27ste Jaargang
No. 8264
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
SNELLE OPMARSCH DER ITALIANEN
IN OGADEN
MAANDAG 11 NOVEMBER 1935
3)e £cld6ch^Soii^cmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
Een ophitsende circulaire
Heilloos en verderfelijk is die partijen-
politiek, welke het volk verscheurt en in
vijandschap verdeelt.
Als het nationaal-socialisme die hier be
doelde enghartige en bekrompen, onver
draagzame en liefdelooze politiek afkeurt
en bestrijdit heeft het groot gelijk. Maar.
t is zoo jammer, dat hetzelf in de practijk
een voorbeeld geeft juist van d i e politiek!
Wij hebben hier voor ons een strooi
biljet van de N. S. B. te Leiden, waarin een
openbare vergadering wordt aangekondigd.
In dat strooiblijet lezen we o.m. de op
wekking „om de huidige politieke leiders
(niet) nog langer in staat te stellen, hun
standje op te houden, want zij wagen des
moods uw leven er aan"!
Zóó worden voorgesteld de huidige poli-
tieek leiders, zóó worden dus voorgesteld
mannen als Aalberse, Albarda, de Geer,
Schouten, Bierema, Joekes (wij noemen de
voorzitters van de voornaamste Tweede Ka
merfracties).
Wij konden ons tot nu toe alleen- voor
stellen van Communisten, dat zij zóó door
haat tegen anderen, tegen niet-communis
ten werden opgejaagd en opgezweept; door
haat, die hen in anderen, in allen, die geen
partij genooten zijn, een soort van duivels
deed zien!
Wat zou men er van zeggen, als iemand
de Leidsche burgerij b.v. zou toeroepen:
„Medeburgers, die voormannen van de N.
S. B., gij kent ze, zijn lieden, die in staat
zijn, u, al zijt gij nog zoo onschuldig, te la
ten vermoorden, als zij er zelf voordeel van
zouden hebben!" Gij zoudt zulk 'n op
hitsing schandelijk noemen, en te
recht, natuurlijk. Iemand, die zóó zijn me
deburgers tegen de leiders van de N.S.B.,
waar dan ook, zou ophitsen, zulk een dui-
velsche haat-zaaier, zou onschadelijk
gemaakt moeten worden en gevange
nisstraf verdienen. Maar vertellen de plaat
selijke voormannen van de N.S.B. te Lei
den niet hetzelfde van de landelijke leiders
der politieke partijen? Zeggen zij niet in de
hier besproken circulaire, dat deze leiders
in staat zijn, om ander er leven er aan te
wagen, als 't er om gaat „hun standje op
te houden"! Als zij weten wat zij schrij
ven, als zij er over hebben nagedacht, is
zulk een geschrijf: misdadig, objectief
e n subjectief!
In datzelfde strooibiljet lezen we, nog
'ns met andere woorden hetzelfde, ,n.L dat
„onverantwoordelijke partijleiders van alle
richtingen en vooral de leiders der arbei
derspartijen hier him baantjes meenen te
kunnen redden, door een oorlog tegen het
fascisme". Hier wordt gedoeld op het feit,
dat Nederland als lid vain den Volkenbond
de sancties tegen Italië heeft aanvaard. Ten
eerste, Nederland zou dat, ongetwijfeld, ook
hebben gedaan, indien Italië niet fascis
tisch geregeerd zou worden. En, vervol
gens, van militaire sancties is momen
teel geen sprake; geen enkel land in den
Volkenbond heeft daarover gesproken, en
een eventueel besluit om tot militaire sanc
ties over te gaan zou in den Volkenbond
alleen kunnen worden genomen met alge-
meene stemmen (wat zoo goed als ondenk
baar is).
Er is geen enkele reden of schijn van
reden om ons volk tegen zijn politieke lei
ders op te hitsen, zooals zulks geschied in
het hier bedoelde strooibiljet der N.S.B.
tot ernstige schade van een mogelijke en
zoo gewensohte volkséénheid!
Een Leidsche Stadshuis
kwestie
De bouwplannen voor een nieuw stad
huis te Leiden loopen niet langs een vlak
ken weg! Telkens stagnatie. Eerst duurde
't lang, voordat bepaald was, hoe er een
architect en bouwplannen gekozen zou
den worden; en toen verliep er een heele
tijd, voordat architect en bouwplannen
feitelijk gekozen waren. En nu, nu men
eindelijk aan het fundeeren is gegaan, nu
worden de werkzaamheden gestaakt.
Er is n.1., zooals men weet, een geschil
gerezen tusschen aannemers en gemeente,
loopende over de vraag, wie de schade
zal vergoeden aan de eigenaars der om
ringende perceelen, die veel schade lijden
van het heien. (Terwijl er voor den bouw
van het oude stadhuis heelemaal niet ge
heid was, wordt 't nu noodig geoordeeld,
een zeer zware fundeering in den grond
te mokeren).
Wij zullen nu niet in dit geschil treden,
maar willen wel twee diingen vaststellen.
Op de eerste plaats, dat, hoe 't ook ver
der verloopt, de betrokken eigenaren geen
schade mogen beloop en.
Ten tweede, dat op de gemeente de zede
lijke plicht rust, dat dezen de schadevergoe
ding ontvangen, waarop zij recht hebben;
natuurlijk, geen cent te veel, maar óók
geen cent te weinig. Dat de gemeente deze
schadevergoeding op den aannemer kan
verhalen, is een kwestie, die er naast
staat. Degene, voor wie gebouwd wordt
in casu: de gemeente mag niet toela
ten, dat anderen van dien bouw schade lij
den. En nu moet die schadevergoeding
weer niet plaats hebben op de wijze, waar
op zulks is geschiedt bij de onteigening
voor het stadhuis: met lang talmen en
rechterlijke procedures en een aantal
advocaten. De gemeente moet de betrok
kenen zoo spoedig mogelijk rechtszeker
heid geven, d.w.z. de zekerheidi, dat, hoe
dan ook, him rechten veilig zijn. Daartoe
ware onmiddellijk te benoemen een com
missie, tot wie de betrokkenen zich zullen
wenden, en die tegelijkertijd de be
langen van de gemeente en van de be
trokkenen moet behartigen; een commis
sie, waarin zitting hebben hoogstaande en
deskundige lieden, die niet zijn advocaten,
a trors et a travers of door dik en dun, voor
de belangen hetzij van de gemeente het
zij van de betrokenen, maar advocaten
voor wat recht en billijk is.
Eén blijven,
Paus Pius XI, de groote toeschouwer
bij heel het wereldgebeuren, geeft den
Bisschoppen, die Hem in particuliere
audiëntie bezoeken, bij voorkeur den raad
mede, dat zij de eenheid onder de katho
lieken bevorderen.
Onlangs ontving de nieuwe aartsbis
schop van Westminster (Londen) Z. H.
Exc. Mgr. Arthur Hinsley, de katholieke
onderwijzers van zijn bisdom.
Het maandblad „Het Schoolbestuur",
uitgave van het R.K. Centraal Bureau voor
Onderwijs en Opvoeding, geeft van de
rede van den aartsbisschop een uitvoerig
verslag. Wij ontleenen hieraan eenige
regels, waar de aartsbisschop spreekt over
het handhaven der katholieke eenheid:
In de eerste plaats moeten wij één
zijn. Wij moeten één lichaam zijn, ge
steund en geleid door de vereenigde
Bisschoppen. Eendracht maakt macht.
Eendracht verschaft de zegepraal. Het
was veelbeteekenend, dat de H. Vader,
toen Hij mij vroeg naar deze Londen-
sche wildernis te gaan, tot mij zeide:
„ik heb aan de Franschen iets gezegd,
dat ik u nu zeg en dat gij aan het
Engelsche volk moet zeggen." Hij
sprak Fransch en zeide: „Surtout
l'unité. Par to ut l'unité Avant tout
l'unité. Après tout l'unité. A tout prix
l'unité. (Bovenal eenheid. Overal een
heid. Vóór alles eenheid. Na alles een
heid. Tot eiken prijs eenheid).
Eenige jaren geleden kreeg wijlen Z.
H. Exc. Mgr. Aengenent, bisschop van
Haarlem, dezelfde aansporing mee naar
Nederland.
Zoo spreekt de Paus tot de Franschen,
tot de Engelschen, tot de Nederlanders en
tot de katholieken van alle naties.
Elk katholiek neme dit pauselijk woord
ernstig ter harte in alles, waar wij op
treden als katholieken.
Het zwaartepunt der operaties verplaatst
naar het Zuiden
DE NEGUS VERTREKT DONDERDAG NAAR HET FRONT
SASSA BANEH BEZET?
De oorlogscorrespondent van het Duit-
sche Nieuwsbureau seint uit Asmara:
De troepen van generaal Graziani heb
ben den opmarsch aan het front in So-
maliland voortgezet. Zaterdag hebben zij
de aan de Dzjerrer gelegen stad Sassa
Baneh bezet. Zij rukken thans vei der
langs deze rivier op in de richting van
Dzjidi jjga.
In Ii&liaansche kringen verwacht men
met het oog op dit resultaat binnen afzien
bare n tijd de bezetting van Harrar.
Wanneer dit bericht waar mocht zijn zou
den de Italianen al buitengewoon snel zijn
opgerukt. Zij hebben n.L pas Gorahi be
zet en nu zouden zij reeds zoover voortge
trokken zijn, dat Sassa Baneh bereikt zou
zijn. Het komt ons ongelooflijk voor.
Het belangrijkste tooneel van de Itali-
aansche operaties in Oost-Afrika schijnt
zich wel plotseling te verplaatsen van
Eritrea naar Somaliland. Zoo langzaam en
voorzichtig de Italiaansche actie is aan
het Tigre-front, zoo bliksemsnel is zij aan
front van Somaliland, omdat het klimaat
hier even ongunstig is voor de Italianen
als voor de Abessyniërs, en ook wegens
de natuurlijke gesteldheid van den bodem
van O gaden. Alles wijst erop, dat men wel
dra een krachtige actie kan verwachten
van generaal Graziani in de richting van
Harrar, waarvan hij slechts 200 K.M. is
verwijderd,
AAN HET NOORDELIJK FRONT
Aan het Tigre-front in het noorden blij
ven de Italianen bezig met het consolidee-
ren van him stellingen, door deze uit te
strekken tot aan de oevers van de rivier
Tacazze. Volgens de meening van iemand,
die in militaire en koloniale zaken bevoegd
is te spreken, zouden de Italianen voor
nemens zijn, langs deze rivier loopgraven
aan te leggen om de definitieve bezetting
van Tigre te waarborgen en te bescher
men.
De Italiaansche frontlijn is vooruitge
schoven tot twaalf mijl ten zuiden van
Makalle, terwijl inlandsche troepen Sce-
licot hebben bezet op de hoofd-karavaana-
route naar Addis Abeba, meldt een der
Reuter-correspondenten bij het noorde
lijke Italiaansche leger. Hiermee wordt de
huidige faze van de opmarsch als voltooid
beschouwd. Men is bezig een vliegveld
aan te leggen bij Makalle.
Algemeen veronderstelt men in Italiaan
sche kringen, dat binnenkort een aanval
zal worden ondernomen in de richting van
Amba Alagi. De zich terugtrekkende Abes-
sijnsche troepen schijnen uit Dessie ver
sterkingen te ontvangen, zoodat men het
mogelijk acht, dat halverwege tusschen
Makalle en Koram een open veldslag zal
worden geleverd.
ITALIAANSCH VLIEGTUIG BOVEN
ADDIS ABEBA?
Een vliegtuig, vermoedelijk van Itali
aansche nationaliteit, heeft boven Addis
Abeba gevlogen.
Het zou de eerste keer zijn, dat een Ita-
liaansch vliegtuig tot de Abessynische
hoofdstad is genaderd.
DE ABESSIJNSCHE DEFENSIE IN HET
NOORDEN
Te Addis Abeba is men van meening,
dat er weinig kans is, dat de Italianen
Dessié ook maar binnen afzienbaren tijd
zullen kunnen naderen. Men beschouwt
het als onmogelijk, dat de Italianen met
hun geheele technische apparaat het ge
bied tusschen Makallé en Dessië, dat zeer
woest is en dat schier onoverkomelijke
moeilijkheden oplevert, door kunnen trek
ken.
Er is nog een tweede manier om Dessië
over land te bereiken. Deze weg voert
Dirédawa, Afdem of Awash door de Da-
nakilwoestijn, doch deze is weinig minder
gevaarlijk. Trouwens, de Italianen hebben
bij hun operaties in de Danakil-woestijn
weinig succes gehad.
Een nieuwe phase is inmiddels in de
Italiaansche campagne begonnen door het
oversteken van de rivier Setit. Dit is ge
schied onder leiding van generaal CuturL
De Setit was vroeger de grens tusschen
Eritrea en Abessynië in het Westen en
wel over een afstand van ruim honderd
kilometer. Totdusverre toonden de Abes
syniërs alleen aan den Setit een aan
vallende activiteit. Hun pogingen daartoe
hebben echter niet veel succes gehad en
het is waarschijnlijk dat ras Aeyle uit Ad
dis Abeba het bevel gekregen heeft, zich
voorloopig ook terug te trekken.
Men neemt te Addis Abeba eveneens
aan, dat de Abessyniërs in hun houding
om geen tegenstand te bieden zullen vol
harden, tot blijkt, dat de Italianen met
eenig succes ten Zuiden van Makalle be
ginnen te opereeren. Tegen dien tijd zul
len de Abessijnsche troepen in het Noor
den een sterkte van 500.000 man bereikt
hebben. Op het oogenblik zijn er verster
kingen onderweg voor de troepen van ras
Syoem zoowel uit Gondar als Addis Abeba
Italiaansche opvattingen
In Italiaansche kringen te Asmara ver
moedt men, dat de Negus met het oog op
het feit, dat geheel Noord-Abessynië en
Ögaden voor het belangrijkste deel in
handen der Italianen zijn gevallen, de
militaire en politieke uitwerking der sanc
ties wil afwachten en derhalve een open
slag wil uitstellen. Men beschouwt zijn
positie echter als zeer geschokt en geeft
ondubbelzinnig uiting aan de opvatting
dat de Abessijnsche berichten over over
winningen en de berichten over belang
rijke strategische manoeuvres met de
grootste voorzichtigheid moeten worden op
gevat. Ook gelooft men verdere teekenen
van ontbindingsverschijnselen in Abessy
nië te kunnen waarnemen. In het Italiaan
sche hoofdkwartier verwacht men, dat
het contact tusschen Erythrea en Somali
land buiten twijfel staat, al kan dit ook
niet binnen korten tijd worden verwacht,
aangezien de nabijheid van de Engelsche
en Fransche grenzen bijzondere politieke
voorzorgsmaatregelen noodig maakt. De
opmarsch der Italiaansche troepen in So
maliland in de richting van Harrar heb
ben naar het schijnt de Abessijnsche
plannen gedwarsboomd. De Abessijnen zul
len thans, wanneer zij nog bereid zijn om
te vechten, gedwongen zijn op twee fron
ten op te treden. Eerst had het er den
schijn van, dat de Abessijnen een groot
leger in verdedigingsstellingen zouden leg
gen bij het zeer versterkte Amba AladjL
Door vliegtuigverkenningen is echter
vastgesteld, dat daar geen Abessijnsche
troepen geconcentreerd zijn. Men houdt
het niet voor onmogelijk, dat de Negus
thans zal pogen de streek van Harrar vast
te houden en de andere troepen ten Zui
den van den Setit te concentreeren om
het corps Maravigna te verhinderen de
Tacazze over te trekken en de opmarsch
der inboorlingenafdeelingen over den Se
tit in de richting van Nogarra te stuiten.
LUCHTBESCHERMINGS-
MAATREGELEN TE ADDIS ABEBA.
Het Duitsche gezantschap heeft een bom
vrije schuilplaats ingericht tegen eventueele
luchtaanvallen op Addis Abeba. Zaterdag is
een aan 250 personen ruimte biedende kel
der onder het Fransche gezantschapsge
bouw gereed gekomen. Ook de Engelschen
hebben voorzorgsmaatregelen genomen.
De Abessijnsche regeering is voornemens
in de kwestie van de bescherming der
vreemdelingen nauw samen te werken met
de buitenlandsche gezantschappen. Dezer
dagen zullen de noodige stappen worden ge
daan.
Behalve de eigen bewakingsmanschap
pen der gezantschappen zijn 3000 man po
litie .beschikbaar voor de bescherming der
vreemdelingen. In het geheel zijn te Addis
Abeba reeds ongeveer 80 onderkomens ge-
raad gemaakt ter bescherming van de be
volking tegen eventueele luchtaanvallen.
DE NEGUS NAAR HET FRONT.
Het vertrek van den Negus naar het
front is definitief bepaald op 14 November.
Zaterdagmiddag zijn de journalisten met
muilezels naar Dessie vertrokken. Voor hun
vertrek bestond groote belangstelling. Wa
pens, voedingsmiddelen, medicamenten en
alle andere mogelijke producten hebben de
journalisten in groote hoeveelheden mee
genomen, teneinde op alle gebeurtelijk-
heden voorbereid te zijn.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De berichten uit Abessynië gewagen van
een bliksemsnelle opmarsch der Italianen
in het Zuiden. Sassa Baneh zou reeds be
zet zijn. Het eerste Italiaansche vliegtuig
boven Addis Abeba? (1ste blad).
Miinchen herdenkt de eerste nat. soc.
revolutie in 1923. (éde blad).
Duizend socialisten in Oostenrijk gear
resteerd. (éde blad).
Kingsford Smith nog niet gevonden.
(Luchtvaart, 4de blad)
BINNENLAND.
Tweede lustrum R. K. Vredesbond .(1ste
blad).
Protestvergadering van Kath. Onder
wijzers (2de blad).
Geen gemengd gehakt in blik; voortaan
alleen varkensgehakt. (2de blad).
Verhooging van den inkoopprijs van
melk. (2de blad).
Zullen de cementprijzen worden ver
laagd. (2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL: Verrassingen in de voetbal
competitie: S.J.C. klopt Leonidas; V.S.V.,
P.S.V., Heracles en Velocitas voor het eerst
geslagen. (24e blad).
ZWEMMEN: Nieuw Ned. record te Am
sterdam gevestigd en een nieuw wereld
rug-record van Kief er. (2de blad).
GYMNASTIEK: Het Kon. Ned. Gymnas
tiek Verbond neemt niet deel aan de Olym
pische Spelen te Berlijn. (2de blad).
SCHAKEN: Te Eindhoven speelden
Euwe en Aljechin remisè. (2de blad).
„BLOEDIGE" GEVECHTEN.
Reuter meldt uit Asmara dat volgens een
officieele statistiek het aantal dooden en
gewonden in het Italiaansche leger sedert
het begin der vijandelijkheden bedraagt:
Gedood: een officier, drie soldaten, 32
Askar i's.
Gewond: vier officieren, zes soldaten, 71
Askari's.
Geen gevangenen.
(Indien deze verlieslijst juist is,tee
kent het „Hbld." hierbij aan; er is echter
alle reden om aan te nemen, dat zij wat is
geflatteerd (één officier gesneuveld in een
campagne van vijf weken!) is zij niet
in overeenstemming met de berichten der
oorlogscorrespondenten, die herhaaldelijk
melding maakten van „bloedige gevech
ten", „strijd van man tegen man" en ^over
vallen in den nacht").
GROOTE FASCISTISCHE RAAD KOMT
BIJEEN.
De Italiaansche afweermaatregelen.
Naar Reuter uit Rome meldt, zal de
groote fascistische raad op 16 November
bijeen komen, dus twee dagen voordat de
sancties in werking zullen treden, om de
maatregelen te nemen die noodzakelijk zijn
om hieraan weerstand te bieden. Tot dus
ver de maatregelen, genomen om het koo-
maatregelen genomen. Zoo hebben tot dus
ver de maatregelen genomen om het koo-
pen van buitenlandsche producten tegen te
gaan, zich beperkt tot een campagne om de
publieke opinie van de noodzakelijkheid
hiervan te overtuigen.
Tot dusver is geen enkele tegenmaatregel
tegen de landen, die sanctie-maatregelen
zullen toepassen, genomen. De handelsver
dragen zijn nog steeds gerespecteerd. Eerst
de groote raad zal op dit gebied besluiten
ITALIAANSHE-BRITSCHE DISCUSSIE
WORDT VOORTGEZET.
De Londensche correspondent van Havras
die bevestigt, dat er heden nieuwe En-
gelsch-Italiaansche besprekingen zullen
worden gevoerd, verklaart, dat Londen nog
steeds tot een resultaat wenscht te komen,
een verlangen, dat, zooals uit de jongste
bespreking tusschen Mussolini en Drum
mond is gebleken, ook te Rome wordt ge
koesterd. Op het oogenblik kan men wel is
waar nog niet zegen, dat in feite reeds een
