No. 8411
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
27ste Jaargang
DINSDAG 5 MEI 1936
3)e £cld^elie(2oii^aiit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bg vooruitbetaling:
Voor Lelden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bi#
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeel in gen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 1 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V Nu niet zwijgen f
Dezer dagen lazen wij in een der Katho
lieke bladen, dat er in ons goede vader
land, in regeer-, bestuurs- en ambtenaren-
kringen, meer omkooperij plaats heeft, dan
men wel denkt. Hierop kwam de bewering
niet van de redactie zelf, maar van een
inzender, meenen we, neer. Een ander
Katholiek blad heeft er op gereageerd met
de vraag: noem ons concrete feiteji.
't Lijkt ons waarschijnlijk, dat op deze vraag
geen bevredigend bescheid zal worden ge
geven; want: die concrete feiten kent,
zal waarschijnlijk niet beginnen, zich te
beperken tot het uiten van algemeenheden.
't Is een voorrecht, als wij ons ver
gelijken met onze Duitsche buren en 't
is een doodgewoon recht, als wij de zaak
op zich beschouwen, dat wij, als wij zulke
feiten kennen, ze ook mogen publiceeren,
al betreffen ze een oud-minister of zelfs een
minister. Wij mogen v r ij u i t zeggen en
schrijven, wat waar is. Neen, natuurlijk
niet vrijuit insinueeren. De vrijheid, die
daartoe bestaat, is altijd nog veel te groot!
Als iemand met feiten weet te bewijzen óf
aannemelijk te maken, dat er omkooperij
heeft plaats gehad, al was 't van een mi
nister, dan mag hij dat doen; dan moet
ibij dat doen.
Wij zullen gaarne medewerken aan het
lofwaardig bedrijf van hem, die corruptie,
omkooperij in het daglicht stelt; als 't inder
daad een ernstig feit betreft en als de goede
bedoeling voorzit, de samenleving van dat
kwaad te saneeren. Wij zullen een dergelijk
feit eventueel, ook met diezelfde bedoeling,
verder publiceeren.
Maar er moet toch worden begonnen met
het noemen al is 't maar van één ernstig
feit door den gene, die insinueert of een
algemeene bewering lanceert.
In ons nummer van 4 April schreven we:
„En daarom vragen wij aan „Onze Vaan"
van de Kath. Dem. Partij met aandrang, om
in te trekken óf te bewijzen deze uitlating
in het laatste nummer:
Laten de heeren van de R. K. Staats
partij maar bij de corruptie van hun
eigen omgeving blijven. Daaraan heb
ben zij voldoende.
De redactie van „Onze Vaan", die deze
ernstige beschuldiging neerschrijft, mag
dat niet doen zonder te kennen meer
dere feiten, welke deze beschuldiging
gronden.
Zij publiceere deze feiten, als die feiten
er waarlijk zijn natuurlijk niet 'n enkel
fout dingetje hier of daar! dan zullen
wij deze ook publiceeren, om zoodoende
zooals gezegd mede te werken aan de
zuivering van het openbare leven van het
kwaad dier corruptie!
Wij zijn benieuwd!
Nu niet zwijgen!"
Aldus schreven wij 4 April.
Wij hebben nog niets naders in „Onze
Vaan" gelezen. Wij wachten nog af. En her
halen: Nu niet zwijgen!
De wereld
in vogelvlucht
MINISTER DE GRAEFF ZAL ZICH. NAAR
GENEVE BEGEVEN.
De vertegenwoordigers van Nederland,
de Skandinaafsche Staten en Finland, zijn
de de vijf staten, die tot dusver den zetel
in den raad van den volkenbond hebben
bezet welke thans door Denemarken
wordt ingenomen, zullen Zaterdag 9 dezer
te Genève bijeenkomen ter bespreking
van verschillende aangelegenheden, ver
band houdende met den volkenbond, wel
ke voor hun respectievelijke landen van
bijzondere beteekenis zijn. Tegen dien
zelfden dag is een bijeenkomst belegd,
waarop de vertegenwoordigers van Spanje
en Zwitserland aanwezig zullen zijn.
In verband met het bovenstaande zal
minister de Graeff zich in de tweede helft
van deze week naar Genève begeven.
De Negus heeft 'ich op den Britschen
kruiser „Enterprise" ingescheept met be
stemming naar Haifa in Palestina, waar hij
zich vermoedelijk te Jeruzalem zal vesti
gen. Tegelijk met hem heeft zich ook Ras
Nassiboe ingescheept, die nog juist op tijd
te Djiboeti aankwam. Zijn aankomst wijst
er op, dat de Abessijnsche tegenstand ook
aan het Zuidelijk front ineen gestort is.
Zoo kan men dus constateren, dat de
Italiaansche overwinning volkomen is.
Addis Abeba is overgeleverd aan de
plundering der benden, die de vrije hand
hebben nu elke regeering ontbreekt. De
buitenlaindsche legatie-gebouwen zijn
thans de toevluchtsoorden voor alle vluch
telingen.
Een verslagen volk.
Wat er nu verder in Abessinië gebeurt,
kan men zich wel denken, al staat het nog
niet vast, in welken vorm de Italianen er
hun bestuur zullen inrichten.
Belangrijker is wat er nu in Europa ge
beuren zal.
Wij zitten met de sancties, die halve
maatregelen, welke den oorlog niet hebben
kunnen verhinderen.
Mussolini heeft destijds gezegd, dat hij er
niet aan dacht, om later weer „gev. >n" te
doen tegen de landen, die hem hebben be
dreigd. De oude handelsverbindingen zul
len niet door hem worden hersteld. Dit
moet men natuurlijk met de bekende kor
rel zout aanvaarden, daar niets verander
lijker is dan de politieke mentaliteit.
Maar Engeland in allen geval zal veel
hebben te slikken. Het zond zijn vloot naar
de Middellandsche Zee om Italië te drei
gen. De vloot zal moeten worden terug
getrokken, wat een groot verlies aan pres
tige beteekent. Maar het zal veel water in
den wijn moeten doen, wat een nieuwe
aanslag op dat prestige moet worden ge
noemd.
Maar Engeland heeft nog moeilijker pro
blemen. Het Tsana-meer, dat nu in Ita
liaansche handen is en veel voor de eco
nomische welvaart beteekent! Dan de zee
weg, naar Indië, die met tlalië zal moeten
worden gedeeld, en de hegemonie in de
Middellandsche Zee, een object, dat in de
toekomstige wereldpolitiek een zeer groo-
te rol zal spelen.
De toekomst is duist
De Italiaansche overwinning in Oost-
Afrika heeft nog verdere consequenties.
Namelijk, dat Italië in Europa een ral gaat
spelen en vermoedelijk veel agressiever
dan voorheen. Het zal vermoedelijk de
hand reiken aan Duitschland en Duitsch-
land zal nu die hand aanvaarden, wetende,
dat een meer duurzaam accoord met Rome
een versterking van de Duitsche positie te
vens beteekent. En dan zal Engeland zich
daarbij moeten aansluiten, zij het ook met
groote concessies aan Italië.
Frankrijk wordt meer en meer geïso
leerd. Het staat met zijn linksche meer
derheid in het parlement en met zijn
vriendschap tot Rusland als een vereen
zaamde in Europa en het zal moeten ge-
doogen, dat Midden-Europa beheerscht zal
worden door Duitschland en Italië met En
geland op den achtergrond. De rol van
Frankrijk, gebaseerd op Versailles, is uit-
VARKENS-CENTRALE GEDAGVAARD.
Het heeft zelf meegeholpen aan zijn
eigen ondergang door Italië te steunen ten
koste van den Volkenbond.
Nieuw feuilleton
BINNEN TWAALF UUR
heet het feuilleton, waarvan wij heden de
publicatie aanvangen. Wij zullen u vast
verklappen, dat het een modern verhaal is
van.kidnapping, een verhaal dus van
de hoogste spanning.
Maar toch is dit verhaal, dat zich
BINNEN TWAALF UUR
afspeelt vooral interessant voor alle
jongemannen, die plotseling en op het eer
ste gezicht verliefd werden op „het mooiste
meisje der wereld" en voor alle getrouwde
mannen, die eens in hun jeugd eveneens
met dergelijke aanvechtingen te worstelen
hadden. Deze spannende geschiedenis van
menschenroof laat hier zien.... op welk
een wonderdadige wijze zij aan de in dit
verhaal beschreven moeilijkheden zijn ont
snapt.
Zal er nu meer licht komen?
Bij den Nederlandschen Bond van
groothandelaren in varkensvleesch en
groothandelaren tevens producenten van
spek en reuzel, bestonden reeds geruimen
tijd grieven tegen de varkenscentrale.
Speciaal verweet men haar, dat zij in
strijd met haar opdracht en haar bevoegd
heden, had ingegrepen op de binnenland-
sche markt, bevriende bedrijven gesteund,
ten aanzien van de prijzen een dumping-
politiek toegepast en voor de bonafide
grossiers de winstkansen had weggenomen,
althans verminderd.
Alle pogingen om van regeeringszijde
hulp tegenover de varkensoentrale te ver
krijgen, bleven zonder succes.
Wel verklaarde het regeeringsbureau,
toen in Januari 1933 een achttal landelijke
bonden van belanghebbenden een adres
richtten tot den minister van economische
zaken en arbeid, met het verzoek het daar
heen te leiden, dat de N.V.C. zich verder
zou onthouden van levering van varkens
en deelen van varkens voor de binnenland-
sche voorziening, in een schrijven d.d. 3
Februari 1933, dat vanaf 6 Februari 1933
door de N.V.C. niet meer voor haar reke
ning zou worden gegrossierd, maar op den
zelfden dag sloot de N.V.C. een contract
af met de N.V. Engrosslachterij „Welling"
omdat de regeeringscommissaris, ir. Lou-
wes, van meening was, dat er meer dan
voldoende baconbedr ij ven waren en deze
meer heil zag in het bezit van een groote
grossierder ij voor het binnenland, hetgeen
hij een voornamer boerenbelang achtte,
(blz. 12 rapport-Beumer).
De oommissie Beurner zegt dan van de
ze mededeeling, dat deze ten eenenmale
in strijd met de feiten was. Waar de com
missie- Beumer verder op blz. 14 van haar
rapport vermeldt, ,dat over de financieele
resultaten die het contract dreigde op te
leveren, op 10 Juli 1933 door den crisis-
accountantsdienst een verontrustend rap
port werd uitgebracht, hetwelk aan de N.
V.C. aanleiding gaf, om op 21 Juli 1933
aan de A.B.T.B. te schrijven, dat het voor
een voortzetting van de samenwerking tus-
schen partijen volstrekt noodzakelijk was,
dat het bedrijf van de N.V. Engroshandel
„Welling" vanaf heden geen verlies meer
zou opleven, is het duidelijk, dat de bo
nafide bedrijven belangrijke schade van
dit op staatkosten concurreerende en met
verlies werkende bedrijf moesten onder
vinden.
Toen nu de tegenwoordige minister van
landibouw en visscherij in deze nieuwe hoe
danigheid optrad, heeft het bestuur met
zyn rechtskundigen adviseur een speciale
audiëntie aangevraagd, en op deze audiën
tie den gang van zaken uiteengezet.
Men vond bij den minister een willig
gehoor en de minister gaf te kennen, dat
het hem gewenscht voorkwam, dat boven
genoemde bond een verzoek zou indienen,
tot instelling van een onpartijdige commis
sie, aan welke hij de grieven terzake van
deze dumping door de varkenscentrale toe
gepast, zou voorleggen en die hem dan
verder zou kunnen adviseeren.
Zelfs gaf de minister in overweging om
in het schrijven, waarin het desbetreffen
de verzoek zou worden gedaan, de aandacht
van den minister te vestigen op een lid,
dat hij in deze commissie zou kunnen be
noemen. Naar onze opvatting beteekende
dit, dat de bond een lid zou kunnen voor
rechter uit te lokken. Met algemeene stem
men werd daartoe besloten.
Waar verder uit het rapport der com-
missie-Beumer blijkt, dat de N.V. Uit-
hoornsche baconfabrieken (onderdeel van
het Zwanenburg-concern) voor de door
haar geslachte varkens in de periode waar
over onderzoek plaats vond (15 Augustus
1932—31 Maart 1934) 3.3 ct. per K.G. min
der betaalde dan de bedrijven, welke op de
vrije markt hun varkens moesten koopen
en dit bij een gemiddelde slachting van
pl.m. 263 per week maar even een verschil
uitmaakt over genoemde periode van ruim
84.000, is het duidelijk, dat het hier om
zeer belangrijke bedragen gaat, waar de
leden van genoemden bond naar schatting
ongeveer het tienvoudige van gemeld aan
tal slachtten.
Dezer dagen zal tot dagvaarding van de
Varkenscentrale in liquidatie worden over-
DE OMZETBELASTING ZAL WORDEN
VERHAALD OP ANDER DAN
„GEWOON" BROOD.
Naar men ons mededeelt, is vanwege het
departement van financiën aan de werk
geversorganisaties in het bakkerbedrijf
medegedeeld, dat de tot dusverre gebrui
kelijke vrijstelling van omzetbelasting op
alle brood met ingang van 15 Mei wordt
ingetrokken, voor zoover het betreft ander
brood, dan zooals dat in eenvoudigen, ter
plaatse gebruikelijken vorm en zonder
toevoeging van bijzondere nut- of genot-
verhoogende grondstoffen, tot de gebrui
kelijke dagelijksche volksvoeding behoort,
en deswege gerekend kan worden deel uit
te maken van de eerste levensbehoefte.
De gevolgen van een en ander zijn, dat
krentenbroodjes, koffiebroodjes, vlinders,
kadetten, gewoon krentenbrood, luxe
broodjes, duitsch brood, kortom alles, wat
afwijkt in vorm en smaak van het eerste
volksvoedsel, voortaan belast zullen zijn.
De gewijzigde opvatting ten aanzien van
de vrijstelling van omzetbelasting is het
gevolg van een uitspraak der tariefcom
missie, waarbij de tot dusver geldende rui
me interpretaties van het begrip brood in
den zin der omzetbelastingwet, verlaten
werd.
De Ned. Ver. van Werkgevers in het
bakkersbedrijf schrijft ons, naar aanleiding
van deze kwestie, dat er in de huidige
tijdsomstandigheden niet aan te denken
valt, deze lasten op den consument af te
wentelen. Zij komen dus wederom geheel
voor rekening der bedrijven. Mede door de
drukkende landbouwcrisismaatregelen
op het brood rust een belasting van ruim
4 cents en de hooge sociale lasten, wel
ke door de arbeidswet 1919 en de regee-
ringsmaatregelen nadien op het grootbe
drijf zijn gelegd, moet deze nieuwe belas
ting als onduldbaar worden gekwalificeerd
aldus de Ned. Ver. van Werkgevers.
Ook het kleinbedrijf zal de zwaarte dezer
last voelen.
De oommissie uit het bestuur van ge
noemde vereeniging dacht, dat er eindelijk
een kans was, om van regeeringswege recht
te verkrijgen, waar alle pogingen bij ir.
Louwes en het bestuur der varkensoentrale
schipbreuk hadden geleden.
In verband met de plaats gehad heb
bende audiëntie werd het verzoek inge
diend en wat het lidmaatschap van bedoel
de commissie betreft, de aandacht van den
minister gevestigd op den adj.-directeur
van het gemeentelijk abattoir te Amster
dam.
De zaak bleef daarop geruimen tijd rus
ten.
Eindelijk kwam van den minister be
richt, dat de minister niet bereid was tot
benoeming van een commissie over te
gaan, daar deze zaak behandeld was in het
rapport van de commissie-Beumer.
Dit antwoord bevreemdde het bestuur
Nu alle pogingen om in der minne, bui
ten een procedure, door een onpartijdige
commissie een oplossing te verkrijgen, af
stuiten op bovenvermelde weigering, heeft
de rechtskundige adviseur der vereeniging
geadviseerd, terzake van de gestie van de
varkenscentrale een beslissing van den
CONCERTAVOND KLEINE STADSZAAL
Hugo Kander-Velden en Wolffgang Kander
Evenals vorige jaren zal de bekende blin
de pianist Hugo Kander-Velden ook dit
jaar een concertavond geven en wel op 12
Mei a.s. in de kleine Stadszaal, des avonds
te 8.15 uur.
Als bijzonderheid moet vermeld worden,
dat zijn zoon, de 14-jarige Wolffgang Kan
der, die reeds met groot succes in verschil-
14-JARIGE FLUITIST HUGO KANDER
lende groote steden opgetreden is, zijn me
dewerking zal verleenen.
Reeds in zijn prilste jeugd toonde zich
de buitengewoon musicale aanleg van den
jeugdigen kunstenaar en werd deze met
groote zorg aangekweekt.
Zijn leermeester is Jan Prins van het
Residentieorkest.
Wij gelooven dan ook wel, dat velen
hun belangstelling blijk zullen geven, om
dat een heel bijzondere avond den bezoe
ker wacht.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Negus scheep gegaan naar Haifa.
(2de blad).
Morgen groote oproep tot het geheele
Italiaansche volk ter viering van de over
winning. (2de blad).
Worden de sancties thans spoedig opge
heven? (2de blad).
Défilé te Leuven langs de baar van pa
ter Damiaan. (2de blad).
De roode terreur in Spanje. (2de blad).
BINNENLAND.
Onze minister van Buitenlandsche Zaken
begeeft zich naar Genève. (1ste blad).
In den vervolge zullen verschillende
soorten brood niet meer zijn vrijgesteld
van de Omzet-belasting. (1ste blad).
De Varkens-Centrale is gedagvaard na
mens den Nederlandschen Bond van groot
handelaren in varkensvleesch, enz. (1ste
blad).
Bij een zandin storting te Nuth werden
een moeder en haar zoon bedolven; de
moeder is gestikt. (1ste blad).
Het slachtoffer van den moordaanslag te
Meppel is overleden. (Gem. Ber., 3de
blad).
Bij een auto-ongeluk onder Oldebroek
werden twee geneesheeren en hun echtge-
nooten gewond; een der geneesheeren over
leed. (Gem. Ber., 3de blad).
LEIDEN.
De plannen voor de a.s. 3-October-vie-
ring. (1ste blad).
De toestand in Abessynië.
DE ITALIANEN NOG NIET BINNEN
GERUKT IN ADDIS ABEBA.
ROME, 5 Mei. (A. N. P.). De eerste on-
derdeelen van de gemotoriseerde kolonne
heeft thans de Erythreaansche kolonne be
reikt, welke reeds eenige dagen in de na
bijheid van de hoofdstad vertoeft.
Beide groepen, die langs verschillende
wegen vanaf Dessie oprukten, begroetten
elkaar op uitbundige wijze.
Vermoedelijk zullen eerst de andere een
heden worden afgewacht, alvorens de troe
pen de stad zullen binnenrukken óp de
vooraf bepaalde wijze.
De divisie Saubadia, waarvan de naam
herinnert aan het koninklijk huis, zal de
eer hebben het eerst de stad binnen te
trekken.
Niettegenstaande de hardnekkige geruch
ten, welke gisteren te Rome de ronde de
den, is gisteren geen enkel Italiaansch of
inlandsch soldaat in de stad geweest. Het
opperbevel verlangt dat eerst de Italianen
binnenrukken en tot gisteren bevonden zich
slechts inl&ndsche troepen bij de hoofd
stad.
ALLE FRANSCHEN ONDERGEBRACHT
IN DE FRANSCHE LEGATIE.
PARUS, 5 Mei. (A. .N P.). Volgens
de laatste telegrammen uit Addis Abeba
zijn thans alle Fransche onderdanen vei
lig ondergebracht in de Fransche legatie.
Gisteravond is Ras Hailoe, de gouverneur
van Godjam met 150 man welgewapende
en gedisciplineerde troepen de stad bin
nengerukt. De Europeanen hopen dat zij
de plunderaars kunnen bedwingen.
Te Addis Abeba weet men nog niets van
het oprukkende Italiaansche leger.
De Fransche regeering heeft een telegram
gezotnden aan den Franschen gezant te
Addis Abeba, waarin zij hem geluk-
wenscht en bemoedigt.
Uit Djiboeti wordt vernomen, dat de
Euroepanen, die een toevlucht hebben ge
zocht in het station gisteren twee berich
ten naar Djiboeti hebben gezonden. Hier
in werd medegedeeld, dat in den nacht de
fusillade was verminderd. Zonder moeite
werd een bende plunderaars afgeslagen.
De Fransche legatie zond een auto met ge-
wapenden, die meedoogenloos het vuur
