DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
27ste Jaargang
WOENSDAG 5 FEBRUARI 1936
No. 8335
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekJ 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: S 0.50
V Meer werkl
De besturen vain gemeenten staan voor
zware zorgen, 't Is zoo uiterst moeieüjk, de
begrooting sluitend te maken èn sluitend te
houden. En toch moét dat, omdat het een
der eerste eischen is, welke door het be
lang der gemeente worden gesteld!
Er mag niet meer worden uitgegeven, dan
er in komt. En de uitgaven zetten zich
steeds uit, terwijl de inkomsten steeds in
krimpen.
Wij kennen die moeielijkheden. En, door
drongen daarvan, aarzelen we toch niet, den
gemeentebesturen voor te houden den
plicht, om te zoeken naar mogelijkheden
voor arbeid nuttigen arbeid, natuur
lijk door de ingezetenen. Op de uitga
van voor dat doel mag niet worden be
spaard, tenzij in de alleruiterste dwingende
noodzakelijkheid; en er moet gezonnen
worden op uitbreiding van het arbeidster
rein, zoolang nog maar eenigszins mogelijk!
Zóó kunnen de gemeentebesturen mede
werken om den oeconomischen toestand te
verbeteren; zóó ook kunnen zij medewer
ken, om de moreele ellende van velen op te
heffen of te verzachten.
Ons bereikte vandaag een vraag van een
onzer lezers, of in een genoemden gemeente
lijken Dienst te Leiden veel werd overge
werkt. Wij moeten deze vraag, helaas,
bevestigend beantwoorden. In meerdere ge
meentelijke Diensten wordt overgewerkt.
Als zulks niet gebeurde, zouden er meer
personen aan het werk kunnen worden ge
steld!.... Dat is in dezen tijd een kwaad,
hetwelk een gemeentebestuur niet mag toe
laten!
Een Paterspraatje over
de film.
v
EEN MEDITATIE BIJ EEN YO-YO!
We leven snel! We vergeten snel! Nie
mand bijna denkt nog aan koning Albert,
koningin Astrid, koningin Emma, alhoewel
deze laatste, door een Engelsch journalist,
nog wel genoemd werd: the lovest old
lady, de liefste oude dame van Europa.
Maar als niemand bijna meer denkt aan
voorbije menschen, wie denkt er dan nog
aan voorbije dingen? Wie denkt er nog
aan de diabolo, waarvoor wij in onze jonge
tijd zoo enthousiast waren; of wie denkt er
nog aan de yo-yo? Tot voor korten tijd
yo-yo-de alles: 't mannetje achter de ijs-
wagen en de minister heel stilletjes
's avonds in de huiskamer, het meisje van
Heek en de chef van Jansen en Tilanus;
het kind van 9 en zijn grootvader van 90.
En nu! Ze is verdwenen. Jammer. Want
die yo-yo, die zoo onbarmhartig vrij
plotseling van de aarde is weggevaagd,
was een zeer voornaam ding. Je kon erbij
mediteeren, dikwijls beter dan uit het
beste meditatieboek, je kon erbij studee-
ren en philosopheeren. Ja, dat doodeenvou
dige, simpele dingetje, een paar schijfjes,
met een soort spijker verbonden, en daar
omheen een touwtje, kon ons in sommige
oogenblikken meer kennis bijbrengen dan
een academische these over staathuishoud
kunde. Deze schijnbare prullen twee
stukjes carton of blik plus 'n touwtje
deden niet onder voor de zwaarwichtige of
wel in watten verpakte taal van een sier-
lijk-gebefte en imponeerende professor..
Tusschen de twee ronde schijfjes was voor
menigeen meer wetenschap en wijsheid
samengeperst dan tusschen de omslagen
van dikke folianten:
Zet u slechts in uw gedachte bij de yo-yo
neer enmediteer! Wat deed de yo-yo
leven, wat deed haar dansen en springen?
't Touwtje! Dat was het voornaamste. Als
dit afknapte ofb rak, viel 't ding dood op
den grond en was het zijn huppelende en
regelmatige cadans kwijt. Dan was 't geen
yo-yo meer, maar een dood stuk blik of
carton.
Welnu, zoo is het ook met de wereld. Die
is een enorme, mooie, bontgekleurde yo-yo,
maarzonder touwtje. De draad die
haar met de nimmer falende en zekere
hand van God verbonden moest houden
om in beweging en in leven te blijven, heeft
ze afgeknapt. Waanwijs als ze was, dacht
ze, dat ze op eigen gelegenheid ook wel
kon functioneeren. Gevolg: malaise, crisis,
chaos, alles hopeloos in de war. 't Rhyth-
me is eruit. De cadans weg! Als een ver
treden, beschimmelde yo-yo, ligt ze in een
hoek van de huiskamer van het heelal.
Zoo'n trouwlooze yo-yo kon niet denken
en kon niet praten. Maar als dat wel het
geval geweest was, zou zij haar verdriet
als volgt hebben uitgeschreid: „Hè, wat
was dat toch fijn vroeger, zoo op en neer
te dansen. Overal was ik bekend, geacht
en gezien. Geen plein of straat waar ik
niet kwam. Ik was in de stegen en in de
deftige lanen, in de ziekenhuizen en in de
sanatoria, ik was achter de toonbank van
C. en A. en in de hand van de Pinda-
Chineesch. Ik was de huisvriend van jong
en van oud, van arm en van rijk. En op
een 25-jarige bruiloft waren niet bruide
gom en bruid, maar was ik het middel
punt van het heele feest. En nu, och arm,
lig ik achteloos, onbruikbaar, getrapt en
geschopt, gedeukt en gebeukt in den vuil
nisbak. En zij zou 't wel hebben kunnen
uitschreeuwen: geef me toch het touwtje!
Geef me toch het touwtje! Me dunkt, dat
God toegelaten heeft dat de wereld ook op
het oogenblik zoo gebeukt en gedeukt
wordt, opdat zew ees des te harder zou
gaan schreeuwen om de draad die haar
met Zijn vingertoppen moet verbinden.
De mensch immers dacht, dat hij het eenig-
ste rad van het uurwerk was, dat alles
draaide om en in de hand van de mannen
der techniek en der wetenschap en van
het kapitaal, in plaats van als een reuze-
yo-yo in de hand van God. Zou de wereld
er wijzer van geworden zijn? Had de yo-yo
misschien een roeping te vervullen? Moest
zij wellicht de menschen datgene bijbren
gen wat duizend geleerde vertoogen en
duizend wetenschappelijke bijdragen niet
hebben klaargespeeld?
Ja, in plaats van allerlei mogelijke acten
en bescheiden en knappe koppen had men
naar Genève veel beter een stelletje yo
yo's kunnen sturen, niet zoozeer opdat de
politici ermee zouden spelen, dan wel op
dat zij er bij zouden mediteeren. 't Zou
bovendien niet zoo prijzig en meer afdoen
de geweest zijn.
De wereld een yo-yo! Maar ook ons
katholieke openbare leven een yo-yo, bont
gekleurd misschien en uitwendig krachtig
en gespierd, doch zonder touwtje, wanneer
wij op het groote terrein van de film, of
liever, in het groote filmbedrijf niets te
veriellen hebben. Steunt daarom Gezins
film „Roma". Want alles is boter aan de
galg, wanneer wij dat terrein aan de han
den van andersdenkenden overlaten. Denkt
dus na en begrijpt! 't Gaat om groote en
ernstige dingen!
Pater AUX. v. SCHALEN, O.F.M.,
Voorz. Gezinsfilm „Roma",
Franciscanenklooster, Woerden.
N.B. Propagand a-predikaties, ter kennis
making, zijn 26 Jan. en 2 Febr. reeds ge
houden in de Hartebrug-kerk en in de
kerk van O. L. Vrouw en St. Joseph, a.s.
Zondag 9 Febr. zullen zij, eveneens door
den voorzitter, gehouden worden in de
Petruskerk (Lodewijkskerk) en 16 Febr.
aan den Haagweg, te Leiden.
De strijd in Oost-Afrika
HET ITALIAANSCHE LEGERBERICHT.
ROME, 5 Febr. (A. N. P.). Het 115e le-
gerbericht luidt als volgt:
„Aan het Somalifrónt hebben de troe
pen van generaal Graziami den opma-sch
naar de Webbi Gestro voortgezet. Een van
Boecoerale vertrokken colonne verjoeg de
Abessijnsche bezetting van Lamma Sjilighi
en bezette dit dorpje, waar belangrijke
voorraden graan werden gevonden. Een
onzer verkenningskolonnes ontmoette nabij
Malca Goebba aan de Dawa Parma sterke
Abessijnsche detachementen De vijand,
die hardnekk.'gen tegenstand bood, verd
met zware verliezen op i vlucht gedre
ven en hierbij vielen tal van krgijsgevan-
genen, wapens en een levensmiddelenko-
lonne in onze handen. Tijdens de gevech
ten heeft een escadron lansiers van Aosta
zich bijzonder onderscheiden. Van het
Eritrea-front is niets belangrijks te mel
den."
Prof. Mr. Dr. H, Krabbe t
ZES DOODEN TENGEVOLGE VAN
GASVERSTIKKING.
NEW-YORK, 5 Februari. (A.N.P.) Te
Rankin in Pennsylvanië zijn zes leden van
een gezin door gasverstikking om het leven
gekomen.
DOOR TREIN OVERREDEN EN GEDOOD.
BERLIJN, 5 Febrüari. (A.N.P.) Vier mili
tairen, die tijdens een velddienstoefening
den spoordijk tusschen Staaken en Boebe-
ritz hadden betreden, zijn door een trein
gegrepen. Drie hunner werden gedood, de
vierde werd zwaar gewond.
Oud-hoogleeraar in het
Staatsrecht aan de
Leidsche Universiteit.
In den ouderdom van 79 jaar is heden
nacht na een langdurige ziekte hier ter
stede overleden prof. mr. dr. H. Krabbe,
oud-hoogleeraar in het Staatsrecht aan de
Leidsche Universiteit.
Hugo Krabbe, zoon van den Leidschen
Herv. predikant Chr. Krabbe, werd den
3den Feruari 1857 alhier geboren, waar hij
aan de H.B.S. en het Stedelijk Gymna
sium zijn eerste opleiding ontving. Den
29sten September 1874 werd hij aan de
Leidsche Universiteit als student in de
rechten ingeschreven en deed zich aldaar
al spoedig als een der beste leerlingen van
zijn leermeester wijlen prof. J. Th. Buys
kennen. Den 2den Juli 1883 verwierf hij
den graad van doctor in de staatsweten
schappen op een proefschrift, getiteld: „De
burgerlijke staatsdienst in Nederland".
Denzelfden dag promoveerde hij op stellin
gen tot doctor in de rechtswetenschap.
Spoedig na zijn promotie werd hij be-
benoemd tot adjunct-commies 1ste klasse
ter Provinciale Griffie van Gelderland,
waarna in Februari 1886 zijn aanstelling
volgde tot commies-chef ter Provinciale
Griffie van Noord-Holland te Haarlem, al
waar hij ruim twee jaar werkzaam was.
Daarop werd hij naar den Haag geroepen,
waar hij hoofdcommies werd aan het De
partement van Binnenlandsche Zaken.
Inmiddels had hij zich reeds een uitste
kenden naam verworven als kenner van
het staatsrecht, niet in het minst door zijn
in dat jaar uitgegeven werk over de straf-
wetgevende bevoegdheid der gemeente
besturen.
Het viel dan ook niet te verwonderen,
dat hij in 1894, op 37-jarigen leeftijd, werd
benoemd tot hoogleeraar in het Staats
recht aan de universiteit te Groningen,
welk ambt hij den 2den Februari van dat
jaar aanvaardde met een rede: „De werk
kring van den Staat".
Toen hij dit ambt twee jaar had vervuld,
verscheen van zijn hand het werk, waar
mede hij den eersten stoot gaf aan de tra-
ditioneele opvattingen omtrent de grond
slagen van recht en staat. Het was: ,Die
Lehre der Rechtssouveranitat", waarin hij
als grondslag van de moderne staatsidee
aanwees het gezag des rechts, uitsluitend
wortelend in 's menschen rechtssgevoel en
rechtsidee. In wetenschappelijke kringen
trok dit geschrift, getuigend van scherp
zinnigheid en helderheid van betoog, niet
weinig de aandacht en het oog der Neder-
landsche rechtswetenschappelijke wereld
bleef voorgoed op hem gevestigd.
Toen nu wijlen prof. mr. J. Oppenheim
als hoogleeraar in het staatsrecht aan de
Leidsche Universiteit aftrad, werd prof.
Krabbe bij koninklijk besluit van 7 De
cember 1907 tot zijn opvolger benoemd.
Hij aanvaardde het hoogleeraarsambt te
Leiden den 4den Maarta 1908 met een rede,
getiteld: „De idee der persoonlijkheid in
de Staatsleer".
Gedurende zijn hoogleeraarsambt aan de
oudste universiteit des lands heeft prof.
Krabbe zich nog meer doen kennen als een
man van gezag in het staatsrecht. In 1915
verscheen zijn hoofdwerk: „De Moderne
Staatsidee". Hij telde tal van leerlingen en
de invloed van den meester der staatswe-
J. A. Bots f
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
Op 80-jarigen leeftijd is overleden onze
bekende stadgenoot de heer Joannes Aloy-
sius Bots.
De heer Bots verbleef den laatsten tijd
met zijn echtgenoot in het St. Elisabeth-
gesticht aan de Hooigracht te Leiden.
Op 17-jarigen leeftijd is de heer Bots
in 1856 te Nieuwkoop geboren naar Leiden
gekomen, waar hij een leerlooierij is begon
nen, welke zaak hij tot 1909 heeft gedreven.
De heer Bots is vooral bekend als de oud
wethouder Bots. In 1901 is hij lid van den
gemeenteraad geworden, gekozen door de
R. K. Staatspartij, en van 1911 tot 1923 is
hij Wethouder geweest.
Hij belastte zich in 1911 met de porte
feuille van Financiën en het Marktwezen.
In September 1918 wisselde hij genoemde
portefeuille voor die van Fabricage en de
Stedelijke Lichtfabrieken. In 1922 belast
te hij zich met de zaken betreffende Fi
nanciën, de Stedelijke Lichtfabrieken' de
Burgerl. Armenzorg, de Arbeidsbeurs en
de werkloosheidsverzekering.
Tijdens zijn wethouderschap van Fabri
cage en de Lichtfabrieicen werden o.m. de
volgende belangrijke besluiten genomen:
Herziening van het uitbreidingsplan hoek
Rijnsburger weg en Warmonderweg; bij den
Haarlemmerweg beoosten den Rijnsburger-
weg en benoorden de Poelwetering; beoos
ten den Zijlsingel in de Waard. Vaststel
ling van een uitbreidingsplan voor het ter
rein in de aard gelegen tusschen de voor
malige gemeentegrens en het Rijn- en
Schiekanaal. Verbreeding van de Joden-
kerksteeg en verbetering van de Zijd
gracht (Korevaaistraat). Aanleg van stra
ten in het Kooikwartier en van straten ten
oosten van den Zijlsingel, van de Ko-
ninginnelaan. Bouw van een nieuwe
Kraaierfcrug. Bouw van een nieuwe stoke
rij voor de gasfabriek.
Om gezondheidsredenen heeft hij zich in
1923 niet meer beschikbaar gesteld voor
den gemeenteraad.
In 1884 is hij gekozen tot regent van het
R. K. Par. Armbestuur en het R. K. Wees-
en Oude Liedenhuis. Zeer vele jaren is hij
belast geweest met het financieel beheer
van genoemde instellingen, hetwelk door
hem werd gevoerd met een onovertrefbare
accuratesse. Hij heeft ook een werkzaam
aandeel gehad bij de fusie van het R. K.
Parochiaal Armbestuur met het R. K. Wees-
en Oudeliedenhuis in 1914.
Verleden jaar herdacht de heer Bots zijn
50-jarig regentschap van het Armbestuur
enz. en zijn 50-jarig huwelijk met Mevr.
A. G. Blans.
Tot voor enkele jaren was de heer Bots
Bestuurslid van de Gemeentelijke Werk
inrichting en Ambtenaar van den Burg.
Stand.
De overledene was begiftigd met het gou
den kruis Pro Ecclesia et Pontifice en was
Officier in de Orde van Oranje Nassau.
Met den heer Bots is uit ons midden
verdwenen een figuur, die den stempel
droeg van ouwerwetsche gedegenheid in
handel en wandel, een waardig, kalm, be
zadigd man. n Dertig jaren gele
den werd de heer Bots al reeds aangeduid
als „de oude heer Bots", wat typeerend is
voor de ernstige kalmte, waarmede hij op
trad en zich in het maatschappelijke leven
bewoog.
De heer Bots was in de jaren, dat hij
raadslid en wethouder was, geëerd bij alle
leden van den Raad en bij allen, die met
hem in relatie kwamen, om zijn eenvoud
en eerlijkheid. Wij herinneren ons een
voorval uit een vergadering van den Leid
schen Raad, hetwelk kenschetst het ver
trouwen, dat de heer Bots genoot. Een der
Raadsleden, de heer v. Gruting (lid van
de toenmaals bestaande Unie-liberale Par
tenschap is op velen nog zeer goed merk
baar.
De begrafenis van het stoffelijk overschot
zal a.s. Vrijdagmiddag te 3 uur plaats heb
ben op „Rhijnhof
VOORNAAMTE NIEUWS
BUITENLAND.
Er zouden nieuwe gevechten ontstaan
zijn in het Noorden van Abessynië bij
Hausien. De Ned. Ambulance gaat naar
Korem. (2de blad).
De Belgische minister-president dringt
aan op militaire versterking. (2de blad).
De Fransche Kamer spreekt zich uit
vóór evenredige vertegenwoordiging. 2de
blad).
Leider der Duitsche nat.-socialisten in
Zwitserland vermoord. (2de blad).
BINNENLAND.
Het Comité van actie voor versch brood
heeft gisteren te 's-Gravenhage een verga
dering gehouden waar vele sprekers het
woord hebben gevoerd. (2de blad).
Steun aan de griend- en rietcultuur, oogst
1935—1936. (2de blad).
LEIDEN.
Overleden is de oud-hoogleeraar mr. dr.
H. Krabbe. (1ste blad).
Overleden is de oud-wethouder J. A.
Bots. (1ste blad).
tij, welke partij later met de Vrij-liberale
Partij is samengesmolten in den Vrijheids
bond) had op een bepaald punt het' beleid
van wethouder Bots becritiseerd. De heer
Bots verdedigde zich, maar sprak, zooals
vaak, heel zacht, zoodat de heer v. Gruting
het meeste niet kon verstaan. En deze ant
woordde toen ongeveer als volgt: Mijnheer,
de voorzitter, ik heb den heer Bots niet
verstaan, doch begrepen, dat hij de waar
heid van het door mij genoemde feit, waar
op mijn critiek was gegrond, ontkende.
Welnu, als de heer Bots dat zegt, dan is
dat voor mij afdoende, dan blijkt, dat ik
verkeerd was ingelicht. Aan de waarheid
van wat de heer Bots zegt kan niemand
twijfelen".
Dit voorval, dat ons in de herinnering
schiet, nu wij het leven van den heer Bots
vóór ons zien, is teekenend voor den man:
hij was eenvoudig en eerlijk en daarom ge-
eerd bij allen, die hem kenden.
De heer Bots was echter niet, zooals men
zich hem soms voorstelde: goedig, te veel
vertrouwend in anderen. Hij kon scherp en
raak in zijn opmerkingen treffen dengene,
die zich op een naar zijn meening onbe
hoorlijke wijze ongegronde critiek aanma
tigde of zich in het openbare leven en op
vergaderingen naar voren drong. Dat laat
ste vooral kon hij niet verdragen, speciaal
niet in jeugdige personen. En o.m. van ver
gaderingen der R.K. Kiesvereeniging, wier
vice-voorzitter hij is geweest en die hij en
kele malen leidde bij ontstentenis van den
voorzitter, mr. Aalberse, herinneren wij ons
nog wel, hoe hij zelfs sarcastisch kon zijn,
als daar b.v. een jong intellectueel naar
zijn smaak een te hoogen eigendunk had.
De heer Bots heeft in de posten, waarop
hij de goede zaak heeft gediend, dat altijd
gedaan op een zeer waardige wijze.
Hij ruste in vrede.
DE SNEEUWSTORM IN JAPAN HOUDT
AAN.
TOKIO, 5 Februari. (A.N.P.) Nog steeds
raast over Japan een geweldige sneeuw
storm. Op verschillende plaatsen is eht ver
keer stilgelegd, en de licht- en telefoonlei-
I dingen zijn hier en daar verbroken.
In de groote steden, als Tokio, Osaka en
j Kobe, lag de sneeuw vanmorgen vroeg reeds
j een meter hoog. De bezoekers der amuse
mentsgelegenheden waren door den
j sneeuwstorm genoodzaakt, in de lokalitei-
i ten te overnachten. Te Tokio zijn vanmor-
I gen vroeg 13.000 sneeuwruimers met 1100
vrahtauto's aan het werk gezet, doch hun
aantal was op lange na niet voldoende
Meer dan 100 schepen konden niet uitvaren
Talrijke visschersbooten worden vermist