STADS
NIEUWS
AFSCHEID VAN
Mevr. M. C. v. OERLE-NIPPER
27ste Jaargang
ZATERDAG 23 MEI 1936
No. 8426
Ste- Gcld^elve(5oii^<mt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bg vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Herderlijk Schrijven tot
de Katholieken van
Nederland.
In alle Katholieke Kerken zal morgen het
volgende Herderlijk Schrijven van het ge-
faeele Nederlandsche Episcopaat worden
voorgelezen.
B. G. Voor ruim twee jaren hebben wy
U in een herderlijk schrijven gewaarschuwd
tegen de gevaarlijke stroomingen van on
zen tijd, vooral op staatkundig gebied. Of
schoon Ons schrijven duidelijk genoeg was,
hebben sommigen door gewrongen uitleg
daarvan misbruik gemaakt. Het feit, dat de
gevaren, waarop Wij U toen wezen, duide
lijker aan het licht zijn getreden, maakt het
Ons tot plicht nogmaals het woord tot U te
richten.
Wij blijven heilig overtuigd, dat de Kerk
in ons Vaderland in hooge mate geschaad
en dat zelfs haar heilzame werking grooten-
deels onmogelijk zou gemaakt worden, als
die beweging van het Nation aal-Socialisme
de overhand zou krijgen.
Daarom verklaren Wij, als Herdérs uwer
zielen, die diep Onze verantwoordelijkheid
gevoelen, dat zij, die aan deze partij in be
langrijke mate steun verleenen, niet tot de
H.H. Sacramenten kunnen worden toege
laten.
De volgzaamheid, dierbare geloovigen,
die gij zoo dikwijls in moeilijke omstandig
heden betoond hebt, doet Ons vertrouwen,
dat Gij ook nu naar het woord van uwe
Bisschoppen zult luisteren.
En zal dit Ons schrijven op Zondag 24
Mei aa. in alle tot Onze Kerkprovincie be-
ihoorende kerken, alsmede in die kapellen,
waarover een rector is aangesteld, onder
de vastgestelde H.H. Diensten op de gebrui
kelijke wijze worden voorgelezen.
Gegeven te Utrecht, den 6 Mei 1936.
t Dr. J. DE JONG,
Aartsbisschop van Utrecht,
t P. A. W. HOPMANS,
Bisschop van Breda,
t A. F. DIEPEN,
Bisschop van 's Hertogenbosch,
t Dr. J. H. G. LEMMENS,
Bisschop van Roermond,
t J. P. HUIBERS,
Bisschop van Haarlem.
V Katholiekendag
Een soort Katholiekendag .is er morgen
in Leiden.
Een Leidsche Katholiekendag!
Wij komen samen, om te leeren, te zin
gen, te bidden. Wij komen samen, om te
aanbidden onzen Koning Christus....
Dat is een openlijke geloofsbelijdenis, die
ook voor onszelf beteekent een geloofsver
dieping. Daar straalt vanuit bezieling en
begeestering in onszelf.
't Is altijd, maar zoo mogelijk meer nog
in deze geestelijke crisis-periode, noodig,
dat ons geloofsleven rondom Christus vol
is van geestdriftige toewijding!
Een betooging, als die van „Katholiek
Leiden" morgenmiddag, zal die geestdrift,
waar zij smeulend is, doen óp-vlammen!
Wij verwijzen verder naar mededeelin
gen onder Stadsnieuws.
CIJFEREN
Een inzender heeft onangs in ons blad
een staatje gegeven, waaruit blijkt de
achterstelling der Katholieken wat betreft
het bekleeden van functies in de huishou
ding der gemeente Leiden.
De „Maasbode" heeft dat staatje overge
nomen en is later doorgegaan met cijfe
ren. Dezer dagen was Haarlem aan de
beurt.
Van de 53 voornaamste ambtelijke ge
meente-functies is er 1 (zegge één) in han
den van een Katholiek. Het personeel der
gemeente-secretarie bestaat uit 100 perso
nen; daarvan zyn er 16 Katholiek en van
die 16 bekleeden 10 een rang, lager dan
die van adjunct-commies.
De wereld
in vogelvlucht
De Engelsche minister van koloniën
Thomas is toch het slachtoffer geworden
van het befaamde „thee-lek".
Men zal zich herinneren, dat op de En
gelsche begrooting een verhooging van de
inkomstenbelasting en accijns op thee voor
kwam. Dat was geheel tegen de algemeene
verwachting en niemand buiten de minis
ter wist daar iets van. Toch hebben eenige
personen verzekeringen afgesloten tegen
dezen belastingverhooging. Hoe konden die
personen weten, dat zulk een belastingver-
hooging zou worden voorgesteld? Er moest
een lek zijn in het ministerie. Men ging
aan het onderzoeken en het bleek, dat een
van de personen, die zoo'n verzekering had
afgesloten, de zoon was van minister Tho
mas. Hij had die verzekering gesloten voor
een zekeren Bates, die den minister een
fraai landhuis cadeau had gedaan, volgens
zijn zeggen op afbetaling voor de uitgave
van de memoires van den minister. Of
schoon minister Thomas ontkende, dat hij
zijn zoon had ingelicht, was zijn naam toch
dermate gecompromitteerd, dat hij zich
genoodzaakt? zag zijn ontslag in te dienen.
Met minister Thomas gaat een typische
figuur uit 't Britsche ministerie heen. Hij be
gon zijn „loopbaan" als loopjongen, werd
vervolgens stoker op een locomotief en
promoveerde tot machinist. Via zijn vak-
vereeniging baande hij zich een weg naar
het openbare leven. Hij werd secretaris en
vervolgens voorzitter van het Nationale
Vakverbond van Spoorwegarbeiders en van
deze functie was de stap naar het Lager
huis niet zoo heel groot. Hij werd in 1910
door de Labourpartij afgevaardigd. Toen
MacDonald eenige jaren geleden zijn natio
nale regeering vormde en weldra brak met
de Labourparty, bleef Thomas hem trouw
en sindsdien maakte Thomas deel uit van
de Britsche regeering, eerst als minister
voor de Dominions, later als minister van
koloniën.
Door het lek in de begrooting is Thomas
nu uit het ministerie weg-gelekt. Waar
schijnlijk is dit uittreden voor minister
president Baldwin aanleiding om zijn ka
binet te reorganiseeren.
NOODLOTTIGE BRAND
TE SEVENUM.
TWEE KINDEREN OM HET
LEVEN GEKOMEN.
Gistermiddag te omstreeks vijf uur heeft
in de hooibergplaats van de nog nieuwe
boerderij van J. Bussemakers in het ge
hucht Steeg, onder de gemeente Sevenum,
een brand gewoed, waarbij twee kinderen
van het landbouwersgezin, een driejarig
meisje en een vijfjarig jongetje, om het
leven zijn gekomen.
Buren ontdekten, dat er rook uit het dak
van het gebouw kwam, waarop zy toe
snelden en de bewoners waarschuwden.
De brandweer werd onmiddellijk gealar
meerd, die weldra onder leiding van bur
gemeester Everts, ter plaatse was. Toen
men met het blusschingswerk wilde be
ginnen, deed men de vreeselijke ontdek
king, dat onder aan de trap de klompjes
van de beide kinderen stonden, zoodat de
kleinen op den hooischelf aan het spelen
moeten zijn geweest. Alles werd in het
werk gesteld om de kinderen van den
vuurdood te redden, doch tevergeefs. Aan
gezien geen hulpgeroep werd gehoord,
moest worden aangenomen, dat de kinde
ren door den rook zyn gestikt. Na een
kwartier, nadat eerst de dakbedekking,
bestaande uit asbestplaten, was verwij
derd, werden de verbrande kinderlichaam
pjes gevonden door den heer J. S. Arts,
die, gewapend met een rookmasker, naar
boven was geklommen. De brand zelf had
my vrij spoedig onder de knie. Het vuur
kon tot den hooischelf worden beperkt,
aangezien deze door brandvrije schotten
van de overige gedeelten van de boerderij
gescheiden is.
Deze tragische brand heeft in de plaats
en omgeving diepe verslagenheid gewekt.
Nader wordt gemeld, dat omtrent de
oorzaak van den brand niets is komen vast
te staan. De landbouwer was verzekerd.
Het parket te Roermond is van het gebeur
de in kennis gesteld. De lijkjes van de
kinderen zijn naar het lijkenhuisje overge
bracht.
Als directrice der R. K. Vakschool
Treffende hulde door bestuur, leerkrachten en leerlingen
't Was vandaag het afscheidsfeest van
mevr. M. C. van Oerle-Nipper als directrice
der R.K. Vakschool voor Meisjes aan het
Galgewater.
Een afscheiden toch een feest, want
aldus wilden bestuur en allen, die de Vak
school bevolken, dit afscheid voor mevr.
v. Oerle, die zoovele jaren de stuwkracht
en "de bezielende leiding der Vakschool is
geweest, doen zijn.
Dit afscheidsfeest werd tot een feest van
dank voor al hetgeen mevr. v. Oerle voor
de Leidsche R.K. Vakschool is geweest.
Van het gebouw der school en van het
Internaatsgebouw wapperde de driekleur
om dit afscheidsfeest meer kleur en leven
te geven.
De dag werd begonnen met een plechtig
gezongen H. Mis in de St. Leonarduskerk
aan den Haagweg, opgedragen door den
voorzitter van het bestuur, den weleerw.
pater Evodius v. d. Snoek O.F.M. met as
sistentie van de weleerw. paters ten Brink
en v. Lieshout.
Het intieme kerkje Fas geheel gevuld
met familieleden van mevr. v. Oerle, be
stuursleden, leerkrachten en oud-leerkrach
ten, leerlingen en oud-leerlingen en verdere
belangstellenden. Verder gaf reeds hier van
haar belangstelling blijk mej. M. M. A.
Michiels, inspectrice bij het Nijverheids
onderwijs voor Meisjes.
Onder de H. Mis werd een algemeene
H. Co-mmunie gehouden.
Na het H. Misoffer werd door de leer
lingen een danklied ter eere van de schei
dende directrice gezongen.
DE AFSCHEIDSHULDE.
In de groote zaal op de bovenste verdie
ping ving te 11 uur de afscheidsbijeen
komst aan.
Behalve het voltallige bestuur, leerkrach
ten en leerlingen waren hierbij o.m. tegen
woordig: de zeereerw. heer pastoor H. v. d.
Bosch, oud-voorzitter der Vakschool, rector
R. J. J. Reynen, voorz. van het schoolbe
stuur, pastoor Ign. Smeets, pater drs. B.
de Goede, dir. der R.K. H.B.S., pater Dis-
mas v. Galen, mr. A. F. L. M. Tepe, wet
houder van onderwijs namens het gemeen
tebestuur, mej. M. M. A. Michiels, inspec
trice bij het N. O. voor Meisjes, de heer
J. Baak John.zn., inspecteur bij het L. O.
in de inspectie Leiden, de heer G. E. E.
Kuyntjes, directeur der Leidsche Am
bachtsschool.
Verder waren er aanwezig afgevaardig
den van den Bond van Leerkrachten bij het
N. O., van het bestuur van St. Bernardus.
van de Zita Ver., van de Ver. tot Bescher
ming van Meisjes Cortona-Stichting, van
den R.K. Vrouwenbond, afgevaardigden
van andere vakscholen, enz.
Mevr. v. Oerle-Nipper, vergezeld van
haar echtgenoot en enkele bestuursleden,
werd door een haag van leerlingen, op de
trappen der school opgesteld, naar de feest
zaal geleid, waar zich de genoodigden en
leerkrachten reeds verzameld hadden. Tij
dens dezen tocht naar boven werd een wel
komstlied gezongen.
Toen dit ten einde was, nam de weleerw.
pater Evodius v. d. Snoek, voorzitter vdn
het bestuur, het woord om allereerst mede
te deelen, dat^bm. bericht van verhinde
ring was ingekomen van den heer Hofstede,
inspecteur-generaal by het Nijverheidson
derwijs, van mej. Smit, inspectrice bij dit
onderwijs en van pastoor Beukers.
Toespraak pater E. v. d. Snoek
Boven het bijkomstige, het uiterlijke en
tijdelijke staat de levensbeschouwing, het
godsdienstig bewustzijn, de katholieke le
venspraktijk. Hoe klaar en duidelijk heeft
zich hedenmorgen deze waarheid gemani
festeerd, toen wij dezen dag begonnen met
een plechtige H. Mis. Het Offer van dank
aan God voor het prachtige levenswerk,
dat gij, mevrouw, met Gods hulp geduren
de zulk een lange reeks van jaren hier in
deze school hebt mogen verrichten. Hoeve-
len honderden meisjes hebben onder uwe
bezielende leiding zich gevormd voor haar
Mevr. M. C. VAN OERLE-NIPPER,
de afgetreden directrice.
latere taak als huisvrouw en moeder in
onze katholieke gezinnen. Doordat deze
meisjes zich onmiddellijk in haar eigen
sfeer gevoelen en haar huis voor echtge
noot en kinderen aantrekkelijk weten te
maken is de grondslag gelegd voor een
gelukkig huwelijksleven.
Daar is echter nog een andere, veel ge
wichtiger reden waarom honderden katho
liek vrouwen en moeders, ja de Katholieke
Kerk zelf, u, mevrouw, grooten dank ver
schuldigd is. Ik las dezer dagen een arti-
Kel over „Schoonheid in de opvoeding".
De schrijver beklaagt er zich over, dat bij
de groote technische ontwikkeling op veel
zijdig gebied de schoonheid en kunst meer
en meer in het gedrang komen. Er ont
breekt zoo zegt de schrijver van dat
artikel er ontbreekt bij ons onderwijs
nog te veel een tijdige aesthetische opvoe
ding, waarbij de liefde voor het schoone
door het voorgeslacht ons nagelaten wordt
gewekt en waarbij de aandacht op de
schoonheid van de eigen omgeving wordt
gevestigd. Het is een dwaling dat de nij
verheidsscholen uitsluitend zuiver tech
nische scholen zijn die voor de algemeene
beschaving en voor de hoogere dingen des
levens hun poorten slechts op een kiertje
opendoen. De plaats die deze allergewich
tigste tak van opvoeding eenmaal in ons
volksleven inneemt, eischt, dat tegen deze
opvatting met kracht wordt opgetreden.
Wordt hier met recht gevraagd, dat ook
het nijverheidsonderwijs zooveel mogelijk
de aesthetische opvoeding zal behartigen,
met hoeveel meer recht mag worden ge-
eischt dat het nijverheidsonderwijs mede
werkt aan de godsienstig-zedelijke opvoe
ding der jonge menschen op de basis van
den geest die woont in de gezinnen der
leerlingen.
Naast onderwijs de opvoeding, waardoor
de wil wordt gesterkt, het karakter ge
vormd, en aan het jonge meisje wordt ge
leerde de rechte weg naar 's levens doel.
Opvoeding op den grondslag der godsdien
stige levensbeschouwing. En daarom voor
het katholieke meisje de katholieke op
voeding.
Dat is wel uw grootste verdienste, dat
steeds in uw werken als directrice aan de
karaktervorming der jonge meisjes alles
zich richtte naar de zielscultuur, naar de
verdieping van het godsdienstig leven.
Voor hoevelen zijt gij in deze jaren ge
weest de wijze leidsvrouwe met gezond
roomsch idealisme, die het meisje in de
„Sturm und Drangperiode" van haar le
ven den weg wees in den doolhof der din
gen, waarvan op dien leeftijd hoofd en
hart vervuld zijn; maar die bovenal het
katholieke meisje hebt meegegeven een
hechte trouw aan het katholieke geloof,
een heilig ideaal van christelijke moeder
schap.
Voor dit met grenzelooze toewijding ver
richte levenswerk betuig ik u, mevrouw,
hier namens het bestuur onzer katholieke
Vakschool oprechte dank. Moge de Heer
des levens u rijkelijk vergelden het on
zegbaar vele goede, dat gij in deze 19 ja-
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Italiaansche nota inzake de levering van
dum-dum kogels door Engeland. (2de blad)
Wil van Zeeland na de verkiezingen in
België aftreden? (2de blad).
Minister Thomas afgetreden. (2de blad).
De onrust in Palestina blijft voortduren.
(2de blad).
Een aanslag op het huis van prins Star
hemberg in Oostenrijk. Twee dooden. (Te
legrammen).
BINNENLAND.
Een ministerieel schrijven betreffende
de inschakeling van de jongeren in het be
drijfsleven. (2de blad).
Steunverleening Warmoezerij. (2de blad)
Bij een brand te Sevenum zijn twee kin
deren om het leven gekomen. (1ste blad).
ren als directrice der R.K. Vakschool hebt
gedaan voor huisvrouwen en moeders der
toekomst, voor het godsdienstig leven van
honderden jonge mensjes.
Het zij mij vergund, mevrouw, hier een
enkel woord te mogen wijden aan degene
die uw opvolgster is als directrice onzer
R.K. Vakschool. Mej. Lutz, het bestuur
acht het een groot voorrecht door uw be
noeming als directrice de zekerheid te be
zitten dat het levenswerk van mevrouw
van Oerle wordt voortgezet in denzelfden
geest van energieke ijver, juicht inzicht in
de psyche van het jonge meisje, voorbeel
dige toewijding aan den bloei onze R.K.
Vakschool en bovenal met hetzelfde
roomsch idealisme. Ik ben er van over
tuigd, dat dezelfde eendrachtige geest van
samenwerking tusschen u en het leerares-
sencorps zal blijven voortbestaan die
steeds was onder de eerste directrice on
zer R.K. Vakschool. Mej. Lutz, gij hebt het
volle vertrouwen van het bestuur, de spon
tane medewerking der leeraressen; moge
nu Gods zegen, als de meest noodzake
lijke voorwaarde, uw prachtige en ver-
dienstvolle levenstaak als directrice onzer
Vakschool gedurende vele komende jaren
doen strekken tot uw eigen levensvreug
de tot het waarachtig belang van onze toe
komstige móeders, tot bloei van onze ka-
tolieke Vakschool.
Na deze toespraak zeide spr., dat de dank
aan mevr. v. Oerle door een daad moest
worden uitgedrukt. Zulks kon niet beter
geschieden dan in den vorm van het ge
schilderd portret van mevr. van Oerle, ge
schilderd door den schilder Antoon Molken-
boer. Dit portret zal als blijvend aanden
ken voor het nageslacht bewaard bly'vem
in de school.
Hierna werd het portret onthuld en aan
mevr. v. Oerle aangeboden.
Mej. M. LUTZ,
de nieuwe direcirice.
