DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Koning Leopold's droeve thuiskomst Het stoffelijk overschot van koningin Astrid naar Brussel vervoerd 25e Jaargang VRIJDAG 30 AUGUSTUS 1935 No. 8204 DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 1 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Begrafenis waarschijnlijk op Dinsdag a.s. HET DROEVE TRANSPORT. Het stoffelijk overschot van de zoo tra gisch om het leven gekomen jonge konin gin Astrid van België is vannacht uit Zwit serland naar België vervoerd met den St. Gothard-express, die gisteravond te kwart over 10 uit Luzern vertrok. De wagen, waarin het lijk was opgebaard, bevond zich aan den kop van den trein en vertoonde geen enkele rouw versiering. Vlak daar achter was een slaapwagen voor koning Leopold gekoppeld. Hedenmorgen om 6 uur arriveerde de trein te Arlon, waar vele Belgische auto riteiten hun souvereinen afwachtten. Daar werd de wagen met het stoffelijk over schot gekoppeld aan een specialen trein. Te 9 uur kwam de speciale trein aan het Gare du Nord te Brussel aan, waarna de stoet met het stoffelijk overschot zich on middellijk in beweging zette naar het ko ninklijk paleis. De koning stapte in een auto en volgde den stoet niet. Proclamatie van den ministerraad. De ministerraad heeft de volgende pro clamatie opgesteld: „Nog onder den indruk van den tragi- schen dood van koning Albert van België, weent het land thans over den dood van een koningin, wier jeugd, gratie en goedheid het volk won. Het land is zeer getroffen. Het deelt de smart van den koning en schaart zich trouw rond hem. Met hem buigt het zich met ont roerde teederheid over de koningskinderen, die geen moeder meer hebben". De begrafenis zal waarschijnlijk Dinsdag a.s. plaats hebben. DE KONINGSKINDEREN. Reeds gisteren in België teruggekeerd. Gistermorgen zijn prinses Josephine Charlotte, kroonprins Boudewijn en het kleine prinsje Albert onder leiding van een gouvernante met den sneltrein uit Bazel van hun verblijf in de villa van koning Leo pold nabij Luzern, teruggekeerd. Onbewust van het vreeselijke, dat zij haar kinderen niet meer zou weerzien, heeft koningin Astrid Woensdag afscheid van hen genomen. Het prinsesje en de 'prinsjes waren reeds weer op Belgisch gebied terug, toen het verschrikkelijke nieuws bekend werd. Koningin Elizabeth. Aanvankelijk had men de Belgische ko ningin-weduwe Elisabeth, die momenteel bij haar dochter, de prinses van Piemont, op de villa Rosebery bij Napels vertoeft, na het bekend worden van het tragisch onge val, dat koningin Astrid het leven had ge kost, niet ervan op de hoogte gesteld in verband met haar zwakken gezondheids toestand. De hofhouding stelde zich in verbinding met de autoriteiten te Napels, die wisten te voorkomen, dat de middag- en avondbladen aldaar eenig nieuws over het ongeluk be vatten, teneinde te verhinderen, dat de koningin en haar dochter voortijdig en op ongewenschte wijze van het vreeselijke nieuws op de hoogte werden gesteld. Pas laat in den namiddag deelde een ka merheer het na voorzichtige voorbereiding mede. Koningin Elisabeth en prinses Marie-José besloten daarop, onmiddellijk naar Luzern te vertrekken. DE H. VADER DIEP ONDER DEN INDRUK. De H. Vader heeft het treurige nieuws van den dood van koningin Astrid in Castel Gandolfo vernomen. Zijne Heiligheid was diep onder den in druk van het gebeurde en gaf onmiddellijk zijn staatssecretaris, kardinaal Pacelli op dracht, aan koning Leopold zijn vaderlijke deelneming in het smartelijk verlies te sei nen. HOE HET ONGELUK PLAATS GREEP. De koning boog even voorover om een blik op de wegenkaart te werpen. Volgens de eerste verklaringen, die de koning van België tegenover zijn omge ving heeft afgelegd, wilde koningin Astrid, toen zij, zooals him gewoonte was, een rond- rti maakten, de kaart van het landschap raadplegen. Op dit oogenblik boog de ko ning voorover om er een blik op te werpen. Dit kleine deel van een oogenblik van onoplettendheid was voldoende om de auto tegen een boom te doen rijden, welke af brak. De koning en de koningin werden uit den wagen geworpen. De koningin kwam met het hoofd tegen een boom te recht en liep een doodelijke schedelbreuk op. De auto vloog verder naar de rechter zijde van den weg om nogmaals tegen een boom te botsen en vervolgens in het meer te storten. De chauffeur, die zich op dit oogenblik nog alleen in den wagen bevond, kwam in het water terecht, doch werd niet gewond. Niemand was getuige van het ongeluk. De koning en koningin werden op den weg aangetroffen door de volgauto. In dit verband zij opgemerkt, dat de ko ninklijke auto niet onmiddellijk door een volgauto, of eèn vreemde auto werd ge volgd. Hoe men de verongelukten aantrof. Het late bekend worden van het onge val vindt zijn oorzaak in het feit, dat het Belgische koningspaar incognito in Zwitser land vertoefde. Gistermorgen te ruim 10 uur kreeg het hootd der politie te Kuesnacht de telefoni sche mededeeling, zich ijlings naar het be gin van het dorp te begeven, waar een on geluk was gebeurd. Toen de politiechef tezamen met den arts dr. Steinegger ter plaatse arriveerde, zag hij een heer in wanhoop heen en weer loo- pen, die op de vraag, wie hij was, ant woordde, dat zijn papieren in de auto za ten. Tusschen de papieren vond men een diploma van het district Pilatus van de Zwitsersche automobielclub op naam van den graaf de Rethy. Pas later bleek, dat dit het incognito van den Belgischen koning was. Dr. Steinegger bracht den gewonden ko ning met zijn doktersauto naar zijn wo ning, waar hij een snij wond aan den rech terkant van de kin hechtte en de rechter hand verbond. Vervolgens bracht hij den koning naar het nabij Luzern gelegen Horn, naar de koninklijke villa „Haslihorn" terug. Het stoffelijk overschot van koningin Astrid, dat een uur na het tragisch ongeval naar de villa „Haslihorn" was overge bracht, werd in de salon opgebaard, waar de koning gedurende een groot deel van den middag alleen verbleef, geknield aan het hoofdeinde van het doodsbed. Slechts minister van Zeeland, die zich met een vliegtuig direct naar Luzern had begeven, en baron Capelle, de secretaris van den koning en de Belgische gezant te Bern werden tot den koning toegelaten. RAAD VAN NOORD WIJK HERDENKT KONINGIN ASTRID. Een korte maar treffende zitting. De gemeenteraad van Noord wijk kwam gistermiddag 2 uur in openbare vergade ring bijeen. De agenda vermeldde een twaalftal punten, doch de macht van het noodlot had anders beschikt. Immers, da delijk na de opening der vergadering hield de Burgemeester de navolgende toespraak: „Mijne Heeren. Gij allen hebt zooeven vernomen de verpletterende tijding, dat Hare Majesteit Koningin Astrid der Belgen bij een auto-ongeval in Zwitserland om het leven is gekomen. De rouw met dit Vorstenhuis zal gevoeld worden in de geheele wereld, op de eerste plaats in België en in Zweden. Ook in Nederland zal de indruk verplet terend zijn. Toch zal er niet ééne gemeente in Nederland zijn, waar de indruk van dit tragische ongeval sterker gevoeld zal wor den dan in Noordwijk. Het bezoek van Hare Majesteit Koningin Astrid en van Zijne Majesteit Koning Leo pold aan Noordwijk ligt bij allen nog versch in het geheugen. Hoe hunne lieve kinderen gedurende him verblijf van ruim anderhalve maand in deze gemeen te de sympathie genoten van de geheele burgerij, ligt nog wel heel versch in ons aller herinnering. De Koning verloor plotseling een lieve echtgenoote. De kinderen verloren een lieve moeder. Hare Majesteit heeft nog het geluk ge had haar kinderen nog een week lang bij zich te hebben. De kinderen zijn op 17 Augustus j.l. van hier uit naar Brussel ge gaan en vandaar rechtstreeks naar hunne ouders in Luzern. Ik stel den Raad, als hoofd van deze ge meente, voor, ten teeken van rouw en mede leven met het ons allen zoo bekende Belgi sche Vorstenhuis, deze zittting op te heffen, alsmede om een telegram van rouwbeklag te zenden aan den zwaar getroffen echtge noot en kinderen". Staande en onder ademlooze stilte wer den de woorden van den voorzitter aange hoord. De Raad vereenigde zich met de voorstellen vein den voorzitter. DE WERELDTENTOONSTELLING BLUFT GEOPEND. De Wereldtentoonstelling is gisteren ge opend gebleven en zal ook de komende da gen geopend blijven. Met haar halfstoks geheschen vlaggen en bij het trieste weer, dat in den namiddag heerschte, maake zij echter een droefgeestigen indruk. Wel wer den de paviljoens van verscheidene 1 ana en gesloten, waarbij Engeland het voorbeeld gaf, door zoodra het droeve nieuws bekend werd, de deuren van het Engelsche Pavil joen te sluiten. Alle schouwburg- en bioscoopvoorstel lingen te Brussel en in de meeste andere Belgische steden waren gisteravond afge last. Ook de Brusselsche beurs bleef giste ren gesloten. In afwachting van eventueele besluiten tot aanvulling van de maatregelen, die moeten worden genomen, kan nu reeds worden gezegd, dat de N. I. R. tot Zondag avond geen muziekuitzendingen zal geven. Alleen het gesproken dagblad zal nog wor den uitgezonden, in verband met de mede deelingen over de plechtigheden en het verloop der gebeurtenissen in verband met den dood van koningin Astrid. UIT HET LEVEN VAN DE OVERLEDEN KONINGIN. Koningin Astrid werd den 17den Novem ber 1905 in Stockholm geboren en is dus bijna dertig jaar oud geworden. Zij was de dochter van prins Karei, her tog van Westgotland en van prinses Inge borg van Denemarken, een nacht van ko ning Gustaaf V van Zweden. Haar opvoeding was voor een prinses een geheel ongewone, daar haar moeder uitging van het beginsel, dat haar dochter niet voor den troon maar voor het prac- tische leven moest worden voorbereid, zoo dat zij indien noodig in staat zou zijn op eigen been en te staan. Prinses Astrid werd vooral voor de huis houding opgeleid, zij moest koken, de huis houdelijke uitgaven controleeren, haar kleeren zelf naaien, en zelfs de wasch lee- ren doen. Zij volgde bovendien met haar. zusters een cursus in baby-verzorging en was vier maanden lang verpleegster in een zieken huis, waar zij evenals alle anderen om vijf uur 's morgens moest opstaan en al het ruwe werk moest doen. Tijdens een verblijf in Spa viel de aan dacht van de tegenwoordige koningin-we duwe van België op de jeugdige prinses. In Maart 1926 vertrok zij incognito met haar zoon, toen nog kroonprins Leopold, naar Stockholm, en daar ontmoette het jeugdige paar elkaar voor de eerste maal. Tijdens den zomer waren de Zweedsche prinsessen de gasten van de Belgische ko ninklijke familie in hun zomerverblijf en in September 1926 werd de verloving van kroonprins Leopold met prinses Astrid be kend gemaakt. Den vierden'November van hetzelfde jaar werd in Stockholm het burgerlijk hu welijk gesloten en den lOden November daarop volgend vond in de St. Gudule- DE TOESTAND VAN MGR. AENGENENT. Zooals gisterenmorgen werd aangekon digd, heeft de ernstige operatie thans plaats gehad. Mgr. heeft de operatie zeer goed door staan. Gisteravond was de toestand rede lijk wel. Er is geen oogenblikkelijk levens gevaar. hoofdkerk te Brussel de inzegening van het kerkelijk huwelijk plaats. Het huwelijk tusschen beide vorstelijke personen was, zooals koningin Elisabeth indertijd zeide, inderdaad een „mariage d'amour". Tweemaal naar Ned.-Indië. Tweemaal vergezelde Koningin Astrid haren gemaal op een studiereis door Ne- derlandsch-Indië. Het toen kroonprin selijk paar reisde incognito onder den naam van graaf en gravin De Réthy. De eerste reis, die door den kamerheer der Koningin, Baron van Hardenbroek, werd voorbereid, werd in 1928 en 1929 gemaakt met het Nederlandsche mailschip „Insu- linde". Op 23 November 1928 scheepte het vorstelijk paar zich te Marseille in, verge zeld door den Belgische kolonialen deskun dige prof. Van Straelen. Ongedwongen en bezield met den wensch om velen te spre ken en zooveel mogelijk te zien en te lee- ren, verwierven Kroonprins Leopold en zijn lieftallige gemalin zich direct de sym pathie van ieder, die met hen in contact kwam. Op die eerste Indische reis werden Su matra, Java, Bali en Borneo bezocht en la ter ook Ceylon, Singapore en Indo China. Teruggereisd werd per ms. „Marnix van St. Aldegonde" en in de hut van den ka pitein prijkt nog, in zilveren lijst, het mooie portret van Leopold en Astrid. Voor de tweede maal, korter dan den eersten keer, reisde het Belgische konink lijk paar over Java in 1932, toen de tocht was ontworpen door het Bataviasche Toe ristenbureau.. Ook gravin De Réthy sprak gedurende dat verblijf te midden van on ze landgenooten vloeiend Vlaamsch. KONINGIN ASTRIDS TERUGKEER. Nadere bijzonderheden over de aankomst te Brussel. Vanochtend was de Belgische hoofdstad in droeve afwachting van den trein, die het stoffelijk overschot van Koningin Astrid uit Zwitserland naar Brussel bracht. Reeds ge- ruimen tijd voor de aankomst van den trein hadden zich duizenden bij het station, bij het Koninklijk Paleis en langs de stra ten, waardoor de stoet zou trekken verza meld. De weg was afgezet door gendarmerie en militairen, terwijl bij het paleis een pe loton stond opgesteld met de bajonet op het geweer. Op de Noordstatie werden vele officieele personen opgemerkt, o. m. burgemeester Max van Brussel, de burgemeesters en de schepenen der agglomeratie van Brussel, de voorzitters van den Senaat en de Kamer en verschillende leden der regeering. Te 8.40 uur reed de trein uit Zwitserland het station binnen. Koning Leopold had den trein reeds op de Leopoldstatie ver laten om zich onmiddellijk per auto naar het paleis te begeven. Toen de trein had stilgehouden, werd de wagon, waarin het stoffelijk overschot was geplaatst, geopend. Onder doodsche stilte werd de kist in een lijikauto geplaatst, die voor het station stond. Het was een ontroerend oogenblik, toen de baar, die van blank hout was en bedekt was met een eenvoudig zwart laken, waar op eenige wilde rozen waren neergelegd, zichtbaar werd. Op het plein voor het sta tion ontblootte de menigte het hoofd; de militairen presenteerden het geweer; velen konden hun ontroering nauwelijks meester blijven. De lijkauto werd begeleid door twee es- cadrons garde-cavallerie, een afdeeling garde-artillerie en een afdeeling garde-in- fanterie. Zoo begaf de droeve stoet zich van de Noordstatie naar het Koninklijk paleis. Overal langs de straten, die werden ge passeerd, hingen de vlaggen halfstok, over al ontblootte de menigte eerbiedig het hoofd. In een hofrijtuig bevonden zich de ministerpresident Van Zeeland en vier an dere ministers, die den koning tot Aarlen waren tegemoet gereisd. Na de aankomst in het Koninklijk paleis werd het stofelijk overschot van de over leden Koningin plechtig opgebaard. De journalisten uit binnen- en buitenland mochten als eersten de Koningin de laatste eer bewijzen. Onder volkomen stilte defi leerden zij langs de baar. De Koningin-Weduwe Elisabeth en prin ses Marie José van Italië zullen Zondag te Brussel aankomen. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het stoffelijk overschot van koningin Astrid naar België vervoerd. Dinsdag be grafenis. (1ste blad). Moeilijkheden met levensmiddelen-voor ziening in Duitschland. (2de blad). BINNENLAND. De toestand van ZJELExc. Mgr. J. D. J. Aengenent. (1ste blad). De jaarlijksche koninklijke onderschei dingen naar aanleiding van den verjaardag van H. M. de Koningin. (1ste blad). Verschillende branden vernielen tal van woningen. (Gem. Ber„ 3de blad en 1ste blad). Jongen door trein op onbe waak ten over weg gedood. (Gem. Ber., 3de blad). De moord te Wildervank opgehelderd. (Gem. Ber„ 3de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. De tenniswedstrijd HollandBelgië gaat niet door. (3de blad). De L. Z. C. legt beslag op drie Leidsche kampioenschappen. (3de blad). Parades te Den Haag en Den Helder afgelast. De Minister van Defensie heeft bepaald, dat in verband met het overlijden van Ko ningin Astrid van België de parade, welke morgen ter gelegenheid van den verjaardag van Koningin Wilhelmina te Den Haag zou worden gehouden, niet zal doorgaan. In verband met het tragisch verscheiden van de Koningin van België is de traditio- neele parade, welke op den verjaardag van H. M. Koningin Wilhelmina door de Ko ninklijke Marine te Den Helder zou wor den gehouden, voor morgenmiddag afge last. Constructieve welvaartspolitiek. In het maandblad der R. K. Staatspartij, van 27 Augustus, heeft de redactie twee medewerkers bereid gevonden, om hun in zicht te geven over het vraagstuk van de deflatie en de devaluatie. De namen der inzenders worden niet ge noemd. En wij vernemen, dat dit slechts een aanvang is van de „veelzijdige voor lichting", welke de redactie van genoemd maandblad wil geven. Merkwaardig zijn deze beide eerste ar tikelen. Het eerste besluit heel beslist: „Moge spoedig in onze partij en in het parlement de overtuiging algemeen wor den: niet deflatie óf devaluatie; geen keuze; devaluatie alleen is mogelijk en noodig". In het tweede artikel, dat nog vervolgd moet worden, wordt deze conclusie nog niet getrokken, maar de bezwaren, die tegen de deflatie worden aangevoerd, schijnen toch ook dezen schrijver in die richting te lei den. Merkwaardig zijn de artikelen, omdat de voorzitter van de Tweede-Kamerfractie van het kabinet-Colijn heeft verlangd: deflatie, consequente deflatie. Niet wij herhalen het deflatie óf devaluatie. Prof. Aalberse, sprekend namens de Tweede-Kamerfractie der R. K. Staats partij, heeft in zijn bekende rede de regee ring voorgehouden de wenschelijkheid en noodzakelijkheid van consequente deflatie. En, als het daartoe niet zou komen, aldus ,prof. Aalberse, dan zou aan devaluatie niet meer zijn te ontkomen. Een pleidooi voor devaluatie, zij 't dan ook voorwaardelijk als nJ. tot consequente deflatie niet zou worden besloten heeft prof. Aalberse geenszins gehouden; integendeel. Wij meen en, dat 't goed is, hieraan even te herinneren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 1