DE COMMISSIE VAN 18 TEGEN 12 DEC. BIJEENGEROEPEN ZATERDAG 30 NOVEMBER 1935 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 Om te beslissen over het petroleum-embargo DE ABESSIJNEN MELDEN BELANGRIJKE VORDERINGEN LEVEN ALLEEN OP AARDE MENSCHEN? Ons huis stond een eindje buiten het dorp. Op heldere, vrieskoude winteravon den, wanneer wij kinderen nog met vader uit het Lof kwamen, popelden we van spanning en verwachting, als de laat ste lantaarns van de straatverlichting wa ren gepasseerd en onze voetstapjes naast de zware voetstappen van mijn vader de eenige geluiden schenen in de verstilde glinstering van het sterren-flonkerende Heelal. Dan begon de les in de Astronomie! Mijn vader diepte zijn wijsheid op uit de boe ken van Flammarion, en ieder, die de nu verouderde werken van dezen ongeloo- vigen Franschen schrijver doorbladerd heeft, zal bemerkt hebben, dat wat Flam marion niet wist, hij gemakshalve erbij fantaseerde. En wat den duimzuigenden Flammarion ontschoten was, prakkizeer- de onze leeraar er zelf wel aan toe! Kinderen kiinnen iemand de ooren van het hoofd vragen. „Waarom is de aarde rond, Pa, waarom is zij niet vierkant?!" Een van de problemen, die onze jeugdige hersens het meest bezig hield, was de mo gelijkheid, dat er nog andere werelden zouden zijn, waarop menschen woonden. Het is een probleem, dat niet alleen vraag- grage kinderen interesseert. Toen eenige jaren geleden sterrekundi- gen van naam op de planeet Mars groene vlakten en rechtlijnige „kanalen" ontdek ten, die getuigenis zouden afleggen, dat onze nabuur eveneens door verstandelij k- begaafde wezens bevolkt was, geraakte het gansche beschaafde menschdom in rep en roer. Het vraagstuk is nog steeds niet op gelost, maar de overpeinzing er van heeft verschillende twijfelachtigen geestelijk van de kook gebracht. Voor Flammarion was het al dan niet bewoond zijn van andere werelden in 't geheel geen vraagstuk meer. Voor hem was 't een uitgemaakte zaak, dat er nog duizenden aardbollen in de grenzelooië ruim te rondtolden, welke door menschelijke we zentjes bevolkt waren. Met een benijdens waardige verve schilderde hij het zonder linge leven op die vreemde, verre werel den. Wat Flammarion speciaal op dit ge bied aan kletspraat uitgegeven en verkocht heeft weten te krijgen, is ongelooflijk. De man stond voor niets. Maar Flammarion het zij te zijner verontschuldiging gezegd was niet de eenige, die bij de oplossing van dat pro bleem over stag ging. De middeleeuwsche Scholastiek maakte het niet minder bont met de opvatting te verkondigen, dat de sterren bewoond werden door., engelen. Deze opvatting het behoeft nauwelijks betoogd is het uitsluitend eigendom van de middeleeuwers gebleven. „Heute nötigt sie uns ein ünwillkürliches Lacheln ab", schrijft dr. Joseph Pohle in „Das Buch der Natur". Zijn er inderdaad nog andere werelden, waar menschen geboren worden, ronddo len en sterven? Er zyn goede Christenen, die, bij deze vraag ietwat „schichtig" wor dend, geneigd zijn tot een barsche ontken ning. Voor schichtigheid of onrust is ten deze echter hoegenaamd geen reden. Geen enkel geloofspunt verzet zich tegen de mo gelijkheid, dat ook op andere werelden dan de onze, verstandelijk begaafde wezens him levensliedje zin'gen. De mogelijk heid wat heel wat anders is dan ze kerheid kan redelijkerwijs "niet ontkend worden. Men zou zelfs inbreuk maken op Gods al macht door halstarrig te beweren, dat al leen onze Aarde menschen kan herber gen. Men beknibbelt echter evenzeer op Gods almacht, met de stelling te poneeren, dat de Aarde onmogelijk de eenige bewoonde wereld kan zijn. Wat onze naaste buren in de hemelruim te betreft: voor de acht planeten, die te zamen met Moeder Aarde een rondedans om de Zon uitvoeren, staan de kansen, dat er menschen wonen, niet fraai. Mercurius heeft geen dampkring en wordt bijna verschroeid door de zon „Als er rivieren zijn" schrijft de bekende astronoom Sir James Jeans „dan moeten het wel rivieren zijn van gesmolten lood of iets dergelijks, want de hitte is zoo groot, dat gewone vloeistoffen er zouden ver koken." Omtrent Venus, die thans iederen och tend als Morgenster aan de horizon schit tert, kan de wetenschap weinig zekers me- dedeelen, want Venus hult zich kuisch in een ononderbroken dik wolkenkleed. Van de verder dan de Aarde van de zon verwijderde planeten, komt alleen Mars voor leven in aanmerking, want op de overige vijf buitenplaneten is het „voor beeldeloos koud". Weliswaar bespeurt men door de telescoop een wolkenlaag op Jupi ter, maar vermoedelijk zijn dit wolken van koolzuur of van ander gas, die alleen bij zeer lage temperatuur zooals die in het Cryogeen laboratorium bereikt is vloei baar worden. Maar hoe staat het met Mars? Met Mars staat het zóó: volgens de laaste gegevens van de wetenschap berusten de door Marsbewoners keurig en kaarsrecht ge graven kanalen opgezichtsbedrog; photo's van de planeet gaven geen aanwijzing, dat intelligente wezens zijn oppervlak bear beid hebben. De „plantengroei", welke tij dens de Mars-zomer sommige gedeelten groen kleurt, wordt verklaard door regen val en door het nat worden van de leven- looze woestijn van vulkanische asch. Het is jammer, dat de droge weten schap onze Mars-phantasieën heeft opge blazen. Het werd juist zoo interessant. Dat telefoneeren en „gehallo met Mars" door allerlei tooneelclubs in de omgeving moet nu ook maar eens uit zijn. Sir James Jeans, met wiens astronomische kennis wy eerst ons zeiven en vervolgens de abon- né's verrijkten, komt tot de waarschijn- heids-conclusie: „dat het leven op aarde het eenige is, dat op het zonnestelsel te vinden is; maar de mogelijkheid, dat er nog an dere sterren in de ruimte zouden zijn met bewoonde planeten is niet uitgesloten." Veel wijzer ben ik niet van je geworden, zucht de lezer, die, tuk op kennis, in geest vervoering de binnen- en buitenplaneten mede heeft afgereisd. Inderdaad! Zeer juist! En veel wijzer zal het menschdom wel nooit worden óók. Nuchter bezien staat het antwoord op deze kwestie 11. Het kan zijn; het kan niet zijn! We weten het niet en vermoedelijk zullen we het, in dit sterfelijk leven, ook niet weten. Reeds uit het feit, dat het gegeven ant woord naar twee kanten snijdt, zal het den lezer echter duidelijk zijn geworden, dat de oplossing van dat probleem met geloof en godsdienst niets te maken heeft. En toch buiten godloochenaars dit pro bleem uit, om het Christendom als een be krompen verzinsel belachelijk te maken. Is het niet hoogmoedig, zoo vragen zij (maar het zijn niet de nederigen die deze opmerking maken!), is het niet dwaas zich in te beelden, dat alleen de nietige aarde een korreltje zand tusschen milliarden en milliarden reuzen-zonnen zóó door den Schepper werd uitverkoren als het Christelijk geloof ons poogt diets te ma ken in de leer van Gods Menschworden? Het antwoord op deze vraag kan met stelligheid worden gegeven. De grootte of geringheid van onze Aar de doet niets ter zake. „Kléin" en „groot" zijn bekrompen echt-mensohelijke begrip pen. De aarde is even groot als de sterren klein zijn en omgekeerd, in vergelijking met de onmetelijke afstanden in het heelal. Het staat onwrikbaar voor alle eeuwig heid vast, dat de Schepper zich op bijzon dere wijze ontfermd heeft over het geval len menschdom op deze aarde, door Zelf de gestalte van een mensch aan te nemen en Zichzelf als zoenoffer op te dragen. Hoeveel andere hemellichamen bewoond zijn, hoeveel „andere schapen" Gods kudde telt, die „niet van deze schaapstal zijn", op hoeveel andere wijzen God zich heeft geopenbaard aan ons onbekende we relden wij weten het niet. Maar het aardsche menschdom kan er zich in ne derige hoogmoed op verheffen, dat onze Aarde werd uitverkoren tot het „Bethle hem der hemellichamen", en dat wij men schen „met eere en heerlijkheid gekroond" zyn, geschapen naar Gods „beeld en gelij kenis". DE KWESTIE DER SANCTIES. Werkcommissie tegen 12 December bijeengeroepen. De zitting der werkcommissie van de santieconfereniie, waarop een besluit zal worden genomen inzake uitbreiding van het verbod van uitvoer van grondstoffen naar Italië is tegen 12 December bijeenge roepen. Amerika en het petroleum-embargo. Ofschoon petroleum niet op de lijst van artikelen opgenomen is, die in de neutra- liteitsboodschap van Roosevelt was ver vat, zullen de Amerikaansche oliemaat schappijen toch den verkoop van olie aan Italië stopzetten, wanneer de regeering zulks verzoekt, aldus verklaarde James A. Moffet, vice-president van de Standard Oil Cy van Californië bij zijn vertrek naar Europa, waar hij 10 dagen zal blijven. Men is te Genève van meening, dat, wan neer al overeenstemming bereikt wordt tusschen de Volkenbondsleden over het af kondigen van een olie-embargo etgen Ita lië, de groote kwestie toch gelegen zal zijn in het al of niet deelnemen van de landen, die geen lid zijn van den Volkenbond. Van daar, dat de verklaring van den vicepresi- dent der Standard Oil van Californië, Moffett, ten zeerste de aandacht getrokken heeft. In Ei.gelsche kringen is men van meening, dat Moffett alleen voor zich zelf heeft gesproken en dat zijn verklaringen geen geldigheid hebben voor de geheele Amerikaansche olie-industrie. MILITAIRE ACTIE IN ITALIË Volgens berichten uit Zuid-Tirol zouden slechts drie van de zeven divisies in Noord-Italië voor de verdediging van de Brenner blijven. In de laatste 48 uur zijn naar men zegt drie divisies naar de Rivièra gedirigeerd om aan de Fransch-Italiaan- sche grens te dienen. Een gemechaniseerde divisie is op het punt naar Zuid-Italië te vertrekken, waar haar een speciale taak zal worden toegewezen voor de kustver dediging. Groote hoeveelheden munitie zijn van Zuid-Tirool naar Zuid-Italië overge bracht. Minder dan 30.000 soldaten zullen aan de Noordgrens blijven, tegen 500.000 dezen zomer. Volgens dezelfde berichten is onder de bevolking van Zuid-Tirol groote ontstelte nis gewekt door de hardnekkige geruch ten, dat Mussolini binnenkort een algemee- ne mobilisatie zal gelasten. Alle verloven der soldaten en Zwarthemden zijn inge trokken en verzoeken om verlof worden niet toegestaan. Italiaansche tegenspraken Formeel wordt te Rome tegengesproken, dat Italiaansche troepen zijn gezonden naar de Fransche grens. Niet slechts zijn de bladen in hun commentaren het erover eens, maar ook bevestigen het de gister avond door een woordvoerder van de re geering afgelegde verklaringen, dat Italië ten opzichte van Frankrijk in het geheel niet vijandig gezind is, en dat het geen enkele vrees voor vijandelijkheden van de zijde van Frankrijk koestert. Italië heeft officeel 1.080.000 man onder de wapenen. Dit getal betreft uitsluitend BUITENLAND de effectieven van het leger, niet die van de munitie. De huidige omstandigheden laten wel iswaar niet toe eenige demobilisatie in de toekomst te zien, maar elk bericht over een mobilisatie is onwaarschijnlijk; speci aal de geruchten over een algemeene mo bilisatie, die in het buitenland zijn ver spreid, zijn, zooals de zaken op het oogen- blik staan, zonder grond. Formeel, eveneens te Rome, wordt te gengesproken, dat Italië maatregelen zou treffen om zijn gezant te Kairo terug te roepen. De regeering heeft te Kairo een decreet gepubliceerd inzake de toepassing van de sancties, dat behalve het verbod van uit voer en heruitvoer naar Italië van wape nen en oorlogsmateriaal, ook den invoer verbiedt van alle Italiaansche goederen, uitgezonderd goudstaven en gouden en zilveren munten. Onder de goederen, waar van de uitvoer verboden is, bevinden zich trekvee, rubber, ijzer, aluminium en deri vaten, alsmede andere metalen in ruwen staat. Naar verluidt, zou Italië dientengevolge den invoer verbieden van alle Egyptische goederen, of van goederen die in Egypte zijn gemaakt. Men meent te weten, dat Italië het op treden van Egypte zeer onaangenaam vindt, hoofdzakelijk omdat Egypte geen lid is van den Volkenbond en dit land vol gens Italiaansche opvatting niet een der gelijke weinig vriendschappelijk houding had behoeven aan te nemen. ABESSYNIERS RUKKEN OP In de buurt van Oeal Oeal? Naar de Addis Abeba verluidt, rukken de Abessyniërs zoowel in het Noorden als in het Zuiden langzaam op. Men verklaart, dat Gheralta en Tem- bien bijna geheel van Italiaansche troepen zijn bevrijd. De berichten, dat Gorahai en Gerlogoebi door Abessynische troepen zijn bezet, zijn evenwel niet overeenkomstig de feiten. In militaire kringen rekent men er wel op, dat deze plaatsen weer spoedig door de troepen van den negus bezet zullen wor den. Verder wordt bericht, dat Abessynische troepen oprukken uit Ado in de richting van Oeal Oeal. Zelfs wordt uit Harrar gemeld, dat de Abessnenij Oeal Oeal reeds heroverd zou den hebben, hetgeen door Rome weer wordt tegengesproken. Ras Seyoem zoekt contact met Ras Kassa De oorlogscorrespondent van het D.N.B. meldt, dat volgens mededeelingen uit be trouwbare bron Ras Seyoem thans tracht, contact met de troepen van Ras Kassa te verkrijgen om op deze wijze een sterke verdedigingslinie tot stand te brengen. De hoogvlakte van Tembien zou door de Abessijnen reeds zoo goed als ontruimd zijn. Slechts een onderaanvoerder zou met zijn afdeelingen zijn achtergebleven en thans probeeren, op een strategisch punt stellingen te betrekken. Van het front ten Zuid-Westen van Adoea worden gevechten tusschen patrouil les gemeld, waarbij de Italianen eenige ge vangenen hebben gemaakt. leven, en het financieel beleid der partij functionarissen zal worden ingesteld. Tot de zuiveringsactie werd reeds in Sep tember tijdens den Rijkspartijdag te Neu renberg op een vergadering van gouwlei ders besloten, naar aanleiding van de tal rijke klachten, die voortdurend binnenkwa men over het optreden en de persoon van verschillende partijfunctionarissen. Het ligt in de bedoeling de zuiveringsactie vóór het einde van dit jaar nog af te sluiten. De geruchten die de laatste dagen even eens de ronde deden over zelfmoorden, die in de hoogste kringen der partij zouden zijn gepleegd, werden ons bij navraag uit drukkelijk gedementeerd met verwijzing naar boven weergegeven feiten. KATHOLIEK WEEKBLAD VEROORDEELD. De Kath. Wereldpost meldt uit Mainz: De bekende journalist en redacteur van het te Mainz verschijnende weekblad „De Katholiek" dr. Schwank-Telfan (tijdens het Christus-Koning Congres was hij nog Chef van den Persdienst), is enkele maanden ge leden tot het Nationaal-Socialisme overge gaan. In zijn artikelen in het weekblad keurde hij de sterilisatie goed en betuigde openlijk zijn instemming met de leer van Rosenberg. De redactie van het weekblad was van oordeel, dat iemand met een der gelijke geestesgesteldheid niet langer ver bonden kon blijven aan de redactie van een Katholiek weekblad, dat een wereldbe schouwing moet prediken die lijnrecht te gen de leer van Rosenberg indruischt. Bij de arrondissementsrechtbank diende de re dacteur toen een aanklacht in omdat hij op te korten termijn was ontslagen. Als getuige was o.m. gedagvaard Kape laan dr. Funke, Hoofdredacteur van het weekblad, die verklaarde, dat „De Katho liek" een zuiver katholiek tijdschrift was, dat in zeer nauwe relatie stond met den Bisschop van Mainz en dat uitsluitend de Katholieke godsdienst en de Katholieke leer diende. Schwank-Telfken had destijds als redacteur niet het recht om in dit blad een artikel te publiceeren, waarin de god delijke stichting der Kerk geloochend werd, waardoor een gevaarlijke dwaalleer onder de lezers verbreid zou worden. Tegenover deze verklaring bemerkte de president van de rechtbank, dat de inhoud van het door den Bisschop gewraakte artikel volkomen de nationaal-socialistische staatsopvatting en wereldbeschouwing vertolkte. De di rectie van het blad had derhalve niet het recht om in het artikel wijzigingen aan te brengen om den schrijver er van te ontslaan. Door den aanklager werd een minnelijke schikking van de hand gewezen. De recht bank veroordeelde het weekblad tot beta ling van een schadevergoeding van 550 Mark. In de metiveering van het vonnis werd de verklaring van den President van de rechtbank nogmaals onderstreept. Kape laan dr. Funke protesteerde daartegen en met beroep op het Concordaat verklaarde hij, dat hij dit vonnis noch tegenover zijn Bisschop, noch tegenover den Apostolischen Nuntiatuur in Berlijn en ook niet tegenover den H. Stoel kon verantwoorden. Het pro test bleef zonder gevolg en de rechtbank bevestigde door haar vonnis een der groot ste ketterijen tegenover de fundamenteele grondslagen van de Katholieke Kerk. FRANKRIJK. OPNIEUW EEN MEERDERHEIDvoor LAVAL HET FINANCIEELS DEBAT IN DE FRANSCHE KAMER. Motie van vertrouwen aangenomen met 324 tegen 247 stemmen. Aan het einde van de kamerzitting van gisteren, welke met enkele onderbrekingen den geheélen dag duurde en welke gewijd was aan de debatten over de financieele politiek der regeering, heeft de kamer haar vertrouwen in het kabinet-Laval met 324 tegen 247 stemmen uitgesproken. Vóór de stemming had Laval zelf nog het woord genomen en een verklaring af gelegd, waarin hij herinnerde aan den toe stand, waarin de kamer de volmachtenwet had goedgekeurd. „Het is", aldus Laval, „thans vijf maan den geleden, dat ik op dit spreekgestoelte stand, om u te verzoeken, een motie aan te nemen, waarin de regeering volmacht werd gegeven, de devaluatie te voorkomen en de noodzakelijke decreet-wetten uit te vaardigen, ten einde de situatie het hoofd te bieden. De regeeringen-Flandin en Bouisson waren pas ten val gebracht. Yvon Delbos had de opdracht tot kabinets formatie van de hand gewezen. Ik wist, welk een verantwoordelijkheid ik op mij nam. Wij hebben niemand misleid. Er was een deficit van ongeveer tien milliard; het goud vloeide uit het land. Wij hebben de maatregelen getroffen, waartoe wij op dracht hadden. De tot nog toe door de regeering getrof fen maatregelen moeten voltooid worden. Nog is niets in gevaar, als de kamer ver standig en moedig is. Ongetwijfeld hebben wij kortingen moeten invoeren op salaris sen en pensioenen, maar dat was te ver kiezen boven een faillissment. Het is beter, negen gezonde francs te hebben dan tien, die niets waard zijn. Laten de aanhangers van devaluatie en degenen, die ons becri- tiseeren, mijn moed heben, in plaats van iedere verantwoordelijkheid te weigeren. I De regeering heeft uw vertrouwen noodig en wij zullen zien, of ze dat bezit en of het I beroep van Herriot weerklank heeft ge vonden. Tenslotte moet ik Herriot danken, voor datgene, dat hij voor ons gedaan heeft". Lavals rede werd herhaalde malen door ievendige toejuichingen onderbroken. TSJEDHQ-SLOWAKIJE. POLITIEKE MOORD OP SOCIALIST. Drie personen gearresteerd. Te Kunov, nabij Bruntal is een politieke moord gepleegd. Een onbekende heeft met een revolverschot een bekende socialist uit de streek, Rozenzweig, doodgeschoten. De politie heeft de leider van de plaat selijke Sudeten-Duitsche party, de voor zitter van den arbeidersbond van deze partij en oud-burgemeester van Kunov ge arresteerd. Eenige dagen geleden hadden zij in een café verklaard, dat Rozenzweig en ver scheidene andere personen moesten wor den opgeruimd voor de vooruitgang van de Duitsche socialistische partij en het toe nemende aantal Tsjechen in het gebied. Bij verscheidene leden van de partij-Henlein is huiszoeking verricht. Volgens de Tsjechische pers is hier spra ke van een nauwkeurig voorbereid com plot. GRIEKENLAND DE KONING WINT HET PLEIT. De amnestie wordt afgekondigd. Naar verluidt heeft Koning George in zijn verschil van meening met Kondyli* ten opzichte van het verleenen van am nestie de overhand behouden en zal het amnestiebesluit heden worden ondertee kend; tevens verwacht men, dat de ka binetsformateur, Demerdzis dan een za kenkabinet gevormd zal hebben en on middellijk daarna verkiezingen zal uit schrijven. LETTEREN EN KUNST JAC. J. RUYGROK t Te Arnhem is op 73-jarigen leeftijd over leden de musicus Jac. J. Ruygrok, compo nist van verschillende werken. KERKNIEUWS NAAR DE MISSIE. Op 5 December a.s. vertrekken vyf Zus ters van het Gezelschap Jezus, Maria, Jo zef van uit het Moederhuis „Mariënburg" Den Bosch, naar de missie van Nellore (Br.-Indië), n.i. Marie Mauritia ten Have (Harreveld), Sr. Marie Xavera Voet (De Reek), Sr. Marie Theodoretha en Sr. Ma rie Hedwigia Lemmers (Haarlemmerliede) en Sr. Marie Irmentrudis Raaymakers (Boxtel). Kerstmisviering op de H. Landstichting. De voorbereiding tot het Kerstfeest op de H. Landstichting begint voor de deel nemers (sters) met de Vigilie van het zoo intieme Hoogfeest. De voordrachten, die „Kerstmis in het H. Evangelie" zullen belichten worden dit jaar gegeven door den Zeer- eerw. zeergel. heer dr. Jac. de Vreese S.J. De voordrachten worden gehouden in het Pelgrimshuis Casa Nova waar de Pelgrims worden verwacht op 24 December voor het middagmaal. Inlichtingen en plaatsbespreking: Casa Nova H. Landstichting, Nijmegen. DUITS0HLAHD. NIEUWE ZUIVERINGSACTIE. Opruiming onder hooge partij functionarissen. Naar de Berlijnsche correspondent van de „Tel." van officieele zijde verneemt, is een nieuwe zuiveringsactie op groote schaal in de nationaal-socialistische partij aan staande, welke zich zelfs tot de hoogste in stanties zal uitstrekken. Het hoofd der geheime staatspolitie Himmler bevindt zich op het oogenblik met zijn intiemen medewerker Buch, bekend uit de episode van 30 Juni 1934, in de Mark Brandenburg, waar een streng disciplinair onderzoek door een speciaal ingesteld par tygerecht wordt gehouden. De Mark Brandenburg valt, zooals be kend, onder het ressort van den nationaal- socialistischen oberpraesident Kube, wiens naam wij in het voorjaar herhaaldelijk vermeldden in verband met de actie tegen de Evangelische kerk. In afwachting van de resultaten, die het door Himmler geleide onderzoek zullen op leveren en het oordeel van het partij ge recht ter plaatse, blyft Kube, in tegenstel ling tot de geruchten, die reeds over zijn arrestatie de ronde deden, nog in functie. Men verwacht evenwel in partij kringen, dat de oberpraesident zal worden afgezet en dat een groot aantal partijfunctionaris sen in de Mark in Schutzhaft genomen zul len worden. 'Na de Mark Brandenburg ko men, naar wij voorts vernamen, de andere gouwen van het Derde Rijk aan de beurt, waar eveneens een diepgaand onderzoek naar de werkzaamheden, het particuliere

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 5