26ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE „FLORA" GEOPEND
VRIJDAG 15 MAART 1935
No. 8065
$e£etd6eli£(3ou/tamt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij ▼oornitbeta'ing:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.59
De kleurige vlaggen van alle landen ter
wereld zijn heden in Groenendael gehe-
schen, ten teeken, dat de Flora 1935 ge
opend js. Honderdduizenden zullen uit alle
windstreken in dezen lentetijd naar Heem
stede reizen, om deze geheel eenige ten
toonstelling te bezoeken.
Aan den zoom van de donkere, nog win-,
ter-starre bosschen is een lusthof aangelegd
een „Eden" voor den bloemenliefheb
ber.
Blauwe wolkjes en witte
sluiers.
Het is nog vroeg in hèt jaar in de vij
vers ligen nog flarden ijs maar de dap
peren onder de bloemen hebben het er
maar op gewaagd. In het donkere bosch
zweven blauwe wolkjes van scilla's en
druifjes, witte sluiers van sneeuwklokjes,
en overal tusschen de zware, bemoste stam
men priemt het nieuwe leven den bodem
uit.
Het is lente de Flora is geopend. De
crocussen, in hun teer-beaderde kleedij
hebben groote plekken van de „weide" ge
verfd met lila, gouden en witte plekken;
menige hyacinth begint reeds te blozen on
der het aanhoudend stralen van de zon.
Maar de glanspunten van de tentoonstel
ling de tulpen, narcissen en hyacinthen
wachten nog even tot aan de blauwe
lucht de centrale verwarming iets meer
wordt opgestookt. Hun volle glorie hebben
zij echter reeds ontplooid in het groote,
roemrijke gebouw, dat als een halve
maan de vijver omsluit. Laat ons eerst
wat buiten rondslenteren, om daarna in het
gebouw de eerste tijdelijke te bezoeken.
Men moet er de tijd voor nemen om deze
tentoonstelling te bezoeken, want het ter
rein is zeer uitgestrekt veel grooter dan
tien jaar geleden.
In een Oostersche
tempeltuin.
De oprijlaan, met aan weerszijden zui
len-rijen gebouwd met bloemmotieven
brengen den bezoeker al dadelijk in een
sprookjes-stemming. Het is, alsof men in
Oostersche tempeltuin binnentreed! Hoe
meer men het eigenlijke terrein nadert, des
te grootscher wordt de indruk. Tusschen
de krans van bosschen en zwaar ge
boomte ligt de tuin, nu nog kleurloos en
stil, maar reeds feestelijk en vroolijk door
de torenhooge licht-zuilen op voetstukken
van taxus-groen. Een limineuse vondst
was het de allerhoogste zuil te bekronen
met de wereldbol; het voetstuk van deze
zuil wordt gevormd door een.... rietberg
met schuurtje.
Vóór het permanente gebouw, dat een
voudig maar harmonisch van lijn is, schiet
sissend een fontein een tiental meters hoog
de lucht in een -zilveren struisveer van
water, die in een wolk van brillianten
droppels uiteenspettert.
's Avonds, wanneer de illuminatie ontsto
ken is, wandelt men hier als feeën in een
toovertuin. De aardbol op-een-stokje is
eveneens verlicht mooi maar.... zake
lijk, want de landen, waarheen de meeste
bloembollen worden uitgevoerd, stralen het
helderste licht uit. In sommige deelen van
de aarde is het schemer; in andere stikdon
ker....
Bezoekers, die geen entrée
betalen.
De echte bloemenvrienden kunnen zich
overdag nog het beste amuseeren. Op war
me lentedagen worden zij op hun speur
tochten vergezeld door de bijen, die, zon
der entrée-bewijs, in zwermen op de „Flo
ra" zijn afgekomen. De bijen zijn uitste
kende bloemenkenners, en duiken in ieder
kelkje weg om uit de honingbekers de
nectar op te likken, uit dank voor welken
weldaad zij het stuifmeel verspreiden,
waardoor het voortbestaan van de plant
mogelijk wordt gemaakt. „Van bloemen-
standpunt bekeken" is het bezoek van de
bijen van veel meer belang dan de be
langstelling van de menschen. Maar beide
soorten bezoekers genieten en dat is de
hoofdzaak.
Van de Alpen neergedaald.
In het bosch vinden bijen en bloemen
liefhebbers hun kostje reeds te kust en te
keur. Wat anemonen hier, wat primula's
ginds, in een verscholen hoekje; op de hel
ling bij de boschvijver een bonte menge
ling van prachtige bloemen: irissen, he
melsblauw en donkerpaars, aardige kroon
tjes van de Alpen-cyclamen in het Ne-
EEN LUSTHOF TUSSCHEN
DONKERE BOSSCHEN
derlandsch „varkensbrood" genoemd!
gouden plekken met aconieten; kertsrozen
en chionodoxa's in troepjes bijeen en een
menigte andere interessante plantjes, goed
deels uit de Alpen afkomstig en voor rots-
tuinen bijzonder geschikt.
Voor stedelinge zeer aantrekke
lijk is de rij „stadstuintjes", waaruit men
leeren kan, hoe van een betrekkelijk klein
stuk grond, nog een mooie tuin is te ma
ken. Ook is er een model-volkstuintje en
staan hier en daar verspreid land- en week
end-huisjes met een bijpassende bloemen
versiering.
Over eenige weken zal de bloementooi
zich rijkelijk ontplooien, maar reeds nu is
het bezoek een genot.
Bedwelmende geuren, een
wemeling van kleuren.
Wat in de vrije natuur nog niet moge
lijk is, heeft men in het tentoonstellings
gebouw, met behulp van kunst-zon, wèl
voor elkaar gekregen. Wanneer wij terug
denken aan den tijd, dat „Duc van Thol"
de eenige vroege tulp was, slaat men de
handen van verbazing in elkaar over zulk
een tentoonstelling. Zelfs de boschages van
de verschillende groepen, bestaande uit
berken en wilgen, zijn kunstmatig in blad
getrokken.
Deze eerste „tijdelijke" is gewijd aan de
geforceerde bloembollen. Een bedwelmend
zoete geur hangt in de ruime hal de len
tegeuren van hyacinthen, tulpen en nar
cissen, die opgeplant of in manden ge
schikt, bij duizenden hier te pronk staan.
De prachtigste inzending is die van de af-
•deeling OverveenBloemendaal:
niets dan hyacinthen in een zeer eenvou
dige schikking, maar buitengewoon mooi,
een kleuren-gamma van het lichte blauw
van den morgenhemel tot het donker-rood
en violet van een zonsondergang.
De leek zal deze tentoonstelling bewon
deren, maar ook de vakman kan hier zijn
kennis verrijken, want vele nieuwe soor
ten zijn geëxposeerd, alle voortreffelijk ge
broeid. Een bijzondere noot in deze kleu-
renwemeling vormt een reuzen-berg van
Amaryllis-bloemen een zwijgend blaas-
orkest van roode trompetten.
Geen gedrang.
Aan de opstelling van de bloemen is
veel toewijding besteed: iedere groep
vormt een tuin, en iedere inzender heeft
van zijn tuintje iets aparts gemaakt. Voor
hen, die nog herinnering hebben behou
den aan tien jaar geleden, willen wij ter
geruststelling mededeelen, dat de „circu
latie" dezen keer goed is geregeld, zoodat
van gedrang wel geen sprake zal zijn. Voor
hongerigen en dorstigen bestaat er over
vloed van gelegenheid in alle soorten
van prijzen om de honger te stillen en
de dorst te lesschen.
DE OPENING VAN DE BLOEMEN
TENTOONSTELLING „FLORA".
Onder groote belangstelling heeft heden
morgen de opening der tentoonstelling
door Z. Exc. Minister Steenberghe plaats
gehad.
Toen het gezelschap autoriteiten op het
groote bordes tegenover den fontein was
aangekomen, richtte de heer Th. van Wa-
veren, voorzitter van het Uitvoerend Co
mité. zich tot de aanwezigen en heette hen
allen hartelijk welkom, in het bizonder
Minister Steenberghe. De Flora is niet een
uiting van luxe, een liefhebberij om eens
een mooie tentoonstelling te maken. Inte
gendeel, toen de ledenvergadering van de
Algemeene Vereeniging, den durf had te
besluiten tot het organiseeren der Flora,
waren het juist de crisis-omstandigheden
die den doorslag gaven.
De typische Hollandsche eigenschap ge
trouw, om zich in tijden van tegenspoed
aaneen te scharen en zich dan schrap te
zetten, deed het vak besluiten om deze ten
toonstelling op te zetten als middel tegen
de crisis, om de aandacht van de wereld op
ons nationaal product te vestigen, een re
clame om afzetgebieden te vergrooten; het
gezondste middel voor ons om de crisis te
bestrijden.
Hierna voerde het woord de Minister
van Economische Zaken, mr. Steenberghe.
Rede van minister Steenberghe.
Ofschoon het oogenblik, waarop de ten
toonstelling is vastgesteld, midden in mijn
arbeid valt in de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal, aldus spr., waardoor het
moeilijk is, een langen tijd hier te blijven,
heb ik toch de aanmaal gedane toezeg
ging, om haar te openen, gestand willen
doen.
En zulks om twee redenen. Vooreerst
om de zaak zelf. Het bloemen- en bollen-
bedrijf neemt in ons nationaal bedrijfsleven
een geheel eigen plaats in, een plaats, die
door de eeuwen heen, werd behouden, en
steeds meer bevestigd. Dank zij de
energie der leiders; dank zij de sterke ba
sis van de wetenschappelijke voorlichting,
dank zij den ijver, de toewijding en vak
bekwaamheid der arbeiders, dank ook de
overheidsmaatregelen op het gebied der
saneerrng hield het bedrijf zich staande.
Alle moeilijkheden zijn niet overwonnen
nog loopt niet elk onderdeel in het inge
wikkelde bedrijfsleven volkomen geruisch-
loos toch behoeven we nog niet onte
vreden te zijn.
Bloemen in 'donkeren tijd.
Op de tweede plaats ben ik gaarne geko
men, omdat het voor een Minister van Eco
nomische Zaken een groote voldoening is,
wanneer hij mag constateeren, dat ondanks
de druk der tijden, ondanks alle tegen
slagen, toch nog in ons Nederlandsch be
drijfsleven voldoeende energie aanwezig is,
om terwille van het bedrijf een arbeid te
ondernemen, waarvan de resultaten hier
ten toon worden gesteld. Die arbeid brengt
inderdaad zoowel in letterlijken als figuur
lijken zin bloemen in dezen donkeren tijd.
Zijn mijn inlichtingen juist, dan belooft
deze tentoonstelling een der beste te zijn,
die op dit gebied werden gehouden. Ik ver
heug mij daarin, en met hen, die den moed
hadden, om deze arbeid te verrichten,
hoop ik, dat zij zich in veler belangstelling
moge verheugen, dat zij moge bijdragen tot
een ruimere kennis van hetgeen in deze
streken wordt gepresteerd.
Aldus zal deze tentoonstelling niet al
leen de economische weerkracht van het
bedrijfsleven, wier leiders dezen arbeid
aandurfden, versterken en daarmede het
geheele economische leven ten goede ko
men, maar zal ook in menig gezin, zoowel
in binnen- en buitenland, de liefde voor
het schoone, dat de natuur ons geeft, of
dat de natuur gedwongen wordt ons te
geven, en dat in de bloemenwereld zoo rijk
tot uitdrukking komt, worden aangewak
kerd. Zoo zal ook deze tentoonstelling, in
cultureel opzicht den menschen ten zegen
zijn.
In deze verwachting verklaar ik de In
ternationale Bloemententoonstelling te
Heemstede voor geopend.
Spreker deelde nog mede, dat het H. M.
de Koningin heeft behaagd, den heer T. M.
H. van Waveren, voorzitter van het Uitvoe
rend Comité der Tentoonstelling te benoe
men tot Ridder in de Orde van Oranje
Nassau.
Tweede Kamer.
HET LANDBOUW-DÉBAT
Er is geen tak van de agrarische pro
ductie, die zóó onder den druk zit als de
tuinbouw. Diengevolge was de geheele be
handeling van deze afdeeling der Land-
bouw-Crisis-Fondsbegrooting één, groote
en aanhoudende klacht.
Reeds twee jaren geleden was er twin
tig millioen noodig om de tuinbouw te
redden, zei de heer Duys (S.D.A.P.) en
nu, nu het veel erger is, wordt dit bedrag
nog op geen stukken na gegeven. Bij dit
alles moeten de tuinders, die nog naar
Duitschland uitvoeren, drie maanden
wachten voor zij geld zien, voegde de heer
Eb els (V.D.) er aan toe; en bovendien
krijgen zij de uitkeering der steungelden
dan nog veel te laat. Die steun is ook ge
heel onvoldoende, verklaarden de heeren
Van den Heuvel (A.R.) en Groen
(R.K.) unisono. Reeds over 1933, aldus de
eerste spreker, ontving de Nederlandsche
tuinbouw 40 millioen gulden minder per
jaar dan in voorafgaande jaren; en dit op
een totalen omzet van 90 millioen! In 1934
is de achteruitgang nog verder gegaan.
En dit bedrijf zucht meer dan andere tak
ken der agrarische productie onder de
vaste lasten, met name de hypotheken.
De steunregeling werkt soms uit, dat lie
den, die geen steun noodig hebben, hem
wèl krijgen, en omgekeerd. Onhoudbaar
is echter de fixeering van het steunbedrag
dat uitstel van betaling tot het einde van
het teeltjaar noodig maakt, om te zien
wat iederèen moet onvangen.
De nood is tot 't hoogste punt gestegen,
verklaarde de bij uitstek deskundige heer
Groen.
De tuinbouw, die 13 pet. van de gehee
le Nederlandsche agrarische productie le
vert, en slechts 3*4 pet. van het totale
steunbedrag ontvangt, moet sterker wor
den gesteund, of tal van bedrijven zullen
ineen storten. Dit beteekent de noodza
kelijkheid van meer uitgaven voor werk
verschaffing of werkloozensteun; dan kan
men nog beter het bedrijf steunen. De heer
Groen drong vooral aan op de hoogere
minimumprijzen voor het binnenlandsch
verbruik. En hij wilde, dat de minister die
verhooging niet meer zou uitstellen, om
dat de nood tot het uiterste is gekomen,
De heer Lovink (C.H.) sloot zich bij
de klagers aan. De steun in den land
bouw komt neer op plus minus ƒ20 per
H.A., wat wel buitengewoon weinig is.
Dus steunverhooging is noodig, aldus deze
spreker; en de heer Louwes (V.B.)
kwam dezen aandrang ook zijnerzijds
steunen.
Er werd nog meer steun verlangd. Na
melijk voor de bloembollen. De heffingen
voor dit bedrijf zijn veel te hoog, aldus de
heer Kampschöer (R.K.), althans
voor de kleine kweekers. Het geldt hier
een zeer belangrijk, nationaal bedrijf, dat
voor 20 millioen gulden exporteert en geen
buitenlandsche grondstoffen noodig heeft.
Vooral de heffing van drie procent bij den
export drukt te zwaar. Bovendien moe
ten deze menschen nog wachten op 4 *4
millioen van leveringen aan Duitschland,
voegde de heer Loerakker (R.K.) er
bij die alleen maar uitstel van betaling
der heffingen bepleitte.
De Minister van Economische
Zaken erkende volmondig, dat de toe
stand bij den tuinbouw buitengewoon
ernstig is. Hij had dan ook reeds éénmaal
3 millioen en nog eens 1J4 millioen ex
tra toegekend. Maar de geachte afge
vaardigden hadden wel op verdere ver
hooging van dien steun aangedrongen,
maar verzuimd aan te geven, waar hij het
geld vandaan moest halen. Het eenige,
wat de minister toezegde was, dat hij nog
eens zou nagaan of verhooging der mi
nimumprijzen mogelijk is; maar hij gaf
op dit punt niet veel uitzicht; want hij
vreesde ten zeerste, dat hoogere groen
ten prijzen de consumptie zouden verlagen.
Wat de bloembollen betreft, betoogde de
Minister, dat op dit bedrijf nu ten volle
de regeling was toegepast, welke het zelf
wenschte. De regeering had een andere
regeling voorgestaan. Maar nu beweren
de heeren, dat zij geld tekort komen. Dat
gaat toch niet aan. Spreker kan toch aan
dit bedrijf, dat precies de regeling kreeg,
welke het zelf wenschte, uitkeeringen gaan
doen uit het landbouwcrisisfonds, waaraan
het niet bijdraagt. Hij zou dan andere
deelgerechtigden tekort doen. Wat de
clearing betreft: de bloembollenhandelaars
hebben hun vorderingen van vóór Sept.
1934. Eigenlijk zouden ze dus op hun 4*4
millioen moeten wachten tot de oude
schulden zijn ingehaald. Maar de minis
ter probeert iets voor hen gedaan te krij
gen ten bate van snellere afwikkeling. De
minister voelt er iets voor den tuinbouw,
die alles in een korte periode moet afle
veren, in een bevoorrechte positie te plaat
sen bij de afrekening uit de clearing.
Nog verschillende andere klachten wer
den besproken.
Hiermede was de behandeling van de
begrooting van het Landbouwcrisisfonds
afgeloopen. Er waren nog een paar inci
dentjes in deze vergadering. Op de eer-
j ste plaats had de heer Duys (S.D.A.P.)
I aan het einde zijner rede gevraagd, of de
bloembollen bij de onderhandelingen over
j de clearing met Duitschland waren ver-
I geten. Hier interrumpeerde de Minis
ter: gij moest u schamen deze vraag te
I stellen! De heer Duys wilde het woord
j voor een persoonlijk feit, dóch de Minis-
I ter was hem voor en trok dit woord in,
I toen hij vernam, dat de geheele bedoeling
van den heer Duys was geweest, hem ge-
I legenheid te geven, dit tegen te spreken.
Hij had zijn interruptie geplaatst, omdat
hij den heer Duys drie dagen geleden had
medegedeeld, dat de bloembollen niet ver
geten waren.
Het tweede incident was de rede van
den heer Kersten (St. G.) bij de afdee
ling tuinbouw, waarin weer tegelijkertijd
„vrijheid" voor het bedrijf en tóch steun
door de regeering werd bepleit en alles
zins alle moeilijkheden juist aan de re-
geeringsmaatregelen werden toegeschre
ven. Vrijwel alle aanwezige Kamerleden
stonden te interrumpeeren; de Minis
ter antwoordde slechts: „het construc
tieve betoog van dezen veelzijdigen afge
vaardigde bewijst weer de onmogelijkheid
van een debat met hem". „Ik zou hier
niet meer terug willen komen, als ze me
zooiets zeiden", riep de heer Duys uit.
En de heele Kamer lachte instemmend!
Er werd nog een aanvang gemaakt met
de debatten over de steenkolen-contingen-
teering enz., die heden zouden worden
voortgezet.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIER BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Groot S.A.-appèl op 21 Maart te Berlijn.
(2de blad).
Dr. Rintelen tot levenslangen kerker
straf veroordeeld. (2de blad).
Zullen de Spaansche Katholieken bin
nenkort het bewind overnemen? (2de
blad).
Wereldprotest tegen de Kerkvervolging
in Mexico. (2de blad).
BINNENLAND.
De Flora-tentoonstelling te Heemstede
heden geopend. (1ste blad).
Een landbouw-debat
mer. (1ste blad).
de Tweede Ka-
Oppositie tegen Minister Marchant in de
Eerste Kamer. (1ste blad).
Te Kapel in 't Zand is een arbeider on
der neerstortenden muur gedood. (Gem.
Ber., 4de blad).
Inbraak in het Postkantoor te Oost zaan.
(lste blad).
LEIDEN.
Het werk der Leidsche Buitenschool.
(4de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
In het schaaktournooi te Moskou eindig
den Botvinnik en Flohr gelijk, (lste blad).
Het voorloopig Ned. Elftal tegen Cardiff
City samengesteld. (4de blad).
PROPAGANDA-BILJETTEN VAN DE
R. K. STAATSPARTIJ.
NA DEN GRIEKSCHEN OPSTAND.
De kosten-der revolutie.
ATHENE, 15 Maart Tegenover een be
richt van een buitenlandsch agentschap
over gevechten bij Drama, wordt nogmaals
officieel medegedeeld, dat sedert Woens-
dag in geheel Griekenland de rust volledig
is hersteld.
I De minister van financiën schat de door
I den opstand veroorzaakte onkosten op 500
millioen drachmen. Door het inbeslagne-
men van het vermogen der opstandelingen,
dat tezamen geschat wordt op 1 milliard
drachmen, hoopt men echter alle schade
die de opstand heeft veroorzaakt te kun-
nen herstellen.
