STADS NIEUWS
VRIJDAG 8 MEI 1936
No. 8414
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
HET EEUWFEEST DER
HARTEBRUG-KERK TE LEIDEN
27ste Jaargang
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bg vooruitbetaling:
Voor Lelden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Zaterdag zal Mussolini den toekomsti-
gen status van Abessynië bekend maken.
De Negus in Palestina aangekomen. Djijiga
bezet. (2de blad).
Arrestatie van verscheidene intellec-
tueelen te Weenen wegens nat.-soc. agita
tie. (2de blad).
Oppositie tegen de politiek van Baldwin
en Eden. (2de blad).
De politiek der Kleine Entente in een
communiqué vastgelegd. (2de blad).
Amy Mollison maakt een record-vlucht
van Engeland "aar Kaapstad. (Luchfcv.,
(2de blad).
BINNENLAND.
Mr. Goseling is gekozen tot voorzitter
van de fractie der R. K. Staatspartij in de
Tweede Kamer. (2de blad).
Zoo mogelijk wordt per 1 Juni gehakt in
blik voor werkloozen verkrijgbaar gesteld.
(2de blad).
Ingediend is een wetsontwerp tot het
afstaan van het koninklijk paleis te Am
sterdam aan den Staat en tot het uitkeeren
van 10 millioen aan de hoofdstad voor
den bouw van een raadhuis. (2de blad).
Deken Haenraets van Sittard heeft een
belangrijke reliquieënvondst in zijn pasto
rie gedaan. (Gem. Ber., 3de blad).
Bedriegerijen bij het wegen van varkens
op de R'damsche markt. (1ste blad).
Het s.s. „Amsterdam" tegen een pijler
van de Hembrug gevaren, (lste blad).
Het s.s. „Alphard" ter hoogte van Oos
tende aangevaren en gezonken. (Gem. Be
richten, 3de blad).
LEIDEN.
B. en W. stellen den Raad een wijziging
voor in de gastarieven. (1ste blad).
Bij een motorongeluk nabij de Vink,
vond de bestuurder den dood, twee zijspan
passagiers zwaar gewond. (1ste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Hoe het Rijkssportveld voor de Olym
pische Spelen te Berlijn er uitziet. (3de
blad).
jongste kwam na eenig entijd tot het be
wustzijn terug en kon toen enkele mede
deelingen doen omtrent him identiteit.
Het duurde vrij lang alvorens genees
kundige hulp ter plaatse was, hetgeen zijn
oorzaak vindt in het feit, dat de Vink tele
fonisch een allerongelukkigste verbinding
heeft. Met Leiden is de Vink rechtstreeks
verhonden, doch de Gemeentelijke Genees
kundige Dienst verleent niet dadelijk hulp
buiten Leiden.
Voorschoten zelf is vanuit de Vink
slechts intercommunaal'te bereiken, aoo-
dat telefonische aanvrage veel te veel tijd
in beslag neemt. Het duurde dan ook ge-
ruimen tijd alvorens de doctoren de Boer
en v. d. Stoel aanwezig konden zijn, terwijl
ook de Leidsche G.G.D. langer dan ge-
wenscht was uitbleef.
Nadat de gewonden voorloopig ter plaat
se verbonden waren, .zijn zij beiden naar
het Acad. Ziekenhuis te Leiden vervoerd.
Natuurlijk veroorzaakte dit noodlottig
ongeval een grooten toeloop van nieuws
gierigen, die veelal per fiets, motor of auto
passeerden. Een en ander bracht op den
drukken verkeersweg een waren chaos
teweeg, zoodat de politie handen vol werk
had om het verkeer in goede banen te lei
den.
De motor werd door de Voorschotensche
politie in beslaggenomen.
De Officier van Justitie te Den Haag
werd onmiddellijk van het gebeurde op de
hoogte gesteld.
Op de plaats van het ongeval was mede
aanwezig de zeereerw. pater Friedrichs van
het Klooster der Paters Montfortanen aan
het Haagsche Schouw.
DE „HARTEBRUG" IN BRUID S-TOILET.
De lente is de honderd-jarige Hartebrug-
kerk binnengevaren.
De lente, die uit dorre takken groen en
bloesem to overt, heeft ook de kille, stee-
nen muren van de jubileerende Francis
caner-kerk verwarmd en doen uitbotten.
Als een bongerd in de Betuwe hebben de
muren en de gewelven zich getooid met een
schuimend-witte bloesempracht, ter eere
van het eeuwfeest dezer kerk, van welke
de Mei-koningin zelve de hooge bescherm
vrouwe is.
De Hartebrugskerk heeft zich, zooals de
Kerk zingt op het feest van Maria Onbe
vlekt Ontvangen, „gekleed als een bruid,
opgevierd voor haren bruidegom".
Het imposante gebouw, dat in a 11e-
daagsch gewaad reeds zulk een feestelijken
indruk maakt, is nu in een kostbaar
bruids-toilet gestoken een bruidsCostuum
van witte bloemen.
Wit is de kleur van de onschuld en van
de maagdelijkheid, wit is de wapenkleur
van Maria zooals zij op bijzondere wijze
geëerd wordt in deze tempel: als Degene,
die zonder smet ter wereld kwam.
Toen de parochianen gisteravond him
feestvierende kerk binnentraden, stonden
zij beduusd te kijken naar de weelde van
witte bloemen, aan de oude muren ontspro
ten; naar het pralende licht, dat in een stil
le jubel de altaren omstraalde, en zich
weerkaatste in het goud en zilver, waar
mede het koor rijkelijk was uitgedost.
Hun aandacht weqpl echter onmiddellijk
afgeleid van de bijkomstigheden en on
weerstaanbaar getrokken naar de hoofd
figuur van deze feestviering: het beeld
van de Meikoningin, met de zilveren kroon
op het hoofd, als een vorstin tronend in
een met blanke Calla's omlijste nis boven
het hoofdaltaar.
Maria staat daar „in de gloria", overgo
ten van licht, „bekleed met de zon", neer
ziend op hen, die Haar in deze kerk met
zooveel liefde vereerden. Wolken van witte
Hortensia's stijgen op van de zij-altaren en
het hoofdaltaar, drijven omhoog langs de
pilaren naar het Maria-beeld, dat beide
handen uitstrekt om deze Mei-hulde in ont
vangst te nemen.
Deze kerk, die boven den hoofdingang
trotsch verkondigt aan al, wie maar lezen
wil, dat zij is het „Huis van God en de deur
des Hemels" heeft aan Haar, die in de li
tanie van Loreto wordt genaamd de „deur
des Hemels", een eere-plaats gegeven bij
het Huis van God: het goud-stralende ta
bernakel, dat omwiiifd door de palmen der
overwinning, met veel piëteit werd omge
ven door een krans van rose rozen.
Een koningskroon overhuift het pries
terkoor; linten in de pauselijke kleuren
verbinden deze kroon met de wapens van
den Bisschop en van de-Orde der Minder
broeders, die links en rechts van het hoog
altaar zijn aangebracht.
De feestvreugde, die zich rond Taberna
kel en Madonna-beeld in een Magnificat
van bloemen, licht en guirlandes uitviert,
golft als een zachte hymne voort in het
schip der kerk, waar alle heiligen-beelden
aan het jubileum schijnen deel te nemen.
Bloemenluchters van witte Hortensia's en
seringen hangen uit het gewelf omlaag, en
geven de feeststemming door aan de tri
bune van het zangkoor.
De geheele kerk is een feestzaal gewor
den ter eere van de honderd-jarige. De
jaartallen van de jubilaresse zijn aan
weerszijden van het priesterkoor in bloe
men geschreven roode anjers op een
fond van witte seringen.
Honderd jaren.... Honderd jaar na de
zen.... zullen, naar wij hopen, de kinde
ren van onze kinderen cpnieuw het eeuw
feest van de Hartebrug vieren. Er zullen
oude foto's voor den dag komen van het ju
bileum in 1936 en van het feestkleed der
kerk. Men zal vol bewondering zijn voor
deze grandiose versiering en wellicht tot
elkaar zeggen: „Mooier dan honderd jaar
geleden kunnen we onze kerk niet uitdos
sen. Laten wij de versiering maken als in
1936."
Aan de ontwerpers van de versiering
onze lof, evenals aan de uitvoerders (de
bloemenschat werd geleverd door den heer
C. Mulder). Van de moeilijke opdracht de
ze wijdsohe en gepolychromeerde kerk
met smaak en luister te versieren, hebben
zij zich met toewijding en met succes ge
kweten.
DE OPENING VAN HET TREDUUM.
Wij gevoelen ons bij deze feestviering als
„medeburgers der heiligen", ab „huisge-
nooten Gods" waarlijk, in deze woorden
van den weisprekenden kanselredenaar ka
pelaan H. Drost tijdens het solemneel Lof
van gisteravond in de Hartebrugskerk ligt
geen overdrijving.
'Degenen, die gisteravond in de zoo
feestelijk versierde kerk tegenwoor
dig waren bij het Lof, hetwelk werd gece
lebreerd door den doorluchten en hoog-
waardigen Heer Mgr. Taskin, gevoelden
zich ab opgeheven in een hooger wereld
vrij van verdriet, ontbonden van zorgen,
in een wereld met een perspectief op de
eeuwigheid.
De kerk was vanzelfsprekend ge
heel gevuld met belangstellende, met mee
levende Katholieken. Mgr. Taskin werd
om kwart over acht van achter in de kerk
afgehaald door de aanwezige geestelijk
heid.
Bij het Lof, dat daarna aanving, werd
Mgr. geassisteerd door den pastoor der
feestvierende parochie den zeereerw. pater
S. Smitz en de kapelaans de weleerw. pa
ters P. Frigge, J. v. d. Snoek, P. Peerde-
man en D. v. Galen. In 't priesterkoor had
den plaats genomen de z.eerw. hooggel. heer
prof. A. Cleophas en twee eerw. paters
Montfortanen van Voorschoten.
De weleerw. heer H. Drost, kapelaan te
Rotterdam, hield onder het pontificiaal
Lof de feestpredicatie, welke het gehoor
opvoerde in de echte feeststemming een
stemming van blijde dankbaarheid en
ernstige overweging tegelijk.
De eerw. redenaar riep voor den geest
de vreugde, die er is genoten in het kerk
gebouw door zoo talrijken in den loop van
een eeuw, de droefheid, die er is getroost,
de genade, die er is geschonken.
In dit kerkgebouw hebben de Katholie
ken, arm en rijk, jong en oud, zich één ge
weten in het medeleven, in vreugde, 't me
deleven in droefheid, in het samenvieren
der kerkelijke feesten.
In dit kerkgebouw heeft het voorge
slacht de genade gevonden, om het Ge
loof te bewaren. Dit geslacht kan er ook
vinden de genade, om het Geloof over te
leveren aan hen, die na ons komen.
De predikant schetste vervolgens, hoe
zwaar de verantwoordelijkheid is van de
genen, die leven in dezen tijd, waarin
openlijk verkondigd en gepropageerd
wordt, dat de menschheid zich moet los
scheuren van de Kerk, van Christus, van
God. De wereld kan alleen gered worden
door de Kerk. En de Kerk vormen w ij. De
Kerk is verdeeld in parochies, in parochie
kerken. De parochianen van deze jubilee-
rende kerk hebben de taak, het Geloof
zelf te beleven, en rondom hen uit te dra
gen. In de parochie-kerk worden hun de
middelen gegeven, de genaden geschonken,
om die taak ten uitvoer te brengen.
Met stille aandacht volgden allen den
gewijden redenaar in zijn bezielende en
overtuigende predicatie.
Het zangkoor heeft op zeer verdienste
lijke wijze de plechtigheid opgelubterd. Bij
het binnentreden van den Protonotarius
Apostolicus Mgr. Taskin werd door den
heer Theelen het Praeludium van Fillippo
Capocci op. 16 gespeeld.
Het koor zong onder het lof „Salutus hu-
manae Sa tor" voor jongens- en mannen
koor van Joh. Plag, het Gregoriaansche
„Ave Maris Stella", de antiphoon „Felix
es" voor jongens- en mannenkoor van A.
Wiltberger „Regina Coeli" (Grego-
riaansch), „Tantum Ergo" voor jongens- en
mannenkoor van Joh. Plag, Na het Lof
werd op het orgel gespeeld het postludium
„lm freien Stiel" van Robert Schweich,
op. 118.
De indrukwekkende godsdienstplichtig
heid werd na den zegen besloten met het
gezamenlijk zingen van een Maria-lied.
Vanavond om 8.15 uur wordt het Lof ge
celebreerd door den hoogeerw. heer De
ken Homulle en de predicatie gehouden
door den zeereerw. zeergel. pater mr. v.
d. Helm O.F.M.
Foto Slegtenhorst.
De wereld
in vogelvlucht
Zaterdagavond om 11 uur zal Mussolini
van het balkon van het Palazzo Venezia af
den nieuwen status van Abessynië, dat nu
„Italiaansch-Ooet-Afrika" b geworden, uit
eenzetten.
De Italiaansche bladen schrijven reeds
dat al geheele annexatie de eenige moge
lijkheid is, welke Italië kan aanvaarden,
zoodat men kan aannemen, dat het hier
op wel zal uitdraaien. Een soort protecto
raat of mandaat wenscht Mussolini blijk
baar niet en hij wacht niet eens de bijeen
komst van den Volkenbondsraad te Genè-
ve af, maar stelt de mogendheden voor het
feit, dat alles reeds in kannen en kruiken
is. Er blijft den Raad dan ook niets an
ders over, dan zich bij den nu eenmaal ge
schapen toestand neer te leggen.
Waarschijnlijk zal de Fransche delega
tie te Genève voorstellen, om een beslis-
sing over belangrijke vraagstukken uit te
stellen tot na de formatie van een nieuwe
regeering in Frankrijk en dan heeft Mus
solini inmiddels den tijd om zich onge
stoord in Abessynië te nestelen. Van ver
dere eventueele sancties zal hij zich wei
nig behoeven aan te trekken.
Een triest einde van de Volkenbonds
actie.
De Negus b inmiddeb te Haifa aangeko
men en doorgereisd naar Jerusalem. Zijn
spel b uit. Misschien gaat hij nog naar
Genève om daar zijn belangen te beplei
ten, maar hij zal wel aan doovemans deur
kloppen.
In Europa heerscht den laatsten tijd nu
eenmaal het systeem van het „voldongen
feit". Wie iets bereiken wil, doet het een
voudig, ook al schendt hij daarmee plech
tig bezworen verdragen. Het schijnt ook
de eenige manier om aan bepaalde toe
standen een einde te maken, want zooals
blijkt uit een pas uitgegeven communiqué
der Kleine Entente, is niemand geneigd
om eenmaal verkregen of afgedwongen
voorrechten prijs te geven of een verande
ring te brengen in een situatie welke
voordeel oplevert.
HET INTERIEUR VAN DE FEESTVIERENDE HARTEBRUG-KERK TE LEIDEN.
Motor met zijspan bij de
Vink verongelukt
Bestuurder gedood, twee
passagiers ernstig gewond
Na aanraking van trottoirband
te water gereden
Gbtermiddag te half zes heeft op den
Haagweg, tusschen de brug Ter Wadding
en de Oude Vink een ernstig motorongeluk
plaats gehad, i^aarbij de motorrijder werd
gedood en zijn twee passagiers vrij ernstig
warden verwond.
Omstreeks dien tijd reed de 54-jarige A.
R. W., directeur der Z.-H. verzekerings
maatschappij te Den Haag, met zijn mo
tor in de richting van de Vink, terwijl in
de duo waren gezeten de heeren P. C. K.,
een 59-jarige kantoorbediende, en diens 31-
jarige zoon H. J. K., beiden eveneens uit
Den Haag. Zij waren dien dag in Meppel
geweest en nu op weg naar hun woon
plaats.
Op de grens der gemeenten Leiden en
Voorschoten, welke gevormd wordt door
de brug ter plaatse schijnt er iets gebeurd
te zijn. Men vermoedt, dat de bestuurder
den hier vrij hoogen trottoirband heeft ge
raakt, waardoor hij aan het slingeren is
geraakt. In ieder geval reed hij eerst naar
links en toen naar rechts, om tenslotte
een heelen slag oan te maken. Hij is daar
bij van den rijweg door het grasgedeelte
gereden, vervolgens over het rijwielpad
en ten slotte over de berm van den weg.
HU heeft hierbij den bocht niet volledig
kunnen nemen, anders was de motor wel op
den weg gebleven. Nu reed hij met volle
vaart in de richting van de sloot, duikelde
echter niet of sloeg niet om, maar kwam
met een sprong in de sloot terecht, zoodat
hij op de wielen bleef staan.
De motorrijder moet vrijwel op slag ge
dood zijn ,want toen hulp kwam opdagen
gaf 'hij geen teeken van leven meer. De
twee andere personen waren bewusteloos.
De onmiddellijk ter hulp geschoten per
sonen begonnen onmiddellijk met pogin
gen in het werk te stellen om de slacht
offers op den wal te brengen. Dit ging ver
re van gemakkelijk. De motorrijder, die
zeer zwaar was, kon slechts door zes per
sonen van zijn motor gelicht worden. Hij
bleek reeds te zijn overleden. Zijn lijk werd
naar het lijkenhuisje op de Algemeene Be
graafplaats te Voorschoten overgebracht.
I De duopassagiers hadden zware in- en
I uitwendige verwondingen opgeloopen. De