26ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
WOENSDAG 13 FEBRUARI 1935
No. 8039
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voornitbet^Hng:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30< woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
Tweede Kamer
Indische Begrooting
Voor de zooveelste achtereenvolgende
maal moest gisteren de zitting van de
Tweede Kamer worden geopend met een
herdenkingsrede. Deze keer was het de
heer Kalff, de onlangs overleden minister
van Waterstaat, die door den voorzitter in
een kort juist gekozen woord werd her
dacht. In Kalff, aldus de voorzitter,
eerden wij een hoogstaand man wegens
kracht, eerlijkheid en breedheid in den
strijd. Vriend en tegenstander zagen in
hem steeds een nobel strijder voor het be
ginsel, dat hij beleed. Zijn vaderland blijft
hem gedenken als een trouw dienaar. God
schenke rijkelijk zijn troost aan zijne na
bestaanden. Minister Col ij n dankte
namens het kabinet voor de waardeeren-
de woorden aan zijn verscheiden ambtge
noot gewijd. Het land verliest veel in hem.
Alle ministers hebben met groot genoegen
met hem samengewerkt. Zij zullen hem
blijven gedenken als een goed ambtgenoot.
Nadat de afdeelingen waren getrokken,
kwamen eenige naturalisatie-ontwerpen
aan de orde. Dr. M o 11 e r' (R.K.S.P.)
bracht de Kamer al dadelijk aan 't lachen
met eene critiek op het slechte Neder-
landsch van eenige Memoriën van Ant
woord bij deze wetsontwerpen behoorend.
Daarin werd o.m. gesproken van verzoe
kers, waaronder steeds vele Duitschers
warén. „Dit is van historische en geografi
sche herkomst". Verder las men over „een
drijfveer zich in veiligheid te stellen door
bekleeding met 's lands nationaliteit". En
het toppunt was wel, dat gesproken werd
over „een sociaal probleem, dat vooral nu
nationale en andere wrijfvlakken ver
toont". Minister van Schaik beloof
de beterschap.
Bij een reeks contingenteerings-ontwer-
pen, waarvan er een een wijziging bevatte
van de contingenteering van lint en band,
bepleitte de heer Van der Putt (R.K.
S.P.) het behoud van bepaalde zijden lin
ten en veters, alsmede van letterband on
der de contingenteeringsbepalingen, aan
gezien deze artikelen wel degelijk hier te
lande worden gemaakt. Minister van
Steenberghe deelde mede, dat hij
bezig was deze aangelegenheden te onder
zoeken en met de opmerking van den heer
v. d. Putt rekening zou houden.
Vervolgens begon de behandeling van de
Indische Begrooting, waarmede de Kamer
de eerste 14 dagen wel onderdak zal zijn.
Deze begrooting maakt niet bepaald een
vroolijken indruk. Had minister Colijn het
vorige jaar nog verwacht althans dit te
zullen bereiken, dat niet opnieuw zou be
hoeven te worden geleend; de uitkomst is
dat er een tekort is van veertig millioen,
als de aflossingen worden meegerekend.
Laat men deze ongedekt, dan is er nog
altijd een tekort van twintig millioen. De
regeering wil dit tekort wegwerken door
nog weer nieuwe bezuinigingen.
Hiertegen kwam de heer Cramer (S.
D.A.P.) in verzet. Hij verklaarde, dat hij
en zijne groep hieraan hune goedkeuring
niet zouden hechten. Volgens den heer
Cramer zou Nederland maar moeten bij
springen; hij erkende echter zelf, dat dit
in dezen tijd wel bijzonder moeilijk zou
zijn. Hij klaagde luid over den ellendigen
toestand waarin Indië verkeert; hij wilde
ook wel industrialisatie; maar, merkwaar
dig genoeg, toch ging hij niet mee met de
nota van den heer van Poll, welke in de
zelfde richting een pleidooi voert. Van de
heer Van Boetzelaer (C.H.) en Rut
gers (A.R.) kreeg de heer Cramer na
tuurlijk te hooren, dat hij verzuimde een
anderen weg aan te geven inplaats van de
bezuiniging. De heer Rutgors voegde daar
bij, dat de met zooveel moeite verkregen
financieele onafhankelijkheid van Indië,
welke voorgangster is van de staatkundi
ge zelfstandigheid, in gevaar zou worden
gebracht, wanneer Nederland de Indische
tekorten ging dekken. Als het Nederland
dan weer eens slechts ging, zou men met
evenveel recht een beroep kunnen doen op
Indische overschotten. Uitvoerig ging deze
spreker in op de nota van den heer van
Poll inzake imperieele zelfvoorziening. Hij
had hiertegen dit bezwaar: dat niet zou
zijn aangegeven wie de verliezen moest
dragen van de Indische export naar Ne
derland, en de Nederlandsche export naar
Indië. Ook meende de heer Rutgers, dat de
door den heer van Poll aangegeven mid
delen niet nieuw waren doch reeds vroe
ger beproefd, veelal zonder resultaat. Met
den heer van Poll was hij het eens, dat In
dië en Nederland in de laatste jaren van
hun kapitaal hadden geleefd; hij meende
echter, dat deze toestand thans verbeterd
was, aangezien de Indische handelsbalans
een belangrijk grooter actief saldo en de
Nederlandsche handelsbalans een belang
rijk kleiner passief saldo aanwijst. Spreker
meende dan ook, dat wij het diepste punt
van de crisis voorbij waren en voor Indië
een betere toekomst begon aan te lichten.
Heden voortzetting.
Eerste Kamer
Begrooting van Defensie
Het gebeurt niet vaak in de Senaat, dat
een rede door een applaus onderstreept
wordt, en als het dan eens gebeurt, dan is
het nog altijd een miniem applausje. Gis
teren mocht zulk een toèjuiching ten deel
vallen aan den heer Visscher (R. K. S. P.).
Zijn koene rede getuigde van realiteitszin,
in felle tegenstelling tot de verkwijnende
idolen van zijn voorgangers mevr. Pot
huis-Smit (S. D. A. P.) en de heer van
Embden (V.-D.). Niets zou ons. Katholie
ken liever zijn dan een gelijktijdige inter
nationale ontwapening, maar nu er daaren
tegen een internationale bewapening gaan
de is, is het onze plicht voor een leger en
een vloot te zorgen, die zoo sterk zijn, dat
eventueele indringers er althans de kans
door zouden loopen den oorlog te verliezen,
in aanmerking genomen onze positie op de
wip. Ook de heer Blomjous (R.K.S.P.)
hield een requisitoir tegen de défaitisti-
sche klanken, die nog steeds niet verstomd
zijn. Défaitisme verkleint de preventieve
kracht van onze afweer naar buiten en
verlaagt het moreele peil naar binnen.
Deze afgevaardigde achtte de qualiteiten
van onze weermacht voldoende opgevoerd
in vergelijking met andere landen. Maar
wat de quantiteit van de manschappen be
treft verschilt hij met den Minister van
meening en hij pleitte dan ook voor een
verhooging van het aantal contingenten.
Een ander onderscheid maakte de heer
Heerkens Thijssen (R.K.S.P.) die de
z.g. doode verweermiddelen voldoende
achtte, maar die de mobiele weermacht
gaarne verbeterd zag, al moest men voor
de benoodigde geldmiddelen dan ook tijde
lijk de Zuiderzeewerken stilleggen.
Hoe slap en fatalistisch klonken hierte
genover de stemmen der tegenstanders.
Uitvoerig trachtte de heer v. E m b d e n (V.
D.) met allerlei buitenlandsche citaten aan
te toonen, dat de Min. van Defensie onmo-
geijk zijn stellingen van versterking van
de weermacht zou mogen handhaven een
dergelijk verweer volgens vele uitspraken
van bevoegde mannen toch onmogelijk zou
zijn. Dezelfde soort klanken hoorde men
uit men mond van mevr. Pothui s-S m i t
(S. D. A. P.), die in een lang betoog ver
schillende desiderata tot uiting bracht. Wij
noemen o.a. een verbetering van de positie
van de oud-gepensionneerden; een minder
strenge toepassing van de dienstweige-
ringswet; het doen ophouden van het geld-
verspillende vlagvertoon en ten slotte een
onderzoek naar de particuliere wapenin
dustrie hier te lande, waaraan een onder
zoek naar den handels-, bank- en persrela
ties van die industrieelen gepaard zou moe
ten gaan. Het onderzoek, dat nu ingesteld
wordt door de proc.-generaals der ge
rechtshoven lijkt op niets: eenigen tijd ge
leden kwamen een paar rechercheurs bij
spreekster vragen of zij ook adressen van
wapenindustrieelen hier te lande wist. Te
gen zijn gewoonte in sprak de heer Her
mans (S. D. A.P.) gisteren ook bij de De-
fensiebegrooting en wel over een z.i. onge
motiveerd verbod van het blaadje „De
Blauwe Vaan", waaraan minister Deckers
socialistische sympathieën toeschreef. Deze
sympathie werd door spr. ernstig betwist
op verschillende gronden.
Heden zal de discussie over de begroo
ting van Defensie voortgezet worden.
Samenvoeging Stompwijk en
Veur.
DE VEENWEG BIJ NOOTDORP.
Hedenmorgen is bij het gemeentebestuur
van Stompwijk bericht ingekomen van
Ged. Staten betreffende de grensregeling
VeurStompwijkNootdorp.
Het voorstel van Ged. Staten is om Veur
en Stompwijk bijeen te voegen en den
Veenweg bij Nootdorp. Vóór 1 Juli a.s.
wordt bij Ged. Staten ingewacht de mee
ning van den Raad en van de commissie
van ingezetenen, de z.g. Dubbele Raad.
De naam van de nieuwe gemeente zal
Leidschendam zijn.
De „Macon" verongelukt.
HET GROOTSTE MARINELUCHTSCHIP
TER WERELD.
De geheele bemanning gered. Luchtschip
op zee gedaald.
SAN FRANCISCO, 13 Febr. (V.D.) Het
grootste luchtschip ter wereld, het Ameri-
kaansche marineluchtsohip „Macon", is tij
dens een tocht in de nabijheid der Califor-
nische kust verongelukt. Het luchtschip
zond S.O.S.-signalen uit en daalde ter hoog
te van Point Sur, 50 mijl ten Zuiden van
Monterey, in zee. Met zeven booten kon de
bemanning het luchtschip na de daling op
het water verlaten, zoodat alle 79 opvaren-
dij gered konden worden.
Ontploffing aan boord vermoedelijke
oorzaak van de ramp.
De radiodienst te San Francisco neemt
aan, dat de ramp aan boord van het lucht
schip door een ontploffing is veroorzaakt.
Het eerst ontvangen radiobericht luidde:
„Wij hebben een ernstig verlies geleden en
het luchtschip valt. Wij zullen bij het neer
komen op het water het luchtschip verla
ten".
Het radiostation te San Diego ontving
het volgende radiogram: „Wij zullen het
luchtschip verlaten zoodra wij ongeveer 30
kilometer van Point Sur, waarschijnlijk 16
K.M. uit de kust, zijn neergekomen".
Een volgende radiogram bevatte slechts
het woord „Wachten".
Ooggetuigen melden uit Santa Barbara
en Santa Monica, dat het luchtschip door
den storm ongeveer 12 K.M. naar het Zui
den was afgedreven. De vuurtorenwachter
van Point Sur deelde mede, dat hij het
luchtschip niet kon zien aangezien het bo
ven een wolkenbank voer.
Zoodra de eerste noodberichten bekend
werden bevestigde het Marinedepartement
te Washington, dat het luchtschip zich in
moeilijkheden bevond. Een van den mari
necommandant te San Francisco ontvan
gen bericht luidde: „De „Macon" heeft ter
hoogte van Point Sur een ernstig verlies
geleden en meldt, dat men voornemens is
het luchtschip te verlaten en op te geven.
Een kruiser biedt bijstand".
Hoe de opvarenden gered werden.
SAN FRANCISCO, 13 Febr. (V.D.) Dank
zij het feit, dat zich een groot aantal Ame
rikaansche oorlogsschepen in de buurt van
Point Sur bevonden, konden alle opvaren
den van de „Macon" spoedig gered wor
den. Toen de noodsignalen van het lucht
schip ontvangen waren, werden de oor
logsschepen terstond gewaarschuwd, die
onmiddellijk op zoek gingen. Andere sche
pen hadden reeds waargenomen hoe het
luchtschip met den storm te kampen had
en hoe het eens snel tot boven het zeeop
pervlak daalde om daarna weer te stijgen
en achter de wolken te verdwijnen.
De kruiser „Pennsylvania" bevond zich
slechts op 4 zeemijl afstand toen het plot
seling een raket waarnam, die door de
„Macon" was afgeschoten. Het schip was
toen spoedig ter plaatse en kon de beman
ning van het lichtschip uit een aantal red
dingbooten aan boord nemen.
Toen de „Macon" het water raakte had
de bemanning van het luchtschip zich in
zeven verschillende reddingbooten bege
ven. De zee was slecht, doch er stond een
sterke deining. Er viel een dichte regen en
er hing een lichte nevel, zoodat de „Penn
sylvania", die met sterke schijnwerpers
zocht, de omtrekken van het luchtschip pas
kon waarnemen toen zij vrij dicht gena
derd was, hoewel de bemanning van het
luchtschip verscheidene calciumvlammen
hadden ontstoken. Inmiddels waren ook de
kruiser „Richmond", het slagschip „Mem
phis" en de torpedojager „Concord" ter
plaatse aangekomen en namen leden der
luchtschipbemanning aan boord. De com
mandant van het luchtschip, Commande
Wiley, een ander officier en negen man
werden aan boord van de „Concord" op
genomen. De opperbevelhebber der Ame-
rikaansche vloot, admiraal Joseph Reeves,
deelde het Marinedepartement te Washing
ton mede, dat hij het zoeken naar overle
venden zou voortzetten. Inmiddels bleek
echter de geheele bemanning gered.
„Macon" ondergaat zelfde lot als zuster
schip „Akron".
SAN FRANCISCO, 13 Febr. (V.D.) Het
luchtschip „Macon" is het grootste lucht
schip ter wereld en was een zusterschip
van de „Akron", dat in 1933 verongelukte.
De „Makon" maakte zijn eerste vlucht op
21 April 1933, eenige maanden voor de
ramp van de „Akron". De commandant van
het thans vergane luchtschip, Lieutenant-
Commander Wiley, overleeft thans zijn
derde luchtschipramp, want hij maakte
niet alleen de ramp van de „Akron" mee,
maar ook die van het Amerikaansche lucht
schip „Shenandoah".
De „Macon" had een lengte van 235 me
ter en was gevuld met onbrandbaar he
li umgas. Het luchtschip had een actiera
dius van 9500 K.M. Het was thans op den
terugweg van manoeuvres waaraan het in
samenwerking met de Amerikaansche vloot
had deelgenomen.
Nog twee leden der bemanning vermist.
Volgens de laatste officieele mededeeling
bedroeg het totaal aantal opvarenden van
het luchtschip 83 man. Hiervan zijn 81 aan
boord genomen van de oorlogsschepen
„Richmond", „Concord" en „Cincinnati".
Omtrent het lot der beide vermisten is
niets bekend. Een hunner is klaarblijke
lijk de radio-telegrafist van de „Macon".
Van de geredden is niemand ernstig ge
wond.
Omtrent de oorzaak van de ramp tast
men nog in het duister. Volgens een radio-
gram van commandant Wiley volgde de
daling nadat het achterschip ernstig be
schadigd was. De bemanning had echter
tijd gehad om reddinggordels aan te doen
en de gummi-reddingbooten gereed te ma
ken.
BINNENLAND
DE REGEERINGSSTEUN AAN DE
BOOMKWEEKERS.
EEN MAXIMUM-BEDRAG VAN
225 MILLE.
In de Staatscourant is opgenomen de cri-
sis-steunbeschikking 1935 (boomkweeke-
rijen). Blijkens deze beschikking heeft de
minister van Economische Zaken vastge
steld, dat aan de producenten van produc
ten der boomkweekerijen steun verleend
zal worden tot een maximum bedrag van
225.000. De steungelden zullen worden
uitgekeerd door de stichting Ned. Sierteelt-
Centrale.
Blijkens het bij de beschikking gevoeg
de reglement zal de steun aan de aange
boden, goedgekeurde, geleverde en ingeno
men boomkweekerij-producten niet hooger
zijn dan 99.66 per H.A. als boomkweeke
rij grond geregistreerden grond der geor-
ganiseerden, met uitzondering van de met
vruchtboomen, vruchtboomonderlagen, ro
zen en rozenonderlagen be tee 1de opper
vlakten.
Voor zoover deze perceel en gelegen zijn
binnen de gemeenten Aalsmeer, Alphen a.
d. Rijn, Avereest, Bodegraven, Boskoop,
Gouda, Hazerswoude, Naarden-Bussum,
Nieuwkoop, Waddinxveen en Zwammer-
dam is bedoeld bedrag ƒ319.40 per H.A.
DE STEUN AAN DEN TUINBOUW.
VERHOOGING MET 1 1/2 MILLIOEN.
De steun aan den tuinbouw tot nu toe
verleend, heeft ook naar de meening van
den Minister van Economische Zaken
aldus lezen we in de Memorie van Ant
woord aan de Eerste Kamer niet kun
nen verhoeden, dat in dezen bedrijfstak
ernstige verliezen zijn geleden en dat het
weerstandsvermogen aanzienlijk is vermin
derd.
In verband hierm de heeft de Minister,
naar hij in de M. v. A. aan de Eerste Ka
mer mededeelt, besloten een nieuwe ver
hooging van den steun met 11/2 millioen
gulden te bevorderen. Het geheel uitbeta
len van de productieprijzen zou echter te
zware eischen stellen aan de middelen van
het Landbouw-Crisisfonds.
Het rente- en credietvraagstuk heeft de
volle aandacht der Regeering. Een beslis-
I sing zal, naar de Minister hoopt, spoedig ge-
nomen kunnen worden.
WIJZIGING VAN HET PACHTRECHT.
Wetsontwerp op komst.
De Minister van Economische Zaken is
het, naar hij in de Memorie van Antwoord
aan de Eerste Kamer mededeelt, eens met
de leden, die van oordeel zijn, dat een aan
de huidige opvattingen aangepaste rege
ling der pachtve. houding een urgente aan
gelegenheid uitmaakt.
Het voorbereidend werk ter zake ver
keert in een vergevorderd stadium en de
Regeering hoopt spoedig met een ontwerp
te komen, waarin met de belangen van de
velen, die bij het pachtvraagstuk betrok
ken zijn, rekening zal worden gehouden.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De 13e verjaardag der Paus-kroning (2e
blad).
De eerste verjaardag van de bloedige car
navalsdagen in Oostenrijk. (2de blad).
Het Italiaansch-Abessinische grenscon
flict. (2de blad).
BINNENLAND.
Thans wordt bekend gemaakt de rege
ling, volgens welke aan de boomkweekerij
ƒ225.000 steun zal worden verleend. (1ste
blad).
Grooter bedrag van steun aan den tuin
bouw. (1ste blad).
Felle brand te Giessendam. (Gem. Ber.,
3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De ijshockey-wedstrijd der Canadeezen
te Amsterdam. (2de blad).
De voetbalwedstrijd NederlandDuitsch-
land zonder volksliederen.
Bravo-aardappelen.
Het ligt in het voornemen van de regee
ring, op de verbouw van Bravo-aardappe
len in 1935 een verbod toe te passen ter
vermijding van moeilijkheden, die de wrat-
ziekte, waarvoor dit soort een zeer groote
vatbaarheid bezit, voor onze export ople
vert aldus de Minister van Economische
Zaken in de Memorie v. Antwoord aan de
Eerste Kamer.
CONSUMPTIE-MELK.
De prijs voor het taxegedeelte van con-
sumptiemelk, gekocht op regeeringscon-
tract, is voor de volgende week bepaald op
5 y, cent per liter, eventueel verhoogd met
premie of verminderd met de afdracht voor
de kwaliteit.
De afdracht voor andere in consumptie
gebrachte melk is vastgesteld op 2 cent per
liter.
R.K. STATENKIESKRING „LEIDEN".
Officieele uitslag candidaatstelling.
De officieele uitslag van de stemming
in de R.K. Statenkieskring Leiden voor no.
1 en no. 2 op de candidatenlijsit, luidt als
volgt:
1. mr. E. J. M. H. Bolsius 2405 stemmen.
2. H. Bader 2393 stemmen.
Op de andere candidaten op de groslijst
werden het volgende aantal stemmen uit
gebracht: B. N. Loerakker. Hillegom 1462;
H. G. de Boer, Noordwijk 1196; A. A. C. M.
van Iersel, Noordwijkerhout 305; M. P. van
der Weijden, Nieuwkoop 258; G. P. G. van
Leeuwen, Wassenaar 135; F. C. van Lierop,
Hillegom 103; H. L. van Delft, Warmond
98; J. H. Kimman, Wassenaar 87; H. Simo-
nis, Leiden 82; G. Heemskerk, Leiden 48;
J. P. Creyghton, Leiden 44; W. J. Kriek,
Leiden, 28.
Voor de candidaten B. Loerakker en H.
G. de Boei- was op reglementaire wijze,
een kiescomité gevormd.
GEEN RIJKSGELD MEER VOOR
KEURINGSDIENST?
In het algemeene bezuinigingsplan, dat
de regeering voorbereidt, zal ook de zorg
voor de Volksgezondheid niet worden ge
spaard aldus de „Vooruit".
Bij geruchte verneemt het blad, dat het
in de bedoeling ligt op de inspectie van
de Volksgezondheid te besparen door ver
mindering van het aantal hoofdinspecteurs
en inspecteurs.
Een andere bezuiniging zou verkregen
worden door intrekking van de begrootings-
post van 660.000, waaruit de bijdragen aan
de gemeente voor de keuringsdienst van
waren werden bekostigd. De kosten van
de keuringsdiensten (voorzoover zij on
der die omstandigheden te handhaven zou
den zijn) zouden daardoor geheel ten laste
van de gemeentelijke budgetten komen.
