Mobilisatie-bevel van den Negus. Later weer uitgesteld. BUITENLAND Zoon p r e t i i g 1 NED. OOST-INDIE IAANDAG 30 SEPTEMBER 1935 DE LEIDSCHE COURANT VIERDE BEAD - PAG. TT Is Italië bereid tot onderhandeling met Engeland? HET BESLUIT VAN DEN NEGUS. De Negus van Abessynië heeft een de creet uitgevaardigd waarbij de algemeene mobilisatie wordt gelast. Aan den Volkenbond werd daarvan of ficieel kennis gegeven, waarna de leden van den Volkenbondsraad hiervan terstond op de hoogte werden gebracht. Telegram van den Negus aan den Volkenbond. Naar uit Addis Abeba gemeld wordt, heeft de Keizer van Abessynië in zijn tele gram aan den Volkenbond verklaard, dat hij een algemeene mobilisatie niet langer meer kan uitstellen met het oog op de voortdurende versterking van het Itadlaan- sche leger in Oost-Afnika. In het telegram staat verder: „Aangezien wij den vrede toegedaan zijn, zullen wij voortgaan met den Volkenbond samen te werken, in de hoop, dat een vreedzame regeling in overeenstemming met het Volkenbondshandvest bereikt zal worden. Wij moeten echter de ernstige op merkzaamheid van den Volkenbondsraad vestigen op den toenemenden ernst van de Italiaansche bedreiging en de agressie, die gelegen is in het voortdurend zenden van versterkingen en de andere oorlogsvoorbe reidingen. Wij moeten den Volkenbonds raad verzoeken zoo spoedig mogelijk alle voorzorgsmaatregelen te nemen tegen den Italiaanschen aanval. Wij herhalen onze verzekering steeds met den Volkenbonds raad te zullen samenwerken'*. Was men er in Italië op voorbereid? Het officieele bericht der Ethiopische mo bilisatie zal ongetwijfeld het begin der mi litaire actie verhaasten. De ontvangst van het bericht heeft geen buitengewoon grooten indruk gemaakt daar de bladen reeds sedert verscheidene dagen op grond van buitenlandsche berichten er op waren voorbereid. Het bevel van den Negus tot de alge meene mobilisatie be teekent geen ernstige wijziging in den toestand, meent men te Genève. Het is duidelijk, dat sinds eenige weken onder den druk van het gevaar de stam hoofden overgingen tot het recruteeren en groepeer en der Ethiopische strijdkrachten, met het doel de grenzen te beschermen. De algemeene mobilisatie breidt de reeds genomen verspreide maatregelen slechts zeer weinig uit, maar toont de bereidheid des keizers om zich met wapengeweld te verzetten tegen den inval der Italiaansche strijdkrachten. Deze gebeurtenis rechtvaardigt het be sluit om de zitting van den Volkenbonds raad niet te sluiten. Het is zeer wel mogelijk, dat de commis sie van Dertien morgen zal bijeenkomen. Deze week opening der vijandelijkheden? Uit Rome wordt aan de „Matin" gemeld, dat men verwacht, dat het sein tot het ope nen der vijandelijkheden omstreeks het midden van deze week zal worden gegeven. EEN TWEEDE TELEGRAM VAN DEN NEGUS. De mobilisatie voorloopig uitgesteld. De Keizer van Abessynië heeft aan den Volkenbond een nieuw telegram gezonden. Hy seint daarin, dat Abessynië in den hoop den vrede -m stand te houden ten nauwste met den Volkenbond wil samenwerken. De Keizer ziet zich echter gedwongen den Vol kenbond opnieuw op de aanhoudende agresssieve maatregelen van Italië opmerk zaam te maken, daar deze duidelijk aanvals- bedoelingen toonen. Derhalve verzoekt hij den Volkenbond voor den eerstkomend en tijd alle maatregelen te nemen tegen een Italiaanschen aanval. In afwachting hier van wil de Keizer de algemeene mobilisa tie, waartoe besloten is en die is voorbereid, uitstellen en slechts afkondigen bij een aainval van Italië. ITALIË BEREID TOT ONDERHANDELEN MET ENGELAND. Besluit van den Italiaanschen ministerraad. In de Zaterdagmorgen gehouden zitting van den Italiaanschen ministerraad is het volgende besloten: Italië zal den Volkenbond niet verlaten tot op den dag, waarop de Volkenbond zelf de volledige verantwoordelijkheid op zich neemt voor de maatregelen, dit Italië zullen treffen. De Italiaansche regeering heeft aan de Britsche regeering medegedeeld, dat zij be reid is te onderhandelen over een accoord, waarbij rekening wordt gehouden met de wettige belangen van Engeland in Oost- Afrika. De Italiaansche regeering verklaart op de meest plechtige wijze, dat zij elke hande ling zal vermijden, die het conflict tusschen Italië en Abessynië zou kunnen doen uit groeien. De verklaring van den Negus, dat hij be vel heeft gegeven de troepen terug te trek ken tot 30 K.M. achter de grens kan door de Italiaansche regeering niet ernstig wor- Geheime onderhandelingen achter de schermen? Volgens den diplomatieken correspon dent van de „Sunday Express" zouden er achter de schermen geheime onderhandelin gen gaande zijn ten einde het Italiaansch- Abessynisch conflict bij te leggen. Musso lini zou zich tot Laval wenden, die daar tegenover de zaak bij de Britsche regeering aanhangig zou maken, waardoor een even- tueele drie-mogendheden conferentie mo gelijk zou worden. EVENTUEELE SANCTIES. Italië is er nielt beducht voor. Met groote werkelijkheidszin wordt in Italië de mogelijkheid onder het oog ge zien, dat Genève te eeniger tijd tot sancties zal besluiten. Men is evenwel vrij sceptisch gestemd ten aanzien van de toepassing ervan, wijl juist de staten, die voorstanders zijn van sancties, er meer bij te verliezen hebben, dan Italië; speciaal Engeland, dat in 1934 voor 702 millioen lire aan Italië leverde en er maar voor 520 millioen kocht. Italië treft intusschen zijn maatregelen. Voortaan zullen zekere onmisbare artike len, speciaal chemische producten, vrij over de grenzen kunnen komen en zijn kunnen dus in voldoende hoeveelheid in Italië wor den ingevoerd, vóór de volkenbond even tueel tot sancties besluit. Verder is in Italië het gebruik van ijzer voor bouwdoeleinden bijna onmogelijk ge maakt; het verbruik van benzine is tenge volge van de stijging van den kleinhandels prijs sterk verminderd. Ten einde speculatie in graan te voorko men, heeft de regeering zelf graanvoorra den aangelegd, welke zij zal verkoopen, om den prijs op een laag peil te houden. Overigens beschikt Italië over een voor treffelijk economisch systeem, waarvan de toepassing thans bij decreet tot Tripolis en Cyrenaica is uitgebreid. Tenslotte is Italië voornemens, mocht het tot sancties komen, zijn toevlucht te nemen tot de landen, die geen lid meer zijn van den volkenbond: Japan, Duitschland en Brazilië, welk laatste land onlangs nog een contract met Italië afsloot voor de le vering van bevroren vleesch. Zouden de volkenbondslanden dezen sta ten willen beletten, Italië van levensmidde len te voorzien, dan zou er sprake zijn van een tegen Italië gerichte blokkade. Onmiddellijk zou dan Italië's oorlogs vloot ingrijpen. ENGELSCHE EN FRANSCHE SAMENWERKING. Engeland blijft op de bres staan. Eigen tijd geleden heeft Frankrijk te Londen geinformeerd naar de principieele houding van Engeland bij eventueele schendingen van het Volkenbondspact. Het Britsche ministerie van Buitenland sche Zaken heeft Zaterdavond het ant woord van Groot-Brittannië gepubliceerd. Sir Samuel Hoare, de Britsche minister van buitenlandsche zaken, zegt daarin o.m.: In overeenstemming met zijn nauw keurig omschreven formeele verplichtin gen verklaarde ik en herhaal ik hier, dat de Volkenbond en met hem Groot-Brit tannië op de bres staan voor de collectieve handhaving van het handvest en in het bijzonder voor een vastberaden en collec tieven tegenstand tegen iederen aanvals- staat. Aan de „Daily Telegraph" wordt uit Genève gemeld, dat ook de Britsche re geering bij de Fransche regeering stappen zou hebben gedaan teneinde te vernemen in hoeverre Frankrijk bereid zou zijn En geland te steunen bij de toepassing van de in het Volkenbondspact genoemde ver plichtingen in geval van een conflict in de Middellandsche Zee. Uitstekend onthaal te Parijs. In gezaghebbende kringen te Parijs heeft het Britsche antwoord een buiten gewoon goed onthaal gevonden. Men be schouwt het als een plechtige en onvoor waardelijke bevestiging der politiek van samenwerking, welke Groot-Brittannië met betrekking tot den Volkenbond in de toekomst wil volgen. Tevens ziet men in het document een formeele verplichting, die zoowel voor nu als later geldig is, om deel te nemen aan ,,een vastberaden col lectieven tegenstand tegen elke niet-ge- provoceerde aanvalsdaad", zooals artikel 16 van het Volkenbondspact dit bepaalt. Men vestigt er te Parijs in dit verband de aandacht op, dat na Hoare's rede de Fransche premier Laval voor de Assem- blée heeft verklaard, dat een nieuwe aera voor den Volkenbond was aangebroken. Het Britsche antwoord, zoo zegt men, is een duidelijke bevestiging van Laval's woorden. Ook te Londen legt men er den nadruk op, dat het Britsche antwoord voor de openbare meening een nieuwe en plech tige veroordeeling inhoudt van elke even tueele poging, den status quo met geweld te veranderen. Het verschil, dat gemaakt wordt tusschen positieve aanvalsdaden en negatieve daden duidt op den wil, de straf aan te passen aan den graad van schuld. Men hoopt, dat door het antwoord de kloof is overbrugd tusschen de soepelheid, die de Britsche politiek kenmerkt en den wensch naar veiligheid, die uit Fr ankrijks aardrijkskundige ligging voortspuit. VAN NET VATICAAN. Z. H. DE PAUS NAAR HET VATICAAN TERUG. Officieel wordt gemeld, dat Z. H. de Paus Maandagmiddag van zijn zomerver blijf te Castel Gandolfo naar het Vaticaan zal terugkeeren, ten einde Dinsdagmorgen zijn gewone werkzaamheden te hervatten. BELGIE. BELANGRIJKE VERKLARING IN HET PARLEMENT VERWACHT. De „Soir" meldt, dat de buitenlandsche commissies van Kamer en Senaat zijn bij eengeroepen voor a.s. Woensdag en Don derdag, om een belangrijke mededeeling te vernemen van den eerste-minister, Van Zeeland. Naar de „Nation Beige" mededeelt, heb ben Van Zeeland en Ribbentrop het bij hun besprekingen o.a. gehad over de Bel- gisch-Duitsche economische betrekkingen en over de benoeming van een nieuwen Duitschen gezant te Brussel. WERKLOOSHEID STIJGT WEER IN DE STREEK VAN CHARLEROI. In de streek van Charleroi, waar sedert de devaluatie het aantal werkloozen in de eerste week van September was gedaald tot 13.877, valt sindsdien een geleidelijke stijging der werkloosheid te constateeren. In de tweede week van September bedroeg dit cijfer 14.103, terwijl het in de derde week van deze maand was gestegen tot 14.263. Deze stijging wordt in verband ge bracht met de moeilijkheden, waarmede verscheiden groote industrieën te kampen hebben, waarbij ook rekening valt te hou den met het feit, dat enkele seizoenbedrij- ven binnenkort hun activiteit zullen in krimpen. In verband met de beperkende bepalingen ten aanzien van buitenlandsche arbeids krachten zullen 1500 a 1600 Poolsche, Ce- chische en Italiaansche mijnwerkers wor den ontslagen en door Belgische werkloo zen vervangen. In een maand tijds werden op deze wijze reeds 400 buitenlandsche ar beiders door Belgen vervangen. Men verwacht van enkele metaalfabrie- ken, dat zij eenzelfden maatregel zullen (Tel.) BUITSGHLAND. DE EVANGELISCHE KERK ONDER VOOGDIJ. Rijksregeering krijgt verordenende bevoegdheid in kerkzaken. In het „Reichsgesetzblatt" is de volgen de kerkwet gepubliceerd: „Wet tot beveiliging der Duitsche Evam- lische Kerk van 24 Sept. 1935. Naar den wil van de leden der Evangeli sche Kerk is de aaneensluiting der lands- kerken tot een Duitsche Evangelische Kerk voltrokken en in een reglement neerge legd. Met groote bezorgdheid heeft de Rijks regeering echter moeten constateeren, dat daarna door den onderlingen strijd van kerkelijke groepen 'n toestand is ingetre den, die de eenheid der kerkleden ver nielt, de geloofs- en gewetensvrijheid van het individu schaadt, de volksgemeen schap benadeelt en de grootste gevaren meebrengt voor het bestaan der Evangeli sche Kerk zelve. Doordrongen van den wil, zoo spoedig mogelijk de regeling harer aangelegenhe den over te laten aan een kerk, die geor dend is, heeft de Rijksregeering ter ver vulling van haar plicht als gevolmachtigde en in de overtuiging, dat die taak door geen der twistende groepen kan worden vervuld; ter beveiliging van het bestaan der Duitsche Evangelische Kerk en voor het tot stand brengen van een orde, die het de kerk mogelijk zal maken, in volle vrijheid en rust haar geloofs- en belijde niskwesties zelf te regelen, de volgende wet goedgekeurd, die hierbij wordt afge kondigd: „De Rijksminister voor de Kerkelijke Aangelegenheden wordt, ter bevordering van het herstel van geordende toestanden in de Duitsche Evangelische Kerk en in de Evangelische landskerken, gemachtigd, verordeningen met bindende kracht uit te vaardigen. De verordeningen worden in het „Reichsgesetzblatt" afgekondigd". De wet is get eekend door rijkskanselier Hitier en den Rijksminister voor Kerkelij ke Aangelegenheden, Kerrl. AFGELUISTERDE TELEFOON GESPREKKEN. „Mondje dicht" is het parool. In aansluiting op de Duitsche wet, waar bij de vrijheid van de pers en van het post-, telefoon- en telegraafiver'keer (in naam slechts tijdelijk) wordt beperkt, worden er thans stappen ondernomen, welke er op duiden, dat in elk geval het afluisteren van telefoongesprekken permanent zal zijn. Een nieuw gebouw in het Westen van Berlijn is speciaal voor dit doel ingericht, en het systeem, dat daarbij zal worden gebezigd, wordt met typisch-Duitscbe nauwgezetheid uitgewerkt. Het doel, dat hierbij gesteld wordt, is tweeledig: ten eerste kunnen vijanden van den staat, die brutaal genoeg zijn om door de telefoon aangelegenheden te bespreken, waaromtrent de Duitschers gewoonlijk het stilzwijgen bewaren, worden opgespoord, en- ten tweede krijgt men tevens nuttige aanwijzingen omtrent de „openbare mee- ning" bij het ontbreken van vrije com- Indien U zidi onbehaaglijk voelt, Uw hoofd zwaar en Uw benen als lood zijn, zullen 1 a 2 Aspirin-tablttten - U weer fit-maken: ZO"N ASPIRIENTJE HELPT TOCH MAAR "WtluHend verkrijgbaar In da oranfa-bandbulsjas v. 20 tobl. 70 etu an dranjazakfas v. 2 tabl. A ffl eft. ment aren in de pers of op openbare ver gaderingen. Het thans aanvaarde schema verdeelt alle telefoonverbruikers in drie categorieën: lo. degenen die vallen onder de zooge naamde strikte controle, welke zal worden uitgeoefend door de geheime politie, met bèhulp van gramofoonplaten. Hieronder vallen ambassades, legaties, consulaten dagbladcorrespondenten, voormalige poli tici, tal van Joden en andere personen, die verdacht worden van ontevredenheid jegens het régime. Elke woord, dat op deze lijnen wordt gesproken, kan automatisch op dictafoons worden vastgelegd. 2o. personen die niet beschouwd worden, als geheel betrouwbaar, dooh op het oogen- blik niet voldoende belangrijk geacht wor den om onder permanente controle te wor den geplaatst. Deze categorie is buitenge woon groot, aangezien de controle hierbij ook geldt voor gesprekken, die als politiek interessant worden beschouwd, hoeiwel ze niet direct revolutionnair zijn. De controle geldt voor zoo goed als alle Joden, vele protestanten, de Roomsch-Ka- tholieke geestelijken, de particuliere wo ningen van personen vallende onder de eerste categorie, alle publieke telefooncel len, de voornaamste hotels, zoomede tal rijke restaurants en café's. 3o. degenen, die van niet voldoende be- teekenis worden beschouwd om onder de categorieën 1 en 2 te worden gerangschikt, maar die af en toe toch gecontroleerd wor den. Voor het afluisteren van gesprekken van buitenlanders worden telefonisten uitge kozen, die voldoende talenkennis bezitten. Zij moeten zorgvuldig alle bijzonderheden noteeren en indien zul'ks noodig is hiervan tijdig melding maken opdat wanneer dit gewenscht is een politieagent kan worden uitgezonden. Wanneer een gesprek is aangevraagd door een Jood en bij het afluisteren blijkt, dat hij een afspraak heeft gemaakt met een „arisch" meisje, dan kan dit er toe leiden, dat een beambte van de geheime politie wordt gezonden naar de plaats van de af spraak om beide partijen te arresteeren. De publieke telefooncellen worden aan een speciale controle onderworpen. Wan neer de controleerende beambte een ge sprek afluistert, dat hij of zij revolution nair acht, drukt hij of zij op een knop, waardoor een bel in het politieposthuis overgaat. De posten zijn zoodanig gegroe peerd, dat elke telefooncel binnen een mi nuut per motorrijwiel te bereiken is. De controle in de tweede categorie ge schiedt gewoonlijk gedurende veertien da gen, waarna, indien niets verdachts is af geluisterd, de controle tijdelijk wordt ge staakt. Intercommunale gesprekken worden zon- der uitzondering alle gecontroleerd. Een gesprek met heit buitenland wordt grooten- deels geregistreerd /op wasplaten. Indien deze gesprekken geivoerd zijn in een taal, welke de dienstdoende beambten niet ken nen, worden de platen ter vertaling voor gelegd aan taalkundigen, die onder eede verplicht zijn hieromtrent geheimhouding te bewaren. DUITSCHLANDS GEBREK AAN DEVIEZEN. Gedurende de laatste dagen van de af- geloopen week is het practisoh onmogel ijk geweest in Berlijn aan boter te komen. Ook het varkensvleesch en het spek waren bui tengewoon schaarsch. De prijs van ham is in korten tijd ongeveer verdubbeld. Van officieele zijde is de verzekering gegeven, dat de thans heerschende schaarschte bin nenkort zal ophouden. Openlijk wordt ech ter toegegeven, dat Duitschland met het oog op het tekort aan deviezen de invoer niet belangrijk kan vergrooten. HET INCIDENT IN JOEGOSLAVIë. De gedoode student was kleinzoon van Mackensen. Wij hebben met een enkel woord mel ding gemaakt van een schietpartij te Petsj tusschen „communisten" eenerzijds en Duitsche en Joegoslavische studenten an derzijds, waarbij een Duitscher werd ge wond. Deze Duitscher, die intusschen aan zijn wonden is overleden, blijkt een klein zoon te zijn van den Duitschen maarschalk von Mackensen. Algemeen is men van meening, dat de aanwezigheid van buitenlandsche waarne mers, groot endeels leden van het diploma tieke en consulaire corps te Kowno, ten zeerste heeft bijdragen tot het uitblijven van onlusten en het tegengaaal van mis standen en overtredingen. BUITENLANDSCHE BERICHTEN DE ORKAAN BOVEN CUBA. Vele dooden en gewonden. Volgens te Havana ontvangen berichten van zeelieden zijn aan den orkaan, die de Zuidkust van Centraal Cuba Zaterdag teis terde, dertig personen ten slachtoffer ge vallen. Behalve deze dooden zijn er nog 300 personen gewond. De hevige orgaan, welke de provincies Matanzas, Santa Clara en Camakueij heeft geteisterd, heeft verscheidene slachtoffers geëischt. Alleen reeds in de stad Cienfuegos be draagt het aantal dooden 32 en dat der gewonden 300, terwijl 1000 huizen werden verwoest. Op verzoek van den militairen comman dant zijn 300 geneesheeren naar de geteis terde streken gezonden. Men vreest, dat in de provincie Oriente overstroomingen zullen optreden. Het aantal dooden te Cienfuegos, tenge volge van den tornado is gestegen tot 102. ESTLANDER MOTORSCHOENER VERGAAN. Het Zweedsche stoomschip „Gerani", dat te Karlskrona binnenliep, had zeven schip breukelingen van de Estlandsche motor schoener „Viljandi" aan boord. De schoe ner was Donderdag gedurende den zwa ren storm bij het eiland Goland vergaan. Van de uit 11 koppen bestaande beman ning waren vier mannen overboord gesla gen. KIND DOOR RATTEN OVERVALLEN. Men meldt ons uit Krefeld: In het in de nabijheid gelegen dorp Wy- ler, heerscht momenteel een geweldige rattenplaag. De dieren schuwen zich zelfs niet den menschen aan te vallen. Men kan de kleine kinderen niet zon der toezicht achterlaten. Ouders die in de avonduren van Vrijdag htm woning enikele oogenblikken verlieten, vinden bij hun terugkomst hun kind van 6 maanden oud door de ratten vreeselijk toegetakeld in zijn wiegje OUD KERKGEBOUW IN VLAMMEN. Een zware brand is uitgebroken in de St. Maartenskerk te Marchinelle in Hene gouwen. De brandweer van Carleroi was in den laten avond nog met de bestrij ding van het vuur bezig. De prachtige kerk, die een historisch monument is, dateert uit de 15e eeuw en is opgetrokken in den Romaansch-gothi- schen stijl. Het gebouw bevat vele histo rische graftomben De toren is in de 12e eeuw gebouwd. LITAUEN. INGEWIKKELDE STEMMING IN MEMEL Verkiezingen moesten verlengd worden. Ondanks de groote beroering, d'ie de laatste weken in het Memelgebied heeft geheerscht in verband met de verkiezingen, waardoor de aandacht der geheele wereld op het Memelgebied is gevestigd, hebben zich Zondag geen incidenten van ernstigen aard voorgedaan. Aangezien elke kiezer echter een bloc note ontving met ruim 100 pagina's, waar van elk den naam van een candidaat be vatte, en elk kiezer van deze blocnote 28 vellen met de namen van zijn candidaten moesten uitscheuren en in de stembus wer pen, duurde de formaliteit zoo lang, dat in de meeste stembureaux de ongeveer 1000 kiezers, die er moesten stemmen, niet aan de beurt konden, komen. In verband hiermee is op het laatste oogenblik besloten, dat de verkiezingen Maandag zouden worden voortgezet en dat de stembureaux Maan dagochtend te 8 uur weer geopend zouden worden en open zullien blijven tot des avonds 6 uur. VECHTENDE ATJEHER MAAKT TWEE GEWONDEN. Aanleiding onbekend. Op het station te Sigli, heeft een Atjeher om onbekende redenen den winkelier Bir- kenfeld en den adj.-magazijnmeester van de Atjeh-tram, Kok, aangevallen. De heer Birkenfeld kreeg een buikwond en ontving enkele steken in de borst; hij is naar Koe- taradja vervoerd. De heer Kok werd slechts onbeteekenend gewond. De Atjeher is zwaar gewond. De regeering heeft van den gouverneur van Atjeh officieele bevestiging van dezen aanslag ontvangen. De buikwond van den heer Birkenfeld is gevaarlijk. Wat is dus een mummie, Frits Meyer?. Een ingemaakte koning, meneer 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 11