DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
27ste Jaargang
DONDERDAG 6 FEBRUARI 1936
No. 8336
S)e CekiaeheSoii/fca/itt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. lï
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
BINNENLAND
Eerste Kamer
Crisis-Hypotheekaflossings-
wet goedgekeurd
De Eerste Kamer heeft gisteren de be
sprekingen over de Crisis-Hypotheekaflos-
singswet voortgezet.
De heer Droogleever Fortuyn
(lib.) meent, dat de regeering de omstan
digheden der hypotheekbanken veel te licht
opvat. Zij zullen een tot de helft geredu
ceerde aflossing krijgen, maar haar eigen
verplichtingen zijn belangrijk grooter.
De heer de Marchant et d'Ansem-
bourg (n.s.) acht de leenrente ethisch
ongeoorloofd. Het ontwerp bevoordeelt het
geldkapitaal boven het vast bezit.
De heer Diepenhorst (a.-r.) had er
de voorkeur aan gegeven dat de regeering
aansluiting had gezocht bij de vrijwillige
bemiddelingsoommissie. De regeering be
werkte althans, dat de kantonrechter con
tact zoekt met de bemiddelings- en contact
commissie.
De heei de Gyselaar (c.h.) is piin-
cipieel tegen het ontwerp.
Minister van Schaik herinnert er
aan, dat het wetsontwerp alleen is inge
diend om te voorkomen, dat hypothecaire
debiteuren noodeloos worden opgeofferd.
De regeering wil niet de hoofdsommen aan
tasten Spr. waardeert het werk der be
middelingscommissie, doch kan deze niet
stellen in de plaats van den kantonrechter.
Na re- en dupliek wordt het wetsont
werp aangenomen met 38 tegen 5 stem
men. Tegen de nat.-soc. en de heeren de
Gijzelaar (c.h.) ter Haar (c.h.) en de
Jong (r.k.).
Aan de orde waren daarna de algemeene
beschouwingen over de Ryksbegrooting.
Na een rede van den heer Van E m b-
den (v.d.) kwam aan het woord de heer
Van Lanscnot (r.k.). Spr. zeide, dat
de overheersching van de economie in het
staatsbestel ons leelijke parten speelt in
de toepassing van het parlementaire stelsel.
De zenuwen van den Nederlandschen be
legger zyn niet tegen een kabinetscrisis be
stand. In andere landen is dat anders. Spr.
tmeente kunnen zeggen dat pond en dollar
reeds zyn gestabiliseerd. Tengevolge van de
onzekerheid op monetair gebied werkt het
parlementaire stelsel onzuiver. Maar dit
geeft den nat. soc. nog geen recht om nu
maar een totale verandering van ons hui
dige stelsel te bepleiten. Want hun stelsel
beantwoordt niet aan onzen volksaard, aan
den vrijheidszin van ons volk. Onze voor
vaderen hebben tachtig jaren voor hun vrij
heid gevochten Zouden wij dan nu de dic
tatuur binnenhalen.
Het Plan van Arbeid acht spr. niet voor
uitvoering vatbaar. Spr. constateert dit met
leedwezen, niet met leedvermaak.
Uitoefening \an den staatstaak zonder
leenen staat er in het program van de
N.S.B. Spr. is benieuwd hoe de heeren dit
willen doen en hoopt op een klare uiteen
zetting. Want hier vullen praatjes geen
gaatjes. Verhooging van belasting? Spr. ziet
de gezichten van de volgelingen der N.S.B.
al!
Spr herinnert aan hetgeen hij gezegd
heeft bij het optreden van dit extra parle
mentair kabinet op breede basis; naarmate
die basis breeder is zal de positie van het
kabinet kwetsbaarder zijn. Het beroep van
den premier om meer eendracht was sym
pathiek maar het politieke duiveltje komt
altijd om den hoek kijken. Spr. noemt het
defensievraagstuk paragraaf 12 van de on-
derwijsbezuiniging welke paragraaf nu op
een zijspoor is geleid waarvan spr. hoopt
dat het geen dood spoor zal blijken te zijn.
Spr is het inzake deze paragraaf 12 geheel
eens met de rechterzijde der Tweede Ka
lmer.
De heer De Savornin Lobman
kan zich in groote trekken met het beleid
der Regeering vereenigen.
De vergadering werd verdaagd tot heden
morgen.
HET BLOEMBOLLENSURPLUS.
De uitkeering van de minimumprijzen.
Naar het „Hbld." verneemt is de beoor
deeling over de al dan niet uitkeering van
85% der minimumprijzen voor het bloem-
bollensurplus opnieuw in het college van
Regeeringscommissarissen besproken. Na
eenige bespreking is deze aangelegenheid
voor nader onderzoek weer naar de desbe
treffende afdeeling teruggewezen.
CONCENTRATIE IN HET BIJZ.
ONDERWIJS
Moeilijkheden gerezen; houdt dr. Colijn
aan par. 12 vast?
Naar „De Tijd" uit goede bron ver
neemt, ondervindt de samenstelling van
de Staatscommissie, die een oplossing zou
moeten zoeken voor de in verband met
de concentratie van het bijzonder onder
wijs gerezen moeilijkheden, stagnatie
doordat de rechtsche Kamerfracties weinig
bereid blijken om uit haar midden een
leidende figuur en een onderwijsdeskun
dige aan te wijzen, die volgens de bedoe
ling der regeering in deze commissie zit
ting zou krijgen. Naar verder verluidt,
zou dr. Colijn, ook indien de samenstel
ling der commissie hierop mocht afstuiten,
aan de bekende par. 12 van het bezuini-
gingsontwerp op het onderwijs willen blij
ven vasthouden, zij het met een kleine
wijziging.
DISTRIBUTIE VAN MARGARINE
Door de Nederlandsche Zuivelcentrale
wordt, naar wij vernemen, overwogen om,
zonder uitbreiding te geven aan het totale
kwantum van 6.000 kg., ook kleinere ge
zinnen, n.L die met 3 kinderen in de dis
tributie te betrekken. Vorenbedoelde uit
breiding ware wellicht te bereiken, door
ten behoeve van kinderen beneden den
leeftijdsgrens van 2 jaar geen margarine
te verstrekken en door de hoeveelheid,
welke aan de overige gezinsleden verstrekt
mag worden, terug te brengen op ten
hoogste 150 gram per gezinslid per week,
per gezin afgerond op pakjes van yK kg.
volgens onderstaand schema.
1 gezinslid, ouder dan 2 jaar heeft recht
op 1 pakje a yK k.g. per week; 2: op 1
pakje; 3: 2 pakjes; 4: 2 pakjes; 5: 3 pak
jes; 6: 4 pakjes; 7: 4 pakjes; 8. 5 pakjes;
9: 5 pakjes;; 10: 6 pakjes; 11: 7 pakjes; 12:
7 pakjes; 13: 8 pakjes; 14: 8 pakjes; 15:
9 pakjes; 16 10 pakjes.
Nader vernemen wij, dat door de Com
missie van advies inzake consumentenbe
langen een voorstel is gedaan om de jon
ge kinderen onder 2 jaar er bij te houden,
daar het gebruik van margarine in die
gezinnen niet veel grooter zou worden.
EEN VLIEGVELD TE RIJSWIJK.
Uitvoering in werkverschaffing.
Naar wy vernemen, heeft het departe
ment van Sociale Zaken thans aan de di
rectie der grondmaatschappij Ypenburg te
Rijswijk een toezegging gedaan ten aanzien
van aanicg van een vliegveld, speciaal ten
gebruikt van sportvliegtuigen, te Rijswijk,
in.werkverschaffing. De maatschappij zelve
draagt hiervooi een bedrag van ongeveer
360.000 bij en genoemd departement heeft
58.000 toegezegd als werkverschaffings
subsidie, voor arbeidsloonen voor te werk
te stellen werkloozen.
De bedoeling is, dat in de eerste plaats te
werk zullen worden gesteld werkloozen,
te Rijswijk wonende, maar, als er gelegen
heid toe is, zal ook aan werkloozen uit
's-Gravenhage of uit Delft daar arbeid wor
den verschaft Er zullen op het desbetref
fende terrein 100 k 185' man grondwerk
kunnen verrichten. De mogelijkheid, dat
een aanmerkelijk deel hiervan uit Hage
naars zal bestaan, is niet uitgesloten. Wel
zijn er te Rijswijk ongeveer vierhonderdzes
tig werkloozen, van wie tweehonderd on
der de steunregeling en zestig onder de
werkverschaffing vallen, maar men heeft
menschen noodig, die goed grondwerk kun
nen verrichten, en dit is uit den aard der
zaak lang niet met alle werkloozen het ge
val.
Het rijk zal nu gedeelten van de 58.000
terugkrijgen van de gemeenten, waaruit
werkloozen te werk zullen zijn gesteld. De
gemeente Rijswijk betaalt aan het Rijk 70
percent, van wat het voor tewerkstelling
van Rijswijksche werkloozen uitgeeft, en
de gemeente Den Haag 50 percent der kos
ten van tewerkstelling van Haagsche werk
loozen.
MUSSERT'S KOLONIALE OPVATTING.
Naair aanleiding van de rede door ir. Mus-
sert te Amsterdam gehouden, waarin deze
in verband met het Italiaansch-Abessi-
nisch conflict het onvoorwaardelijk goed
keurde, dat voiken onbevolkte terreinen in
beslag nemen, spreekt het „Bat. Nieuws
blad" de hoop uit dat de Japanners dit prin
cipe niet op Nieuw-Guinea toepassen.
HENRI TER HALL 70 JAAR
Onder zeer groote belangstelling van tal
van bekende persoonlijkheden en instellin
gen uit alle deelen des lands heeft de heer
j Henri ter Hall Woensdag te Rijswijk zijn
1 70sten verjaardag gevierd.
WINKLER PRINS „VERGEET"
DEN K. R. O.
Een onzer abonné's zond ons ter inzage
de nieuwste aflevering van Winkler Prins'
Algemeene Encyclopaedie, deel 9, met het
verzoek de beschrijving over „Hilversum"
op blz. 281 te willen lezen.
En wij lazen: „Hilversum heeft ver
schillende onderwijsinstellingen en is de
zetel van de radio-omroepstations (stu
dio's en technische diensten): de Algemee
ne Vereeniging Radio Omroep (A.V.R.O.)
de Ver. v. Arbeiders Radio Amateurs (V.
A.R.A.), de Ned. Chr. Radio Vereeniging
(N.C.R.V.) en de Phohi (van de Ned. Sein-
toestellenfabriek, voor uitzending naar In-
dië). De A.V.R.O. en de V.A.R.A. zenden
uit over den zender der Ned. Seintoeetel-
lenfabriek of over den radiozender te
Kootwijk; de N.C.R.V. over den zender
van den Ned. Draadloozen Omroep te Hui
zen".
Tevergeefs zochten wij naar de naam
van de K.R.O., die blijkbaar vergeten werd
en zelfs tot tweemaal toe: n.l. in de op
somming der te Hilversum gevestigde om
roepen en bij het gebruik van de zender
Huizen te zamen met de N.C.R.V.
Voor een encyclopaedie, en zeker voor
een „Algemeene", die er prijs op stelt ge
heel volledig te zijn, is een dergelijke omis
sie onvergeeflijk. Een dusdanige vergeet
achtigheid van den hooggeleerden samen
steller van een dergelijk standaardwerk,
bijgestaan door een staf van zeer vele me
dewerkers, is onbegrijpelijk.
„Kath. Radio Gids".
A.V Jt.O.N.I.R.O.M.-UITZENDINGEN
UIT INDIE
Na de eerste proefuitzending uit Neder-
landsch-Indië, hebben de A.V.R.O. en de
N.I.R.O.M. van gedachten gewisseld over
den inhoud der programma's. Dit overleg
is beëindigd met het resultaat, dat op
Zondag 16 Februari a.s. met de eerste serie
Indische uitzendingen, bestemd voor Ne
derland zal worden begonnen. De uitzen
dingen zullen ongeveer éénmaal in de
veertien dagen plaats hebben.
De A.V.R.O. heeft erop aangedrongen,
dat de uitzendingen levende stof zouden
bevatten, opdat het radio-contact tusschen
Indië en het moederland oogenblikkelijk
zou zyn en niet uitgesteld, zooals bij gra-
mofoonplaten het geval is.
De Zondag is gekozen, omdat, in ver
band met het tijdsverschil, de uitzendin
gen in de middaguren van den Neder
landschen dag moeten plaats vinden.
Op 16 Februari des middags 1 uur Ned.
Tijd zal een bezoek worden gebracht aan
den beroemden Plantentuin te Buitenzorg,
onder leiding van den heer P. W. Dakkus
Op 15 Maart zal de nestor der Batavia-
sche journalisten, de heer Hans van de
Wal, een „Rondrit door Batavia" leiden.
Op 29 Maart spreekt dr. H. Berlage Jr.,
wetenschappelijk medewerker van het Ko
ninklijk Magnetisch en Meteorologisch
Observatorium te Batavia, over „het weer
en de Mensch in Nederlandsch-Indië.
Buiten deze serie om, zal op 3 Maart een
nationale uitzending plaats hebben van de
overgave van het Marina-commando in
Nederlandsch-Indië door den vice-admi-
raal van Duim aan den Schout-bij-Nacht
Ferwerda. Het tijdstip van deze uitzending
wordt nog nader bekend gemaakt.
De programma's worden voor de N.I.R.
O.M.-microfoon gegeven en door de N.l.
R.O.M. verzorgd.
DE NALATENSCHAP VAN NEELTJE
PATER.
De Regeering weet van niets!
De Regeering brengt ter kennis zulks
naar aanleiding van bij haar ingekomen ver
zoeken om inlichtingen nopens eene nala
tenschap van Neeltje Pater dat Haar
omtrent eene dusgenaamde nalatenschap en
hiertoe behoorende, ter verdeeling nog
voorhanden zijnde baten, niets bekend is.
VERBOUWVERBOD BRAVO, DE WET
EN KAMPIOEN
Uit bij den Plantenziektenkundigen
Dienst ingekomen berichten blijkt, dat
sommige verbouwers van aardappelen van
meening zijn, dat het verbouwverbod van
Bravo, de Wet en Kampioen niet van toe
passing zou zijn op voor eigen gebruik ge
teelde aardappelen van deze rassen.
Deze veronderstelling is ten eenenmale
onjuist. De genoemde rassen mogen in het
geheel niet meer verbouwd worden, dus
ook niet voor eigen gebruik. Verbouw van
Bravo, de Wet en Kampioen is strafbaar!
ANTI-LEK-BANDEN
Een auto rijdt over spijkerplanken
Gistermorgen werd door de N.V. Seiber-
ling Producten Import Maatschappij aan
de vertegenwoordigers van de pers een de
monstratie gegeven met haar product op
de R.A.I. geëxposeerd: den anti-lek-bin-
nenband.
De constructie van dezen band is deze:
over het loopvlak van den binnenband is
een dubbele kamer aangebracht, die door
zeer dunne schotten en segmenten is ver
deeld. Deze kamers zijn opgevuld met on-
gevulcaniseérde rubber. Door de verdee
ling in segmenten blijft deze rubber op
de juiste plaats, wordt zij niet door de
centrifugale kracht naar het midden ge
perst. Wanneer nu een auto met dergelij
ke binnenbanden door een spijker rijdt,
klemt onmiddellijk de taaie rubber zich
over dat scherpe voorwerp heen, wordt
de spijker er uit getrokken, dan wordt zij
aan de opening onmiddellijk hard en het
euvel is verholpen zonder dat eenige lucht
aan de band ontsnappen kan.
Een merkwaardige demonstratie heeft
dit bevestigd.. In de banden van een auto
werden lange spijkers geslagen, de span
ning verminderde niet. De auto reed over
twee planken dicht met opstekende spij
kerpunten bezet, de spijker drongen dui
delijk in de banden doch er gebeurde
niets.
Een fraaie en inderdaad logische vinding.
Scheepvaartmaatschappijen protesteeren
De Holland Amerikalijn, de Stoomvaart
Mij. „Nederland", de Rotterdamsche Lloyd
en de Koninklijke Nederlandsche Stoom
boot Maatschappij hebben den Minister
van Financiën het volgende telegram doen
toekomen: „Ondergeteekenden, scheep
vaartmaatschappijen, die bij de ontwikke
ling van het passagiersverkeer op Neder
landsche schepen het allergrootste belang
hebben, verzoeken Uwe Excellentie drin
gend het wetsontwerp reisbelasting zoo
danig te redigeeren, dat passagiers, varend
op Nederlandsche schepen, dus op Neder-
landsch grondgebied, van de bepalingen
dezer wet vrijgesteld worden".
Invoer van gedroogde bierbostel
Van bevoegde zijde wordt ons verzocht
de aandacht van belanghebbenden te wil
len brengen, dat bij den invoer van ge
droogde bierbostel, voor welk artikel tot
dusver gratis invoermachtigingen werden
afgegeven, met ingang van 5 Februari 1936
aan de Nederlandsche Meelcentrale een
prijsverschil van ƒ2 per 100 kg. moet
worden betaald.
VOORNAAMTE NIEUWS
KERKNIEUWS
MGR. G. VESTERS.
Viering van zijn twaalf-en-een-half
jarig bisschopsfeest.
In stillen eenvoud heeft Z. H. Exc. Mgr.
G. Vesters, M. S. C. apostolisch vicaris van
Rabaul in het Missiehuis der Missionaris
sen van het H. Hart te Tilburg het heug
lijke feit herdacht, dat hij vóór 12 1/2 jaar
de heilige bisschopswijding ontving.
RECHTZAKEN
HAAGSCHE RECHTBANK.
Ernstige mishandeling te Voorschoten:
In den namiddag van 13 Juni j.l. begaf de
aannemer G. A. K. uit Voorschoten,
zich naar het café van den heer Van der
Lubbe aldaar om te informeeren of deze
hem van diefstal van een zeil had beticht.
De caféhouder verwees hem naar de zegs
lieden, de gebroeders V. en B. K., die zich
bij de in aanbouw zijnde jachthaven bevon
den. Op het terrein gekomen, traden de
twee gebroeders op K. toe en voegden hem
de woorden „leelijke vuile dief' toe. Een
van hen hief een hamer op en sloeg K.
daarmee op het hoofd. Deze weerde zich
af met een paal, welke in de nabijheid lag.
Eenige personen mengden zich in den strijd
waarbij K. op den grond kwam te liggen
en door het gezelschap zoodanig mishan
deld werd, dat hij behalve twee hoofdwon
den en een polskneuzing een hersenschud
ding opliep, welke laatste, naar het oor
deel van een "deskundige van ernstigen
aard was.
Voor de Haagsche Rechtbank hadden zoo
wel de gebrs. K. als de aannemer K. zich
wegens mishandeling te verantwoorden.
Een groot aantal getuigen, die de vechtpar
tij hadden meegemaakt, was door het O.
M. gedagvaard. Het eerst stonden terecht
BUITENLAND,
De Groote Fascistische Raad bijeen. De
Negus zou ongerust worden (2de blad).
Plannen van minister Devèze voor uit
breiding van de militaire versterking van
België (2de blad).
Communistisch complot in Paraguay
verijdeld (2de blad).
BINNENLAND.
Tweede slachtoffer van de kolendamp
vergiftiging te Almelo overleden. (1ste
blad).
Bejaarde dame te Schiedam door gasver
giftiging gedood. (Gem. Ber. 3de blad).
Scheepsbotslng in het NoordzeekanaaL
(lste en 3de blad).
LEIDEN.
Van 1014 Februari zal een Zuivelweek
worden gehouden, (lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De openingsplechtigheid der Olympische
Winterspelen te Garmisch Partenkirchen.
(3de en lste blad).
de gebroeders K. wegens mishandeling van
den aannemer, die tegenover de getuigen
k charge, verklaarden, dat zij het eerst
door den aannemer K. waren aangevallen.
Volgens een van de getuigen, zou deze
laatste, na aanvankelijk tegen den grond
te zijn geslagen, weer opgestaan zijn en
vervolgens met een koolmes op de ver
dachten ijn afgekomen. Nadat het nieuws
gierig publiek van het terrein verwijderd
was, zou de verdachte B. K. den aannemer
K. in koelen bloede met den hamer heb
ben mishandeld. Ook werd een hond tegen
den aangevalene opgehitst. Het dier hield
dezen vast, waardoor eenige personen ge
legenheid kregen zich op don man te
werpen. Een van de getuigen verklaarde,
dat indien hij den hond niet onschadelij
zou hebben gemaakt, de gevolgen nog
veel ernstiger zouden geweest zijn. De
gebroeders KL zouden ook het publiek,
dat zich op het terrein had begeven met
den hamer hebben bedreigd.
De verklaringen van de getuigen a
charge, kwamen vrijwel met elkander
overeen, doch de beide verdachten heet
ten alles gelogen en beweerden, dat zij de
aangevallenen waren.
Een van de getuigen, die zich met de
vechtpartij bemoeid had en den hond op
hitste, verklaarde, dat er geen kans was,
dat de aannemer K. door een van de gebrs.
KL, werd geraakt, volgens deze getuige
zou K. de overhand hebben gehad, welke
verklaring de president onzin noemde.
Eenige getuigen k décharge verklaar
den niet te hebben gezien, dat verdachte
v. KI. toen K. nog op den grond lag, deze
met een hamer heeft geslagen.
De caféhouder van der L., die er op
gewezen werd, dat ten reeks getuigen an
ders hadden verklaard, beweerde, dat zij
allen hebben gelogen, wan; die getuigen
hebben slechts een vaag gezicht op het
terrein kunnen hebben waar gevochten
werd.
Verdachte B. KI. zeide, dat hy door K.
is aangevallen en dat hij zich met den
hamer trachtte te verweren, terwijl ver
dachte V. KI. zeide dat hij zijn broer heeft
ontzet. Hij ontkende K. nog te hebben ge
slagen, nadat deze was gevallen.
Jhr. mr. van Asch v. Wijk requisitoir
nemend, splitste deze vechtpartij in twee
deelen. Hij sprak er zijn verwondering over
uit. dat alles nog zoo goed is afgeloopen,
want V. KI. neeft K. geslagen nadat deze
buiten geveent was gesteld. Deze laatste is
een opvliegend man blijkens de inlichtin
gen van de politie. Hier is sprake van een
aanval met tegenaanval zonder dat een
van de partijen zich op noodweer kan be
roepen.
Spr. eischte tegen B. KI., die zich slechts
aan eenvoudige mishandeling schuldig
maakte, f 30.subs. 30 dagen en tegen
V. Kl. die veel ernstiger feiten bedreef 5
maanden gevangenisstraf.
Mr. Blokland uit Leiden betoogde, dat
hier z.i. wel van noodweer moest worden
gesproken. Hij vroeg vrijspraak t.a.z. van
B. KL en ontslag van rechtsvervolging
voor V. Kl. die wel degelijk uit noodweer
handelde. Subs, vroeg pleiter ook vrij
spraak voor dezen laatste.
Uitspraak op 20 Februari as.
