RADIO-PROGRAMMA'S m
UED VAN DEZEN TIJD
"ATERDAG 31 AUGUSTUS 1935
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD. PAG. IC
ZONDAG 1 SEPTEMBER 1935.
Hilversum, 301 M.
8.30 N.C.R.V. 9.30 KH.O. 5.00 N.C.R.V.
7.45—11.00 K.R.O.
8.30 Morgenwijding m. m. v. sopraan en
orgel.
9.30 Gramofoonpl.
10.00 Hoogmis uit de kerk van den H.
Henricus te Amersfoort.
11.45 Gramofoonpl. en lezing.
2.30 Orkestconcert.
3.20 Gramofoonpl.
4.00 Ziekenlof.
5.00 Gewijde muziek.
5.50 Kerkdienst u. d. Geref. Kerk te
Nederhorst den Berg.
7.45 Gramofoonpl.
7.50 Causerie: „Per Zeppelin naar Ame
rika".
8.10 Berichten.
8.15 Schlagermuziek en zang.
9.25 Gramofoonpl.
9.40 Orkestconcert en zang.
10.30 Berichten en Gramofoonpl.
10.40—11.00 Epiloog.
Hilversum, 1875 M.
«.55 V.A.R.A. 10.00 V.PR.O. 12.00 A.V.R.O.
5.00 V.A.R.A. 8.00—12.00 A.V.R.O.
8.55 Orgelspel, postduivenber., tuin-
bouwpraatje en causerie.
10.00 Kerkdienst uit de Ned. Herv.
Kerk te Koog a. d. Zaan.
11.40 Gramofoonpl.
12.01 Filmpraatje.
12.30 Omroeporkest.
2.00 Boekbespreking.
2.30 Gem. Zangvereen. „Amsterdam".
3.00 Residentie-orkest o. 1. v. I. Neu-
mark m. m. v. M. Meder (cello) en L.
Korter (zang).
4.30 De AVRO-Decibels.
5.00 Kinderkoor „Apollo".
5.35 Reportage v. e. ballonvaart en
Gramofoonpl.
7.30 Vervolg reportage.
8.00 Berichten.
8.15 Residentie-orkest o. 1. v. Schuricht
m. m. v. S. Askenase (piano).
9.10 Radio-Journaal.
9.25 B. Lensky (viool) en P. Palla
(piano).
9.40 „De Patiente" schets.
9.50 Herinnering a. d. Boswell-Sisters.
10.05 Annie leert het vak", «hoorspel.
10.15 Omroeporkest.
11.00 Berichten en Gramofoonpl.
11.1512.00 Kovacs Lajos en zijn orkest
Droitwich, 1500 M.
12.50 Orkestconcert.
I.50 Pianorecital.
2.20 Het Londensch Zigeuner-orkest.
3.20 Trioconcert.
3.50 BBC-Northern-orkest.
5.25 Orgelconcert.
6.05 BBC-orkest.
7.35 Sopraan en cello.
8.15 Kerkdienst.
9.20 L. Jeffries en zijn orkest.
10.20 Gramofoonpl.
10.50 Epiloog.
Radio- Paris, 1648 M.
II.35 Orgelconcert.
12.35 Orkestconcert.
2.35 Accordeonspel.
2.50 Zang.
5.20 Goldy-orkest.
8.20 Zang.
9.05 Hoorspelen.
Kalundborg, 1261 M.
12.201.20 C. Rydahl's orkest.
4.20 Harmonie-orkest.
8.20 Omroeporkest.
9.05 Piano-recital.
9.50 Duitsche volksliedjes.
10.30 Opera-muziek.
11.2012.50 Dansmuziek.
Keulen, 456 M.
8.55 Radio-kwintet.
10.50 Koorzang.
11.50 Bach-Cantate.
12.20 Concert uit Berlijn.
4.20 Kamer-orkest.
6.50 Piano-recital.
8.20 Concert uit Berlijn.
9.50 Zie Deutschlandsender.
10.5012.20 Dansmuziek.
Rome, 421 M.
9.00 Koor- en orkestconcert.
10.20 Hoorspel.
10.50 Dansmuziek.
Brussel, 322 en 484 M
322 M. 10.20 Gramofoonpl.
11.20 Salon-orkest.
12.20 M. Alexys' orkest.
I.302.20 Gramofoonpl.
5.20 Pianomuziek.
5.55 Populair concert.
6.20 Salon-orkest.
7.35 Gramofoonpl.
8.20 Omroeporkest.
1 10.3012.20 Paul Godwin's orkest.
484 M.: 10.20 Salon-orkest.
II.20 Gramofoonpl.
12.20 Omroeporkest.
I.302.20 M. Alexys' orkest.
5.20 Dansmuziek.
5.35 Reportage.
6.20 Zang.
6.50 Gramofoonpl.
7.35 Zang.
8.20 Symphonieconcert.
10.30—12.20 Zie 322 M.
Deutschlandsender, 1571 M.
8.20 Wagner-Verdi-concert.
9.50 Oude Duitsche Volksliederen.
10.20; 10.40 en 11.05 Berichten.
II.201.15 Dansmuziek.
Gemeentelijke Radio-distributie
te Leiden
3de programma.
8.50 Keulen.
10.20 Brussel Fr. of diversen.
12.20 Keulen.
13.20 Brussel VI. (persberichten).
13.30 Brussel VI. of diversen.
14.20 Deutschl. Sender.
15.20 Parijs Radio.
16.20 Keulen.
18.20 Brussel Fr. of diversen.
19.20 Parijs Radio.
19.50 Brussel VI. (persberichten).
Pl.m. 20.20 Leipzig.
22.20 Parijs Poste P. of diversen.
22.50 Keulen.
4de programma.
8.30 Parijs Radio.
9.20 Diversen.
10.20 Brussel VI. of 10.50 Droitwich.
11.20 Parijs Radio.
12.05 Diversen.
12.20 Deutschl. Sender.
12.50 Droitwich.
16.50 London Reg.
18.05 Droitwich.
19.05 London Reg.
20.15 Droitwich.
21.05 Diversen.
21.20 Droitwich.
Pl.m. 23.00 Brussel Fr. of Boedapest.
MAANDAG 2 SEPTEMBER.
Hilversum 301 M.
N.C.R.V.-uitbending.
8.00 Schriftlezing en meditatie.
8.15 Gram.pl.
8.309.30 Harmonie „Crescendo", te
Baarn.
10.30 Morgendienst.
11.00 Chr. Lectuur.
11.30—12.00 Gram.pl.
12.15 Kinderkoor „Bel Canto".
12.30 Orgelconcert.
2.00 Gram.pl.
2.35 Causerie.
3.153.45 Knipcursus.
4.00 Bijbellezing.
5.00 Concert voor viool en piano.
6.30 Gram.pl.
7.15 Reportage: Wat we op Koninginne
dag hoorden.
8.00 Berichten en gram.pl.
9.00 Declamatie.
9.30 NCRV-orkest. (Om 10.15 Berichten).
11.0011.30 Gramofoonmuziek.
Hilversum, 1875 M.
Algemeen Programma verzorgd door de
V. A. R. A.
8.00 Gram.pl.
10.00 Morgenwijding VPRO.
10.15 Declamatie.
10.35 De Notenkrakers.
11.00 Vervolg declamatie.
11.15 Viool en piano.
11.30 E. Walis en zijn orkest.
12.00 Grampl.
12.30 De Zonnekloppers.
I.001.45 De Flierefluiters.
2.00 Orvitropia.
3.00 Voor de vrouwen.
3.30 Gram.pl.
4.30 Kinderuurtje.
5.00 Strijkorkest.
5.45 Schalmei.
6.00 Dubbel X.
6.30 Muzikale lezing.
7.00 Causerie.
7.20 Argelspel
7.40 Causerie.
8.03 Nieuwsber.
8.15 Uitz. v. d. herdenkingsavond v. h.
500-jarig bestaan van Leeuwarden.
9.45 Fantasia.
10.25 Gram.pl.
10.40 De Bohemians.
II.20—12.00 Gram.pl.
Droitwich, 1500 m
10.3510.50 Morgenwijding.
11.50 Orgelconcert.
12.20 Western Studio Orkest.
I.35 Commodore Grand Orkest.
3.20 Orkestconcert.
4.05 Viool en piano.
4.35 BBC-Northern Orkest.
5.35 Maurice Winnick en zijn band.
6.50 Orgelspel.
7.20 BBC-Orkest.
8.20 „A marriage has been arranged",
spel met muziek.
9.05 Viool en piano.
10.35 G. Parkington's Kwintet.
II.3512.20 Casani Club Orkest.
Radio-Paris, 1648 m.
12.35 Orkestconcert.
8.20 Radiotooneel.
11.1012.35Dansmuziek.
Kalundborg, 1261 M.
12.202.20 Strijkorkest.
3.505.50 L. Preil's orkest.
8.20 Omroeporkest.
9.00 Vocaal concert.
9.30 Balalaikamuziek.
10.40 Omroeporkest.
11.2012.50 Dansmuziek.
Keulen, 456 m.
6.50 Orkestconcert.
10.50 Vocaal sextet.
12.20 Hamburg: Nedersaks. Symphonie-
orkest.
4.20 Kinderconcert.
5.20 Omroepkleinorkest.
7.20 Schrammelconcert.
8.30 Omroepkwintet.
11.2012.20 Omroepkoor-orkest en so
listen.
R o me421 m.
9.00 „Die Herzogin von Chicago", ope
rette van Kalman.
Brussel 322 en 484 M.
322 M.: 12.20 Gram.pl.
1.302.20 Salonorkest.
5.20 Dito.
7.20 Cembalo-recital.
3.20 Blaasconcert.
9.20 Koor concert. Hierna tot 11.20 Gra-
mofoonplaten.
484 M.: 12.20 Salonorkest.
I.30—2.20, 5.20 Gram.pl.
7.05 Accordenomuziek.
7.35 Dito.
8.20 Omroeporkest.
10.30—11.20 Gram.pl.
Deutschlandsender 1571 M.
8.30 Werken van Jos Reiter, voor solis
ten, koor en orkest .(gr.pl.).
9.20 „Nordfahrt", spel.
II.2012.20 Dansmuziek.
Gemeentelijke Radio-distributie
te Leiden.
3eProgramma.
8.00 Keulen.
8.409.20 Deutschls.
10.20 Keulen.
11.20 Droitwich.
12.20 Brussel (VI.) of Luxemburg.
13.20 Brussel (VI. (persberichten).
13.30 Brussel (VI.) of Luxemburg.
14.20 Deutsch.s.
15.20 Droitwich.
17.20 Keulen.
18.50 Brussel (Fr.) of diversen.
19.20 Keulen.
19.50 Parijs Radio.
20.20 Brussel (Fr.) of Luxemburg.
21.20 Weenen.
23.10 Leipzig.
4e Programma
8.05 Parijs Radio.
10.35 Londen Reg.
17.35 Droitwich.
18.20 Diversen.
18.50 Droitwich.
19.50 Brussel (VI.) (persberichten).
20.20 Londen Reg.
22.20 Paris Poste P. of diversen.
22.40 Londen Reg.
LAND- EN TUINBOUW
WENKEN VOOR IEDERE MAAND.
In moes- en bloemtuin, keuken en kelder.
Ie helft September.
IN DEN MOESTUIN: De winterandijvie,
waarvan we het zaad omstreeks 20 Juni
hebben uitgezaaid, kan thans worden op
gebonden om door afsluiting van 't licht
het geel worden der kropjes te bevorderen.
Dit opbinden gaat zeer goed met stroo. Men
neemt flink was roggestroo, wat men even
in het water legt (een paar minuten is
voldoende) en men heeft een goedkoop en
geschikt bindmateriaal. Heeft men nog late
planten' dan kunnen ze nog worden uitge-
plant, men heeft dan in het najaar, als de
vorst invalt, sterke planten, om onder glas
of in droge schuur of priëel tegen elkander
aan te plaatsen. Wanneer het sterker begint
te vriezen, worden ze met droge boombla
den afgedekt; men kan op deze wijze tot
Nieuwjaar van deze zeer gewilde groen
ten gebruiken. Winterspinazie en Veld
sla kunnen thans gezaaid worden. Men kiest
hiervoor het meest hooge gedeelte van den
moestuin, terwijl men aan een beschut
hoekje, al is dit nu niet bepaald noodig,
de voorkeur geeft. De Bruine boonen
zijn rijp en de Witte worden het spoedig. Ze
worden opgetrokken, op kleine bosjes ge
bonden, en op een droge plaats te drogen
gehangen. Het is niet goed, wat nog al eens
gebeurt om het drogen te bevorderen, dat
men het blad afplukt. Laat dit dus aan de
planten zitten, de voeding heeft dan nog
eenige dagen plaats, en de zaden winnen er
door in ontwikkeling.
Heeft men over plat glas te beschikken,
dan kan men thans daaronder Raapste
len zaaien, Zuring planten, Spinazie
zaaien of planten, Andijvie of Russi
sche Postelein planten. Men kan ook
spinazieplanten uit den kouden grond op
nemen, en die uitplanten op 7 a 8 c.M. af
stand in den bak. Wanneer men in den win
ter zuring wenscht, dan neme men nu
planten uit den vollen grond op, scheurt
deze aan behoorlijke stukjes en plant ze
in goed toebereiden grond in den bak uit,
op een afstand van ongeveer 75 cM.
Russische postelein waarvan men de jonge
bossige plantjes thans onder glas plant op
10 c.M. afstand, geeft ons gedurende den
winter een paar sneden redelijke groente.
Wenscht men in 't volgend voorjaar vroeg
Tomaten en heeft men daartoe geschikte
kassen of bakken, dan verdient het aanbe
veling om thans, half Sept., zaden uit te
zaaien. Men zaait in een leeg gekomen
bak, en plaatst de plantjes, na ze een paar
keer verspteend te hebben, in gewone stek-
potjes, waarin ze gedurende den winter
blijven. Ze worden bewaard in de gematig
de kas in een temperatuur van 50 graden
Fahr. (is 15 gr. Celsius). Deze plantjes des
voorjaars in een voor haar ontwikkeling
geschikte plaats uitgeplant, zijn zeer vrucht
baar, en daarom zeer aan te bevelen.
De Bleekselderij is thans (vooral White
plume) bruikbaar. Voor hen, die ze
niet kennen, raden we aan, ze eens te pro-
beeren. Zooals men weet. is het een heer
lijke groente, die gestoofd, maar ook
rauw met kaas, zout, enz. bij brood wordt
genuttigd.
VOOR DE KEUKEN. (Nieuwe Voedings
leer). Aan de vordering van de chemische
wetenschap is het te danken, dat den laat-
sten tijd in de voedingsleer veel nieuw licht
is ontstoken. Zoo af en toe willen we daar
van iets meedeelen, voorzoover het bestek
van dit artikel het toelaat. Niet alles zal
den lezer (of lezeres) direct volkomen dui
delijk zijn; gaandeweg kan een beter in
zicht komen. Vóór een kwarteeuw noemde
men als noodzakelijke voedingsstoffen:
eiwitten, koolhydraten (zetmeelhoudende
stoffen) en vetten; later sprak men
ook van mineralen (voedingszouten) en
nog later kwamen ook de vitaminen
naar voren. De eiwitten stelde men
boven aan; een volwassen mensdh be
hoefde volgens Von Voit 120 tot 150
gram eiwit per dag, en tientallen jaren
lang werd ook aan zieken en zwakken een
groote hoeveelheid eiwit voor dagelij ksch
gebruik voorgeschreven. En voedingsmid
delen, die veel eiwit bevatten, als vleesch
en eieren, heetten in 't bijzonder de ver
sterkende middelen, terwijl behalve deze
voedingsmiddelen aan patiënten dikwijls
nog dure eiwitpreparaten werden voorge
schreven. De inzichten zijn echter veran
derd, en is langzamerhand een belangrijke
kentering en ommekeer gekomen. Al lang
was men wat de eiwitbehoefte van den
mensch betreft, tot een lager, veel lager
cijfer gekomen, maar eerst den laatsten
tijd heeft men kunnen aantoonen, hoe het
hooge eiwiitcijfer van Von Voit kon wor
den verklaard. Inderdaad kon men uit de
vorming en afvoer van verkeerde produc
ten uit de eiwitten in het lichaam tot de
conclusie komen, dat zulk een groote eiwit-
behoefte bestond, maar die vorming en af
voer hadden alleen plaats als er gebrek
heerscht aan basische of metaalbe-
standdeelen (later meer hierover). Wan
neer evenwel aan het lichaam een rui
me basen toevoer geschiedt, dan kan
zelfs het benoodigde eiwit tot 20 zegge
twintig gram per dag worden geredu
ceerd. Dat is een reusachtig verschil! Al
behoeft men daaruit geenszins af te leiden,
dat men nu steeds met ongeveer 20 gram
eiwit mag en moet volstaan. De fout is ge
weest, dat men de hierboven genoemde
voedingsstoffen, eiwit, koolhydraten, vet
ten en mineralen te weinig in onder
ling verband heeft beschouwd en de
beteekenis van de mineralen als base-
houdende stoffen niet voldoende heeft
begrepen, zoomin als die der vitaminen.
Dat te veel eiwit schaadt, zal later nog dui
delijker in 't licht worden gesteld.
UITVINDING EN UITBREIDING VAN
HET KOMPAS.
In vroegere eeuwen.
Het kompas, dat waarschijnlijk in China
in het begin van de christelijke tijdrekening
werd uitgevonden, werd door de bewoners
van Gotland (Denemarken) eerder ge
bruikt dan door andere Europeesche vol
keren, Zweedsche oudheidkenners, die in
hun eigen land en in Rusland opgravingen
hebben verricht, hebben zoowel in Gotland
als ook langs de Wolga Chineesch keramiek
en andere voorwerpen gevonden, welke het
bewijs leveren voor een Chineeschen in
vloed in Zweden reeds in den tijd der Vi
kingen. De bewoners van Gotland waren
in dien tijd de bemiddelaars tusschen Oost
en West en voeren over de Oostzee naar
Riga en Leningrad, verder naar de Kaspi
sche en Zwarte Zee, ja zelfs tot de Trans-
kaspische woestijnen en Perzië. Toen in het
jaar 1000 na Chr. het Rijk van den Islam
bezocht werd door een maatschappelijke
crisis, concentreerden de Gotlanders zich
op den Oostzeehandel met de westelijk ge
legen landen en werden zij de voorloopers
van de Hanza, tot welker gewichtigste
steunpunten de Gotlandsche stad Visby
gereken werd.
Visby schijnt ook het uitgangspunt te
zijn voor het gebruik van. het kompas in
de elfde en twaalfde eeuw in Europa. De
middeleeuwsche wetten der stad Visby be
palen, dat degene, die de kompasnaald aan
raakte en daardoor het leven van de zee
lieden in gevaar bracht, zwaar werd ge
straft. In het bericht over de kolonisatie op
Islands, de z.g. Landnamabók, wordt even
eens over het kompas gesproken. Daaruit
kan men de gevolgtrekking maken, dat het
de bewoners van Gotland waren, die voor
het eerst het kompas uit het verre Oosten
leerden kennen, die kennis mededeelden
aan hun buren, totdat het ten laatste aan
de Westelijke en Zuidelijke zeevarende
naties bekend werd.
WEEK-END
NA VIER JAREN.
Mijnheer de Burgemeester!
Wel gefeliciteerd! Van harte gefeliciteerd.
En ik meen het echt. Deze gelukwensch
geldt U niet ails hoofd der gemeente, als
vertegenwoordiger van H. M. de Koningin,
wier verjaardag heden wordt herdacht. Of,
eigenlijk kan ik U als getrouwe en ver
knochte onderdaan daarmede en passant
ook wel ge luk wenschen.
Mijnheer de Burgemeester, van harte
dus.
Maar mijn eigenlijke felicitatie.Ziet
U, mijnheer de Burgemeester, U herinnert
zich misschien nog wel de veelsoortige ver
langens, die ik m den loop der jaren U hoer
ter plaatse bekend maakte.
Was dat niet netjes?
Nou ja, U hebt gelijk, ik ben maar ik en i
U bent Mijnheer de Burgemeester.
En nou kom ik het goed maken.
In dezen welgelegen tijd, nu de oude i
Raad dezer gemeente haar werkzaamheden I
heeft beëindigd na vier jaren van gede
gen arbeid ondier uw glorieuze leiding.
Nu past het meest een woord van dank j
en gelukwensch.
Mijnheer de Burgemeester, weet U nog,
dat ik uw straten behandelde, waarvan ik
veel goeds en misschien nog meer kwaads
te vertellen wist?
O, die hobbelige keien! Weet U nog van
die dame, die in den Haag ging wonen, om
dat zij in Leiden tegen die hobbelige keien
niet kon opklauteren.
Wat heb ik u al dikwijls over die hob
belige keien geschreven.
Maar nu, mijnheer de Burgemeester, heb
ik na uw vier jaren bestuursbeleid uw
schitterende peroratie gelezen, uw loflied
op onze hernieuwde stad.
Ik had dat alles natuurlijk reeds lang
met blijde oogen aanschouwd.
De schoone huid der glad geworden Sin
gels en die mooie gladde, sierlijke, kunst
zinnige lantarenpalen.
Mijnheer de Burgemeester. Alleen al om
die lantaarnpalen dient uw naam met eere
te worden genoemd. Aan die lantaarnpalen
heb ik mijn hart verpand.
Op die lantaarnpalen ben ik verliefd ge
worden.
Dat zijn lantaarnpalen om U tegen te
zeggen.
Ay, hoe schoon. Hoe dikwijls reeds heb
ben uw lantaarnpalen mij uit huis gelokt
en mij verleid tot een wandeling langs pa
radijselijke dreven.
Mijnheer de Burgemeester, ik vraag bet
U in spanning: hebt U die lantaarnpalen
zelf gekocht? Heelemaal alleen? Proficiat
dan!
En het zijn niet eens alleen deze dichter
lijke lantaarnpalen, die Leiden zoo heb
ben verfraaid.
Ik heb de Singels gezien, die wonderen
van schoonheid, als de oevers van de
Euphxaat.
Ik heb de van Brandelerkade gezien,
waar de landelijke stroom, die vroeger daar
verloren liep, nu nóg stroomt tussohen
groenende oevers.
Ik heb uw kunstzinnige geest zien rond
waren rondom de molen „De Valk", waar
eerbied voor historie en moderne schoon
heid heerlijk samengaan.
Ik had dat alles al gezien. En ik wacht
nog op nieuwe ontdekkingen, waaraan vele
nijvere handen nu nog arbeiden.
Mijnheer de Burgemeester, aanvaard
mijn oprechte hulde.
Eens heb ik Leiden genoemd de stad der
halfheid.
Nu noem ik haar U w stad.
Mijn vroegere correspondenties moge U
vergeven en vergeten..,.
DANIëL.
DUITSCHE EENVOUD.
Herr Goering is op reis gegaan,
Met witte leeren laarzen aan
En met een borst vol sterren,
De Duitschers staande aan den kant
Ter eere van het Vaderland,
Die jubelden van verre.
Daar ging de groote Generaal,
Geweldig als een stoomgemaal
Met sabel en met sporen.
Men moest hem niet slechts kunnen zien,
Men moest hem daarbij bovendien
Ook nog een beetje hooren.
Toen ging zijn Excellenz op reis,
Hij kwam uit 't Duitsche paradijs,
Naar lager regionen.
Zijn garderobe was compleet
Om ieder uur een ander kleed
Den volke te vertoonen.
Twaalf koffers volgden hem getrouw,
Da's tien voor hem, twee voor de vrouw,
Die hij was gaan beminnen,
Zoo ging hij op de huw'lijksreis
Vanuit het Duitsche paradijs
Met graven en gravinnen.
Trots stak z'n borst èn buik vooruit,
Naast hem schreed Emmy, eens zijn bruid
Daarachter baronessen.
Die liepen achter Hermann aan
En mochten in zijn schaduw staan,
Dat kon nèt 'met z'n zessen.
Hij pronkte daar gelijk een vrouw,
Hij stak zijn staart op als een pauw
En toonde al zijn orden,
Het was een breede mannenborst,
Die goud en ook juweelen torst
En graag gezien wou worden.
Hij ging in 't blauw, hij ging in 't wit
En waar hij staat, of waar hij zit,
Daar hing hij in de tressen,
En achter hem met goud belaan
Zag men eerbiedig buigend staan
Een rijtje baronessen.
Hoe was 't programma ook al weer?
Hoe zou hij Duitschland in één keer
In Duitsdhen geest bekeeren?
O ja, hij zou met sterke hand
Het oude Duitsche Vaderland
Weer Duitsche eenvoud leeren!
TROUBADOUR.
