26ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
WOENSDAG 16 JANUARI 1935
No. 8015
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bü onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 l
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 1 0.50
V De jeugdorganisatie
Wij wezen gisteren op de uitlating van
den Duitschen jeugdleider Baldur von Schi-
rach: „De confessioneele jeugdorganisatie
heeft in onze tijden geen bestaansrecht
meer"!
In aansluiting op deze opvatting van den
leider wordt het den confessioneelen jeugd
organisaties niet gemakkelijk gemaakt in
Duitschland. Maar tegen den nationaal-
socialistischen stroom van gelijkschakeling
in dringen de katholieke jeugdorganisaties
zich naar voren trachten zij met kracht
haar rechten te handhaven, haar taak te
volbrengen, zich uit te breiden.
Zoo ontvingen wij vandaag een verblij
dend bericht uit Berlijn over de Graal al
daar:
„Onder groote belangstelling heeft de
Bisschop van Berlijn het nieuwe Noviciaat
voor de Vrouwen van Nazareth in Berlijn-
Dahlem ingewijd. Bij deze plechtigheden
waren o.m. tegenwoordig mgr. dr. Stein-
mann, Vicaris Generaal, talrijke geestelij
ken, vertegenwoordigers van Katholieke
Jeugdorganisaties, leidsters van de Ber-
lijnsche Graal-groepen en tal van voor
aanstaande katholieke autoriteiten.
De Graalbeweging werd in 1932 door
mgr. dr. Schreiber naar Berlijn geroepen,
waar thans drie Gr aalhuizen verrezen zijn
met 1600 leden.
In het huis van Dalhem is de zetel ge
vestigd van de Duitsche afdeeling, terwijl
daar ook tevens het Noviciaat is geves
tigd".
Dat het werk van de Graal ondanks
zijn niet-Duitschen oorsprong! ook in
Berlijn sympathie trekt, opgang maakt,
vruchten afwerpt, wijst ons op het psycho
logisch, zielkundig ware en goede in deze
moderne actie, deze actie van en voor onzen
tyd.
Een jeugdorganisatie als de Graal, die
den Godsdienst voorop stelt; èn i n den
Godsdienst zich laat uitleven, de ziel van
het medsje en de jonge vrouw met al haar
natuurlijke strevingen, passend in dézen
tijd op zulk een organisatie, zoo
klaarblijkelijk goed voor de vorming
der hedendaagsche jeugd, zal zelfs het na-
tionaal-socialistisch streven naar gelijk
schakeling moeten afstuiten!
AL TE DOORZICHTIG
Een correspondentie uit Saarbrücken,
gepubliceerd in „Vooruit" geeft een uitge
breid relaas van de feestroes van het Duit
sche Front na de Duitsche overwinning by
de Saarstemming.
Groote opschriften boven dit artikel spre
ken van: „Walgelijke spot van de Nazi's"
en „Een S.A.-man, verkleed als pastoor
hanteerde een stoffer als wijwaterkwast".
Midden in het artikel wordt dan in
springend en vetgedrukt het volgende me
degedeeld:
Om twaalf uur gingen de cafè's
weer open. Hoe later het werd, des te
uitbundiger werd de stemming. Een
geheele rij auto's reed voort, versierd
met vlaggedoek en daartusschen reed
een lijkwagen. Hiermee werd de sta-
tus-quo begraven. Maar wat daarach
ter reed was walgelijk en een grove
godsdienstschennis: op een vrachtauto
stond een S.A.-man met 'n hooge hoed
op en een lap om, bij wijze van souta
ne. In zijn hand hield hij een emmer
water en een stoffer. Hij stelde de
geestelijke voor, die de begrafenis be
geleidde en sprenkelde met de stoffer
het kwasi wij water over het publiek.
De katholieken onder de toeschouwers
kregen daarmee een voorproefje van
wat hun stemmen voor het Derde Rijk
voor him godsdienst beteekent.
Natuurlijk, ook wij veroordeelen sdherp
ruik een demonstratie, die om het maar
zacht te zeggen een opvallend gebrek
aan goeden smaak verraadt!
Maar „Vooruit", dat tegen de Mexicaan-
sche priester- en katholiekenvervolgingen
geen enkel protest kan vinden; dat zich
stelt aan de zijde van de vervolgers der
Spaansche katholieken, en dat de Oosten-
rijksche katholieken met hoon heeft over
laden, diezelfde „Vooruit" moet nu zóó
niet schrijven.
Dit plotseling betoonen van' medelijden
VERMINDERING VAN HETMENG-
PERCENTAGE IN MAGARINE
De vermindering van het percentage bo
ter, dat margarine moet worden bijge
mengd, van 25 op 15 werpt een aigenaar-
dig licht op de landbouwpolitiek van onze
crisisorganen. De bijmenging van boter
was steeds het middel om een teveel hier
van kwijt te raken. Nu er minder boter
behoeft te worden bijgemengd beteekent
dit dus, dat, voorloopig althans, het boter-
overschot geringer is geworden.
Dit is niet het gevolg van een toegeno
men binnenlandsch verbruik van zuivere
natuurboter. Integendeel, dit is in 1934
volgens de gegevens van dê Crisis Zuivel
Centrale iets geringer geweest dan in 1933,
en zal ongeveer 45 millioen k.g. hebben
bedragen. De margarineproductie was be
paald op 1050 k.g. per week, welke hoe
veelheid gedurende de laatste maanden
van het jaar niet werd bereikt. Slechts de
uitvoer is flink toegenomen, en heeft
3435 millioen k.g. netto gewicht bedra
gen. Dit geeft dus tezamen meer dan 93
millioen k.g., terwijl de boterproductie
slechts een paar procent grooter is ge
weest dan in 1933 en derhalve ongeveer
90 millioen k.g. zal hebben bedragen.
Inderdaad is de in koelhuizen opgesla
gen hoeveelheid boter veel geringer dan
begin 1934, en daar wij nog eenige maan
den van het voorjaar, de maanden van de
groote melkplas, verwijderd zijn, heeft
men dus blijkbaar berekend, dat er niet
voldoende boter aanwezig is om verbruik
en uitvoer te dekken, wanneer er boter in
de margarine werd bijgemengd in de hoe
veelheid, zooals zulks tot nu toe geschiedde.
Volgens de regeeringsmededeelingen is
deze verlaging tijdelijk ingevoerd; zulks is
begrijpelijk, want men weet niet, of de
export zich op het niveau van 10 millioen
k.g. bruto per kwartaal zal handhaven, en
men weet evenmin precies, hoe de melk
productie zich het komende voorjaar zal
ontwikkelen. Er is een mogelijkheid, dat
deze zeer groot zal blijken, omdat zeer
veel jongvee uit de jaren 1931 en 1932 dit
jaar voor het eerst of voor de tweede keer
aan de melkproductie zal deelnemen. Daar
staat tegenover, dat er juist van die jonge
koeien afgeslacht moesten worden, terwijl
bovendien verleden jaar voor het eerst, en
dit jaar nog drastischer, het aantal aan te
houden kalveren is beperkt.
In ieder geval staat het vast, dat de
drang tot productiebeperking en de gefor
ceerde export tezamen thans eenig resul
taat gaan toonen, wat betreft de productie-
hoeveelheid. De komende maanden zullen
aan het licht brengen, of men in die rich
ting misschien niet te ver is gegaan, en
zoozeer zal hebben ingekrompen, dat men
niet meer aan binnenlandsche en buiten-
landsche vraag tezamen kan voldoen.
Het publiek zal van deze maatregel in
geen enkel opzicht profiteeren. Nu de
margarineproducenten een geringer per
centage van de duurdere boter behoeven
te verwerken, zouden zij den prijs van
hun product kunnen verlagen. Om deze
mogelijkheid te voorkomen, wordt de hef
fing op de margarine zelf verhoogd, zoo
dat het product met minder boter toch
even duur blijft. Indien de hoeveelheid
margarine, die wekelijks in het binnenland
in consumptie mag worden gebracht, op
1050 ton bepaald blijft, hetgeen wel het
geval zal zijn, kunnen de margarinefabri
kanten c.a. 100 ton margarine meer pro-
duceeren per week, omdat er zooveel min
der boter in het mengsel zal gaan. Zelfs
bij onveranderden prijs en gestegen hef
fing, zullen velen dus iets voordeeliger
kunnen produceeren door betere bedrijfs
bezetting en dus meer winst maken op de
fabrikage.
In dit opzicht is de tegenstelling tus-
schen margarine- en boterproducenten
treffend. De eerste worden in een toestand
gebracht, waarbij zij hun bedrijf beter
kunnen gebruiken, de laatste moeten hun
bedrijf, het veehoudersbedrijf, steeds on-
voordeeliger gaan gebruiken, omdat zij
minder vee kunnen aanhouden en de melk-
steun slechts voor negen tienden van de
hoeveelheid, die ten vorige jaren werd ge
leverd, zal worden gesteund.
Uit economisch oogpunt beschouwd is de
proefneming zeer interessant. Het gaat er
met en angst voor de toekomst voor de
Saarlandsche katholieken doet met het oog
op Mexico, Spanje en Oostenrijk, wat al te
vreemd aan.
Deze politiek is wat al te doorzichtig.
Of zouden de lezers van „Vooruit" ook
dit slikken en zich er nog over verwonde
ren, dat de katholieken zoo sterk gekant
zijn tegen hun socialistische pers, die
kijk maar eens! het toch zoo vurig voor
de katholieken in het Saargebied op
neemt!
tenslotte om, de rentabiliteit van de vee-
houdersbedrijven te herstellen. Nu de be
perkingsmaatregelen langzamerhand effect
gaan sorteeren, kan men beginnen te zien,
of deze beperkte productie tegen gesteunde
prijzen de veehouders eenigermate verder
brengt. Wjj vreezen in dit opzicht een erge
teleurstelling; naar onze meening zal de
kostprijs van de beperkte hoeveelheid melk
zooveel hooger worden, dat zelfs meerdere
steun den toestand nog volkomen onbe
vredigend laat. Men stelt dan de veehou
ders teleur, men heeft het publiek gerant
soeneerd door het hooge prijzen te laten
betalen, en men heeft de mogelijkheid voor
de veehouders afgesneden, om van een
eventueele verbetering van de conjunctuur
te profiteeren, omdat zij op toegenomen
vraag niet door meerdere melkproductie
zullen kunnen reageeren.
De terreur in Mexico
Nog slechts enkele weken geleden heb-
alle Bisschoppen van de Vereenigde Sta
ten plechtig geprotesteerd tegen de Kerk
vervolging, die in Mexico woedt.
„Wij protesteeren krachtig" zoo zeiden
de bisschoppen, „tegen deze tyrannie, die
tegen het christendom is ontketend. En op
nieuw roepen wij alle geloovigen op, om
te bidden, dat dit terreurbewind spoedig
een einde zal nemen, terwijl wij iedereen
vragen om door woord en daad er aan
mede te werken, dat het werkelijk bestaan
van deze vervolging aan heel de wereld
wordt bekend gemaakt".
Door deze verklaring werd tevens on
der bedekte termen geprotesteerd tegen
het optreden van den ambassadeur van de
Vereenigde Staten in Maxico, Mr. Daniels,
die zijn instemming betuigde met de bin
nenlandsche politiek der Mexicaansche
regeering, waardoor hij zich in Amerika
bij zeer velen uiterst onsympathiek heeft
gemaakt. Deze interventie werd overigens
hevig becriticeerd door het bekende katho
lieke weekblad „America", dat zelfs niet
aarzelt om de Amerikaansche regeering
hiervoor verantwoordelijk te stellen.
„Wij verlangen, dat een einde wordt ge
maakt aan dit optreden van Mr. Daniels,
die ons departement reeds meer schade
heeft berokkend.
Wij hebben in Mexjco deze revolutionaire
regeering aan het bewind gebracht en wij
handhaven haar. Wij hebben een recht-
streeksche verantwoordelijkheid voor haar
optreden. Sedert 1927 heeft dit land zijn
internationale verplichtingen niet nageko
men, terwyl een klein groepje politici
steunde op onze medewerking om tenslot
te onmetelijk rijk te worden. Aan een der
gelijk interventie moet een einde worden
gemaakt".
Het is daarom ook niet te verwonderen,
dat den 7en Januari de afgevaardigde Hig-
gins, een resolutie in de Kamer indiende,
waarin gevraagd werd, dat de Vereenigde
Staten zouden ophouden Mexico te erken
nen en dat zij Mr. Daniels onmiddellijk zul
len terugroepen.
Mr. Higgins verzocht president Roosevelt
om te protesteeren tegen de anti-gods
dienstige politiek van de Mexicaansche re
geering. Staatssecretaris Huil antwoordde
hierop, dat de Vereenigde Staten zich
niet kunnen mengen in de binnenlandsche
politiek van Mexico.
Deze interventie van Mr. Higgins toont
in zeker opzicht, dat ondanks het nagenoeg
volledig stilzwijgen van de pers de vervol
gingen in Mexico de geesten toch wel be
zig houdt.
Daarbij moet niet vergeten worden, dat
de haat der godloozen zich steeds meer
ontketent tegen de Katholieke Kerk. Men
kent de fusillade tegen de katholieken
van Coyoacan. Telegrammen uit Mexico
meldden, dat de Roodhemden afgestraft
zouden zijn, doch wij twijfelen daaraan.
En ongelijk hebben we daarbij niet gehad.
Een nieuw telegram meldt, dat de regee
ring 40 roodhemden in vrijheid heeft ge
steld, nadat zij een borgtocht hadden be
taald van 4000 dollar.
De borgsom werd gestort door Thomas
Carribo Canabal, Minister van Landbouw,
oprichter en organisator van de „Roodhem
den". Deze minister van Landbouw onder
scheidt zich van zijn geesterverwanten door
zijn groot cynisme. Zoo meldde een corres
pondent van de „New-York-Times" aan
zijn blad, dat Canabal, toen hij als gouver
neur van Tabasco aftrad om Minister te
worden, openlijk verklaarde, dat het doel
van zijn bewind in Tabasco niets anders
was geweest, dan den kotholieken godsdienst
zoo volledig mogelijk te vernietigen. De
correspondent voegde daaraan nog toe, dat
zy'n opvolger dezelfde ideeën is toegedaan.
„Toen wij den strijd begonnen", aldus
Canabal, „meenden wij de scholen en ker
ken te hervormen. Dat was echter niet vol
doende. Thans vernietigen wij haar en wij
zullen in haar plaats andere gebouwen op
trekken, opdat geen spoor meer van de
godsdienstige instellingen zal overblijven".
Met dit vernietigingsprogram heeft men
thans reeds een aanvang gemaakt. Inder
daad heeft men de Kathedraal van de
hoofdstad Tabasco vernietigd, en is men
thans bezig, daar een gymnasium te bou
wen.
Voor dit jaar zijn een aantal nieuwe
anti-godsdienstige plannen door de regee
ring afgekondigd. Ignacio Garcia Fellez,
Minister van Nationale Opvoeding, heeft
de Mexicanen uitgenoodigd om geen gevolg
te geven aan het schrijven van den Pause
lijken Delegaat, mgr. Leopold Ruiz y Flo-
res, die de katholieken verbiedt, de kinde
ren naar socialistische scholen te zenden.
De Minister noemde de Kerk een „Han
delsinstelling" en verklaarde, dat de pries
ters parasieten zijn van de gemeenschap.
De kerkvervolging duurt voort!
BINNENLAND
DE WONINGHUREN.
Rapport van de commissie uit
de werkgevèrscentralen en de
arbeidersvakcentralen aan den
minister van sociale zaken.
Op 11 Januari j.l. heeft een commissie
uit de werkgeversvakcentrale: het Verbond
van Nederlandsche werkgevers, het
Roomsch-Katholiek Verbond van Werk-
geversvakvereenigingen en de Vereeniging
van Christelijke Werkgevers en Groothan
delaren, en de arbeidersvakcentralen: het
Nederlandsch Verbond van Vakvereenigin-
gen, het Roomsch-Katholiek Werklieden
verbond en het Christelijk Nationaal Vak
verbond in Nederland besprekingen ge
voerd met den Minister van Sociale Zaken
inzake de woninghuren.
Aan den Minister was een rapport, op dit
vraagstuk betrekking hebbende, toegezon
den, terwijl door den voorzitter van de
commissie, den heer F. v. d. Walle, een
samenvatting van het rapport nader werd
toegelicht.
De Minister verklaarde het initiatief van
deze samenwerkende volksgroepen ten
zeerste op prijs te stellen, nu blijkbaar te
vens contact wordt gezocht, zoodat het ge
vaar van verwarring of dubbel werk wordt
voorkomen, terwijl de Minister voorts
eenige mededeelingen deed omtrent de
maatregelen, welke de regeering in over
weging heeft.
De samenvatting, welke de commissie
aan den Minister had toegezonden, luidde
aldus:
Uit ons onderzoek is wel gebleken, dat
de huren der arbeiderswoningen in de laat
ste jaren afgezien van de vraag, of er
in tal van gemeenten al dan niet een te
kort aan woningen bestaat niet of te
weinig zijn gedaald en dat bepaalde groe
pen van arbeiderswoningen zelfs in huur
zijn gestegen. Dit wordt in de rapporten
van deskundigen ook niet tegengesproken.
Het gevolg hiervan is, dat in verschillende
gemeenten een tekort aan woningen be
staat, waarvan de huur door arbeiders
en daarmee gelijkgestelden kan worden
betaald.
Bij het woningvraagstuk mag niet uit
het oog worden verloren, dat de vaste las
ten, zooals canon, straatbelasting, waterlei
ding, van zeer beteekenenden invloed zijn
op de huren. De gemeentebedrijven, b.v.
grondbedrijf, waterleidingbedrijf enz., heb
ben in de jaren voor de crisis dikwijls aan
zienlijke leeningen moeten sluiten tegen
een hoog rente-type.
Daling van deze verschillende lasten zou
o.a. reeds kunnen plaats vinden, indien de
leeningen, die op deze bedrijven drukken,
zouden kunnen worden omgezet in lee
ningen met een lager rente-type. Uitdruk
kelijk moet worden vastgelegd, dat, in
dien conversie plaats heeft, de verlaging
van het rente-type in de eerste plaats ten
goede moet komen aan de bedrijven, die
van bijzondere beteekenis zijn voor de wo
ningvoorziening en de woningexploitatie,
zoodat verlaging van de canon, van de wa
terlasten enz. plaats zou kunnen vinden.
Ook de hypotheekrente speelt een zeer
groote rol, waarbij niet uit het oog mag
worden verloren, dat dikwijls het omzetten
van een hypotheek met een hooge rente
in een hypotheek met een lagere rente van
zeer weinig invloed is gedurende en aan
tal jaren in verband met de boeten, op ver
vroegde aflossingen gesteld, provisie enz.
Door de Regeering worden op korten ter
mijn met de Vereeniging van Directeuren
van Hypotheekbanken en de Broederschap
van Notarissen overleg gepleegd om tot
maatregelen te dien opzichte te geraken.
Naast verlaging van lasten op bestaande
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Feestvreugde in Saargebied en Duitsch
land. Waarschijnlijk nog heden beslissing
van den Volkenbondsraad. (2de blad).
Flandin en Laval op 31 Januari naar
Londen. (2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Amsterdammer v. Kalken verbetert
het Ned. record 100 M. schoolslag. (3de
blad).
woningcomplexen drukkende, behoort te
worden gestreefd naar den bouw van nieu
we góedkoope woningen. De Regeering
trede hiertoe in overleg met de gemeente
besturen, de arbeidersvakbonden en met
de organisaties van bouwondernemers en
de woningbouwverenigingen. Zij stelle
zoodanige regelen, dat deze op bijzondere
voorwaarden gebouwde woningen niet van
de hand kunnen worden gedaan, teneinde
te voorkomen, dat het blijvend voordeel
der lage huren teniet zal worden gedaan.
Standaardiseering en normaliseering
zouden een zeer groote rol kunnen spelen
in het brengen van verlaging van kosten
der te bouwen woningen. Het ligt voor de
hand, dat deze standaardiseering en nor
maliseering een normale ontwikkeling zul-
ln moeten hebben, waarvoor ongetwijfeld
een ruime tijdsduur moet worden gesteld.
Evenwel mag niet uit het oog worden
verloren, dat de standaardiseering en nor
maliseering ongetwijfeld veel beter doorge
voerd zullen kunnen worden, indien wo
ningcomplexen van beteekenenden omvang
worden gebouwd.
De stand aardis eer ing en normaliseering
en daardoor verlaging van kosten zullen
ook beter kunnen geschieden, indien de
voorbereiding en het ontwerpen der plan
nen zooveel mogelijk gecoördineerd en ge
centraliseerd worden.
WETTELIJKE REGELING BEDRIJFS-
KINDERBIJSLAG.
Een commissie van advies, benoemd door
den voorzitter van den Hoogen Raad
van Arbeid.
De voorzitter van den Hoogen Raad van
Arbeid heeft benoemd tot voorzitter en le
den van de commissie, welke aan den raad
praeadvies zal uitbrengen omtrent het
voorontwerp inzake wettelijke regeling be-
drijfskinderbijslag: tot lid en voorzitter
prof. mr. C. P. M. Romme en tot leden de
heeren S. de la Bella Jr. (N.V.V.), H. B.
Berghuys (N.V.C.), prof. dr. H. W. C. Bor-
dewijk, B. van Eesteren (Chr. Werkgevers
Ver.), mr. A. M. Engels, J. Gemen (R. K.
W. V.), prof. mr. P. S. Gerbrandy, mr. A.
Haex (Ver. behartiging belangen Limb,
mijnindustrie), mr. J. A. G. M. van Hellen-
berg Hubar (Ned. R. K. Middenstands
bond), mr. F. B. M. Janssens (Alg. R. K.
Werkg. Ver.), F. van Meurs (N.V.V.), A.
van der Meys (R.K.W.V.), H. van der Putt,
mr. dr. A. L. Scholtens, mr. B. C. Slote-
maker (Verb. Ned. Werkgevers), mr. B.
J. M. van Spaendonck (Alg. R. K. Werk
gevers Ver.), A. Stapelkamp (C.N.V.), dr.
J. van den Tempel en prof. mr. F. de Vries.
Steun zonder arbeidsprestatie.
De centrale landbouworganisaties hebben
er den Minister van Sociale Zaken op ge
wezen, dat het een onbevredigende toe
stand geacht wordt, dat honderdduizenden
werkloozen een steunuitkeering wordt ver
strekt, zonder dat daar eenige arbeids
prestatie tegenover staat. Afgezien van de
moreele gevaren, ontbreekt het niet aan
werkobjecten. Er valt nog heel wat te ver
beteren, ook voor wat betreft de bewoon-
baarmaking van het platteland. De kosten
voor electrificatie en aanleg van telefoon
naar afgelegen boerderijen zouden niët
hoog zijn, wanneer daarbij werkloozen te
werk gesteld werden en van electrische
installaties gebouwd met steun uit het
Werkfonds 1934 en van elders door de auto
matiseering overbodig geworden toestel
len werd gebruik gemaakt. Verder zouden
in het Oosten des lands tallooze zandwe
gen door werkloozen kunnen worden be
straat met klinkers uit Nederlandsche
steenovens; bij dit werk is voor 100 pCt.
nationale arbeid betrokken.
