LAAT DE KOUDE MAAR KOMEN
KIPPENVOER
Dansclubs voor Katholieke Jongelui
EVERT CASTELEIN, de school voor de Katholieken van Leiden
Speciale „SÜICA" prijzen
"78 ct.
J. WELLING v.ha MARTENS
Fa. G. VAN BRUSSEL
MARINUS BRINKS
AMESTJtSSENl
J. DE LA BIJE, Leiden
Bontwerkerij „Canada"
FEESTARTIKELEN
BERLITZ-SCHOOL
MODERNE TALEN
DONDERDAG 17 OCTOBER 1935
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 7
ONS LAND EN HITLER'S
„JODENWETTEN".
Vragen van mr. Boon beantwoord.
Minister Van Scha ik heeft thans, mede
namens minister De Graaff, de vragen van
het Tweede Kamerlid, mr. G. A. Boon (v.b).
betreffende het sluiten van huwelijken hier
te lande tusschen Duitsche en Nederland
sche personen, in verband met nieuwe be
palingen voor de huwelijkswetgeving in het
Derde Rijk, beantwoord.
De heer Boon had in de eerste plaats de
vraag gesteld of het juist is, dat de ambte
naar van den Burgerlijken Stand te Am
sterdam aan een Duitscher en een Neder -
landsehe, waarvan een van z.g. „niet-ari-
sche" afstamming was, op grond van de
Neurenberger Jodenwetten heeft aangezegd
dat hun voorgenomen huwelijk niet kon
worden voltrokken, wanneer geen bewijs
zou zijn overgelegd, dat de Duitsche auto
riteiten da,ar geen bezwaar tegen hadden.
Hierop antwoordde de minister, dat een
dergelijke aanzegging, ten aanzien vaneen
«p Woensdag 18 September 1935 te voltrek
ken huwelijk niet heeft plaats gehad. Wel
zijn de betrokkenen door den ambtenaar
van den burgerlijken stand tot een bespre
king daags te voren uitgenoodigd, omdat
bij dezen twijfel was gerezen omtrent de
toelaatbaarheid der huwelijksvoltrekking.
Een huwelijksbeletsel bleek hem daarbij
niet aanwezig te zijn, waarna de voltrek
king op genoemde Woensdag is geschied.
Voorts vroeg de heer Boon of de regee
ring kennis genomen had van het feit, dat
de ambtenaar van den Burgerlijken Stand
te Rotterdam in 1933 weigerde een soortge
lijk huwelijk te voltrekken op grond, dat
de bevoegde autoriteit weigerde een bewijs
van goedkeuring af te geven, dooh dat de
Rechtbank te Rotterdam heeft beschikt, dat
de ambtenaar verplicht was dat huwelijk
te voltrekken.
Hierop antwoordt de minister, dat de
uitspraak van de Rotterdamsche Rechtbank
de regeering bekend is, voorts, dat de
rechter, voor zoover bekend, zich nog niet
heeft uitgesproken ter zake van de nieuwe
Duitsche bepaling.
Op de vraag of de regeering niet van oor
deel is, dat een dergelijke discriminatie
voor bepaalde groepen onzer bevolking om
een huwelijk aan te gaan op grond van het
wetenschappelijk volkomen ongefundeerde
begrip van al- of niet „Ariër"-schap in fla
grante strijd is met onze Nederlandsohe
tradities en begrippen, deelt de minister
mede, dat de regeering, zoolang de rechter
nog niet heeft beslist ten aanzien van de.
werking hier te lande van het nieuwe Duit
sche voorschrift (verschil van meening
over de beteekenis en de draagwijdte is al
leszins mogelijk, voegt de minister hierbij)
meent deze vraag onbeantwoord te moeten
laten; intusschen gaat zij, aldus de minister,
te rade, op welke wijze aan eventueele be
zwaren zou kunnen worden tegemoet geko
men.
In verband met het bovenstaande wenscht
de minister de vraag of de regeering niet
van oordeel is, dat het verdrag van 12 Juni
1902 onverwijld behoort te worden opge
zegd, op dit oogenblik onbeantwoord te
laten.
Tenslotte had mr. Boon de vraag gesteld
of de regeering bereid is, in afwachting van
de opzegging, maatregelen te treffen, waar
door ook in de naaste toekomst dergelijke
huwelijken in Nederland gesloten kunnen
worden, bijv. door met spoed een wetsvoor
stel te doen, tot aanvulling van de wet van
7 Juli 1906, waardoor zou kunnen worden
bereikt, dat, ondanks verbodsbepalingen
bij de wet, het huwelijk van vreemdelingen
wordt toegestaan, indien de verbodsbepa
lingen uitsluitend gegrond zijn op gods
dienstige overwegingen, waarbij dan de
Duitsche verbodsbepalingen als beweegre
den van godsdienstigen aard zouden moeten
worden beschouwd.
Deze vraag, aldus minister Van Schaik,
berust op een onjuiste aanduiding als zou
het hier gelden een huwelijksbeletsel, „uit
sluitend gegrond op beweegredenen van
godsdienstigen aard", overeenkomstig art.
3 van het Haagsche huwelijksverdrag.
SOCIALISTEN-DEMONSTRATIE TE
DEN HAAG.
45.000 deelnemers.
De door de S. D. A. P. georganiseerde
demonstratie tegen het fascisme en vóór
de democratie is gisteren in de groote auto
busgarage van de Haagsche tram aan den
Fruitweg te 's Gravenhage gehouden.
Zij bestond uit drie vergaderingen, elk
van drie kwartier, met een kwartier tus-
schenpooze. De hal, die een oppervlakte
heeft van 4500 M2., lean ca. 18.000 personen
bevatten. Een gedeelte ervan was echter
afgeschoten en de schatting was, dat er op
het overblijvende 15.000 personen plaats
konden vinden. In totaal namen dus 45.000
personen, uit Den Haag, Rotterdam, Leiden,
en Delft aan de demonstratie deel.
Langs een van de langste zijden was een
imet roode doeken bekleede tribune ge
bouwd. Op de trappen van de estrade
stonden gedurende de demonstratie een
zeer groot aantal jongelieden van den Ar
beiderssportbond met zeer talrijke vlaggen
en vaandels, alsmede twintig bazuinblazers.
Voorts waren van den ingang af langs de
heele lengte van de hal vlaggendragers,
jongens en meisjes van de A. J. C. ge
schaard. Op het verhoogde bordes van de
garage stonden twintig trommelslagers Aran
de A. J. C., in het gebouw zelf bevonden
zich vier muziekkorpsen.
Deze bijeenkomst was bedoeld als een
antwoord op de betooging der Nationaal-
Socialisten van jl. Zaterdag. De voorzitter
der S. D. A. P., de heer Koos Vorrink, sprak
op ieder der drie vergaderingen de demon
stranten toe, en stelde vast, dat de socia
listische arbeidersbeweging in luttele da
gen voor de democratie meer betoogers op
de been brengt, dan de heer Mussert in een
maandenlang zorgvuldig voorbereide cam
pagne.
Het fascisme, zeide spreker, is de ver
loochening van de groote Idee der Euro-
peesche Christelijke cultuur, de verlooche
ning van de persoonlijke verantwoordelijk
heid van ieder menschenkind.
Er hadden geen incidenten plaats.
„VOLK EN VADERLAND" IN INDIE
VERBODEN.
Aneta seint uit Batavia:
De verspreiding in Ned.-Indië van een
der laatste nummers van „Volk en Vader
land" is op last van den Procureur-Gene
raal verboden wegens scherpe en onwaar
dige critiek op het buitenlandsche beleid
van de Nederlandsohe Regeering inzake
het Italiaansch-Abessijnsch conflict.
De Java-Bode (die niet tot de tegenstan
ders der N.S.B. behoort) schrijft in een
hoofdartikel omtrent de rede van ir. Mus
sert, welke hij op den Landdag van de N.
S.B. te 's Gravenhage hield, dat zij, op
grond, van de uit die rede naar Indië ge
seinde passages betreffende het standpunt
van ir. Mussert ten aanzien van het Ita
liaansch-Abessijnsch conflict, de positie
welke de leider van de N.S.B. in het huidig
conflict heeft ingenomen, betreurt.
Wetenschappelijke Berichten
TELEVISIE TE EINDHOVEN.
De experünenteele zender.
Naar wij vernemen is de bouw van een
experimentelen televisie-zender van Phi
lips te Eindhoven thans zoover gevorderd,
dat de voltooiing in het begin van Novem
ber a.s. tegemoet kan worden gezien.
De zender is op een zoodanige hoogte
geplaatst, dat er een vrij groot gebied
(naar het oosten bijvoorbeeld tot voorbij
Helmond) door bestreken wordt, zoodat
de zend- en ontvangproeven op uitgebreide
schaal genomen kunnen worden.
UIT DE RIJNSTREEK
FINANCIëN EN ECONOMIE
DISCONTO VERLAGING.
De Nederlandsche Bank verlaagt haar
disconto met een vol procent.
Naar wij vernemen, heeft de Nederland
sche Bank haar rentetarieven met ingang
van heden met een vol procent verlaagd.
Het disconto komt daardoor op 5 pet. te
staan, terwijl de overige tarieven 5 1/2 pet.
zullen bedragen.
Zooals den laatsten tijd bij de verschil
lende wijzigingen de tarieven van de Ne
derlandsche Bank steeds het geval is ge
weest, is ook de thans aangekonigde ver
laging der tarieven met 1 pet. niet onver
wacht gekomen. De situatie op de geld
markt had 'de laatste dagen toch reeds een
zoodanige verandering ondergaan, dat een
verlaging van het officieele disconto, wil-
de de Nederlandsche Bank geen groote
dispariteit tusschen het officieele tarief en
de in de open markt geldende percentage
handhaven, wel moest volgen.
Bezwaren om hiertoe over te gaan, wa
ren er trouwens niet. Na de openingszit
ting der Staten Generaal is gebleken, dat
de regeering op voldoenden steun uit de
Kamer kan beschikken om haar op hand
having van den gouden standaard en ver
dere aanpassing aan de bestaande omstan
digheden gerichte politiek verder voort te
zetten, en zeker is dit het geval nu de
regeering op sommige punten enkele con
cessies aan een deel der vroegere oppositie
heeft gedaan De vrees voor devalutatie is
dan ook reeds eenigen tijd weer verdwe
nen en de rust in het binnenland is weer
gekeerd Dat tot voor kort de rente-voet
nog zoo hoog is gebleven, moet toch eerder
aan de buitenlandsche politieke verwikke
lingen dan aan de binnenlandsche verhou
dingen worden toegeschreven. Nadat de
overtuiging had postgevat, dat men er
hoogstwaarschijnlijk wel in zou slagen het
conflict te localiseeren, is ook in dit op
zicht de vrees geluwd, hetgeen zich in de
noteeringen op de geldmerkt heeft weer
spiegeld.
Waar bovendien de positie van de Neder
landsohe Bank door de als gevolg van de
daling der buitenlandsche wisselkoersen
ten einde gekomen goud-afvloeiing, ge
paard gaande met een belangrijke contrac
tie van de binnenlandsche credietverlee-
ning, aanmerkelijk was verbeterd, was er
zeker geen reden om de hooge rente-tarie
ven, die voor het geheele land en niet
het minst voor het bedrijfsleven zoo fnui
kend zijn, ook maar een dag langer te
handhaven dan strikt noodzakelijk was.
Ook de schatkist, die binnenkort weer een
aanmerkelijk bedrag aan middelen zal moe
ten opnemen, is bij een verlaging van het
rente-niveau uiteraard ten zeerste ge
baat. Nog is de rente-voet hier te lande
buitenspoerig hoog, doch indien de situa
tie zich op dezelfde wijze blijft ontwikke
len als in de afgeloopen weken, dan mag
zeker een verdere daling van het rente
niveau en dus van het officieele disconto
verwacht worden, te meer, daar hier te
lande ook thans nog ongetwijfeld belang
rijke middelen braak liggen, al zal voor-
loopig, mede in verband met de buiten
landsche politieke situatie, nog wel de
noodige schuchterheid aan den dag wor
den gelegd bij het vastleggen van midde
len op langeren termijn.
£$1
PASS
Nu oens een rebut.
Heel gemakkeUjk»
OP: PASS: EN a
OPPASSEN. Denkt
U daar aan achter
het stuur ven auto,
motor of ftob?
HET TIENDUIZENDSTE KAARTJE.
De onwetende pers, die toch gaarne alles
wat spoor is naar de oogen ziet, verkon
digde ons, aldus spot het Vakblad „De
Autobusdienst", dat het tienduizendste
kaartje op het station Waddingsveen was
uitgegeven. De gelukkige was Burgemees
ter Troost van Waddingsveen. Wat een ren-
deerende spoorlijn is dat. Wat valt het ver
voer daar geweldig mee.
Laat ons even de onwetende pers een
kleine eenvoudige berekening voortzetten.
De spoorlijn werd een jaar geleden geopend
Het jaar op 50 weken gesteld (het voor
deel is aan den spoorwegkant) werden er
dus per week 200 kaartjes afgegeven. Dit
is per dag (de spoor rijdt ook 's Zondags) 30
kaartjes. (Het voordeel is weer aan den
spoorwegzijde, want 7 x 30 is 210).
Per dag rijden er van Waddingsveen 18
treinen heen en 18 terug, dus 36 treinen.
Die treinen vervoerden samen 30 gewone
betalende reizigers (vrijbiljetten en abon
nementen mogen verwaarloosd worden).
Dat is nog niet één per trein. Of die trein
ook in een dringende behoefde voorziet.
Nu kan er in deze berekening een fout
zitten. Het kan zijn, dat het 10.000ste kaar
tje in één richting werd afgegeven. Dan
moet dus niet gerekend worden met het
aantal van 36 treinen per dag, dooh heb
ben alleen de treinen in één richting be
teekenis. Dan wordt de berekening dus
veel gunstiger. Ja, let op. 30 reizigers per
dag over 18 treinen verdeeld, dat geeft ge
middeld nog geen twee reizigers per trein.
Als dus het vervoer met 100 procent stijgt,
geeft dat per trein juist 3 reizigers.
De stationschef, de pers en ook burge
meester Troost hebben dus alle reden om
zich te verheugen.
Wellicht werd dit 10.000ste kaartje met
zooveel bombarie juist den burgemeester
aangeboden omdatstraks weer een be
roep op de gemeentekas moet worden ge
daan.
Men kan nu zelf gevoeglijk nagaan, wat
een vreemde geschiedenis dat geweest is
met die spoorlijn. De noodlijdende spoor
wegen, die de lijn niet willen exploiteeren,
doch uit dankbaarheid toch maar een ge
bouw van 1 ton aan Boskoop cadeau doen.
De weinige reizigers, wier aantal over een
jaar genomen (dat laatste wordt diep ver
zwegen) reeds nu bewijst, dat de spoorlijn
daar nooit had moeten komen. Beter te be
grijpen is het daarom, dat burgemeester
Colijn, ijverende voor het behcud der lijn
UithoornAlphen, er bij zegt: anders gaat
ook ALphenBoskoopGouda er aan.
Inderdaad, dat is nu reeds duidelijk te
zien.
Voor zulk een prachtlijn, geopend tijdens
een millioenen tekort van de spoorwegen,
welke de kiem der ontbinding in zich
draagt, worden de autobusdienst-onderne
mers opgeofferd. Waar zit het gezond ver
stand? Waarom durft men nog spreken van
bezuiniging.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
JAARVERSLAG DER GASFABRIEK 1934
Verbruik 3,809 pet. minder.
Verschenen is het jaarverslag Aran de
Water- en Lichtbedrijven onzer gemeente
over het jaar 1934. Betreffende den toe
stand en de exploitatie van het gasbedrijf
ontleenen wij het volgende: De gasprijs
was het geheele jaar volgens raadsbesluit
tijdelijk als voglt vastgesteld: gasprijs voor
alle doeleinden (eenheidstarief 10 ct. per
M3. voor gewoon en munt gas. De vastrecht
tarieven waren: tarief A 1.50 plus 8 ct.
per M3.; B. 3.75 plus 6 ct. p. M3. Deze
gasprijzen per M3. werden met y, ct. p.
M3. verminderd voor de afnemers, die op 1
Jan. van het jaar 4 of 5 kinderen en met
1 ct. per M3. voor de afnemers, die op 1
Jan. 6 of meer kinderen beneden den 15-j.
leeftijd te hunnen laste hadden, en wier
inkomen beneden ƒ2500.bleef. De prijs
door de gemeente te betalen voor straat-
en wegverliohting bedroeg 8 ct. p. M3. Aan
het eind van het jaar waren er 241 vast
rechtverbruikers. Geproduceerd werden in
1934: 1.840. 440 M3. tegen 1.913.295 M3. in
1933, of minder 72.855 M3., zijnde een ach
teruitgang van circa 3,808 pet. Het gas
verbruik per hoofd en per jaar bedroeg
M3. tegen 107 M3. in 1933. Omtrent de
toestand van fabriek en terrein het vol
gende: het betonnen afvoerriool der gas
fabriek bleek vanaf het magazijngebouw
verteerd; dit moet door gresbuizen vervan
gen worden; enkele kleine herstellingen
en verfwerk aan gebouwen werden uitge
voerd. Dit jaar werd gewerkt met de ovens
I (kaemroven) nieuw over V en VI. De
ovens en de laadmaohine werkten ook dit
jaar tot tevredenheid. De watergasinstal
latie staat voor reserve en behoefde geen
dienst te doen. De volgende uitbreidingen
vonden plaats in de kanalisatie: Van Vel-
zenstraat 45 Meter 5, in verband met
de asphaltage van den Gnephoek werden
daar alle dienstleidingen vernieuwd en
ook diverse leidingen in andere straten. De
totale lengte van het buizennet bedroeg op
31 Dec. 1934 bedroeg 48.690 M. De gemid
delde kolenprijs van 7.79 per ton franco
in de loods, tegen 8.78 in 1933. Het aantal
muntgasverbruikers bedroeg op 31 Dec.
1934 2017 (vorig jaar 2182); gewone gas-
verbruikers 1364 (tegen 1462 het vorige
jaar). Het totaal aantal verbruikers is dus
ruim 250 teruggeloopen). Wat de gewone
dienst betreft sluit de rekening ontvangsten
en uitgaven op ƒ198.462.83. Als ontvangsten
aan gas was geraamd een bedrag
van 176.827.50 (werkelijk ontvangen
157.174.95 y). De uitgaven voor steenko
len waren geraamd op ƒ39.075.(werke
lijk uitgegeven bedrag ƒ31.688.27). Aan
winstuitkeering aan de gemeente en extra
uitkeer ing in verband met de tariefsver-
hooging per 1 Juli 1932 werd uitgekeerd
ƒ38.264.59 (vorig* jaar ƒ45.400.99). Het na-
deebg saldo van den kapitaaldienj^ bedroeg
op 31 Dec. 1 £34 ƒ36.016.74 (per 1 Jan.
18.6B3.3Ö),
ALLEEN NOG PLAATS OP DE MAANDAGLES.
Inschr. Privé- en Clublessen dag. 6-10 Langebrug 6a, Telef. 644
a.s. Zaterdag van 7-8 inschrijving in Café DALEMAN, Rijpwetering
als de dekens maar van DE 3 EENEN zijn. Want alles is geen wol wat wollen dekens
zijn. Denk U daar eens goed over. DE 3 EENEN verkoopt zuiver wollen dekens. Zonder
bombarie kunnen dekens ook goed zijn. Wij verkoopen bij 35 jaar dekens. Wij hebben
2 pers. wollen dekens al voor f2.95, Gewatteerde dekens 2 pers. f 3-80. Molton dekenë
een geweldige sorteering in wit en donker In half wollen donkere dekens" stapels, groote
maat voor f 1.85. Wilt U eens vergelijken, laat DE 3 EENEN U dan eens dekens zjen.
Het is wel geen paleis maar een winkel en pakhuis vol goederen. Bij iederen wollen of
gestikte deken een deken cadeau.
DE 3 EENEN - Ill HAARLEMMERSTRAAT III
Flanel damesnachthemden, effen 7Qnf
kleuren, lange mouw. vul»
Flanel kindernachthemden, effen OQ -1
kleurenfcïJul»
Kleine stijging per maat
Effen gekleurd flanel, rose, bleu IA -f
en zalmIt" ul»
Prima herenflanellen, dubbele *7Kpf
borst Oul«
Wollen dameskousen, zwart
gekleurd
Prima badhanddoeken, grote20 q|
Nieuwe Rijn 58 - Telefoon 2470
Bij aankoop van 50 cent een Mica-puzzle deeltje. - Grijpt Uw kans!
DRUKKERIJ
HAARL.STRAAT 222
Grootste sorteering in:
BIDPRENTJES
Ook FOTO-BIDPRENTJES.
Steenstraat 5-9 Breestraat
Mjjn GEBROKEN VOER is een
prachtkwaliteit dat U voor
f3.20 per 50 kilo franco elk
dorp wordt toegezonden. Des-
verkiezend wordt een baaltje
doppen gegeven. 4213
PLUIM VEEV0ED ERF ABRIEK
Laat bij ons van Uw zware
veeren bedden lichte
3-deelige matrassen
maken, ook kapokma
trassen kunnen wor
den bijgevuld, alles in één dag gereed
Gebr. BRIEER, Hoogewoerd 71
TELEFOON No. 1721
PRINS HENDRIKSTRAAT 54
DEN HAAG - TEL. 391789
LANGE BONTMANTELS vanaf f 72.-
MANTELS
f 59.-
R.X. BEGRAFENIS-ONDERNEMING
PIETERSKERKHOF 26, TEL 1286
6evestigd sinds 1869 De oudste hier ter stede
Regeling van alle Begrafenissen
en Transporten
Onze ruim 66-jarige reputatie verzekert U
in alle opzichten een correcte bediening
Aanbevelend,
JOS. J. SLEGTENH0RST
Groote sorteering in Mutsen( deze
vanaf 2 ets., guirlandes met vlag,
7 Meter 25 ct. Schilden, Confetti,
Serpentines en bruidszakjes
Steeds de nieuwste voordrachten en liederen
Fa G. VAN BRUSSEL
HAARLEMMERSTRAAT 267 LEIDEN
LEIDEN TURFMARKT 3
door Nationale Leeraren
sedert 1898 in Leiden.
Begin naar wensch. Zeer verlaagde
prijzen. Inlicht, den geheelen dag
Uitslag etalagewedstrijd.
Gisteravond werd op de bovenzaal van
■Hotel „De Vergulde Wagen" de uitslag be
kend gemaakt van den etalage-wedstrijd,
welke door de plaatselijke commissie der
drie middenstands-afdeelingen was geor
ganiseerd bij gelegenheid der M.i.c.a.-week.
Alvorens hiertoe werd overgegaan nam
de heer G. v. d. Kolk het woord, om jury
en deelnemende winkeliers dank te bren
gen voor hunne medewerking. Een der
jury-leden gaf daarna eenige toelichting
over de wijze waarop de jury bij haar be-
oordeeling was te werk gegaan.
De heer van der Kolk deelde vervolgens
mede, dat, in verband met het groot aan
tal deelnemers, een drietal groepen waren
samengesteld, waai'van groep I 8 deel
nemers, groep n 58 deelnemers en de laat
ste groep 14 deelnemers telde. De prijswin
naars waren als volgt:
Groep I: le prijs fa. A. Maseland, 2e pr.
fa. Weraeke. Eerv. vermeldingen: fa.
Bahlmann, Ponsioen, D. Raaphorst en B. v.
Zwieten.
Groep EE: le prijs Wed. G. Burger, 2e pr.
J. Jansen en Jac. v. Vliet en Zn., 3e pr.
H. Bossemeijer, mej. C. E. Coster en fa.
Gebr. Raaphorst. Eerv. vermeldingen: A.
en J. v. Brummen, W. G. "v. Wijk, Th. A.
v. Leeuwen, fa. Wybenga en v. Ginhoven,
N. J. Verkley, W. de Ridder, fa. D. Raap
horst, C. H. v. d. Berg, M. J. Markx, J. G.
Baart en T. Schmal.
Groep III: le prijs G. Dool, 2e pr. G. v.
Dam, 3e pr. G. Houweling. Eerv. vermel
dingen: A. v. Rijn, H. J. v. Dijk, mej. M.
C. Snel.
Een vijf-tal extra beschikbaar gestelde
prijzen werden uitgereikt aan de deelne
mers die het hoogste puntenaantal behaal
den, n.l. de firma's v. Brummen, Baihlmann,
de Vries, Ponsioen en vaai Rijn. Aan de
fa. Maseland werd, door het hoogst aantal
punten dat zij wist te behalen, de wissel
beker uitgereikt.
