EEN WEEK HISTORIE Ruwe handen SPORT ZATERDAG 18 JANUARI 1936 DE LEIDSCHE COURANT DERDE BLAD - PAG. UITSTEL VAN EXECUTIE HET LANGZAME TEMPO DER ITA- LIAANSCHE OPERATIES IN ETHIOPIE. DE OPSTAND IN GODJAM DE JAPANNERS EN DE VLOOTCONFERENTIE Om 'n menschenleven. In een Amerikaansche gevangenis zit Hauptmann, die veroordeeld is wegens moord op de baby van Lindbergh, in de cel der ter dood veroordeelden en wacht het moment af, waarop de elctrische stroom het leven zal wringen uit zijn levenskrachtig jong lichaam. Dat oogenblik wordt telkens verschoven, het is een spelletje met den dood. Scheen het deze week alsof er nu definitief een einde zou komen aan dit spelletje, gisteren meldden de berichten uit Amerika, dat gouverneur Hoffman van New Jersey de executie met 30 dagen had uitgesteld. Er zouden weer nieuwe aanwijzingen zijn gevonden en nieuwe verdachten moesten worden opgespoord. Als het een beetje wil, begint het heele moordproces weer van voren-af-aan. Is Hauptmann nu schuldig? Hij is in alle instanties veroordeeld, maar de mogelijk heid van een justitieele dwaling is blijk baar nog altijd niet uitgesloten, gezien het voortdurend uitstellen van de executie. Ongetwijfeld heeft Hauptmann iets uit te «taan gehad met deze schandelijke ont voering en moord, want hij had geld bij zich in de garage verborgen, dat behoorde tot den losprijs, welke door Lindbergh was betaald; maar hij beweert, dat geld in bewaring te hebben gekregen en het toen achtergehouden te hebben. De man, die het geld in bewaring gaf, is inmiddels gestor ven. Het lijkt een doorzichtig smoesje en misschien is het dit ook wel, maar zoolang het niet met volkomen zekerheid vast staat, dat Hauptmann inderdaad bedreven heeft wat hem ten laste wordt gelgd, moest de doodstraf, die onherroepelijke en nooit meer te herstellen straf, niet worden toe gepast. Een menschenleven is te kostbaar om er mee te spelen. Ethiopische moeilijkheden. Terwijl men zich in Amerika aftobt om één menschenleven te redden, vallen er duizenden in Abessynië. De laatste dagen is juist de strijd, voor al in het Zuiden, weer fel opgeleefd. Ge neraal Graziani heeft aan het Somali-front een groote overwinnig behaald en de ge vaarlijk voortgedrongeen troepen van Ras Desta over eenige tientallen kilometers teruggeworpen. Het werd van Italiaansch standpunt bekeken ook hoog tijd, dat er eens wat gebeurde, want het prestige der Italianen raakte aardig in de knel. Men mompelde zelfs al iets over een ontslag van maar schalk Badoglio. Het Italiaansche nieuws agentschap Stefani meende dan ook goed te doen, het langzame tempo van de cam pagne in Afrika in bescherming te nemen. Geen wonder dat het langzaam gaat, zegt Stefani. Wij hebben nu eenmaal in Abessynië met enorme afstanden te ma ken, en met terrein dat van zeepeil tot 2 en 3000 meter oploopt, en waar wegen ont breken. Dat stelt alleen al aan de inten dance enorme eischen. Voor elke 10.000 man troepen kunnen per dag 170 ton mu nitie en levensmiddelen noodig zijn, die dan 170 vrachtwagens vereischen. Voor den daarvoor onontbeerlijken wegenaan leg moeten de materialen vaak van heinde en ver op hun beurt weer worden aange voerd, enz enz. Inderdaad, een campagne in deze streken is niet eenvoudig. Stefani had er nog bij kunnen voegen dat de regen en de mod der den opmarsch en de intendance nog moeilijker maken, dat de Europeesche troepen van het klimaat zwaar te lijden hebben, dat de Abessyniërs het voordeel hebben van eigen terrein en zich met hun primtiever uitrusting gemakkelijk „on zichtbaar" kunnen maken. Enz. Bnz. De conclusie van dit alles moet luiden, dat deze Italiaansche campagne van langen duur zal moeten zijn. Dat kost naast tijd ook geld. Dat eischt veel munitie en goe deren waarvoor Italië zich tegen betaling in het buitenland dat geen Italiaansche goederen meer accepteert, de grondstoffen moet verschaffen. Hoe langer de campa gne duurt, hoe sterker de sancties relatief worden, hoe meer de Italiaansche oorlogs uitrusting en -verzorging den remmenden invloed zal gevoelen van de economische en financieele sancties, zelfs al zijn die niet in alle opzichten „waterdicht", en zelfs al werken zij nog niet op volle scherpte. Het wordt een wedstrijd tus- schen de miltaire, het weer en de isolee- rings-economie. Zullen de Italianen tijdig inzien dat nog geheel afgezien van recht de methode van vriendschappe lijk overleg op den duur voordeeliger is? Opstand in den rug. Terwijl de Negus alle krachten inspant om met z'n donkerkleurige krijgers, gewapend met speren en verroeste geweren, zich de Ita lianen van het lijf te houden, wordt hij in BINNENLAND den rug bestookt door een opstand in zijn provincie Godjam. Ras Koeksa had reeds bewezen, dat men zich geen over dreven voorstelling moet maken van de trouw der Abessijnsche stam- en legerhoof den. De provincie Godjam (welke zich ten Zuiden van het Tsjana-meer uitstrekt en begrensd wordt door den Blauwen Nijl) is Addis Abeba steeds vijandig gezind ge weest. Het gebied behoort tot de groep der Amharische landen, die oorspronkelijk het Ethiopische rijk vormden en zijn vorsten hebben steeds groote waarde gehecht aan hun betrekeelijke onafhankelijkheid van de centrale regeering. De vroegere gouverneur van God jam Ras Hailoe heeft indertijd den onttroon den keizer Lidj Yasoe geholpen uit de ge vangenschap te ontvluchten. Haile Selas sie daagde hem in 1932 deswegen voor een raad van vorsten. Hij werd ter dood veroordeeld, doch de keizer veranderde zijn straf in verbanning naar een eiland in het Foeai-meer. Tot gouverneur van God jam werd Ras Immeroe benoemd. De nieuwe bewindheb ber heeft, hoewel hij buitengewone kwa liteiten schijnt te hebben* in den tijd van enkele jaren den geest, die in zijn ambts gebied heerschte, blijkbaar niet kunnen wijzigen. Terwijl Haile Selassie zijn poli tiek baseerde op vriendschap met Enge land, had Ras Hailoe Italiaansche relaties aangeknoopt, en de invloed van Italiaan sche agenten bleek zeer groot te zijn. Na het uitbreken van de vijandelijkhe den werd Godjam overstroomd met tegen Addis Abeba gerichte pamfletten en pro clamaties. De Italianen beloofden den rechtmatigen heerscher, Ras Hailoe weer aan zijn land terug te geven en den usur pator te verdrijven. De bevolking werd opstandig. Ras Immeroe, die aan het Noordelijke front met een belangrijke taak belast was, moest ijlings met keurtroepen naar zijn provincie terugkeeren, hij trof er een zeer verwarden toestand aan. Een groot deel der bevolking weigerde dienst te nemen en beriep zich daarbij op de priesters, die sedert de bezetting van Ak- soem eveneens in twee kampen verdeeld waren. De partij der „Aksoemieten" die weigerden te gehoorzamen aan den Egyp- tischen Aboena te Addis Abeba, saboteer den den dienstplicht, door vele dienstplich tige jonge mannen tot priester te wijden. Nationalisische priesters leggen hun waardigheid af en nemen dienst in het leger. Groote opwinding veroorzaakte ten slotte het gerucht, dat Lidj Yasoe vergif tigd zou zijn. Ook Ras Hailoe, zoo werd ge mompeld, was op last van den Negus ver moord Ras Immeroe slaagde erin deze eerste uitbarsting te verstikken en keerde naar het front terug. Thans is opnieuw de opstand uitgebro ken en de centrale regeering ziet zich genoodzaakt een waren veldtocht te on dernemen tegen dezen binnenlandschen vijand. Vlootconferentie. Zoowel de overwinning van generaal Graziani als de opstand in God jam geven de Italianen weer wat moed, maar voor ieder, die de zaken met critischen blik beziet, is het duidelijk, dat het Abessijnsche avontuur voor de Italianen een buitengewoon hachelijke on derneming is. De militaire situatie der Ita lianen in Abessynië is afgezien van en kele vleugjes, zooals bovengeonemde vlakweg slecht en aan het Europeesche „sanctiefront" is de toestand niet minder dreigend. Men hoort niet veel praten over de sancties noch over een verscherping ervan met een petroleum-embargo, maar Engeland schijnt toch vast besloten te zijn om zijn eenmaal ingeslagen Volkenbonds- koers te blijven volgen. Men beschouwt te Londen 1936 als een critiek jaar, waarin de beveiliging van den vrede zoo solide mogelijk moet wor den geconstrueerd, wil men niet weldra voor groote gevaren worden geplaatst. De gevaren dreigen niet alleen in Afri ka, maar misschien nog meer in Europa zelf (Duitschland) en in het Verre Oos ten, waar Japan de groote onruststoker Is. Dit laatste land heeft, zooals men weet, de Vlootconferentie te Londen verlaten, om de handen vrij te hebben in den Stillen Oceaan. Of het daarmee veel zal bereiken, staat nog te bezien, want Amerika en Engeland zijn daardoor tot elkaar gedreven en zul len heusch niet nalaten om maatregelen te beramen tegen het „gele gevaar". De Vlootconferentie wordt ook zonder de Japanners voortgezet (er zjjn nog Japan- sche „waarnemers", zoodat er onderhands toch nog wel accordjes gemaakt kunnen worden!) ZUTVELCENTRALE EN HAAR POEDER-CONTRACTEN. Voorstel tot toekenning van schade vergoeding. Naar het „Hbld." verneemt, zal het da gelij ksdhe bestuur der Zuivelcentrale den minister adviseeren, om aan de leveran ciers van magere melkpoeder, wier verzoek om annuleering van het leveringscontract in tegenstelling met anderen niet werd ingewilligd, een schadevergoeding toe te kennen van 2 per 100 kilo. COÖP. EIERMIJN TE ROERMOND. De omzet van de Coöperatieve Roermond- sche Eiermijn (C.R.E.) bedroeg over het jaar 1935 als volgt: Aangevoerd werden: kippeneieren 202.499.126 stuks, eenden eieren 1.615.135 stuks met een totaalaan- voer van 204.114.261 eieren. De gemiddelde prijzen waren voor kippeneieren f 2.46 per honderd stuks en 0.42'/s per K.G. Een deneieren 2.28 per 100 stuks en 0.331 per K.G. Deze prijzen werden netto aan de pluimveehouders uitbetaald nadat alle kos-. ten waren afgetrokken. NEDERLAND EN DE GODSDIENST. Het katholieke percentage 36.42. Blijkens de resultaten der op 31 Decem ber 1930 gehouden volkstelling behoorden van elke 100 personen: tot de katholieke Kerk 36.42, tot de Nederlands hervormde 34.43, tot de gereformeerde 8.04, tot de Is raëlitische 1.41, tot geen kerkelijke gezindte 14.42. Ziehier enkele vergelijkende cijfers voor de verschillende volkstellingen: Ned. Roomsch- Tot geen Hervormd Katholiek kerkelijk gezindte 1849 54.47 38.15 1859 54.94 37.14 1869 54.67 36.53 1879 54.50 35.80 0.31 1889 48.65 35.39 1.48 1899 48.41 35.07 2.26 1909 44.18 35.02 4.97 1920 41.17 35.61 7.77 1930 34.43 36.42 14.42 NEDERLANDSCHE R. K. BAKKERS PATROONSBOND. Algemeene vergadering te Utrecht. De Nederlandscht R. K. Bakkerspatroons bond heeft te Utrecht zijn Bondsvergadering gehouden onder presidium van den heer Joh. Loosse te Bergen op Zoom. Er zijn stappen gedaan, om dit jaar we der vak wedstrijden te organiseer en. De keus is daarbij gevallen op Nijmegen en het hoofdbestuur zal nog nader met het be stuur dier afdeelir.g in onderhandeling tre den over de verdere voorbereiding en uit voering van dit plan. De data waarop men aanvankelijk voornemens was, deze wed strijden te houden, konden door verschil lende omstandigheden niet gehandhaafd blijven. Nieuwe data zijn nog niet vastge steld. Ook daarvoor zal Nijmegen nog nader gehoord worden. De saneering. Het hoofdpunt van de mededeelingen van den voorzitter was de aanhangige plannen over een nieuwe saneering. De nieuwe sa neering werkt nu reeds eenigen tijd en bin nenkort zal over de werking een brochure verschijnen, waarin men alle mogelijk in lichtingen en aanwijzingen over de resul taten en de verdere doorvoering zal aan treffen. Aan deze saneering zit natuurlijk ook vast een ordening in het bedrijf. Over deze ordening heerschen in verschillende vakkringen nog allerlei verkeerde meenin gen en het is zaak dat de organisaties hier leiding gevend optreden. Dit zal dan ook ge schieden. Trouwens voorlichting is aan vak gen oo ten op meerder gebied noodig. In dit verband wees spreker op het vraagstuk der bedrijfsboekhouding die in heel veel ge vallen veel te wenschen overlaat. Al deze nWedeelingen werden daarop aan een onderlinge bespreking onderworpen en van de geboden gelegenheid tot gedach tewisseling werd een druk en dankbaar ge bruik gemaakt. Daarbuiten viel een vraag uit de vergade ring. dat het bestuur spoed zou maken met het pogen om den begintijd der bakkers- arbeid op Zaterdag met een uur vervroegd te krijgen, waarbij de voorzitter kon mede- deelen, dat over deze aangelegenheid reeds een audiëntie bij den Minister was aange vraagd. Waterbrood. Bij de bespreking van het saneerings- en prijsregelingsplan werd door den penning meester een betoog gehouden over de vraag, of in Nederland nog wel waterbrood ge bakken wordt, een vraag die hij ontkennend meende te beantwoorden. Waterbrood wordt gebakken uit meel, gist, zout en water doch de Nederlandsche bakker voegt daar steeds mout of crème aan toe en dit dient bij de prijsberekening niet uit het oog ver loren te worden. Gewezen werd op het feit, dat in ver schillende plaatsen onderscheiden bakkers er hun gewoonte van maken, om speciaal brood te bakken, dat als oud brood ver kocht wordt. Het brood dat van de wagen terug in de zaak komt wordt daar dan bij gevoegd en als oud brood verkocht, hoewel het nauwelijks koud is. Van bestuurszijde werd hièrover gezegd, dat bij een behoor lijke saneering dit euvel verholpen wordt, daar dan de prijs van het brood zoo zal zijn, dat wel niemand nog lust zal hebben om „oud bróód'' te verkoopen. De „oud brood prijs" zal trouwens bij die sanee ring geen cent lager zijn dan die van ge woon brood. OPHEFFING VAN KEURINGS DIENSTEN. Protest-telegram uit Eindhoven aan den minister. De Kamer van Koophandel te Eindhoven heeft aan den minister van Sociale Zaken een telegram gezonden, waarin hij zegt met bevreemding uit de pers kennis te hebben genomen van zijn voornemen, aan de Kroon voor te stellen den warenkeu- ringsdienst te Eindhoven op te heffen. Zij verzoekt den minister daaraan geen uitvoering te geven, omdat voor Eindho ven als grootste industrieplaats in het Zui den, met zijn sterk wisselende bevolking een efficiënte toepassing der warenwet niet mogelijk zal zijn, indien daar niet een warenkeuringsdienst gevestigd blijft. Bovendien is Eindhoven dermate cen traal gelegen, dat het rationeel is bij ver mindering van het aantal diensten Eind hoven als zetelplaats te handhaven. DREIGEND CONFLICT IN DE MEUBEL INDUSTRIE. Conferentie tusschen werkgevers en werknemers. In een gistermiddag te Den Haag gehou den conferentie tusschen werkgevers en vertegenwoordigers van de werknemers, betrokken bij het dreigend conflict in de meubelindustrie, hebben de werkgevers de door hun organisatie voorgestelde loons verlaging voor de groepen meubelmakers en stoffeerders toegelicht en verdedigd. De vertegenwoordigers der werknemers organisaties hebben handhaving van de thans geldende arbeidsvoorwaarden be pleit en daarbij verklaard, onder de huidige omstandigheden verdere verlagingen niet te kunnen verdedigen. Zonder eenige toe zegging is daarop de conferentie gesloten. BEDRIJFSRAAD VOOR CHEMIGRAFIE. In de te Amsterdam gehouden vergade ring van den bedrijfsraad voor de chemi- grafie, zijn de door den bedrijfsraad zelf gekozen voorzitter, prof. mr. C. W. de Vries, en de plaatsvervangende voorzitter prof. mr. C. P. M. Romme, geïnstalleerd. De heer W. A. van Lier, waarnemend voorzitter deed mededeeling van de op deze benoeming verkregen goedkeuring van den minister van sociale zaken. De voorzitter hield vervolgens voor de vergadering, waarin alle leden en ditmaal ook de plaatsvervangende leden aanwezig waren, enkele algemeene beschouwingen omtrent het instituut van den bedrijfsraad. COLLECTIEF CONTRACT BLOEM- BOLLENBEDRIJF. Op een conferentie van de vertegen woordigers der drie werkgeversorganisaties in het bloembollenbedrijf en van de drie land- en tuinarbeidersbonden te Haarlem is overeenstemming verkregen over het collectief looncontract voor het bloembol lenbedrijf voor 1936'37. De bestaande loonen en arbeidsvoorwaarden blijven on gewijzigd. Een commissie, bestaande uit 6 werkgevers- en 6 werknemersvertegen woordigers zal worden ingesteld, welke aan de organisaties voorstellen zal doen ten opzichte van de regeling van het pensioen fonds en het kinderbijslagfonds in het nieuwe contractjaar. Over die voorstellen zal dan vóór 1 Maart weer worden gecon fereerd. Verder wordt ook een commissie ingesteld voor de toepassing van de loon- bijslagregeling in de bollenstreek. STILLE OMGANG. „Voor Rechtvaardigheid en Vrede onder de Volkeren". De beide nachtelijke Stille Omgangen worden dit jaar gehouden op 15 en 22 Maart a.s.; de algemeene intentie, waar over het speciaal gebed der bedevaart gangers wordt gevraagd, luidt: „Voor Rechtvaardigheid en Vrede onder de Vol keren". HERLEEFT DE SPECULATIE IN TULPEN? Groote sommen voor nieuwe variëteiten te S assenhelm. In de jaren van hoog-conjunctuur in het bloembollenbedrijf 19291931 werden, ge lijk bekend, vaak ongekend hooge prijzen betaald voor nieuwe variëteiten, waarvoor men een goede toekomst verwachtte. Toen de depressie kwam, zagen vele beleggers, die men ook bij tientallen buiten de vak- menschen telde, hun bezit waardeloos wor den. Nauwelijks is er echter hoop op een betere toekomst of het vertrouwen in het vak keert terug. Dit moge blijken, schrijft de „Tel.", uit het volgende feit. Op de tulpenten-toonstel- ling die Dinsdag j.l. in „Bloemlust" te Sas- senheim, werd geopend, werd ook (door de firma Frans Roozen Lz., te Vogelenzang) ingezonden een oranje Mendeltulp onder den naam Orange Wonder. Deze variëteit trok terstond algemeen de aandacht en op den openingsdag ging dan ook reeds een 1/2 Kg. bloembollen van deze variëteit in ander bezit over voor 300. Heden werd op nieuw één Kg. verkocht en wel voor het voor den tegenwoordigen tyd ongekende bedrag van 825. De tentoonstelling in „Bloemlust" trekt zoowel uit de bollen streek als van daarbuiten zeer veel bezoe kers. SAMENVOEGING VAN H.B.G. EN Z.-H. BOND VAN KLEINE KWEEKERS? Naar het Weekbl. v. Bloembollencultuur verneemt, zijn onderhandelingen tusschen het Holl. Bloembollenkweekers Genoot schap en den Zuid-Holl. Bond van kleine kweekers gaande, over een samenvoeging van deze vereenigingen, welke onderhan delingen in een vergevorderd stadium ver- keeren. DE G. G. VRAAGT ONTSLAG. Bij de regeering is het verzoek van den gouverneur-generaal van Ned.-Indië, jhr. mr. B. C. de Jonge, ingekomen om hem bij het einde van de gebruikelijke vijfjarige periode ontslag als zoodanig te verleenen. Algeheele controle op de productie van eetbare oliën en vetten? In het Nederlandsche Weekblad voor Kruidenierswaren wordt vermeld, dat men in regeeringskringen thans overweegt de vetproductie hier te lande geheel onder controle te brengen. Het zou in de bedoe ling liggen de reeds bestaande controle op de productie van boter en margarine uit te breiden tot alle eetbare vetten en oliën waardoor men zou hopen een soort van evenwichtstoestand in de vetproductie te bereiken met het doel te voorkomen, dat de productie van een van de genoemde vetten zich zou kunnen uitbreiden ten koste van onze zuivelindustrie. Het weekblad heeft echter tevens ver nomen, dat er bij de uitwerking van bo venstaand denkbeeld zooveel bezwaren van practischen aard aan den dag komen, dat de controle, mocht zij werkelijk uit voerbaar blijken, nog wel even op zich zal laten wachten. Dit bericht is blijkbaar afkomstig uit een bespreking met belanghebbenden, die de bevoegde instantie gehouden heeft. Juist is, naar wij hebben vernomen, dat het streven inderdaad gaat in een richting als in den aanhef ervan is bedoeld. Het onderwerp is in studie. Over den stand daarvan kon men ons vooreerst nog niets zeggen. Heffing op boter wederom 95 cent. De heffing op boter en de vervoerver- gunning voor buitenlandsche boter zijn voor de volgende, week vastgesteld op 95 cent per K.G. (onv.). LUCHTVAART ELLSWORTH GERED. Aan boord van de „Discovery". Volgens een gistermiddag te Londen ont vangen draadloos bericht, heeft een van boord van de „Discover II" uitgezonden co lonne den Amerikaanschen Poolonderzoe- ker Ellsworth en zijn begeleider Hollick Kenyon, gevonden en aan boord gebracht van het schip. Een door het ministerie van koloniën ge publiceerd telegram van den kapitein van de „Discovery II geeft nog de volgende bij zonderheden omtrent de redding van Ells worth en Kenyon. Bij aankomst in de Walvischbaai werd een oranjekleurige tent op het ijs waarge nomen. Het schip schoot een vuurpijl af, doch er kwam geen antwoord. Een der beide zich aan boord bevindende vliegtuigen vloog toen acht kilometer verder naar Klein-Amerika, waar Kenyon werd ont dekt. Met behulp van een parachute liet men toen levensmiddelen en brieven op het ijs vallen. Kenyon liep dan in de richting van de „Discovery II" en ontmoette de groep, die van het schip uit naar de beide ontdek kingsreizigers was gaan zoeken. Hij verklaarde, dat, toen zij nog zes en dertig kilometer van Klein-Amerika ver wijderd waren, de benzine op was. Zij zijn toen per slede verder naar Klein-Amerika gegaan. UIT HET KATHOLIEKE KAMP. I. V. C. B. Wedstrijdprogramma voor a.s. Zondag Zuid Il.e kL: KimbriaSitt. Boys; RKVVLChevremont; Kerkrade—Valken burg; RKNACGeleen; RKONSCaesar. Zuid II le kl.: SVB—Brabantia; Kol- pingRKTVV; WilhelminaMevo; Best VooruitVenl. Boys. Oostel. le kl.: TreffersVosta; 's- HeerenbergDe Zweef; VogidoVDZ; EmosAltior; QuickSDOUC. West I le kl.: WZ—WA; HMS EMM; WilskrachtDe Meer; Onze Gezel lenSDO; VVYVolendam. West II le kl.: HBC—Spartaan; Leo- nidasGr. Willem; DHLSantpoort; SJC GDA; TYBB—DEM. West 2e kl. A.: Geel Wit—Lisse; Tey- lingenBlauw Zwart; ADOVitesse; Santpoort IIWE. West 2 e k 1. B.: ExcelsiorWP! Celer Wilhelmus; Spartaan IIDONK; GDA IIVEP; Aeolus—Oliveo. DIOC. HAARL. VOETBALBOND. WEDSTRIJDEN AFGELAST. De wedstrijden van den Diocesanen Haarlemschen Voetbalbond, zijn, in ver band met de gesteldheid van de terreinen, voor Zondag 19 Januari afgelast.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 9