Het voorspel van het groote
bezuinigingsontwerp
STADS
NIEUWS
26ste Jaargang
WOENSDAG 8 MEI 1935
No. 8110
S)e GeidacheSoii/fcci/itt
DAGBLAD VOOR LEIDENEN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedreigt bg roornitbetaGng:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per Ttg
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin l
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hour
verhuur, koop en verkoop: t-59
V Geen exclusivisme bij z'n
inkoopen
Men deed ons dezer dagen het verhaal
van iemand, die zijn inkoopen tot nu toe
deed in een bepaalden winkel. De verhou
ding tusschen den winkelier en zijn cliënt
was steeds goed geweest. De cliënt werd
blijkbaar perfect naar wensch bediend. De
winkelier verloor echter dien cliënt. En,
toen hij, bij een voorkomende gelegenheid,
informeerde naar de reden ervan, vernam
hij van dien cliënt, dat hij niet wilde koo-
pen bij een.... N. S. B.'er!
Dat is één verhaal.
Maar we hoorden ook nog een ander ver
haal vertellen. En wel het volgende:
Er kwam in een pas-gevestigde zaak
iemand binnenloopen. Deze persoon deed
daar eenige inkoopen en deelde in een
praatje met den winkelier mede, dat hij
en zijn kennissen de nieuwe zaak in
de nieuwe stadswijk zeker zouden bezoe
ken en bevoordeelen, indien de winkelier
van zijn kant daadwerkelijk blijk zou ge
ven van.... N. S. B.-sympathieën; zoo hij
zulks niet zou dóen, zouden zij zyn zaak
voorbij loopen.
Dat is het tweede verhaal.
En er loopen er nog veel meer van een
dergelijken inhoud en soortgelijke strek
king.
Wij willen onzen lezers, speciaal onzen
katholieken lezers, voorzoover noodig, het
dringend advies geven: laten w ij toch zoo
niet doen!
Zeker, 't is alleszins verklaarbaar en ook
alleszins redelijk, dat men, als men een
leverancier moet kiezen voor zijn benoo-
digdheden, welke dan ook, zich het eerst
getrokken gevoelt naar hen, die men kent;
die men kent uit gezelschappen, vergroe-
ringen, bijeenkomsten; die men kent, om
dat het zijn geestverwanten zijn; die men
kent, omdat menhun advertenties
leest in zijn katholiek dagblad, dat. de da
gelijks wederkeerende huisvriend is.
Dit alles is vanzelfsprekend en kan
zelfs, in bepaalde gevallen, min of meer
als een plicht, als iets plichtmatigs, moeten
worden beschouwd.
Maar heel iets anders is het exclusi
visme; heel iets anders is het, als men
een bepaalden leverancier uitsluit,
niet omdat men om een positief gegrond
motief een ander als leverancier wenscht,
maar omdat men hém niet wil, hèm niet
wil hebben als zijn leverancier, om zijn
godsdienstige of politieke beginselen!
Zulk een exclusivisme is in zich verkeerd
en kan in onze gemengde samenleving ver
derfelijk zijn in zijn gevolgen.
Men leze goed en begrijpé goed, wat wij
hier schrijven en bedoelen, trekke daaruit
geen verkeerde conclusies (niet naar den
eenen, noch naar den anderen kant), trek
ke ook geen conclusies voor.... anderen,
maar toetse zijn eigen gedrag, voorzoover
noodig, aan de hier uitgestippelde gedrags
lijn.
DE PAUS EN DE DUITSCHE
BEDEVAARTGANGERS
ROME, 8 Mei (V.D.) Paus Pi us XI
heeft gisteren wederom een groep Duit-
sche bedevaartgangers in audiëntie ont
vangen en bij het afscheid klaarblijkelijk
een toespeling gemaakt op de incidenten
die zich verleden week bij den terugkeer
van leden der katholieke jeugdbeweging
in Duitschland aan de grens hebben voor
gedaan. De Paus zei n.l. bij: het afscheid:
„Wij wenschen u een gelukkige thuis
komst, zonder te worden gemolesteerd".
Hoewel kort en grootendeels zuiver for
meel was de vergadering, welke de Tweede
Kamer gisteren hield, zeker niet van betee-
kenis ontbloot.
Zooals men weet, was dit de eerste bij
eenkomst van de Kamer sedert de indiening
door de Regeering van het groote bezuini
gingsontwerp. Op de agenda stond de be
noeming van een Commissie van Voorberei
ding tot het onderzoek van dit wetsontwerp.
De samenstelling dezer commissie werd met
eenige spanning tegemoet gezien. Gewoon
lijk laat de Kamer de samenstelling van
zulk een commissie aan den voorzitter over;
dat deed ze ook nu. Zooals werd verwacht,
werden in de commissie over het algemeen
de partijleiders benoemd van de grootste
fracties; en dit was ook nu het geval. Er
waren echter twee belangrijke uitzonderin
gen. De heeren Aalberse en Joekes, die in
de volgende maand naar Genève moeten,
ter vertegenwoordiging van Nederland in
de bijeenkomst der internationale arbeids-
conferentie, werden vervangen door de
heeren Goseling en Keteleer. Uit de Katho
lieke fractie werden nog als lid der com
missie aangewezen de heer Teuüngs en als
plaatsvervangende leden de 'heeren van Poll
en Suring. De samenstelling der commissie
is van dien aard, dat het aantal tegenstan
ders der Regeeringsvoorstellen er talrijk in
vertegenwoordigd is. De commissie koos als
haar voorzitter den heer Goseling! Het af-
deelingsonderzoek van het bezuinigingsont
werp zal plaats hebben op Donderdag 16
dezer. Zooals men weet, bestaan de rap
porteurs van de afdeelingen uit de leden
der commissie van voorbereiding. Neemt
men aan, dat deze toch zeker een week zul
len noodig hebben voor het samenstellen
van het Rapport der afdeelingen, dan zou
het 23 Mei worden voordat het Voorloopig
Verslag zal zijn opgesteld en ten minste
25 Med voordat het kan verschijnen. Eerst
dan, vermoedelijk pas nadat de publieke
opinie zich over het Voorloopig Verslag
zal hebben uitgesproken, zal de Commis
sie van Voorbereiding hare taak kunnen
aanvangen. Aangezien dit dus ongeveer be
gin Juni zal worden en de arbeid dezer
Commissie toch ook allicht twee weken
in beslag zal nemen, waarop de Regeering
weer eenige weken zal noodig hebben voor
hare Memorie van Antwoord, is het nau
welijks aan te nemen, dat de openbare be
raadslagingen vóór eind Juni of begin Juli
een aanvang zullen kunnen nemen.
In de Kamer bleek echter reeds thans van
de groote spanning, welke de behandeling
van dit uiterst gewichtige wetsontwerp ze
ker zal kenmerken. Toen namelijk het voor
stel werd gedaan, om het wetsontwerp op
16 dezer in de afdeelingen te onderzoeken,
vroeg de heer Vliegen (S.D.A.P.) na
mens de socialistische fractie het woord.
Hjj begon met te betoogen, dat er in het
wetsontwerp verschillende dingen stonden,
welke in het geheel geen bezuiniging wa
ren. Hier kwam de eerste onderbreking
door den Voorzitter, die den heer Vlie
gen opmerkte, dat de inhoud vam het wets
ontwerp zelf niet aan de orde was. Ik moet
dat alleen maar zeggen ter toelichting van
mijn betoog, verklaarde de heer Vliegen,
en hij ging voort met eenige opmerkingen
over den inhoud van het wetsontwerp,
waarop de Voorzitte r: ik moet den g.
a. toch opmerkzaam maken, dat er op deze
manier niets overblijft voor het V.V. en
de behandeling van het Wetsontwerp zelf.
(Hilariteit). Toen ging de heer Vliegen over
tot datgene, wat hij eigenlijk wilde zeggen:
Er staat in het wetsontwerp niets over de
verlaging der vaste lasten. Ein dit moet nood
wendig samen behandeld worden met dat
gene. wat er wel in het Wetsontwerp staat.
Daarom wil de geheele socialistische frac
tie. dat dat wetsontwerp niet in openbare
behandeling zal worden genomen dan na
dat ook het aangekondigde Regeeringsont-
werp betreffende verlaging der vaste las
ten bij de Kamer zal zijn ingekomen, zoo
dat een gelijktijdige behandeling mogelijk
wordt. Een motie met deze strekking werd
door spr. ingediend.
Het denkbeeld zelf» dat het wetsontwerp
niet zou worden behandeld dan gelijktijdig
met dat tot verlaging/der vaste lasten, vond
blijkbaar in de Kaaher zeer veel instem
ming; maar men zag niet in, waarom dit
thans zou moeten worden uitgesproken. Uw
motie is voorbarig en gevaarlijk, zeide de
heer Aalberse (R.K.); het is veel be
ter nu tot het afdeelingsonderzoek over te
gaan, waartegen de motie zich overigens
niet verzet, en eventueel pas daarna te be
slissen of men de Regeering zal te kennen
geven het wetsontwerp eerst te willen be
handelen, nadat ook dat betreffende de
vaste lasten zal zijn binnengekomen en on
derzocht. Ofsahoon de .heer Vliegen dit
niet noodig achtte, ging hij toch accoord
met een voorstel van orde van den heer
Aalberse, om op een later te bepalen dag
over de door hem ingediende motie te
stemmen.
De Kamer nam daarna zonder hoofdelijke
stemming het voorstel-Aalberse cs. aan tot
wijziging van het Reglement van Orde en
ging daarna tot 14 dezer uiteen.
KONINGIN ASTRID NIET NAAR
NOORD WIJK?
Zooals men weet, zullen de Belgische
Koningskinderen Prins Boudewijn en Prin
ses Charlotte eind Juni te Noordwij k komen
en daar verder gedurende de maanden Juli
Augustus blijven.
Het zou niet in de bedoeling liggen
dit in tegenspraak met een bericht van
gisteren dat Koningin Astrid eenige
weken te Noordwij k zal komen logeer en.
VEEMARKT PARKEERTERREIN
SCHUTTERSVELD TE
LEIDEN
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
brengen ter kennis van belanghebbenden,
dat het tot de veemarkt behoorende par
keerterrein op het Schuttersveld op Vrijdag
17 Mei aa. zal worden in gebruik geno
men.
Van dezen datum af moeten de automo
bielen en voertuigen, waarmede paarden,
runderen, graskalveren, schapen, bokken
en geiten naar de veemarkt worden aange
voerd, geladen naar bedoeld parkeerterrein
worden gereden om de dieren aldaar te los
sen. Na lossing moeten de automobielen
e.d. op dit terrein geparkeerd worden, ter
wijl paarden, runderen en graskalveren via
den Rijnsburgersingel naar den markttoe
gang aan de le Binnenvestgracht moeten
worden gebracht, en schapen, bokken en
I geiten naar de markttoegang aan de Lam
mermarkt.
Het gebruik van de nieuwe
brug en weg bjj den molen „De
Valk" is voor aanvoer naar de
markt ten strengste verboden.
De bestaande wijze van aanvoer van vet
te kalveren wordt tot nadere regeling ge
handhaafd. De betrokken automobielen
moeten worden geparkeerd op het parkeer
terrein.
Varkens, nuchtere kalveren en lammeren
kunnen als tot dusver op de veemarkt wor
den gelast en geladen, onder uitdrukkelij
ke voorwaarde, dat de betrokken automo
bielen niet langer bij de standplaatsen der
dieren blijven staan, dan voor lossing of
lading strikt noodig is. De automobielen
waarmede varkens en nuchtere kalveren
worden vervoerd, moeten worden gepar-
keerd of op het parkeerterrein óf op het
nieuwe terrein bij de materialenloods op de
markt; zoolang dit laatste nog niet gereed
of te bereiken is, kan ook geparkeerd wor
den op het pleintje bij de Soheistraat. De
automobielen waarmede lammeren worden
vervoerd, moeten op het parkeerterrein
worden geparkeerd.
De automobielen met z_g. gemengde la
dingen (diverse diersoorten) lossen eerst
op het parkeerterrein paarden, runderen,
graskalveren, schapen, bokken en geiten
en mogen eventueel eerst daarna naar de
markt gaan om varkens, nuchtere kalve
ren en/of lammeren te lossen.
Met uitzondering van varkens, nuchtere
kalveren, vette kalveren en lammeren, wor
den de dieren, welke met automobielen
worden afgevoerd, via den nieuwen weg en
de brug bij den molen „De Valk" naar het
parkeerterrein gebracht en ter plaatse in
geladen. 2650
Automobielen, beladen met varkens,
nuchtere kalveren, vette kalveren en lam
meren mogen de veemarkt verlaten over
weg en brug eerder bedoeld.
Parkeeren van particuliere automobielen
op den Rijnsburgersingel kan voortaan op
Veemarktdagen niet worden toegestaan.
Particuliere automobielen, welke tot dus
verre op die dagen aldaar werden gepar
keerd, kunnen voorloopig worden gepar
keerd in de Boerhavestraat, mits deze straat
wordt bereikt via Marsohsingel en Morsch-
poort.
Deze regeling, welke niet voor de Dins-
dagsche vettevarkensmarkt geldt, is gedeel
telijk als een voorloopige te beschouwen.
Het parkeergeld bedraagt:
a. voor een wagen of automobiel
voor veevervoer 0.25
b. voor een tractor met aanhang-
of oplegwagens voor vee-
vervoer 0.50
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRLJEN, Secretaris.
Leiden, 8 Med 1935.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
HET MEREL-NEST.
Wij nemen met instemming over uit de
Avondpost (lib.):
„De Konmg van Engeland heeft gister
avond in zijn Paleis op een knop gedrukt,
en als gevolg daarvan werden in het geheele
land vreugae-vuren ontstoken.
Het was een lange, vlammende schakel
van zulke vuren.
Maar er dreigde storing te ontstaan. Want
zoo melden de berichten op één plaats,
in Southminster, had een merel juist zijn
nest gebouwd „in den brandstapel" en het
diertje zat te broeden op de eieren. De
eigenaar van het terrein verzette er zich
krachtig tegen, dat het nest ter wille van
het vreugde-vuur voor den Koning zou
worden verstoord, en de feestcommissie was
dit met hem eens. Tenslotte kon het vuur,
door een onverwachte gebeurtenis, echter
tóch branden.
Het lijkt een al te poëtisch verhaaltje,
maar het is gebeurd, en wat wordt het dan
van een sterke kracht.
Hier was eerbied voor het leven, het
kleine, nieuwe leven van een kleinen, fijnen
vogel. En uit eerbied daarvoor, voor zoo'n
simpel nestje met een paar eieren, zou men
het vreugde-vuur voor den Vorst niet ont
steken; zou de lange, lange, keten-van-
vuren worden verstoord.
Eerbied voor een klein stukje leven. Wij
kunnen het ook zóó zeggen: eerbied voor
het wonder. Voor het wonder Gods.
Maar zie nu den tegenkant. In dezelfde
samenleving, waarin dit gebeurt, zijn we
bezig op steeds grooter schaal oorlogs
monsters en oorlogsvliegtuigen te bouwen,
die ons menschen zélf bij honderden, bij
duizenden, bij honderd-duizenden zullen
vernietigen die ellende en verwoesting en
dood zullen zaaien aan alle kanten; dan is
er geen eerbied voor het leven van men
schen en volkeren; dan vernietigen en ver
moorden we op groote schaal.
Dat merei-nestje in het Engelsche vreug
devuur is een teeken van 's menschen eer
bied voor het kleinste stukje leven.
Maar daarnaast rijst in onze dagen het
geweld var menschen tegen menschen
steeds gevaarlijker op.
Laat ons blijven gelooven, dat de tijd
komt, waarin de eerbied voor leven en
schepping ook de oorlogs-gedacbte heeft
uitgebannen".
DU NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
n
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De geruchten over een breuk tusschen
het Va tic aan en Berlijn worden niet beves
tigd. (2de blad).
Een herderlijk schrijven van den bisschop
van München tegen bet Duitsche heiden
dom. (2de blad).
Een conflict tusschen de Franscbe pen
en Moskou. (2de blad).
Italië mobiliseert weer drie lichtingen
tegen Abessynië (2de blad).
Internationale valuta-stabilisatie nog niet
mogelijk geacht. (2de blad).
BINNENLAND.
De dader van de aanranding te Midden-
Beemster gearresteerd. (1ste blad).
De mazelen-epidemie ie Uden neemt af.
(Gem. Ber. 3de blad).
Drie vreemdelingen te Rotterdam gear
resteerd. (Gem. Ber. 3de blad).
Weder verschillende branden. (Gem. Ber.
3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Door een 20 overwinning op Frankrijk
plaatst het Ned. Hockey-elftal zich te Brus
sel in den halven eindstrijd. (3de blad).
HET GELE GEVAAR
Naar aanleiding van het artikel in het
Leidsch Indologenblad van 1 April j.L,
waarop wij reeds de aandacht vestigden,
doet de Sarekat Peranakan Tionghoa In
donesia in enkele bladen een oproep tot
alle Chineezen in Holland, van den vol
genden inhoud:
Met groote verontwaardiging hebben wij
kennis genomen van een hoogst ergerlijk
artikel, voorkomende in het „Indologen
blad" van 1 April 1935, het orgaan derln-
dologenvereeniging te Leiden. Allerminst
kunnen wjj zoo'n hetze-artikel verwach
ten van hen, die opgeleid worden voora.s.
bestuursambtenaren in Indonesia, waar
een bevolkingsgroep van 1,2 millioen Chi
neezen woont. In plaats van te streven
om de rassentegenstellingen te verzachten
beleedigen zij de Chineezen op grove
wijze en hitsen zij tot een progrom tegen
hen op.
Wij roepen derhalve alle Chineezen in
Holland op om hetzij individueel, hetzij in
organisatie-verband ten sterkste hiertegen
te protesteeren door:
1. van de redactie van het Indologen
blad te eischen dat zij het betreffende ar
tikel intrekt en ons haar verontschuldi
gingen aanbiedt;
2. een aanklacht in te dienen tegen den
schrijver ervan wegens beleediging van en
opruiing tegen de Chineezen.
3. ons bij de Indologen-faculteit te be
klagen over deze mentaliteit onder de le
den der Indologen-vereeniging;
4. het ministerie van onderwijs en dat
van koloniën op de hoogte te stellen van
deze Chineezen-vijandige houding en men
taliteit der a.s. bestuursambtenaren in In
donesia en te verzoeken hiertegen maat
regelen te nemen;
5. een adres te sturen aan de Staten-
Generaal;
6. de Chineesche Legatie te verzoeken te
gen dit haatzaai-artikel te protesteeren bij
het Ministerie van Binnenlandsche Zaken;
7. de Pers in Holland en Indonesia over
dit geval in te lichten.
Adhaesiebetuigingen voor deze acties,
gelieve men te sturen aan ons correspon
dentie-adres: 2e Jan v. d. Heij denstraat
107b, Amsterdam.
Excuus der Indologen
In een supplement d.d. 1 Mei 1935 deelt
het bestuur van de Indologenvereeniging
alhier het volgende mede:
Naar aanleiding van het gedicht „Het
gele gevaar" in het Indologenblad van
1 April, is het het Bestuur van de Indo-
logen Vereeniging een behoefte hier te
verklaren dat de indruk, die het betref
fende gedicht in verschillende kringen
heeft gemaakt, niet in de bedoeling van
den schrijver heeft gelegen.
Het betreurt het echter ten zeerste, dat
deze mogelijkheid aan de aandacht van
de redactie is ontsnapt en daardoor op de
Indologen Vereeniging een smet heeft ge
worpen, die zeer zeker niet met de gees
teshouding en moraal van de Vereeniging
overeenkomt.
Het grijpt tevens deze gelegenheid aan
om namens de Indologen Vereeniging hare
verontschuldigingen den betrokken perso
nen aan te bieden voor den verbij steren
den indruk, dien het gedicht heeft vermo
gen te wekken en het vertrouwt, dat de
loyale houding van de Indologen Vereeni
ging ten aanzien van het rassenvraagstuk
in het algemeen en van de Chineezen in
het bijzonder niet in twijfel zal worden
getrokken.
Zomercampagrne Trianon-theater
Wij vestigen de aandacht op een in dit
nummer voorkomende advertentie van het
Trianon-theater, waarin de jaarlijksche
zomercampagne wordt aangekondigd.
De goede naam, die Trianon heeft, door
de eerste klas-films, die zij vertoont, zal
zeker weer menigeen aansporen van deze
aanbieding gebruik te maken.
