DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
SIMON EN EDEN TOCH
NAAR BERLIIN
26ste Jaargang
DINSDAG 19 MAART 1935
No. 8068
S)e ÊclcbcheSoii^Mu
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: i 0-5#
Een protest en een gunstig antwoord van v.Neurath.
Zal Duitschland nu weer terugkeeren naar Cenéve?
OVERHANDIGING DER BRITSCHE
NOTA.
Gistermiddag is te Bei-lijn een Britsche
nota overhandigd, waarin geprotesteerd
wordt tegen de invoering van den dienst
plicht.
„De regeering van het Vereenigd Ko
ninkrijk, aldus luidt het in de nota, acht
zich verplicht de Duitsche regeering me-
dedeeling te doen van haar protest tegen
het op 16 Maart door de Duitsche regee
ring bekendgemaakte besluit om den
dienstplicht in te voeren en de basis van
de vredessterkte van het Duitsche leger
op 36 divisies te brengen. Na de aankondi
ging van de instelling der Duitsche lucht
vloot is bovengenoemde verklaring een
nieuw bewijs van een eenzijdig optreden,
dat, afgezien van de principieele kwestie,
er toe leidt de onrust in Europa aanzienlijk
te doen toenemen.
Het voorstel voor een Engelsch-Duitsche
bijeenkomst vloeide voort uit den tekst
van het Engelsch-Fransche communiqué
van 3 Februari en van het Duitsche ant
woord van 14 Februari, aangevuld door
nieuwe besprekingen tusschen de Britsche
en de Duitsche regeeringen.
Het Londensche communiqué van 3 Fe
bruari, dat er op wees, dat bij verdrag
vastgestelde bewapeningen niet unilate
raal veranderd kunnen worden, verklaar
de, dat de Britsche en de Fransche regee
ring een gunstige houding zouden aanne
men ten aanzien van een algemeen ac-
coord, dat door onderhandelingen tusschen
Duitschland en de andere mogendheden
tot stand zou komen en tevens bewape
ningsovereenkomsten zou behelzen, welke,
voor wat Duitschland aangaat, de desbe
treffende bepalingen van hoofdstuk V van
het verdrag van Versailles zouden vervan
gen.
Het communiqué stelde hierop vast, dat
een onderdeel varf de voorgenomen alge-
meene regeling zou zijn, dat Duitschland
weer actief lid zou worden van den Vol
kenbond en zette in het algemeen de be
palingen uiteen van een luchtpact tus
schen de Locarno-mogendheden, dat zou
dienen als een afschrikkend middel tegen
aanvallen, en plotselinge luchtaanvallen
onmogelijk zou makan.
Het antwoord der Duitsche regeering,
dat tien dagen later werd gegeven, be-
groane den geest van vriendschappelijk
vertrouwen, welke in het Engelsch-Fran
sche communiqué tot uitdrukking kwam
en wees er op, dat de Duitsche regeering
de in het eerste deel van het communiqué
behandelde kwesties aan een diepgaand
onderzoek zou onderwerpen.
De Duitsche regeering was het er mede
eens, dat alleen de in het communiqué
vermelde vrije onderhandelingen tusschen
souvereine staten tot permanente interna
tionale regelingen in zake de bewapening
zouden kunnen leden en noodigde de En-
gelsche regeering uit, om een afgevaar
digde naar Berlijn te zenden.
Het resultaat was, dat de twee regee
ringen definitief overeenkwamen, dat het
dóel van het voorgenomen onderhoud was
om de beraadslagingen uit te strekken tot
alle kwesties, welke in het Engelsch-
Fransche communiqué waren vermeld. Op
die basis heeft de regeering van Zijne
Majesteit het door de Duitsche regeering
voorgestelde bezoek aan Berlijn voorbe
reid.
Het sluiten van een alles omvattend ac-
coord, dat in gemeenschappelijk overleg
de plaats zou innemen van de verdrags
bepalingen, kan niet vergemakkelijkt wor
den door als een vaststaan besluit de
sterkte van een legermacht bekend te ma
ken, welke elke vroeger geopperde leger
macht verre overschrijdt en welke, indien
daaraan wordt vastgehouden, een over
eenkomst met de andere ten zeerste ge-
interesseerde mogendheden moeilijker, zoo
niet onmogelijk moet maken.
De Britsche regeering is in geenen deele
geneigd een gelegenheid te laten voorbij
gaan, welke het voorgenomen bezoek zou
kunnen bieden en welke een algemeen
accoord zou kunnen vergemakkelijken.
Zij acht zch echter verplicht, onder de
nieuwe omstandigheden, de aandacht van
de Duitsche regeering op bovengenoemde
overwegingen te vestigen en zij wil er
zeker van zijn, dat de Duitsche regeering
nog steeds wenscht, dat het bezoek plaats
heeft in den omvang en met het doel,
waarover vroeger, zooals in het boven
staande is uiteengezet, overeenstemming
werd bereikt.
Na deze nota kort te hebben bestudeerd,
heeft minister Von Neutrafh den Brit-
schen gezant Phipps direct medegedeeld,
dat de Duitsche regeering nog steeds
wenscht, dat het bezoek van Simon en
Eden plaats heeft binnen het kader en
voor de doeleinden, waarover reeds een
accoord was bereikt.
Als gevolg van dit antwoord hebben de
Engelsche ministers Simon en Eden be
sloten Zondag a.s. naar Berlijn te vertrek
ken.
DUITSCHLAND TERUG NAAR DEN
VOLKENBOND?
Berichten, welke te Parijs uit Berlijn
zijn ontvangen, melden dat Duitschland
nu het de militaire gelijkheid verkregen
heeft, welke het eischte geen enkel be
zwaar meer ziet om zijn plaats in den Vol
kenbond weer in te nemen.
Dit bericht is niet van officieele zijde
bevestigd.
DE GENERALE STAF.
En de sterkte van het nieuwe leger.
Van betrouwbare Duitsche zijde wordt
gemeld, dat de sterkte van Duitschland's
nieuwe leger 500.000 tot 600.000 man zal
bedragen met een diensttijd van een jaar.
De nieuwe generale staf zal bestaan uit
generaal-stafchef von Blomberg, met als
adviseurs voor leger, vloot en luchtwapen
generaal Fritsch, admiraal Rader en gene
raal Göring.
Deskundigen van de ministeries van
Rijks weer en van Buitenlandsche Zaken
zijn bezig met het opstellen "van een wet
i.z. het oproepen van recruten, de verdee
ling der troepen-afdeelingen, de oprichting
van kazernes, en de definitieve positie van
S.S., S. A. en de politieformaties.
De positie der Joden onder de dienst
plichtwet is nog niet geregeld. Waarschijn
lijk zullen raszuivere Joden worden onder
gebracht in speciale ongewapende pioniers-
afdeelingen. Naar verluidt zou de gedemi
litariseerde Rijnland-zone blijven bestaan,
daar zij door het Locarno-verdrag wordt
gegarandeerd.
„WIJ, DUITSCHERS, HEBBEN GEEN
REVANCHE NOODIG."
Bij een plechtige herdenking van de oor
logshelden Zondag in de Staatsopera te
Berlijn heeft minster von Blomberg de
waarde der weermacht uiteengezet. Den
ingevoerden dienstplicht achtte hij de basis
voor Duitschlands veiligheid. Ook Duitsch
land zou een wereldoorlog als een ramp
beschouwen; het wil geen revanche en
wenscht, dat er een einde komt aan de
ondragelijke spanningen, door een vrede,
welke aan alle volken gelijk recht en ge
lijke veiligheid geeft.
EEN INTERVIEW MET HITLER.
Ward Price, de speciale correspondent
van de „Daily Mail", heeft Zondag j.l. te
Munchen met Hitier een onderhoud gehad
over de den dag tevoren afgekondigde pro
clamatie in zake den algemeenen dienst
plicht in Duitschland.
Hitier begon met de nadrukkelijke ver
klaring, dat het Duitsche volk geen oor
log wenscht. Het verlangt slechts, in vrede
en geluk te leven. Maar boven alles ver
langt het, zichzelf te kunnen respecteeren.
Op een vraag van Ward Price, of
Duitschland zich nog gebonden beschouwt
aan de territoriale bepalingen van het ver
drag van Versailles, antwoordde Hitier,
dat de jongste stap der Duitsche regee
ring de geldigheid van dit verdrag slechts
aantastte op een punt, dat door de weige
ring der andere mogendheden te voldoen
aan haar verplichting om tot ontwapening
over te gaan, reeds zijn geldigheid had
verloren. „De Duitsche regeering begrijpt
echter volkomen", ging de rijkskansller
voort, dat een herziening der territoriale
bepalingen van internationale verdragen
nooit kan plaats hebben langs den weg van
eenzijdige maatregelen."
STEEDS MEER WERKLOOZEN
IN DUITSCHLAND.
Sedert 1 November een vermeerdering
met 30
In „Volleen Vaderland" van 2 Maart j.l.
stond een vergelijkend staatje afgedrukt
van de werkloosheid in Nederland en in
Duitschland, waaruit moest worden be
wezen, dat de werkloosheid in Nederland
steeds toeneemt en in Duitschland af
neemt. Om toch maar vooral actueel te
zijn, werd zelfs het Januari-cijfer van 1935
voor Nederland vermeld, maar moest voor
Duitschland nog volstaan worden met de
aanteekening: „onbekend".
Dank zij de Wirtschaftsberichten van
de Kommerz und Privat-Bank, kunnen
wij thans een meer volledig staatje ver
schaffen, waaruit het verlóóp der werk
loosheid in Duitschland sinds 1 November
1934 blijkt:
1 November 1934 2.268.000
1 December 1934 2.354.000
1 Januari 1935 -2.604.000
- Februari 1935 2.972.000
Derhalve sinds 1 November 1.1. het be
droevende feit, dat er een vermeerdering
der werkloosheid met ongeveer dertig
procent is.
Voor de oplossing van het werkloosheids
vraagstuk, zal men zich, helaas, lastig op
het nationaal-socialisme in Duitschland
kunnen beroepen.
TWAALF MILLIOEN WERKLOOZEN IN
DE VEREENIGDE STATEN.
Bijna 1000 millioen dollar steun in zes
maanden.
Volgens de jongste cijfers van het Ame-
rikaansche Ministerie van Arbeid bedraagt
het aantal werkloozen in de Vereenigde
Staten reeds meer dan 12 millioen.
In de laatste maanden was er weer een
belangrijke stijging waar te nemen, het
geen grootendeels toegeschreven moet wor
den aan de strenge vorst, die in de afge-
loopen winter heeft geheerscht. In het laat
ste halfjaar werd 932 millioen dollar aan
steun uitgekeerd.
Als men daarbij nog rekent de bedragen,
die door de particuliere liefdadigheid aan
de werkloozen worden uitgekeerd, dan kan
men zich eenigszins een beeld vormen van
den geweldigen economischen nood, die er
in de Vereenigde Staten heerscht. Ofschoon
er in den laatsten -tijd eenige opleving in
de zakenwereld viel waar te nemen is de
positie van de bevolking in de groote ste
den nog weinig verbeterd.
Op het platteland was het gemiddeld in
komen der arbeiders met 6 tot 7 procent
gestegen.
In Washington is men er van overtuigd,
dat een economische opbloei nog geen vol
doende uitkomst zal brengen voor de ge
weldige ellende, die er in de groote steden
heerscht tengevolge van de werkloosheid.
BINNENLAND
WIJZIGING AMBTENARENWET.
Ontwerp nu ingetrokken.
Minister De Wilde heeft den voorzitter
der Tweede Kamer schriftelijk medege
deeld, dat hij, daartoe gemachtigd door de
Koningin, het wetsontwerp tot wijziging
van art. 126, eerste lid, der Ambtenarenwet,
heeft ingetrokken.
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
Ontvangsten in het afgeloopen jaar volgens
de definitieve cijfers 112,3 (v.j. 122,4)
millioen.
Indertijd hebben wij reeds de geschatte
ontvangsten-cijfers der Nederlandsche
Spoorwegen (inclusief die der geëxploiteer
de spoor- en tramwegen) over December
1934 gepubliceerd. Thans zijn de defini
tieve ontvangsten over December bekend
gemaakt. Zij beliepen 8.427.490 (vorig jaar
10.678.043).
Hiervan kwam uit het reizigersvervoer
4.417.265, bagage 60.756, brief- en pak-
ketpost 230.000, goederen f 3.491.068, le
vende dieren en lijken 94.324 en diversen
134.075.
De totale ontvangsten in het afgeloopen
jaar beliepen 112.381.595 (vj 122.437.754)
Het gemiddeld aantal kilometers in ex
ploitatie was 3626 (v.j. 3657), dus ontvangst
per dagkilometer 84.91 (v.j. 91.73).
DE „FLORA" TE HEEMSTEDE.
Bekroningen.
De jury heeft voor de eerste tiendaag-
sche tentoonstelling in het hoofdgebouw
o.a. de volgende bekroningen toegekend:
Eereprijs van ƒ250, met lof van de jury
en eerste prijs benevens verguld-zilveren
medaille van den burgemeester van Heem
stede aan de afdeeling Heemstede van de
Algemeene Vereeniging voor Bloembollen
cultuur n.l. voor geforceerde bolgewassen,
hyacinthen, tulpen, narcissen en andere ge
wassen.
Een eereprijs van ƒ250 met lof van de
jury benevens een eereprijs en een groote
zilveren medaille van H.M. de Koningin
aan de afdeeling Overveen-Bloemendaal
met medewerking van de Vereeniging „De
Hyacinth", n.l. voor 12.000 hyacinthen in
manden opgesteld.
Een groote gouden medaille en eereprijs
van 100 met lof van de jury aan de firma
W. S. Warmenhoven en Zonen te Hille-
gom voor een collectie hippeastrum (ama-
ryllus) in verschillende kleuren.
Een groote gouden medaille een eereprijs
(zilveren bollenkist.) bet lof van de jury
voor de firma G. Zandbergen-Terwegen te
Sassenheim voor tuinbeplanting van nieuwe
narcissen in soorten.
Groote gouden medaille en eereprijs van
100 met lof van de jury aan de N.V.
Gebrs. A. en P. Nijssen te Santpoort, J. F.
van der Berg en C. Alkemade en Zoon voor
tuinbeplanting met geforceerde late tulpen
in nieuwe variëteiten.
Een groote gouden medaille en eereprijs
van 100 met lof van de jury aan de N.V.
P. Bijvoet en Co. te Overveen voor losse
groepeering van geforceerde hyacinthen en
dubbele vroege tulpen.
H. Hoogeveen t
In den ouderdom van bijna 79 jaar is te
Haarlem Zondagmiddag in de Mariastich-
ting overleden de neer B. Hoogeveen, be
kend als „Bertus", de knecht van den bis
schop. De heer H. werd verleden week het
slachtoffer van een auto-ongeluk, waarbij
hij eenige ribben brak.
Zaterdagavond kwam in zijn toestand een
verslechtering en verloor hij het bewust
zijn. Zondagmiddag overleed hij.
De heer H. Hoogeveen werd 20 Maart
1856 te Zoeterwoude geboren en was eerst
in het landbouwbedrijf werkzaam, waarna
hij te Stompwijk barbier werd.
Mgr. Bottemanne z.g., die vroeger pas
toor te Zoeterwoude was geweest, stelde
Bertus, zijn vroegeren misdienaar, aan tot
huisknecht-koster aan het bisdom. Gedu
rende tien jaar met mgr. Bottemanne en
25 jaar met mgr. Callier z.g. heeft de trouwe
huisknecht het bisdom Haarlem in alle rich
tingen doorkruist.
Hij assisteerde bij niet minder dan 150
kerkconsecraties. Hij kende alle pastoors
en heeft van meer dan de helft van de Ka
tholieken van het bisdom het H. Vormsel
bijgewoond.
Toen hij in 1927 eenige maanden ziek was
geweest, zei mgr. Callier hem bij zijn terug
keer in het bisschoppelijk paleis, dat hij nu
zijn welverdiende rust moest gaan nemen.
Toch verrichtte hij aan het bisdom nog
verschillende werkzaamheden.
Toen hij 40 jaar in dienst van het bis
dom was, kreeg hij het eerekruis Pro Ec
clesia et Pontifice en de eeremedaille, ver
bonden aan de Orde van Oranje-Nassaur.
Hij werd bij die gelegenheid hartelijk toe
gesproken door mgr. Aengenent.
De heer Hoogeveen was vele jaren di
recteur van het zangkoor van de H. Elisa
beth en Barbara, te Haarlem en compo
neerde verschillende kerkelijke gezangen.
Hij was een ijverig lid van de R. K. Es-
perantistenvereen. te Haarlem en daarvan
eenige jaren voorzitter. ,,Msb."
Meubelfabriek teVlaardingen
door brand verwoest
Naastgelegen zoutkeet
grootendeels vernield
Te Vlaardingen heeft in den afgeloopen
nacht een groote fabrieksbrand gewoed,
waardoor de meubelfabriek van de N.V.
J. Leewis, gelegen aan de Wilhelminaha-
i ven te Vlaardingen, totaal is verwoest. Het
vier verdiepingen hooge gebouw, waarin
geschilderde en laqué-meubelen werden
vervaardigd, is totaal uitgebrand, terwijl
een terzijde gelegen zoutkeet door het in
storten van een muur, die daarop terecht
kwam, grootendeels werd vernield.
Ten Oosten van het fabrieksgebouw staat
een huis, waarin in de benedenverdieping
het kantoor van de N.V. J. Leewis is on
dergebracht. Op de bovenverdieping van
dit gebouw woont de directrice der Ven
nootschap mevr. Leeuwis. Te ongeveer
kwart voor twee vannacht werd mevrouw
Leewis wakker, vermoedelijk door het bre
ken van ruiten.
Toen bemerkte zij, dat in de fabriek
der N.V. brand was uitgebroken. Zij waar
schuwde onmiddellijk de brandweer en de
politie en binnen zeer korten tijd was de
brandweer met volledig materiaal,
den opperbrandmeester P. van den Berg,
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Na overhandiging van een Engelsche pro
testnota, antwoordde von Neurath, dat
Duitschland alsnog wil onderhandelen,
waarop Simon en Eden besloten hebben,
om Zondag a.s. naar Berlijn te gaan. (1ste
blad).
Een nieuwe veemmoord in Duitschland.
(2de blad).
Belgische maatregelen ter bestrijding van
speculatie met de Belgische franc. (Fin. en
Economie, 2de blad).
BINNENLAND.
Meubelfabriek te Vlaardingen afge
brand. (1ste blad).
Moordaanslag en poging tot zelfmoord
te Voorburg. (1ste blad).
LEIDEN.
Tot directeur van de Anna-kliniek voor
orthopaedie alhier is benoemd dr. C: P.
van Nes, chirurg te Groningen. (1ste blad).
werd het vuur zoowel aan de Oostzijde als
aan de Westzijde met tweemaal vier stra
len aangepakt.
De brand is vermoedelijk ontstaan op de
tweede verdieping van het hooge gebouw
in de z.g. witwerkerij. Aanvankelijk liet
het zich niet aanzien, dat de brand een zoo
geweldigen omvang zou aannemen als la
ter het geval was. Het vuur breidde zich
snel voort door de groote voorraden afgè-
werkte en onbewerkte meubelen, die in de
fabriek aanwezig waren. Na korten tijd
had de brand zich over de geheele tweede
verdieping verspreid. Toen was het vuur
niet meer te houden en tastte het ook de
derde en later ook de vierde verdieping
aan. Over de geheele diepte van het gebouw
woedde de brand.
De brandweer zag in, dat men met het
aanwezige materiaal het vuur niet meester
zou worden en om kwart voor drie in den
nacht werd besloten assistentie te vragen
van de drijverlde stoomspuit „De Oude
Maas" van het Havenbedrijf Vlaardingen-
Oost. Ook de in reserve zijnde oude mo
torbrandspuit werd gerequireerd.
De brand bleef zich voortdurend uit
breiden en om drie uur stonden ook de
vierde verdieping en de zolder in lichter
laai en brandde het gebouw als een fak
kel. De geheele omtrek werd door de fan
tastisch omhoog schietende vlammen ver
licht.
Juist toen tegen half vier de oude mo
torspuit ter plaatse was, en met elf stra
len water gegeven werd, stortte het dak
van het gebouw met een geweldig geraas
in. Een oogenblik doofde het vuur, dat ech
ter onmiddellijk daarop weer fel oplaaide.
Het neerstortende dak trok aan de West
zijde een gedeelte van den gevel mee naar
beneden, dat terecht kwam op de aan die
zijde staande zoutkeet van de firma C. van
den Berg, een laag gebouw, dat tenge
volge hiervan grootendeels vernield werd.
Ook aan de Oostzijde werd een gedeelte
van den zijgevel meegesleurd, die hier ech
ter in het brandende gebouw terecht
kwam.
Het duurde tot ongeveer kwart voor
vijf, voordat men kon zeggen, dat men den
brand meester was en gevaar voor uitbrei
ding achter de zoutkeet van de firma
van den Burg was nog een groote houtop
slagplaats geweken was.
Maar toen bleek ook, dat het fabrieks
gebouw totaal was uitgebrand.
Omtrent de oorzaak van den brand tast
men nog in het duister. Op de witwerkerij,
waar men meent, dat de brand kan zijn uit
gebroken, wordt overdag een kachel ge
stookt, maar deze blijft des nachts nooit
aan. Het personeel van de fabriek, waar op
het oogenblik ongeveer 27 werkten, was
gisteravond om zes uur naar huis gegaan
en na dien tijd was er niemand meer in de
fabriek geweest.
Het gebouw was op beurspolis verze
kerd, maar de bedrijfsschade wordt niet
door verzekering gedekt. In het gebouw
waren vele kostbare houtbewerkings-ma-
chines, die in den brand verloren zijn ge
gaan. De schade is zeer aanzienlijk en be
loopt tienduizenden guldens. Ook het ge
bouw zelf was eigendom van de vennoot
schap.
Ondanks het nachtelijk uur trok de
brand duizenden belangstellenden.