DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Voorzieningen omtrent weerkorpsen.
27 ste Jaargang
VRIJDAG 29 MEI 1936
No. 8431
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toornitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weeki 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. =- Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit De wereld
vier bladen.
*t* Terugkeer naar het
Christendom
Een mooi citaat uit een Duitsch blad J
„Bergwerkzeitung" in een recensie over
een boek van den bekenden economist
Werner Sombart wij geven het hier:
„Het zou van gevaarlijke oppervlakkig
heid getuigen, om de oorzaken van de
crisis, waarin wij ons bevinden, alleen in
politieke en economische verhoudingen te
zoeken. De ziektekiemen zitten dieper, zij
zitten in den mensch zelf. De politieke en
economische verwarringen zijn tenslotte
gevolgen van een geestelijke en moreele
crisis. Deze crisis is totaal: het lot der vol
ken, ja, het lot der gansche menschelijke
cultuur staat op het spel.... De bodem
wankelt onder onze voeten, omdat het
menschdom de oriënteering naar God en
de eeuwigheid verloren heeft. Wat wij be
leven is de tragedie van de godloosheid
in 's menschen denkwijze. Het mensche-
lijk verstand, los gemaakt van de banden
des geloofs, heeft zijn vlucht door de ether
geëindigd. Deze vlucht eindigde als die
van Icarus met een volledig fiasco. De
menschheid heeft weer eens het bewijs
ontvangen, dat zij niet kan bestaan zonder
het geloof in God en in een hoogere we
reld".
Zulke verklaringen van economisten en
redacteuren van ondernemersbladen zijn
zeer merkwaardig, maar niet meer zeld
zaam in onzen tijd. „Quadragesimo Anno"
heeft blijkbaar ook in niet-katholieke krin
gen diepen indruk gemaakt en tot voor
lichting gediend. Vrij algemeen is het in
zicht geworden, dat Europa moet terug-
keeren naar het christendom, de bron zij
ner beschaving.
Maar de consequenties van die terug
keer, zooals de Paus die in zijn encycliek
heeft aangewezen, consequenties op eco
nomisch en staatkundig gebied, worden
nog verre van algemeen aanvaard merkt
„Leering en Leiding" bij het bovenstaan
de op.
Dat ieder ander voor zich die conse
quenties moge aanvaarden! En een der
eerste consequenties is, dat wij, katholie
ken, staan als één achter en rondom onze
Leiders, Paus en Bisschoppen! Bij den te
rugkeer naar het Christendom toch zqn zij
de geroepene, door God gegeven Leiders.
Er mag onder ons geen aarzeling, geen
weifeling bestaan, als 't er om gaat: al of
niet met onze Bisschoppen. Aarzeling en
weifeling is dan uitgesloten, omdat wij
katholiek zijn en katholiek willen blijven.
En als katholieken onder leiding van de
Bisschoppen in éénheid willen optrekken,
samenwerkend met allen, die ook het
goede willen, om te bereiken: een terug
keer naar het Christendom.
in vogelvlucht
REVOLUTIE IN NICARAGUA.
MEXICO STAD, 29 Mei. (A.N.P.)
Volgens berichten uit Managua is in Nica
ragua een opstand uitgebroken tegen pre
sident Sacasa, met het doel generaal So-
moza tot president te verheffen. De revo
lutie moet begonnen zijn te Bluefilde en
andere plaatsen aan de kust van den At-
lantischen oecaan, onder bevel van majoor
Alberto Baca, van de nationale garde, wel
ke onder commando van Somoza staat.
In Nicaraguaansche kringen in Mexico
hecht men niet veel waarde aan dezen op
stand.
DE ACTIVITEIT VAN HET ZWARTE
LEGIOEN.
Geen medewerking bij onderzoek vanwege
de federale autoriteiten?
WASHINGTON, 29 Mei. (A.N.P.) Het
departement van justitie heeft te kennen
gegeven tijdelijk af te zullen zien van
deelneming aan het onderzoek inzake de
terroristische activiteit van het „zwarte
legioen", omdat er niet voldoende bewijs
was geleverd, dat federale wetten zouden
zijn geschonden.
Volgens een mededeeling van de politie
hadden de vrouwen van leden van het
„zwarte legioen" een geheime vrouwenaf-
deeling opgericht om de organisatie der
mannen bij te staan.
In Parijs staken de arbeiders bij de groo-
te Farman-vliegtuigfabrieken en bij de me
taalindustrie. De bekende fabrieken van
Renault en Citroën liggen stil. In plaats van
het zoemen en snorren der motoren hoort
men thans de „Internationale" zingen ach
ter de muren en de deuren en in plaats van
de hamer heffen de arbeiders hun vuist op
tot het brengen van de bekende communis
tische strijd-groet. Zij hebben le gebouwen
bezet en weigeren die te verlaten, ook
's nachts niet. De vrouwen brengen den
stakers van alles: etenswaren, bier, siga
retten enz., zoodat het er voor de „belege
raars" nogal om uit te houden is.
Soms hoort men achter de hooge muren
van de Renault-fabriek de cadans van voet
stappen en ziet men roode vanen boven den
muur uitkomen, terwijl revolutionnaire
liederen worden gezongen. Klaarblijkelijk
houden de stakers dan achter de muren
optochten.
De eischen van de werklieden n.l. een
werkweek van 40 uur, vacantie met behoud
van loon, vermeerdering van loon en er
kenning van de arbeiders-afgevaardigden
door de werkgevers, hebben betrekking
op de algemeene verhouding tusschen
werknemers en werkgevers en vormen dus
een landelijk en geen gewestelijk belang.
Vandaar dat de regeering zich met het
geval is gaan bemoeien en vandaag zouden
onderhandelingen worden gehouden met
de verschillende partijen in het conflict
De stakingsbeweging wordt geleid door
de communisten. De uitslag der jongste
Kamerverkiezingen doet haar invloed reeds
gevoelen!
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
HET COMMUNISME EN DE PAUS.
Wij lezen in de T ij d:
De „Tribune" publiceert een reeks arti
kelen of propagandistische stukjes, om naar
aanleiding der jongste pauselijke toespraak
aan de arbeiders wijs te maken, dat de Va
der der Roomsche Christenheid op valsche
argumenten het communisme veroordeelt:
„We zijn gewoon, wanneer de Paus zich
bemoeit met hemelsche aangelegenheden
en de zorg voor de ziel, daar het zwijgen
toe te doen. Maar als de Paus zich uitlaat
en bemoeit met maatschappelijke aangele
genheden en met zaken die de zorg voor
de maag betreffen, dan zijn we allerminst
geneigd zijn onfeilbaarheid te aanvaar
den".
En na die inleiding preekt de vos de
passie. Het communisme heet heelemaal
geen gevaar, integendeel, „Rusland is het
eenige land met orde en veiligheid", waar
om keert de Paus zich niet liever „tegen
het wanordelijk bestuur van de bour
geoisie", zoodat we moeten „treuren, om
dat hier weer God en godsdienst worden
beleedigd".
Het communisme is braaf, de Paus boos,
hoe is het toch mogelijk, en de krokodil
huilt tranen, want God en godsdienst wor
den beleedigd. In Rusland mag dat niet.
Is de Sovjet-staat het jachtveld der god-
deloozen? Worden er priesters naar het
Solvetsky-eiland verbannen en gemarteld'
Zijn de meeste kerken afgebroken of in
bioscoopzalen veranderd? Verbranden de
communisten in Spanje kerken, kloosters
en katholieke scholen? Vervolgen ze de
Kerk in Spanje? Bereiden ze den burger
oorlog en de wereldrevolutie voor? Neen,
neen, ze zijn de eenlgen die tucht en orde
brengen, die voor de maag van de arbeiders
zorgen en deswege vervolgd worden door
den herder van de roomsche schapen.
Wacht, de wolf zal den schaapspels om
hangen.
Alleen komen onder den schaapspels de
wolvepooten uit, zijn klauwen verraden den
huichelaar.
Tweede Kamer aanvaardt wetsontwerp
AARDBEVING IN ARGENTINIë.
BUENOS AIRES, 29 Mei. (A.N.P.)
Reeds Woensdag waren eenige lichtere
aardschokken in Argentinië gevoeld, wel
ke zich gisteren in sterker mate herhaal
den. Het plaatsje Las Chacras werd in
puin gelegd, terwijl ook te Paso Grande,
San Martin en San Francisco aanzienlijke
schade wordt gemeld.
Tot nu toe is evenwel nog geen melding
gemaakt van dooden.
De heer A1 b a r d a (S.D.) zegt, dat het
ontwerp de instemming zijner fractie heeft.
Echter is het wel wat laat ingediend.
De passiviteit der regeering gaf den so
ciaal-democraten aanleiding, in Februari
1932 een initiatief-ontwerp, houdende ver
bod van particuliere, gewapende corpsen,
voor te stellen. De ontwikkeling der weer-
corpsen van de N.S.B. gaf eindelijk den
stoot tot dit regeeringsontwerp. Spr.
vreest echter, dat dat camouflage onvol
doende tegengaat. Spr. heeft een circu
laire van het hoofd van den afweerdienst
der N.S.B.
De heer L. de Visser (Comm.): die
niet meer bestaat.
De heer Albarda geeft een schets,
noe die dienst georganiseerd was. Spr. her
innert aan het werpen met rotte eieren,
aan de pogingen om actetasschen van te
genstanders te bemachtigen, enz. De toe
passing der wet is aan de rechterlijke
macht. Spr. wijst echter op de gezindheid
van sommige leden dier macht, welke o.m.
is gebleken ten opzichte van het uniform
verbod. Zoo m-jet men zich bij de recht
bank te Alkmaar alles mogelijk denken,
wat de wet tegen de weerkorpsen betreft.
De wet moet krachtig, doch niet op vexa-
toire wijze worden toegepast.
De heer Wester man (Nat. Herstel
.vindt dit een hoogst eigenaardig wetsont
werp. Waar zijn die milities, die men zoo
vreest? Ze zijn er niet, althans niet meer.
Het zou een beleediging zijn voor Don
Quichotte, hier vergelijkingen te maken.
Deze heet te hebben gevochten tegen wind
molens; deze regeering vecht tegen een
luchtledig.
De heer Boon (Lib.) ontveinst zich
niet, dat ook na de wijziging van het
wetsontwerp listige ontduikingen mogelijk
zullen zijn. Maar dit is altijd het gevaL
Mochten de ontduikingen feit worden, dan
zullen wij een nieuwe redactie opstellen.
De N.S.B. is een getrouwe copie van de
Duitsche nationaal-socialistische beweging.
Te Berlijn was er in 1931 een proces,
waarin de leden der beweging in Duitsch-
land verklaarden, dat de S.A.-afdeelingen
geen stormafdeelingen waren, maar sport
en Saalschutzafdeelingen. Wij hebben een
les gehad door de slapheid der Duitsche
regering. Even vóór de regeering-von Pa
pen was opgetreden, zijn er maatregelen
tegen de S.A. genomen, ma?i. toen von
Papen aan het bewind was, werden den
volgenden morgen de maatregelen opgehe
ven om de S.A. gelegenheid te geven In
diaantje te spelen. De heer Westerman
schermde weer met honderden gewondgn,
Een schrammetje is een licht gewonde, een
klap met den gummistok een zwaar ge
wonde. Bij de honderden gewonden zijn er
nu weer eenige honderden gekomen, op
deze manier.
De heer Westerman verdedigde de weer-
afdeelingen als noodzakelijk tegen geweld,
maar zoo hebben de advocaten der natio-
naal-socialisten in Duitschland de S.A.-
afdeelingen steeds verdedigd. N.S.B.-ers
lieten in een vergadering te Amsterdam
van Zwart Front witte muizen los, blijk
baar om de idee te overwinnen. (Gelach).
Spr. herinnert ook aan het optreden van
N.S.B.'ers in de vergadering te Amster
dam, waar Baars sprak. Hij vraagt den
minister, of er een vervolging heeft plaats
gevonden naar aanleiding van het feit, dat
een vrouw eenige tanden uit den mond zijn
geslagen, wat geen regelmatige handeling
is. (Gelach). Hot wangedrag in vergade
ringen is speciaal iets van de N.S.B.
Na het gebeurde met „De Zeven Provin
ciën" heeft spr. gesproken in een vsrgcde-
ring te Amsterdam, waar veel communis
ten waren. Het regende interrupties, maar
van handtastelijkheid was geen sprake.
En toen spr. zich door de volle zaal een
weg moest banen om den trein te halen,
werd geen wankiank gehoord.
De heer Joekes (V.D.) veroordeelt
volstrekt elke geweldpleging jegens an
dersdenkenden en, voor zoover dit gebeurd
is jegens de N.S.B., veroordeelt hij het
evenzeer als jegens anderen. Maar dat spe
ciaal de N.S.B. eraan bloot zou staan, is
geenszins gebleken.
De heer Schaepman (R.K.) bespreekt
het feit, dat men ondanks het uniform
verbod eenu mform blijft dragen, waarover
men een jas heeft, die men sluit, als de
politie erbij* is. Men draagt uniformen in
vergaderingen, die men besloten noemt,
maar die door duizenden personen worden
bijgewoond.
I i.
Spr. geeft toe, dat het verbod in het
wetsontwerp ruim gesteld is, maar dit is
noodzakelijk, gezien wat er voorvalt on
der het uniformverbod, dat aan het uni
form aragen geen eind maakt. Als het er
op aankomt, heeft spr. nog liever, dat er
openlijk weerkorpsen zijn dan machtsvor
ming in het geheim. Ook spr. wijst op de
aankondiging van een spreker als leider
der afweerafdeelingen. Ten krachtigste
worde tegengegaan camouflage in wandel-
vereenigingen, enz.
De heer De Visser (Comm.) zegt, dat
er maar één middel is om een eind te ma
ken aan particuliere machtsvorming: het
verbod van de N.S.B. en van haar organi
saties. N.S.B.-ers veroorloven zich in ver
gaderingen uitlatingen, welke een socialist
en een communist aanstonds voor den
strafrechter zouden brenger.
De heer Sneevliet (R.S.) beschouwd
het wetsontwerp als een uiting van bank
roet der burgerlijke democratie, die haar
eigen grondslagen niet meer vertrouwt en
sterkere bevoegdheden noodig heeft voor
het centrale gezag.
De heer Arts (K.D.) stemt met de al-
meene strekking van het wetsontwerp in,
maar gelooft niets van de werkelijke re
sultaten. Men fulmineert nu tegen de N.
S.B., maar in de zuidelijke streken van
ons land groeit Zwart front, een bewe
ging die even gevaarlijk is als de N.S.B.
Het is jammer, dat het Nederlandsche epis
copaat Zwart Front niet heeft betrokken
in zijn verklaring, welke alleen tegen de
N.S.B. was gericht.
De minister aan het woord
De Minister van Justitie, de heer
Van Schaik, zal zich beperken tot het
centrale punt. Dit is, dat het alleen op
den weg der overheid ligt, de orde te hand
haven. Men verwijt aan de regeering, dat
zij laat met het wetsontwerp is gekomen.
Zij heeft het niet eerder ingediend, omdat
zij meende, dat hiervoor de tijd niet geko
men was. In den laatsten tijd meende de
regeering, dat er aanleiding was tot ingrij
pende maatregelen. De heer Albarda
heeft een aardige schets gegeven van de
organisatie van de N.S.B., maar men late
zich niet door snorkende bewoordingen en
militaire benamingen van de wijs brengen.
Het wetsontwerp is zeer zeker niet ge
richt tegen een bepaalde fysieke machts
vorming, maar wel hebben verschijnselen,
die zich bij de nationaal-socialisten hebben
voorgedaan, de zaak voor de regeering
accuut gemaakt. De organische opzet van
diensten als van de N.S.B. geeft aanleiding
tot het vermoeden, dat er toch iets meer
aan de hand is dan de bedoeling, zich tegen
geweld te beschermen. Zulke korpsen kun
nen in revolutionaire tijden gevaarlijk zijn.
Welke partij er ooit aan de macht zal ko
men, altijd zal alleen de overheid de
machtsmiddelen mogen hanteeren.
Geen partij zal met behulp van eigen
machtsmiddelen aana de macht mogen ko
men. De politie kan de menschen bescher
men en beschermt hen ook.
De regeering meent, dat het verbieden
van de N.S.B. een uiterste middel is en
dat men gewoonlijk met vrijheid verder
komt. Mocht het noodig zijn, de N.S.B. te
verbieden, dan zullen ook andere groepen
verboden worden, want dan valt er nog
wel v/at meer te doen wat de N.S.B. aan
gaat.
Naar spr.'s meening heeft het uniform
verbod zijn doel bereikt. Dit doel was, de
uniformen van de straat te weren en niet
door opzichtige onderscheidingteekenen
aanstoot te laten geven.
Met kracht komt spr. op tegen de ver
denking, op de rechterlijke macht gewor
pen. Zij staat hier hoog aangeschreven en
ten ernstige protesteert spr. ertegen, dat
zij verdacht wordt gemaakt.
Er is gesproken over ordecommissaris
sen. Als die de orde handhaven, doen zij
iets, dat eigenlijk aan de overheid toe
komt. Daarom heeft spr. niet zonder eeni
ge reserve zich uitgelaten over wat be
paald zal worden, maar in dit opzicht zal
de algemeene maatregel beantwoorden
aan wat juist geacht moet worden.
Komt de B.V.L. onder de wapenen, dan
I is hij een overheidsinstituut, maar zoo
lang hij niet onder de wapenen staat, is
1 hen een zuiver particuliere instelling en
1 daarom valt hij onder de wet.
Spr. is overtuigd, dat het wetsontwerp
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Grandi bezoekt Eden om opheffing der
sancties tegen Italië te bewerken. (2de
blad).
De stakingen te Parijs. (2de blad).
De kroning van den Engelschen koning.
(2de blad).
Onrust in Palestina duurt voort. (2de
blad).
Bij Hamburg is een vliegtuig op een ge
sticht gevallen. Drie dooden. (Luchtv., 2de
blad).
BINNENLAND.
De Duitsche deviezenbepalingen zijn met
een aantal nieuwe strengere voorschriften
uitgebreid. (2de blad).
Het wetsontwerp voorzieningen omtrent
weerkorpsen in de Tweede Kamer aange
nomen. (1ste blad).
De regeeringspersdienst heeft thans een
mededeeling bekend gemaakt, betreffende
de principieele bereidheid van de regeering
Rotterdam onder zekere voorwaarden tege
moet te komen in de verlaging van de ge
meentelijke havenkosten. (2de blad).
De voor- en nazorg voor krankzinnigen
verpleging in Zuid-Holland. (2de blad).
De nieuwe voorschriften inzake kosteloos
procedeeren, (2de blad).
Een veel-belovende uitvinding op moto-
rengebied. (2de blad).
aan ongewenschte particuliere machtsvor
ming een eind zal maken, en beveelt het
bij de Kamer aan.
De Kamer neemt het wetsontwerp zon
der hoofdelijke stemming aan, met aantee-
kening, dat de communisten en de heer
Sneevliet (R.S.) tegen zijn.
INDISCHE AANGELEGENHEDEN
Aan de orde zijn de wetsontwerpen: her
ziening van het zeehaven- en scheepvaart-
régime in NederlandschIndië en nadere
wijziging en aanvulling van de Indische
bedrijvenwet.
De Kamer keurt de desbetreffende wets
ontwerpen zonder hoofdelijke stemming
goed, waarna de vergadering tot Woens
dag verdaagd wordt.
DE ECONOMISCHE SAMENWERKING
TUSSCHEN NEDERLAND EN
NEDERLANDSCH-INDIE
De Minister van Staat, Minister van Ko
loniën, heeft mede namens de Ministers
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart,
van Landbouw en Visscherij en van Fi
nanciën ingesteld een „commissie van d-
vies nopens concrete uitbreiding van de
economische samenwerking tusschen Ne
derland en Nederlandsch-Indië"
INBRAAK IN EEN STATION TE
OOST-ZAAN
Hedennacht hebben ongenoode gasten
zich toegang weten te verschaffen tot het
station van de Nederlandsche Spoorwegen
te Oostzaan. Door middel van een, al dan
niet. valschen sleutel is de hoofddeur ge
opend.
Alle kasten en laden zijn aan een nauw
keurig onderzoek onderworpen. Een paar
geldkistjes met inhoud zijn meegenomen.
De dieven hebben daarna het gebouw ver
laten, na de hoofddeur weer zorgvuldig te
hebben gesloten.
De gemeentepolitie stelt in samenwer
king met de recherche uit Zaandam een
uitgebreid onderzoek in. Er is getracht
vingerafdrukken te vinden, echter zonder
resultaat.
Onder soortgelijke omstandigheden werd
enkele dagen geleden ingebroken bij een
pluimveehouder, waar ruim 200 kippen ge
stolen werden. Naar wij vernemen heeft
een der bewoners van het dorp vannacht
een auto in razende vaart door het dorp
hooren rijden.
