WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
VOORNAAMSTE NIEUWS
26e Jaargang
No. 8196
Ste £cld4ehe(5oii/ta/iit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij rooraitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekS 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 1 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE
BLADEN.
De toestand van Mgr.
Aengenent.
Omtrent den gezondheidstoestand van
Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent, bis
schop van Haarlem, die sinds de vorige
week verblijf houdt in de Maria-stichting
te Haarlem, vernemen wij, dat de rustkuur
een goeden invloed heeft gehad op den al-
gemeenen toestand van den hoogwaardige
patiënt. Hoewel er vooralsnog geen reden
tot ongerustheid aanwezig is, is mgr. door
de ongesteldheid meer verzwakt dan aan
vankelijk werd verondersteld.
Bezoeken kunnen niet worden afgewacht.
BINNENLAND
KATHOLICISME EN SPORT.
Pater van Gestel SJ. op het
Kath. Paedagogisch Congres.
Op de R. K. Paedagogische Week in
„Krasnapolsky" te Amsterdam hield Pater
P. van Gestel S.J., prefect "van het St. Ca-
nisius College te Nijmegen, Dinsdagavond
een inleiding over „Katholicisme en Sport".
In zijn betoog wilde spr. niet zoozeer de
neutrale sport bestrijden of propaganda ma
ken voor een bepaalde R. K. organisatie,
maar de sport zien in een positief gerichte
levensbeschouwing.
Ware sport kweekt zelfbeheersching, ver
edelt tot natuurlijken zielenadel. Sport in
dienst der geestelijke training sterkt het
individu in den strijd tegen het eigen-ik
in 'het verdere leven. Daarom dulden wij
niet alleen de sport, maar wil'len haar be
oefend zien als een oefenveld van zelfbe
heersching en ware levensschoonheid. Mo
reel en intellectueel groeit de sportbeoefe
nende jongen. Met tal van voorbeelden uit
de practische sportbeoefening illustreerde
spr. dit. Vooral voor de rijpende jeugd is de
sport van groote beteeken is om nieuwe
idealen en strevingen te wekken en te voe
den, sluimeren de capaciteiten van verstand
en wil te doen ontwaken en ontwikkelen.
Als de levensenergie en alle sympathieke
natuurlijke eigenschappen, die de ware
sport kan wekken en voeden, geleidelijk
doortrokken worden van het bovennatuur
lijk genadeleven, dan pas staat de sport in
dienst van onze R. K Paedagogie en onze
R. K. Kerk. Voor den echten Katholieken
jongen krijgt de geheele sportterminolog-ie
associaties van leven en eeuwigheid.
De uitwassen der sport zijn niet een
■blind uitvloeisel der sport zelf, maar in de
(beoefenaars der sport is iets verkeerds ge
wassen. Een harmonische levensbeschou
wing alleen kan .de goede zelfbeheersching
voeden. Men vernietige de sport niet, maar
zuivere haar. Organisatie is daarbij niet het
eenig verlossende woord. Het eigenlijke
verschil tusschen een Roomschen en een
neutralen sportman ligt dieper. Met een
diepere ethische en godsdienstige opvatting
van de positieve waarde der sport, als fac
tor van persoonlijkheidsvorming, moge
meer rekening worden gehouden. In dit ge
mis, zoo schijnt het, ligt de kern van het
sportprobleem voor leiders en beoefenaars.
Niet de waarde van het lichaam, maar de
waarde van de ziel geeft de grenzen aan,
waarbinnen de sport moet worden gehou
den. In dit verband keerde spr. zich tegen
het competitiestelsel en beval een nauwen
band aan tusschen godsdienstige en sport-
vereenigingen.
ILK. KLEERMAKERSPATROONS.
Jaarvergadering Me Nijmegen.
Maandag werd te Nijmegen de jaerver-
gadering gehouden van den Ned. R.K. Bond
van Kleermakerspatroons.
De derde jaarvergadering werd geopend
door den bondsvoorzitter, den heer Th. L.
Burgemeester, die zijn vreugde uitsprak
over den vooruitgang van den Bond. Als
men evenwel in aanmerking neemt, dat er
in Nederland 4000 R.K. Kleermakers zijn,
dan mag men zeggen, dat er nog geen
volledige reden tot dankbaarheid is.
Uit het jaarverslag van den secretaris,
den heer G. Kuypers, bleek, dat in 1934
1935 vijf nieuwe afdeelingen toetraden, dat
het ledental steeg met 60 pet. Vooral 't Zui
den toonde groote belangstelling.
Bij de bestuursverkiezing werden secre
taris en vice-voorzitter herkozen. De heer
M. Jansen trad uit het bestuur, terwijl
daarin gekozen werd de heer J. M. Voss
uit Helden (L.). Verschillende punten van
huishoudelijken aard en vaktechnische be
langen werden behandeld en goedgekeurd.
WETHOUDERSVERKIEZING TE
ZAANDAM.
De katholieke wethouder zal niet herkozen
worden.
In de Maandagavond gehouden hij een
komst van „burgerlijke" raadsleden te
Zaandam, is besloten, mee te gaan met het
denkbeeld der S.D.A.P. om het nieuwe col-
leeg van B. en W. te doen bestaan uit 2
S.D.A.P.-ers en 2 „burgerlijken".
In verband hiermede is verder overeen
gekomen, dat van den kant der burgerlijke
leden één A.R. en een lid van de V.D. frac
tie zitting zullen nemen. Hierdoor is uit
gemaakt, dat de R.K. wethouder Kamphuijs
niet zal worden herkozen.
HET LOONGESCHIL IN DE
SIGARENINDUSTRIE.
Uitwerking der beslissing aan de arbiters
overgelaten.
Ingevolge de opdracht door de arbitrage
commissie ter beslechting van het loonge-
schil in de sigarenindustrie, gegeven aan de
daarbij betrokken partijen, kwamen Dins
dag de vertegenwoordigers van werkge
vers en werknemers uit deze industrie te
Utrecht in conferentie bijeen.
Aangezien de drie werkliedenorganisa
ties, die niet de acte van compromis mede
hebben onderteekend, geweigerd hadden
aan de conferentie deel te nemen, waren
van arbeiderszijde alleen de vertegenwoor
digers van den Christelijken Sigarenma-
kersbond aanwezig.
Daar in de conferentie verschil van mee
ning rees over de taak, die door arbiters
aan partijen was opgelegd, besloten de ver
tegenwoordigers van werkgevers en werk
nemers uitwerking van de door hen gege
ven principieele beslissing aan arbiters zelf
over te laten.
DE POLITIE IN KLEINE GEMEENTEN.
Doelmatige organisatie door het Rijk
ter hand genomen.
Ingevolg het in Staatsblad No. 497 opge
nomen besluit van 6 Augustus 1935 houden
de bepalingen omtrent de Rijkspolitiezorg
en de Rijkspolitie kan, naar regelen bij
algemeenen maatregel van bestuur te stel
len, door de Kroon worden bepaald, dat in
een gemeente beneden 5000 zielen, indien
de raad een daartoe strekkend verzoek tot
de Kroon zal hebben gericht, tegen een bij
drage van die gemeente in de kosten, in
den politiedienst door rijkspolitie worden
voorzien, evenals anders de gemeentelijke
politie onder de bevelen van den burge
meester.
Het K. B. bepaalt, dat de Rijkspolitie
zorg alle politiezorg hier te lande omvat,
voorzoover zij niet by of krachtens de Ge
meentewet bij uitsluiting tot gemeentelijke
politiezorg is gemaakt. Vanwege de Kroon
is de minister van Justitie belast met de
taak te bevorderen, dat in alle deelen des
lands behoorlijk in de rijkspolitiezorg wordt
voorzien en dat daarbij de samenwerking
tusschen rijks- en plaatselijke politie deug
delijk is.
Het rijk blijft verdeeld in vijf ressorten,
elk onder den procureur-generaal bij het
desbetreffend gerechtshof als fungeerend
directeur van politie.
Indien de minister van Justitie zulks
wenschelijk acht, kan hy opdracht geven,
dat uit het personeel eener plaatselijke po
litie aangewezen ambtenaren zich belas
ten met de opleiding in den opsporings
dienst van ambtenaren van rijkspolitie, die,
zoo noodig, mede ter practische oefening,
in de gemeente kunnen worden gedeta
cheerd.
KOOPPRIJS DER GELRIA.
Vijftigduizend Engelse he ponden.
Naar wij vernemen, bedraagt de koop
prijs van het naar Italië verkochte mail
schip Gelria, dat deel heeft uitgemaakt van
de vloot van den Koninklijken Holland-
schen Lloyd, 50.000 Engelsche ponden, met
levering in Triëst. Het schip, dat reeds ge-
ruimen tijd uit de vaart was genomen,
wordt thans gereed gemaakt voor zijn nieu
we bestemming. Morgen vindt een inspec
tie plaats door Italiaansche deskundigen.
De Gelria zal waarschijnlijk in den loop
van de volgende week met een Nederland-
sche equipage naar Triëst vertrekken.
PRIJS VAN TAXE-MELK.
De prijs voor het taxegedeelte van con-
sumptiemelk, gekocht op regeeringseon-
tract, is voor de volgende week bepaald op
4% cent per liter, eventueel verhocgd met
premie of verminderd met de afdracht voor
de kwaliteit.
De afdracht voor andere in consumptie
gebrachte melk is vastgesteld op 2% cent
per liter.
DE BEGROOTING VAN GRONINGEN.
Tekort van 7 a 8 ton.
In de vorige raadsvergadering te Gro
ningen heeft de wethouder van financiën
bij het debat over een aanvraag om gelden
voor de stichting van een bijzondere school
meegedeeld, dat de gemeente het geld on
mogelijk kan missen en dat hij in de vol
gende vergadering een uiteenzetting zou
geven van den minder gunstigen toestand
der gemeentefinanciën. De Groningers heb
ben echter fiiet zoolang behoeven te wach
ten. B. en W. hebben hen thans reeds op
de hoogte gebracht van het vermoedelijke
tekort, dat de begrooting voor 1936 zal op
leveren. Zij deelen n.l. mede, dat er vol
gens globale becijfering een nadeelig ver
schil tusschen inkomsten en uitgaven zal
zyn van 700.000 a 800.000.
Zij hadden het vorige jaar bij de behan
deling van de begrooting 1935 beloofd te
zullen nagaan of het mogelijk zou zijn de
personeele belasting voor koffiehuis-, res
taurant- en caféhouders in 1936 te verlagen
door him perceelen gelijk te stellen met
perceelen, die meubilair worden verhuurd.
Dit zal echter een derving van inkomsten
beteekénen van 30.000. De bovenbedoelde
voorloopige becijfering der begrooting
geeft B. en W. geen vrijheid met een voor
stel in dien zin te komen.
TUBERCULOSE BESTRIJDING VOOR
VEE.
Slieeds meer tuberculose-vrije bedrijven in
Friesland.
In het pas verschenen verslag van den
Gezondheidsdienst voor vee in Friesland
over het afgeloopen jaar, lezen we het vol
gende:
„Indien we ongevraagd de Veehouderij-
centrale van advies mogen dienen, zou dit
hierin bestaan, dat we doorgaan met de
opruiming van de reageerders zeer wen
schelijk te achten en dan wel in dien zin,
dat vereenigingen met reactie-percentage
lager dan een nader vast te stellen maxi
mum, het voorrecht krijgen alle reageer
ders van hun leden op te ruimen op voor
waarde, dat de geheele vereeniging, in ons
geval de fabriek, geen reageerders meer
heeft. Dit zou een buitengewoon belang
rijke stap zijn, zoowel uit een oogpunt van
volksgezondheid als wel voor tuberculose-
vrijen opfok.
Op de lijst van tuberculose-vrije bedrij
ven van 13 April en 25 Mei komen in totaal
ruim 4300 vrije bedrijven voor. Er zijn dus
in de laatste maanden nog vele bedrijven
vrij gemaakt door opruiming van de laatste
reageerders. Thans zijn dus meer dan 60
pet. van de onderzochte bedrijven vrij. De
vorderingen zyn de laatste jaren wel bui
tengewoon geweest.
Door van overheidswege door te gaan op
deze wijze zal de saneering van onzen vee
stapel met betrekking tot tuberculose in
korte jaren een feit zijn".
NIEUWE WEG DOOR MAAS EN WAAL.
Tot voor kort was de verbinding van Nij
megen naar het Westen van ons land bui
tengewoon slecht, hetgeen, voorzoover de
Betuwe betreft, nog het geval is. Tot ver
leden jaar was de toestand in het Land van
Maas en Waal nog slechter dan in de Be
tuwe. Daar was men uitsluitend zeker op
het traject NijmegenDruten op den bin
nenweg aangewezen, die zoo smal was, dat
twee auto's elkaar niet konden passeeren.
Men is begonnen dezen weg, wat de
rechte trajecten betreft, in werkverschaf
fing te verbreeden en van een beter dek
te voorzien. Een nieuwe weg is tot stand
gekomen, vrijwel kaarsrecht en zoo breed,
dat vier voertuigen naast elkaar kunnen
rijden. Ter weerszijden zijn betegelde rij
wielpaden Aangebracht en het wegdek is
op voortreffelijke wijze aangelegd. Het is,
in vergelijking met den vroegeren toe
stand, een radicale verbetering.
Deze weg is van groote beteekenis, daar
deze via Wam el en Dreumel aansluit op
den weg naar den Bommelerwaard en naar
Zuid-Holland. De weg, waaraan bij Beu-
ningen de laatste hand wordt gelegd, wordt
feestelijk in gebruik genomen op 19 Sep
tember. De opening geschiedt door den
commissaris der Koningin in Gelderland,
mr. S. Baron van Heemstra.
WETTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID
BIJ AUTO-ONGELUKKEN.
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer inzake het ontwerp houden
de regelen nopens het verkeer op de wegen
zegt de minister van Waterstaat, dat een
wetsontwerp tot invoering van de verplich
ting van .automobilisten tot verzekering te
gen de gevolgen van wettelijke aanspra
kelijkheid in samenwerking met het De
partement van Justitie wordt voorbereid.
De Minister, overtuigd van het nut van de
Een afscheid.
200
Ge zult nu zoetjesaan allen wel weten,
goede Vrienden, dat ik een werkkring ge
kregen heb aan de Mill Hill-Stichting,
huize „Vrijland", op 7 K.M. afstand van het
station Arnhem. Daar worden onze Broe
der-missionarissen opgeleid en verblijven
onze oude en zwakke Missionarissen.
„Dus tevens rustoord", zult ge zeggen.
„Father Lefeber gaat rusten".
Hoort u mij lachen?
Father Lefeber rusten!! Daarvoor zijn
mijn beenen nog niet krom en stijf genoeg
En in Mill Hill verwachten ze heel iets
anders van mij.
Als men mij vraagt of men my moet fe-
liciteeren, dan antwoord ik: Wenseht mij
maar Gods beste zegen, 't Is nu juist geen
lolletje om na tien jaar dit Missiehuis en
honderden goede vrienden, Geestelijken en
Leefeen, te moeten verlaten en elders
nieuwe „relaties" te moeten zoeken.
Maar wij zijn op dergelijke veranderin
gen voorbereid en weten dat wij nu een
maal nergens vast zitten. Dus gaan we maar
met goeden moed aan den gang.
Dit zal dus een afscheidsbriefje zijn. En
wat moet het vooral zijn? Waarvan zou ik
u vooral willen overtuigen? Dit briefje
moet een uiting zijn van erkentelijkheid.
Ik zou u willen overtuigen van mijn diep
zeer diep gevoelde dankbaarheid, dank
baarheid voor Gods zeer bijzondere zegen
en genade, dankbaarheid voor uw voortdu
rende steun en gebed, dankbaarheid ook
vooral voor de gulle gastvrijheid van de
kranten, die nu tien jaar mijn spreekbuis
geweest zijn en onder Gods leiding het
voornaamste middel voor de opbouw en
instandhouding van dit Missiehuis.
Hoe dieper en oprechter een gevoelen,
hoe moeilijker er op bevredigende wijze
uiting aan te geven.
Als u eens wist hoeveel goedheid, hoe
veel hartelijkheid, hoeveel stichting ook,
i'k ondervonden heb in pastorie en gezin!
Wat zijn er toch nog vele schoone zielen!
Men spreekt van slechte wereld, maar
God, Die Sodoma en Gomorrha op het ge
bed van Abraham zou gered hébben, als
er slechts tien brave menschen gewoond
hadden, God, Wiens barmhartige arm niet
verkort is sindsdien, zal de wereld sparen
om die schoone zielen, die brave harten,
welke kloppen zoowel onder blauwe kiel
en winkel- of kantoorjas als onder de pries-
tertoog.
Vrienden, Geestelijken en leeken, God
zegene u, God zegene u overvloedig.
Het St. Bonifacius-Missiehuis staat er als
een monument van uw edelmoedigheid en
diepe godsdienstzin. Over twee jaar zullen
de eerste Hoornsche studenten de H. Pries-
invoering van een zoodanige verplichting,
zal daarbij den grootst mogelijken spoed
betrachten.
REDUCTIE JAARBEURSBEZOEKERS.
Door de Nederlandsche Spoorwegen is
bepaald, dat aan bezoekers van de eerst
komende te houden Nederlandsche Jaar
beurs van 3 tot en met 12 September, een
reductie zal worden verleend van 60 pet.
op het terugreösbiljet.
Goedkoope trein.
Wij verwijzen naar een advertentie in dit
nummer betreffende een extra tentoon-
stellingstrein naar Brussel op Woensdag 28
Augustus.
Wij verwijzen naar een advertentie in dit
nummer betreffende een goedkoope trein
naar Arnhem en Nijmegen op 28 Augustus
en 4 September.
BUITENLAND.
Het Abessynsch conflict. (2de blad).
De brand in de Berlijnsche radio-ten
toonstelling heeft twee dooden geëischt.
(Buitenl. Ber. 2de blad).
Het aantal dooden bij de instorting van
de Berlijnsche ondergrondsche nog niet
vastgesteld. (Buitenl. Ber. 2de blad).
BINNENLAND.
Nieuwe arrestaties van Ossenaren. (Gem.
Ber., 2de*blad).
Groote boerderijbrand te Veenendaal.
(Gem. Ber. 2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Drielanden-athletiek-tournooi te Brussel.
tNieuw Ned. record van Petit (2de blad).
terwijding ontvangen, als eersten van een
lange, lange reeks (God geve het), de ko
ninklijke vruchten van een Missiehuis
waarvan 10 jaar geleden zelfs de plaats nog
niet bepaald was, en dat er nu staat, sterk
genoeg gebouwd, onder degelijke architec
tuur, om de eeuwen te trotseeren, een stich
ting, welke bestemd schijnt om te blijven
werken tot in lengte van dagen, als gij
haar uw belangstelling, uw daadwerkelijke
belangstelling blijft betoonen.
Hoe gaarne zou ik van allen mondeling
afscheid nemen, maar gij begrijpt dat dat
niet gaat. Daarvoor is het Bisdom Haarlem
te royaal geweest in zijn vriendschap.
Vergeet mij niet in uw gebed. Ik zal mijn
trouwe helpers niet vergeten. God zegene
U! God zegene U overvloedig!
Father Lefeber
St. Bonifacius-Missiehuis
Hoorn, postrek. 120937.
Wie de ziel van anderen helpt redden,
redt zijn eigen ziel.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
OVER DE „AANTREKKELIJKHEID"
VAN DE DICTATUUR.
De dictatuur lijkt soms aantrekkelijk,
schrijft het Alg. Handelsblad. Er ko
men oogenblikken in iedere samenleving
waarop het algemeen belang last krijgt van
de traagheid der wetten, die belemmerend
kunnen werken wanneer snelle en ingrij
pende actie, over de beperkingen van rech
ten en gewaarborgde vrijheden heen, doel
treffender zou kunnen zijn. In zulke om
standigheden wordt menigmaal de verzuch
ting geslaakt: als wij nu maar een sterken
man hadden, die, zonder zich aan iets of
iemand te storen, den boel kon opruimen!
De dictator besluit, beveelt, doet, zonder
den omweg te bewandelen, dien anderen
moeten betreden, wier vrijheid van hande
len is beperkt door den wettel ij ken plicht,
om de vrijheden en rechten van anderen
te ontzien.
De dictatoriale figuur steekt in zulke ge
vallen allicht gunstig af bij de tragere
werkmethode van een systeem, dat aan de
rechten en medezeggenschap van anderen
is gebonden. D.w.z. zoolang de dictator
doet wat past in de opvattingen van de
groote massa van zijn gehoorzame volge
lingen. Maar nu komt het oogenblik dat
de dictator zich werpt in een avontuur dat
niet meer strookt met de opvattingen of
belangen van breede groepen. Hoe kunnen
zij zioh nu doen gelden? Hun rechten en
vrijheden hebben zij voorgoed geofferd aan
de snellere werkmethode van de dictatuur
op een oogenblik dat zij daarmede instem
den. Hun recht en vrijheid van critiek, van
controle hebben zij opgegeven. En daar
mede ook hun recht om den dictator dui
delijk te maken, dat hij op den verkeer
den weg is, en terug moet treden of ver
dwijnen. Hier toont zich de keerzijde van
de aanvankelijk zoo doeltreffende kracht
figuur, dtie zoo vitaal en forsch afstak bij
bet tragere proces dat zijn weg moet zoe
ken tusschen rechten en vrijheden.
Wij moeten daaraan denken nu in Ita
lië een dictator zijn volk in een oorlog gaat
storten. Een oorlog om den oorlog zelf,
want wat de voornaamste materieele doel
stellingen aangaat, zijn aan den Duce ook
zonder oorlog reeds vér-strekkende conces
sies geboden.
