DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE LUSTRUMFEESTEN
26ste Jaargang
VRIJDAG 28 JUNI 1935
No. 8152
Sa £cki&eli£(Boii/&mt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
De groote les
Wanneer de aandacht van Leiden's Ka
tholieken voor onderstaande beschouwin
gen wordt gevraagd, dan geschiedt dat
niet uit politieke vrijbuiterij, nog minder
omdat ik in de ongunstige beteekenis, die
men aan dat woord pleegt te hechten, ver
politiekt zou zijn, maar wel, omdat ik als
priester en als geestelijk adviseur van den
R.K. Propagandaclub „Dr. Schaepman" den
thans gestreden strijd van nabij heb ge
volgd en meen, over zijn beteekenis te
kunnen oordeelen. De uitslag der gemeente
raadsverkiezingen, zoowel in onze stad als
in het geheele vaderland, is ditmaal van
zeer buitengewone beteekenis. Ik acht het
in mijn zoo juist genoemde dubbele func
tie mijn plicht zoowel als mijn recht, onzen
katholieken stadgenooten deze buitengewone
beteekenis scherp voor oogen te stellen, en
tevens te wijzen op de groote les, die wij
daaruit kunnen en moeten trekken. Men
beschouwe dit niet als mosterd na den
maaltijd: de verkiezing zelf is voorby, in
derdaad: maar de gevolgen van die ver
kiezing liggen nog in de toekomst.
Hoe is de uitslag zelf? Eenerzijds voor de
R.K. Staatspartij niet onbevredigend, ten
minste niet wat Leiden betreft. Immers:
wij hebben de inzinking van ons percen
tage op het totale stemmental, die wij bij
de onlangs gehouden Statenverkiezingen
moesten constateeren, bij deze verkiezing
gedeeltelijk weer opgehaald. Eenzelfde
verschijnsel doet zich ook in andere belang
rijke gemeenten voor, ook in die, waar wij
een zetel verloren.
Maar anderzijds is de uitslag zeer onbe
vredigend, omdat wij met een klein tekort
den kostbaren achtsten zetel hebben verlo
ren, en dat, terwijl de socialisten op veer
tien zetels zijn geklommen, en de rechtsche
meerderheid in onzen Raad ten val is ge
komen. Evenwel is dit alles voor mij niet
het belangrijkste van deze verkiezing: het
belangrijkste is voor mij wel, dat deze
tegenspoed voor een deel onze eigen schuld
is: en juist daarin ligt naar mijn meening
de buitengewone beteekenis en de groote
les van deze verkiezing. Het is met ons
Katholieken niet gehel richtig! Op de
eerste plaats niet met de nog altijd trou
we Staatspartij ers; Wat wij er nog van
wisten te maken, is vrijwel uitsluitend te
danken aan het werken als een paard
van bestuur en de trouwe ledenkern der
propagndisten. Wat wij niet bereikten, is
ten deele de schuld van de onmiskenbare
jansaliegeest van een groot deel van onze
menschen. Wij klapten bijkans in de han
den, wanneer op onze buurtvergaderingen
meer als vijftig menschen present waren,
wij vonden het goed bezet, toen er 1.1.
Dinsdagavond een misschien vijfhonderd
tal menschen op de Burcht kwamen opda
gen: dat is nog geen tiende deel van hen,
die ook nu nog op de Staatspartij hebben
gestemd: dat is een pover getal tegenover
de meer dan tweeduizend socialisten, die
daar op den vorigen avond aanwezig wa
ren. Waar bleef de belangstelling van de
over groote meerderheid, waar bleef hun fi-
nancieele steun? Sommige raadsleden heb
ben mij door hun permanente afwezigheid
op al deze bijeenkomsten doen" denken aan
het beeld van den grooten meneer-werk-
gever, dien zijn hard voor hem werkend
personeel, dat zijn in dit geval allereerst
bestuur en leden van de Propagandaclub,
nimmer te zien krijgt!
Onze arbeiders verdienen nog grooten
lof, want zij leveden het overgroote deel
van de harde werkers in verkiezingstijd!
De groote les voor alle Staatspartij ers is
deze: er moet voortaan nog veel harder
worden gewerkt, niet door hen, die reeds
werkten, maar door hen, die niets deden.
Er is voor de volgende verkiezingen, die
voor de Kamer, meer geld noodig voor een
behoorlijke propaganda: men zal mij op
merken, dat dat er niet meer is onder onze
menschen; ik vrees, dat het beginnende
seizoen en de komende lustrumfeesten dat
nog wel eens anders zouden kunnen be
wijzen! Men moet de plaatselijke afdeeling
der partij veel meer steunen, waarin trou
wens veel harder moet worden gewerkt,
men moet vooral de Propagandaclubs veel
meer steunen, en veel meer met het ver-
eenigingsleven daarvan meedoen. Hier gaat
het weer vooral om de intellectueelen en
de middenstanders: behoudens de loffelijke
uitzonderingen ziet men ze nimmer!
De groote les voor de katholieke N.S.B.-
ers: wanneer zoowel hier als elders het be
ruchte Haagsche advies, om te stemmen op
de dissidenten en tegen de groote R.K.
partij, is opgevolgd, zulks om de leiding van
de N.S.B. te volgen, dan heeft de onver
gelijkelijke wijsheid van die leiding mede
gewerkt tot het succes van de socialisten,
tegenover wie de N.S.B. zich stelt.
De groote les voor de K.D.P.'ers: de K.D.
P. heeft grootendeels de schuld van het
verlies aan katholieke zetels te dragen.
Daar heeft men de katholieke stemmen
met duizenden en nog eens duizenden een
voudig verknoeid: ziet Den Haag, Rotter
dam, Amsterdam, Leiden zelf. In kleine
plaatsen, waar men onmogelijk een zetel
zou kunnen behalen, kwam men toch uit,
met het uitsluitende doel, de Staatspartij
te verzwakken. Dit alles dient dan om te
bewijzen, dat men R.K. is, en dat men
rasecht democraat is. De K.D.P. is, ondanks
een heel enkel plaatselijk succesje, vol
strekt kansloos. Ik noem het een zegen, dat
die partij reeds thans verloopt: laten de
overigen, zij het ter elfder ure, nog terug-
keeren in de eenheid. Evenwel weet men
thans opnieuw, wat men te denken heeft
van de katholiciteit van een deel der K.
D.P.'ers: minstens van hun katholiek in
zicht; ik herinner mij neg zeer wel, dat
een „vooraanstaand" K.D.P.'er op een
vergadering durfde beweren, dat dé gees
telijken niets aan de sociale zaak hadden
gedaan, en dat Quadragesimo Anno maar
geschrijf in de ruimte was. De waarheid
zal ons bevrijden, zegt Sint Paulus!
Dit is een ongewoon artikel: wordt het
niet gewettigd door de ongewone dingen,
die wij beleven? Past dit artikel niet voor
een geestelijke? Hij zou alzoo niet mogen
waarschuwen tegen gevaarlijk gedoe, waar
van het eenige gevolg is het wassen van
den rooden invloed. Dit is geen „meedoen
aan het vies gedoe van de Staatspartij": ik
schrijf dit als geestelijk adviseur van de
R.K. Propagandaclub, die zich statutair (dat
wil zeggen krachtens bisschoppelijk goed
gekeurde statuten) ook op politiek terrein
begeeft in dienst van de Staatspartij.
Dit is de meening van iemand, die ge
noeg de zaken heeft meegemaakt, om zich
tot oordeelen bevoegd te achten: die aan
de Leidenaars, zelf geen Leidenaar, deze
dingen zegt, omdat hij him een goed hart
moet toedragen, en omdat de vitale katho
lieke belangen, die thans met een linksche
meerderheid groot gevaar loopen, hem dier
baar moeten zijn: niet uit verafgoding van
een „partij", maar omdat hij diep overtuigd
is, dat wij er anders onder gaan.
Men moet het ijzer smeden, als het heet
is. Daarom nu deze beschouwingen, om
het te onthouden voor denu tijd, waarop 't
werk weer moet worden aangevat.
Dan kan uit het kwaad van thans het
goede nog geboren worden: daar troosten
de ijverige leden van „Dr. Schaepman" en
hun adviseur zich thans mee.
Christus had medelijden met de scharen.
Dat heeft ieder weldenkend katholiek,
wanneer hij die scharen door onze nalatig
heid ten prooi zou zien vallen aan het
socialisme: waar dat de baas is, leeft het
volk materieel niet op, en gaat geestelijk
en zedelijk ten gronde.
B. J. M. DORBECK,
Priester.
Kleurenspel door heel de stad.
STADS VERSIERING EN ARCHIEFTENTOONSTELLING
HET PROGRAMMA VOOR MORGEN.
Morgenochtend te 12 uur heeft de ope
ning plaats van het Lunapark op het
Schuttersveld.
Te 1 uur verzamelen de leden van het
L.S.C. zich met hunne vaandels voor de
Academie, waarna men in optocht naar het
station zal gaan tot het inhalen van de
Reünisten en van de Senaten der erkende
Studenten Corpora door de leden van het
L.S.C.
Na .de ontvangst aan het station wordt
een optocht door de stad gehouden en heeft
in de Stadsgehoorzaal de officieele begroe
ting plaats.
Verschillende recepties zullen dan wor
den gehouden in de Sociëteit Minerva,
waarna te 7 uur in de Stadszaal de Reü
nisten-maaltijd plaats heeft.
COLLECTE CRISIS-COMITé.
A.s. Maandag zal tijdens de optocht ge
collecteerd worden voor het Leidsch Cri
sis-Comité. De Mondaccordeon-vereeniging
„Excelsior" zal op de route van den op
tocht muziek maken en de leden van de
Oranje Garde zullen collecteeren. Ook de
toeschouwers van de eerste huizen-verdie
pingen kunnen hun gave offeren, want er
wordt gecollecteerd met zakjes aan lange
stokken.
De Lustrumweek is begonnen, al heeft de
eigenlijke officieele opening nog niet plaats
gehad.
Dagenlange voorbereidingen zijn noodig
geweest om de stad te versieren en nog is
men niet geheel gereed.
In het Oegstgeesterkaneel zijn gisteren
de lust rum-r o ei w edstrij den van Njord be
gonnen, waarvan men in de sportruferiek
een relaas vindt.
Hedenmorgen heeft de Commissie tot be
oordeeling der straatversiering een rondrit
door de stad gemaakt tot beoordeeling der
aangebrachte versiering, welke tocht mor
gen voor enkele straten zal worden voort
gezet.
Hedenmiddag werden de roeiwedstrijden
'van Njord voortgezet en had de opening
plaats de Archieftentoonstelling, waarvan
men hieronder bijzonderheden vindt.
Hedenavond te half negen heeft in de
Pieterskerk de Academische Herdenkings
rede plaats, welke wordt gehouden door den
rector magnificus, prof. dx. W. van der
Woude. Op dezen avond verleen en „Sem-
pre Crescendo" en het Leidsch Studenten
Zangkoor hun medewerking.
De stad in feesttooi
Er is een ongeloofelij k aantal rollen
kleurige katoen in stukjes geknipt om de
lustrum-vierende stad op z'n allermooist
uit te dossen. De geheele sleutelveste ge
lijkt één groot gepavoiseerd en opgetuigd
fregat. In de voornaamste straten is het
voor een normaal mensch om schichtig te
worden van al die kleuren die boven zijn
hoofd fladderen en langs de huizen op en
af golven.
Wanneer de zon over de gepavoiseerde
straten glijdt en de windt de duizenden
vlaggen, vlagjes en zeer kleine vlaggetjes
laat dansen en springen, geeft dat werke
lijk een zeer feestelijk-rumoerige aanblik
een zeer geëigende entourage van de woe
lige drukte, die met de lustrum-feesten
wordt verwacht.
Nog lang niet alle straten, die aan de
versiering deelnemen, zijn daarmedé nu
reeds klaar gekomen en in sommige stra
ten was gisteren toen wij een korte in
spectietocht ondernamen van een fees
telijke tooi nog niets te bespeurend
In de Breestraat vormt de soos het
middelpunt van de belangstelling. Met
welwillende medewerking van een hoeveel
heid geschilderde baksteenen is aan dit
vermakelijk oord het strenge uiterlijk van
het kasteel Maupertuus gegeven. In na
volging van het middeleeuwsche epos
„Van den Vos Reynaerde" trachten de be
woners van dit kasteel Bruun de beer om
den tuin te leiden, maar de hedendaagsche
beren zijn van een ander soort dan op de
honing verzotte Bruun. Met een likje zoe
tigheid raakt men geen beer meer kwijt.
De voorpoort van het kasteel Maupertuus
welft zich nabij de Mooijapikstraat over I
het trottoir. Ook aan de stadhuisruïne heeft
men grooter glorie bijgezet door een paar
middeleeuwsche torentjes aan weerszijden
van de schutting „neer te zetten".
De Breestraat, de High-street van ons
Hollandsche Oxford, maakt met al haar
vlaggen, guirlandes en gele luchters een
zeer vroolijk en feestlustig figuur.
De bewoners van het Noordeinde
hebben, als hoogste onderscheiding voorde
lustrum-vierders, een ware lintjes-regen
gereed hangen. Tusschen die linten-weme
ling ontdekt men vreemde versieringen, die
gestolen zouden kunnen zijn van Indiaan-
sche totempalen. Aan beide kanten wordt
de weg geflankeerd door kleurige schiet
schijven. Het hoogtepunt van deze ge
slaagde versiering vormt de eerepoort bij
het Noordeindsplein, waarvan het ons toe-
lijkt, dat de ontwerpers door Japansche
voorbeelden geinspireerd zijn.
Wezen de kleurige schietschijven, mar
tiaal in 't gelid geplaatst, op de nabijheid
van de Doelenkazerne, ook de bewoners
van de Morschstraat hebben zich niet
kunnen onttrekken aan den militairisti-
schen invloed, die hun uit de Morsch-kazer-
ne toewaait. De versiering ziet er keurig
uit en is tot in de puntjes verzorgd. Om in
de stijl van deze straat te blijven: er ont
breekt geen knoop aan. De witte palen, die
met geraniums gevulde bloembakken tor
sen, staan netjes in de rij; van paal tot
paal slingeren zich de guirlandes als sol
daten die een cordon vormen. Aan het be
gin van de straat rijzen twee pylonen op,
met in den top twee knipoogende uilen
zinnebeelden van de hooge wijsheid die
op de universiteit voor geringen prijs ver
kocht wordt.
De versiering van Oude Vest en
Oude Singel was nog slechts in em
bryo te bewonderen. Met het oog op het
groot gezelschap koeien, dat heden op be
zoek komt, durfde men het niet aan! Maar
wat er reeds van te zien is, lijkt ons vol
doende om iedere koe een hartschrik te
bezorgen. Het deed óns denken aan een
grandiose wedstrijd van Amerikaansche
vliegers een ontwerp waarvoor koeien
geen waardeering hebben.
Ook op het Kort Rapenburg was
de uitdossing nog rudimentair Vol ver
wachting spoedden wij ons naar het Ra
penburgHet Rapenburg, waar de
wijsheid en wetenschap hun zetel heb
benBij een stads versiering dient men
de goede wil voor lief te nemen. Het valt
niet mee een straat mooi, te versieren. La
critique est aisée, mais l'art est difficile.
Maar het Rapenburg is toch wel heel erg
mislukt! Aan lange lijnen van boom tot
boom gespannen hangt er de wasch te dro
gen. „Een grachtje in Venetië" hoorden
wij spottend mompelen.
De Gijselaarsbank heeft men met be
hulp van een pergola nog mooier gemaakt
dan hij al is. Wat wapperende vlaggen op
de bruggen brengen nog een fleurige noot
in deze vrij ordinaire vertooning.
Dan de Douzastraat! Die heeft haar
beste plunje aangetrokken en daarbij zijn
de granieten lantarenpalen niet gespaard.
De lampen hebben moeite om „kop óp"
te houden boven de bloemenversiering.
Langs de geheele straat is vlaggedoek ge
spannen in kleuren, die ons nu eens de vader-
landsche dan weer de Italiaansche vlag voor
oogen tooveren. De beschildering van de j
zuilen is eenigszins raadselachtig: kronke-
lende roode wurmen gecombineerd met een j
zonsverduistering en zeepbellen. Maar bij
elkaar een succesvolle versiering.
De palm voor de meest origineele ver-
siering dient ongetwijfeld uitgereikt aan
de beklagenswaardige H o o g e- j
woerd! Aan de eene zijde van de straat
ziet men eenige honderden, lichtblauwe
stadsklokken; aan de overzijde een gelijk
aantal „spionnetjes". De stadsklokken blij- j
ken bij nadere bestudeering pijlenbundels
te zijn op een fond van academie-blauw j
en de spionnetjes stellen voor de gekruiste j
sleutels van onze goede ouwe stad. Wat j
bolderende zwembroekjes onder de schil
den versterken nog den indruk van: iets
zeer ongewoons!
Met artistieke zwier hebben de Hooge-
Rijndijkers hun versiering onderno
men. De breede, belommerde straat leent
zich niet goed voor een versiering. Al zou
de totaal indruk dus niet éclatant zijn
(gisteren was de uitvoering nog lang niet
gereed), toch moet men niet verzuimen de
détails van deze versiering te gaan be
wonderen. Er is heel veel werk gemaakt
van de schilden, die de vijf faculteiten
en de wapens van enkele Rederijkers
kamers voorstellen. Iedere trammast is
getooid met wimpels en vlaggetjes en met
schilden, die ieder hun beteekenis hebben.
Aan den ingang van de stad, bij de Wil-
helminabrug, verwelkomt een oprij-laan
van breed-uit waaiende vlaggen de gasten,
die het feestende Leiden binnenkomen.
De Nieuwe R ij n zal bij avond, wan
neer de indirecte verlichting ontstoken is,
een gouden schijnsel verspreiden. Overdag
bezien deden de houten lampen ons „on
weerstaanbaar" denken aan glazen advo
caat op blauwen steel. We komen al in
een fuif-stemming!
De Lange Diefsteeg is toch al
zoo'n knus straatje, maar nu het door twee
poorten van de buitenwereld is afgeslo-
BERICHT
NIET VERSCHIJNEN.
Maandag a.s., 1 Juli, zal in verband
met de Lustrumfeesten te Leiden „De
Leidsóhe Cpurant" niet verschijnen.
DE DIRECTIE.
DE LEIDSCHE UNIVERSITEIT IN DE
ETLAGE VAN J. GUSSENHOVEN
OUDE RIJN 2.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
5 BUITENLAND.
Eden's tweede bezoek aan Laval heeft
weinig resultaat gehad. (2de blad).
Eensgezindheid op het congres van de
Int. Kamer v. Koophandel omtrent de nood
zakelijkheid van valuta-stabilisatie. (2de
blad).
De Orangistische woelingen te Belfast.
(2de blad*).
BINNENLAND.
Wijziging ziektewet, verhaal op loon niet
meer dan 1 pet. (3de blad).
De Eerste Kamer heeft gisteren de be-
grootingen van het Zuiderzeefonds en het
Verkeersfonds z. h. st. goedgekeurd. (3de
blad).
Het vraagstuk van de werkloosheid der
hoofdarbeiders besproken in de Vereeni-
ging van Ned. Arbeidsbeurzen. (3de blad).
Congres te Noord wijk van de Ver. van
Nederlandsche gemeenten. (3de blad).
Uitbreiding van de voorschriften inzake
inschrijvingsplicht voor gezinsleden van
werkloozen. (3de blad).
VERVOLG van FEUILLETON EN KIN
DERVERHAAL MOETEN WIJ VANDAAG
OVERSLAAN WEGENS GEBREK AAN
PLAATSRUIMTE.
ten, viert de romantiek er vrij-uit hoogty.
De huizen in dit straatje hebben allen een
middeleeuwsch costumeke aangetrokken,
met luifeitjes, glas in sponningen en op
zijn boersch geschilderde onderdeuren. De
bewoners leunen genoegelijk over de on
derdeuren naar buiten, en zij doen het zoo
echt, alsof zij achter onderdeuren waren
grootgebracht. Misschien een atavistisch
verschijnsel. In dit middeleeuwsche straat
je is van alles te koop en wat men in de
winkels niet vindt, hangt aan de luifels:
tabaksblaren en koekzakken (geen zakken
koek!) etc.
De Diefstegers hebben veel voldoening
en plezier van hun eensgezind onderne-
menj want de „vox populi" heeft hun
straatje reeds tot een der prijswinnaars
gepromoveerd.
In de Vrouwenseeg en de Don-
kersteeg wanen de neuzen zich in een
dennenbosch. De guirlandes van „treue
Blatter" vervullen de lucht met verster
kende, verfrisschende harslucht, die mid
den in de warme stad aan vacantie doet
denken. Luchters van bloemen, vlaggen
en wimpels, en een eereboogje vormen te
samen een aardige versiering, die de Vrou-
wensteeg nog nauwer en de Donkersteeg
nog donkerder maakt.
De Haarlemmerstraat lykt ons
artistiek zeer goed geslaagd. Een eindelooze
rij van kleurige zuilen geven te zamen een
echt fleurig effect. Op iedere zuil, of meer
nuchter gezegd, op iedere paal prijkt Rey-
naert de Vos een „gouden vos", die zijn
evenwicht tracht te bewaren op een gou
den maanschijf. De roode borden met het
vosse-plaatje, kunnen, uit verkeers-oog-
punt bezien, óók beduiden, dat de geheele
Haarlemmerstraat voor Reinaard afgeslo
ten is. Maar dat zal wel niet voor de op
tocht bedoeld zijn.
Het tweede gedeelte van deze straat
wordt aan weerszijden geflankeerd door
een wederom eindelooze rij palen met ver
keersborden: „parkeeren op even en on
even dagen" welke palen onderling zijn
verbonden door een franje van vlaggetjes,
die iets weg hebben van een ouderwetsche
onderjurk. Beide versieringen, zoowel van
het eerste als tweede gedeelte van de Haar
lemmerstraat zijn zéér goed geslaagd.
