De „Leeuwerik" in Sauerland te pletter gevlogen
Zeven inzittenden om het leven gekomen
Onder de passagiers een zoon van
Amsterdams burgemeester
Piet Soer commandant van het toestel
26ste Jaargang
MAANDAG 8 APRIL 1935
No. 8085
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedr&tgt bij roormtketafing:
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 l
GIRONUMMER 103003, POCTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur cm
verhuur, koop en verkoop: 0.59
RAMPSPOEDIG BEGIN VAN DE
LUCHTROUTE A'DAM—PRAAG.
Door den sneeuwstorm verblind.
Betrekkelijk kort na de ramp met de
„Uiver", die tijdens z'n Kerstvlucht naar
Indië bij Rutbah Wells te pletter vloog,
heeft de K.L.M. thans een nieuwe ramp
te boeken, en wel haar jongste traject, de
omet 1 April geopende luchtlijn A'dam
Praag.
Zaterdagmiddag tusschen 3 en 4 uur,
toen zware hagel- en sneeuwbuien over
ons heen trokken, dreunde plotseling een
donderslag over onze omgeving. Ongeveer
terzelfder tijd stortte de „Leeuwerik", een
der driemotorige K.L.M.-vliegtuigen van
den dienst Amsterdam—Praag in de buurt
van Brilon, ongeveer halverwege tusschen
Kassei en Dortmund, neer en werd geheel
vernield.
De beide piloten Piet Soer en Prillwitz,
alsmede de mecano's Weiman en Winge-
laar, de marconist Van der Klein en twee
passagiers, de heer W. de Vlugt, een der
zoons van den burgemeester van Amster
dam, en de heer H. L. A. Briel uit Arn
hem, werden gedood.
Het toestel was op weg van Praag naar
Amsterdam.
Uit een radiobericht van Soer is geble
ken, dat hij even vóór Kassei de antenne
heeft ingetrokken wegens bliksemgevaar.
Daarna konden er geen radioberichten
meer binnenkomen, doch het toestel moet,
afgaande op de tijden, nog omstreeks drie
kwartier hebben doorgevlogen.
Naar uit Brilon gemeld wordt, kwam
des middags om 3 uur 15, Duitsche tijd, de
Leeuwerik over dit gedeelte van Sauer
land. Het weer was ruw en grillig. Even
te voren had een on weder gewoed, dat op
het oogenblik, hierboven vermeld, gevolgd
werd door een zware sneeuwbui en een
stevigen wind. Door de sneeuwjacht was
het zicht buitengewoon slecht.
Eenige personen die zich in de nabijheid
van het plaatsje Roesenbiick, dat is een
dorpje dat op een afstand van een half
uur van Brilon is verwijderd, hoorden het
geluid van een vliegtuig, dat zich door
den sneeuwstorm worstelde. Eensklaps
hoorden zij een doffen slag en hield het
geronk der motoren op zij kregen den
indruk dat het toestel een noodlanding
had gemaakt of neergestort was. Zij
spoedden zich er heen, doch het duurde
nog geruimen tijd alvorens zy de juiste
plaats Vn"Jon onMpVken.
Deze juiste plaats was de Burgberg, een
berg, die op eenigen afstand van Roesen-
bück is gelegen. In de nabijheid van een
woud, aan den voet van den berg zagen zij
het rookende geraamte van een vliegtuig,
dat natuurlijk pas later, de Leeuwerik
bleek te zijn. Het toestel bleek totaal ver
nield. De bekleeding was geheel wegge
brand, zoodat alleen de verwrongen bui
zen van het geraamte de lijnen der ma
chine markeerden. De motoren waren nog
op hun plaats. Uit de ligging meende men
te mogen opmaken, dat de machine een
slag om had gemaakt.
Het lijdt geen twijfel, dat de F. 12 tij
dens de felle sneeuwjacht tegen den berg
is opgevlogen.
Temidden der puinhoopen troffen de te
hulp gesnelde mannen de zeven lijken
van de inzittenden aan. Zij waren nage
noeg geheel verkoold en vrijwel onherken
baar. De bagage was voor een groot deel
verteerd. Men vond nog een aantal byoute-
rieën te midden der ruine; waarschijnlijk
hadden zij in een koffer gezeten, welke
door het vuur verteeic! was.
Aan blusschen van de nog nasmeulende
restanten van het triplex, dat de beklee
ding vormt, viel niet te denken en dit had
trouwens geen nut meer. Bij het naspeu
ren der restanten vond men eenige papie
ren, waaruit de identiteit van de te pletter
gevlogen machine bleekde F 12 van
de K. L. M. op weg van Praag naar Am
sterdam.
Toen er niets mer te redden viel, gingen
de mannen de autoriteiten waarschuwen.
Dat duurde ook weer eenigen tijd, daar
de afstanden betrekkelijk groot zijn.
Voor de Indië-vliegers was de onderha
vige route goed bekend, want het is de
zelfde route welke de Indië vliegtuigen
volgen, wanneer ze naar Boedapest vlie
gen. De „Leeuwerik" had na zijn vertrek
uit Halle-Leipzig te Essen moeten landen.
De plaats van het ongeluk ligt geheel in
de route.
Aan den dood ontsnapt.
Het toestel was uit Praag vertrokken
met drie passagiers, van welke laatste er
in Leipzig één is uitgestapt.
De twee werktuigkundigen.
Dat er twee werktuigkundigen aan boord
van de „Leeuwerik" waren is niets bij
zonders. De AmsterdamPraag-dienst
was een jonge lijn van de K.L.M. en de
bezetting met passagiers is daarom in het
De zeven personen die by de ramp van de „Leeuwerik" om het leven kwa
men. Boven v. L n. r.: H. Wingelaar; E. A. J. Prillwitz en de commandant
Piet Soer. Onder v. L n. r.: mr. W. de Vlugt; H. L. A. Briel; marconist
van der Klein en P. Weiman.
begin nooit zoo groot. Van de gelegenheid,
dat het vliegtuig dan ook niet zoo sterk
is bezet, maakt de technische dienst van
de K.L.M. vaak gebruik om een of meer
leden aan de bemanning toe te voegen om
hen met het lijnvliegen vertrouwd te ma
ken. Dit was ook op dezen ongeluksdag
het geval en daaraan zijn Weiman en
Wingelaar ten offer gevallen.
Naar de plaats van de ramp.
De heer J. van der Heyden, inspecteur
van den Rijksluchtvaartdienst te 's-Gra-
venhage, is in gezelschap van dr. ir. H. J.
van der Maas van den rijksstudiedienst
voor de luchtvaart nog Zaterdagavond
naar de plaats van de ramp vertrokken.
Van de K.L.M. zijn naar Brilon vertrok
ken de heeren Pattist, assistent van den
chef van den vliegdienst, Bynen, werk
tuigkundige en Van der Meulen, assistent
van den heer Guillonard, chef van den
technischen dienst.
Ook de K.L.M.-vertegenwoordiger te
Berlijn, de heer Laponder, is naar Brilon
vertrokken, nadat hij het bericht van de
ramp naar Nederland had doorgegeven.
De Flugleiter van de Deutsche Luft
hansa te Dortmund, waaronder Brilon res
sorteert, is eveneens naar de plaats van
het ongeluk gegaan.
In opdracht van de directie der K.L.M.
is de heer Innemee Zaterdagavond nog uit
's-Gravenhage vertrokken, ten einde het
stoffelijk overschot van de slachtoffers
naar Nederland te doen overbrengen.
Hoewel de plaats, waar het K.L.M.-
vliegtuig de „Leeuwerik" op den terugweg
van Praag is neergestort tamelijk ver van
het 6000 inwoners tellende stadje Brilon
verwijderd is, heeft de ramp juist daar
grooten indruk gemaakt, aangezien de
plaats van het ongeval in de Kreis is ge
legen, waarvan Brilon de hoofdstad is.
Onder leiding van de politie werden op
de plaats van het ongeval de eerste maat
regelen genomen. Enkele voorwerpen als
sleutels en horloges werden van labels
voorzien terwijl ook nog enkele door het
vuur slechts gedeeltelijk aangetaste papie
ren op de slachtoffers werden gevonden.
De lijken zijn naar het dorpje Roesenbück
overgebracht.
DE „LEEUWERIK" ANTWOORDDE NIET.
Tegen half vijf Zaterdagmiddag kwa
men de eerste jobstijdingen van de „Leeu
werik" op Schiphol; druppelsgewijze wer
den de sombere bijzonderheden bekend en
zij lieten geen twijfel over het lot, dat de
machine van Praag en de opvarenden had
getroffen. Het bracht rouw en ontzetting
op alle af deelingen. Hier zijn allen vrien
den en bij de groote K. L. M.-familie ligt
ieder lid den anderen na aan het hart.
„Op zulke dagen krijgt je het land aan
je vak", zeide een der leiders, maar dan
vermande hij zich. Er moesten regelingen
worden getroffen, maatregelen genomen;
en de dienst, de uitgebreide zomerdienst
die tot laat in den avond wordt voortge
zet, mocht geen stagnatie ondervinden.
Nergens feller dan op een vliegveld eischt
het leven zijn rechten, ook te midden van
den diepsten rouw. De vliegers komen bin
nen, uit Londen, uit Parijs, uit Malmö. Zy
weten van niets en blijven even star ont
zet tegenover zulk een rampzalige tijding.
Soer, de goede vriendelijke kameraad, plot
seling weggerukt, den eerlijken vliegers-
dood gestorven, die allen op hun beurt da
gelijks bedreigt. Zij moeten het zich even
realiseeren. Daar komt Silevis uit Rome.
„Wat is er met de Leeuwerik?" vraagt
hij. „Mijn marconist hoorde onderweg dat
Leipzig hem riep, maar hij gaf geen ant
woord."
Neen, de Leeuwerik antwoordde niet, en
met reden.
ZIJ, DIE OM HET LEVEN KWAMEN.
Piet Soer.
Piet Soer was de commandant van het
toestel: een volwaardige zeer 'betrouwbare,
uiterst bekwame vlieger: een der aller bes
ten. Piet Soer, wiens zonnige humeur zoo
vaak overheerschen kon als er moeilijkhe
den waren geweest. Piet Soer de trouwe
metgezel van onzen grooten Iwan Smir
noff, met wien hij in de beroemd gewor
den „Pelikaan" zulke lauweren heeft ge
oogst in December 1933.
Piet Soer is gevallen. En met dezen vie-
ger gaat niet alleen een goede vlieger, een
uitmuntende piloot, maar gaat een groot
en goed, een toeverlaten kameraad. Een
vriend. Van allen, die hem kenden. Zijn
lach werkte aanstekelijk, zijn rust was
rustgevend.
Gekomen uit de gelederen van de lucht
vaartaf deeling Soesterberg gelijk zoovelen
van zijn collega's heeft Soer alras een zeer
bijzondere plaats ingenomen. Om zijn bij
zondere menschelijke eigenschappen voor
al. Maar ook om zijn door de directie en
door de vliegleiding zoo hooggeschatte vlie
gersbekwaamheden.
Hoe hebben wij nog meegeleefd met
dezen braven kerel, toen hij na afloop van
de Pelikaanvlucht zoo hartelijk gehuldigd
werd, zoo verdiend, tezamen met die drie
anderen, die geschiedenis maakten van on
ze luchtvaart. En nu behoort Piet Soer
ook al weer tot de geschiedenis van die
luchtvaart, die hij zoo trouw en met zulk
een groote liefde en aanhankelijkheid ge
diend heeft
S. Prillwitz.
De tweede bestuurder van de Leeuwerik
was Prillwitz. Er zullen er wellicht niet ve
len meer zijn, die zich nog weten te herin
neren, dat Prillwitz in den eersten tijd van
zijn verkeersvliegerschap ook reeds bij de
K. L. M. was geweest. In ieder geval de
„Pril" was er in de eerste jaren, dat er
met eigen piloten gevlogen werd en wij
nog niet die volkomen uitgeruste machi
nes hadden zooals tegenwoordig.
Prillwitz was als officier op Soesterberg
begonnen en toen bij de K. L. M. geko
men. Lang echter niet, want bij de oprich
ting van de Indische Luchtverkeersmaat-
schappij was hij een der eersten om die te
gaan dienen. Hij behoorde tot diegenen,
die de machines langs de Indië-route uit
wilden brengen en hij bleef bij de KNTLM
tot voor enkele maanden geleden, toen hij
in Europa terug weer bij zijn oude maat
schappij terecht kwam. Zooals men dat ge
woon is te doen, eerst als tweede naast een
ouden geroutineerden vlieger om dan later
weer zelf een commando te kunnen krij
gen.
Een commando, dat nu niet meer komt.
Mecanicien Wingelaar.
De bij het ongeluk omgekomen werk
tuigkundige Wingelaar van det K. L. M.
was sedert 31 Maart 1934 in dienst der
Maatschappij. Hij was sedert een maand
gehuwd.
Marconist van der Klein.
De marconist Th. J. v. d. Klein, die bij
den tocht van de Leeuwerik het leven ver
loor, heeft een merkwaardige loopbaan
achter den rug. Aanvankelijk was hij me
canicien, doch door hard werken en ijveri
ge studie wist hij het zoover te brengen,
dat hij tot marconist kon worden benoemd.
Hij werd geboren op 5 October 1910 te
Rotterdam en kwam op 1 Juni 1934 als te
legrafist eerste klas bij de K. L. M. in
dienst. Het is wel een unicum, dat een me
canicien zich weet op te werken tot mar-
conist en een medewerker van den techni
schen dienst overgaat naar de radio. Als
marconist verzamelde hij 561 vlieguren en
maakte een Indië-vlucht met Smirnoff aan
boord van de Kwartel, die op 3 Januari
van Amsterdam vertrok en op 23 Januari
Bandoeng verliet. Van der Klein nam ook
nog de functie waar van reserve-sergeant
vlieger van de mitrailleurafdeeling te Soes
terberg. Hij was een man die zich ten volle
gaf aan zijn vak, niet tevreden was met
wat hij bereikt had, en steeds verder stu
deerde. Men had groote verwachtingen van
hem, die thans door het noodlottig onge
val helaas niet beantwoord zullen worden.
Mecanicien P. Weiman.
De mecanicien P. Weiman was in func
tie op de Leeuwerik bij deze laatste reis,
Hij was 25 jaar oud en ongehuwd en in
1930 in dienst van de K. L. M. getreden.
Hij deed speciaal dienst als mecanicien op
de Indië-lijn en zou dan ook op 25 April
met Hondong naar Indië vertrekken. Wei
man stond bekend als een zeer bekwaam
mecanicien. Zijn heengaan is voor den
technischen dienst een groot verlies.
Mr. W. de Vlagt.
Mr. Willem de Vlugt,, die ongehuwd is,
bereikte den leeftijd van 31 jaren. Na een
verblijf in China en Indië werd hij in het
begin van 1934 associé van de firma Ing-
wersen en Co. commissionairs in effecten te
Amsterdam.
Op 30 Juni as. zou hij 32 jaar worden.
Een van zijn broers, de directeur van het
dagblad „De Standaard", de heer G. C. de
Vlugt is Zaterdagavond naar Duitschland
vertrokken.
H. L. A. Briel.
De heer H. L. A. Briel woonde aan den
Velperweg te Arnhem. Hij is 50 jaar, vader
van drie kinderen, hoofdprocuratiehouder
van de gecombineerde verkoop-afdeeling
van de A. K. U. en de Hollandsche Kunst
zijde te Breda. In 1919 was hij verbonden
aan het A. K. U.-concern; hij ging later
over naar de Hollandsche Kunstzijde te
Breda. Bij de fusie van A. K. U. en Breda
werd hij benoemd tot hoofdprocuratiehou
der van de verkoopafdeeling. Hij ging zeer
veel op reis en maakte bij voorkeur ge
bruik van vliegmachines.
Hij was zeer geestdriftig voor het vlie
gen en stond in hoog aanzien bij zijn col
lega's. Hij was een buitengewoon bekwaam
man. Veertien dagen geleden was hij op
reis gegaan naar Weenen; hij had Praag
bezocht en bevond zich thans op de terug
reis.
„De Leeuwerik".
De „Leeuwerik", die in 1931 zijn eerste
vlucht naar Indië maakte, was sinds eeni
gen tijd op het Europeesche net ingezet.
Het lag evenwel in de bedoeling de „Leeu
werik" nog een of meer reizen naar Indië
te laten maken, voordat de Douglasmachi-
nes op de Indië-route zouden worden in
dienst gesteld.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De „Leeuwerik" met 7 inzittenden Za
terdagmiddag in Sauerland te pletter ge
vlogen. Alle inzittenden in de vlammen
omgekomen. (1ste blad).
Actie in België tegen de speculanten,
die de devaluatie van de belga hebben af
gedwongen. (2de blad).
Een voor de Nazi's teleurstellend resul
taat van de verkiezingen te Danzig. (2de
blad).
Eden ongesteld. (2de blad).
Amerikaansch werkverschaffingsplaai
aanvaard. (2de blad).
BINNENLAND.
Wering van buitenlandsche arbeidskrach
ten. (3de blad).
De uitvoer van boter naar de Ver. Sta
ten verbeterd. (3de blad).
Bij een auto-ongeluk te Wellerlooi zijn
pastoor Schiphorst en twee andere passa
giers ernstig gewond. (Gem. Ber. 3de blad)
Bij een brand te Monnikendam is een
blinde man omgekomen. (Gem. Ber. 3de
blad).
Ernstige malversaties door een speculant
te Oud-Beijerland. (Gem. Ber. 3de blad en
lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Voetbal: Kerkraae wint, Volendam
speelt gelijk voor de kampioenscompetitie
I.V.C.B.; Teylingen en Leiden verliezen
voor de promotie-degradatie; V.V.SJB.
(Noordwijkerhout) kampioen. Ajax en
Go Ahead winnen voor de Kampioenscom
petitie K.N.VJ5.; gelijke spelen in den pro-
motie-degradatie-strijd, alleen Blauw Wit
wint. (2de blad).
Hockey: Nederland verliest met 21
van Engeland, de Hollandsche dames ver
slaan de Belgische met 50. (2de blad).
