DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
ONTWERP - VESTIGINGSWET
THANS VERSCHENEN
27ste Jaargang
DINSDAG 24 MAART 1936
No. 8376
S)e Ceidóehe (Bou/fca/rit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11'
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Adverteotiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V Men vraagt om „een princi-
piëel geluid"
Daar zijn er ondjer de katholieken, die
van de Kerkelijke Overheidi liever geen uit
spraken hebben op een terrein, dat niet d i-
r e c t kerkelijk is, in zaken, die niet totaal
van godsdienstigen aard zijn.
't Zijn katholieken, die zij 't dan ook
onbewust de waarde van den Godsdienst
miskennen, de taak van de Kerk onder
schatten.
De Godsdienst moet heel het leven
dragen en bezielen. De Kerk is de leidster
•bij alle waarlijk groote levensvragen, die
uiteraard van invloed zijn voor ons gods
dienstig leven.
Och, anderen zoo vele anderen!
verlangen naar de leiding van een Kerk in
die groote levensvragen....
In het vrijzinnig-godsdienstige weekblad
„Opbouw" wijst ds. Faber op het feit, dat
verschillende kerkgenootschappen htm ver
houding ten opzichte van den N.S.B. heb
ben afgebakend en de grens „scherp heb
ben getrokken".
En dan vervolgt hij1:
„Hier komt de vrijzinnige wereld
weer onbekommerd .achteraan. Zij
denkt over de problemen, die hier lig
gen, blijkbaar niet na. Voor „ketter-
jagerij" voel ik in het minst niet. Ook
geloof ik, dat de problemen, die hier
liggen, voor ons moeilijker zijn, dan
men vaak meent. Maar men zou zoo
gaarne eens een doelbewust, principieel
geluid willen hooren uit de plaatsen,
waar onze „leiders" zich plegen te ver
zamelen. Uit de Remonstrantsche Broe
derschap hebben wij een goede „verkla-
klaring" hieromtrent, in de vrijzinnige
jeugdbeweging heeft men zijn houding
ook wel ongeveer bepaald. Maar wij
zouden het vraagstuk eens wat meer
algemeen en wat meer concreet gesteld
willen zien. Ook a.1 zou men wellicht
niet tot een exacte grensbepaling kun
nen komen. We zouden weten, waar wij
aan toe waren".
Het liberale blad „De Avondpost", het
welk deze opmerkingen overneemt, schrijft
er bij:
Zou hier niet een taak liggen voor
de Centrale Commissie voor het Vrij
zinnig Protestantisme?
In vrijzinnig Protestantsche kringen heeft
imen klaarblijkelijk behoefte aan een soort.
Protestamtsch „Bisschoppelijk Mandement"
betreffende Nationaal Socialisme!
V Vestigingseischen
Ingediend is een wetsontwerp, betreffen
de vestigingseischen voor „middenstands-
zaken".
Als iemand een „middenstandszaak" wil
beginnen, zal hij moeten voldoen aan zekere
eischen van credietwaardigheid, handels
kennis en vakbekwaamheid.
Uitstekend! 't Is een maatschappelijke
ramp, dat iedereen maar „een zaak" kan
beginnen, een tijdje leven en in dien tijd
zijn „collega's" schade berokkenen, om dan
weer te verdwijnen, om dan te beëindigen
zijn bestaan als „middenstander", hetwelk
feitelijk bekostigd is door zijn credietgevers.
Uitstekend is de strekking van het wets
ontwerp, dat bedoelde maatschappelijke
wantoestanden wil uitsnijden.
Maar.hoe zal deze strekking verwer
kelijkt worden? Hoe zal men in de prac-
tijk de beoogde eischen concretiseeren, de
candidaten daaraan toetsen?
Het wetsontwerp laat ons hieromtrent
raden! De Middenstandsraad zal de vesti
gingseischen moeten vaststellen; doch niet
voor een bepaald bedrijf dan nadat uit dat
bedrijf daarop is aangedrongen. De betrok
ken Kamer van Koophandel zal onderzoe
ken en beslissen.
't Is alles nog vrij vaag.
Eerlijk gezegd, de resultaten van de goede
bedoeling, welke het wetsontwerp heeft,
schijnen ons héél ver weg te liggen.
Wij hopen echter, dat dank zij ook de
activiteit uit middenstandskringen zelf
de practijk zal bewijzen, dat we nu de zaak
te donker inzién!
De wereld
in vogelvlucht
De Duitsche regeering heeft nog niet ge
antwoord op de voorstellen, vervat in het
te Londen opgestelde accoord der vier Lo
carno-statenMen verwacht dat antwoord
vandaag, daar von Ribbentrop, de leider
der Duitsche delegatie, heden weer van
Berlijn naar Londen terugkeert en Hitier
vanavond een groote rede houdt in de
Deutschland-halle te Berlijn. Uit het feit,
dat von Ribbentrop zelf naar Londen te
rugkeert, leidt men af, dat de Duitsche re
geering niet volstaan zal met een afwijzing
der voorstellen zonder meer, doch tegen
voorstellen heeft geformuleerd, waarover
zij te Londen wil onderhandelen.
Eden heeft gisteren in het Lagerhuis me
degedeeld, dat hij van de Duitsche regee
ring een bijdrage verwacht tot venbetering
van den toestand. Flandin verklaarde ech
ter in de Fransche Kamer, dat hij niet naar
Londen wilde terugkeeren om over even-
tueele Duitsche tegenvoorstellen te onder
handelen.
Het wachten is nu op den inhoud van het
Duitsche antwoord.
De Commissie van Dertien heeft gisteren
aan de Madariaga en Avenol opgedragen
zich in verbinding te stellen met Italië en
Abessynië om besprekingen met de beide
oorlogvoerende partijen voor te bereiden.
In Engeland is men sceptisch gestemd over
de vooruitzichten.
Mussolini heeft gisteren bij gelegenheid
van den 17en verjaardag van het fascisme
plannen ontvouwd inzake een economische
reorganisatie van Italië, ten einde Italië
onafhankelijk te maken van het buiten
land.
LANDROUW-CONSULENT
IR. A. A. NEEB.
Officieel afscheid door de landbouw
organisaties.
Door het bereiken van den 65-jarigen
leeftijd zal de heer ir. A. A. Neeb op 1
April as. zijn functie als Rijkslandbouw-
oonsulent voor noordelijk Zuid-Holland
neerleggen.
In 1896 werd de heer Neeb tot directeur
van de Gerard Adr. van Swieten Land-
bouwvakschool te Willemsoord (Overijsel)
benoemd. Tot 1901 bleef hij aan deze school
verbonden. Met medewerking van hem
werd in dezen tijd hier de Coöp. Steen wij-
kerwold gesticht, thans een der grootste
coöperaties.
Na van 1901 tot 1916 leeraar en directeur
van de Rij kslandbouw winterschool te
Dordrecht te zijn geweest, werd hij in 1916
tot rijkslandbouwoonsulent benoemd.
In 1917 was hij gedurende eenigen tijd
gedetacheerd aan het departement van
Landbouw. Nijverheid en Handel. Daarna
werd hem noordelijk Zuid-Holland als
ambtsgebied toegewezen, alwaar hij tot he
den werkzaam was.
Tijdens de jaren van zijn consulentschap
is er in Zuid-Holland, wat de landbouw
betreft een zeer groote vooruitgang te be
speuren, welke onder zijn leiding tot stand
is gekomen.
Memoreeren wij enkele feiten: Met de
ontwatering was het treurig gesteld, de on
doelmatigste begrippen waren er op vee-
voedingsgebiéd, terwijl de bemesting zeer
veel te wemschen overliet.
Op dit terrein is door ir. Neeb zeer veel
werk verricht tot steun van den landbouw.
Het is de overtuiging, die hij steeds voor
oogen hield, ni. dat er, hoewel er veel ver-
Vergunning voor ieder, zich te vestigen in
detailhandel, ambacht o£ kleine nijverheid,
mits hij daartoe de noodige vereischten bezit.
Vergunning wordt afhankelijk gesteld van
credietwaardigheid, handelskennis en vakbe
kwaamheid.
Verheffing vak voornaamste doel
DRIE HOOFDEISCHEN
Kamers van Koophandel zullen
vergunningen verleenen.
Verschenen is thans het reeds verwach
te wetsontwerp, houdende regeling betref
fende het vestigen van inrichtingen, waar
in eenige tak van detailhandel, ambacht
of kleine nijverheid zal worden uitge
oefend (het z.g. „vestigingsontwerp").
In de toelichtingen lezen wij o.m.:
De Regeering is van gevoelen, dat de
te nemen maatregelen ter verlichting van
de lasten van den middenstand alleen dan
doel zullen treffen, indien zij gaan in de
richting van duurzame verbetering en mits
dien daarvan ook voor minder ongunstige
tijden nuttig effect mag worden verwacht.
De vrijheid van vestigiging, welke tot
nu toe in detailhandel, ambacht en kleine
nijverheid, in welke branches het midden-
standsbedrijf nog altijd de overhand heeft,
geldt, heeft juist hier veelal andere dan
gunstige gevolgen gehad. Zoo is geenszins
nieuw de klacht, dat het aantal dergenen,
die met weinig of geen vak-of koopmans
bekwaamheid als zelfstandig ondernemer
een zaak beginnen, alle perken te buiten
gaat. Mogen al enkelingen slagen, groot is
het aantal dergenen, die bij gebrek aan
kennis en ervaring teleurgesteld uitkomen
en zoodoende het weinige kapitaal, dat zij
als inzet in den strijd om een zelfstandig
bestaan konden bijbrengen, inboeten. Van
mededinging, die een heilzame, selectee-
rende werking uitoefent, tot een rationee-
ler bedrijfsbeheer leidt of de kosten van
voortbrenging op een lager peil brengt, is
hier geen sprake.
Veeleer wordt aldus een ongezonde con
currentie in de hand gewerkt, kapitaal
vernietigd en door vermindering van de
omzetten per onderneming daling der kos
ten belemmerd, wellicht zelfs prijsverhoo-
ging teweeggebracht.
Alleen wie met het bovenstaande reke
ning houdt, begrijpt waarom de gemiddel
de levensduur der winkelzaken ontstellend
kort, hun sterftecijfer ontstellend hoog is.
Tijdens een in acht gemeenten ingesteld
onderzoek naar het euvel der uitverkoo-
pen verdwenen er in 16 weken tijds 61
van de 2049 winkels, waarover zich het
onderzoek uitstrekte.
WAT HET DOEL IS
Teneinde in deze toestanden verbetering
te verkrijgen, stelt de minister van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart zich ten
doel het verkrijgen van meer waarborgen
inzake deskundigheid en financieele draag
kracht van hen, die beoogen zich in ge
noemde takken van bedrijf als onderne
mer te vestigen.
De toeleg is daarbij niet, te waarborgen
dat slechts volkomen voor hun taak bere
kende personen zich vestigen, maar alleen
den grooten stroom van ongeschiktheid te
keeren, die zich bij voorkeur juist in deze
zone van het economisch leven plegen te
wagen.
Verheffing van het vak is een der voor
naamste gedachten, die de minister aldus
wenscht te verwezenlijken. Daarnevens
ziet hij in een regeling in dezen trant de
mogelijkheid, zij het langs indirecten weg,
de in verschillende branches van het klein
bedrijf bestaande overbezetting tegen te
gaan.
Aan dezen modus geeft de minister, al
thans voor het kleinbedrijf, verreweg de
voorkeur, boven een rechtstreekschen af-
beterd werd, nog steeds zeer veel op ver
betering wachtte, die gemaakt heeft, dat
hij voor zijn ambtsgebied zoo veel heeft
kunnen zijn.
Er heeft zich een comité gevormd uit de
leden van de landbouworganisaties om offi
cieel van ir. Neeb afscheid te nemen.
Dit afscheid zal plaats hebben op 27
Maart a.s., (dit is n.l. de laatste zitdag in
Leiden van den heer Neeb) in hotel Rijn
land, v.m. 11 uur. Wij twijfelen niet of zeer
veel personen, die den heer Neeb gedu
rende zijn consulentschap hebben leeren
kennen, zullen deze gelegenheid om af
scheid van hem te nemen, benutten.
weer, die met inschakeling van het z.g. be
hoefte-element de toestrooming van nieu
we, levenskrachtige elementen in den
weg zou staan.
Gezond maatschappelijk inzicht gebiedt,
naar het den minister voorkomt, met be
trekking tot het onderhavige vraagstuk te
streven naar een regeling, die aan de
Overheid geen andere taak toekent dan het
bevorderen, steunen en bekrachtigen van
hetgeen uit het bedrijfsleven zelf is opge
komen.
Hieruit vloeit aanstonds voort, dat geen
sprake zal kunnen zijn van eenig initiatief
ten deze door de Overheid te nemen in
branches, waarin de bedrijfsgenooten zelf
in dit opzicht tot dusverre in gebreke ble
ven.
DE GRONDSLAGEN
De grondslagen der regeling, welke in
het ontwerp is vervat, zijn hiermede in
algemeenen zin aangaeduid. Prmcipieele
handhaving der vrijheid van bedrijf voor
den détailhandel, het ambacht en de kleine
nijverheid zóó, dat het zonder uitzondering
aan ieder, die aan bepaalde minima van
deskundigheid en credietwaardigheid vol
doet, vrijstaat zich te vestigen, is daarvan
de markante trek.
De minister acht het gewenscht, duide
lijk tot uiting te doen komen, dat geen ver
gunning vereischt zal zijn in het geval, dat
de inrichting eenvoudig wordt verplaatst.
WAT WORDT GEëlSCHT
Art. 3 betreft de kern der beoogde rege
ling: het verkrijgen eener vergunning
wordt hier n.l. afhankelijk gesteld van het
antwoord op de vraag, of degenen, die bij
de vestiging der inrichting daarvan de
leiding zullen hebben, voldoen aan zekere
minimum-eióchen van credietwaardigheid,
handelskennis en vakbekwaamheid, der
halve zoodanige minima, als in het alge
meen voor het slagen van een onderne
mer onmisbaar zijn.
Dat vestigingeischen niet zullen worden
vastgesteld, dan nadat de Middenstands-
raad omtrent deze belangrijke aangelegen
heid is gehoord, ligt voor de hand.
In verband met het gewicht van de be
slissingen der Kamers van Koophandel en
Fabrieken, die vergunningen voor vesti
ging verleenen, is beroep opengesteld en
wel bij den Minister, die met de uitvoe
ring van deze wet zal zün belast.
De regeling ten aanzien van de voort
zetting van het in een inrichting uitge
oefende bedrijf brengt een eigenaardige
moeilijkheid met zich mede, welke die ten
aanzien van de vestigiging van een zoo
danige inrichting niet kent.
Alvorens tot vestiging wordt overgegaan,
kan het verkrijgen der betreffende ver
gunning daartoe worden afgewacht: ten
aanzien van de voortzetting van het be
drijf kan zulks in bepaalde gevallen niet
wel mogelijk zijn, n.l. indien de omstan
digheden medebrengen, dat de gelegen
heid ontbreekt, om nog tijdig een vergun
ning aan te vragen of te verkrijgen of in
dien bij overlijden b.v. de voortzet
ting reeds een feit is, alvorens tot aan
vrage der vergunning kan worden over
gegaan.
Het wil den minister voorkomen, dat het
hiertoe het beste is, de Kamer van Koop
handel en Fabrieken een voorloopige ver
gunning te doen verleenen, welke bij het
verleenen der definitieve vergunning door
deze laatste zal worden vervangen. De
voorloopige vergunning sanctionneert de
voortzetting op het tijdstip der wijziging.
Het niet nakomen van de voorschriften
dezer wet dient te worden gestraft als
overtreding.
Een bijzondere regeling eischt het geval,
waarin een verguning door misleiding van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken
is verkregen. De vergunninghouder heeft
zich dan toegang van het betreffende be
drijf weten te verschaffen zonder dat is
komen vast te staan, dat aan de daarvoor
gestelde eischen in feite door hem wordt
voldaan. Het belang van het bedoelde be
drijf, in het licht van de onderhavige re
geling gezien, brengt mede, dat de op grond
van onjuiste gegevens toegelaten onder
nemer daaruit kan worden verwijderd.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Berlijn heeft nog niet geantwoord op ae
Londensche voorstellen. Von Ribbentrop
keert heden naar Londen terug. (2de blad).
De Commissie van Dertien heeft de Ma
dariaga en Avenol opgedragen contact tot
stand te brengen met Italië en Abessynië.
(2de blad).
Economische reorganisatie in Italië. (2de
blad).
De nieuwe protocollen van Rome getee-
kend. (2de blad).
BINNENLAND.
Herderlijk schrijven van Z. H. Exc. Mgr.
J. de Jong. (2de blad).
Wetsontwerp inzake vestiging van klei
ne zelfstandigen. (1ste blad).
Overleden is de zeereerw. Pastoor J. W.
B. Nagel te Rotterdam. (Kerkn., 3de blad.)
Bij een grooten brand te Eist werd een
loodsen-complex van 2500 M2 een prooi der
vlammen. (3de en 1ste blad).
Nadere bijzonderheden omtrent de on
regelmatigheden bij de Ned. Aardappelen
centrale (3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het Belgisch voetbalelftal voor den wed
strijd tegen Nederland samengesteld. (3de
blad).
DE GROOTE BRAND TE ELST.
Omtrent den brand te Eist (men zie
Gem. Berichten, 3de blad) vernemen wij
nog het volgende:
Het vuur werd ontdekt in het midden
stuk en breidde zich uit tot het van oude
ren datum dateerende veilinglokaal, om
daarna over te slaan naar het andere ge
deelte der mandenloodsen, waardoor pl.m.
275.000 fruitbushels verloren zijn gegaan.
Een geluk is het te noemen, dat met
het oog op het a.s. fruitseizoen deze voor
raad voor de grootste fruitveiling van ons
land nu nog kan worden aangevuld. Het
ingebouwde veilinglokaaltje zelf had voor
deze streek een zekere historische waarde,
omdat daarin in 1903 de eerste veilingen
plaats vonden, die als voorlooper dienden
voor het uitgebreide veilingwezen, waar
aan de handel in ooft en groente in deze
omgeving groote behoefte had gekregen.
In het verbrande gedeelte .werd in 1912
de groote internationale fruitten toonstel
ling gehouden, welke werd geopend door
wijlen minister Talma en bezocht werd
door H. M. de Koningin en wijlen H. M. de
Koningin-Moeder.
Te ongeveer vijf uur hedenmorgen kon
de Arnhemsohe brandweer, die onder lei
ding stond van haar commandant, den heer
Jonker, naar Arnhem terugkeeren. De
Elster brandweer blijft echter nog steeds
in actie voor nablussching, welke nog den
geheelen dag zal moeten duren
Aan de overzijde van het uitgebrande ge
deelte heeft men nog een gebouw van pl.m.
7500 M.2 oppervlakte kunnen behouden,
waarin het bedrijf wordt voortgezet al is
het dan ook op de oorspronkelijk primi
tieve en verouderde wijze.
Door de windstilte heeft de gevreesde
uitbreiding van den brand geen voortgang
kunnen vinden eri zijn de in de onmid
dellijke nabijheid gelegen kapitale boerde
rijen, waarvoor groot gevaar bestond, be
houden gebleven.
Op het terrein van den brand waren
aanwezig mr. Baron Speyart van Woerden,
substituut-officier van justitie bij de Ar
rondissementsrechtsbank te Arnhem, de
burgemeester van Eist, de heer W. Th. de
Leeuw, de burgemeesters van Bemmel en
van Westervoort.
Zij, die zich vanaf heden
abonneeren op „De Leidsche
Courant" ontvangen de num
mers tot 1 April a s. oratis
