26ste Jaargang
VRIJDAG 17 MEI 1935
No. 8118
e £ekióelve(2oii/fccmt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetafing:
Voor Leiden 19 cent per weeki 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 1 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
regel
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden,
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
Standen en eenheid.
Onze politieke vertegenwoordigende
lichamen Gemeenteraad, Tweede Kamer
vormen geen standen-vertegenwoordi- j
ging.
Dat zou ook niet kunnen vanwege hun
taak. De taak, die deze politieke lichamen J
moeten vervullen, is van zulk een aard, I
dat een scheiding van de leden dier licha
men in verschillende standen onlogisch zou
zijn onnoodig en ongewenscht.
Wij zeggen, natuurlijk, niet, dat de hui
dige politieke vertegenwoordigende licha
men moeten b 1 ij ven bestaan, z o o a 1 s
ze nu bestaan. Integendeel. Een hervor
ming in velerlei opzicht zou heel nut
tig zijnen de tijd is er rijp voor gewor
den!
Doch, zooals de Gemeenteraden enz. nu
een plaats innemen ir het bestuur des lands,
zijn zij niet, kunnen zij niet zijn een stan
den-vertegenwoordiging.
Dit vooropstellend, wijzen wij er onmid
dellijk op, dat deze stelling niet inhoudt,
dat men bij de afvaardiging van leden voor
den Gemeenteraad er niet naar zou mo
gen streven, om de veelzijdigheid dezer
afvaardiging óók tot uitdrukking te bren
gen in het verschil van den maatschappe-
lijken stand der leden. Integendeel, zulk
een streven is juist gewenscht, omdat en
inzoover een doelmatige veelzijdig
heid van de afvaardiging in de vertegen
woordigende lichamen gewenscht is.
Maar bij dit hier bedoeld in zich zoo
als gezegd, nuttig streven, hoede men
zich toch voor overdrijving.
Men brenge de eenheid der politieke par
tij, i.e. der R. K. Staatspartij, niet in ge
vaar door de candidaten streng te gaan
scheiden en splitsen in b.v. arbeiders-
candidaten en „burgers"-candidaten.
De „burgers"-betiteling is bovendien o.i.
een ongelukkig gekozen uitdrukking,
welke ons doet denken aan de door de socia
listen graag gebezigde terminologie: „bur
gerlijke partijen". Wij hebben al 'ns meer
gewezen op het gevaar, dat een dergelijke
scheiding en splitsing met zich brengt. In
enkele gemeenten in onze omgeving was
er in de katholieke „kiesvereeniging''
zelfs een zekere tegenstelling ontstaan tus
schen arbeiders en „burgers" als be
stond de eene „partij" uit socialisten, de
and-ere uit liberalen!
Indien een dergelijke geestesgesteldheid
niet bijtijds kan worden gezond g-emaakt,
is zij doodelijk voor de eenheid der
partij. Dit is nu in een enkele gemeente
gebleken, waar een deel van de katholieke
kiezers is uiteengevallen in meerdere
standsgroepen. Aan dit voorbeeld moge men
zich elders spiegelen! Vooral in dezen tijd
moet de politieke eenheid der katholieken
worden behouden in en door de R. K.
Staatspartij. De leiders, ook de plaatselijke
politieke leiders, de besturen van de plaat
selijke afdeelingen der R. K. Staatspartij,
moeten bereid zijn, om, als 't door bepaal
de omstandigheden wordt gevraagd, voor
het behouden der eenheid een offer te
brengen, afstand te doen van eigen inzicht.
UITNOODIGING VAN HITLER AAN
LAVAL?
Goering naar Warschau vertrokken.
LONDEN, 17 Mei. (V.D.) De „News Chro
nicle" meldt, dat de Pruisische minister
president Goering uit Berlijn naar War
schau zou zijn vertrokken met een uitinoo-
diging van Hitier aan Laval om een bezoek
aan Berlijn te brengen. Het officieele doel
van Goering's reis naar Warschau is de bij
woning van de teraardebestelling van maar
schalk Pilsoedski, bij welke plechtigheid
ook de Fransche minister van buitenïand-
sche zaken aanwezig zal zijn.
De Parijsche correspondent van de „News
Chronicle" verklaart van gezaghebbende
zijde te hebben vernomen, dat Laval, indien
hij een uitnoodiging van Hitier zou krij
gen, deze met vreugde zou aanvaarden.
Het einde van de Flora
Vuurwerk en
Vliegtoc hten
Het einde van de „Flora" nadert ras! Te
klokkeslag middernacht worden Zondag de
hekken gesloten „onlosmakelijk" geslo
ten!
Maar „Flora" gaat niet sterven met de
stille trom. Het wordt geen stilzwijgend
heengaan, diepbetreurd door velen. Een
knetterend vuurwerk en knallende bom
bardementen, geronk en geraas van vlieg
tuigen hoog in de lucht, zal wijd en zijd
verkondigen, dat de „Flora" sluiten gaat.
Het einde zal komen vol roem en vol ru
moer.
Het gemeentebestuur van Heemstede is
voornemens aan de leiders van de „Flora"
en aan de laatste bezoekers die er dan
wel bij duizenden zullen zijn een groot
vuurwerk aan te bieden.
Op het dak van het hoofdgebouw dat
evenals de andere gebouwen natuurlijk
tegen brandgevaar beveiligd wordt zul
len de hoofdmomenten van het vuurwerk
ontstoken worden; aan den rand van het
avondterrein zullen luchtpijlen uit de tul
pen opschieten en er zal al dat knetterende,
klaterende en lichtende zijn, dat een goed
vuurwerk niet missen kan.
Van 10 tot half elf zal dit licht-rumoer
duren.
Gratis vliegtochten.
Doch ook het uitvoerend comité van
Flora wenscht niet achter te blijven met
het betoonen van zijn waardeering voor de
medewerking die het Nederlandsche pu
bliek aan de tentoonstelling gegeven heeft.
Op Zaterdag zal aan iederen 150sten be
zoeker die van des middags één uur tot
des-avonds zeven uur door de loketten gaat,
een gratis vliegtocht per K.L.M. boven de
Flora-terreinen worden aangeboden. Ook
Zondag, de sluitingsdag der tentoonstelling,
zal dit geschieden en wel reeds van des
morgens elf uur tot des avonds zeven uur.
Met de K.L.M. is een speciale regeling ge
maakt, waardoor de gelukkigen, die een
gratis vliegtocht mogen maken, eveneens
kosteloos per autobus' naar Schiphol en
weer terug naar Flora vervoerd worden.
Het zal ,als men het bezoek van de laatste
dagen in aanmerking neemt, mogelijk zijn,
dat elke 3 minuten een Flora-bezoeker tot
luchtpassagier wordt gepromoveerd.
Dit aardige denkbeeld van het tentoon
stellingscomité zal zonder twijfel worden
op prijs gesteld. Een vliegtocht voor 60 cent
zal men niet vaak kunnen maken.
Zaterdag liggen de vliegkansen dus tus-
schen 1 uur 's middags en 7 uur 's avonds,
Zondags tusschen 11 uur 's morgens en 7
uur 's avonds.
Om den laatsten dag nog extra op te
vroolijken zal er op het dagterrein een mu
ziekconcours worden gegeven en 's avonds
zal er ditmaal eveneens muziek zijn.
Een voorproef.
Het Tentoonstellingsbestuur heeft de pers
een voorproef gegeven van zulk een vlieg
tocht boven Heemstede. Me" den voorzit
ter van het comité, den heer Van Waveren,
reden gisteren een gezelschap journalisten
naar Schiphol ^oor het ondernemen van
een proefvlucht.
De K.L.M. had de attentie om daarvoor
een der nieuwe Douglastoestellen ter be
schikking te stellen, de „Koetilang", die
bestemd is voor de Indië-route. Met een
bekwamen piloot als Sillevis in de cockpit
hebben wij Flora en de prachtige omstre
ken op een zeer bijzondere wijze gezien.
Hoewel het weer winderig en regenach
tig was, is het een wonderlijk-mooie vlucht
geweest over het Hollandsche polderland,
dat misschien wel het merkwaardigste
landschap is, dat men uit een vliegtuig
te zien krijgt, met zijn ontelbare vakjes en
slootjes en plassen. Het tentoonstellings
terrein lag tusschen de bosschen en de dui
nen van de zeereep verloren als een stukje
kleurig mozaiek. Zielfs op zulk een „sme
rige" dag als gisteren was het bezoek er
nog zeer druk; op het parkeerterrein ston
den de miniatuurauto-tjes in lange rijen.
Met een breede zwaai voerde Sillevis ons
op een hoogte van 800 M. boven de bol
lenstreek. In de verre diepte bruiste de zee.
Een groezelige groote vlek in de groene
vlakte: Leiden. Maar zoover kwamen wij
niet. De piloot zwenkte af over de Kager-
meeren een plas regenwater over het
Braassemermeer met het bijna in water ver- j
zonken Roelofsarendsveen en via de
archipel van Aalsmeer weer naar Schiphol
terug. j
Het was een schitterende tocht en de ge
lukkigen die het Zaterdag en Zondag tref
fen maar dan met zachter weer zijn
te benijden.
Het aantal bezoekers.
Het aantal bezoekers van de Flora is reeds
gestegen tot 565.000. Als het nu even mee
loopt met het weer, wordt het record-getal
van 600,000 bereikt.
De bedreigde Kamer
van Koophandel
Dc kamer doet
een ander voorstel
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR RIJNLAND.
Na de uiteenzetting van den voorz., den
heer ten Cate Brouwer, over de voorgeno
men opheffing van de Kamer, deelde de
voorz. mede, dat tevens een adres was ont
worpen aan de Tweede Kamer der Staten-
Generaal. Dit adres was bereids verzonden,
wijl de Commissie tot voorbereiding van
het voorgestelde bezuinigingsontwerp
Donderdagmorgen vergaderde.
In dit adres wordt het volgende gezegd:
Teneinde te voorkomen, dat een aanzien
lijk aantal districten van Kamers van
Koophandel en Fabrieken van hun gewes
telijk centrum zou worden beroofd, ver
oorlooft de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Rijnland zich met verschul-
digden eerbied Uw Hoog College de vol
gende gedachte ten aanzien van paragraaf
49 der Wet tot Verlaging van Openbare
Uitgaven in overweging te geven.
Dit plan komt aan het bezwaar tegemoet,
dat er Kamers zijn die jaarlijks groote
sommen overhouden. Anderzijds worden
bij dit plan de kleinere Kamers gespaard.
Desondanks is dit plan ook voor de grootere
Kamers van Koophandel vöordeeliger dan
het plan door de Regeering thans voorge
steld, terwijl het voor het bedrijfsleven een
reëeler verlichting van lasten geeft.
Het nieuwe plan komt er op neer, dat de
bijdragen van 2.50 en 5.onveranderd
blijven, de overige bijdragen met 25 pet.
worden verminderd, terwijl de maximum
bijdrage teruggebracht wordt van f 500.
tot 75.—.
Ter toelichting mofee "het volgende die
nen.
De bijdragen van f 2.50 en 5.dienen
te worden gehandhaafd omdat deze met
of nauwelijks de kosten per dossier, ver
bonden aan het op peil houden van een nog
zoo sober ingericht Handelsregister, op
brengen.
Op de overige bijdragen is allereerst de
tariefvermindering niet minder dan 25 pet
een tariefvermindering ./elke weinig el
ders wordt aangetroffen.
De grootste zaken die blijkbaar het
hardst geklaagd hebbeja en naar verhou
ding tot de andere zaken inderdaad thans
wel een zeer groot bedrag betalen, worden
bovendien veel meer verlicht dan bij het
regeeringsvoorstel het geval is.
De groote ondernemingen van welke ve
len het zwaarst zijn getroffen, zooals Cul
tuurmaatschappijen en andere, die bij aan
neming van het voorstel der Regeering toch
nog altijd van 100.tot 250.zullen
hebben te betalen, zullen bij het gedane
voorstel niet meer hebben te betalen dan
75.—.
De gevolgen van een en ander beteeke-
nen voor alle Kamers van Koophandel te
zamen, een vermindering van inkomen van
pl.m. 300.000.—.
Wel is hét bedrag van de bezuiniging van
het regeeringsvoorstel 100.000.hooger,
maar bij het hier gedane voorstel zullen
practisch alle Kamers van Koophandel
kunnen blijven voort werken en zullen han
del en nijverheid niet op hoogere kosten
worden gejaagd als deze zich telkenmale
ter bescherming van hun belangen, het ver
krijgen van inlichtingen enz. tot een verder
afgelegen centrum moeten wenden.
De daaraan voor handel en nijverheid
verbonden kosten zullen ongetwijfeld dit
bedrag van 100.000.verre overtreffen.
De verlichting van lasten voor het be
drijfsleven ad f 300.000.bij dit voorstel
is daarom reëel, terwijl de verlichting der
lasten volgens het regeeringsvoorstel ge
heel of voor een groot deel fictief is.
De gevolgen voor enkele individueele
Kamers van Koophandel zijn als volgt:
Verlaging van inkomsten
Regeeringsvoorst. nieuwe plan
128.000.— 107.000.—
Amsterdam
Rotterdam
Den Haag
Leiden
t Amersfoort
j Gouda
Tiel
73.000.—
40.000.—
7.600.—
5.967.—
5.051.—
2.484.—
56.500.—
39.000.—
2.200.—
1.687.—
1.727.—
De heer Sanders vraagt, of het juist is.
dat in de Commissie van Onderzoek tot
wijziging der Kamers van Koophandel, een
lid van de betreffende Kamc-rs zitting zal
hebben. Zoo dit mogelijk is. dan zou spr.
de Kamer in overweging geven den mi
nister te verzoeken een lid der Kamer
daarin te benoemen.
De Kamer vereenigde zich h:erna onder
algemeens instemming met het adres van
den Ministei.
In verband met deze kwestie wijst de
voorzitter erop, dat de Maatschappij voor
Nijverheid wel heeft gevraagd om de K. v.
K. te Amersfoort niet op te heffen, terwijl
hij er verder de aandacht op vestigt, dat
de samen te voegen Kamers van Koophan
del Middelburg en Terneuzen nog niet het
inkomen hebben van de Kamer van Rijn
land.
Hierna werd de kwestie voorloopig als
afgedaan bescho' wc
Op verzoek van den heer v. Zonneveld
wordt dtr verkiezing van een voorzitter
der af-!. Grootbedrijf ondervoorzitter der
Kamer uitgesteld tot een volgende ver
gadering, opdat het grootbednjt zich hier
over onderling kunnen beraden.
Naar aanleiding van het verzoek van bet
desbetreffende tentoonstel1 ings-comité
wordt bes'oten tot een bedrag van f 150
deel te nemen in het waarborgfonds van de
te Leiden te hou Jen terdw nstelling ter
gelegenheid van de opening der vernieuw
de veemarkt.
Namens de Kamer zal de heer P. A de
Gooyer in het Tentoonstellings-Comité zit
ting nemen.
Vervolgens kwam wederom aan de orde
het verzoek van de Ver. Mathesis Scientia-
rum Genitrix om een bijdrage in het tekort,
welk verzoek vorige vergadering op voor
stel van den heer Heringa werd aangehou
den.
De voorz. deelt mede, dat uit de gevoer
de correspondentie met het Genootschap,
buiten haar schuld, niet de inkomsten heeft
gekregen, welke haar aanvankelijk waren
toegezegd. De tegenslag der tijdsomstan
digheden is hieraan niet vreemd.
In verband met een en ander stelde het
bureau alsnog voor een bedrag van 250
ter beschikking te stellen, waarmede de
Kamer zich vereenigde.
Na rondvraag ging de Kamer in huishou
delijke zitting.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
DEVALUATIE OF DEFLATIE.
Naar aanleiding van het industrialisatie-
congres van de katholieke standsorganisa
ties, 'sGravenhage gehouden, schrijft de
Volkskrant o.m.
„De spijkers met koppen, waarom was
geroepen, werden, volgens de beeldspraak
van de „Maasbode" door professor Kaag
geslagen op het aambeeld van de deflatie-
politiek.
Het blad betreurt het, dat tegen het
suggestieve betoog van den Tilburgschen
hoogleeraar geen voldoende tegenwicht
stond, dat mr. Trip, de president der Ne
derlandsche Bank, niet onder zijn geloofs-
genooten was om zijn zienswijze te ver
dedigen.
Wij hebben nog andere voorstanders van
den gouden standaard op het congres ge
mist, welks leiding klaarblijkelijk heeft
gemeend dat men het wijst deed de ge
vaarlijke conclusie van professor Kaag te
vergeten, in de hoop, dat de hoogleeraar
dan ook wel in zijn tent zou blijven.
Dit is anders uitgekomen, wat wij eigen
lijk een geluk noemen, daar het ontwijken
van min of meer, zelfs zeer hachelijke
vraagstukken nooit goede tactiek kan
worden geheeten.
Thans is men gedwongen open kaart te
spelen en het vraagstuk recht in het oog
te zien.
De publieke opinie kan er zich niet mee
tevreden stellen dat professor Kaag's di
lemma: óf den gouden standaard verlaten,
óf verdere deflatie den weg der aan
passing, den weg der voortgezette inkrim
ping van het bedrijfsleven tot het einde
toe in de wolken blijft hangen.
Er zal gekozen of gedeeld moeten wor
den.
Een de R.K. Staatspartij, die op het con
gres wel vertegenwoordigd maar niet in
actie was en niet in actie kon zijn, zal,
daar zij daartoe geoutilleerd of niet
omtrent de financieele en economische po
litiek beslissingen heeft te nemen, het
vraagstuk van den gouden standaard niet
kunnen laten rusten".
DE GEHUWDE ONDERWIJZERES.
De Gelderlander schrijft:
Zooals bekend is bij de Wet van
10 Jan. 1935 bepaald, dat de huwende
onderwijzeres zal worden ontslagen.
De gehuwde onderwijzeres blijft ech
ter gehandhaafd: tegen een amende-
ment-Suring, dat het ontslag der ge
huwde onderwijzeres voorstelde, heeft
minister Marchant zich destijds met
kracht verzet. Thans heeft intusschen
de regeering in haar bezuinigingsplan
voorgesteld, dat terwille van de werk-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Vandaag is helt eerste proces begonnen
tegen de Duitsche religieuzen, die de de-
viezenbepalingen hebben overtreden. (2de
blad).
Lord Eden acht de moeilijkheden in
Europa niet onoverkomelijk. (2de blad).
BINNENLAND.
De terugkeer van Koningin en Prinses
uit Brussel. (3de blad).
Het wetsontwerp inzake regeling van
de uitverkoopen. (3de blad).
Mededeelingen naar aanleiding van het
aftreden van Minister Marchant. (2de blad).
Minister v. Schaick over de beweerde
bewapening van de N. S. B. (2de blad).
De Rijksmiddelen in April (2de blad).
DE DOOD VAN MAARSCHALK
PILSOEDSKI.
De rouwplechtigheden.
WARSCHAU, 17 Mei. (VJD.) Sinds gis
teren is het weer in Polen omgeslagen in
een sombere November-stemming. Maar
ondanks de regen is de bevolking bij dui
zenden naar de kathedraal getrokken om
te defileer en langs de baar van Pilsoedski.
Ook des nachts was de belangstelling
nog groot. Des avonds moest de kerk een
poos gesloten worden, omdat de politie de
opdringende menigte niet meer in be
dwang kon houden. Hedenmorgen zijn in
de kathedraal verscheidene stille H.H. Mis
sen gelezen, en om 8 uur werden ook in de
Protestantsche en andere godshuizen rouw
diensten gehouden.
De laatste stille Heilige Mis werd ge
lezen door den Poolschen legerbisschop
mgr. Gawlina en te 10 uur begon de Pon
tificale Mis van Requiem, opgedragen door
den Kardinaal Aartsbisschop van Warschau
Kakowski, die geassisteerd werd door een
groot aantal hooge geestelijken. De plech
tigheid werd bijgewoond door mevrouw
Pilsoedski en de dochters van den overle
dene met hun familierelaties, door den pre
sident der Poolsche republiek Moscikki,
zeer vele legerautoriteiten, de leden van
het Poolsche kabinet, vertegenwoordigers
van de verschillende deelen van het le
ger, de leden van Sejm en Senaat, het di
plomatieke. corps, de vertegenwoordigers
en delegaties der buitenlandsche mogend
heden en door delegaties van tal van Pool
sche corporaties.
Na afloop van den dienst, te ruim 11 uur
zette zich voor de Kathedraal de stoet in
beweging, waarmee het stoffelijk overschot
van den Maarschalk uit de Kathedraal naar
het op ongeveer 5 K.M. afstand gelegen
paradeterrein van Warsohau, het Mokotov-
veld, werd overgebracht.
WOLBREUKEN BOVEN NOORD-ITALIË.
MILAAN, 17 Mei. (V.D.) Zware wolk
breuken zijn gisteravond losgebarsten bo
ven Noord-Italië. Het San Marcoplein in
Venetië was in enkele uren veranderd in
een meer. Ook in Verona en omgeving ont
stond overstrooming van de lager gelegen
landen.
Het onweer heeft zware schade toege
bracht aan den landbouw. Het Lago Mag-
giore, opgezweept door den storm, is bijna
een meter gestegen. De bergen rondom
Stresa zijn plotseling weer met sneeuw
wolken omhuld. De temperatuur is aanzien
lijk gedaald. Ook van de kust der Riviera
komen berichten over zware stormen.
verruiming de 60-jarige onderwijzers
worden ontslagen.
Zou er geen aanleiding zijn om nu
op de beslissing ten aanzien der ge
huwde onderwijzeres terug te komen
en het ontslag voor de 60-jarige facul
tatief te stellen?
Deze gedachte van onzen Nijmeegschen
collega verdient o.i. zeer ernstige overwe
ging. Kan de Kamerfractie der R. K.
Staatspartij haar niet verwezenlijken?
