Een tunnel onder de Straat van Gibraltar?
PRINS CHARMING VERKOOPT ZIJN RANCH
EUROPA EN AFRIKA VERBONDEN
Hij kan geen verre reizen meer maken.
Oude en nieuwe
plannen.
De commissie, welke belast is met de
bestudeering van het project inzake den
bouw van een tunnel onder de Straat van
Gibraltar, heeft onlangs besloten, een de
legatie uit haar midden besprekingen te
Parijs en te Londen te doen voeren. In
de Fransche hoofdstad zal van gedachten
worden gewisseld met de Trans-Sahara-
Spoorweg-Maatschappij en te Londen met
de onderneming, welke den bouw van de
spoorlijn KaapstadCairo ten uitvoer zal
brengen. Door de komende besprekingen
is het Gibraltarplan opnieuw aan de orde
gekomen. Met den bouw van den tunnel
onder de Straat van Gibraltar schijnt het
dan toch werkelijk ernst te worden.
Ongeveer drie jaar geleden werd door
het Spaansche Ministerie van Verkeer een
commissie ingesteld, welke werd opgedra
gen een studie te maken van de ontwer
pen. Deze commissie stond onder voorzit
terschap van den Spaanschen Minister van
Verkeer, terwijl ingenieur de Jonovois, die
een groot deel van zijn leven aan de tun
nelplannen heeft gewijd, tot algemeen se
cretaris werd benoemd. Ongeveer een half
jaar werd aan de bestudeering van de
plannen gewijd, terwijl de overige tijd werd
besteed met het nemen van talrijke proe
ven. Vele peilingen en boringen werden
verricht, teneinde de geologische gesteld
heid van den bodem tusschen Tarifa en
Alcazzar Seguer te leeren kennen. Op
grond van deze onderzoekingen is genoem
de commisie toen in den zomer van 1933
Een straatje in de oude vestingstad.
tot de conclusie gekomen, dat de bodem
gesteldheid, zoowel bij de Spaansche als
bij de Afrikaansche kust, de grootst moge
lijke garantie biedt vor het welslagen der
plannen.
In zijn verslag omtrent deze onderzoe
kingen verklaarde prof. Seneritz: „Wij
hebben kunstmatige aardbevingen ver
wekt door middel van hopderden kilo's
dynamiet, welke de commissie op verschil
lende plaatsen op den zeebodem liet ont
ploffen. Dank zij de seismografen, waar
mede de voortplantingssnelheid van den
schok werd gemeten, heeft de commissie
een juist beeld kunnen ontwerpen van de
geologische structuur van den ondergrond
tot op 1250 meter diepte."
Na lezing van het rapport verklaarde ko
lonel Jonovois, dat de tunnel thans onge
twijfeld zal worden gebouwd. Vermoedelijk
zal de officieele openstelling reeds plaats
hebben in 1941 of uiterlijk in het voorjaar
van 1942.
Men zal dan in een slaapwagen van Ma
drid naar Niger reizen; Parijs is dan nog
maar vier dagreizen van Dakar of vijf
dagen van het Tsadmeer, gelegen in het
Zuiden van de Sahara, verwijderd.
Het denkbeeld dezen tunnel te boren is
eigenlijk al betrekkelijk oud, want reeds in
1802 legde een Fransch ingenieur aan
Napoleon een plan voor van een onderzee-
sche doortocht van Gibraltar naar Afrika.
De laatste tien jaren echter hielden de
Europeesche economen en technische des
kundigen zich druk bezig met het vraag
stuk om een tunnel te bouwen in de Straat
van Gibraltar, maar eerst sedert 1919, toen
te Barcelona een Studie- en Verwezenlij
kingscommissie werd opgericht, begon het
plan een precieser vorm aan te nemen.
Door verschillende deskundigen zijn
plannen voor een dergelijken tunnel ont
worpen. Een van hen is de Spaansche inge
nieur Ibanez de Iber, die reeds sinds 1908,
vanaf den tijd, dat hij als jong ingenieur
zijn loopbaan aanvang, er op uit was een
plan te ontwerpen voor .een onverbreke
lijke verbinding tusschen Europa en Afri-
De drempel der Middellandsche
Zee Gibraltar. Een vesting, wel
ke den smallen toegang tot de zon
nige zee beheerscht en vrij houdt,
zoolang de belangen van de We-
reldmogendheid haar belangen niet
belaagd ziet. Op den Zuidelijken
punt van Spanje, zetelt de macht
van het Britsche wereldrijk, reeds
eeuwen lang.
Gibraltar is een strategisch punt
bij uitnemendheid. Behalve, dat het
de landen aan de Middellandsche
Zee kan afsluiten, van den Atlan-
tischen Oceaan, kan het met de
dreigende monden van zijn vèrdra-
gende kanonnen reiken tot ver in
het Noordelijk deel van Afrika.
Vermetele plannen zijn in den
menschelijken geest gerijpt; Europa
en het Zwarte werelddeel moeten
verbonden worden met een tunnel.
Dit is een merkwaardig symbool;
het beteekent dat de kloof, welke
het blanke ras van de gekleurde
scheidt moet worden overbrugd
niet alleen, maar dat ook de gewel
dige tegenstellingen moeten wor
den ondergraven, om zoo een ver
bindingsweg tot stand te brengen.
De toenadering der rassen onder
ling is een moeizaam werk, moei
zaam ook zal de verbindingsweg
tusschen beide werelddeelen zijn.
In dit artikel vertellen wij een
en ander over dit stoute plan.
ka. Ingenieur de Iber heeft op dit gebied
reeds heel wat proefnemingen gedaan, wel
ke proeven het kapitaal van millioenen
heeft gekost.
Ook liet hij in de zee ongeveer driedui
zend peilingen verrichten en ruim twee
duizend grondboringen in den bodem der
beide continenten. Zijn plan werd door
admiraals, genie-officieren, geleerden en
andere deskundigen aan een nauwgezette
bestudeer in g onderworpen en als zeer goed
uitvoerbaar beoordeeld. Voor het ontwer
pen van dit plan werd aan ingenieur de
Iber door de Fransche Academie van We
tenschappen den Binoux-prijs toegekend.
Ook de Spaansche artillerie-officier, over
ste Pedro Jonovois, adjudant van den ex-
koning heeft zich geruimen tijd met de tun
nelplannen bezig gehouden en ook door
hem werd een ontwerp bij de regeering in
gediend.
Het derde groote plan, hetwelk voor ver
wezenlijking vatbaar is, werd gemaakt on
der leiding van generaal Rubio y Bella.
Volgens dit project zou de tunnel aanvan
gen een weinig ten Westen van Tarifa en
eindigen op een punt ten Oosten van Tan-
gar. De lengte van den tunnel zou 32 kilo
meter bedragen en zijn diepte varieeren
van 250 tot 500 meter. De snelheid, waar
mede de tunneltreinen zich zouden voort
bewegen, wordt op 30 kilometer berekend,
zoodat het onderzee-traject in ongeveer
een uur zou kunnen worden afgelegd. Per
etmaal zouden 120 treinen den tunnel
kunnen passeeren. Dit plan trok sterk de
aandacht der regeering en deze stelde dan
ook een comité van vijftig leden in, welke
onder leiding van generaal Rubio y Bella
rapport over dit plan moest uitbrengen. De
geprojecteerde tunnel verwierf de algemee-
ne goedkeuring van het comité eh zal dan
ook door de Spaansche regeering als ba
sis van verdere werkzaamheden worden
beschouwd.
De totale duur der werkzaamheden zou
ongeveer vijf jaar omvatten, terwijl de
kosten op een bedrag van 300 millioen pe
seta's worden geschat.
Hoewel het een enorm bedrag is, hoopt
men het toch in Spanje te kunnen plaat
sen, waardoor de onderneming geheel „na
tionaal" zou kunnen blijven. Menigeen zal
er zich over verwonderen, dat de tunnel
een lengte zal krijgen van 32 kilometer,
terwijl de Straat van Gibraltar toch be
langrijk smaller is. Dit lang traject wordt
gerechtvaardigd door de samenstelling van
den rotswand, waardoor de tunnel moet
worden gebouwd. Europa en Afrika heb
ben n.l. vroeger, zooals men weet, één ge
heel uitgemaakt, en onder zee is deze ver
binding nog duidelijk waar te nemen. De
verbinding is evenwel veel dieper gele
gen dan het niveau waarop men dan tun
nel wil boren, terwijl de rotsgrond daar
ook veel harder is. Het plan van generaal
Aubio y Bella omvat een drievoudigen
tunnel, n.l. twee voor het treinverkeer en
een waardoor het infiltratiewater zal wor
den weggepompt; de tunnels voor het trein
verkeer zullen van enkel spoor worden
voorzien, terwijl de middellijn vijf meter
zal bedragen. Door den Gibraltar-tunnel
zullen Europa en Afrika ten nauwste met
elkaar worden verbonden, terwijl Zuid-
Am erika hierdoor ook veel dichter bij
Europa zal worden gebracht.
Een geregelde luchtlijn, welke in Dakar
aanvangt, zou zijn voortzetting vinden in
een spoorlijn DakarTanger en vandaar
j door den tunnel naar Europa.
Als men in Europa echter tot den aanleg
van den tunnel zou overgaan, zullen er
nog heel wat problemen moeten worden
opgelost. Om eenige voorbeelden te noe
men: zou de tunnel worden geïnternationa
liseerd of zou hij geheel in Spaansche
handen blijven? Wat zou het lot van Tan
ger worden? Zou Frankrijk den tunnel in
oorlogstijd voor troepenvervoer uit Afrika
willen gebruiken en daarom gaan streven
naar een verbond met Spanje? En wat zou
dan de houding van Engeland en Italië
worden? Voor Spanje zelf is aan den tun
nel nog een andere kwestie verbonden,
n.l. het feit, dat Gibraltar Engelsch
grondbezit is. Zooals men weet,
was op deze plaats vroeger een
Pheenisische nederzetting, welke
later door een Romeinsche kolonie
werd vervangen. In 711 landde
hier de Moor Tarik ihn Zijad, die
er een groot Moorsch kasteel be
woonde, hetwelk thans als vesting
en gevangenis dienst doet. Hoewel
dé Mooren hun vesting in den loop
der eeuwen hadden versterkt, wer
den zij toch in 1309 overwonnen
door de Castilianen, die echter op
hun beurt in 1335 het veld moesten
ruimen voor de Marokkanen.
In 1462 kwam Gibraltar in het
bezit van den Hertog van Medina,
die het in 1502 afstond aan den
Spaanschen koning. Karei V maak
te van Gibraltar een sterke ves
ting, hetgeen evenwel niet verhin
derde, dat in 1704 een Engelsch-
Nederlandsche vloot er in slaagde
zich van Gibraltar meester te ma
ken. Hoewel de Spanjaarden her
haaldelijk pogingen deden hun be
zit te herwinnen, werd bij den Vre
de van Utrecht in 1713 Gibraltar
aan Engeland toegewezen, tot welk
land het thans nog behoort. Over
ste Jonovois, die over het tunnel
plan een boek heeft geschreven,
stelt hierin voor, dat de Engelschen
Gibraltar aan Spanje zouden terug
geven, opdat de tunnel nimmer di
rect militair bedreigd zij; tevens
stelt hij voor, dat Engeland als ver
goeding het eilandje Albaran, bene
vens de drie Chafarinas-eilanden,
alle gelegen nabij de kust van Ma
rokko, zou bekomen.
Ook in Andalusië bestaat in de
laatste twee jaren een sterke actie
om het Gibraltar terug te krijgen.
De Andalusiërs stellen zich voor,
dat deze teruggave te bereiken is
langs den weg van diplomatieke
onderhandelingen. Volgens de le
gende zal Gibraltar zoolang in het
bezit van Engeland blijven, als er
apen op de oninneembare vesting huizen.
Dit bijgeloof is zoo diep ingeworteld, dat er
een officier en een onder-officier speciaal
belast zijn met de verzorging van de acht
apen, welke er zijn overgebleven van de
honderden, die er leefden, toen in 1704 de
Engelschen tezamen met de Hollanders dit
gebied op den Spaanschen koning verover
den. Over de voortdurende vermindering
van het aantal apen begon men zich eerst
te verontrusten, toen eenige jaren geleden
bleek, dat er nog slechts enkele wijfjes
apen over waren. De gouverneur van Gi
braltar importeerde eenige apen uit Afri-
EN DE KOSTEN ZIJN
00K WAT HOOG!
Naar wordt medegedeeld, is de Prins
van Wales voornemens zijn boerderij in
den Canadeeschen staat Alberta te verkoo-
pen. Afgezien van de kosten voor het on
derhoud van een ranch, welke hij slechts
zelden bezoekt, zoekt de Prins een kooper
vooral omdat steeds toenemende verplich
tingen, welke zijn koninklijke positie hem
stelt, hem zullen dwingen meer in Enge
land te blijven en in de toekomst veel min
der irl het buitenland te reizen.
Sinds het jaar 1919 is de Prins van Wales
in het bezit dezer boerderij, welke in ge
heel Canada geldt als een modelranch. De
ranch bevindt zich in het middelste ge
deelte van Canada en wel in de provincie
Alberta. De inrichting is niet veraf gele
gen van de beroemde Rockey Mountains
in het Zuid-Westelijk deel van deze pro
vincie.
De meest nabijgelegen plaats van meer
beteekenis is High River, terwijl het
plaatsje Pekiske eveneens niet ver van
daan verwijderd ligt.
ka, maar zij werden door de kwaadaardige
wijfjes-apen gedood. Later liet men een
halve kolonie uit Marokko komen en thans
is de familie weer dusdanig uitgebreid, dat
Engeland voorloopig niet bevreesd behoeft
te zijn.
Hoewel Gibraltar onder Engelsch bestuur
staat, verkeeren de bewoners op zeer
vriendschappelijken voet met Spanje. Tus
schen het Engelsche en Spaansche grond
gebied ligt een neutrale zone van honderd
Als middelpunt van deze voorname
streek gelden de drie in den vorm van een
driehoek ten opzichte van elkaar liggende
steden Medicine Hat, dat geheel in het
Oosten ligt, Lothbridge, dat het meest Zui
delijk is gelegen en ten slotte Calgary, dat
het noordelijk centrum van handel en ver
keer is geworden in de periode van ont
wikkeling, waarvan vooral deze streken
hebben geprofiteerd; juist daarop mogen
zij er nu op bogen in een zoo goeden staat
van bloei te verkeeren. Op deze zoo gun
stig gelegen boerderij, waarvan de veesta
pel over geheel Canada beroemd is, wijl
zij kan doorgaan voor de beste van deze
omgeving, wordt de leiding gegeven door
professor Carlyle.
Deze bekwame bestuurder, die de vee
stapel van deze boerderij zoover heeft we
ten op te voeren, heeft enkele jaren gele
den bij de ontdekking van petroleum op
de velden van deze vorstelijke farm zich
uitgelaten over de mogelijkheden, welke
in deze ontdekking lagen opgesloten. Zoo
als bekend, bevat de Turner Wally, waar
ook de Koninklijke Shell geen onbekende
is, bronnen, welke schier zuivere benzine
voortbrengen.
meter. Als er in Gibraltar een of ander
militair feest wordt gevierd, komen de
Spaansche officieren met hun staf de plech
tigheid opluisteren.
De inwoners van Gibralta die toch eigen
lijk bij de kwestie het meest zijn geipte-
resseerd, bekommeren er zich niet om, of
zij bij Engeland, dan wel bij Spanje be-
hooren. Zij hebben het onder het Engelsch
bestuur niet kwaad, deshalve zij er zich
geen zorgen over maken.
Men heeft professor Garlyle, toen hij op
een doorreis te Grennock arriveerde, het
een en ander gevraagd over de beteekenis
en de toekomst van deze bronnen. De lei
dér van de farm heeft toen medegedeeld,
dat, indien de prins de gelegenheid zou
benutten om de bronnen tot hun hoogste
productiviteit te brengen en het te exploi-
teeren, hij ongetwijfeld in staat zou zyn
een welgesteld petroleummagnaat te wor
den.
Ofschoon in het algemeen de capaciteiten
van de bronnen nog niet volkomen bekend
zijn, meende de professor, dat de beste ver
wachtingen ervan mochten worden ge
koesterd, want een overvloed van olie zou
hier verborgen zijn.
De Prins van Wales schijnt echter voor
exploitatie der oliebronnen niet veel ge
voeld te hebben, want nadien hoorde men
niet meer van het plan, door prof. Carlyle
aan den Prins voorgesteld.
In de provincie, waarin Prins van
Wales' farm staat, hebben zich in den loop
der ontwikkelingsperiode, welke Canada
heeft meegemaakt, ook verschillende land-
genooten gevestigd. Omstreeks de jaren
1912 en '13 zijn verschillende Nederland-
sche kolonisten naar Canada getrokken en
hebben een kolonie gesticht ten Noord-
Westen van Edmarton. Deze kolonie heeft
zich zeer snel ontwikkeld, zoodat er o.a. in
„Neerlandia", gelijk de provincie heet, nu
reeds een groot aantal wegen zijn aange
legd en een druk verkeer zich heeft ont
wikkeld.
Ook in de nabijheid van de vorstelijke
ranch zijn een aantal Nederlandsche emi
granten meterwoon gevestigd, waar zij het
gemengd- en graanbedrijf uitoefenen. Zij
wonen voornamelijk te Monach, Iranum en
Lethbridge.
De ranch van den Prins van Wales werd
in October van 1931 door een vrij grooten
brand gedeeltelijk v erwoest. Ernstige
schade werd aan het landbouwbedrijf aan
gericht. De brand werd toegschreven aan
zelfontbranding. Een deel van het vee
kwam toen in de vlammen om. De totale
schade werd op c.a. 18.000 dollars beraamd.
Haagsch Persbureau.
