STADS
NIEUWS
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
27ste Jaargang
MAANDAG 8 JUNI 1936
No. 8438
S)e £clcbdve0oii^tit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend,
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Bijeenkomsten van de jeugd
Congressen, groote meetings ze moe
ien er zijn en kunnen niet worden gemist.
Maar: eerstens houde men ze niet te
veel; vervolgens sla men het nut er van
aiet te hoog aan.
Een congres of een groote meeting zal
maar bij weinigen brengen blijvende
verrijking van kennis oi verdieping van
overtuiging.
Meer direct r.ut, meer zekerheid van sla
gen effectief slagen hebben bijeen
komsten, als waarvan wij vandaag een ver
slag in onze courant plaatsen, de bijeen
komst van de K. J M. V. gisteren op den
Burcht te Leiden.
Beschaafd tooneel en vroolijk spel van
de jeugd zelf, pittige onwekkingen en fris-
sche vermaningen van de leiders, welke
onmiddellijk het eigen leven van den dag
raken.
Zulke bijeenkomsten die ook niet zoo
lang duren, heelemaal niet gerekt worden
door officieelerigheden kunnen zeker
méér gehouden worden.
't Is ook zoo goed, als gelijk-gezinde,
eensgezind-strevende jeugdige personen, die
anders elkaar niet ontmoeten, 'ns bij el
kaar komen.
Zij voelen zich dan sterker door dezelf
de in elkaar verankerde levensbeschou
wing; zij worden zoo mogen wij 't ze
ker uitdrukken: in en door elkaar „ge
sticht", spontaan, vanzelf; zij zijn zich
bewust, klaarder misschien dan voorheen,
dat zij tezamen het groote leven ingaan,
tezamen een strijd zullen gaan voeren,
een strijd voor het Geloof, voor de Kerk!
Vóóral in dezen tijd zijn jeugd-bij-
eenkomsten als de hier bedoelde zoo nuttig
en noodig!
V Eere-comité's.
Wij willen vandaag terwijl er geen
actueele aanleiding bestaat, dus zonder
kans van verdenking, op een bepaald feit
of op bepaalde personen te doelen een
paar opmerkingen maken over z.g. eere-
comité's.
Eere-comité's worden langzamerhand
opgericht bij alles en nog wat en ze wor
den steeds uitgebreider.
Eere-comité's zijn o.i. alleen gewettigd,
als het een werkelijk belangrijk onderne
men betreft. Dan zijn ze gewettigd wat
niet wil zeggen: noodig!
En dan behooren in een eere-comité
thuis personen, die door'him maatschap
pelijke positie en functie zich geroepen
kunnen achten, al dan niet goedkeuring
en aanbeveling van dat ondernemen (een
tentoonstelling of iets dergelijks) te geven,
zooals burgemeesters als zoodanig, pastoors
in hun kwaliteit van pastoor; autoriteiten
dus, dragers van een zekere „autoriteit"
d.w.z. van een zeker gezag.
Als men om een of andere reden een
eere-comité uitgebreider wil maken,
dan moet men rekening houden met de
gezonde eischen van de „democratie" en
in zoo'n eere-comité niet alleen zitting
doen nemen menschen met mooie titels
of vette baantjes, doch de waarlijk voor
aanstaande en leidende personen uit de
verschillende maatschappelijke standen.
Misschien kunnen deze opmerkingen som
migen, organisatoren van feestelijkheden
e.d. van nut zijn.
TRIBUNES TIJDENS REVUE
INGESTORT.
Tal van slachtoffers.
BOEKAREST, 8 Juni. (A.N.P.) Tijdens
de groote revue ter gelegenheid van den
6en verjaardag van de restauratie van het
koningschap zijn op het manoeuvre-terrein
twee tribunes, waar een groot aantal toe
schouwers opeengepakt zat, ingestort. Het
is nog niet bekend hoeveel slachtoffers er
gevallen zijn, maar te oordeelen naar het
aantal ziekenauto's, dat spoedig ter plaatse
verscheen, zijn een groot aantal personen
gewond. Er verluidt, dat ruim 100 personen
naar het ziekenhuis zijn overgebracht. De
revue werd niet onderbroken.
De wereld
in vogelvlucht
De niéuwe regeering-Blum heeft het
klaargespeeld een overeenstemming tot
stand te brengen tusschen de vertegen
woordigers der stakende Fransche arbei
ders en de werkgevers, op voorwaarden,
welke zeer gunstig zijn voor de stakers.
Onder deze voorwaarden is er een, welke
van bijzonder wijde strekking is. De werk
gevers hebben zich n.l. bereid verklaard,
de wetten te aanvaarden, welke de nieuwe
regeering heeft aangekondigd en binnen
kort in hec parlement zal indienen. De
werkgevers hebben zich echter vrijheid van
meening voorbehouden over het principe
dezer wetten en alle reserves gemaakt over
de eventueele economische gevolgen er
van. De economische uitwerking van
Blum's optreden moet inderdaad met eeni-
ge scepsis tegemoet gezien worden.
Tusschen Italië en Duitschland worden
naar gemeld wordt onderhandelingen
gevoerd over een nauwere aaneensluiting,
waarvan men de nadere bijzonderheden on
der „Buitenland" lezen kan.
Blijkbaar gebruik* Mussolini Hitler als
een boeman voor net geval de Volkenbond
niet erg geneigd blijkt om de sancties af
te schaffen.
Indien deze berichten op waarheid be
rusten, zou de geheimzinnige reis van
Schuschnigg toch hiermede in verband
gestaan hebben De Oostenrijksche bonds
kanselier zou dan zijn doel bereikt hebben,
want de waarborging van de onafhanke
lijkheid van Oostenrijk zou volgens de be
richten een var. de concessies aan Duit—
sche zijde zijn. Minder prettig is het bericht
dat Duitschland zich verbinden zou om
niet tot den Volkenbond toe te treden.
Misschien zijn de onthullingen niet ge
heel er al juist, maar een dergelijke han
delwijze zou wel in de lijn van de oppor
tunistische politie!- van Mussolini liggen.
Nieuwe Gouverneur-
Generaal van Ned.-Indië
Jhr. Mr. Tjarda van
Starkenborgh Stachouwer
H. M. de Koningin heeft het besluit on-
derteekend tot de benoeming van Jhr. mr.
A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Sta
chouwer, Hr. Ms. gezant te Brussel, tot
Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-
Indië.
De levensloop van Jhr. Tjarda.
Jhr. Mr. Alidius Warmoldus Lambertus
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer werd
7 Maart 1888 te Groningen geboren als
zoon van Jhr. Mr. Edgard Tjarda van
Starkenborch Stachouwer, en Jkvr. Chris
tina Jacoba Quintus.
De vader van den binnenkort te benoe
men Gouverneur-Genraal was burgemees
ter van Groningen, lid der Provinciale
Staten van Groningen, lid der Eerste Ka
mer, Commissaris der Koningin in Gro
ningen, curator der Rijksuniversiteit.
Jhr. Tjarda doorliep het Groningsch
Gymnasium en studeerde in de rechten
aan de Rijksuniversiteit aldaar.
In 1911 promoveerde hij tot doctor in de
Rechtswetenschap. Twee jaar later ving
hij den ambtelijken loopbaan aan als ad
junct-commies bij het departement van
buitenlandsche zaken.
Na in 1915 het examen voor gezant
schapsattaché in algemeenen dienst te
hebben afgelegd, werd hij tijdelijk
werkzaam gesteld aan het gezant
schap te Washington. Achtereenvolgens
doorliep hij de verschillende rangen in den
Nederlandschen diplomatieken dienst.
In 1918 werd hij bevorderd tot gezant
schapssecretaris en later als zoodanig
werkzaam gesteld aan H. Ms. gezantschap
te Parijs.
In 1921 ging hij als algemeen secretaris
der Nederlandsche delegatie bij de vloot-
conferentie naar Washington en eveneens
naar de conferentie van Genua in 1922.
In hetzelfde jaar werd hij toegevoegd
aan het bureau van de internationale con
ferentie te Den Haag inzake den Russi-
schen handel.
In 1924 werd Jhr. Tjarda bevorderd tot
gezantschapsraad en werkzaam gesteld by
H. Ms. gezantschap te Berlijn.
In 1925 verliet hij den diplomatieken
dienst om het hooge ambt van commissa
ris der Koningin in de Provincie Gronin
gen te aanvaarden, een ambt dat ook zijn
vader bekleed had.
Van 1925 tot 1933 was hij als zoodanig
EERSTE PLECHTIGE H. MIS.
Gisteren, op den Zondag toegewijd aan
de H. Drievuldigheid, droeg de weleérw.
heer A. v. d. Boog in de feestelijk versier
de Hartebrugskerk zijn eerste plechtige
Hoogmis op.
Hoogaltaar en zij-altaren stonden in een
pracht van roode en witte bloemen, welke
schitterend harmonieerden met de roode to
gen en de witte superpli's der misdienaars.
De neomyst werd geassisteerd door den
pastoor der parochie, den zeereerw. pater
B. F. M. Smitz, als presbyter assistens, door
den zeereerw. heer R. M. A. Nïeveen van
Dijkum, pastoor te Egmond a. d. Hoef als
diaken en door den weleerw. pater P. J. A.
Peerdeman, kapelaan der parochie, als
subdiaken.
Na het Evangelie besteeg de Zeereerw.
heer Nieveen v. Dijkum den kansel tot het
houden van de feestrede. Spr. had zich tot
tekst gekozen: Laetatus sum in his, quae
dicta sunt mihi, introïbimus in domum
Domini. Verheugd ben ik om hetgeen mij
gezegd is, wij zullen ingaan in het Huis des
Heereii.
De eerw. spreker wil geen feestrede hou
den met de bedoeling het enthousiasme los
te slaan, dat zich uiten zal in jubelkreten.
Het feest, dat ons hier bijeen brengt is
veeleer een feest van stilte dan van uitbun
digheid.
Spr. schetst dan de ontwikkeling van een
priesterroeping. Wanneer de jongeman
voor het eerst de roepstem van God hoort,
weet hij vaak zelf niet. Maar de stem Gods
dringt hem en twaalf lange jaren, die soms
twaalf eeuwen lijken, bereidt hij zioh voor
op den dag der vervulling. Dan komt ein
delijk de dag, waarop hij kan zeggen: Ver
heugd ben ik om hetgeen mij gezegd is,
want ik zal ingaan in het Huis des Heeren.
Dat is de gloriestralende dag van de H.
Priesterwijding, die met geen woorden te
beschrijven is. Dan komt er slechts één
kreet uit de ziel van den jongen priester:
Dilexit me. Christus heeft mij lief gehad.
Zich wendend tot den jongen priester
herinnert spr. hem er aan, dat de priester
is een andere Christus in zijn verheven
zending.
Gij zult gezonden worden als prediker
der Waarheid. In dezen tijd, nu de men
schen groot gaan op een geweldige voor
uitgang van de wetenschap, maar tevens
ronddwalen in de dikste duisternis van
het moderne heidendom, nu gaat gij uit om
de volkeren te onderwijzen.
Gij zult de waarheid moeten verkondi
gen aan de menschen, die in dezen tijd
hulpeloos ronddolen. Gij zult hen moeten
overtuigen van de waarheid, dat de mensch
niet van brood alleen leeft, dat de weg van
den mensch gaat over Christus naar de
eeuwigheid.
Gy zult ook gezonden worden als uitdee-
ler van Gods barmhartigheden. Dikwijls
zult gij armoede aantreffen en onmachtig
zijn dat leed te verzachten. Maar gij zult
tot hen gaan zooals Christus tot de armen
ging en hun steun en opbeuring geven.
Gij zult tot de lijdenden gaan en hun
brengen een afbeelding van den Gekruisig
de en hun prediken geduld en overgeving.
Gij zult gezonden worden om de zondaars
te helpen, ook hen, die door de maatschap
pij worden uitgestooten. Gij zult Gods
barmhartigheden uitdeelen aan het sterf
bed, wanneer alles van deze wereld ydel-
heid der ijdelheden blijkt.
Tenslotte zult gij staan aan het graf om
den doode te begeleiden tot in de eeuwig
heid. Gij zult ook zijn wegbereider
voor Gods liefde, zooals Joannes de Dooper
den weg des Heeren recht maakte, en dat
ils wel de meest voldoening gevende taak
van den priester.
Spr. zou aldus nog door kunnen gaan,
want de glorie en de waardigheid van den
priester zijn overweldigend. Doch het nu
geschetste zy voldoende om ons ervan te
overtuigen, dat wij inderdaad een weldaad
ontvangen in eiken priester, dien God ons
werkzaam. Tevens was hij van 1928 af
president-curator der rijksuniversiteit.
Bij Koninklijk Besluit van 28 Septem
ber 1933 werd Jhr. Tjarda benoemd tot
buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister bij de Belgische en Luxemburg-
sche hoven, te Brussel.
De nieuwe Gouverneur-Generaal is te
Baltimore (Ver. Staten) in 1915 gehuwd
met Miss Christine Marburg, dochter van
den vroegeren Amerikaanschen gezant in
Brussel, Theodore Marburg. Uit dat huwe
lijk zijn twee dochters geboren.
geven wil, omdat de priester Christus in
ons midden vertegenwoordigt.
Dat is een glorievolle taak, maar ook
een moeilijke taak, want de priester is
maar een onvolmaakt mensch. Vaak zal ook
hij moeten bidden: „Heer blijf bij ons, want
het wordt avond". De zon van glorie schijnt
n.l. niet altijd en soms wordt het duister
in een priester ziel. Daarom vraagt spr. een
voortdurend gebed voor de priesters, opdat
zij hun verheven roeping waardig blijven.
Zich vervolgens wendend tot de ouders
van den neomyst, prijst hij hen gelukkig,
dat zij nu hun priesterzoon aan het altaar
mogen zien.
Spr. eindigt met de bede, dat allen een
maal zullen ingaan in het Huis des Heeren.
Het zangkoor onder leiding van den heer
S. Theelen voerde op voortreffelijke wijze
de Gregoriaansche zangen van den Drie-
vuldigheidsmis uit en de 4-stemmige Missa
in honorem S.S. Trinitatis van Hubert Cuy-
pers. Voor de H. Mis werd het Veni Creator
van W. v. d. Wiel gezongen, na het H. Mis
offer het jubelende Jubilate van Kaspar
Aiblinger, terwijl onder de Communie-uit
reiking een Adoro Te ten gehoore werd ge
bracht, welke gecomponeerd bleek te zijn
door den heer S. Theelen. De heer A. Mar
tij n begeleidde de zang op het orgel.
's Avonds celebreerde de neomyst een
plechtig Lof, waarbij assisteerden de wel
eerw. paters E. v. d. Snoek, kapelaan der
parochie, als diaken en Pater CL Bayer,
leer aar te Katwijk als subdiaken.
Was 's morgens de plechtighied smeekend
begonnen met het zingen van een Veni
Creator, de avond-plechtigheid werd dan
kend besloten met een „Te Deum".
BUITENMIDDAG VAN DE K.J.M.V.
Een hoogstaande opvoering door
tooneelisten uit Lisse
De oude eerwaarde Burcht, welke als
een gekanteelde kroon op Leiden's slapen
drukt, was gisterenmiddag vervuld van
een vroolijk geroezemoes.. Uit alle deelen
van het Haarlemsche diocees waren zeer
vele K.J.M.V.-jongelui, vergezeld, of in
ieder geval omringd, door eveneens zeer
vele hupsche jonge dochteren, den Burcht
heuvel opgeklommen, om den „buitenmid
dag", welke door de Leidsche afdeeling was
goerganiseerd, by te wonen.
Op de tinnen van de veste wapperden en
golfden de kleurige banieren van den jon
gen Middenstand en gaven aan het Colos-
seum-in-miniatuur een fleurig aspect.
Binnenplein en omloop sierden zich te
gen tweeën met de bloem van den Katholie
ken middenstanders. Zij allen werden door
den voorzitter van Leiden, den heer J. J.
Coster, verwelkomd, in 't bijzonder de
Aartsbisdommelijke afzakkers uit Oud-
Gastel, IJsselstein en Laren-Blaricum.
De bondsvoorzitter, de heer J. v. cL
Berg uit Amsterdam, heeft vervolgens in
een pittig toespraakje zijn volgelingen op
gewekt tot medewerking met het bestuur.
Citeerend uit een van St. Augustinus'
„groote en dikke boeken": W ij, w ij z ij n
de tij den, prikkelde de bondsvoorzitter
de leden tot actieve deelname aan het
hiërarchisch leekenapostolaat. Want van
hen zal de toekomst afhangen; het voor
beeld van een goed christelijk leven, dat
zij zullen geven, zal van onschatbare waar
de zijn voor anderen, voor hun geheele
omgeving. Daarom moeten alle K. J. M.
Vers beloven Christus te dienen en te
volgen.
De K.J.C.'ers uit Lisse die zoo lang
zamerhand een traditie hebben hoog te
houden kwamen nu de arena binnen,
om het bewijs te geven of de groote faam,
welke van hen uitgaat, verdiend is, ja dan
neen.
De Lisser jongens voerden eerst een, wat
men zou kunnen noemen bewegingskoor
uit „Heer Jesus heeft een hofke". Het was
mooi, de gebaren waren artistiek ver
zorgd en de jongens goed gedrild, maar,
om de waarheid te zeggen, wij vertrou
wen het nooit als Hollandsche jongens
zoo vreeselijk engelachtig doen!
Neen, dan de Mannendans". Men las het
op de blozende snuiten: dat was een kolf
je naar hun hand. Een dans, welke spran
kelt van originaliteit. De heer Anton
Sweers, die van de Lisser K.J.C. de spel-
leiding heeft, zal van dit denkbeeld om de
jongens vechtend te laten dansen en dan
send te laten vechten, ongetwijfeld veel
succes beleven.
Ook de „Boerendans" gaf zulk een
schouwspel van jongensachtige wildheid,
verstrakt in een geestig en artistiek won
derwel gelukt rhythme. Zulke dansen zijn
„pakkend" voor de jongens, terwijl het
Dit nummer
vier bladen.
bestaat uit
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Provinciale verkiezingen in België. (4de
blad).
Overeenstemming bereikt met de verte
genwoordigers der stakende Fransche ar
beiders. (4de blad).
Blum's regeeringsverklaring. (4de blad).
Mussolini wendt zich tot Berlijn. (4de
blad).
Nieuwe onlusten in Palestina. (4de bl.)
BINNENLAND.
Benoeming nieuwe Gouverneur-Gene
raal van Ned. Indië. (1ste lad).
Twee internationale electriciteits-con-
gressen te Scheveningen. (4de blad).
Veertigjarig priesterfeest van Mgr. A.
Suys, pastoor H. Landstichting. (Kerkn.,
lste blad).
Dronken woesteling te IJmuiden pleegt
aanslag op een vrouw. (Gem. Ber. 3de blad)
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Olympische Dag bracht een 20
nederlaag van het Ned. Bondselftal tegen
Sparta (Praag). Osendarp klopt Haenni.
Van Vliet eerste der wielrenners, Kahn
en Greter hij het concours-hippiqué. (2de
blad).
Uitstekend geslaagd Concours-hippique
te Scheveningen. (2de blad).
S weering wint het wereldkampioenschap
pentathlon biljarten. (2de blad).
Brabantia slaat Treffers voor het kam
pioenschap I.V.CJB. (2de blad).
Enschede wint van N.A.C., A.S.C. van
's-Gravenzande, N.O.A.D blijft eerste klas-
ser. (2de blad).
publiek geamuseerd en geboeid toekijkt
naar het lenig beweeg en de jolige afwis
seling van stemmingen en gebaren.
„De Dans der Zeven Muren" kwam dezen
keer veel beter tot haar recht dan in de
Apollohal. Ongeveer negentig K.J.C.'ers
namen eraan deel. Ook deze dans spreekt
tot jongens en publiek. De pogingen van
den angstvalligen koning van Pompelmoe-
zië en zijn hof, om alsmaar beschermende
wallen om zijn huis te bouwen, lijden ake
lig schipbreuk als aan 't einde een snerpen
de gil verkondigt, dat een muis de muren
heeft doorboord.
Het slotnummer van de K.J.C. werd ge
vormd door de versierde wagenrennen. Het
pubiek hitste de paarden aan, met het ge
volg, dat niet de paarden, maar de joc
key's spoedig in het zand beten. Degene,
die het langst op de wiebelende ruggen
van zijn span zich staande wist te hou
den, kwam als overwinnaar uit het strijd
perk.
De Bondsmoderator, Rector L. Beune,
heeft, voor de pauze een kort en ernstig
woord tot die K.J.M.V.'ers gesproken, her
innerend aan de actie tot herkerstening
van het maatschappelijk leven, welke actie
in de zomermaanden voornamelijk hierin
bestaat, dat de K.J.M.V. ertoe zal mede
werken de algemeene mentaliteit te beïn
vloeden ten opzichte van de begrippen eer
en deugd. Als wij de Katholieke gedachte
toetsen aan de werkelijkheid van het le
ven, stooten wij overal op tegenstellingen.
De sfeer van de samenleving is verpest. Er
is rechtstreeks gewerkt, om de zedelijk
heid te ondermijnen. Maar ook wij, Ka
tholieken, hebben daarin aandeel, door
onze gemakkelijkheid en verdraagzaam
heid. Van ons wordt verwacht, dat wij de
sfeer van het leven omkeeren van oneer
baar in eerbaar. Spr. waarschuwde voor
gemengd zwemmen, openbare zonnebaden
en gemengde zonnebaden. Spr. waar
schuwde ook de meisjes voorzichtig te
zijn in haar kleedij. Allen moeten ertoe
medewerken de samenleving weer op een
hoog zedelijk peil te brengen.
Met een vermaning feest te vieren op
betamelijke manier en met een opwekking
tot bijwoning der retraite, welke van 19