STADS
NIEUWS
De jubileerende directeur der R.K. H.B.S.
26ste Jaargang
DONDERDAG 2 MEI 1935
No. 8105
S)eGeid6cHe(Boii^mit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedrngt bij To^r^it^et^'ing:
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 1
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin bn-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ca
verhuur, koop en verkoop: f 0.59
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
HOE ZOU DE TWEEDE KAMER ER
UITZIEN?
De volgende beschouwing ontleenen wij
aan de N. R. Crt.:
„Nu de uitslag van de verkiezingen vast
staat, is het niet onaardig eens na te gaan,
hoe de Tweede Kamer er uit zou zien op de
basis van de cijfers dier verkiezingen. En
wel in het licht van de nieuwe Kieswet
(verdeeling van de restzetels naar de groot
ste gemiddelden) die in 1933 nog niet tot
stand was gekomen en doende alsof het
wetje dat de Tweede Kamer gepasseerd
heeft reeds kracht van wet bezit (een par
tij die niet ten minste eenmaal den kies-
deeler heeft „gehaald" doet dus niet mee
bij de toewijzing van de zetels). Twee din
gen werken mee om deze idee uit te wer
ken. Ten eerste het feit, dat de verkiezin
gen van thans beheerscht worden door de
algemeene politiek en dus op een lijn ko
men te staan met Tweede Kamerverkiezin
gen, en ten tweede, dat het aantal wettige
stemmen m 1933 en 1935 nagenoeg even
groot was. zoodat ook de cijfers niet slechts
relatieve waarde toekomt doch ook abso
lute. Een factor werkt tegen en wel het
feit, dat Nationaal Herstel thans geen can-
didaten heeft gesteld. Doch waar deze partij
ir. 1933 nog lang niet den kiesdeeler heeft
gehaald, is het een zoo niet te verwaarloo-
zen factor van zeer weinig belang.
Hieronder laten wij nu volgen de samen
stelling van de huidige Kamer, daarnaast
die van een Kamer op grond van den uit
slag der juist gepasseerde verkiezingen:
R.-K. St28 30 2
S. D. A. P22 22
A.-R14 12 2
C.-H. 10 10
N. S. B8 8
V.-B7 6 1
V.-D6 4 2
Comm. P4 3 1
St. Ger3 2 1
Herv. Ger1 1
R. S. (A.) P1 1
Nat. Herst1 1
Plattelanders 1 4
C. D. U1 1
Kath. Dem. P1 1
Wat zien wij nu? Dat, terwijl de regee-
ringspartijen in stemmenaantal gedaald
zijn van 62.46 pet. van het totaal aantal
stemmen tot 58.5 pet., het aantal zetels ge
daald zou zijn van 65 op 62, een zeer ge
ringe daling dus. Voorts hoort men speciaal
van vrijz.-dem. zijde steeds de stelling ver
kondigen, dat uit den aard der zaak de zit
tende partijen in het kabinet klappen krij
gen. Wat blijkt nu?: dat deze generalisee
ring in het licht der feiten geen stand
houdt. Immers de r.-k. zou met 2 zetels zijn
vooruitgegaan, de chr.-hist. zouden gelijk
zyn gebleven en alleen de anti-rev. zouden
zijn achteruitgegaan, eveneens met twee ze
tels, zoodat in totaal de z.g. rechtsche par
tijen in de Kamer niet zouden zijn achter
uitgegaan. En bovendien deoude coalitie
der rechtsche partijen met 52 zetels nog
een meerderheid in het parlement zou be
zitten. Een zeer opmerkelijk feit! Het ver
lies van de anti-rev. is bovendien zeer na
tuurlijk te verklaren uit het feit, dat in
1933 tal van niet-anti-revolutionnairen een
voorkeur hadden voor den persoon van den
heer Colijn en uit dien hoofde op hem
stemden. Die categorie heeft dat thans niet
gedaan, vandaar de achteruitgang. De
eigenlijke klappen voor de regeeringspar-
tijen zouden dus terecht zijn gekomen op
de hoofden dar liberalen en vryz.- democra
ten.
Men hoort allerwegen de stelling verkon
digen. dat het eigenlijk de liberalen zijn
die de grootste klappen hebben gekregen.
Zeker juist wanneer men 1935 met 1931
vergelijkt. Maar vergelijkt men 1935 met
1933 wat blijkt dan? Dat de liberale stem
men van 258.732 zijn gedaald op 226.877 dus
met 31.855 stemmen of 12.3 pet. Dat de
vrijz.-democraten echter gedaald zijn van
188.952 op 156.129 of met 32.823 stemmen
d.w.z. met 17.3 pet. In absoluten en rela
tieven zin hebben zij dus een grooteren
klap gekregen dan de liberalen. Dit wordt
nog veel sterker na de toewijzing van het
aantal zetels in de Tweede Kamer. De li
beralen dalen daar van 7 op 6 of met pl.m.
14 pet., de vrijz.-democraten echter zouden
zijn gezakt van 6 op 4 of dalen met 33 1/3
pet.! Vain de regeringspartijen zou derhal
ve de V.D.B. den grootsten achteruitgang
hebben geboekt. Ook in dit opzicht zijn
de cijfers dus leerzaam!
Opmerkelijk is voorts, dat de N.S.B. met
8 zetels op 4 na de sterkste partij in de
Kamer zou zijn en dubbel zoo sterk als de
vrijzinnig-democraten. De communisten
zouden één zetel verliezen, een verheugend
verschijnsel, en tenslotte zou het aantal
dwergpartijtjes met drie verminderd zijn.
De drie eenlingen, Van Lingbeek, Wester
man en Vervoorn zouden zijn verdwenen.
Het halveeren van die eenlingen in de Ka
mer mag men zeker op de creditzijde van
de nieuwe Kieswet schrijven.
Tenslotte nog eenige interessante cijfers,
die doen zien hoe het stelsel van de grootste
gemiddelden voordeelig is voor de groote
partijen.
Van de zeven te verdeelen restzetels krij
gen de katholieken er liefst drie! Terwijl
het aantal stemmen waarmede de katho
lieken een zeteJ „betalen" zou bedragen
34.330, moeten de christen-democraten voor
hun eenigen zetel 67.281 stemmen betalen,
de Katholieke partij-Veraart 56.380, de S D.
A.P. 51.607, de groep Kersten 46.949, de I
communisten 42.525 en de N.S.B. 36.785.
Zoo blijkt naar alle kanten ons onderzoek
interessante cijfers te hebben opgeleverd".
Pater de Goede bij zijn zilveren priesterfeest gehuldigd.
DE
„KWEEKELING MET
ACTE".
Men schrijft ons:
Een kweekeling met acte. Ziedaar een
contradictio in terminis!
Een kweekeling, die zijn acte behaalt, is
van stonde af aan geen kweekeling meer,
doch een bevoegde leerkracht, een onder
wijzer, benoembaar voor een L. O.-klasse.
Zulk een leerkracht hoe groot zijn
kracht is, hangt van persoonlijke hoedanig
heden af, waaromtrent de acte echter, he
laas, geen uitsluitsel biedt om een of
andere reden, i.e. bezuinigingsnoodzaak, tot
„kweekeling met acte" te verklaren, is dus
feitelijk eep onwettige degradatie.
Of een onderwijzer noodgedwongen voor
het loon van een kweekeling met acte wil
gaan werken, moet hij zelf weten, over
wegende, dat een half ei beter is dan een
leege dop. De overheid is echter niet be
voegd, hem slechts een half ei waard te
noemen, waarbij dezerzijds natuurlijk on
dersteld wordt, dat zijn persoonlijke hoe
danigheden geen beletsel vormen voor een
aanstelling als klasse-onderwijzer. Kennis
en paedagogische bekwaamheid gaan toch
geenszins altijd samen.
Van den anderen kant valt er wel iets
voor te zeggen, niet alleen in dezen abnor-
malen tijd, maar ook voor normale tijden,
om een jong onderwijzer wat men op
18 a 19-jarigen leeftijd reeds wezen kan
niet terstond recht te geven op dezelfde
salaris-aanspraken als ouderen collega's.
Ervaring komt met de jaren en hiermede
kome ook het hoogere loon.
Zou het nu op grond van een en ander
geen overweging verdienen, terug te kee-
re'n tot het vroeger ingenomen, maar in een
grootscheepsche bui verlaten standpunt der
indeeling van de onderwijzers in klassen?
Een pas-geslaagde kweekeling wordt
b.v. onderwijzer 2e klasse voorheen zei-
de men: rang en voor het overgaan naar
de le klasse, welke hooger gesalarieerd j
wordt, stelle men ook hoogere eischen, b.v.
het bezit van de hoofdacte of van een j
paar bij-acten.
Dit systeem zou al dadelijk dit voordeel
bieden, dat men de tegenstrijdige en daar
door onlogische woordenkoppeling „kwee
keling met acte" niet zou behoeven om de
tering naar de nering te zetten. Er ware
dan vanzelf een normale climax in de sa-
larieering en tevens vanzelf de begeerde
bezuiniging bij de vervanging van pen-
sioenrijpe leerkrachten door jongere.
Natuurlijk zou dit systeem men noe-
me het vrij reactionair, mits men er tevens
iets beters voor in de plaats weet bij
invoering niet aanstonds op volle kracht
werken. Dit komt echter te spoediger, naar
mate men ook de invoering bespoedigt, en
zou bovendien wijl immers de nood
dringt kunnen worden bevorderd door
I maatregelen van terugwerkende kracht.
I In ieder geval: de kweekeling-met-acte
krijge geen burgerrecht, als zijnde in pae-
I dagogischen zin een kind met een water-
1 hoofd.
Van de R.K. H.B.S. aan de Mariënpoel-
straat wapperde vandaag in de stralende
lentezon de Nederlandsche driekleur met
het pauselijk geel-wit. Er was feest van
daag op de school, het eerste groote feest,
en wie kon er beter feesteling zijn dan
hij, die van den beginne af de ziel en
leider is geweest van deze sedert de op
richting steeds meer uitgroeiende school?
Het eerste feest voor den eerste van
allen, voor pater Balduinus de Goede,
den sympathieken directeur, die heden
zijn zilveren priesterfeest onder overtal-
rijke blijken van belangstelling mocht
herdenken.
Werd dus vandaag voornamelijk de
p r i e s t e r-directeur gehuldigd, deze
hulde was te grooter, te inniger wijl pa
ter de Goede zich zoo zeer als directeur
vrienden heeft weten te maken door zijn
bezielende leiding, zijn omgang met leer
lingen en ouders.
Was het wonder, dat zij allen vandaag
tenminste eenigermate wilden vergoeden
wat pater-directeur voor hen geweest is?
De wijze, waarop zulks geschiedde liet
geen twijfel bestaan aan de intentie, wel
ke deze huldiging ten grondslag lag.
PLECHTIGE H. MIS
De herdenking van het zilveren feest
werd hedenmorgen te 9 uur begonnen
met een plechtig gezongen H. Mis. opge
dragen door den hooeeerw. jubilaris, met
assistentie van de weleerw. pater Paternus
Geise en Wigbertus Huihoven.
Het altaar en priesterkoor in de stem-
mig-devote H.B.S.-kapel waren fraai met
palmen en witte lelies versierd.
Behalve door familieleden, leerlingen en
oud-leerlingen werd het H. Misoffer bijge
woond door de zeereerw. heeren pastoor
Beukers en pastoor .Smitz, rector Reynen,
pater Cunibert'»? Sloots, archivaris der
Ned. Minderbroeders Provincie te Weert,
pater Lucassen, missionaris der Francis-
caansche Missie van Brazilië, pater ten
Brink, pater de Bruin, O. P., en verschil
lende naters van het Missie-College te
Katwijk.
Het zangkoor der leerlingen gaf onder
leiding van pater Zonderland een stem
mige vertolking der Gregoriaansche ge
zangen.
Na het Evangelie hield de weleerw. pa
ter Paternus Geise een toespraak, waar
in zijn eerw. den priesters-jubilaris
schetste.
Gij zjjt dan allen samengekomen, ver
wanten. collega's vrienden en kennissen
en leerlingen van P. Directeur, allen on
getwijfeld om te getuigen van uw belang
stelling en waardeering voor zijn priester
lijken arbeid gedurende 25 jaren, speciaal
voor den arbeid als directeur dezer school
in de laatste jaren in Leiden.
En dit is goed, naar de schoone gedachte
van Sint Gregorius, die zegt: dat de zui
vere erkenning van goede werken kan lei
den tot grooter eerbetoon aan God.
Doch diezelfde heilige Paus laat aan
deze woorden de volgende vermaning
voorafgaan: de intentie, de bedoeling bij
het verrichten uwer goede werken, zij
toch steeds gericht op de verborgenheid.
Als dan het zilveren priesterfeest van
P Directeur voor u een gelegenheid mag
zijn hem geluk te wenschen met de vóór
25 jaar ontvangen genade van het "Pries
terschap en tevens hem te danken voor
zijn arbeid, ik weet zeker geheel in zijn
geest en in den geest van onzen beminden
heiligen Vader Franciscus te spreken, wan
neer ik mij alleen beperk tot het uitspre
ken van een gelukwensch met betrekking
tot het priesterfeest.
Want de serafijn van liefde, die man van
kinderlijken eenvoud, de heilige arme van
Assisië, sprak op 't eind van zijn zoo ver
dienstelijk leven, alles vergetend wat hij
gedaan had. nu hij op 't punt stond te
verschijnen voor de oneindige majesteit en
eeuwige liefde Gods: Broeders: laten we
nog eens goed beginnen, want 't is nog
niet zoo heel veel wat we gedaan hebben.
Zoo ook staan wij op 't punt te treden
voor het aanschijn van den almachtigen
en onzegbaar beminnelijken God, want
wij gaan het offer van het N. Verbond op
nieuw opdragen op onbloedige wijze.
Nu vallen ook alle menschelijke daden
weg, nu wordt alles wat groot en goed is
volgens het menschel ijk oordeel klein en
gering, en wij staan als armelijke schepse
len, als zwakke dienaren tegenover den
luister Gods en Zijn heerlijkheid. En op
dit oogenblik leeft in deze Priesterziel
slechts de herinnering aan Christus'
woord: Wanneer gij alles gedaan hebt wat
ge doen moest, zegt dan nog: wij zijn on
nutte dienstknechten.
Een gelukwensch met dit 25-jarig pries
terschap.
O, de weelde van het priesterschap, de
kracht die schuilt in het priesterschap!
De zaligheld: zich bewust te mogen zijn,
dat vanuit 't diepste van ons wezen naar
buiten straalt de glans van den Godmensch
Jesus Christus, trots alle duisternis van
ons zwakke leven.
De zoetheid: te weten Gods genaden
rijkelijk te mogen rondstrooien onder onze
medemenschen. Het nooit volprezen ge
luk mét Christus, de Middelaar tusschen
God en menschheid, mede geroepen te zijn
om eveneens als middelaar op te treden,
krachtens de macht, die Hij aan den pries
ter geschonken heeft, boven zooveel an
deren.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Een matte rede van Hitler op 1 Mei
feest, over dreigende wolken en onweders
boven Duitschland. (2de blad).
Hoe de Nazi's de Duitse he Rome-pel
grims overvielen. (2de blad).
De gulden van de Vrije Staat Danzig ge
devalueerd. (2de blad).
BINNENLAND.
Nieuwe luchtlijn A'damMilaan ge
opend. (Luchtv. 3de blad).
Binnenkort tweemaal per week luchtpost
naar Indië. (Luchtv. 3de blad).
Treinongeluk te Nijmegen. (Gem. Ber.
3de blad).
Heidebrand nabij Ede. (Gem. Ber. 3de
blad).
LEIDEN.
Het zilveren priesterfeest van pater de
Goede, directeur der R.K. H.B.S. (le blad).
Die allerschoonste woorden van Joh.
Chrysostomus: wij priesters zijn zóó innig
met Christus verbonden, dat wat Hij was
van nature, wij dat ook zijn door deelna
me aan Christus' eeuwig Hoogepriester-
schap.
Wij, priesters, zegt St. Paulus, beklee-
den de plaats van Christus en Jesus zelf
gaf dan ook die heerlijke opdracht: Zooals
de Vader mij zond, zóó zend Ik u.
Wij zien Jesus voor ons in de zaal van
het laatste Avondmaal; Zijn apostelen,
Zijn zoo juist gewijde priesters omringen
Hem.
De goede Meester ziet hun zwakke
kracht en Zijn warme, lieve genegenheid
dwingt Hem hun Zijn hulp te verzekeren:
„Nu noem ik u geen dienaren meer; nu
noem Ik u mijn vrienden".
En zijn blik gleed over de witte gebou
wen der ontrouwe stad Jeruzalem, wier
verraad Hij vooruit kende, en Hij heeft
vol liefde gezien naar de toekomst, naar
die eindelooze rij van begenadigden, aan
wie Hij eveneens Zijn priesterschap zou
meedeelen door de o^J«ggmg der handen
van de bisschoppen.
En aan hen allen, ook aan dezen pries
ter, heeft Hij dit goede woord wederom
toegefluisterd, op het heerlijkste oogen
blik van zijn leven: 't oogenblik van zijn
priesterwijding: toen de duif zich uit
strekte boven hoofd van den gewijde:
nu noem Ik u niet meer dienaar, nu noem
WORDT STAKING VERMEDEN?
Hoopvolle stemming in de kringen van het
mijnbedrijf.
In verband met de besprekingen, welke
de minister van Waterstaat Dinsdag heeft I
gehad met den hoofdingenieur van staats-
toezicht op de mijnen, bestond, volgens de
„N. R. Crt." zoowel in directiekringen als
in den kring van de arbeidersleiders in
Limburg een optimistische steming ten aan
zien van de mogelijke ontwikkeling van
den toestand. Algemeen bestaat de ver
wachting dat alsnog een staking zal kunnen
worden vermeden.
De jubileerende directeur der R.K. H.B.S., Pater B. DE GOEDE, temidden van de bestuursleden
Th. Beukers en den heer W. Heydeman, familie, leeraren en leerlingen.
pastoor