H.H. Adverteerders
STADS
NIEUWS
DINSDAG 29 OCTOBER 1935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Katholiek Leiden herdenkt het feest
van Christus Koning
27ste Jaargang
No. 8254
e Êcid^eh^Soti/fccmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 pei kwartaal
Bij onze Agenten 20 qpnt per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
V „Katholiek Leiden"
Een organisatie als „Katholiek Leiden"
zou alleen reeds haar bestaansrecht kunnen
bewijzen door het organiseeren van avon
den als die van gisteren de plechtige
herdenking van Christus-Koning door Ka
tholiek Leiden, d.w.z. door de Katholieken
van Leiden.
Als „Katholiek Leiden" er niet zou zijn,
zou geen enkele andere organisatie voor
het initiatief voor èn het uitvoeren van een
dergelijk plan aangewezen en geroepen
zijn.
Wij hebben dit al 'ns meer geconstateerd,
maar wij herhalen 't, omdat het gemeen
goed moet worden, dat een centrale van
het katholieke vereenigingsleven, van het
katholieke openbare, buiten-kerkelijke le
ven zeer gewenscht is.
Zeker in een grootere gemeente; voor
kleinere gemeenten zal men wellicht kun
nen constateeren, dat er gemakkelijker als
vanzelf samen-spreking, samen-werking
tusschen bestuurders en leiders der ver
schillende vereenigingen bestaat.
Dat samen-spreken en samen-werken
m o e t er in ieder geval zijn in elke ge
meente.
Afgezien ook van het organiseeren
van samenkomsten als hier bedoeld.
Dat is niet het belangrijkste hoezeer
wij ook zulk een samenkomst waardeeren
en „Katholiek Leiden" dankbaar zijn voor
het genotene, wat wij, als deze organisa
tie niet zou hebben bestaan, waarschijnlijk
hadden moeten missen.
Als het belangrijkste in een centrale als
„Katholieke Leiden" zouden we het vol
gende willen noemen:
Eerstens: Wanneer er noodig is een ge
zamenlijke actie der Katholieken, een actie
van aanval of afweer, een gezamenlijke
propaganda, naar aanleiding van een of an
dere gebeurtenis of als een eisch van de
omstandigheden, dan is er de centrale,
die deze actie of propaganda ter hand kan
nemen
Vervolgens: Er moet onder ons, Katho
lieken, ook in het vereenigings-leven
zijn: samenhoorigheid, solidariteit. De eene
vereeniging moet om 't 'ns „huiselijk"
uit te drukken de andere niet in de
wielen rijden. De eene vereeniging moet
haar nut kunnen doen met de door een an
dere vereeniging bereikte resultaten of op
gedane ervaring. De eene vereeniging
moet staan naast in geen enkel op
zicht: tegenover de andere. Welnu
om dat te bereiken kan een centrale ais
„Katholiek Leiden" heel nuttig werk
doen.
Wij meenden na de schitterende bijeen
komst van „Katholiek Leiden" op gister
avond deze opmerkingen over „Katholiek
Leiden" hier even te mogen maken, 't Is
misschien nuttig of zelfs noodig.
R.K. STAATSPARTIJ
Bij alle misère van dezen tijd is het een
verkwikking te ervaren, hoe onze partij
leiding als 't ware trilt van een verblij
dende activiteit. Het laatste nummer van
het maandblad „De R.K. Staatspartij"
geeft daarvan weer volop bewijs. De ker
nen krijgen niet alleen haar nieuw werk
schema voor 19351936: voor elke maand
van November tot en met April een be
paald onderwerp vaak niet'voor de poes!
maar daarbij ook voorlichtende lectuur:
voor ieder onderwerp een brochure!
Onze propagandadienst wil wel zeer
terecht ook in de periodes tusschen de
verkiezingen onafgebroken contact tus
schen Partij en kiezers en richt reeds het
oog op 1937: reeds nu moeten de grond
slagen voor de propagandistische actie in
dat verkiezingsjaar worden gelegd. Dezen
winter moet het geheele plaatselijke propa-
ganda-apparaat herzien of uitgebouwd wor
den. Aan de afdeelingen wordt als werk
schema aangeboden: Ledenwerving; reor
ganisatie der propagandaclubs, waar mo
gelijk en noodzakelijk; bewerking van den
zelfkant; December wordt de „Opmarsch-
maand": dit orgaan gaat in abonnementen
aantal overigens „met sprongen omhoog".
Bestrijding der jeugd
werkloosheid
NADERE BIJZONDERHEID OVER
NIEUWE PLANNEN.
In een ook in ons blad opgenomen offi-
cieele communiqué is reeds mededeeling
gedaan van de plannen van den minister
van Sociale Zaken om de jeugdwerkloos
heid te bestrijden door opneming van jon- j
geren in het particuliere bedrijfsleven te
bevorderen. Men weet, dat een bespreking
met de vertegenwoordigers van Gedepu
teerde Staten van alle provincies heeft
plaats gevonden en dat er besprekingen
van Gedeputeerden met de gemeentebestu
ren aanstaande zijn.
De plannen, die de minister thans heeft
ontvouwd, zijn ontworpen door de eerste
sub-commissie van de rijkscommissie van
advies inzake het vraagstuk van de jeugd
werkloosheid. Deze commissie heeft tot spe
ciale taak de mogelijkheid van opneming
van jongeren in het bedrijfsleven te bestu-
deeren. Zij wordt afwisselend gepresidee.xi
door een vertegenwoordiger van de werk
gevers- en de werknemersorganisaties.
Voor dit half jaar fungeert F. S. Noordhoff
als voorzitter.
Öe commissie heeft het als haar taak
beschouwd in de eerste plaats een oplos
sing te vinden voor het volgende probleem:
Er dreigt tengevolge van de lange duur
van de crisis een arbeidersgeneratie te ont
staan met onvoldoende vakkennis. Zij, die
bij het begin van de crisis in zeer onderge
schikte, weinig vakkennis vereischende
functies werkzaam waren, zijn vaak op
zeventien- of achttien-jarigen leeftijd ont
slagen. Thans, nu de crisis vijf jaren ge
duurd heeft, zijn deze jongens opgegroeid
tot arbeiders van twee-, drie cn twintig
jaar, maar him waarde voor het bedrijfsle
ven wordt in de meeste gevallen nog be
paald door hun vroegere werkzaamheid.
Wie nageljongen was, is wèl ouder gewor
den, maar niettemin nageljongen gebleven!
Deze omstandigheden bemoeilijkt in hooge
mate het weder te werk stellen van deze
jonge menschen.
Het plan van de commissie nu is, een
zoo groot mogelijk aantal van deze crisis-
slachtoffers weder in de werkplaatsen te
rug te brengen voor het verrichten van
werkzaamheden, die anders wellicht om
bezuinigingsredenen ongedaan zouden blij
ven. Men noemt deze werkzaamheden met
een technische term „onbenutte arbeid".
In vele bedrijven kan zulke „onbenutte
arbeid" worden verricht. In de eerste plaats
natuurlijk in fabrieken en werkplaatsen
van particülieren. Maar men denke ook aan
de mogelijkheid om eenmans wagens van
de tram weder met twee personen te be
mannen en aldus de trage gang dezer wa
gens door de steden te versnellen; aan de
mogelijkheid ook om b.v. in Rotterdam
de vuilnisophaaldienst veelvuldiger te doen
plaats vinden door tewerkstelling van deze
krachten.
De gewestelijke en plaatselijke commis
sies, die zooals reeds in het officieele
communiqué vermeld stond zullen wor
den gevormd, zullen tot taak krijgen deze
mogelijkheden op te sporen. Men stelt zich
voor, dat de werkgever, die een of meer
jeugdige werkloozen in zijn bedrijf een
plaats geeft, aan het comité de waarde ver
goedt, die de verrichte arbeid voor hem
vertegenwoordigt. Aan den te werk gestel
de zou dan een bepaald gedeelte van dat
bedrag, b.v. ongeveer de helft, als zakgeld
worden uitgekeerd. Hiermede ware be
reikt ,in de eerste plaats, dat deze vorm
van werkverschaffing de ovérheid niets
zou kosten en in de tweede plaats, dat de
commissies nog de beschikking zouden krij
gen over een bepaald bedrag. Voor dit be
drag wil de minister van Sociale Zaken
dan het jeugdwerk in het algemeen steu
nen, b.v. door uitbreiding van de centrale
werkplaatsen.
Het ligt, naar wij vernemen, niet in de
bedoeling op jeugdige werkloozen dwang
tot het aanvaarden van deze bezigheden
toe te passen. De lust om in eenigerlei vorm
aan den slag te gaan is bij zeer velen groot
genoeg.
Het plan had in de subcommissie, waar
in het is ontworpen, de instemming van de
daarin zitting hebbende vertegenwoordi
gers van de vakbeweging.
„Vooruit",
In bewerking is een „jongerenbrochu-
re" met als titel „Vragen, van den Dag"
waarin het standpunt der Katholieke par
tij omschreven wordt in tal van kwesties,
waarvoor de jongeren belangstelling too-
„Msbd."
Katholiek niet geschikt 1
Uütlating van een Overijselschen
burgemeester.
In de vorige week gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Vriezenveen
(Ov.) deelde de heer Bramer (R.K.) bij het
punt: „benoeming concierge-bode" mede,
dat hij tot zijn spijt moet zeggen, dat het
Katholieke volksdeel dezer gemeente pijn
lijk getroffen is door de uitlatingen van den
burgemeester bij de behandeling van de
sollicitaties voor de betrekking van con
cierge-bode. Deze heeft n.l. tegen enkele
R. K. sollicitanten gezegd: „U behoeft niet
te solliciteeren, want het helpt u toch niets,
omdat u katholiek is.
De voorzitter bekende dit gezegd te heb
ben. Hij voerde aan, dat b.v. in de provincie
Brabant toch ook zeker geen andersden
kende zal worden benoemd.
In antwoord hierop leest de heer Bramer
een staatje voor, over het benoemen van
ambtenaren in dienst der gemeente Olden-
zaal en Tubbergen. Beiden zijn plaatsen
met een R. K. burgemeester, terwijl het
meerendeel der bevolking R. K. is en ook
de raadsmeerderheid hetzelfde geloof be
lijdt. Hieruit blijkt, dat in deze gemeen
ten .meerdere protestante ambtenaren zijn
verbonden aan de gemeente.
De voorzitter verklaarde, dat hij de gebe
zigde woorden heeft gezegd, zonder de be
doeling om hierdoor de katholieken achter
te stellen en beloofde bij een voorkomen
de gelegenheid ook een R. K. op de voor
dracht te plaatsen.
Naar aanleiding van deze kwestie heeft
het bestuur der R. K. kiesvereeniging
„Recht en Plicht" te Vriezenveen in haar
vergadering van j.L Vrijdag besloten, deze
uitlatingen, welke de katholieken zeer heb
ben gegriefd en bovendien als zeer onbe
hoorlijk gekwalificeerd moeten worden, ter
kennis te brengen van den commissaris der
Koningin in de provincie Overijsel en de R.
K. Kamerfractie, ten einde in de toekomst
dergelijke practijken te voorkomen.
Wat die burgemeester van Vriezenveen
zei, doen vele anderen, zonder het te
zeggen!
De uitsluiting van Katholieken is in ons
vrije Nederland erger en ergerlijker, dan
menigeen denkt.
DE HEILIGHEID VAN
DEN ZONDAG
EEN REDE VAN DEN PAUS.
Met het oog op de herdenking van den
Marsch naar Rome, die gisteren gevierd
werd, werden Zondag de Italiaansche win
kels en kantoren open gehouden, terwijl
gisteren alles gesloten werd.
Paus Pius XI heeft hierin aanleiding ge
vonden in een redevoering krachtig het
handhaven van de heiligheid van den Zon
dag te bepleiten. De rede van den Paus
werd door de bestuursleden van de Katho
lieke Actie aangehoord.
De Paus gaf allereerst uiting aan zijn
groote voldoening over het feit, dat juist de
katholieke actie er zich veel aan gelegen
liet liggen den Zondag als rustdag voor
het gezin te houden. Woordelijk zeide hij
vervolgens: „Het is opmerkelijk, maar nog
niet voldoende bekend, dat de ontwijding
van den rustdag in de Heilige Schrift be
schouwd wordt als groote misdaad. Wie den
rustdag ontheiligde moest beschouwd wor
den als godloochenaar en heimelijk atheïst.
In onze tijden wordt deze verloochening
van den Zondag volkomen openlijk bedre-
en en wordt derhalve tot openbaar atheïs
me, aangezien zij God verloochent en een
Hem gewijde dag poogt af te schaffen. De
ontwijding van den Zondag is derhalve een
der zonden, die den toorn Gods met zich
meesleept".
De Paus richtte ten slotte tot de aanwezi
gen de vermanende oproep, deze opvattin
gen onder de arbeidende klassen te ver
spreiden.
A.s. Vrijdag, feestdag van Aller
heiligen, zal „De Leidsche Courant"
niet verschijnen.
Advertentiën voor dien datum
opgegeven worden Donderdag 31 Oct.
geplaatst.
Advertentiën voor het nummer
van Donderdag a.s. gelieve men
tijdig in te zenden.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Italiaaasche opmarsch in Abessynië
is weer begonnen, zoowel in het Noorden
(in de richting Makalle) als in het Zuiden
(in de richting Sassabaneh). Reeds vele
staten toonden hun bereidwilligheid tolt in
voering van de sancties. De commissie
komt Donderdag te Genève bijeen. (2de
blad).
Een protest van het Vaticaan tegen de
schendingen van het Concordaat door
Duitse hl and. (2de blad).
Herdenking van den fascistischen op
marsch naar Rome. (2de blad).
BINNENLAND.
De plannen tot opneming van jeugdige
werkloozen in het bedrijfsleven; mededee
lingen naar aanleiding van de bespreking
van ministe rSlingenberg met de provin
ciale besturen. (1ste blad).
Een wereld-organisatie van bloemenwin
keliers. (1ste blad).
Weer een auto door trein op onbewaak-
ten overweg gegrepen. (Gem. Ber., 3de
blad).
Motorschip op krib geloopen; schip, dat
te hulp kwam, gezonken. (1ste blad).
LEIDEN.
De herdenking van het feest van Chris
tus' Koningschap door „Katholiek Leiden".
(lste blad).
EEN ENTHOUSIASTE GEDACHTENISVIERING
BIJ PATER BORROMAEUS' FEESTREDE
,31ijf bij ons, Gij zon van alle klaar
heid".
Deze woorden uit de Eucharistische Op
dracht van de Graal zullen ongetwijfeld
de gedachten geweest zijn van de twaalf
honderd Katholieken, die gisteravond den
feestavond van „Katholiek Leiden" in de
Stadsgehoorzaal hebben bijgewoond.
Welk een schoone taak heeft „Katholiek
Leiden" op zich genomen door de j aarlij k-
sche herdenking van het Koningschap van
Christus. De overvolle, met tal van vlag
gen en vaandels feestelijke versierde stads
gehoorzaal was hiervoor het sprekendst
bewijs, want er bleef geen plaats
onbezet en de feestavond droeg een zoo
voornaam en waardig karakter, dat allen
er ongetwijfeld door getroffen zijn.
De tegenwoordigheid van Z. D. H. Mgr.
H. J. M. Taskin, vicaris kapitularis van het
Bisdom, van den Hoogeerw. heer deken A.
H. J. M. Homulle, van de zeereerw. heeren
pastoors Th. M. Beukers en A. J. Smitz en
verder van tal van geestelijken, droeg niet
weinig bij tot verhooging van het voornaam
karakter van deze bijeenkomst.
Onder de genoodigden zagen we verder
nog aanwezig de heeren A. H. J. Engels,
Lid van de Tweede Kamer, mr. E. Bolsius,
lid van Ged. Staten van Zuid-Holland en
mr. A. Tepe, wethouder dezer gemeente.
Tegen half negen stelde zich voor het
podium een vaandelwacht van Graalleden,
Verkenners en Welpen op en daarna kwam
Mgr. Taskin, voorafgegaan door een eere
escorte uit de jeugdorganisaties en door de
verschillende geestelijken de zaal binnen.
OPENINGSWOORD VAN DEN
VOORZITTER.
Toen de genoodigden allen hadden plaats
genomen, betrad de voorzitter van „Katho
liek Leiden", de heer W. J. Kriek, het po
dium om het openingswoord te spreken.
Spr. herinnerde eraan, dat het voor de
tweede maal was, dat „Katholiek Leiden"
het heeft aangedurfd het feest van Chris
tus Koningschap te herdenken. Deze her
denking draagt een bijzonder karakter,
wijl het nu juist tien jaar is geleden, dat
Paus Pius XI deze herdenking instelde.
Spr. heette vervolgens allen hartelijk
welkom, in het bijzonder den Kapittel-Vica
ris van het Bisdom, Z. D. H. Mgr. H. J. M.
Taskin, den Hoogeerw. Heer deken Ho-
mulle en de verdere geestelijken, onder
wie in het bijzonder den ge wijden rede
naar van dezen avond, pater Borromaeus
de Greeve.
Spr. constateerde met voldoening, dat
zoovelen door hun aanwezigheid blijk heb
ben gegeven het werk van „Katholiek
Leiden" te waardeeren. Het bestuur stelt
dit ten zeerste op prijs en zal er een aan
sporing in vinden op den ingeslagen weg
voort te gaan.
Toen het vorig jaar het Christus Ko
ning-feest voor het eerst werd herdacht,
had het bestuur reeds in stilte gehoopt bij
dezen herdenkingsavond te mogen rekenen
op de tegenwoordigheid van Haarlem's
Bisschop. Dit heeft niet zoo mogen zijn.
Spr. vroeg hierop een gezamenlijk gebed
te willen storten voor de zielerust van
Mgr. Aengenent, waarbij pater Borro
maeus de Greeve voorbad.
Hierna verklaarde de heer Kriek dezen
herdenkingsavond geopend.
De muziek onder leiding van den heer
M. van Wel speelde vervolgens het „Ave
Maria" van Gounod, waarna het eerste ge
deelte van het zangprogramma werd uit
gevoerd.
REDE PATER BORROMAEUS
DE GREEVE.
Vervolgens betrad de gevierde Francis
caner kanselredenaar, pater Borromaeus
de Greeve o.f.m. den katheder tot het hou
den van de feestrede.
In zijn inleiding herinnert spr. eraan,
dat Paus Pius XI het Christus Koning-
feest heeft ingesteld om den Christus weer
tot de wereld te brengen als den Koning,
die nog macht heeft den mensch uit den
sleur van het alledaagsch leven op te hef
fen, waarmede de Paus Hem weder ver
heven heeft tot Koning van de geheele
wereld om aldus te niet te doen de wan
orde in de huidige maatschappij.
„Katholiek Leiden" heeft deze taak be
grepen en wil door deze demonstratie er
het hare toe bijdragen den Christus-Koning
zijn plaats onder de Katholieken te herge
ven.
Spr. had de uitnoodiging gaarne aan
vaard, omdat zij kwam van iemand, wien
hij gewend is te gehoorzamen, maar ook
omdat het Katholiek Leiden gold, waar
hij zoovele troostrijke herinneringen heeft.
Aan de hand van de H. Schrift, de boe
ken van het Oude en Nieuwe Testament,
verklaarde spr. dan nader het Koning
schap van Christus.
Jezus Christus is werkelijk Koning, hij
is God en als God heeft hij alles gescha
pen wat buiten hem bestaat. Hieruit volgt
's menschen volkomen onafhankelijkheid
van God en moet hij dus toebehooren aan
God.
St. Paulus heeft de centrale gedachte van
de schepping in zijn brief aan de Colos-
sensen duidelijk omschreven en doet daarin
uitkomen, dat alles in God zijn bestaan
heeft.
Ook op andere plaatsen in de H. Schrift
wordt dit nader aangeduid.
Jezus Christus heeft daarnaast nog een
anderen Koningstitel: Hij is ook de Ver
losser. Daarom verklaarde Christus ook van
zichzelf: „Mij is alle macht gegeven, in den
hemel en op aarde".
Jezus Christus is de Heer. Geldt dit voor
alle menschen in het bijzonder dan voor
alle christenen, want Christus is het Hoofd
der Kerk. Daarom zijn wij koningskinde
ren, God es kinderen, wij zijn van een
koninklijk geslacht.
In zijn aardsche omwandeling was Chris
tus 'n Koninklijke gestalte, niet door uiter
lijke schittering, doch door zijn ontzaglijke
majesteit.
Bij zijn geboorte is Hij de Koningszoon,
zijn moeder ligt voor hem op de knieën, de
koningen uit het Oosten komen hem aan
bidden Bij zijn intocht in Jeruzalem klinkt
het Hosannah hem tegen. Voor Pilatus ver
klaarde hij op de vraag: „Zijt Gij Koning?"
