STADS NIEUWS WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1935 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 HOE WORDT HET WEER WEINIG VERANDERING. DE BILT SEINT: Zwakke tot matige Zuid-Westelijke tot Westelijke wind, gedeeltelijk bewolkt, waarschijnlijk eenige regen en iets warmer. Hoogste barometerst.764.7 te La Coru-na. Laagste barometerst.: 746.3 te Lerwick. De kern, van het depressie-systeem ver plaatste zich een weinig Oost-Noord-Oost- waarts, doch bleef nog voor de kust van Zuid-Noorwegen gelegen, Zij is nog via een vlotte strook van lagen druk verbonden met een depressiegebied over Finland. De hoo- ge druk bij IJsland veranderde weinig, ter wijl het hooge drukgebied in het Zuiden een weinig aan beteekenis verloor. Een secundaire uitboging van de depressie ligt over het Kanaal. Rond en in het depressie systeem blijft het weer slecht, de meeste stations melden zware bewolkte hemel, ter wijl in de afgeloopen 24 uur groote hoe veelheden regen op tal van plaatsen werd afgetapt. Over Frankrijk brachten kleine depressiekernen onweer met zwaren neer slag. LUCHTTEMPERATUUR. 16.7 gr. C. WATERTEMPERATUUR. Zweminrichting „De Zijl" 18.5 gr. C. Zweminrichting „Poelmeer" 18.5 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS ea. Van Woensdagnamiddag 8.14 uur tot Donderdagmorgen 5.45 uur. HOOG WATER. Te Katwijk: op Donderdag 5 Sept. voorm. 7.33 uur en nam. 7.59 uur. De bedegang een grootsche uiting van liefde. In de dagen, dat het stoffelijk overschot van den Bisschop in de rouwkamer ver blijft, zullen alle leden der sociale en vak organisaties, alsmede - de leden der jeugd - vereenigingen der stad Haarlem op groot sche wijze uiting geven aan hun groote liefde voor den Overledene en biddend hun dank betuigen voor het onnoemlijk vele, dat deze groote Sociale- en Jeugd-Bisschop in zijn arbeidzaam leven voor hun maat schappelijk en zieleleven heeft verricht. Alle leden der bovenvermelde organisaties zullen biddend rond den baar trekken van den gestorven Bisschop. De stoet zal ver zamelen bij de St. Josefkerk, waar van de preekstoel het Hollandsche „De Profundis" zal worden gebeden. Daarna zal worden- begonnen met een gezamenlijk Rozenhoed je voor de zielerust van den Ontslapene. Terwijl de stoet zich groepeert vier aan vier zal worden opgemarcheerd naar het Bisschoppelijk paleis, terwijl in diepe stilte het Rozenhoedje wordt voortgezet. In het Bisschoppelijk paleis aangekomen schrijdt de geheele stoet langs den dooden- baar terwijl nu luidop het Rozen hoedje zal worden doorgebeden. Na stil biddend hulde en dank te heb ben gebracht aan het stoffelijk overschot van Hem die voor allen meer dan*een Vader was, wordt de weg vervolgd naar de Paterskerk aan de Nieuwe Groenmarkt terwijl onderweg in diepe stilte het Ro zenkransgebed wordt voortgezet. In de Pa terskerk wordt door allen gebeden het „In Paradisum" met de oratie „Deus cui pro prium" waarna de stoet zich ontbindt. Alle organisaties zullen hunne vanen rouwom- floersd meevoeren. Diep treffend is dit plan zeker en rijk aan groote zinnebeeldige beteekenis. Daar voor het lijk van hun overleden Bisschop zul len te saam komen bidden werknemers en werkgevers, zich één wetend in het aan schijn van Hem, die gewerkt heeft zoo lang het dag was, en die in zijn Hooglee raars-tijd avond aan avond er op uit trok om zijn levensideaal ingang te doen vin den in de Roomsche harten, van hem die niet heeft gerust vóórdat er tot stand was gekomen een hechte sociale organisatie waarvan hij zulke rijke vruchten verwacht te. En 'hier voor den doode zullen zij schrij den, die aan zijn roepstem gehoor gaven en die diep in hun hart gevoeld hebben welk een heilzaam werk de overledene heeft tot stand gebracht. En daarnaast zal een gebed opstijgen uit honderden jonge zielen, zielen die zoo bij uitstek waren de lievelingen van echten Jeugd-Bisschop. En zoo zal b£^ya baar als het ware een levend en biddend bewijs van dankbaarheid wor den gegeven voor het grootsche werk, dat deze overledene heeft gewrocht. Maar naast dankbaarheid zal hier wor den geleverd een openbare belijdenis van ons H. Geloof, dat ons leert, dat wij de zie len onzer Overledenen helpen door onze gebeden. En heel het schoone resultaat van dit arbeidzaam priesterleven zal ieder be lichaamd weten in deze bedegang, welke op wel zeer markante wijze demonstreert, wat onze Bisschop heeft gewrocht. De levensregel van den Bisschop Aan een artikel in de „Maasbode" ont- leenen we het volgende: lederen morgen precies 7 uur las Mgr. de H. Mis, daarvan werd nimmer afgewe ken of het moest zijn ten gerieve van an deren. Na Zijn dankzegging gebruikte mgr. het ontbijt, onderwijl verwerkend de par ticuliere post. De tijd, die dan nog restte, werd besteed aan het doorlezen van de dag bladen waarvan hem vrijwel niets ontging mgr. was een hartstochtelijk couranten lezer vooral omdat hij die beschouwde als een plicht van staat. Sloeg de paleisklok half tien, dan stapte mgr. het bureau der secretarissen binnen het horloge zoo vertelde men was erop ge lijk te zetten waar de dienstbrieven wer den behandeld. Tien uur was er een confe rentie met de hoogeerw. Vicarissen of met andere hooggeplaatsten, welke tot 11 uur duurde. Van elf tot één was het dag aan dag audiëntie. Wat dat wil zeggen, dat moet men hebben meegemaakt. Dan was het el- ken dag opnieuw een va-et-vient en twee uren bleven dikwerf nog te kort. Vooral op Dinsdag, wanneer het audiëntie was voor de leeken, was het in het paleis een enorme drukte. En niemand werd geweigerd. Klok ke half twee werden de stukken van het secretariaat door mgr. geteekend. Twee uur was het middagmaal.... dat was echt even een ontspanning, dan was mgr. echt de vader van het gezin, dan kon hij lachen en vroolijk zijn en door zijn op timisme ieder aansteken, die het voorrecht had deze oogenblikken te mogen meema ken. Na het middagmaal werd ieder en dag minstens een uur gewandeld, vooral in het voorjaar en den herfst werd er wat extra tijd hier voor uitgetrokken; terwijl na de wandeling mgr. zich geheel kon wijden aan gebed speciaal van het brevier. Nauwe lijks had de klok zeven geslagen of de beurt was weer aan de dagbladen en tijd schriften, welke minutieus werden door gewerkt en waarna het noodige geestes werk door dezen vooruitzienden man werd verslonden. Negen uur verzamelde mgr. zijn geheele huishouding om zich heen voor een ge zamenlijk avondgebed. Een der secretaris sen bad het rozenhoedje voor en Monseig neur gaf aan het eind van het gebed aan alle huisgenooten zijn zegen. Na het gebed werd het avondeten gebruikt en daarna tevens de middag- en avondpost onder han den genomen. Restte er nog wat tijd, dan was dit gewijd aan een gezellig praatje tot half elf. Kwart over elf tikte het klokje van gehoorzaamheid en mgr. begaf zich naar bed. Ook daarvan was hij door niets af te brengen. Mgr. Aengenent en philosophicum. Afzonderlijk moet gememoreerd het geen Z.H. Exc. Mgr. Aengenent deed voor de opvoeding der priesters en vooral zijn groote zorgen voor het Philosophicum van Warmond waarvan professor J. H. Nïekel tot directeur werd benoemd, want hoe uitstekend het onderwijs bij de seminariën van het Haarlemsche diocees totnogtoe geweest mocht zijn, men wenschte voor de hoogleeraren en leeraren een acade mische vorming en een academischen graaa. De" oprichting van een eigen Ka tholieke Universiteit maakte de vervul ling van dien wensch meer dan urgent en gemakkelijk meteen. Onze Klein-Semi- nariën misten de bevoegdheid een eind examen af te nemen, dat toegang verleent tot de Universiteiten. Zij zijn dus aange wezen op het Staatsexamen. Haarlems Bisschop besloot dan ook zijn alumni meer in de richting van het gymnasiaal-pro- gram te doen opleiden. Daartoe moest het leerplan worden uitgebreid, maar niet ten koste van die vakken, welke in een levie ten-opleiding zeker niet mogen ontbreken, zooals godsdienstleer en kennis van de Bijbelsche geschiedenis. Toch moest er ruimte gemaakt worden en daarom besloot de thans ontslapene het onderwijs in de philosophische vakken Logica en Criteriologie alsmede de rhe- torica van het Hageveldsche leerplan te schrappen. De philosophie werd overge bracht naar een afzonderlijken leergang, welke twee jaren zou omvatten en waarin de geheele wijsbegeerte zou worden ge doceerd, welke bij den vorigen toestand noodgedwongen tusschen verschillende jaren was ingeschoven. Door bijeen te brengen wat bij elkaar behoorde, werd een gezonde toestand ver kregen en beter dan tot nu toe voldaan aan het voorschrift van canon 1365 1 van het Kerkelijk Wetboek, dat (vertaald) luidt: „De studenten moeten zich gedu rende minstens twee volle jaren toeleg gen op de beoefening van de wijsbegeerte met aanverwante vakken". Het studieprogram van het Philosophi cum omvat de geheele Wijsbegeerte, uit gezonderd de Sociologie, welke op het Theologicum wordt onderwezen. De Rhe- torica is zooals gezegd eveneens naar het Groot Seminarie overgeheveld en wel naar het Theologicum. Verder wordt den philosophen eenige elementaire kennis bijgebracht van de Biologie en de Chemie, en daar het Phi losophicum de onmiddellijke overgang vormt naar de studie van de Theologie, worden de studenten ook ingeleid in de kennis der fundamenteele Theologie en voorbereid op de bestudeering der Schrif tuur. In verband daarmede wordt ook les gegeven in het Hebreeuwsch en hebben de a.s. theologanten zich practisch te oefe nen in het lezen van Latijnsche en Griek- sche teksten. „Tijd". Een lichtend voorbeeld aan het altaar. „Als een priester niet heilig is aan het altaar, waar zal hij het wel zijn?" Dit schoone woord van St. Jozef a Cu pertino heeft Mgr. Aengenent in de volheid van Zijn zoo rijk priesterleven niet enkel begrepen; maar tevens Zijn geheele leven als het ware gemaakt tot één groote bele ving van het ideaal van den Priester: Eén te zijn met zijn God vóór alles aan het altaar. De H. Mis van den ontslapen Bisschop, het was ieder en dag weer voor zijne huisge nooten een stichting van begin tot eind. Ieder woord der zoo zinrijke gebeden werd geaccentueerd, opdat er toch maar niets zou verloren gaan en tot eigen heili ging èn tot anderer stichting van de kracht van Gods woord zoo heerlijk door de Moederkerk saamgevoegd tot een rijpe gave van Goddelijke gerechten. Voor Zijn vele predikaties ontleende Hij de stof voor al aan de liturgische gebeden, waarover Hij waarlijk sprak in de volheid zijns har ten. Wat was de gang en de houding van Mgr., ja ieder gebaar, niet waardig! Dui delijk sprak er uit het diepe bewustzijn aan het altaar te zijn de Hoogepriester met al diens grootheid, verhevenheid en wondermacht doch tevens en niet in het minst de nederige dienaar van den Al machtige. Het Confiteor had bij dezen Hoogepriester zeker een sterk doorvoelde beteekenis. Zij die het voorrecht hadden dagelijks het H. Misoffer te mogen bijwonen, zij ge tuigen zoo gaarne: Ja, Monseigneur aan het altaar, het was een stichtend bewijs van die schoone twee-eenheid: onwaardig instrument Gods, doch tevens priester van den Allerhoogste, toegerust met de groote machten Gods. De H. Mis eischte eiken morgen drie kwartier, doch het was een stichting en een levende apologie voor ieder die het voorrecht had dit te mogen bele ven. En dan het Pontificaal Cedemonieel Ja, het hart van Mgr. was opgetogen en vol van de schoonheid, en de schitterende praal der plechtigheden. Nooit kon het te mooi zijn, nimmer kon er voldoende uiter lijke zorg aan worden besteed, nooit kon het te lang duren, en nimmer was het Hem te zwaar. Het was de uiting van de vol heid van Zijn Priesterschap, waarin dus ook de volheid van Zijn devote aanbid ding tot uiting moest komen. God te loven, zichzelf te heiligen, de ge- loovigen te stichten, de niet-geloovigen te geven de ware apologie van ons geloof, dat was de diepdoorvoelde oorzaak, dat Mgr. aan de plechtigheid zulk een waardigheid wist te geven, welke een ieder moest stich ten. En typeerend is dan ook wel de getuige nis van een buitenlandsch priester, die we dezer dagen ontmoetten: De priesterwij ding door Mgr. Aengenent in de Kathe draal verricht, welke ik ééns mocht mee maken, het is de schoonste en stichtend- ste plechtigheid geweest, welke ik ooit in mijn leven mocht aanschouwen." Mgr. Aengenent en de Graal. Als ik op verzoek van de Redactie hier woorden mag wijden aan de nagedachte nis van Z. Hoogw. Excellentie Mgr. Aenge nent, kan ik niet beter doen dan Hem te eeren als den Oprichter en grooten Promo tor van de Graal. Welke gedachte bij Monseigneur moet voorgezeten hebben om met zoo'n kracht en oprecht enthousiasme en groot doorzettings vermogen deze Jeugdbeweging in Zijn Bis dom op te richten en ingang te doen vin den, kaïn ik niet beter laten uitkomen dan met de woorden, welke Monseigneur sprak bij de opening van het Centrale Graalhuis te Scheveningen op 13 Juli 1930: „Vanaf het eerste oogenbiik, dat ik de Bisschoppelijke bestuursfunctie heb aan vaard, heb ik mijn aandacht gewijd aan de organisatie van de schoolvrije mannelijke jeugd. Omdat de organisatie van de schoolvrije jongens tot grooter bloei was gekomen dan die der meisjes, meende ik eerst aan- de meisjes mijn aandacht te moeten schen ken. Ik heb toen bereid gevonden om mij daarbij behulpzaam te zijn de Vrouwen van Nazareth. Ofschoon het mijn bedoeling was, dat de Vrouwen van Nazareth de geheele orga nisatie van de schoolvrije meisjes in het heele Bisdom ter hand zouden nemen, had den zij daarvoor aanvankelijk nog niet vol doende krachten beschikbaar. Weldra breidde zich de staf van medewerksters uit. Van toen af kon verwezenlijkt worden mijn' aanvankelijk plan. Ik heb toen aan de Vrouwen van Nazareth opgedragen de organisatie van de leerplichtvrije meisjes". Ter waardeering van dit Zijn werk, dat Hij met hart en ziel gestuwd heeft en dat Hij later, toen Zijn werkzaamheden het niet meer toelieten om langer de directe leiding zelf te behouden, met de grootste liefde en belangstelling volgde, haal ik de toen gesproken woorden aan van den toen- maligen Minister van Arbeid, mr. Aalber- se, die zeide: „diep onder den indruk te zijn van het aanpassingsvermogen van onze Moeder de H. Kerk, wanneer het geldt le niging te vinden voor de telkens nieuwe nooden der menschheid". Duidelijk blijkt uit de woorden van den Minister, die zelf stond temidden van het moeilijke leven in de naoorlogsche jaren, de groote waardeering, welke hij moest hebben voor den persoon van Monseigneur Aengenent, die niet alleen als Professor stroomingen van de wereld met ruimen blik bekeek en trachtte te begrijpen en weer te geven, maar vooral als Bisschop zelf stuwende kracht werd en initiatief nemer als weinig anderen ,om met moder ne middelen de Kerk te hulp te komen in een tijd, waarin de vrouw nog veelal pio nierster is op het gebied van 'het leeken- apostolaat. De Katholieke Actie van de Vrouwelij ke Jeugdbeweging „De Graal" lag Mon seigneur na aan het hart. Het was dan ook een zeer groote vreugde voor den Bisschop, dat Hij met Pinksteren LI. een zeer waardevol schrijven mocht ontvangen van Z. H. den Paus, waarin Zijn Graal geprezen werd, en waarin Monseig neur zelf ook de groote waardeering van den H. Vader om Zijn persoon mocht on dervinden. Want al heeft Monseigneur de leiding la ter aan andere handen toevertrouwd, toch mag ik voluit zeggen: de Graal zou er niet zijn, als Monseigneur Aengenent er niet was geweest, en de Graal zou niet zóó zijn, als Monseigneur Aengenent niet de stuwende kracht was geweest. Terecht zeide dan ook al Professor Nie- kel vijf jaar geleden als Voorzitter van den Diocesanen Jeugdraad, „dat hij Monseig neur feliciteerde met de keurbende, die in Zijn Bisdom is gevormd en dat hij zichzelf feliciteerde omdat hij weet, dat de leiding der Vrouwelijke Jeugdbeweging in goede handen is". Men begrijpt met welk een .groote dank baarheid de Graal Monseigneur Aengenent moet herdenken. Al vijf -jaar geleden kon een der leidsters bij de opening van het Centrale Graalhuis zeggen, dat Monseigneur haar een zware taak gegeven had, „maar U hebt het niet bij die taak gelaten, neen, U heeft ons ook ruimschoots Uw hulp en steun gegeven om die taak te kunnen volbrengen. Ja, U hebt ons nog meer gegeven, iets waar we au fond veel blijder mee zijn, U hebt ons ge geven Uw Vaderlijk hart". Gaarne neem ik dan ook de slotwoorden over en maak ze tot de mijne: „Vanaf het oogenbiik, dat U onze ge hoorzaamheid gevoeld hebt, hebt U. Mon seigneur, dit beantwoord met Uw volle ver trouwen. Wij danken U daarvoor". Wij danken U voor alles, wat U voor ons reeds hebt gedaan en (nu in den hemel) nog doet. A. M. A. VOLLAERTS, Directeur van de Vrouwelijke Jeugdbeweging voor Katho lieke Actie De Graal. „Tijd". Benoeming Vicaris- kapitulaar In de Maria-stichting te Haarlem werd hedenmiddag tot kapittel-vicaris gekozen Mgr. H. J. M. Taskin, president van het Theologicum te Warmond. Alle brieven betreffende geestelijke en tijdelijke aangelegenheden moeten worden gezonden aan den Hoogwaardigen en Door luchten Heer Mgr. H. J. M. Taskin, kapit tel-vicaris. J, LANGEVELDt De heer J. Langeveld, die op zoo nood lottige wijze het slachtoffer is geworden van een auto-aanrijding, is gisteren over leden. Deze slag is een droevig verlies voor de familie. De overleden jonge man was een voorbeeld van een echt gezond en krachtig godsdienstig leven. Deze schoone nagedach tenis zij de familie tot troost. IN MEMORIAM Zoo dikwijls lezen wij in onze dagbla den van ongelukken, en wij vinden 't erg, wij hebben te doen met hen die achter bleven, maarwij zijn 't zoo direct weer vergeten, Gisteren werden wij opge schrikt door de droeve tijding: Jan Lan geveld heeft een aanrijding gehad zeer ernstig dood. Zondag was nog bij ons in de zaal. Zelf heb nog een tijdlang met hem gesproken; hij wilde zoo graag 't ver slag van onze Keulsche reis lezen uit 't Duitsche Kolpingsblad, en wij spraken af Dinsdagavond zou hij in de zaal zijn, maar Dinsdagavond, toen ik met 't Duit sche Kolpingsblad in de zaal kwam, werd het mij verteld. Jan Langeveld heeft een aanrijding gehad, hij is vanmiddag ge storven. Bij zoo iets staan wij even stil en denken na. Gezond, blij en opgeruimd, zooals hij altijd was, gaat hij de deur uit en hij is niet meer teruggekomen. Gelukkig, een troost is 't voor de ouders en voor ons gezellen. Jan was een goede en godsdienstige jongen. Wij kenden hem zoo goed. Hij was een voorbeeld om zijn godsdienstigheid, om zijn trouw aan onze Gezellenvereeniging. Jarenlang is hij lid geweest van onze vereeniging, en ontbrak nooit op de maandvergaderingen; in de week kon men hem dikwijls 's avonds in de zaal vinden. Hij steunde onze onderafdeelingen door zijn daadwerkelijk lidmaatschap. Wij za gen hem altijd graag, prettig en aange naam van karakter was hij. Denk maar eens terug aan onze Keulsche reis. Wij verliezen in hem een trouw gezeL een goed vriend. En daarom in deze dagen zullen wij allen om hem denken en voor hem bidden. Gezellen, toont uw vriendschap door hedenavond, Donderdag- en Vrijdagavond om half 9 in de zaal van de St. Jozef Ge- DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. VOORNAAMSTE NIEUWS ijp9»' BUITENLAMP. De maatschappij, welke de befaamde olie concessie in Abessinië verwierf, is voor 100 pet. Amerikaansch. De concessie is inmid dels geannuleerd. (2de blad en Telegram men). Heden komt de Volkenbondsraad bijeen ter behandeling van het Abessijnsche con flict. (2de blad). De Italiaansch-Abessijnsche arbitrage commissie zou noch Italië noch Abessynië schuldig hebben verklaard aan het incident van Wal-Wal. (2de blad) BINNENLAND. Mededeelingen betreffende Uitvaart en Begrafenis van Mgr. Aengenent. Benoe ming van een Vicaris Kapitulaar. (Iste iblad). Wethoudersverkiezingen. (2de en 4de blad). De goudvoorziening van de Nederland- sche bank. (2de blad). De „Katholieke Filmactie". (2de blad). LEIDEN. Vergadering van Katholieke boeren en tuinders. (2de blad). AGENDA LEIDEN. Woensdag, De Hanze, „In den Vergulden Turk", 8.30 uur. Dondérdag. R. K. Reclasseeringsvereeniging afd. Leiden, gebouw St. Vincen- tius-Vereeniging, Hooglandsche Kerkgracht, 89 uur. De avond-, nacht- en Zondagdienst der apotheken wordt van Maandag 2 tot en met Zondag 8 Sept. as., waargenomen door de apotheken: P. du Croix, Rapen burg 9,' tel. 807, E. B. de Metz, Korevaar- straat 51, tel. 3553 en C. van Zijp, Wilhel- minapark 8, Oegstgeest, tel. 274. zellenvereeniging aanwezig te zijn; geza menlijk zullen wij daar voor zijn zielerust bidden. H. SCHRAMA, v-praeses. Bij dezen noodigen wij u beleefd uit tegenwoordig te willen zijn bij het Rozen krans-bidden voor de zielerust van den heer J. Langeveld, prefect onzer Maria Congregatie, op Donderdag a.s., 's avonds te 8.30 uur in de Hartebrugskerk en bij de H. Mis van Requiem op a.s. Zaterdag 7 September. A.s. Woensdag, 11 Sept., zal een gezon gen Requiem-Mis voor zijn zielerust wor den opgedragen, als prefect onzer Maria- Congregatie. Dringend verzoeken wij alle leden on der deze H. Mis te communïceeren. Bestuur Maria-Congregiatie Hartebru g-p arochie. In Lido-Theater wordt vanaf heden avond de begrafenis-plechtigheid ver toond van Koningin Astrid. VAN ONZE ADVERTEERDERS. Wij ontvingen van de Lever's Zeep- Maatschappij N.V. een exemplaar van haar Nieuwe Radio Waschhandleiding ten dien ste van huisvrouwen. Het is een werkje van 24 pagina's met fraaie kleuren-omslag en verlucht met vele aardige kleurenillustraties van de hand van den Rotterdamschen reclametee- kenaar de Wilde. Het bevat voor onze huisvrouwen veel wetenswaardigs, o-a. zeer nuttige wenken bij de waschbehandeling van het huishoud- goed, kousen, sokken, gekleurd goed, wol, gebreid goed, enz., waarbij het Neder- landsch zelfwerkend wasmiddel Radion prachtige diensten zal bewijzen. Voorts waardevolle aanwijzingen over het opma ken en strijken en het verwijderen van vlekken, welke zelfs voor de moest erva ren huisvrouw, een welkom aanwinst zul len vormen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 2