DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Vaste lasten en Landböuw- hypotheekwet. 27ste Jaargang VRIJDAG 5 JUNI 1936 No. 8436 S)e GcidóehcSoti/teï/itt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Lelden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Dit nummer bestaat uit vier bladen. V Het Episcopaat en het Communisme. Het Communisme is een, de geheele we reld van zéér nabij bedreigend gevaar en een allerverschrikkelijkst gevaar! Neen, nu beweren wij niet, dat er in het Communisme niets goeds is; dat in Sov jet-Rusland alles slecht en verderfelijk is. Integendeel, wij durven de stelling aan, dat het Communisme ook denkbeelden pro pageert en practiseert, die door ons, Chris tenen, al lang op veel meer algemeenc en voorbeeldige wijze hadden moeten be leefd zijn! Maar in zijn grond-beginselen en in zijn grond-practijken is het Communisme aller verderfelijkst. Voor geen Katholiek be hoeven we dat te verklaren of uit een te zetten. Wél zij voorgehouden, dat het Com munisme in vele zielen een dankbaren voedingsbodem vindt, omdat Christelijke, Katholieke menschen zooveel ergernis ge ven door hun heidensch-kapitalistische gezindheid en practijkcn! De beste propa gandisten kan het Communisme vinden in degenen, die 's Zondags God en de overige dagen het geld aanbidden; in degenen, die niets willen begrijpen van dat woord van den heiligen Thomas, dat het persoonlijk bezit zóó moet worden gebruikt als ware 't bezit van de gemeenschap. Het gemis van dat door St. Thomas bedoelde Christe lijk Communisme roept in het leven, het verderfelijk heidensch Communisme! Tegen dat heidensch Communisme waar schuwt de Paus vooral den laatsten tijd •herhaaldelijk, telkens en telkens opnieuw. En nu willen wij hier er 'ns op wijzen, hoe schandelijk-lasterlijk de Duits^h Na- tionaal-Socialistische pers, voorgelicht van uit Nederland, schrijft over het Neder- landsch Episcopaat. In de „Völkische Beobachter" van 24 Mei wordt zoo deelt de „Msbd." mede aan de Duitsche lezers wijsgemaakt, dat de partij van Louis de Visser „bijna" 300 vergaderingen hield en in den laatsten tijd 6000 leden won, maar dat „Von Seiten des hollandischen Episkopats bisher j edoch keinerlei Kirchlicbe Strafmaszregeln ge- gen die Anhanger dieser Richtung unter- mommen worden (sind)." En dat, terwijl in geheel Nederland reeds sinds 1918 elk jaar van den. kansel wordt afgekondigd, dat de heilige Sacramenten worden geweigerd aan eiken Katholiek, die lid is van of steun biedt aan een socia listische, communistische of anarchistische vereeniging! Een dergelijke lasterlijke voorlichting over het Nederlandsch Episcopaat moet ledereen ergeren. II 1 =3 SASSENHEEVI. Jubileum. Morgen herdenkt de 61-jarige heer G. Hoogervorst, wonende in de Zuiderstraat alhier, dat hij als jongen bij de Fa. Speel man in dienst kwam, alwaar hij 50 dienst jaren. heeft gearbeid tot eigen voldoening en tot voldoening van zijn patroons. TWEEDE KAMER De katholieke Kamerfractie ziet in deze wetsontwerpen geen heil Voortgezet worden de algemeene be schouwingen over de wetsontwerpen bij zondere maatregelen ten aanzien van loo- pende landbouwhypotheek- en pachtover eenkomsten en ter verkrijging van verla ging vaii sommige vaste lasten en van huren. De heer van den Heuvel (A. R.) stemt in met verlaging van de landbouw- hypotheken. De landbouwsteun is alles zins verdedigbaar, maar ontkend kan niet worden, dat een groot deel ervan heen gaat aan rente. En de waarde van. het on derpand is hoofdzakelijk, dank zy den re- geeringspraatregelen, blijven bestaan. Niet te begrijpen valt, waarom de cre- diethypotheken worden uitgezonderd. Dit is ook volkomen willekeurig. Den heer De Geer, die tegen opheffing van de borgen is, wijst spr. erop, dat zij voor de hoofdsommen volkomen aanspra kelijk blijven. Wel kan de borg van rente betaling worden vrijgesteld, maar hij blijft aansprakelijk voor het deel, waar voor de rechter hem aansprakelijk maakt. Hoe wij ons standpunt tegenover de wetsontwerpen moeten bepalen? De heer De Geer is volkomen voorbijgegaan het probleem, waarvoor de regeering staat, van verlaging van vaste lasten. Hij heeft alleen maatregelen genoemd, die hij min der slecht achtte. Maar naar mate men meer overtuigd is van de noodzakelijkheid van verlichting van vaste lasten, is men meer geneigd, met de wetsontwerpen mee te gaan. Wij kunnen nu eenmaal niet al lemaal regeeren. (Vroolijkheid). De re geering heeft nu eenmaal een keuze ge daan. Zooveel mogelijk moeten we de re- geeringsvoorstellen steunen. Een deel van spr.'s politieke vrienden zal de wetsont werpen aanvaarden, zonder enthousiasme, maar als een noodzakelijk kwaad. Rede van den heer Goseling. De heer Goseling (R. K.) zegt, dat wetgeving en beoordeeling van het regeer- beleid tezamen de belangrijkste taak van het parlement vormen. De verantwoorde lijkheid der Kamer mag niet worden ver ward met een bepaalde duiding, welke het parlementaire stelsel heeft gekregen. De verantwoordelijkheid van het parle ment komt positief tót uiting in aanvaar ding van regeeringsvoorstellen, maar even zeer negatief, in afwijzing. Het vaste lasten-probleem is geworden een vaste last in het regeeringsbeleid. De regeering heeft het meer gezien als een debiteurenvraagstuk dan als een probleem der volkshuishouding van Nederland. Maatregelen, dat schuldeischérs niet wer den benadeeld, zijn genomen. Men denke aan de crisishypotheekaflossingswet, enz. Spr. geeft een overzicht van wat bij ver schillende gelegenheden in de Kamer over het vaste lastenvraagstuk is gezegd. Drie jaar lang is het geplaatst in de breede om lijsting van den algemeenen oeconomischen toestand. Zijn wij misschien met de aan passing langs den natuurlijken weg al een heel eind gekomen? De oeconomische toe stand zelf geeft op deze vraag een ant woord. Wat het bedrijfsleven aangaat, men kan, voor wat het agrarisch bedrijf betreft, kwalijk spreken van herstel. Ten aanzien van handel en verkeer kan men nauwe lijks betwijfelen, dat herstel van rendabi liteit niet is bereikt. Bovenal ziet men uit de werkloosheids cijfers, dat er van aanpassing geen sprake is. De vermindering der werkloosheid, blijkende uit cijfers in de bladen, is para doxaal gezichtsbedrog. En juist de jeugdi ge arbeiders vinden in verhouding gemak kelijker plaats dan de ouderen, van wie nog steeds velen worden uitgestooten uit het bedrijfsleven. Hebben wij hier niet te maken met een rationalisatie, waartoe de bedrijven door de deflatie worden ge dwongen? Met een natuurlijke aanpassing komen wij er niet, althans niet zonder een te groote verzwakking van volkskracht. Daarom moeten wij hulpmiddelen te baat nemen. Het groote probleem blijft de dis harmonie tusschen de waarde van 't geld en die der goederen. De regeering wijst in de stukken erop, dat lange contracten nu worden uitgevoerd onder geheel andere omstandigheden, dan waaronder zij wer den gesloten. Maar van dit uitgangspunt heeft de regeering zich meer en meer ver wijderd. Dit blijkt uit de individueele methode, die de regeering heeft aanvaard en die in het wetsontwerp halfslachtigheid heeft ge bracht. Hoe zou een individueele behan deling van zaken ooit de kosten van het levensonderhoud in het algemeen kunnen verlagen? De kern van het probleem ligt in de hoofdsommen en niet in de rente. Zonder vermindering van hoofdsom als sluitstuk kan men er niet komen. Uit het ontwerp nopens landbouwhypo theek vreest spr. te moeten afleiden, dat het crediet zich nog meer zal gaan afwen den van het agrarisch terrein. Want er wordt een tegenstelling geschapen tus schen surséance van betaling in den land bouw en in het overig bedrijfsleven, ten ongunste van de hypothecaire schuld- eischers in den landbouw, waarin sur séance van betaling voortaan mogelijk zal zijn zonder de elders heerschende regelen ten aanzien van toezicht enz. Van de regeling inzake landbouwhypo- theken make men zich geen hooge ver wachtingen. De regeering zelve geeft te kennen, dit ook niet te doen. Haar optre den herinnert spr. aan de omschrijving, die hij onlangs las van het werk van een bank. Een bank deelt parapluies uit, als de zon schijnt, om ze terug te vragen, als het begint te regenen. (Vroolijkheid). Spr. begrijpt niet, dat de regeering nog met een wetsontwerp komt, als zij van oordeel is, dat het ergste achter den rug is. Tot spr.'s leedwezen kan spr. in de ontwerpen niet.zien een ook maar eenigszins geslaagde proeve van regeling tot aan passing, als noodig ware. Kunnen deze ontwerpen dan op afbeta ling worden aanvaard? Neen. Want de re geering heeft verklaard, niet verder te willen gaan. En als men een heelen ket ting niet spannen kan, moet men niet een stukje ketting los in de lucht laten ben gelen, want dit geeft nieuwe ongelukken. Snel handelen, zoo noodig met behulp van een machtigingswet, zou consequente de flatie hebben kunnen brengen. De zaak slepende houden, is, devaluatie, maar dan in den slechtsten vorm, te voorschijn roepen. De regeering zegt: „Ik spreek er niet over; ik doe het toch niet". Spr. zal er niet veel over zeg gen, want hij dient 's lands be lang niet, als h ij hier een zaak aansnijdt, die de Kamer niet in de hand heeft. Hoe noodzakelijk devaluatie kan zijn, z y kan zoo min het herstel brengen, als een operatie voor een zieke. Maar devaluatie en operatie kunnen wel de voorwaarden voor herstel zijn. Terwijl wy praten over verlaging van vaste lasten, loopen het disconto der Ne- derlandsche bank en het particulier dis conto op. Wij moeten ervoor waken, dat het buitenland hier niet den dienst gaat uitmaken. Ingrijpende wyzigingen van de wetsontwerpen zijn bezwaarlijk meer te verwachten. De ontwerpen hebben geen beteekenis als middel tot verlaging van vaste lasten, scheppen onzekerheid en nieuwe moeilijkheden voor andere cate gorieën. Daarom kan spr.'s fractie niet inzien, dat door aanvaar ding van de ontwerpen iets goeds zou worden bereikt voor ons volk in zijn geheel. Hierbij past een verantwoordelijkheid, welke spr.'s fractie zal weten te dragen. Bezwaren van den heer Schouten, De heer Schouten A. R.) ontwikkelt bezwaren tegen de wetsontwerpen in den geest van den heer De Geer. Het hypothe cair crediet en eenige andere credietvor- men zullen in ernstige mate worden ge schaad. Rechtsonzekerheid en onveilig- heidsgevoel hebben zich als gevolg van de indiening der wetsohtwerpen reeds gede monstreerd. Wat de huurverlagingen aangaat, kan niemand met eenige zekerheid aangeven, welke beslissingen de huurkamer zal ne men. Men grijpt met deze wetsontwerpen in de rechtsverhouding in, zonder dat men de gevolgen voldoende in de hand heeft. Zijn bezwaren tegen wetsontwerp 74 zijn niet zoo groot als die tegen wetsont werp 59, maar tegen beide wets ontwerpen heeft hij algemeene bezwaren en dezen zijn voors hands overwegend. Tegen de eerst en de tweede editie van de huurverlagingsparagraaf zijn groote bezwaren ingebracht, waarvoor de regee ring terecht is geweken. Maar tegen het voorstel, zooals dit nu luidt, koestert spr. eveneens ernstige bedenkingen. De huur kamers zijn immers bevoegd, de huren van arbeiderswoningen lager vast te stel len, dan waarvoor zij op selfsupporting basis zouden moeten worden verhuurd. Men denke aan het hoogere percentage van huurschade, de gestegen onderhouds kosten, om de huurders te behouden, en de gestegen grondbelasting, enz. Aan de goedkeuring van ontwerp 59 kan spr. niet meewerken en zijn bezwaren te gen ontwerp 74 zijn eveneens zoo groot, dat hij ook hieraan geen steun zal kunnen bie den. Waartoe ontwerpen als deze kunnen leiden, leert de rede van den heer Gose ling, welke de juistheid van spr.'s betoog duidelijk aantoont. Vroeger was de re geering het met spr. eens. Moge zij alsnog de verandering van haar gedragslijn on gedaan maken. Met den meesten nadruk wijst spr. het dilemma tusschen consequente deflatie en devaluatie af. De rede van den heer Gose ling bevat geen enkel directief ten aan zien van de vraag, hoe het anders moet dan de regeering voorstelt, op den grond slag van soliditeit, verantwoordelijkheid, recht en moraal. Men herinnere zich het oordeel van den heer Trip in het verslag der Nederlandsche Bank. Zyn oordeel is: geen consequente deflatie, ook niet het dilemma tusschen con sequente deflatie en devalua tie, maar voort blijven gaan op den ingeslagen weg. Dit is ook spr.'s meening. Zoo mogelijk moeten wij op dien weg in een versneld tempo voortgaan. Het volhouden in die worsteling naar alle zijden is het meest profijtelijk voor het Nederlandsche volk. Dit is spr's overtuiging. Men mag hem niet voorhouden, dat hij ter wille van de samenwerking zijn overtuiging terzijde moet laten en zich naar die van anderen moet voegen. De antirevolutionairen zyn bereid gebleken, impopulariteit op zich te nemen, omdat zij beseffen, een bepaald regeeringsbeleid te moeten volgen. Spr. vraagt hiervoor geen dank, maar hij wil er door duidelijk maken, dat het ook nu overtuiging is, die hem drijft. De heer S c h a 1 k e r (C. P.) zegt, dat de wetsontwerpen, onveranderd, wel zeer weinig zullen bijdragen tot een alge meene verlaging van de vaste lasten. De regeering zelve schrijft, dat door de te genwoordige bepaling huurverlaging, waar zij noodig is, kan worden verkregen. In derdaad, „kan worden verkregen", maar dit is geheel afhankelijk van de subjec tieve opvattingen der huurkamer. Voor wat nu gebeurt, zijn zij verantwoordelijk, die der regeering het voortbestaan hebben mogelijk gemaakt. Rede van den heer Schilthuis. De heer Schilthuis (V. D.) vraagt of door de wetsontwerpen verlaging van vaste lasten wordt verkregen. Het heeft spr. teleurgesteld, dat het antwoord op deze vraag lang niet ten volle bevestigend kan luiden. De regeering streeft naar ver laging van lasten voor die dragers, die him lasten niet langer kunnen dragen, die in een noodtoestand verkeeren. Maar noo dig is een verlaging, waardoor voorkomen wordt, dat allen in een noodtoestand ver keeren. Bij de huurverlagingsbepalingen blijkt duidelijk, dat de regeering alleen, wie In een noodtoestand verkeeren, helpen wil. Bijzondere omstandigheden, die inwilliging onredelijk zouden maken, zijn volgens het wetsontwerp een reden voor de huurka mer om huurverlaging af te wijzen. Maar wie beoordeelt de redelijkheid? Dit doet de huurkamer. Zij kan ook huurverlaging afwijzen met een verwijzing naar een goedkoopere woning. Maar kan de huurder die goedkoopere woning betrekken? Hier wordt niet naar gevraagd. Te betreuren is, dat de regeering de algemeene huurverla ging heeft afgewezen. Ook wetsontwerp 59 bevat het element der individueele behandeling. Had het een algemeene strekking gehad, dan zou het een gewichtige bijdrage hebben geleverd tot verlaging van vaste lasten. Dit is niet het geval, zooals het wetsontwerp nu luidt. Spr. betoogt voorts, dat huurverlaging noodzakelijk is, omdat zij een onmisbaar element is voor verlaging der kosten van het levensonderhoud. In vele bedrijven is de aanpassing verkregen, maar ten koste van de loonen. En niet zoo zelden is men met de loonsverlaging gegaan tot aan de grens van het toelaatbare. Er zijn voorts winkelbedrijven en koffiehuizen, die hoo- VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Besloten is de Volkenbondsvergadering op 30 Juni a.s. bijeen te roepen. (2de blad en Telegrammen). Léon Blum's nieuwe regeering. (2de blad). De stakingsbeweging in Frankrijk. (2de blad). Nieuwe bomaanslagen in Palestina. (2de blad). BINNENLAND. Het oud-lid van de Eerste en Tweede Ka- mer Mr. E. Fokker is te 's-Gravenhage overleden. (2de blad). De Varkenscentrale gedagvaard. blad). (2de De heer Goseling (R.K.) heeft zich gis teren in de Tweede Kamer tegen de wets ontwerpen inzake verlaging van vaste las ten en landbouw-hypotheken uitgespro ken. (1ste blad). Met ingang van 14 Juni wordt de ver plichte teruglevering van ondermelk, in eenigszins gewijzigden vorm weer in wer king gesteld. (2de blad). De adv.-generaal bij het gerechtshof te Amsterdam heeft tegen den 35-jarigen C. S., verdacht van den moord in den grooten U-polder, wegens doodslag 12 jaar gevan genisstraf geëischt. (Rechtszaken, 3de blad) Het Provinciaal Wegenplan in Zuid- Holland. (2de blad). De nieuwe Rijksweg AmsterdamDen Haag. (4de blad). Valsche munter en twee medeplichtigen te Arnhem aangehouden. (1ste blad). De gemeente-ontvanger van Hindeloo- pen voortvluchtig; tekort van 4000 in de gemeentekas. (1ste blad). De wereld in vogelvlucht Frankrijk heeft weer eens een nieuwe re geering. Dikwijls komen nieuwe Fransche regeeringen vrij onverwacht, tengevolge van een nederlaag in de Kamer, die er vaak een spelletje van maakt om minister zetels om te kegelen. Ditmaal was een ver nieuwing van het kabinet noodzakelijk ge worden door de uitslag -van de jongste al gemeene verkiezingen in Frankrijk, die een zoodanige winst voor de socialisten op leverden, dat de socialistische leider Leon Blum de aangewezen man was om het be wind over te nemen. Blum had dan ook al len tijd om zijn ministerie voor te berei den, zoodat het weinig verbaasde, dat hij gisteravond, nadat Sarraut het ontslag van zijn kabinet 's middags bij president Le brun had ingediend, nog dienzelfden avond zijn kabinet aan den president kon voor stellen. Léon Blum zelf is minister zonder portefeuille geworden, zoodat hij gelegen heid heeft algemeene leiding aan het ka binet te geven, vooral op het gebied van buitenlandsche zaken, dat wel een van de belangrijkste onderdeelen van het Fransche regeerfoeleid kan genoemd worden. Ver volgens zal hij direct zyn krachten kun nen beproeven op het tegengaan van de stakingsbeweging, die zóó onrustbarend toeneemt, dat er een volkomen anarchie dreigt te ontstaan. Wil het in Frankrijk niet een volkomen economische chaos wor den, dan is ingrijpen van hooger hand dringend noodzakelijk. Hedenmiddag zou de nieuwe minister-president een radio rede houden over de stakingsbeweging. ge huren betalen en zuchten onder zware vaste lasten, waardoor zy aan den rand van den afgrond staan. Industrieele gebou wen mist spr. zeer noode in het wetsont werp, want ook voor de industrie moeten de vaste lasten worden verlicht. Dit is immers juist één onzer voornaamste doel einden? De regeeringsvoorstellen zal spr. aan vaarden, maar dit neemt niet weg, dat zij als te weinig bevredigend moeten worden beschouwd. Om kwart voor zes wordt de vergade ring verdaagd tot vanmiddag één uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1