DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Wiley Post neergestort
Zijn vliegtuig verpletterd in Alaska.
STADS
NIEUWS
26e Jaargang
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1935
No. 8193
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
V De „gewone man" en
anderen.
„Het schijnt, dat de toekomst van den
Godsdienst veel meer dan in het verleden
zal afhangen van de gedachte en het initia
tief van den gewonen man."
Op deze uitlating van den Engelschen
Katholieken schrijver Christophere Dawn-
son vestigt P. K. in de „Maasbode" de aan
dacht.
Zij is ontleend aan diens nieuw boek,
waarin de schrijver handelt over het bran
dende vraagstuk van de verhouding tus-
echen Staat en Kerk in dezen tijd.
De „ordinary men", de „gewone man"
heeft inderdaad in de huidige samenleving
een grooten invloed op de staatkundige en
maatschappelijke verhoudingen. Niet al
leen en niet voornamelijk door het stem
recht, dia/t een geweldig machtsmiddel is
in zijn hand, omdat de „gewone man"
quantitatief het sterkst is.
Maar ook en voornamelijk, omdat hij
individueel en door zijn krachtige organi
saties de openbare meening in een bepaal
de richting kan dringen!
En daarom hebben de sociale organisa
ties een beteekenis, welke men moeilijk
kan overschatten.
En daarom zijn dekatholieke sociale
organisaties onmisbare bolwerken voor de
uitbreiding en de verdediging van den
Godsdienst, van het Katholicisme.
„De gewone man". Wie moet men er
onder verstaan? Dat is heel moeilijk te de-
finieeren, te omschrijven. Men zou kunnen
zeggen: hen, die niet in het maatschappe
lijk leven een vooraanstaande plaats, een
leidende functie bekleeden; die ndet over
buitengewone ontwikkeling en buitenge
wone kennis beschikken.
Niemand schame zich, als hij behoort tot
de „gewone man".
Te schamen heeft hij zich alleen, als hij
in dde positie niet woekert met de talen
ten, hem geschonken, niet zijn plicht doet,
niet beantwoordt aan zijn roeping.
Voor de eerste vestiging en uitbreiding
der jonge Kerk werd ook dj „gewone
man" door Christus geroepen, uitverko-
Naast de „gewone man" staan.... de
anderen, die men oi. niet met een direct-
sprekenden verzamelnaam kan aanduiden,
't Zijn degenen, die wèl in het maatschap
pelijke leven een vooraanstaande, een lei
dende functie bekleeden, die wèl over bui
tengewone ontwikkeling en buitengewone
kennis beschikken.
Nu zou men uit de hier boven geciteerde
uitspraak van Christophere Dawmson een
verkeerde, een verderfelijke conclusie kun
nen trekken.
Daarvoor willen wij waarschuwen.
Al is het waar, dat heden ten dage veel
meer dan in het verleden de toekomst van
den Godsdienst zal afhangen van de ge
dachte en het initiatief van den „gewonen
man" het is ook n u waar, zooals in e 1 k
tijdperk der geschiedenis, dat de maat
schappelijk-vooraanstaanden, dat degenen,
die met meer ontwikkeling en kennis zijn
gezegend dan anderen, een buitenge
wonen invloed kunnen uitoefenen,
meer dan die anderen, en dat zij daar
om ook een grootere verantwoorde
lijkheid dragen.
Verkeerd en verderfelijk zou de conclu
sie zijn, dat in dezen democratischen de
„gewone man", de massa tóch over-
heerscht, en dat daarom de laten we zeg
gen: hoogere standen maar 't verstandigst
doen, als zij zich in zoo groot mogelijke
zorg voor eigen behoud terugtrekken.
En dergelijke opvatting is onwaar en
on-Katholiek.
Onwaar, omdat, zooals wij schreven, de
personen' uit die hoogere standen inder
daad ook in onzen tijd een buitenge
wonen invloed kunnen uitoefenen. Zij
kunnen dat door de wijze, waarop zij i n en
buiten de maatschappelijke functies,
welke zij bekleeden, leven en handelen;
zij kunnen dat door hun voorbeeld,
dat wordt gezien door allen....
Een dergelijke opvatting is dus onwaar,
Post en Will Rogers omgekomen.
ESKIMO'S BRACHTEN HET BERICHT.
De beroemde Amerikaansche vlieger
Wiley Post, die twee records voor vluch
ten om de wereld op zijn naam had staan
en de film art 1st Will Rogers, die met hem
meevloog, zijn op 25 K.M. ten zuiden van
Point Barrow neergestort en omgekomen.
Post was eenige weken geleden met zijn
vliegtuig, waarin behalve Rogers ook zijn
vrouw had plaats genomen, van Californië
naar Seattle vertrokken, met de bedoeling
in étappes en zonder overhaasting een tocht
rond de wereld te maken. Onderweg zou
men, vooral in Siberië op groot wild ja
gen, en volle aandacht schenken aan de
bezienswaardigheden. In Seattle verliet
mevrouw Post het toestel, omdat zij een
operatie moest ondergaan en op 7 Augustus
vlogen de beide mannen verder naar Ju
neau in Alaska en vandaar naar Fairbanks.
Donderdag besloot Post door te vliegen naar
Point Barrow, de noordelijkste nederzetting
in Alaska, vanwaar hij over de Beringzee
naar Siberië wilde gaan.
Kort na het vertrek uit Fairbanks moet
er een defect aan den motor zijn ontstaan,
terwijl hij bovendien uit den koers was ge
raakt, doordat er mist was komen opzet
ten. Post achtte het voorzichtiger, niet ver
der-te vliegen en landde op goed geluk op
de toendra, waarbij hij even tegen een heu
veltje .op reed, zonder dat zijn toestel echter
werd beschadigd. Zijn landingsplaats was
dicht bij een eskimo-nederzetting gelegen,
vanwaar assistentie arriveerde. Post repa
reerde, zoo goed en kwaad als het ging, den
motor, die voortdurend had gehaperd en
vroeg den eskimo's naar de richting, waar
Point Barrow moest liggen. Hij wachtte nog
geruimen tijd op het optrekken van den
mist, doch inmiddels begon het ook reeds
donker te worden en ondanks het ongun
stige weer besloot Post toch op te stijgen
Omtrent hetgeen er daarna is gebeurd,
deelen de Eskimo's mede, dat de machine
vlot opsteeg, doch op nog geen twintig me
ter boven den grond sloeg de motor ai. Het
vliegtuig maakte een draai en stortte met
zulk een kracht neer, dat de vleugels bra
ken en de rest van de machine geheel werd
verpletterd. Rogers werd uit het toestel ge
slingerd en op slag gedood, evenals Post,
die bij den val vreeselijk werd verminkt.
De benzine stroomde uit de tank en vloog
in brand, waardoor even brand op de toen
dra ontstond, welke geen verdere uitbrei
ding had.
Sergeant Stanley, die zich toevallig in de
nabijheid bevond, werd door een eskimo
van het ongeluk op de hoogte gesteld en
bevond zich reeds om 10 uur des avonds ter
plaatse, waar hij vaststelde, dat Post om
8.18 was verongelukt, daar zijn horloge op
dien tijd was blijven staan.
DE LEVENSLOOP VAN WILEY POST.
Wiley Post, van afkomst een Oklahoma-
Indiaan van bijna zuiver bloed, werd in
Maysville in het Oklahoma-Reservaat ge
boren, als zoon van een farmer.
In de overtuiging in het petroleum-be-
drijf meer te kunnen verdienen, verliet hij
reeds vroeg het ouderlijk huis. Door een
ongeval verloor hij één oog en kreeg 1000
maar ook on-Katholiek.
Ook op bezit van geestelijke waarde ligt,
evenals op bezit van stoffelijke goederen,
een sociale hypotheek het moet
worden gebruikt ten bate van anderen, van
de gemeenschap! Deze grond-waarheid
van de Katholieke moraal wordt maar al
te veel vergetenWij willen 't eens
rond-uit zeggen: onder velen van de be
doelde hoogere standen, ook onder vele
Katholieken, openbaart zich een geest van
lauwheid en onverschilligheid voor het
openbare leven in het algemeen en voor
het openbare katholieke leven in het bij
zonder. Dezulken geven vooral in een ge
meente van geen grooten omvang, waarin
iedereen dat kan constateeren, een v<
beeld, dat funest kan zijn. De hier be
doelde personen mogen dit ernstig overwe
gen!
dollar schadevergoeding uitgekeerd. Met
dit geld kocht hij een gebruikt vliegtuig.
Weldra was hij piloot op een goederen-ver-
keerslijn.
Werd hij eerst alleen aangewezen voor
de bij-lijnen, weldra moesten de vakmen-
schen toegeven, dat Post een der beste vlie
gers van de U. S. Maid Service was, zoo
dat hij ook op de hoofdlijnen in dienst
kwam.
Zijn vliegbekwaamheid stelde hem in la
tere jaren in staat verschillende records
op den langen afstand te boeken.
In het jaar 1931 werd hij door zijn vriend
Hall, een petroleum-millionnair, in staat
gesteld, een wereldvlucht te ondernemen.
Met den Australiër Harold Gatty als navi
gator, startte hij op een Lockheed Vega
Monopla van Los Angeles, kwam 23 Juni te
New York aan, stak den Oceaan over in 16
uur 12 min., en vloog over BerlijnMoskou,
IrkoetskSalomon (Alaska)Edmontau
naar New York, en arriveerde daar na 8
dagen 15 uur 51 min.
In Juli 1933 ondernam hij een solo-we
reldvlucht. Hetzelfde vliegtuig, de „Winnie
Mae", werd voorzien van een „Robot", een
mechanisch en piloot.
Op denzelfden dag, dat generaal Bal'oo
met zijn Italiaansch luchteskader op Ame-
rikaansch water daalde, vertrok Post, met
de photo's van de aankomst der Italianen,
naar Berlijn, waar hij na 25 uur 45 min.
op 16 Juli aankwam en daar de photo's af
gaf. Weer joeg hij verder. Op 22 Juli was
hij bij Flat (Canada), waar hij ongelukkig
neerkwam en onderstel en propeller be
schadigde. Toch was hij nog in 7 dagen 18
uur 49 min. te New York terug.
Voor de microfoon kon hij nog zeggen:
„Ik heb het volbracht". Toen viel hij in een
op bewusteloosheid lijkenden slaap.
In den laatsten tijd deed Wiley Post her
haaldelijk van zich spreken door zijn stra-
tospheer-vluchten van Californië uit. Met
zijn „Winnie Mae", een éénmotorige Lock
heed, deed hij verschillende vluchten op
groote hoogte over lange afstanden, maar
hij was daarmee niet gelukkig, want hij
werd nogal eens naar beneden gedwongen
of had op andere manier pech.
Nu was hij onderweg van San Francisco
naar Sovjet Rusland via Alaska.
WIE WILL ROGERS WAS.
Met Will Rogers, die bij het ongeluk van
het vliegtuig, bestuurd door Wiley Post, in
de buurt van Seattle is omgekomen, is een
der grootste figuren der oudere filmgenera-
fch heengegaan; een speler, die in zijn va
derland Amerika bovenaan stond in popu
lariteit, niet alleen door zijn groote suc
cessen bij de film, maar ook door zijn geest
en humor, welke tot uiting kwaihen in ra
dio-voordrachten en tijdschiftartikelen.
Will Rogers werd op 4 November 1879
geboren ergens in het Westen van de Ver
een igde Staten, waar hij opgroeide temid
den van Indianen en cowboys. Begiftigd
met een levendig temperament, groote op
merkingsgave en een aangeboren zin voor
humor, behoorde hij tot die menschen, wien
het in hun jeugd al is aan te zien, dat zij
voorbestemd zijn om carrière te maken.
De loopbaan van Will Rogers is, na de
eerste jaren van strijd en opkomst, dan
ook een lange aaneenschakeling van suc
cessen geweest. Successen op de planken
van het tooneel, successen in de film-ate
liers, in raddo-studio. De amusante cai
rieën, die deze begaafde en onderhoudende
verteller op gezette tijden voor de Ameri
kaansche broadcasting hield, werden door
geen luisteraar overgeslagen en zijn ver
makelijke bijdragen in tal van „magazines"
werden grif gelezen.
MELKAUTO DOOR TREIN GEGREPEN.
Een doode en een zwaar gewonde.
Hedenmorgen werd de melkauto van den
heer A. Kooi uit Arkel (N.Br.) bij de Haar-
brug te Arkel op den onbewaakten over
weg door den trein, komende uit de rich
ting Leerdam, gegrepen. Naast den chauf
feur, den heer A. Kooi, zat de 14-jarige
Jongen G. Gons. Deze werd op slag gedood,
terwijl de chauffeur zware verwondingen
-bekwam. Men vreest voor zijn leven. De
euto werdi totaal vernield.
DE RAMP BIJ OVADA.
Officieele gegevens.
ROME, 17 Augustus. (A.N.P.) Om
trent de watersnoodramp bij Ovada wordt
thans de volgende officieele uiteenzetting
gegeven:
De wolkbreuken, welke zich in de laat
ste dagen boven de provincie Alessandria
hebben ontlast, hebben een overvloed van
water veroorzaakt in de in de Tanaron uit
mondende rivieren. Tengevolge van de ge
deeltelijke vernieling van een zijdijk van
de Sella Serbono, welke het groote kunst
matige meer van Ortiglieto in de bergen
van Molare vormt, hebben de watermassa's
het dal van de Orta overstroomd. Deze
watermassa's hebben door hun kracht aan
zienlijke schade aangericht en eenige boe
ren woningen meegesleurd, waarbij men-
schenlevens te betreuren zijn. In het ge
heel betreurt men den dood van 111 per
sonen. Tot nu toe zijn 82 lijken geborgen
van welke 62 konden worden geïdentifi
ceerd. Bij de redding der in gevaar ver-
keerende menschen zijn tallooze helden
daden verricht. De plaatselijke autoritei
ten hebben zich onderscheiden bij de ver
vulling van hun plichten. Er zijn thans
hulpmaatregelen genomen voor de getrof
fen bevolking, terwijl werkzaamheden
worden verricht om de verbindingen te
herstellen en de schade in den kortst mo
gelijken tijd te vergoeden. Een commissie
van ingenieurs van het ministerie voor
Openbare Werken bevindt zich op de
plaats des onheils.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIJF BLADEN WAARONDER GE
ÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De vooruitzichten op de Driemogendhe-
denconferentie te Parijs zouden niet slecht
zijn. (2de blad).
Rebellie in Albanië. (2de blad).
Wiley Post verongelukt in Alaska (1ste
blad).
BINNENLAND.
De opbrengst van de Rijksmiddelen in
Juli. (2de blad).
Minister Ge lissen blijft van de landbou
wers eischen verplicht overleg inzake het
loon. (2de blad).
De hoogeerw. Provinciaal der Paters
Franciscanen is voorzien van de laatste
H.H. Sacramenten. (Kerkn., 2de blad).
Doodelijk ongeluk op den onbewaakten
overweg te Arkel. (1ste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Bij de Europeesche roeikampioensehap
pen te Berlijn kwam de Ned. Twee in de
finale; de Acht plaatste zich in de herkan
sing. (3de blad).
DE SPORTSTICHTING.
Amendement van den heer Romijn op de
door B. en W. voorgestelde statuten.
Wethouder Mr. A. J. Romijn stelt voor in
art. 3 alinea 1 van de Statuten Sportstich
ting achter het woord „verbinden", de punt
te veranderen in een komma en toe te voe
gen de woorden:
welke niet zullen betreffen het gebruik
van deze objecten op den Zondag of daar
mede gelijkgestelde dagen".
Artikel 3 luidt:
De Gemeenteraad bepaalt, welke be
staande en nieuw te stichten gemeentelijke
sportterreinen, speelterreinen, speelvelden,
speeltuinen, zweminrichtingen en andere
inrichtingen van dien aard bij de Stich
ting worden ingebracht. Hij kan aan den
inbreng voorwaarden verbinden.
Bij den inbreng behooren de terreinen en
inrichtingen in een zoodanigen staat te zijn,
dat zij voldoen aan de eischen, welke naar
him bestemming aan deze terreinen en in
richtingen kunnen worden gesteld, zoodat
een goede exploitatie ervan mogelijk is.
De Stichting kan den inbreng weigeren
van terreinen en inrichtingen, die niet vol
doen aan deze eischen.
Bij weigering kan echter de exploitatie
van het terrein of de inrichting bij afzon
derlijke, tusschen de gemeente en de Stich
ting aan te gane overeenkomst, aan de
Stichting worden opgedragen.
De Gemeenteraad heeft te allen tijde het
recht terreinen en inrichtingen aan het be
heer en de exploitatie van de Stichting te
onttrekken.
In zijn toelichting zegt de voorsteller:
„Het College van Burgemeester en Wet
houders schrijft in zijn toelichting op de
concept-statuten Sportstichting dat er waar
borg moet bestaan dat de Stichting niet in
gaat tegen het algemeen gemeentebeleid en
acht het dientengevolge noodig dat aan
het Gemeentebestuur de beslissing blijft
of de in te brengen inrichting al of ndet op
Zondag geopend zullen zijn. Met het oog
o.m. hierop is in art. 3 der Statuten de be
paling opgenomen, dat de Gemeenteraad
aan den inbreng voorwaarden kan verbin
den.
De Gemeente kan haar invloed uit
oefenen langs staatsrechtelijken weg of met
civiel rechterlijke middelen. Deze staats
rechterlijke zijde is geregeld in de Zondags
wet; waarbij aan het College van Burge
meester en Wethouders de bevoegdheid is
verleend om uitzonderingen toe te staan o,p
het verbod tot het houden van publieke
vermakelijkheden.
Civiel rechtelijk is de figuur, die hier ter
stede veel voorkomt, waarbij in het huur
contract of in de erfpachtvoorden de bepa
ling is opgenomen dat van het verpacht
terrein geen, of slechts beperkt gebruik
op den Zondag mag worden gemaakt. De
zeggingschap hierover berust bij den Ge
meenteraad, omdat aan dit orgaan het ver
huren van gemeente-eigendommen is op
gedragen.
Het spreekt dat een dergelijke distribu
tie van zeggingschap in dezelfde materie
over 2 organen, die onafhankelijk van
elkaar kunnen oordeel en, niet wenschelijk
is. Om uniformiteit te waarborgen behoort
dit in één hand te zijn. Het meest aangewe
zen lichaam hiertoe is het College van
B. W., daar dit orgaan over alle zaken,
rakende de Zondagswet, het beslissings
recht heeft, terwijl de Gemeenteraad dit
slechts indirect kan doen en alleen bij die
gelegenheden, waar toevallig een civiel-
rechterlijke verhouding bestaat.
De strekking van het amendement is dan
ook om vast te leggen dat ten opzichte van
de gemeente-eigendommen bij de Sport
stichting ingebracht, de regelen zullen gel
den, welke het College van B. W. krach
tens de Zondagswet voor de geheele ge
meente vaststelt.
Het praotisch effect hiervan zal voorts
zijn, dat onder de bestaande beslissing van
het College van B. W. voor het publiek
toegankelijke wedstrijden na 1 uur op de
Zondagen kunnen worden gehouden, ter
wijl het gebruik van de inrichtingen overi
gens aan geen beperking is gebonden.
Al heeft de Sportstichting dan op deze
wijze nog niet die volledige vrijheid van
handelen, welke de adviescommissie meent
voor haar te moeten opvragen, toch zijn de
beperkingen dan niet van zoodanigen om
vang dat deze instelling onnoodig in een
behoorlijke commercieele exploitatie wordt
belemmerd".
LEID SC HE PROCESSIE NAAR
KEVELAER.
Wij herinneren er aan, dat heden
avond van 79 en morgen van 103 uur
nog plaatskaarten zijn te verkrijgen 6.75)
in de Romanuszaal achter de Hartebrug-
kerk voor de bedevaart, die as. Dinsdag
vertrekt en a,s. Donderdag terugkeert.
