaatsgebrek is.
Aan alle zijden dus een opdringen
van de jeugdcriminaliteit en een te
genweer, die niet noemenswaard is.
Wat moet dat op den duur worden? De
vereeniging van kinderrechters heeft
dan ook op haar laatste vergadering bij
de regeering aangedrongen op het ope
nen van de werkkampen voor jeugdi
ge werklooze misdadigers en van meer
tuchtscholen. Doch zij leggen den na
druk op werkkampen. Wat bedoelen zij
hiermede?
De wet geeft den rechter de bevoegd
heid om bij een voorwaardelijke ver
oordeeling de voorwaarde te stellen, dat
de veroordeelde zich zal laten opnemen
voor een bepaalden of onbepaalden tijd
in een dergelijk werkkamp. Indien er
dus een of meer werkkampen voor
jeugdige ledigheidsmisdadigers worden
opgericht, dan kan, bij wijze van spre
ken, morgen aan den dag de maatregel
toepassing vinden.
Best werkkampen, om den ledigheids-
misdadigers him misdadigheid af te leeren,
tot beter inzicht en socialer gedragingen te
brengen. Wij kunnen ons voorstellen, dat
door bedoelde werkkampen wel iets in deze
richting kan worden bereikt.
Maar intussohen gaat de jeugd-misdadig-
heid voort de jeugd-misdadigheid
en de jeugd- baldadigheid.
Dat de jeugd-baldadigheid steeds meer
ergerlijke vormen aanneemt, kan worden
geoonstateerd en wordt ondervonden
ook in Leiden door velen, dagelijks bij
het uitgaan der scholen en in de avonduren,
o.a. op die gedeelten onzer singels b.v.
onze Heerensingel waarop volkrijke
buurten uitloopen. De politie heeft hier
een moeilijke en, wij mogen zeggen: ook
een zeer belanryke taak. Met tact en
kracht moet zij tegen die jeugd-baldadig
heid optreden! Wij veroorloven ons, deze
politioneele taak zeer aan de aandacht
aan te bevelen. Meer toezicht op en doel
treffender optreden tegen de jeugd-balda
digheid schijnt ons ook in Leiden vol
strekt geen overdreven wensch!
V Even nadenken.
De courant brengt ons wel iederen dag
berichten, die in hun pure objectiviteit het
leven zetten in eeuwigheids-licht. Niet al
tijd echter trekken en treffen die berichten
ons. Maar nu en dan zal 't iederen lezer
wel overkomen, dat over een eenvoudig
bericht plots een licht-straal wordt gewor-
De wereld
in vogelvlucht
Een overzicht van het politieke nieuws in
het buitenland geeft geen opwekkend beeld
te aanschouwen. Overal spanning, gevech
ten en ongeregeldheden.
Frankrijk vertoont nog altijd hetzelfde
aspect. De eene staking wordt beëindigd
en een andere begint weer. Zoodra de ar
beiders in een bepaalde branche bemerken,
dat de stakers in een andere branche hun
zin hebben gekregen, gaan zij dezelfde
eischen stellen; en als de patroons niet
één-twee-drie willen toegeven, leggen zij
het werk neer en bezetten de fabrieken.
Het wordt een draak met zeven koppen,
waarvan de legende verhaalt, dat men er
zooveel koppen kon afhakken als men
wilde, maar dat er altijd weer nieuwe te
voorschijn kwamen.
In Spanje, dat sinds de verdrijving van
koning Alfonso nog niet rustig geweest is,
hebben opnieuw ongeregeldheden plaats
gehad, 't Wordt oud nieuws, men let er
niet meer op.
Palestina blijft al evenzeer het tooneel
van nachtelijke overvallen, gewelddaden
en terreur. De Engelsche regeering trekt
hoe langer hoe meer troepen samen en is
niet van plan toe te geven. De Arabische
leiders worden opgesloten, de een na den
ander, maar van een luwen der actie is
nog weinig te bemerken.
In China is de toestand niet bepaald dui
delijk. Zuidelijke Chineesche legers trek
ken naar het Noorden en de troepen van
de Nankingregeering leggen hun voorloo-
pig niets in den weg. Wat zij precies wil
len is nog niet klaar. De Japanners zeg
gen, dat het doorgestoken kaart is met
Nanking; de Chineezen beweren, dat de
Japanners er zelf achter zitten. Deze zul
len ten slotte toch wel aan het langste eind
trekken.
pen, waarin wij de tijdelijke dingen zien
grenzen aan de eeuwigheid.
Zoo b.v. het bericht dezer dagen in de
courant, meldend het overlijden van een
jong missionaris, vol levenskracht en ar-
beidsdrang pater Castelein uit Leiden, in
de Missie van China. Een eenvoudig doods
bericht, waarin den belangstellenden lezer
ter kennis wordt gebracht, dat de missio
naris is gestorven tengevolge van typhus.
Maar bij het lezen van dit bericht rijst
voor ons op de ontzagwekkende groot
heid van het offer, dat de missionaris brengt,
die allen, die hem lief zijn, verlaat, om in
den vreemde te gaan arbeiden aan de uit
breiding van Christus' Rijk, om waarschijn
lijk in den vreemde te gaan sterven
En dan die paar regels in datzelfde be
richt, dat hij gevraagd had, „zijn ouders te
schrijven, dat hij geheel overgegeven was
aan Gods H. Wil"! Menschen, die zich
vermeten, met eigen zoo beperkt mensche-
lijk inzicht de wegen van de Goddelijke
Voorzienigheid te volgen, kunnen er ver
wonderd over staan, als God b.v. een jong
leven, dat zulke heerlijke vruchten zou
kunnen afwerpen voor Christus' Kerk, af
breekt. Zij begrijpen dan blijkbaar zelfs
niet eens, dat Gods Almacht en Goedheid
aan het brengen van een offer, onderwor
pen en blijmoedig zooals de genoemde
missionaris zijn jonge leven offerde
dezelfde resultaten kan schenken als aan
een veel-jarigen arbeid; ook zulk een offer
kan veler bekeering verwerven.
Deze eenvoudige waarheid, die het Ge
loof ons leert, is zoo ontzaglijk troostrijk
vooral ook in dezen tijd voor ons, die zien
en er van overtuigd zijn, dat de wereld
toestand radicaal veranderd moet worden,
en die zoo weinig of heelemaal geen da
den kunnen stellen, welke invloed in die
richting kunnen uitoefenen. De menschen
kunnen ook op andere manier invloed-
rjjk zyn dan door daden! Daar is nog het
offer, daar is nog het gebed....
Wij meenden, deze enkele gedachten 'ns
te mogen neerschrijven, welke ons invielen
bij het lezen van een couranten-bericht
tusschen al het nieuws-van-den-dag, dat de
courant den lezer rijkelijk biedt om te be
vredigen zijn veelzijdige nieuws- en weet
gierigheid!
Ingediend is een ontwerp van wet tot
reorganisatie van het sporwegbedrijf.
In de memorie van toelichting herinneren
de ministers van Waterstaat en van Finan
ciën er aan, dat reeds in 1927 de over-kapi-
talisatie op grond van te geringe afschrij
vingen is becijferd op rond 229. mil-
lioen. Sedert dien is deze overkapitalisatie
veeleer grooter dan kleiner geworden.
Het inhalen van den achterstand is tot
slechts enkele millioenen guldens beperkt
gebleven en nu de productieve waarde der
spoorwegen blijft dalen, is allengs een toe
stand ontstaan, welke grondige herziening
onvermijdelijk maakt.
Vooreerst is het noodig, de taak, die de
spoorwegen te midden van andere ver
keersmiddelen hebben te vervullen, op
nieuw en zoo goed mogelijk te bepalen.
Voorts zal verbetering moeten worden
gezocht in eenvoudiger en overzichtelijker
constructie van het bedrijf, in bevrijding
van nog overgebleven te onereuze exploita
tiecontracten, en niet het minst ook in le
niger en minder gebonden bedrijfsvoering,
die een goede aapassing waarborgt aan
de diensten van andere vervoersonderne
mingen
En eindelijk zal ook herziening in finan
cieel opzicht niet zijn te ontgaan, nu mede
door de ontwikkeling der techniek de ge
bruikswaarde der spoorwegen zoodanig is
gedaald, dat het vervoer de kapitaallasten
geenszins meer kan dekken, en de waarde
van het actief door het totaal bedrag der
schulden belangrijk wordt overtroffen.
Deze overwegingen hebben de regeering
geleid tot de overtuiging, dat het wensche-
lijk is, S.S. en H. S. samen te voegen in een
nieuwe „N.V. de Nederlandsche Spoorwe
gen", terwijl S.S. en H. S. zouden moeten
worden geliquideerd.
Aan de obligatiehouders en aan hen, die
aan S. S. of aan H. S. geld op schuldbe
kentenis hebben geleend, zal gelegenheid
worden geboden, hun obligaties en schuld
bekentenissen in te ruilen tegen staatsobli
gaties. De rentevoet der nieuwe staatsobli
gaties zal voor alle te converteeren spoor
weg! een ingen gelijkelijk op 3' pet. worden
gesteld.
De Staat zal een offer brengen door in
de eerste plaats de Staatsspoorwegen, wel
ke zoowel naar de gekapitaliseerde huur
als volgens heit bedrag, dat thans nog ter
zake van spoorwegaanleg in de Staatsschuld
aanwezig is, een waarde van rond ƒ100
millioen vertegenwoordigen, in de nieuwe
N.V. Nederlandsche Spoorwegen in te bren
gen tegen overgifte van een bedrag van
10 millioen aan aandeelen. Hierdoor
komt op de balans een bedrag van 90 mil
lioen beschikbaar, dat aan de afschrij
vingsrekeningen kan worden toegevoegd.
Voorts ziet de Staat zijn bezit vermin
deren, doordat het in 1921 op zijn aandee
len op naam gestorte bedrag van 4.950.000
bij de liquidatie zal blijken verloren te
zijn.
In het wetsontwerp vraagt de regeering
de machtigingen, welke zij behoeft, ten
einde het plan te kunnen uitvoeren.
PENSIOENFONDSEN.
De Minister van Sociale Zaken heeft bij
den Hoogen Raad aanhangig gemaakt een
voor-ontwerp wettelijke regeling inzake
personeelfondsen. Aan dit voor-ontwerp
waarover een commisie uit dien raad prae-
advies zal uitbrengen, wordt ontleend:
De gebeurtenissen, welke zich het vorige
jaar ten aanzien van de pensioenen bij de
Koninklijke Hollandsche Lloyd hebben
voorgedaan, gaven den ambtsvoorganger
van den tegenwoordigen minister van So
ciale Zaken aanleiding tot het instellen
van een commissie, welke zou nagaan, of
en, zoo ja, welke maat-egelen van over
heidswege genomen kunnen worden, ten
einde in de toekomst de ineenstorting van
particuliere pensioensfondsen zooveel mo
gelijk te voorkomen.
De commisie, welke bestond uit eenige
hoofdambtenaren, werkzaam bij of ressor-
teerende onder de departementen van So
ciale Zaken, van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart en van Justitie, heeft onder
dagteekening van 5 Mei 1936 haar verslag
uitgebracht.
De pensioenvoorziening bij den Lloyd be
stond in een verbintenis, van dezen tegen
over zijn personeel om bepaalde pensioenen
uit te keeren zonder dat het personeel
daartoe bijdroeg. Een zelfstandig pensioen
fonds is nimmer gesticht De voor pensioen
bestemde gelden vormden dus een geheel
met het bedrijfskapitaal. De slechte gang
van zaken bij den Lloyd nu leidde er ten
slotte toe, dat de pensioenen niet meer be
taald konden worden. De pensioengerech
tigde, moet zich met een gewone concur
rentie vordering tegenover de vennoot
schap tevreden stellen.
De vraag nu, welke rijst, n.l. of het op
den weg der overheid ligt, om maatrege
len te nemen tot het tegengaan van der
gelijke teleurstellingen, meent de commis
sie bevestigend te moeten beantwoorden.
Volgens het ontwerp zal als regel ge
steld moeten worden, dat pensioensfond
sen e.d. alleen gesticht en in stand gehou
den mogen worden met inschakeling van
de vrijwillig ouderdomsverzekering of
een levensverzekeringmaatschappij
Het ontwerp bedoelt in de eerste en voor
naamste plaats het treffen van voorzienin
gen ten aanzien van ondernemingspensioen-
findsen, of, zooals het ontwerp ze noemt:
personeelpensioenfondsen. Daarnaast wordt
het gewenscht geacht, ook de spaarfondsen
aan regelen te binden.
De voorgestelde regeling is van publiek
rechtelijken aard. Verbodsbepalingen, door
straf gesanctionneerd, kunnen niet gemist
worden. Het maximum is niet hoog: een
maand hechtenis of ƒ300 boete. De werk
gevers moeten niet door bedreiging met
zware straffen van het invoeren van pen
sioenregelingen in hun onderneming wor
den afgeschrikt. De bepaling dient meer tot
waarschuwing voor hen, die mochten mee-
nen, dat zij het met deze voorschriften
nie* al te nauw behoeven te nemen.
Katholieken en
benoemingen
Men schrijft aan de „Maasbode":
Het hoogheemraadschap Rijnland be
staat uit 16 districten, die worden vertegen
woordigd door 2 hoofdingelanden per dis
trict. Deze 32 hoofdingelanden kiezen de 7
hoogheemraden met den dijkgraaf; zij
worden benoemd door de Kroon.
Dezer dagen moesten er weer 2 hoog
heemraden op de voordracht voor de
Kroon worden gekozen. 11 van de 31 stem
men zijn katholiek, maar deze groote min
derheid wordt eenvoudig genegeerd. Dat
geschiedt al jaren zoo.
Hoe vrijmoedig de personeelsbenoemin-
gen geschieden, blijkt uit dit lijstje:
niet Kath. Katholiek
Dijkgraaf1 0
Hoogheemraden6 0
Secretaris1 0
Rentmeester 1 0
Commiezen4 1
Boekhouders 4 0
Ingenieurs 1 0
Hoofdopzichters5 0
Opzichters 2 2
Machinisten 4 0
Schuifwinders 5 0
Sluiswachters2 0
Brugwachters 2 0
Duintoezieners 3 1
Boden 3 0
Dieselmachinist 1 0
De „Maasbode" merkt bij dit staatje het
volgende op:
„Hier hebben wij nu weer een geval,
waaruit allerduidelijkst blijkt, dat een op
zettelijk exclusivisme in het spel is. Het
schijnt .een normaal denkend mensch
bijna een raadsel, hoe men met zoo'n feil-
looze zekerheid alle ambten en posten van
hoog tot laag aan katholieken onthouden
kan.
Het wil ons voorkomen, dat zulke toe
standen als schandalen verdienen gebrand
merkt en wij verzoeken onzen lezers in
naam der gerechtigheid ook bij zich zelf
rond te zien ente cijferen.
Cijferen, net zoolang tot men zal gelie
ven te begrijpen, dat ruim een derde der
bevolking zich niet laat negeeren".
Naar aanleiding van de benoemingen in
Rijnland schrijft men ons uit den Haag:
Voor mij ligt het zesde deel der „Be-
schrijvinge van Holland", in 1746 versche
nen „bij Isaak Tirion, te Amsterdam in de
Kal verstraat, het Negende Huis van den
den Dam, en Hugo Grotius".
Uitvoerig wordt daarin gehandeld over
het Hoogheemraadschap Rijn-
1 a n d. In den loop der tijden, en wel on
der de regeering van keizer Karei V, was
het recht tot verkiezing van Heemraden
sinds graaf Floris V bij de ingelanden be-
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
i
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Van Zeeland zou reeds geslaagd zijn in
de kabinetsformatie. (2de blad).
Vandaag wordt eenige ontspanning ver
wacht in de Fransche stakingsbeweging.
(2de blad).
Een complot in Zwitserland tegen den
vroegeren Duitschen rijkskanselier dr. Brü-
ning? (2de blad).
Europeanen, onder wie twee Nederlan
ders, door Abessijnsche bandieten belegerd.
(2de blad).
BINNENLAND.
Ontwerp van wet tot reorganisatie van
het spoorwegbedrijf ingediend. (1ste blad).
Voor-ontwerp van wet tot regeling van
personeelfondsen. (1ste blad).
Brand in lijnkoekenfabriek te Worm er-
veer veroorzaakt 125.000 schade. (3de
blad).
Papieropslagplaats te Gouda door brand
vernield. (3de blad).
rustend overgegaan op een „Super
intendent over alle Hollandsche dijken",
later op den Stadhouder. Zulks verdroot
den van oudsher rechtmatigen kiezers der
mate, dat zjj in 1654 den Staten van Hol
land vroegen weder hersteld te mogen
worden „in him volkomen Regt en het Be
zit van verkiezinge".
Reeds bij Octrooi van 8 December 1655
kregen zij hun zin, maar de Staten brach
ten toch een beperking aan. Immers: zij
„verstonden, dat Hoogheemraden zouden
moeten zijn van den Gereformeerden gods
dienst, of denzelven toegedaan, en ingevalle
zulks, bij zonderlinge gelegenheid, anders
geschiedde, zou hierover bij de Staaten
moeten worden geraadpleegd, alvorens den
Last tot dit Ampt te verleenen".
Blijkens een bericht, een paar dagen ge
leden in „De Leidsche Courant" versche
nen, schijnt bij Rijnland dit octrooi nog al
tijd in eere te worden gehouden. Bij een
verkiezing toch kon een katholiek het maar
niet tot een voldoend aantal stemmen bren
gen.
De Staten van Holland waren indertijd
ten minste zoo openhartig om precies te
zeggen waar het op stond, terwijl men thans
doet, alsof men van den prins geen kwaad
weet, terwijl men toch hardnekkig anti
papistisch stemt. Een nadere qualificatie
hiervan lijkt me overbodig.
't Zou interessant zijn te weten, in hoe
verre de wei-gekozenen metterdaad „zijn
van den Gereformeerden godsdienst of den
zelven toegedaan", 't Zou best kunnen we
zen, dat hiermede een beetje 't handje werd
gelicht, vooral wijl de Staten hiervoor de
deur op een kier stelden. Wat toch valt
precies te verstaan onder „denzelven toe
gedaan". Op een katholiek sloeg 't nooit,
dat 's zeker, maar overigens....
DE DREIGENDE BURGEROORLOG
IN CHINA.
SJANGHAI, 11 Juni. (A. N. P.) De
kans op het uitbreken van een burgeroor
log wordt steeds grooter. De voorhoede
der zuidelijke troepen rukt naar het Noor
den op, de Nanking-regeering heeft inder
haast troepen en vliegtuigen naar Sjanghai
gezonden.
In officieele kringen wondt ontkend, dat
Hengtsjau door de Zuidelijken zou zijn ge
nomen, zooals door de Japanners wordt be
weerd. In welingelichte buitenlandsche
kringen is men van meening, dat Nanking
ten slotte den vrede zal koopen door fi-
nancieele en politieke concessies, die een
verzwakking van de centrale regeering tot
gevolg zullen hebben.
Generaal Kita, de Japansche militaire
attaché, heeft tegenover „Centraal News"
toegegeven, dat de Japanners wapens aan
het Kwangsi-leger hebben verkocht. Hij
zeide echter niet te weten, of dit op cre-
diet geschied was.
