27ste Jaargang
DINSDAG 4 FEBRUARI 1936
No. 8334
Ste £cidóeh£(Boii/fca/ttt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week1 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 1 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
V Een onbewezen beschuldiging.
De waardeering, die enkele bladen uit
spreken voor de R.-K. Staatspartij naar
aanleiding van den te Amsterdam gehou
den Landdag, is niet geheel en al zonder
een bijsmaak.
De socialistische pers schrijft o.m.:
Twee onderwerpen waren het, die
op den landdag besproken werden en
allebei even positief, n.l. het fascisme
en de huidige regeeringspolitiek. Wat
het eerste betreft is er na de krachtige
redevoeringen van den Kamervoorzit
ter en oud-minister-president Ruys de
Beerenbrouck en van Mgr. Poels geen
twijfel langer mogelijk. Die twijfel was
er tot dusver altijd wel, jammer ge
noeg. Er waren nog altijd katholieke
bladen, die nu en dan min of meer in
fascistische geest schreven. Na de vol
strekte veroordeeling van het fascisme
door twee zoo gezaghebbende rede
naars, in redevoeringen uitgesproken
op initiatief en verzoek van de partij
leiding, mag men aannemen, dat al dit
halfbakken persgeschrijf nu definitief
uit zal zijn en de partijleiding daar
voor energied zorg zal dragen.
Dat er in de R.-K. Staatspartij en dat
met name in de katholieke pers tot dusver
nog altijd twijfel werd gewekt „nu en
dan" wat betreft de houding tegenover
het fascisme dat is een opmerking, die
niet door feiten is gemotiveerd!
Wij willen dit hier even constatetren,
waarbij wij dan tegelijkertijd de aandacht
vestigen op de laatste geciteerde regels,
waarbij de hoop wordt uitgesproken, dat de
partijleiding „energiek zorg zal dragen",
dat het met „al dit halfbakken persge
schrijf nu definitief uit zal zijn"! Hoe dik
wijls moet 't toch worden gezegd, dat onze
katholieke pers gehéél vry staat van de
leiding der R.-K. Staatspartij; dat deze
leiding niets en absoluut niets in de ka
tholieke pers heeft te vertellen en: ook
nooit tracht zulks te doen!
DE REDEVOERINGEN OP DEN
„LANDDAG"
UIT DE AETHER GEWEERD!
De Katholieke Radio-omroep heeft haar
voornemen om in den loop van den Zon
dagavond een deel der redevoeringen die
op den Katholieken Landdag te Amsterdam
werden uitgesproken, uit te zenden, niet ten
veile kunnen uitvoeren. De Radio-con
trole-commissie heeft n.l. naar de R.K.
Volkskrant meldt de uitzending verbo
den van de rede van oud-minister Steen-
berghe en een groot deel van de rede van
den R.K. partijvoorzitter Goseling.
Auto te water gereden
Bestuurder verdronken
Hedenmorgen te half negen reed een
ruto, bestuurd door den 22-jarigen I.
Toncman, wonende in de Kruisstraat te
Dss, in de Zuid-Willemsvaart ter hoogte
van Den Dungen.
Door de gladheid van den weg en ver
blind door het zonlicht, verloor de bestuur
der, volgens verklaringen van een oogge
tuige, den klompenmaker Breudel uit Den
Dungen, de macht over het stuur, reed te
gen de langsNden weg staande boompjes
en daarna in het water. De auto verdween
geheel onder water. Plotseling zag B. den
bestuurder boven water komen, die zich
zwemmende trachtte te redden. Door in
spanning en verstijving van zyn ledematen
door het koude water, begaven hem zijn
krachten en na een hulpkreet verdween
hij in de diepte.
De politie uit den Dungen haalde eenigen
tijd daarna het lijk met een dreg op. Of
zich nog meer personen in den wagen be
vonden, is nog niet bekend.
De jongste discontoverlaging De Pers over den „Landdag"
Gouddekking thans meer
dan 88%
Zooals gisteren reeds in 't kort gemeld,
heeft de Ned. Bank met ingang van he
den, 4 Februari, haar rentetarieven verlaagd
en daarbij is het wisseldisconto met een
yt procprt teruggebracht van 3 tot 2 'A
Toen onze circulatiebank per 16 Januari
tot een reductie van haar rentetarieven
overging en bet wisseldisconto eveneens
met een half procent verlaagde van 3 lA tot
3 bleef nog eeh ruime marge tusschen
de geldnoteeringen in de open markt en
den officieelen koers over. De wijze waar
op de toestand op de geldmarkt hier te
lande zich sindsdien ontwikkelde, wees
duidelijk in de richting van dalende geld
koersen. Reeds kort na de jaarwisseling
viel, zooals trouwens algemeen werd ver
wacht, een ontspanning op de geldmarkt
waar te nemen, en in Januari zijn de geld
middelen geleidelijk aan overvloediger be
schikbaar gewoi den,
Bovendien bedraagt de goudvoorraad
van de Nederlandsche Bank volgens den
laatsten bankstaat 668.717.000 en de
gouddekking van de in omloop zijnde bank
biljetten beloopt niet minder dan 88,31
terwijl de metaaldekking zelfs 91.17
groot is. De technische positie van ons na
tionale ruilmiddel stond dus aan een nieu
we disconto-verlaging niet in den weg.
Het spreeki vanzelf, dat deze jongste
stap van onze circulatiebank niei alleen 't
bedrijfsleven ten goede zal komen, doch
ook het geloof in de credietwaardigheid
van ons land onwillekeurig zal verster
ken.
Reactie op de rede van oud-minister
Steenberghe
Het „Hbld." ziet in de discontoverlaging
een reactie op de rede van oud-minister
Steenberghe, Zondag cp den Landdag te
Amsterdam gehouden.
„De rede van oud-minister Van Steen
berghe heeft gisteren op de beurs in zoo
verre eenige beweging veroorzaakt, dat
enkele toonaangevende arbitragewaarden
sterk gevraagd waren, waartegenover een
aanvankelijk aanbod stond voor goud
gerande obligaties. De willige stemming
voor aandeelen heeft tot het slot toe aan
gehouden, maar later op den middag bleek
zich op het verlaagde koerspeil der obli-
gatiemarkt eenige kooplust voor te doen,
waardoor de koersen zich vrij snel konden
herstellen.
Op de wisselmarkt is er van eenige on
rust niets gebleken. De gulden bleef zich
in het internationale verkeer vrijwel op
hetzelfde niveau bewegen en ook de geld
markt heeft geen merkbaren invloed van
dit „relletje" op de beurs ondervonden.
De gisteren aangekondigde discontover
laging van de Nederlandsche Bank, die
vermoedelijk het resultaat is van overleg
tusschen de circulatiebank en de regeering,
beschouwen wij als een duidelijk antwoord
van deze laatste op de rede van oud-minis
ter Steenberghe en de reacties die daar
door werden veroorzaakt. Geforceerd is
deze discontoverlaging geenszins. Zij had
reeds eerder kunnen geschieden, daar de
geldkoersen in de open markt zich reeds
vry belangrijk beneden de rentetarieven
van de circulatiebank bewogen. Dit is
reeds de tweede disconto-verlaging van dit
De T ij d besluit een beschouwing over
den te Amsterdam gehouden Landidag der
R. K. Staatspartij aldus:
De alomvattende indruk van dezen
landdag is dat onze staatspartij paraat
is voor den nieuwen tijd en dat de
massa dit heeft verstaan. Er was méér
dan opvlammende geestdrift, er was
vertrouwen.
Waarom? Omdat de menigte onder
vond dat hetgeen minder-beredeneerd
maar zuiver in alle rangen en standen
wordt aangevoeld en begrepen, door
de leidende ordenende en denkende
krachten onzer partij niet alleen wordt
verstaan maar wordt geformuleerd.
„Onze partij heeft het recht en den
plicht om actief mee te werken aan het
herstel, daarbij sterk zich richtend op
een duidelijk perspectief".
De vergaderden hebben deze woor
den van den partijvoorzitter verstaan
en toegejuicht. Ze weten dat onze lei
ders gereed staan. Tienduizenden en
tienduizenden moet dit weten!! En
daarom moet in grooten getale het ver
slag dezer redevoeringen straks over
heel het land worden verspreid!
Aan een beschouwing in de Maasbode
ontleenen wij hier wat het blad opmerkt
naar aanleiding van de rede van oud-mi-
nister Steenberghe:
Oud-minister Steenberghe gaf, wat
men van hem verwachten kon. Een kor
te, maar scherpe teekening van de eco
nomische moeilijkheden, speciaal voor
ons eigen land, en als basis voor her
stel: devaluatie, met de erkenning, her
haaldelijk geuit, dat deze all een de
redding niet brengen kan. Dit laatste
nam echter niet weg, dat hij als be
wezen scheen aan te nemen, dat met
devaluatie ook meteen de rendabiliteit
van ons bedrijfsleven hersteld zou zijn.
Is dit niet te optimistisch? Met de de
valuatie werd daarenboven op den
landdag een element gebracht, waar
over ook onder katholieken verschil
van Lizicht bestaat. Was dit wellicht
reeds gebreken uit de woorden van dr.
Poels (wij citeeren uit de onverkorte
gedrukte rede): „Wat devaluatie in
werkelijkheid beteekent, begrijpen wij
eerst voor goed, wanneer wij tevens de
bedoeling en den oorsprong alsmede de
gevolgen daarvan zien. Is het alleen
loonsverlaging met een blinddoek of is
het op dit oogenblik in ons land eén
door den nood afgedwongen maatregel,
om althans voorloopig en gedeeltelijk
tot sen oplossing van het alles be-
heervhende vraagstuk der w er k-
loosheid te geraken? Alleen wie
zich zoowel van het vóór als van het
tegen een zuiver denkbeeld heeft ge-
jaar, daar de tarieven, zooals men weet,
reeds met ingang van 16 Januari met M
werden verlaagd. Overigens is deze
maatregel te beschouwen is een schakel
in de reeks van discontoverlagingen, die
in September van het vorige jaar een aan
vang nam. Het is een verblijdend verschijn
sel, dat de opeenvolgende discontoverla
gingen konden plaats vinden onder voort
durende toevloeiing van goud uit het bui
tenland".
vormd kan een zuiver denkbeeld heb
ben van de devaluatie, die op een
bepaald oogenblik in een bepaald land
wordt ingevoerd".
De Volkskrant constateert, dat het
na den Amsterdamschen Landdag duidelijk
moet worden geacht, dat de R. K. Staats
partij een regeering wenscht, die tot de
valuatie besluit:
Na het Industrialisatie-congres kon
men nog zeggen dat wel een zeer ster
ke stem voor devaluatie was opgegaan,
doch dat dit niet noodzakelijk politie
ke gevolgen behoefde te hebben.
Nu een oud-minister en de voorzit
ter der Staatspartij, ondervoorzitter
tevens der katholieke Kamerfractie,
de thans gevolgde weg hebben afge
keurd en de weg die moet worden in
geslagen aangewezen, kan men niet
rustig overgaan tot de orde van den
dag.
De bereidheid voor het. aanvaarden
der verantwoordelijkheid is er ook,
welnu, er mag, naar het tot tweemaal
toe vernomen woord, geen tijd verlo
ren worden.
Er moet een definitieve keer komen
in onze politiek.
Ons Noorden meent evenals wy
dat de wijze, waarop Zondag het de
valuatie-vraagstuk in de Partij is gewor
pen, niet de meest gewenschte is, verwar
rend werkt, zoodat men heelemaal niet
meer weet, wat men in dit opzicht aan de
Partijleiding heeft:
Wij moeten helaas opnieuw beken
nen, dat de schijn van een zeker dua
lisme onze leiding in deze niet geheel
vreemd is. Men wist natuurlijk, toen
men Mr. Steenberghe uitnoodigde, om
op deze landelijke Kaderdag het eco
nomisch' beleid te bespreken, welk pa
rool deze aan het Kath. kader en over
deze hoofden aan het Ned. volk zou
uitgeven.
Dit is dus bewust geschied. Betee
kent dit nu, dat de Kath. Staatsparty
vanaf heden dit parool tot het hare
maakt?
Indien dit niet zoo was, zou het in
hooge mate bevreemdend zijn, om geen
scherper woord te gebruiken, dat men
Mr. Steenberghe hier had laten optre
den.
Maar waarom heeft Mr. Goseling,
in zijn slotwoord, dan weer ietwat in
raadselen gesproken?
Hij zeide, dat het devaluatievraag-
stuk geen probleem is, om hier bij
stemming uit te maken. Inderdaad,
maar het kader, hier aanwezig, is gis
teravond naar huis gegaan, zonder dat
men nu nog precies weet, wat de po
litiek van de Staatspartij in dit zoo
belangrijke probleem is. Prof. Aalberse
zeide bij de jongste Staatsbegrooting,
indien de Regeering niet overgaat tot
een consequente deflatie-politiek, blijft
niets anders over, dan een devaluatie,
die ik niet wensch. Heeft prof. Aalber
se thans een ander standpunt ingeno
men? Wij weten het niet. Prof. Aal
berse zweeg gisteren. Mr. Goseling
zeide gisteren: „De regeering voert
noch een deflatie, noch een devaluatie-
politiek". Haar monetaire politiek is
visch noch vleesch, en daarom we zijn
niet op den goeden weg. Hij voor zich
geloofde echter niet, dat de weg van
de deflatie nog begaanbaar is. Dit na
dert heel dicht het standpunt van Mr.
De Leidsche K. J. M. V. herdenkt haar tweede lustrum. Gisteravond
werd een welgeslaagde reünie gehouden in het „Eigen Huis".
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Te Genève beraadslagen de experts over
de mogelijkheid van een petroleum-em
bargo. Italië waarschuwt tegen een chaos.
(2de blad).
De gezondheidstoestand van den H. Va
der. (2de blad).
Kardinaal Sincero stervende (2de blad).
Londen zonder vleesch. (2de blad).
BINNENLAND.
De jongste disconto-verlaging der Ne
derlandsche Bank (1ste blad).
Jubileum van den Katholieken Boeren
bond. (2de blad).
Op onbewaakten overweg te Brammen
werd een auto door den trein gegrepen, de
bestuurder werd gedood. (Gem. Ber. 3de
blad).
Autobestuurder uit Oss in de Zuid-Wil
lemsvaart gereden en verdronken. (1ste
blad).
SPORT. EN WEDSTRIJDEN.
De Olympische Winterspelen te Gar-
misch Partenkirchen. (3de en 1ste blda).
Nederland loot voor den Daviscup tegen
Monaco. (3de blad).
Het 25ste Wapenfeest van de K.O.O.S.
(3de blad).
Steenberghe, maar de voor de hand
liggende consequenties uit zijn woor
den trok hij niet.
De lib. Avondpost schrijft o.m. naar
aanleiding van den Landdag:
Wij onderschrijven dan ook volko
men het woord van jhr. Ruys de Bee
renbrouck, dat in onze bewogen da
gen de Nederlandsche natie een eens
gezind katholiek volksdeel, een eens
gezinde katholieke partij, volstrekt
noodig heeft. Reeds vroeger schreven
wij, dat de eenheid der tegen afbrok
keling en fascistische invloeden blijk
baar zoo goed als immune Katholieke
Staatspartij in onze dagen een moeilijk
te overschatten landsbelang is.
De socialistische pers weet over
den Landdag met waardeering te schrijven.
Alleen over de rede van mr. Steenberghe
is zij niet te spreken!
De heer Steenberghe was intusschen
in zijn positiekiezen minder gelukkig.
Hij maakte de tegenstelling: óf deflatie,
óf devaluatie en toonde zich van dit
laatste een overtuigd voorstander. De
partij-voorzitter Goseling echter wees
voor de partij deze tegenstelling af. Hij
constateerde terecht, dat het vraagstuk
der devaluatie „niet door stemming
uitgemaakt kan worden". Inderdaad,
omtrent dit vraagstuk zijn alle partijen
zonder onderscheid verdeeld. Devalua
tie kan dus nimmer een partij-leuze
zijn. In geen enkel land ook is de de
valuatie bij partijstemming of ook door
partij uitspraak ingevoerd. Zij is een
feit geworden, als de deflatie niet lan
ger houdbaar was. Waartoe diende dan
echter dit devaluatie-pleidooi van mr.
Steenberghe op den landdag, als het
vraagstuk toch onmogelijk door stem
ming uitgemaakt kan worden? De rede
van mr. Steeniberghe was wat dit be
treft een misstap.
Het slot van de .socialistische beschou
wing is wel merkwaardig:
Dat dit alles op de katholieke Land
dag uitgesproken werd, is van het hoog
ste belang. Maar nu de gevolgen. De
„plicht" der R. K. Staatsparty noemde
mr. Goseling het, „actief aan het herstel
mede te werken". Hoe dit moet ge
schieden, ziedaar de boven alles klem
mende vraag. Deze zomer wees kabi
netsformateur Aalberse nog de op
lossing af: een regeering van der R. K.
Staatspartij enkel met de sociaal-deima-
cratie. Hij wilde absoluut een derde
partij er bij, die echter niet te vinden
bleek. Staat de partij nóg op dit
standpunt?
Wy zouden hiertegenover de vraag kun
nen stellen: op welk standpunt, wat be
treft de groote vraagstukken van 's lands
bestuur, staat nu eie?",;ï - •J- s r» a