Nieuwe zware slag voor de K.L.M.
DE „GAAI" IN ZWITSERLAND TE
PLETTER GEVLOGEN
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Alle dertien inzittenden vonden den dood
Piloot vond geen uitweg meer
tusschen de bergwanden.
26ste Jaargang
MAANDAG 22 JULI 1935
No. 8171/
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voornitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
V Wat gaat er gebeuren?
C en A? of A en A? zet de „Avondpost"
boven een artikel. C en A (Colijn en Aal-
berse) of A en A (Alfoarda en Aalberse).
Inderdaad: de moeilijkheid in de huidige
positie is voor de Katholieke Tweede-
Kamerfractie deze: als zij de samenwerking
met Colijn verbreekt, dan schiet er waar
schijnlijk (waarschijnlijk; zeker
heid hieromtrent is er nog niet gegeven!)
niets anders over, dan een samenwerking
met Albarda, dus vorming van een regee
ring door Katholieken en Sociaal-Demo
craten.
Maar: deze twee partijen tellen samen
slechts 50 man. De wenk in enkele liberale
bladen, dat men dan ook maar de uitge
sproken revolutionnaire partijen in de sa
menwerking moet opnemen, is natuurlijk
geen ernst.
Maar: kunnen deze twee partijen samen
een gemeenschappelijk program
vormen onder de huidige omstandigheden?
Een program van constructieve, op
bouwende politiek? Kunnen dezè twee par
tijen samen een regeering-vormen, beter
dan de huidige regeering?
De „Maasbode" van Zaterdagavond
schrijft:
Zou het einde worden, dat de katho
lieke fractie zich tegenover het Kabi
net plaatst in een combinatie b.v.
met de S.D-A.P. en de revolutionnairen
voor wie overneming van de regee-
rin gs verant woordel ij ikheid een onmo
gelijkheid is, dan zouden wij dit
het zy met volle overtuiging herhaald
in de bestaande omstandigheden zoo
scherp mogelijk in strijd achten met
's lands belang.
De „Maasbode" acht en er is alle reden
roor deze meening! overneming van de
regeerings-verantwoordelijkheid een o n-
inogelijkheid, indien daarvoor geen
andere partij en-combinatie is dan de boven
genoemde.
De Katholieke Tweede-Kamerfractie
kan zich dan alleen geroepen achten, om
het vertrouwen in het ministerie Colijn op
te zeggen, als zulk.... mogelijk is. En het
is alléén mogelijk, indien zij veronderstel
len mag, de reigeering-Colijn door een
andere, en een betere, te kunnen vervan
gen. Zóó is de nuchtere werkelijkheid. En,
ongetwijfeld, zal onze Tweede-Kamerfractie
wei-overwogen haar standpunt bepalend,
zich niet laten beïnvloeden door we zou
den haast zeggen: ophitsing, ter linker- of
ter rechterzijde.
KERKNIEUWS
BENOEMINGEN IN HET BISDOM
HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd:
tot Pastoor te Amsterdam (O. L. Vrouw
van Lourdes) den Weleerw. Heer W. H.
Kooy;
tot Pastoor te Wormer den Weleerw.
Heer P. Th. Verwer;
tot Pastoor te Zwaagdijk den Weleerw.
Heer F. A. M. Hermans;
tot Pastoor te Zwijndrecht den Weleerw.
Heer G. A. Jongejan, thans Kapelaan te
Amsterdam (O. L. Vr. Onb. Ontv.).
CRITIEK UIT „OSSERVATORE ROMA-
NE" OP FRICK IN DUITSCHE KERKEN
VOORGELEZEN.
BERLIJN, 22 Juli (A.N.P.) In op
dracht van de Kerkelijke overheid is gis
teren in de Katholieke kerken van de kan
sels een vertaling voorgelezen van een ar
tikel, dat dezer dagen in de Vaticaansche
„Osservatore Romano" is verschenen en
waarin punt voor punt critiek wordt ge
oefend op de rede, die Rijksminister, dr.
Frick onlangs te Munster heeft gehouden.
EEN ZWARTE WEEK.
Nauwelijks waren we bekomen van de
ramp, welke Zondag voor een week onze
nationale luchtvaart had getroffen door het
nccrsmakken van de „Kwikstaart" en wa
ren wij in afwachting van de „Rietvink",
welke uit Bushir zou terugkeeren met de
geredden van de verongelukte „Maraboe"
of een derde jobstijding binnen één week
vloog Zaterdag van mond tot mond: het
K. L. M.-vliegtuig de „Gaai" is op de lijn
AmsterdamMilaan op weg naar het va
derland in Zwitserland nabij San Giacomo
neergestort en volkomen verpletterd. Alle
dertien inzittenden zijn om het leven ge
komen.
De slachtoffers zijn: gezagvoerder J. S.
W. van der Feyst, de marconist R. Aafjes,
de mecanicien J. G. J. Vocke, de stewar
dess mej. A. E. Hermanides en voorts de
passagiers de heer en mevrouw G. Philips,
de heer A. Content en zijn 11-jarig zoon
tje, de heer Jos. van Langen, de heer S.
Hoogstra, de Engelschen L. M. Nesbit en
A. G. Watts en de Duitscher G. A. Flohr.
HET DROEVE VERHAAL.
Hoe het gebeurde.
Het Fokker-Douglas-toestel was Zaterdag
op den gewonen tijd, om 11.56 uur, uit Mi
laan vertrokken om via Frankfort naar
Amsterdam te vliegen. Op 100 K.M. ten
Noorden van Milaan in Graubunderland is
het ongeval geschied en wel omstreeks
halfeen.
Eenige minuten voor de ramp heeft de
marconist naar het radio-station te Milaan
geseind: „Ik vlieg blind en zoek mijn po
sitie". De machine bevond zich toen boven
San Bernardino. Om twaalf uur tien werd
opnieuw een radiografische mededeeling
van de „Gaai" ontvangen; dit was het laat
ste levensteeken, dat men van de beman
ning heeft gehoord; het was als het ware
een noodkreet, een laatste roep van man
nen, die zwoegden met de elementen. De
marconist seinde: „Wij tornen op tegen den
hevigen regen en den dichten mist".
Tengevolge van de laaghangende regen
wolken kon de piloot de overgang van den
bergpas niet meer vinden en deed ten
einde raad een wanhopige poging om een
noodlanding te maken. Deze mislukte en
met een slag kwam de machine in het
nauwe bergdal neer. Alle inzittenden moe
ten op slag dood geweest zijn, behalve
mej. Hermanides, die door toegeschoten
dorpelingen nog levend werd aangetroffen,
doch stierf, terwijl zij uit de wrakstukken
van de verongelukte K. L. M. machine van
daan werd gehaald.
De andere 12 inzittenden waren reeds
dood toen men hen uit de machine te voor
schijn haalde. Him lijken waren zwaar ver
minkt; sommigen hadden geen schoenen
meer aan de voeten; waarschijnlijk werden
deze door den geweldigen schok weg gere
ten.
Nabij het lichaam van den piloot Van der
Feyst vond men een armbandhorloge, dat
12.40 uur aanwees. Het klokje in de vlieg
machine zelf stond op 12.43 uur.
Met groote, men mag wel zeggen teedere
behoedzaamheid hebben de te hulp gescho
ten inwoners van San Giacomo, gehol
pen door hulpvaardigen uit San Bernardino
door padvinders en later ook door dokto
ren en verpleegsters, de stoffelijke resten
van de dertien slachtoffers overgebracht
naar een nabij gelegen boerderij, waar men
welwillend plaats beschikbaar stelde en de
lichamen met witte lakens bedekte. Later
in den avond zijn de lijken overgebracht
naar het dorpskerkje van San Giacomo,
waar zij zullen blijven in afwachting van
j nadere beschikkingen der familie.
DE OORZAAK VAN DE RAMP.
D eskundi gen-onderzoek.
Onmiddellijk na het bekend worden van
de ramp heeft de heer Moes, inspecteur der
K. L. M. zich naar de plaats van het onge
luk begeven om een onderzoek in te stel
len.
Bij dit onderzoek is gebleken, dat de
veronderstelling, welke aanvankelijk op
grond van ontvangen berichten geuit werd,
n.l. dat de „Gaai" tegen een bergwand ge
vlogen zou zijn, niet juist is.
Op grond van zijn bevindingen ter plaat
se en ook op grond van de verklaringen
van ooggetuigen en bewoners van de streek
meende de heer Moes, dat de gebeurtenis
sen in de laatste oogenblikken voor het
ongeluk, zich ongeveer als volgt hebben
toegedragen:
De „Gaai" is over de St-Bernardinopas ge
komen en kwam toen uit zuidelijke rich
ting in een dal. De piloot vloog over dit
dal en moest toen over een tweede berg
pas vliegen. Deze pas vond hij gesloten.
Er was zwaar weer; slagregens en onweer
maakten het onmogelijk door den tweeden
pas te komen.
Er zat toen voor den piloot niets anders
op, dan zijn machine te draaien en terug te
keeren. Dat gelukte hem en hij vloog het
dal weer terug n. d. St. Bemardinopas. In
dien tijd was echiter door het noodweer
dat in die streken Zaterdagmiddag heersch-
te, ook de St. Bernardpas dichtgetrokken,
zoodat hij ook daar niet meer door kon.
De „Gaai" was dus in het dal gevan
gen en het eenige wat den piloot over
bleef, was een landingsterrein te zoeken
waar hij zijn machine zoo goed mogelijk
aan den grond kon zetten.
Van der Feijst heeft zijn landingsklep-
pen uitgezet, wat er op wijst, dat hij zijn
snelheid trachtte te verminderen. Zijn wie
len heeft hij ingehouden om op de buik van
de machine te kunnen landen. Deze metho
de is natuurlijk niet zonder gevaar. Toch
wordt zij meer toegepast. Men vermindert
de snelheid zooveel mogelijk en laat het
toestel met ingetrokken wielen op den
grond glijden.
Deze feiten, welke duidelijk te constatee-
ren waren bij het wrak van de „Gaai" be
wijzen, dat van der Feijst omlaag wou en
hij heeft een klein plekje opgemerkt in
het dal, dat hem nog het meest geschikt
voor kwam om zijn noodlanding te beproe
ven. In het midden stond een huisje en
eenige boomen en daarlangs heeft de pi
loot getracht zijn machine neer te zetten.
Of dit gelukt zou zijn, kan niemand zeg
gen. Zeker is, dat op het laatste oogenblik
nog iets gebeurd is, waardoor aan de po
gingen van v. d. Feijst een noodlottig ein
de werd gemaakt.
Zekerheid daaromtrent is er niet, maar
naar alle waarschijnlijkheid heeft de vlieg
machine een kabel van een transportbaan
geraakt en is toen door de geringe snelheid
recht naar beneden gekomen en niet den
neus den grond in geboord.
Dit was het einde van de „Gaai".
Waarom vloog de piloot zoo
laag?
Wel heeft de heer Moes nog kunnen con-
stateeren, dat de piloot de beschikking heeft
gehad over zijn beide motoren en dit doet
de vraag rijzen: Waarom was v. d.
Feijst inditdalen waaromvloog
hij zoo laag?
Onze piloten vliegen altijd boven de ber
gen, zoodat men de hoogste toppen onder
zich ziet liggen. En zeker zal men dit doen
met slecht weer.
Het ptobleem voor den heer Plesman en
voor den vliegddenst der KJL..M. is dan ook:
Welke dwingende reden was er voor v. d.
MEJ. HERMANIDES UIT NOORDWUK.
stewardess van de „Gaai", die om het
leven is gekomen. (Voor andere photo's
verwijzen wij naar de fotopagina).
Feijst om van deze gewoonte af te wijken
en tusschen de bergen door te vliegen in
plaats van er over heen? Dat er een dwin
gende reden voor moet geweest zijn, staat
volgens den heer Plesman vast, aangezien
v. d. Feijst tegoed bekend was met de ge
varen, welke verbonden waren aan het
vliegen tusschen de bergen en door de
bergpassen.
Van Zwitsersche zijde heeft men, zoo
deelde de heer Plesman ons mede, critiek
uitgeoefend op v. d. Feijst, omdat hij zich
tusschen de bergen gewaagd heeft. Voordat
men echter hierover een oordeel velt, zal
men eerst moeten weten, wat den piloot
dwong om zoo laag te vliegen. En dit, zoo
voegde de heer Plesman er aan toe, zal mis
schien wel altijd een raadsel blijven.
DE VERONGELUKTEN.
De bemanning.
De piloot Johannes Simon Wil
helm van der Feijst is 17 October
1904 te Scheveningen geboren. Hij behoor
de tot de jongere piloten der K.L.M., doch
toonde zich een uitstekende kracht, van wie
hooge verwachtingen werden gekosterd.
Nadat hij drie klassen der Lagere School
in Nederland had doorloopeh, verhuisde hij
naar Tegal (Indië), alwaar hij, na twee
klassen doorloopen te hebben, overging
naar de H.B.S. te Bandoeng. Vervolgens
kwam hij in de opleiding aan de Indische
Rechtsschool, die hij gedurende één jaar
bezocht. Op 4 Mei 1927 deed hij zjjn intrede
bij de luchtvaartafdeeling te Soesterberg.
Na in den militairen dienst 817 vlieguren te
hebben geboekt, kwam hij op 1 Mei 1932 bjj
de K.L.M. Bij deze maatschappij maakte hij
3200 vlieguren, tien reizen naar Indië als
tweede bestuurder en verschillende reizen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Goerings aanval tegen het z.g. politieke
Katholicisme. De preekstoelen gisteren
extra gecontroleerd. (4de blad).
De Negus van Abessynië en Mussolini
geven interviews. (4de blad).
Nog steeds onlusten te Lahore. (4de
blad).
BINNENLAND.
Het K. L. M. vliegtuig de „Gaai" is Zater
dagmiddag in Zwitserland te pletter ge
vlogen. Alle dertien inzittenden gedood.
(lste blad).
.Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerkn., lste blad).
Congres R.-K. Bond voor Groote Gezin
nen. (lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Volendam wint van het Leidsche District.
Jaarvergadering van den I. V. C. B. te
Utrecht.
De Kaagweek (2de en lste blad).
De Atletiekwedstrijden om den Prins
Hendrikbeker.
De D. H. A. K.-kampioenschappen.
De Nationale Zwemkampioenschappen te
Bergen op Zoom.
De Belgen aan den kop in den Tour de
France.
Pijnenburg te Groningen gevallen.
op de Europeesche lijnen als gezagvoerder.
De heer Van der Feijst was gehuwd en had
twee kinderen.
V. d. Feijst had reeds ettelijke malen het
traject AmsterdamMilaan vice-versa ge
vlogen.
De marconist Rudolf Aafj es werd 19
April 1907 te Bussum geboren. Op 6 Fe
bruari 1928 kwam hij in dienst bij de Radio-
Holland. Als zoodanig maakte hij verschil
lende zeereizen. Op 22 October 1934 trad
hij in dienst bij de K.L.M., waar hij tot een
der bekwaamste marconisten van het corps
behoorde. Hij is gehuwd en had geen kin
deren.
De 26-jarige boord-mecanicien Johan
nes Gasparus Jacobus Vocke
was ongehuwd. Hij was sinds 13 Juni 1927
bij de KJ1..M. in dienst, waar hij een zeer
gewaardeerde kracht werd van het corps
technici. Zoo heeft hij meegeholpen bij het
monteeren der Douglasmachines te Cher
bourg, zoodat hij voor het vliegen met deze
Amerikaansche machines groote ervaring
opdeed. Hij werd dan ook op 1 Juni van dit
jaar aangesteld als boord- werktuigkundige
op de Douglas-machines
Zeer tragisch is het feit, dat bij deze
ramp een der nieuwe functionarissen, die
zoo juist haar intrede bij de K.L.M. had
gedaan, de stewardess, de 27-jarige mej.
Anna Elisabeth Hermanides uit
Noordwijk, om het leven moest ko
men. Zij had zich buitengewoon verheugd
op haar aanstelling en zich met groote toe
wijding aan haar nieuwe taak gegeven.
Mej. Hermanides was nog niet in vasten
dienst» Deze zou eerst 1 Augustus ingaan.
Zij was daarom ook nog niet in uniform
gekleed. Het was haar derde reis die zij
maakte om luchtvastheid op te doen.
De passagiers.
De heer G. J. Philips, die met zijn
vrouw tot de slachtoffers behoort, was pro
curatiehouder van een Tilburgsche fabriek
van parketvloeren en woonde in het villa
park te Vught. Hij had met zijn vrouw, die
van Engelsche afkomst is, een vacantiereis
gemaakt, en bevond zich thans op weg naar
huis. Het echtpaar was met een broer van
den heer Philips per auto van Venetië naar
Milaan gereden om vandaar den tocht per
vliegtuig voort te zetten. Zij gaven hieraan
de voorkeur, omdat de heer Philips kort
geleden een lichte operatie had ondergaan,
waarvan hij nog eenigen hinder ondervond;
het echtpaar oordeelde het dus beter de reis
naar Nederland niet per auto te maken.
De heer S. Hoogstra was directeur
van de N.V. tot Exploitatie der Havenin
richtingen te Dordrecht.
