Een volledige breuk tusschen het Vaticaan en Berlijn 26ste Jaargang ZATERDAG 4 MEI 1935 No. 8107 3)e£eictocfi£0owtamt DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedreigt bij Toornitket^ng: Voor Leiden 19 cent per week t 2.50 per kwartaal By onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 H GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin b betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur verhuur, koop en verkoop: 0.5® V Een moreele terreur. Aan vele medici in ons land heeft de N. S. B. een circulaire gezonden, aldus aanvangend: „Het is ons uiteraard bekend, dat vele onzer volksgenooten (o.a. Katho- lieken en Israëlieten) bezwaren hebben tegen den vorm, waarin zich het Duitsch Nationaal-Socialfsme openbaart, terwijl anderen (b.v. Vrijmetselaren) tegen het Italiaansche Fascisme zijn gekant". Daar om wordt iedere „Weledele Zeergeleerde Heer" dokter of arts gesommeerd, om „strikt vertrouwelijk bijgaande vragen -te willen beantwoorden en ons deze antwoor den in bijgesloten enveloppe in te zen den". De vragenlijst luidt: Zijt gij reeds lid der N. S. B.? Symphatiseert gij met ons streven? Acht gij toetreding bezwaarlijk voor uw practijk? Kent gij ons programma en de toelich tingen? (Brochure 1, 2 en 4). Zyt gij abonné van Volk en Vaderland? Zijt gij tegenstander onzer beweging? Zoo ja, waarom? Wenscht gij nadere inlichtingen? Afzender: Onderteekening: Heeft ooit een deel van de bevolking zulk een moreele terreur willen uitoefe nen op de andere deelen van de bevolking, als de N. S. B.? Wij durven deze vraag ontkennend be antwoorden, als men enkele uitzonderin gen maakt, o.a. voor de Evangelische Maatschappij (waarvan we o.m. kennen het hatelijke Beroeps-adresboek voor Lei den en Omstreken). Wie op een dergelijke als hierboven be doelde vragenlijst niet antwoordt wordt op de zwarte lijst geplaatst. Zéker 't is nog geen physieke ter reur, zooals in Duitschland herhaaldelijk wordt toegepast, maar 't is wel een mo reele terreur, die den vrijen Nederlander doet huiveren en gruwen voor een toe komststaat, waarin het regime van een dergelijke geestesgesteldheid dictatoriaal zou heersch'en! WAT ANDERE BLADEN MUSSERT AAN HET WOORD. Een correspondent van een Amerikaansch pers-agentschap heeft den heer Mussert geinterviewd. Een paar puntjes van dit interview zegt de T ij d zyn van belang, kunnen 't publiek van dienst zijn. En het blad ver volgt: „De heer Mussert kondigt aan, dat in zijn dictatuurstaat de gewetensvrijheid ge garandeerd zal worden: „Het ligt dan ook in onze bedoeling een ieder vrij te laten zijn eigen godsdienst te belijden; alleen zal het godsdienst moeten zijn en geen openlijke of verkapte politiek." Ziedaar al reeds het begin van de gods dienstbedreiging: een man als de heer Mus sert, zelf zonder positieve, in het kerke lijke geconcretiseerde religie, zal hebben uit te maken welke godsdienst zal mogen worden beleden en in hoeverre, hij zal uitmaken, of er „openlijke of verkapte po litiek" in het spel is. Het Duitsche voorbeeld is daar om ons thans alreeds te doen weten wat het lot der katholieke en christelijke religies en kerken zal zijn. Drukpersvrijheid? De heer Mussert sprak: „Als wij het te zeggen hebben zul len de dagbladen zeer zeker meer de rol van volksvoorlichter moeten gaan vervullen. Nu zijn ze in den regel niet anders dan politieke partijbladen. Bo vendien, als al die politieke partijen, die we hier hebben in het land, een maal zullen zijn weggevallen en we een eenheid zijn gaan vormen, dan zal er veel geschrijf overbodig zijn. Dan kun nen de dagbladen zich inderdaad meer gaan wijden aan goede voorlichting van hun lezers." Dat ziet er voor alle niet N. S. B.-bladen ook al zeer gevaarlijk uit; het beteekent natuurlijk, dat ook in Nederland de pers volkomen gelijkgeschakeld zal worden in volkomen karakterloosheid; en van zulk een pers voorspelt men dan „een goede voo~lichting". 't Is alweer Duitschland, waar we erva- -| ren, met wat al leugens, misleidingen en perfide verzwijgingen „een goede voorlich ting" volgens den heer Mussert te identifi- ceeren is. Ook de rassen-kwestie zal in Mussert's heilstaat voor velen ook onschuldigen een bedreiging vormen; Mussert zeide ervan: „Nu de Joden. Och, die interesseeren ons eigenlijk zoo weinig. Die vormen voor ons geen vraagstuk, dat onmiddel lijk op den voorgrond staat. Er zal na tuurlijk een einde moeten komen aan den te grooten invloed, dien de Jo den op net Nederlandsche geestesle ven zijn gaan uitoefenen. Hun invloed op het denken van de Nederlanders is ontegenzeglijk te groot, onverantwoordelijk groot ten op zichte van het overige deel van de na tie, wier leefwijze daardoor sterk be- invloed wordt. Zoo staat b.v. een deel van de dag- en weekbladen onder den invloed van Joden en helaas niet van de beste Joden. Aan den anderen kant orthodoxe Joden, die zich bij ons als gast voelen, die zeggen: Wij hopen eens wee" te keeren naar het land van Kanaan die Joden hebben van ons niets te duchten. Een ander type evenwel de z.g. import-Jood die vormt voor ons de hoofdzaak van het vraagstuk. Wij be doelen den uiterst links georiënteer- den Jood, die met horden en drommen ons volk tracht te vergiftigen. Die Jo den zullen hun mond hebben te hou den, zoodra wij aan het bewind zyn." Ondanks zijn voorzichtige woorden, heeft de heer Mussert méér dan voldoende gezegd, om degenen, die de vrijheid in ons vaderland liefhebben, met schrik en angst te slaan voor het visionaire toekomstbeeld, een nationaal-socialistisohe Nederland sche Staat! GEEN BROOD, MAAR.... SPELEN. In de Sportkroniek, het officieel or gaan van den Koninklijken Nederlandschen Voetbalbond, lezen wij: „De aanvrage om kaarten voor den wedstrijd NederlandEngeland op 18 Mei as. heeft alles overtroffen wat tot dusver op dit gebied geleverd is. Ver- eenigingen, bonden en officials hebben samen niet minder dan 96.000 kaarten aangevraagd. Particulieren, die in totaal ook zeker om vele duizenden kaarten hebben verzocht, zijn daarbij dus niet inbegrepen. In totaal hebben vereenigingen en bonden 160.000 gezonden. Hiervan wordt meer dan een ton teruggestuurd, daar slechts geringe percentages kon den worden toegewezen". Honderd-duizend gulden heeft de Bond moeten terugsturen, omdat er geen plaats meer was. Een kenmerkend staaltje vooral voor de dagen waarin wy leven merkt de Avondpost hierbij op. „DIE ZIT!" De Utrechtsche Courant schrijft: Dezer dagen heeft men in de bladen kun nen lezen, dat de Belgische Koningskinde ren dezen zomer naar Noord wijk (men weet wel: „Utrecht aan Zee") zullen komen, om gedurende hun verblijf behoorlijk Neder- landsch te leeren spreken. Of dit even een steek aan de Fransciljons beteekent!! In Vlaamsch-België heeft men natuur lijk zijn „Freude" d'ran en het bekende blad uit Antwerpen (de Sinjoren-stad) steekt althans bereids aldus van wal: „Wat een les voor den Belgischen adel, dat onze vorsten, willen zij hunne kinderen in eene hun passende omge ving de Nederlandsche taal grondig laten aanleer en, verplicht zijn, ze naar Nederland te zenden. Adel en volk spre ken in Nederland dezelfde taal en dat is de, oorzaak, waarom de taal be schaafd is gebleven. In België was de Nederlandsche taal de taal van de „su- jets". van de armen, de taal die men verwaarloosde, en die, destijds, zelfs veracht werd, tot in de pensionaten toe. Vandaag is ce Koning verplicht, om zijne kinderen door omgang met kinderen onze taal goed aan te leeren, naar Nederland te gaan, willen ze geen „keuken-Vlaamsch" leeren. Wat ons vorstenpaar onmogelijk in 't eigen land kon vinden, is het gaan zoeken in Ne derland. De Koningskinderen spreken onze taal en 't is om hunne kennis te volmaken, dat zy nu maanden lang met kinderen zullen omgaan, die uitslui tend Nederlandsch spreken". Zie zoo! Die zit!" Maar zal men het voldoende voelen?! DE DUITSCHE MAATREGELEN TEGEN DE KATH. PERS ROME (K. W. P.). De nieuwe verordening van de Duit sche Regeering heeft in Vaticaansche krin geen een buitengewone ongunstigen indruk gemaakt. Algemeen is men van oordeel, dat de Katholieke Pers in het gunstigste geval geheel vervormd zou moeten worden in een kleurlooze dagbladpers, hetgeen het laatste stadium zou beteekenen van een roemloozen ondergang. Na de smadelijke behandeling der leden van de Katholieke Jeugdorganisaties, die uit Rome terugkeerden, het schandelijke vonnis tegen Prelaat Leffers, het verbod van het „Berliner Kirchenblatt" is men hier in goedinlichte kringen van oordeel, dat een volledige breuk tusschen het Vaticaan en het Derde Rijk niet lang meer op zich zal laten wachten. Uit zeer goede bron werd medegedeeld, dat het Vaticaan reeds verschillende scherp gestelde nota's aan Duitschland heeft ge richt. Het Vaticaansche Witboek over de mislukte onderhandelingen tusschen Duitschland en de H. Stoel is thans zoo verre gereed, dat het binnen enkele dagen in druk kan verschijnen. Ook de H. Vader zelf is zeer bezorgd en verontrust over de ontwikkeling der din gen in Duitschland, vooral daar het Va ticaan nog altijd van meening was, dat de bepalingen van het Concordaat op een eerlijke en loyale wijze zouden worden uit gevoerd. De H. Stoel heeft altijd de bedoe ling gehad om in het Concordaat de bepa lingen op te nemen waarbij df vrijheid der Katholieke Pers gewaarborgd zou worden. Tijdens de onderhandelingen is deze vrijheid voor de Katholieke Pers her haaldelijk ter sprake gekomen, zoodat aan de opvattingen van den H. Stoel niet ge twijfeld kan worden. Het wreekt zich nu, dat in de tekst van het Concordaat en ook in het aanvullend protocol de pers niet zoo uitdrukkelijk genoemd is als in het Concordaat met Oostenrijk. Reeds bij de onderhandelingen over het Concordaat deden zich groote moeilijkhe den voor, ofschoon het Vaticaan aan een loyale uitvoering van alle bepalingen ge loofde. In Augustus 1933 rees de eerste twijfel en bij de ratificatie werd als een conditio sine qua nan gevraagd een waar borg voor de vrijheid der Katholieke Pers. Nadat Berlijn de verzekering had ge geven, dat de Katholieke Pers haar vrij heid zou behouden werden de oorkonden betreffende de ratificatie uitgewisseld. Des ondanks was men in Vaticaansche krin gen zeer wantrouwend tegenover de loya liteit van de Duitsche Regeering, maar men week voor het oordeel der Duitsche Bis schoppen, die vreesden, dat, wanneer het Concordaat niet geratificeerd werd, een groote willekeur op kerkelijk politiek ter rein zou ontstaan. De zaak is dus thans van dien aard, dat de verordening van de Rijksperskamer een schending beteekent van een van de meest essentieele voor waarden voor de ratificatie van het Con cordaat. Men neemt hier voorlooptg niet aan, dat de voorzitter van de Rijkspressekammer op de hoogte was van deze geheime diplo matieke overeenkomst. Maar uit het pro test van Mgr. Orsenigo kan men conclu- deeren, dat de Nuntius bij dit protest een schending op het oog heeft van de voor waarden, die bij de ratificatie werden ge steld en die in het proces-verbaal ver meld staan. Bovendien richt het protest van den Nuntius zich voornamelijk tegen het feit, dat een bedreiging met de ver nietiging der Katholieke Pers een elemen taire schending is van de vrijheid en de rechten der Kerk. In de eerste gezamenlijke herderlijke brief van de Duitsche bisschoppen nadat de N. S. D. A. P. aan de macht kwam, heeft het Duitsche Episcopaat te kennen gegeven, dat de Katholieke Dagbladpers absoluut noodzakelijk was en de H. Stoel heeft dezen eisch steeds ondersteund. Men is in Vaticaansche kringen van oor deel, dat, ook wanneer de Katholieke Pers zou mogen blijven bestaan (en dit zou al leen onder den sterksten diplomatieken druk verkregen kunnen worden) zij toch door allerlei bezwarende bepalingen naar den afgrond gedreven zou worden. Van be paalde Duitsche zijde heeft men er in Ro me steeds op aangedrongen om met de uitgave van het Witboek te wachten, daar het Nationaal Socialisme de kinderziekte nog niet overwonnen .zou hebben. Maar van andere zijde heeft men gewezen op het feit, dat het zwijgen der Curie als een I zwakheid wordt opgevat en dat zoodoende het heidensche front van Rosenberg steeds meer naar voren is geschoven. Er zijn hier in Rome nog enkelingen, die tegen alle hoop in, vertrouwen, dat in het laatste oogenblik het gezond verstand in Duitschland nog zal domineeren. Wanneer echter de Curie na rijp beraad toch van het tegendeel overtuigd is, dan zul len Paus Pius XI en Kardinaal Pacelli ten aanhoore van heel de wereld een duidelijke taal spreken. KATH. KERKBLADEN IN BESLAG GENOMEN. Verschillende katholieke kerkbladen, o.a. het kerkblad voor het bisdom Berlijn, zijn in beslag genomen, daar zij een herderlijk schrijven der Pruisische bisschoppen publi- ceeren, waarin kritiek wordt uitgeoefend op het door de regeering ingestelde landjaar voor de jeugd. DE PAUS BEMOEDIGT DE DUITSCHE JEUGD Zij moet een heldhaftigen strijd strijden! Men meldt uit Rome aan de „Msbd.": De H. Vader heeft dezer dtgen in de consistoriezaal het Domkoor van den Dom van Aken, bestaande uit veertig heeren en zeventig jongens, onder leiding van kape laan Rehmann en vergezeld van den bis schop van Aken, Z.H.E. mgr. Vogt, bene vens van eenige componisten en dirigen ten van christelijke muziek, in audiëntie ontvangen. Dit koor, wellicht het oudste in geheel Europa het werd omstreeks het jaar 800 opgericht en genoot o.a. de bescher ming van keizer Karei den Groote heeft hier in groote zaal van de pauselijke hoogeschool voor kerkmuziek een prachtig concert gegeven. Tevens heeft het Zondag j.l. onder de hoogmis gezongen in de kerk van Santa Maria dell' Anima. Voor den H. Vader zongen de buitenge woon geschoolde zangers, onder wie zich eenige zeer goede solisten bevonden, het „Laudate Dominum" van Nekes, het „Tu es Petrus" van Rehmann en het prachtige „Tota pulchra es Maria" van Bruckner. De H. Vader dankte de zangers voor de op volmaakte wijze voorgedragen gezan gen en toonde grootelijks belang te stellen in de oude geschiedenis van het koor be nevens voor zijn prestaties, welke o.a. op het internationale congres voor kerkmuziek in Aken verleden jaar zoozeer tot uiting zijn gekomen. Vervolgens begroette Zijne Heiligheid zijn Duitsche zonen, die hem thans, in deze moeilijke tijden voor hun vaderland, bijzonder welkom zijn. Alle kinderen van de groote katholieke familie zijn in het ge meenschappelijke vaderhuis steeds harte lijk welkom, vooral echter degenen, die lijden en strijden moeten. Bijzonder wel kom in het vaderhuis is steeds de jeugd en daaronder ook de Duitsche jeugd, wel ke thans zulke moeilijke tijden door maakt, doch heldhaftig strijdt voor het behoud van haar organisaties. Voor het geloof echter zijn geen offers te groot en alles, wat men lijdt om wille van Chris tus' naam, wordt men den hoogsten ze gen en genade beloond. Wat er ook moge gebeuren, nooit mag men het geloof aan de uiteindelijke zegepraal van het goede verliezen, want de toekomst is in de hand Gods en niet in die van de menschen.. God is altijd voor ons en nimmer tegen ons, wat de grootste troost voor den waren christen is. LAND- EN TUINBOUW EEN ONJUISTE VOORSTELLING VAN ZAKEN. Onder deze titel schrijft het „Week blad voor Bloembollencultuur" het volgende: In Roelofarendsveen is vorige week een vergadering van de onderafdeeling bloem bollenkweekers van den L.T.B. gehouden, waarop de moeilijkheden in het bloembol- lenbedrijf ter sprake kwamen, en in het bijzonder natuurlijk de saneering. In „De Leidsche Courant" van 26 April is hiervan een verslag te vinden, dat er op wijst, dat de saneering daar is besproken door men schen, die weinig „ingewerkt" waren. Dit komt bij dit moeilijke vraagstuk meer voor, en er zou geen aanleiding zijn, hierop terug te komen, ware het niet dat volgens dit persverslag door den heer Dekker, secre taris van den L.T.B., op deze vergadering beschuldigingen aan het adres van de Alg. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIJF BLADEN WAARONDER GE ÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Zal het Vaticaan breken met Berlijn? Alle kerkbladen in beslag genomen. (1ste blad). Het a,s. regeeringsjubileum van den En- geischen koning. (2de blad). BINNENLAND. De groote meerderheid der mijnwerkers heeft zich uitgesproken voor een staking. Nieuw uitstel der beslissing? (2de en 1ste blad). Mazelenepidemie te Uden maakt ver schillende slachtoffers. (Gem. Ber. 3de blad). Vereeniging voor Bloembollencultuur zijn gericht, die volkomen misplaatst en onver diend waren. De heer Dekker sprak volgens hèt verslag in „De Leidsche Courant" als volgt. „Spr. ging in den breede na de wijze, waarop deze belasting (de roebélasting Red. Wkbld.) in de wereld is gekomen. Het bloembollenbedrijf wenschte geen in menging van derden. Het vak kon zich zelf'wel bedruipen. Het gevolg was'dat, nu het vak' zich als zoodanig had uitgespro ken, de Regeering aan dit vak ook haar steun ontzegde. „Wie ^s het vak?" aldus de heer Dekker. Onder dit vak wordt niemand anders verstaan dan de Algemeene Vereeni ging voor Bloembollencultuur. Door deze vereeniging is het systeem roebelasting aan vaard en niettegenstaande de regeering nog heeft gewaarschuwd, heeft het vak geen steun van het Rijk gewild. De kleine kwee- ker is hiervan de dupe geworden en zit thans voor de moeillijkheden. Vraagt men mij aldus de heer Dekker bestaat er kans van deze belasting af te komen, dan moet ik dit met „neen" beantwoorden. Wij moeten op het oogenblik die zaak aanvaar den door de schuldbekentenis te teekenen". Onze lezers, schrijft het Weekblad voor Bloembollencultuur ver volgens, die het verloop van zaken in de laatste jaren hebben gevolgd, zullen, dit lezende, hun voorhoofd fronsen, en zeg gen: „Waar haalt die spreker dat van daan? Misschien is hij op een dwaalspoor gebracht door de laatste rede van Minister Steenberghe in de Tweede Kamer". Dat Minister Steenberghe verkeerd was inge licht, hebben wij direct na de rede van Z.Exc. in ons blad aangetoond. Het is natuurlijk zeer vleiend, dat de heer Dekker het vak gelijk stelt met onze ver eeniging. Het is misschien een beetje over dreven, maar wel is zeker, dat de Alg. Ver eeniging de eenige organisatie is, wier uit spraken op dit gebied de meening van alle onderdeelen van het vak weergeven. Maar een uitspraak, dat geen inmenging van derden ge wenscht werd, is nooit door de Alg. Vereeniging gegeven. Dit wordt ai bewezen dooi- het feit, dat onze algemeene vergadering het C.B.C.-plan aanvaardde Dat nooit een plan is aangenomen, 'waarin financieele steun op den voorgrond stond, is een gevolg van het feit, dat men in den Haag toch volkomen weigerde financiëelen steun aan het bloembollenbedrijf te geven. De door Minister Colijn benoemde com missie, waarin zitting hadden de heeren Mr. M. Slingenberg, destijds regeeringscommis- saris, Mr. F. A. Bijvoet en W. War naar, j destijds voorzitter resp. van de Bloembol- I lenkweékers- en Exportcentrale, E. H. Kre- lage, voorzitter Alg. Vereeniging voor Bloembollencultuur, S. Schoneveld, voor zitter H.B.C., P. v. Nouland, voorzitter Bond v. Z.H. Kleine Kweekers en drie departe mentsambtenaren, heeft destijds in haar advies aan den Minister zich gesteld op het zelfde standpunt als de Kweekerscentrale, die de voorkeur gaf aan een omslag per bol boven een omslag per Roede. In afwijking van dit advies heeft echter de Minister de heffing per Roede bepaald, omdat van het andere stelsel te veel bezwa ren bij de uitvoering werden gevreesd Zoo is de roebelasting tot stand gekomen en de loop van zaken is dus wel eenigszins anders dan de heer Dekker het voorstelde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 1