No. 8421 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN DE WERKLOOSHEID ONDER DE JEUGD 27ste Jaargang ZATERDAG 16 MEI 1936 S)e £cki6clve(2oii^<Mit DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Katholieken niet benoemd l Uitvoering van wetten en verordeningen moet geschieden met onpartijdigheid. Een liberaal ambtenaar moet de wetten en verordeningen ten opzichte van de Ka tholieken niet strenger toepassen, dan een Katholiek ambtenaar het zou doen; en een Katholiek ambtenaar mag het niet milder doen, dan 't zou geschieden als een libe raal in zijn plaats zou zijn. Dat is zoo niemand zal het durven of mogen tegenspreken! En tóch eischen de Katholieken voor zich op een evenredig rekening houdend met bepaalde persoonlijke zoowel als plaatse lijke omstandigheden aantal ambtena ren. En tóch achten de Katholieken een evenredig aandeel in de officieele betrek kingen en functies van zeer groot belang. Waarom? Eerstens, omdat zij niet wenschen te wor den uitgesloten van een arbeidsterrein, dat materieel zoowel als ideëel voor de betrok kenen persoonlijk verkieslijke kanten heeft. Er is feitelijk een strooming in het Neder landse he volk, dat de Katholieken wil uit sluiten van het bekleeden van ambten, al thans hoogere publieke functies. Die on grondwettelijke, onverdraagzame en onre delijke bejegening kunnen wij niet dulden! Zij belichaamt het hoogste onrecht en de schandelijkste bekrompenheid. Maar er is méér, wat positief pleit voor een evenredig (natuurlijk in geen ge val rekenkundig bedoeld!) aantal Katho lieke ambtenaren in Rijk, Provincie en Ge meente Versterkt wordt op deze wijze het ver trouwen der Katholieke bevolking in het ambtenaren-corps. Afgezien van een be wuste partijdige uitvoering van wetten en verordeningen, is bij een veelzijdige sa menstelling van een ambtenaren-corps de zekerheid, dat er niet zal plaats hebben een, zij 't dan ook onbewuste, partijdige uitvoe ring dier wetten en verordeningen meer gewaarborgd. Rechtmatige aanspraken, gegronde wenschen van een deel der bevol king, i.e. de Katholiekën, kunnen niet wor den erkend, als ze niet eerst zijn ge kend. Van verschillende kanten bezien, is de achterstelling inzake het benoemen van Katholieken, die men op vele plaatsen, helaas, kan constateeren, betreurens- en- af keurings-waard. Wij drukken ons hier heel gematigd uit! V Liberale arrogantie Wij geven elders een verslag vam een tweetal redevoeringen, welke vanmorgen op de vergadering van den Vrijheidsbond te Utrecht zijn gehouden. Dat de redevoering van den voorzitter mr. Wendelaar niet mocht worden uitge zonden, begrijpen wij alléén na de geschie denis van de Amsterdamsche vergadering der R. K. Staatspartij, 't Schijnt, dat cri- tiek op het regeeringsbeleid niet meer mag geleverd worden via de radio ook al is die critiek over het algemeen vrij gematigd. Vrij gematigd was de critiek van den Vrijheidsbondschen voorzitter als wij de tirades, die vrijelijk mogen worden gekwa lificeerd als bombastisch buiten beschou wing laten! Met die bombastische critiek bedoelen wij niet de bewering, dat al de crisismaat regelen moeten verdwijnen! Dit zou betee- kenen, dat óók zouden verdwijnen al die genen, die niet kapitaal-sterk genoeg zijn, om vrij langen tijd met verlies te kunnen werken. Dit zou beteekenen, dat duizenden aan de bitterste armoede zouden worden blootgesteld. Deze liberale meening mogen wij echter niet zoo leelijk kwalificeeren. Het is een standpunt. Maar als bombastisch kwalificeeren wij de bewering, dat voor een belangrijk deel let wel: voor een belangrijk deel de oorzaak van het feit, dat in ons land zoo weinig opleving uit de oecanemische crisis kan worden geconstateerd, ligt in het feit, dat wij niet liberaal worden gere geerd Liberale arrogantie.... op z'n smalst! Meer behoeven wij er niet van te zeggen. V Regelen van boven-af Wij hebben onlangs betoogd, dat uit den t ij d is de „wijsheid", dat de Over heid alleen mag vastleggen en regelen, wat van onder-op is gegroeid. Deze „wijs heid" gold speciaal voor vrijheidsbeper king of inkrimping van bandeloosheid op oeconomisch terrein. Verblijdend is het, dat ook van liberale zijde eenzelfde geluid wordt gehoord. Niet van mr. Wendelaar, niet vanuit een ver gadering van den Vrijheidsbond. Zoo vér zijn we nog niet. Maar in een liberaal blad: „De Avondpost". Wij lezen daar: Nu maakt het op ons den indruk, dat de liberalen van tegenwoordig niets van „uitwendige ordening" wil len weten en altijd maar blijven wachten, of de „inwendige orde ning" komen zal. Men beroept zich voortdurend op de bedrijfsvrijheid en op de regeling door de betrokkenen zélve, maar, als deze uitblijft, zegt men niet: nu „uitwendige ordening", maar men zegt: de tijd is niet rijp voor regeling, want de „inwendige or dening" blijft uit. In plaats van te erkennen, dat dit uitblijven juist het regelen van boven af „noodzakelijk" maakt. Wij zijn 't er 't behoeft niet meer her haald volkomen mee eens, dat het uit blijven van een regeling van-uit een be drijf de Overheid kan noodzaken zélf een regeling voor te schrijven. Natuur lijk, een goede regeling; dat spreekt vanzelf! Wij schreven j.l. Dinsdag in een zelfde verband: „Er wordt verlangd naar daden van boven-af!" DE VATICAANSCHE PERS TENTOONSTELLING ROMA, 13 Mei 1936 In plechtige vergadering is heden de we reldtentoonstelling van de Katholieke Pers geopend. Er was slechts een beperkt aan tal uitnoodigingskaarten verzonden; maar wij behoorden tot de bevoorrechten en hadden zoodoende gelegenheid een fantas tisch schouwspel te beleven, dat zelfs in de Vaticaansche stad niet zoo heel vaak voorkomt. In de schitterende en architec- tonisch-evenwichtig opgebouwde hoofd zaal was een groot podium opgeslagen en stond voor Z.H. den Paus een moderne troon gereed, geheel wit met gouden af zetting, geinspireerd op Egyptische kunst. Het kardinaalsrood en het goud-geflonker van de statiekleedij van de gezanten zet ten de zaal in een prachtigen gloed en wekte de herinnering aan een grootsch hoffeest. De internationale tentoonstelling zelf is ondergebracht in een frisch en fleurig tij delijk bouwv/erk, met modernen inhoud. In zooverre wordt de bezoeker in zijn verwachtingen teleurgesteld, dat hij in hoofdzaak grafieken treft zonder veel spe cimen van hetgeen de Katholieke Pers in alle landen van de wereld voortbrengt. Met dit getuigenis komt in des te zuiver der licht te staan de Nederlandsche inzen ding, die zich in alle opzichten onder scheidt en daarom zelfs door de expositie leiding de beste is genoemd. Hier kan men met cijfers en bewijzen constateeren, dat het Nederlandsche dagbladwezen vér vooruit is en een lichtend voorbeeld zelfs voor het Katholieke Italië, waar we nu verblijven. Pater dr. Rutten heeft in een toelichting op de Nederlandsche afdeeling aan deze opvallende onderscheiding her innerd. En de Nederlandsche pelgrims wer den wèl versterkt in de gedachte, die mgr. van Schaik reeds aan Schaepman's graf had ontwikkeld, dat een sterke katholieke pers voor het geestelijke leven van onzegbaar groot belang is. Indien van onderscheiding mag worden gesproken, dan zeker de inzending van „De Leidsche Couranl". Die heeft de sensatie gebracht van een gebonden jaargang van „De Leidsche Courant", dateerende van 1729. Een exemplaar dus van historische waarde. De eerstvolgende eerbiedwaar dige krant is „De Tijd" met zijn eersten jaargang van 1845. De oude foliant uit den allereersten tijd van „De Leidsche Courant" heeft zon der dat daarop bijzonder de aandacht werd gevestigd veel bekijks. En men consta teert daarin, dat reeds in 1729 veel berich ten van het Vaticaan in de Sleutelstad bin nenkwamen. De zaalsuppoost van de Ne derlandsche afdeeling is zoo vriendelijk, I het kostbaar exemplaar trouw te bewaken. De entourage rond de eigen dagbladen Het moeilijkste probleem van onzen tijd Wat men in Engeland deed (Van onzen economisohen medewerker). Het vraagstuk van de werkloosheid onder de jeugd is een der meest brandende problemen van onzen tijd, dat dringend om oplossing vraagt. Door de langdurige werk loosheid worden de jeugdige arbei ders totaal gedemoraliseerd. Ik heb er gekend, zoo vertelde mij een priester, die me in vertwijfeling hun nood kwamen klagen en die me ronduit moesten bekennen. „Ik blijf maar tot 11 of 12 uur in bed liggen, want ik weet met m'n lee- gen tijd geen raad". In onderstaande bijdrage van onzen economisohen medewerker, die zelf naar Engeland is geweest om het vraagstuk van de bestrijding der werkloosheid onder de jeugd te be- studeeren, wordt een uiteenzetting gegeven van hetgeen in Engeland voor de jeugdige werkloozen wordt gedaan. Ofschoon de crisis in Engeland sinds Mei 1935 over haar hoogtepunt heen is, staan op dit oogenblik toch-nog steeds meer dan twee millioen werkloozen in Engeland ge registreerd. Evenals Duitschland heeft men ook in Engeland maatregelen getroffen, om de gevolgen van de ramp der werkloosheid onder de jeugd zooveel mogelijk in te per ken. De maatregelen die werden getroffen, kunnen we in twee groote groepen verdee- len: Vooreerst de bestrijding der werkloos heid en vervolgens de maatregelen die ge nomen worden, om de gevolgen der werk loosheid tegen te*gaan. Teneinde de werkloosheid tegen te gaan, is men op de eerste plaats begonnen met verlenging van den leerplichtigen leeftijd. In 1918 werd aan de plaatselijke autoritei ten reeds bevoegdheid gegeven, om afzon derlijke verordeningen uit te vaardigen, die alleen voor een bepaalde stad of dorp gel dig waren, en waarbij kinderen tusschen 14 en 15 jaar verplicht konden worden, om nog de school te bezoeken. In den laatsten tijd heeft men van verschillende zijden erop aangedrongen om den leerplichtigen leeftijd tot 16 jaar te verlengen. Deze po gingen echter om den leerplichtigen leef tijd tot 16 jaar uit te breiden, heeft zeer veel tegenstand ontmoet, daar dit voor de Regeering groote kosten met zich zou bren gen, terwijl bovendien de ouders niet ge negen zouden zijn om de verdiensten prijs te geven, die voor de kinderen op dien leef tijd reeds worden ingebracht. De Bijzonde re Scholen hebben aan de Regeering ge vraagd, of deze bereid is een overeenkomst te treffen, teneinde een zekere tegemoet koming te betoonen, in verband met de hoogere kosten, die het verlengen van den leerplichtigen leeftijd noodzakelijk voor de schoolbesturen met zich brengt. Daar de werkloosheid in Engeland een sterk uitgesproken gewestelijk karakter draagt, heeft men getracht om jonge arbei ders, uit die deelen van het land, die sterk door werkloosheid geteisterd worden, (zoo als Schotland en Wales, het Mijngebied, de Textielindustrie en de Scheepsbouw) over te brengen naar die streken van het land, die niet onder den geesel der werkloosheid te lijden hebben. Er zijn natuurlijk groote gevaren, zoowel van moreelen als van so cialen aard aan een dergelijk overplaatsing verbonden. Men is dan ook in Egeland tot de conclusie gekomen, dat deze overplaat sing („Transfer") in Groot-Brittamnië, slechts door te voeren is, indien men zeer en periodieken is door architect Thewissen prachtig verzorgd, zoodat de Nederlandsche afdeeling ook in artistiek oogpunt volko men verantwoord is. Zoowel de president van het internatio naal comité Graaf Delia Torre als de Ro- meinsche architect Ponti, zijn het er over eens, dat' de Nederlandsche afdeeling de best verzorgde is. De ruimte, welke er voor beschikbaar werd gesteld, heeft daar toe bijgedragen, maar niet minder onze rijke verscheidenheid in dagbladen en periodieken. Dit nummer bestaat uit vijf bladen, w.o. geïllustreerd Zondagsblad. e VOORNAAMSTE NIEUWS uitgebreide, zorgvuldig getroffen maatre gelen heeft genomen. In Engeland waren het vooral de parti culiere organisaties die het initiatief ge nomen hebben om de jeugdige werkloozen op sociaal en opvoedkundig gebied te hulp te komen, door mede te werken aan de noodzakelijke terugkeer van de overbevol king der steden naar het platteland. In En geland immers leeft meer dan driekwart der bevolking in de groote steden en slechts 9.2 procent der totale bevolking is in den landbouw ten plattelande werkzaam. Zooals duidelijk blijkt, bestaat er in En geland een zekere onevenwichtigheid tus schen het bevolkingscijfer der groote ste den en het platteland. De leuze: „Terug naar het Land", die reeds jaren geleden door Chesterton en andere groote geesten werd aangeheven, is thans in praktijk ge bracht door een eenvoudige Katholieke or ganisatie de „Katholieke-Land-beweging" genaamd. Deze organisatie telt 5 Diocesane Afdeelingen en heeft vier „Opleidingskam pen" ingericht, waar jonge kerels uit de moderne grootstad worden opgeleid voor het landbouwbedrijf. Om de gevolgen der werkloosheid onder de jeugd te bestrijden heeft men de jeug dige werkloozen verdeeld in twee groe pen: n.l. van 14 tot 18 jaar en van 18 tot 24 jaar. In 1918 deed zich in Engeland reeds de behoefte gevoelen om arbedskampen in te richten voor het groote leger onge schoolde jeugdige werkloozen. Men ging er onmiddellijk toe over, om het bezoek en het verblijf in deze werkkampen verplich tend te stellen voor die werkloozen, die voor steun in aanmerking kwamen. In den aanvang berustte het geheele werk onder het departement van Onderwijs. Sinds 1921 echter werden de werkkampen onder toe zicht gesteld van het Ministerie van Ar beid. Thans echter zijn velen weer van meening, dat het veel voordeeliger zou zijn, om de werkkampen voor jeugdige werkloo zen beneden 18 jaar te doen resorteeren onder het departement van Onderwijs, daar men ze wil beschouwen als inrichtingen van Opvoeding en Onderwijs, daar het de voornaamste taak dezer werkkampen is: de jongens moreel, geestelijk en lichamelijk „fit" te houden. De officieele naam voor deze werkkam pen luidt: „Junior Instruction Centre". De jeugdige werkloozen worden in twee groe pen verdeeld: In de eene groep zijn die jon gens ondergebracht, die uitsluitend lager onderwijs hebben genoten, terwijl in de tweede groep alle jongens gerangschikt worden, die een middelbare school hebben bezocht. Een eigenlijke vakopleiding wordt hier niet gegeven: immers, indien men met vakopleiding eenig resultaat wil bereiken, dan moet men zekerheid hebben, dat de jongens minstens 6 maanden het kamp zul len blijven volgen. Dit is bij de werklooze jeugd, die ieder oogenblik gereed moet staan om een betrekking te kunnen aan vaarden, absoluut onmogelijk. Het onder wijs dat hier gegeven wordt, is zoo inge richt, dat iedere les om het zoo uit te druk ken, een afgerond geheel vormt, zoodat men bij anderbreking van een cursus niet de geheele draad behoeft te missen. Te vens dient dit opleidingsinstituut voor Ar beidsbeurs. Voor de werkloozen van 18 tot 24 jaar zijn twee soorten kampen ingericht: voor eerst „De Government Training Centres" en de „Instructional Centres". In deze werkkampen worden vooral ondergebracht de jeugdige werkloozen uit het mijngebied en de textiel-industrie. Iedere week ontvan gen zij 17 shilling, van welk bedrag zij hun kostgeld en nachtverblijf bij particulieren moeten betalen; bovendien ontvangen de jongens hun zakgeld van 5 shilling per week. Tot nog toe zijn er door de regeering 8 kampen vain de eerste soort ingericht; in ieder kamp zijn 300 a 400 jeugdige werkloo zen ondergebracht. Gedurende een half jaar worden ze daar onderricht in een vak, dat eenige geestelijke inspanning van hen vordert; ze worden om. opgeleid voor meu- BUITENLAND. Oostenrijk erkent de annexatie van Abessynië door Italië. (2de blad). Guatemala verlaat den Volkenbond. (2de blad). Schuschnigg aanvaardt de leiding van het Vaderlandsche Front. (2de blad). Het record van Amy Mollison. (Luchtv. 2de blad). BINNENLAND. Een persconferentie over den toestand van de Ned. damesconfectie-industrie in verband met de Duitsche dumping. (2de blad). De werknemersorganisaties in het Am sterdamsche bakkersbedrijf hebben gisteren met den Rijksbemiddelaar geconfereerd, en na afloop van die bespreking besloten een van mr. de Vries afkomstig bemiddelings voorstel af te wijzen. Zondag en Maandag gaat de staking in. (2de blad). De Alg. Vereeniging voor Bloembollen cultuur zal zich reeds volgende maand uit spreken vóór of tegen saneering. (2de blad) De viering van het 25-jarige jubileum van Fokker Stichting van een Fonds. (Luchtvaart, 2de blad). Onderhoud bij den Minister van Sociale Zaken over beschikbaarstelling van gehakt in blik. (2de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Nieuw Ned. record op de 200 M. rug van Scheffer. (4de blad). De wereld in vogelvlucht De Oostenrijksche regeeriitg is de eerste geweest, die de annexatie van Abessynië door Italië officieel erkend heeft. Blijkbaar heeft Schuschnigg zich gehaast e£n vrien delijk gebaar te maken tegenover den Ita liaanse hen vriend, waarvan Oostenrijk in. hooge mate afhankelijk is, om den slech ten indruk te herstellen, welke mogelijker wijze gemaakt zou kunnen zijn door het verwijderen van prins Starhemberg, den fascist, uit de Oostenrijksche regeering. Het blijkt thans, dat het jubel-telegram van prins Starhemberg aan den Duce de voor naamste reden is geweest van diens ver wijdering, daar verschillende mogend heden te Weenen daartegen hebben gepro testeerd. Starhemberg bevindt zich thans te Rome, waar hij natuurlijk braaf toegejuicht zal worden. In verband daarmede heeft Schuschnigg zich gehaast hem den wind uit de zeilen weg te nemen door Abessy- nië's annexatie te erkennen. Guatemala is uit den Volkenbond getre den, naar men meent uit sympathie met Italië. Voor den Volkenbond beteekent dit geen groot verlies, want het heeft tot nu toe weinig gepresteerd in het positieve werk van den Bond en betaalde bovendien zijn contributie niet. Zulke leden kan de Bond i schilder, stoffeerder, metselaar, vloerenleg- ger, kapper en kellner. Meer dan 90 pro cent dezer jongemannen kan later in de industrie geplaatst worden, en velen zijn zelfs reeds ondergebracht voor de kamp tijd verstreken is. In de „Instructional Centres" worden die werkloozen ondergebracht, waarvan is- ko men vast te staan, dat zij voor een van de bovengenoemde ambachten geen enkele aanleg bezitten. Op het oogenblik heeft men 13 dergelijke werkkampen ingericht, spe ciaal voor jonge menschen, die door de langdurige werkloosheid lichamelijk en moreel zoo terneergeslagen zijn dat er wer kelijk zeer veel opvoedkundige leiding en takt noodiig is, om ze weer terug aan het werk te zetten. In het werkkamp van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1