BRIEVEN OVER ONS
GELOOF
VRIJDAG 12 JULI 1935
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD. - PAG. 6
DE ONFEILBAARHEID VAN DEN
PAUS 2.
Hoe men zich den Goddelijke® bij
stand, op welke de onfeilbaarheid
van den Paus berust, moet voor
stellen. Getuigenissen uit de
Overlevering. De Pausen zelf
hebben altijd de onfeilbaarheid van
Him leergezag voor zich opgeëischt
en dat leergezag als onfeilbaar uit
geoefend.
Gelukkig, Paul, dat de gesprekken, welke
je naar aanleiding van onzen vorigen brief
imet je Protestantschen vriend over de on
feilbaarheid van den Paus hebt gehouden,
tenminste dit succes hebben gehad, dat
zijn verkeerde vóóroordeelen tegen dat ge
loofspunt nu zijn weggenomen!
Wel was hij niet zóó weinig op de hoog
te, dat hij als vele niet-katholieken
meende, dat de Paus volgens ons niet kon
zondigen, maar toch dacht hij bijv. eerst,
dat de Paus elk oogeniblik „onfeilbare uit
spraken" deed. Nü weet hij, dat er van
Zijn onfeilbaarheid in werkelijkheid alléén
sprake is in de betrekkelijk zeldzame ge
vallen dat de Paus:
als Hoofd der Kerk
een beslissende uitspraak doet
over geloof en zeden
en alle Christenen verplicht die uitspraak
aan te nemen,
en je hebt hem ook uitgelegd, wat die
vier voorwaarden voor een z.g. uitspraak
„ex cathedra" precies beteekenen.
Maar vooral het wegnemen van. zijn
grootste misverstand gaf hem, schreef je
tme, een geheel anderen kijk op dit geloofs
punt. Hij dacht, dat de Paus door zijn plech
tige uitspraken de katholieken verplichten
wil tot het als onfeilbaar-waar aannemen
van nieuwe leerstukken! Je hebt hem
er toen op gewezen, dat de taak van het
Kerkelijk leergezag niet is, als die der
profeten en apostelen n.l. nieuwe God
delijke openbaringen te ontvangen en te
verkondigen, maar slechts: die openba
ringen, welke God vroeger door
de Aartsvaders en de Profeten en ten
slotte vooral door Christus en de Apostelen
gegeven heeft, zuiver te bewaren
to.t het einde der tijden en ze aan alle ge
slachten onvervalscht te verkondigen.
Door een uitspraak „ex cathedra" wordt
dus alléén verkondigd, dat een leerstuk on
feilbaar zeker behoort tof de Goddelijke
openbaring en dat het daarom door alle
leden der Kerk moet worden geloofd.
Nieuwe openbaringen over geloofs- of zede-
leer doet God niet meer; het tijdvak der
Openbaringen immers is bij den dood van
den laatsten Apostel afgesloten.
Dat was voor je vriend een geheel nieuw
gezichtspunt! Verder heeft hij tot nu toe
schreef je mij over deze zaak niet
veel meer gezegd: de argumenten uit de
H. Schrift bestreed hij niet, maar hij „gaf
zich óók nog niet gewonnen". Dat is
een goed teeken. Met Gods genade zal de
waarde dier Schriftuur be wij zen hem dui
delijk zijn geworden: hij moet nu eerst den
tijd hebben tot nadenken! ,3ij bestreed
ize niet": dat is al heel veel voor een vurig
debater als hij is! Eén ding vroeg hij wél
(en je schrijft, dat het je speet, dat je hem
niet behoorlijk kon antwoorden) n.l. hoe
men zich den God del ij ken bij.
s.tandwelkedePausalsop volger
van St. Petrus met betrekking
tot Zijnuitspraken „excathedra"
ontvangt, eigenlijk moet voor
stellen. Krijgt de Paus visioenen, of bij
zondere inspraken, doet God een wonder,
of hoe? Neen, Paul, niets van dat alles!
Je moet vooral niet denken en het
dus ook vooral niet zoo aan je Protestant
schen vriend vertellen! dat de Paus op
een goeden dag meent: „dit kon ik wel
eens „ex cathedra" gaan afkondigen: 't lijkt
(mij wel juist en God behoedt mij toch voor
dwaling". Zoo eenvoudig is het niet! Als het
den Paus om een of meer redenen wen-
schelijk lijkt een leerstuk tot bindend ge
loofspunt te verklaren, dan laat Hij dat
leerstuk nauwkeurig onderzoeken. Met de
uiterste vlijt en nauwgezetheid wordt het
eerst door de meest deskundige
Godgeleerden bestudeerd, er
wordt over beraadslaagd, kortom het
voorrecht der onfeilbaarheid
sluit voorafgaande mensche-
lijke studiearbeid volstrekt
niet uit, integendeel, éérst worden alle
(mogelijke menschelijke wetenschap en ver
nuft aangewend, om in de H Schrift en de
Overlevering te onderzoeken óf zulk een
•leerstuk volgens het nauwkeurigst mensche-
lijk oordeel wel tot de Goddelijke Open
baring kan behooren. En èls dan, na dezen
voorafgaanden moeizamen arbeid, de Paus
tot het besluit komt: ja, dit behoort tot de
Openbaring en er zijn thans redenen om
alle leden der Kerk te verplichten, dit te
gelooven, dan weet de Paus zeker en weten
ook wij zeker: de bijstand, beloofd door
den Godmensch aan Petrus en Zijn Opvol
gers, die Goddelijke bijstand, is een absolute
waarborg, dat 's Pausen 'beslissing onfeil
baar juist is en Zijn plechtige uitspraak on
feilbaar waar zal zijn.
Dan was er nog iets, dat je Protestant-
sche vriend beweerde en waarop je hem
niet dadelijk volledig van antwoord kon
dienen, (wat in dit geval niemand je kwa
lijk kan nemen!) Hij zeide: „die „Pause
lijke onfeilbaarheid" is iets
nieuws in jullie Kerk; pas in 1870
(heeft een algemeene Kerkvergadering, ge
naamd „het Vaticaansche Concilie" die on
feilbaarheid plechtig tot geloofsartikel ver
klaard!" Paul, het antwoord hierop heb ik
hierboven eigenlijk al gegeven. Toen het
onfeilbaar Kerkelijk leergezag Paus en
Bisschoppen in -vergadering bijeen die
plechtige uitspraak deed, verklaarde 't ook
slechts, dat de Pauselijke onfeilbaarheid
opgesloten was in de bronnen der Open
baring: de H. Schrift en de Overlevering.
Ook toen verkondigde het Kerkelijk leer
gezag dus géén nieuw geloofsartikel,
maar het stelde vast èn dat de bewijzen
voor de Pauselijke onfeilbaarheid te vin
den zijn in de H. Schrift èn dat zij ten alle
tijde in de Kerk is erkend, m.a.w. dat óók
de Overlevering haar bewijst! En ik ver
zeker je, dat aan die plechtige verklaring
een geweldige studie-arbeid en zeer uit
voerige beraadslagingen zijn voorafgegaan!
De bewijzen uit de H. Schrift hebben wij
in onzen vorigen brief bekeken. Ik wil je nu
nog een paar argumenten geven uit de
Overlevering. Nu moet je goed be
grijpen, dat de kennis van dit geloofs
punt in de Kerk feitelijk pas volledig
is geworden door het Vaticaansche Con
cilie in 1870. Van 't begin af lag dit geloofs
punt natuurlijk in de openbaring opgeslo
ten maar eerst in den loop der eeuwen,
naarmate het bestreden werd en verdedigd
en toegepast op afzonderlijke gevallen, werd
de leer hieromtrent steeds duidelijker om
lijnd, tot in 1870 het Leergezag het oogen-
•blik gekomen achtte plechtig te verklaren,
dat de onfeilbaarheid van den Paus een ge
loofspunt is en wat dat geloofspunt inhoudt.
Zoo komt het, dat wij in de Overleve
ring niet met uitdrukkelijke woor
den kunnen vinden: de Paus is onfeilbaar,
maar wèl de zaak, waar het om gaat, n.l.
dat het geloof, 't welk de Kerk van
Rome leert, de alles beslissende
norm, de regel is, waarnaar alle katho
lieken zich hebben te richten, dat, m.a.w.
de geloofsleer van Rome de eenige, onfeil
baar ware is.
Een paar getuigenissen uit de eerste
eeuwen dus. De Bisschop-martelaar van
Lyon, de H. I r e n a e u s, die- onderricht
was door Polycarpus, een leerling van den
Apostel Joannes, schreef reeds omstreeks
't jaar 170: „Met deze kerk van Rome moet
ter wille van haar bij zonderen voorrang,
geheel de Kerk overeenstemmen, in haar
bleef alt ij dde'overleveringder
Apostelen bewaard" (adv. Haer.
III 3, 2).
De H. C y p r i a n u s, bisschop-marte
laar van Carthago (geb. omstreeks 200)
schrijft in zijn brief „over de eenheid der
Kerk", dat de Paus het fundament, de
wortel, de bron dier eenheid is en hij con
cludeert: „Wie de Kerk weerstaat, wie den
stoel van Petrus, waarop Zij gegrondvest
is, verlaat, hoe kan hij meenen, nog tot de
ware Kerk te behooren" en verder dat „tot
de Kerk van Rome de trouweloosheid
(ketterij) geen toegang heeft". (Epist. 49).
En in de 4e eeuw verklaarde de H. Am-
brosius over den Paus: „Hij is Petrus, tot
wien Christus gezegd heeft: gij zijt de
Steenrots! Waar dus Petrus is, daar is de
Kerk; waar de Kerk is, daar is geen dood
(der ziel door dwaling) maar eeuwig le
ven" (In Ps. 4:30) en de H. Hieronymus
getuigde dat, alléén bij den Stoel van Pe
trus het erfdeel der Vaderen (het aposto
lisch geloof) onbedorven wordt bewaard
(Ep. 15 ad Dam!).
Ook voor den grooten, geleerden kerk
vader Augustinus (geb. 354) was het woord
van den Paus de allesbeslissende norm.
Toen de Paus een in dien tijd heerschende
dwaling van Pelagius veroordeeld had
schreef hij: „De antwoorden uit Rome zijn
gekomen; nu is de zaak beëindigd!"
Van de vroegste tijden af hebben de
Pausen van Rome het onfeilbaar leergezag
voor zich opgeëischt en uitgeoefend en de
geloovigen hebben zich er aan onderwor
pen. De Pausen waren het, die nieuwe ket
terijen verwierpen, beslissingen gaven in
strijdvragen over geloofs- en zedeleer. Hun
sanctie verleenden zij aan de besluiten der
kerkvergaderingen, door Hen bijeengeroe
pen en dooi; Hen in Persoon of door Hun
gemachtigden gepraesideerd, anders wer-
de die vergaderingen niet als wettig er
kend.
In het bestek van dezen brief, Paul, kan
ik natuurlijk dit alles niet door voorbeel
den uit de kerkelijke geschiedenis staven.
Maar - uit bovenstaande getuigenissen zal
het je vriend reeds duidelijk blijken dat
de verklaring van het Vaticaansche Con
cilie niet „iets nieuws" was. Vanaf het
oogenblik dat Christus Petrus noemde de
Steenrots, waarop Hij zijn Kerk zou bou
wen, is de Pauselijke onfeilbaarheid neer
gelegd in de H. Schrift en is zij bevestigd
door de practijk der Kerk!
Correspondentie-adres: Mr. A. DIEPEN-
BROCK, Seminarie Hageveld, Heemstede.
SAMENWERKING
langs den weg, daar gaat
het oml Niet aHeen om
de etgen auto of fiets
denken, maar ook reke
ning houden met ande
ren. Dan xal het ver
keer vlotter worden. Dan
wordt de verkeersveilig- jk
he:d grooter. Helpt allen
rr.ee: meer samenwerking
LANGS DEN WEG
BUITENLAND
BELGIE.
EEN KINDERRIJKE REGEERING.
Minister De Schrijver houdt het record.
Terwijl in Frankrijk de meeste minis
ters gewoonlijk kinderloos zijn of slechts
een of ten hoogste twee kinderen hebben,
spant het huidige Belgische kabinet onge
twijfeld de kroon wat betreft den kinder
rijkdom van zijn leden. Een maand gele
den werd het gezin van den 42-jarigen mi
nister-president, mr. van Zeeiande met
een vierde kindje verrijkt. Deze week was
het de beurt aan den nog jongeren minis
ter van landbouw, mr. De Schrijver, om
zijn collega's de geboorte van een zoon
aan te kondigen. Mevrouw De Schrijver
beviel in de ministerieele ambtswoning
wat sedert menschenheugenis niet meer
was gebeurd. De heer en mevr. De Schrij
ver hebben thans vijf zoontjes en vier
dochtertjes.
Minister Rubbens, van het departement
van koloniën, heeft acht kinderen; de mi
nister van binnenlandsche zaken du Bas de
Warnaffe heeft er zeven; de minister van
oeconomische zaken Van Lsacker vier;
burggraaf Foulette drie en de heeren Bo-
vesse (openbaar onderwijs) en Spaak
(transportwegen en P.T.T.) ieder eveneens
drie. Alles bij elkaar tellen de leden van
het kabinet Van Zeeland 37' kinderen wat
ongetwijfeld in de Europeesche politiek
een recordcijfer is.
DUITSCHLAND.
UNIFORMVERBOD VOOR KATHOLIEKE
JEUGD VEREENIGINGEN.
De senator voor binnenlandsche economi
sche aangelegenheden Laue te Bremen
heeft een uniformverbod afgekondigd voor
de katholieke jeugdvereenigingen waarin
o.a. verklaard wordt dat de Hitier-Jugend
de draagster is van de opvoeding van de
DUitsche jeugd en het daarom alleen aan
haar is een uniform te dragen.
DE VERKIEZING VOOR EEN
VERTROUWENSRAAD IN EEN
FABRIEK.
Bij de firma 'Feldmann te Hof in Bre
men, moest het gezamenlijke personeel zes
vertrouwensraadsleden kozen. Van de op de
officieele lijst staande candidaten verkre
gen de:
le candidaat 6 ja-, 35 neen-stemmen
2e candidaat 18 ja-, 23 neen-stemmen
3e candidaat 13 ja-, 28 neen-stemmen
4e candidaat 12 ja-, 29 neen-stemmen
5e candidaat 11 ja-, 30 neen-stemmen
6e candidaat 10 ja-, 31 neen-stemnjen
Hierna werd op den avond van den ver
kiezingsdag een verplichte personeelsver
gadering uitgeschreven. Na het sluitings
uur moesten alle leden van het personeel
ter vergadering komen. Hier sprak de lei
der van het Duitsche Arbeidsfront te Hof,
Witzgall, o.m. de volgende woorden:
„Het resultaat van de stemming is jullie
bekend. De vertrouwensraad werd door
jullie geweigerd. Waarom hebben jullie dat
gedaan?"
Natuurlijk gaf niemand antwoord, want
mijnheer Witzgall had even goed kunnen
vragen: Wie wil naar het Concentratie
kamp van Dachau?
Na eenig zwijgen ging Witzgall verder:
„Ik kan zulk een resultaat onmogelijk
naar Berlijn doorgeven. Ik benoem bij
deze Klaus Ritter als commissaris van den
vertrouwensraad. Ik zal te Berlijn melden,
dat deze vertrouwensraad met algemeene
stemmen is aangenomen."
KLOOSTERGOEDEREN IN BESLAG
GENOMEN.
Deviezenkwestie in het Derde Rijk.
Het Amtsgericht te Keulen heeft be
slag gelegd op alle roerende en onroeren
de goederen, zoomede op het bij de post
giro te Keulen tegoed zijnde bedrag en
de daarop nog binnenkomende gelden van
de Congregatie van de „Armen Brüder
vom H. Franziskus", gevestigd te Aachen.
Het beslag zal worden opgeheven Indien
een bedrag van Mk. 75.000 wordt gestort.
Rechtskundige bijstand is aangezocht.
Getracht zal worden het beslag opgehe
ven te krijgen.
Het geldt hier een oude deviezenkwes
tie. Indien de beslaglegging niet spoedig
wordt opgeheven, zal naar wij vernemen,
de Congregatie in faillissement moeten
gaan. Zij heeft hier te lande twee obliga-
tieleeningen te haren laste loopen.
FRANKRIJK.
LANDBOUWCONTINGENTEN WORDEN
GEHANDHAAFD.
Verklaring van Laval.
Een gistermiddag gepubliceerd commu
niqué van het ministerie van Landbouw
deelt mede, dat de Fransche invoercontin
genten voor landbouwproducten zullen
worden gehandhaafd. Eventueele wijzigin
gen zouden dus slechts betrekking hebben
op bepaalde continenten voor industrieele
producten.
Het communiqué waarin deze belangrij
ke verklaringen waren vervat, werd ge
publiceerd nadat Laval gistermiddag een
onderhoud had gehad met het bestuur der
vereeniging van voorzitters der Kamers
van Landbouw en wijst er op, dat de re
geering ijvert voor de bescherming van den
landbouw. In het belang van het nationale
economische leven is het noodig, aldus
verklaart het communiqué, dat de politiek
van deflatie wordt vervangen door een po
litiek van revalorisatie.
ZWEDEN.
LEVENDIGHEID IN HET BOUWBEDRIJF.
Tekort aan metselaars.
Er heerscht in het Zweedsche bouwbe
drijf thans zulk een groote bedrijvigheid,
dat er een tekort is ontstaan aan metse
laars. Te Gothenburg wil men in dit tekort
voorzien door 30 metselaars uit Noorwegen
te laten komen. Er zijn hiervoor reeds stap
pen gedaan met goedkeuring van de betrok
ken vefeenigingen van patroons en arbei
ders.
ITALIË.
FASCISTISCHE ZATERDAG EN
ZONDAGSVIERING.
Volgens de bepalingen van de nieuwe ar
beidswet, die verleden week in werking is
getreden hebben de Italiaansche ambtena
ren en aiibeiders j.l. Zaterdag voor de eerste
maal een „Sabato Fascista" een Fascistische
Zaterdag gevierd.
„In het belang van de kultuxeele, politieke
en militaire ontwikkeling van het volk"
wordt op alle kantoren, fabrieken en werk
plaatsen na 12 uur vrij'gegeven. Ongeveer
400.000 arbeiders, zoo schrijven de Italiaan
sche bladen, hebben met lofwaardigen ijver
deelgenomen aan de manifestaties op het
Forum Mussolini, Deze trouw aan de Fas
cistische organisatie, deze discipline vormen
een onderpand voor het' geluk van het Va
derland.
De „Osservatore" is minder in de wolken
over het nieuwe regeeringsbesluit.
„Het schouwspel van deze fascistische dis
cipline" schrijft het blad, „vormt een droe
vig contrast met de tuchteloosheid, waar
mee de geboden van God en de H. Kerk
worden overtreden in het bijzonder door
Rijks- en Gemeente-instellingen, waar den
geheelen Zondag wordt gewerkt van den
morgen tot den avond. Wij hopen, dat de
autoriteiten en leiders van deze instellingen
zullen wijzen op hunne verplichting inzake
de Zondagsviering, vooral nu de vrijheid
van de Sabato Fascista door sommigen
wordt aangegrepen als een motief om de
Zondagsrust af te schaffen.
HET CONFLICT MET ABESSYNIë.
Een Fransch-Engelsch accoord?
De Parijsche correspondent van de „Tri
bune" meent te weten dat een overeen
stemming tusschen het Engelsche Foreign
Office en de Fransche Quai d'Orsay tot
stand is gekomen over de verdere behan
deling van het Abessynisch conflict.
Volgens het door de „Tribuna" gepubli
ceerde plan zou getracht worden:
lo. den Volkenbond zooveel als maar
eenigszins mogelijk is een openlijke uit
spraak over het geschil te besparen;
2o. een militair optreden in Abessinië te
voorkomen door de Italiaansche regeering
een verstandige genoegdoening te geven.
3o. Een vertrouwelijke en hartelijke sa
menwerking tusschen Londen, Prijs en
Rome weder in te stellen om het vraag
stuk tot organiseering van den vrede tot
oplossing te brengen, daar een verdere op
schorting daarvan te gevaarlijk zou wor
den.
WEER EEN TOEPRAAK VAN MUSSOLINI
In een rede tot 120 generaals en lagere
officieren, die op het punt staan naar Afrika
te vertrekken, zeidè Mussolini, dat Italië
besloten is, het Italiaansch-Abessynisch con
flict te regelen volgens het Italiaansch na
tionaal prestige en het Italiaansch natio
naal belang.
„Italië kan niet overgeleverd blijven aan
de genade van een ongeregelden staat als
Abessynië en aan diens woeste uitdagin
gen".
AFRIKA.
AMERIKAAN SC HE MISSIONARISSEN
VERLATEN HET LAND.
Het honderdtal Amerikaansche missio
narissen, dat eerst weigerde het land te ver
laten, heeft thans volgens mededeeling van
de Amerikaansche legatie den goeden raad
der legatie gevolgd en maakt z>ich gereed
heen te gaan.
ZUID-AFRIKA.
EMIGRATIE UIT NEDERLAND.
De stroom houdt nog aan.
Men schrijft uit Kaapstad aan de „N. R.
Crt.":
De stroom van emigranten uit Nederland
houdt nog aan; meest allen vakmenschen,
jonge mannen, geschoold in de harde le
venservaring van het laatste jaar (en lan
ger) in het oude vaderland, een tijd van
wanhopig zoeken, sukkelen en „kromlig
gen". Dit heeft hun taaiheid gegeven, die
hier te pas zal komen. Lastig voor hen is
hun gebrek aan kennis van het Engelsch,
dat hier nog altijd overheerschend is, be
halve dan in den openbaren dienst.
JAPAN.
GROOTE CREDIETEN VOOR DE
VLOOT GEVRAAGD.
Volgens berichten in de bladen heeft de
marine-leiding voor de nieuwe begrooting
het ongewoon hooge bedrag van 710 mil-
lioen yen (vorige begrooting 530 millioen
yen) gevraagd. Voor een zoodanige verhoo
ging van uitgaven voor de Japansche oor
logsmarine bestaat geen precedent.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN.
TREINBOTSING BIJ KASSEL.
Twintig passagiers licht gewond.
Op de spoorlijn tusschen Melsungen en
Beisefoerth zijn gistermorgen een goede
rentrein en een sneltrein met elkaar in
botsing gekomen. Volgens een officieel
rapport is de goederentrein door het sig
naal gereden. Ongeveer twintig passagiers
uit den sneltrein zijn licht gewond. Zij zijn
ter plaatse verbonden en voor een deel
naar het ziekenhuis te Melsungen overge
bracht. Van den goederentrein zijn enkele
wafiens ontspoord en beschadigd.
AARDBEVING IN JAPAN.
Vele dooden en gewonden.
Volgens de tot nu toe ontvangen berich
ten zijn bij de aardbeving van Sjizoeoka
24 menschen om het leven gekomen en
58 gewond. Er zijn omstreeks 50 huizen
ingestort. In het plaatsje Sjimizoe is een
persoon omgekomen en zijn er 55 gewond.
Het spoorwegverkeer met Osaka is ver
broken en in de telegrafische en telefoni
sche verbindingen treden storingen op.
AARDSCHOK IN ITALIë.
Te Crostone is gisterochtend vroeg, naar
uit Catanzaro gemeld wordt, een paniek
onder de bevolking ontstaan, tengevolge
van een korte, doch krachtige aardbeving.
Schade werd evenwel niet aangericht.
GROOTE BRAND OP EEN LANDGOED.
Reuter meldt uit Stralsund (Duitsch-
land): In den afgeloopen nacht is brand
uitgebroken in den veestal van het land
goed Middelhagen nabij Brandshagen, in
het district Grimmen. 26 paarden, 2 stie
ren, 68 varkens, 17 kalveren en een zeug
met biggen, alsmede 100 voer hooi werden
een prooi der vlammen.
WAANZINNIGE VERMOORDT
ZIJN GEZIN.
Vrouw en vier kinderen met een bijl
het hoofd afgehakt.
Een ontzettend drama heeft zich afge
speeld te Lichtervelde, een dorpje in West-
Vlaanderen.
De 57-jarige gemeente-secretaris B.
meldde zich Donderdagmorgen bij de po
litie met de mededeeling, dat er bij hem
thuis iets vreeselijks was gebeurd.
In zijn huis ontdekte de politie de vree-
selijk verminkte lijken van zijn vrouw en
vier kinderen, twee jongens en twee meis
jes van zes tot dertien jaar. Bij nader on
derzoek bleek, dat de gemeente-secretaris
in een vlaag van waanzin zijn geheele ge
zin vermoord had. Hij had deze daad vol
bracht met een kleine bijl, waarmee hij
vrouw en kinderen het hoofd had afge
hakt. Na zijn daad had hij de handen van
de kinderen over hun borst gekruist.
De man kon zich niets meer herinneren.
Enkele uren voor de daad had hij nog een
vergadering bijgewoond, waarop hij nog
normaal was geweest. De man vertelde
dien nacht zeer slecht geslapen te hebben.
DE FOLTERKAMER VAN IWAN
DEN VERSCHRIKKELIJKE.
Te Moskou opgegraven.
De geheimzinnige onderaardsche martel
kamer van Iwan den verschrikkelijke,
waarnaar men vier eeuwen lang tever
geefs gezocht heeft, is eindelijk door ar
beiders van de Moskousche ondergrond-
sche ontdekt. Deze plaats der verschrik
kingen in vroeger eeuwen is niet ver van
de kelders van de centrale kantoren van
de Komintern gelegen.
In deze martelkamer liet eertijds de
stichter van het Russische tsarenrijk de
politieke gevangenen door de politie on
dervragen. Ook hadden hier de executies
plaats en liet men bij wijze van vermake
lijkheid de politieke gevangenen met beren
vechten.
Wel is waar werden er aanvankelijk
^een voorwerpen gevonden, welke erop
wezen, dat de gevonden ruimte Iwan's
„kamer der verschrikkingen" was, maar
thans hebben geologen uit Moskou vast
gesteld, dat men hier inderdaad met die
folterkamer te doen heeft. Men heeft er
namelijk wit zand gevonden, dat Iwan de
Verschrikkelijke eertijds van grooten af
stand had laten aanvoeren om den grond
van zijn folterkamer daarmede te laten
bedekken.
Ook heeft men thans de onderaardsche
gang ontdekt, die Iwan in 1565 van het
Kremlin naar de folterkamer heeft laten
aanleggen. De ontdekking van dit oord
der verschrikkingen, waarin zelfs de fol-
terwerktuigen niet meer aanwezig waren,
schijnt voorts eens en voor al een einde te
hebben gemaakt aan het in omloop zijnde
sprookje, dat in deze onderaardsche ge
welven een groote schat verborgen zou
liggen, waarnaar men eeuwen heeft ge
zocht.
MERKWAARDIG RECORD.
Maar zulke typen zijn er meer!
Een merkwaardig record is behaald
door Svetozar Praljitsj, een oude man uit
het dorp Jezevitza in Joego-Slavië. In de
afgeloopen 67 jaren heeft hij 147 aanklach
ten ingediend tegen plaatselijke autori
teiten, en heeft hij 48 commissarissen van
politie doen overplaatsen, en legde daar
voor een afstand van 32.000 mijl af. In
1868 diende Svetozar zijn eerste aanklacht
in. Sindsdien is hij minstens twee maal per
jaar naar de stad Tsjatsjak gegaan met zijn
grieven zomer en winter, oorlog of vrede
en steeds met succes. „Als ik vijftig com
missarissen van politie heb doen verwijde
ren", zoo zeide hij tot een interviewer,
„kan ik rustig sterven".
