STADS
NIEUWS
WOENSDAG 13 NOVEMBER 193»
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
HOE WORDT HET WEER?
WEINIG VERANDERING.
DE BILT SEINT:
•Meest matige Zuidelijke tot Zuid-Wes
telijke wind, gedeeltelijk bewolkt, aan-
vankelijk nog kans op regen, weinig ver
handeling in temperatuur.
Hoogste barometerst.: 766.3 te Weenen.
Laagste barometerst.: 739.3 te Vestmanoer.
De depressie kreeg eenige versterking
uit het Zuid-Westen en trekt thans weer
naar IJSland. In het Zuid-Oosten is de
hoogedruk toegenomen, in het Noord-Oos
ten afgenomen. In de hoogere luchtlagen
in het Oosten blijft het warm, zoodat de
zeer krachtige Zuidelijke winden in de
bovenlucht aanhouden. In West-Frank
rijk zijn weer zware regens gevallen en uit
Zuid-Engeland nadert opnieuw een regen-
gebied. Marseille, dat gisteren tweemaal
onweer meldde, had 47 m.m. In Ierland
en Schotland is tijdelijk opklaring te
wachten. Scandinavië heeft grootendeels
zwaar bewolkte lucht met regen in het
Noorden en het Zuid-Westen. In Duitsch-
land is het kalm met veel ochtendmist, de
temperatuur is er gestegen. Er zijn geen
belangrijke veranderingen in het zicht.
LUCHTTEMPERATUUR.
9.2 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS tA.
Van Woensdagnamiddag 4.42 uur tot
Donderdagmorgen 6.47 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk: op Donderdag 14 Novem
ber voorm. 4.43 uur en nam. 5.05 uur.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
DE KATH. DEM. PARTIJ.
De T ij d schrijft:
Mr. Pius Arts, eenig vertegenwoordiger
van de Katholiek Democratische Partij in
de Tweede Kamer, heeft zich dit jaar de
luxe gepermitteerd te ontbreken bij het de
bat over het algemeen regeerbeleid. De
fractie der Katholieke Staatspartij moest
nu eigenlijk met de handen in het haar
zitten, want de kath.-dem. partij-neiging
om haar bij het jaarlijksch begrootingsdebat
van een papier voor te lezen, hoe haar po
litiek nu eigenlijk zou moeten zijn, had
sommigen in de fractie er al toe gebracht
te spreken over „Pius-encyclieken".
Het is overigens een parlementaire nieu
wigheid, dat een partij zich bij dit voor
naamste debat des jaars niet hooren laat.
Het feit is ook opgevallen in de pers der
S.D.A.P., de partij, met welke mr. Pius
Arts gaarne zee wU bouwen. Wij geven het
woord aan den parlementairen redacteur
van de sociaal-democratische Arbeiders
pers. Deze schreef:
„Te twintig minuten over zes hadden
alle fractieleiders en nog enkele andere
afgevaardigden meer het woord ge
voerd. Alleen de katholieke democraat
Pius Arts ontbrak op het appèl. Hij
had laten weten, dat hij elders bezig
heden had, die hem blijkbaar nader
aan het hart lagen dan het Kamerwerk.
Nu hebben wij daardoor werkelijk niets
gemist, maar toch wil het ons voorko
men, dat de parlementaire woordvoer
der van de Katholiek Democratische
Partij een ietwat zonderlinge opvatting
van zijn roeping heeft. Wanneer de man
in gemoede overtuigd is, dat het met
zijn groep toch de dood in de pot is,
waarom dan niet het voorbeeld van
prof. Veraart gevolgd? Dit blijven han
gen, met een slechte verzorging van
de eenmaal aanvaarde parlementaire
taak, is van een weinig aantrekkelijke
tweeslachtigheid".
Misschien wil „Onze Vaan" dit stukje
onder hoor en wederhoor overnemen, om
haar lezers over de gesteltenis der bondge-
nooten in te lichten.
Voorgestelde 5 pCt. weddeverlaging te
Amsterdam door het „Overleg" verworpen.
Nadat gistermiddag in de gecombineer
de vergadering der centrale commissie van
gemeentepersoneel nog urenlang over de
door B. en W. voorgestelde loonsverlaging
van 5 pCt. was gediscussieerd, is het des
betreffende voorstel met algemeene stem
men verworpen.
Verwacht wordt, dat de raad, die nu de
beslissing heeft, de verlaging evenmin zal
accepteeren.
Een viaduct over den Haarlemmerweg.
Omtrent de voorgenomen plannen voor
den aanleg van een nieuwen weg,welke
den Rijksweg VelsenAmsterdam (Ford
haven) zal verbinden met Amsterdam, ver
nam de A.N.W.B. van bevoegde zijde, dat
het in de bedoeling ligt, dezen weg tijde
lijk bij Sloterdijk te doen aansluiten op
de bestaande Dorpsstraat.
Deze aansluiting is niet fraai, doch dient
als een voorloopige oplossing te worden
beschouwd, aangezien het de bedoeling is,
te komen tof den aanleg van een nieuwe
verbinding tusschen den Hoofdweg te
Amsterdam en den Spaarndammerdijk,
door middel van een brug over den Haar
lemmerweg en de daarnaast gelegen vaart
en spoorbaan, welk werk thans in voor
bereiding is. „Tel."
Prijsverhooging van schoenen?
Naar wordt medegedeeld, zijn de leden
van de Federatie van Nederlandsche
Schoenfabrikanten opgeroepen tot bijwo
ning eener algemeene vergadering, waarin
als voornaamste punt aan de orde zal wor
den gesteld een gedachten wisseling over
de mogelijkheid om opnieuw en nu tot een
uniforme verhooging van de schoenprijzen
te komen.
Het Bestuur der Federatie heeft, naar bij
de convocatie medegedeeld wordt, deze
vergadering uitgeschreven op veelvuldig
verzoek, waarbij men op het met den mees
ten spoed treffen van maatregelen aan
drong.
ACADEMIENIEUWS
LEIDEN. Geslaagd:
doctoraal examen Rechtsgeleerdheid de
heer en A. H. F. van Weelderen, Den Haag,
S. A. Gompels, Den Haag;
doctoraal examen Wis- en Natuurkunde,
hoofdvak Scheikunde de heer J. M. Stevels,
Den Haag;
candidaatsexamen Wis- en Natuurkun
de, letter F, mej. W. Barents, Voorburg.
Geslaagd voor het examen van apothe
kers-assistent mej. P. C. van Russum, Den
Haag.
LUCHTVAART
KHOUW KE HIEN EN TERLUIN
AANGEKOMEN.
Aneta seint uit Batavia:
De heeren Khouw Ke Hien en Terluin
zijn gistermorgen om 11 uur 15 met hun
Walraven-II-toestel onder groote belang
stelling op het vliegveld Tjililitan geland.
Onmiddellijk na aankomst werden tal
rijke kransen aangeboden: een vertegen
woordiger van de Koninklijke Ned.-Indi-
sche Vereeniging voor de Luchtvaart en
de vice-consul voor China hielden rede
voeringen. De vice-consul was aanwezig ter
vervanging van den consul-generaal, die
thans in China vertoeft.
De heeren Khouw Ke Hien en Terluin
verklaarden over het algemeen een goede
reis te hebben gehad.
INTERESSANTE TELEFOON
GESPREKKEN.
Stemmen uit „hooger regionen".
De groote Amerikaansche luchtballon
„Expleror II" heef tijdens zijn tocht naar
de stratosfeer radioberichten uitgewisseld
met het groote Sikorsky-vliegtuig China
Clipper, die op dat oogenblik onderweg was
van Los Angeles naar San Francisco. Het
vliegtuig bevond zich tijdens deze ge-
dachtenwisseling op 950 meter hoogte bo
ven Californië en de „Explorer II" op ruim
9000 meter hoogte.
Voorts heeft een speciale correspondent
van de „Daily Telegraph", Hugh Chevins,
te Londen een interessant radiogesprek ge
voerd met kapitein Stevens, den comman
dant van den stratosfeerballon „Explorer"
II. Het gesprek had plaats, toen de ballon
op een hoogte van ongeveer acht kilometer
boven Nebraska zweefde.
Het gesprek duurde vijf minuten en
werd door de „National Broadcasting
Company" uitgezonden over het geheele
gebied der Vereenigde Staten en ook naar
andere deelen van de wereld.
KOOPT BIJ HEN,
DIE IN UW DAGBLAD
ADVERTEERENI
De opheffing van den
leerstoel in de bacterio
logie aan de Leidsche
Universiteit.
Open brief van prof. R. P. van
Calcar aan den Minister
Gelijk bekend, is met ingang van 1 Ja
nuari 1936 aan prof. dr. R. P. van Calcar,
wegens opheffing van zijn betrekking, eer
vol ontslag verleend als hoogleeraar in de
bacteriologie en de hygiëne aan de rijks
universiteit te Leiden.
Naar aanleiding hiervan heeft prof. Van
Calcar onder den titel „Bezuiniging of.."
een uitvoerigen Open Brief gericht tot den
minister van Onderwijs, prof. dr. Slotema-
ker de Bruïne, welke brief in brochure
vorm is verschenen bij de N.V. Nijgh en
Ditmar te Rotterdam.
In zijn inleiding noemt prof. Van Cal
car dit ontslag een dictatoriaal besluit, om
dat het is genomen zonder de medewer
king van de Volksvertegenwoordiging, met
volkomen voorbijgaan van de Leidsche fa
culteit der geneeskunde, en zonder dat de
minister heeft getoond waarde te hechten
aan het oordeel van iemand, die het leer
vak der bacteriologie te Leiden opbouwde
en meer dan drie decennia onderwees.
Deze maatregel, die onder het motto be
zuiniging is verdedigd, ontwricht naar de
meening van den schrijver het medische
onderwijs aan de Leidsche Universiteit; hij
treft het werklooze intellect diep in zijn
ziel en daarom mag er geen smet aan kle
ven. Of dit laatste werkelijk het geval is,
laat prof. Van Calcar aan de beoordeeling
van de lezers van zijn brief over.
Uitvoerig wordt de geschiedenis van het
ontslag behandeld, dat zijn oorsprong vond
in het voorloopig verslag over het z.g.
Bezuinigingsontwerp. Gevraagd werd, wel
ke bezuiniging zou zijn te verwachten van
de opheffing van den leerstoel in de bac
teriologie door vereeniging met het insti
tuut voor tropische hygiëne. Op 22 Juni j.L
vroegen curatoren der Universiteit de mee
ning van de medische faciliteit over even-
tueele opheffing van den leerstoel in de
bacteriologie; uit een sgchrijven d.d. 25
Juni van curatoren zou volgens prof. Van
Calcar blijken, dat op het advies der facul
teit geen prijs werd gesteld. Toen werd ge
vraagd het oordeel der faculteit over de
mogelijkheid het bacteriologisch onderwijs
op te dragen aan den hoogleeraar in de
tropische hygiëne en dit onderwijs te ge
ven in het instituut aan het Rapenburg.
De faculteit gaf echter op 28 Juni toch ad
vies over de opheffing van den leerstoel
in de bacteriologie, van welk advies op
geenerlei wijze werd gebruik gemaakt,
want de memorie van antwoord werd op
25 Juni j.l. aan de commisie van voorbe
reiding toegezonden en was dus gedrukt
toen curatoren de faculteit advies vroe
gen.
Meening der medische
faculteit.
In het advies aan curatoren d.d. 28 Juni
geeft de faculteit als haar' eindoordeel te
kennen:
„dat zij de opheffing van den leerstoel
van bacteriologie en hygiëne allerongun
stigst beoordeelt" en zij verzoekt curato
ren bij den minister met klem er op aan
te dringen, „dat bij aan de, in het voor
loopig verslag gedane suggestie op geen en
kele wijze tegemoet komt."
Prof. Van Calcar beklaagt er zich voorts
over, dat hij over de opheffing van zijn
leervak en de samenvoeging met tropi
sche hygiëne door curatoren alleen for
meel is gehoord krachtens art. 86, 3e lid
der H.O.-wet. Hij ontving op den laten
avond van 27 September j.l. een aangetee-
kende expresse, om den volgenden och
tend in de vergadering van curatoren te
verschijnen. In deze bijeenkomst gaf de
hoogleeraar zijn zienswijze. Geweigerd
werd echter hem de notulen van zijn uit
eenzetting ter inzage te geven. „Deze hou
ding verklaart misschien wel een en an
der, dat in den nevel verborgen bleef", al
dus prof. Van Calcar.
Doordat een keuze moest worden ge
daan, wie van de beide hoogleeraren zou
moeten verdwijnen, „kon het spel der in
triges beginnen". Trouwens reeds gerui-
men tijd vóór het verschijnen van het voor
loopig verslag was prof. Van Calvar be
kend, dat een aanslag zou worden gepleegd
op den tot nu toe onafhankelijken leerstoel
in de bacteriologie en de hygiëne te Lei
den. En wel van een kant, van welke men
deze allerminst zou verwachten. Prof. Van
Calcar schrijft thans, dat hij daarvan di
rect mededeeling heeft gedaan aan prof.
Barge en prof. Snouck Hurgronje, dus
reeds voordat de kwestie in het voorloopig
verslag werd aangeroerd.
De open brief van prof. Van Calcar is
behalve aan den minister ook gericht aan
zijn leerlingen en oud-leerlingen. Zeer uit
voerig verdedigt en zet de schrijver zijn
meening uiteen over het onderwijs in de
tropische hygiëne en zijn eigen leervak
ken. Hij wijst daarbij op de groote moei
lijkheden, waarmede hij bij zijn onderwijs
te kampen heeft gehad en hoe hij in vroe
gere geschriften steeds heeft gewezen op
het belang van selectie bij de toelating tot
de universiteit. Had men daarmede vroe
ger rekening gehouden dan zou een groo
te doelmatige bezuiniging zijn verkregen,
niet alleen in het belang van de schatkist,
doch tevens ook in het belang van de intel-
lectueelen.
Prof. Van Calcar heeft in deze vele
bladzijden een visie op tal van vraagstuk
ken op onderwijsgebied, die de moeite
waard is er van kennis te nemen, maar die
toch slechts in zijdelingsch verband staan
met de kwestie van het ontslag.
Hij stelt echter vast geen „oratio pro
domo" te houden, omdat hij steeds zal
weigeren het onderwijs in de tropische hy
giëne en de bacteriologie te geven, daar
hij zich niet geroepen gevoelt het medische
onderwijs te Leiden grondig te ontwrich
ten.
In zijn naschrift haalt prof. Van. Ca'car
weer vele zaken aan, waarvan het verband
met zijn ontslag niet steeds duidelijk is.
Zoo geeft hij beschouwingen over het mis
bruik maken van de persvrijheid en hij
besluit zijn Open Brief met het volgende
tot minister Slotemaker de Bruïne:
„Ik hoop, dat gij zult inzien, dat op u de
verplichting rust om, in het landsbelang,
in de volksvertegenwoordiging als minister
der Kroon te verklaren, dat de hier be
schreven tragedie werkelijk begon met de
vragen van „eenige leden" der Staten-Ge-
neraal naar de hoeveelheid aardsch slijk,
die de opheffing van mijn leerstoel aan de
schatkist zou kunnen opbrengen. Als hoog
leeraar kunt gij daaraan toevoegen, dat
gij prijs hebt gesteld op het inwinnen van
het advies van de faculteit van genees
kunde.
Als bedienaar des woords kunt gij kort
zijn en slechts in den geest van den Kamer
president, tot het volk zeggen: „Ik spreek
de waarheid Mocht ge daaraan twijfelen,
welnu, gij hebt het recht van onderzoek."
Daardoor zult ge voorkomen, dat een
groote groep van menschen, die een steeds
moeilijker tijd tegemoet gaan, ruwe woor
den met nog ruwere bijvoeglijke naam
woorden gaat verbinden.
Dat is volksbelang."
FEESTAVOND R.K. H.B.S.-VER.
„ST. BONA VENTURA".
„Een jaar lang is de R.K. H.B.S.-Vereen.
„St. Bonaventura" niet naar buiten opge
treden", constateerde gisteravond de voor
zitter dezer organisatie van leerlingen der
R.K. H.B.S. Maar nu zij weer voor den dag
is gekomen, heeft zij het meteen goed ge
daan, dat hebben wij gisteravond kunnen
constateeren.
Er was n.l. gisteren een feestavond ge
organiseerd in de aula der R.K. H.B.S. aan
de Mariënpoelstraat, waar opgevoerd werd
het blijspel „Metamorphose" van Jan Ver
hoeven.
Toen de voorzitter, J. H. M. Molkenboer,
de aanwezigen welkom heette, was de aula
door leeraren, leerlingen, ouders, genoodig-
den en verdere belangstellenden absoluut
gevuld. Aanwezig waren o.a. de pastoors:
Th. M. Beukers en B. F. M. Smitz (deken
Homulle en prof. Keesom hadden bericht
van verhindering gezonden), voorts verte
genwoordigers van verschillende jeugdver-
eenigingen.
Ofschoon de voorzitter in zijn openings
woord moest constateeren, dat de vereeni
ging een jaar lang niet naar buiten is op
getreden, heeft zij toch niet stil gezeten,
maar het werk van innerlijke verdieping
voortgezet, en blijft zij het oog gericht hou
den op haar doel en opzet. Spr. riep daarbij
den vooral financieelen steun der
ouders in. Voorts werd dank gebracht aan
allen, die tot het welslagen van dezen avond
hadden medegewerkt, in 't bijzonder aan
pater L. Zonderland, die als regisseur zijn
.vrijen tijd niet gespaard heeft.
Het resultaat van zijn onvermoeide werk
zaamheid toonde de tooneelclub, toen het
scherm opging. „Metamorphose" is een echt
spel voor en door jongens; zij hadden er
aan beide zijden van het voetlicht schik in.
De geschiedenis komt hierop neer: Er is
een geleerde, maar bedeesde professor, die
totaal opgaat in zijn mummies, en daardoor
een suffe en verstrooide, vroeg oude man
dreigt te worden. Opeens komt een oude
schoolkameraad uit Amerika overwaaien,
een echte wildeman, die de dooie boel eens
komt reorganiseeren. De gevolgen zijn in
het tweede bedrijf meer dan verschrikke
lijk, maar de metamorphose blijkt in het
derde bedrijf toch zijn goede kanten te
hebben.
Het spel werd door de jongelui met veel
ambitie gespeeld en de verschillende typee
ringen waren vrijwel alle in de essentieele
punten raak getroffen. De aanwezigen heb
ben zich dan ook terdege geamuseerd.
De grime was uitstekend verzorgd door
de firma Thoolen.
Tijdens de pauzen zorgde een klein maar
select muziekgeZelschapje voor verpoozing.
Een geslaagde avond.
AGENDA
Woensdag, R.-K. Rijtuig- en Wagenmakers-
patroonsvereeniging „St. Joseph",
Kring Leiden, café Bremmer, 6
uur.
Woensdag. 3e Abonnementsvoorstelling.
Opvoering van de „De figurant",
door het Centraal Tooneel. Schouw
burg, 8.15 uur.
Woensdag. Dioc. Ver. van R. K. Onderwij
zers. Ledenvergadering, in Den
Burcht, 6.30 uur.
Donderdag. R. K. Bond van Handels-,
Kantoor- en Winkelbedienden.
Herdenking 25-jarig bestaan,
Foyer van „Den Burcht", 8.15 u.
Donderdag Hartebrugskerk, 8.15 uur. Ont
wikkelingsavond door Pater Aux.
v. Schalen. Onderwerp. „Onbe
antwoorde liefde."
Donderdag. Tweede Abonnementsconcert,
Willem Andriessen, Stadsgehoor
zaal, 8 uur.
Vrijdag. Leidsche Schouwburg. Jubileum
voorstelling „Boefje", 8.15 ur.
Maandag, Ledenvergadering St. Raphael,
Bondsgebouw, 8 uur.
Dinsdag. Geloof en Wetenschap, lezing en
filmvertooning dr. P. Julian, den
Burcht te 8.15 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 11 tot
en met Zondag 17 Nov. a.s. waargeno
men door de apotheken: C. B. Duyster,
Nieuwe Rijn 18 tel. 523 en C. van Zijp
Wilhelminapark 8, Oegstgeest, tel. 274.
R.K. COMITé VOOR WERKLOOZENZORG
Gisterenavond had het Comité wederom
voor de eerste maal in dit winterseizoen de
R.K. werkloozen tot een bijeenkomst in het
Bondsgebouw uitgenoodigd.
Toen om 8 uur de voorzitter van het co
mité, de heer Nijhuis, de bijeenkomst open
de, bleek de belangstelling zeer groot te
zijn, en meer dan vroeger bleek de noodza
kelijkheid van een grootere zaal voor deze
bijeenkomsten.
Spr. heette allen welkom en deelde na
mens het comité mede, dat ook dezen win
ter alles in het werk zal worden gesteld om
al datgene voor de werkloozen te doen wat
mogelijk was.
Vanaf heden zal de ontspanningsgelegen
heid worden opengesteld, echter eerst na
beëindiging der H. Mis van half tien in de
St. Lodewijkskerk. Mede namens prof. Cleo-
phas, die door omstandigheden niet aanwe
zig kon zijn, drong de voorzitter er met
klem op aan, dat de werkloozen hun toe
vlucht zouden nemen tot Hem, Die alles
ten goede kan doen veranderen.
Spr. deelde mede, dat de jeugdige werk
loozen niet tot de ontspanningsgelegenheid
zullen worden toegelaten; voor dezen
wordt in de toekomst door het Comité voor
Jeugdige werkloozen gezorgd.
Er zullen dezen winter oursussen worden
georganiseerd in „Esperanto", „Eerste hulp
bij ongelukken", „bebouwing van tuin
tjes", „sociologie en staatsinrichting". Met
klem drong spr. aan op deelname aan deze
cursussen.
De avond werd verder gevuld met mu
ziek en film.
