26ste Jaargang
ZATERDAG 12 JANUARI 1935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
ZONDAGSBLAD
No. 8012
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Middenstand moet meer
algemeene propaganda
maken
Het is begrijpelijk, dat middenstanders
in hun zwaren strijd om het bestaan,
cliënten en aspirant-cliënten bewerken.
Zij zenden circulaires rond, waarop de be
langrijkste door hen verkochte artikelen
staan met de prijzen, welke zij noteeren;
zij trachten in het bezit te komen van de
prijzen bij hun concurrenten om desnoods
daaronder te gaan. Doch algemeene recla
me wordt er weinig gemaakt. Hieronder
verstaan wij gezamenlijke reclame, waar
bij algemeene vraagstukken onder de aan
dacht worden gebracht zonder dat spe
ciale namen worden genoemd. Wij kunnen
ons b.v. voorstellen, dat de middenstan
ders in een bepaalde buurt aan de inwo
ners van die buurt de voordeelen uitleg
gen, welke er voor hen gelegen kunnen
zijn in het hoofdzakelijk koopen in die
buurt.
Het is ook mogelijk, dat een of meer
groepen uit den middenstand de aandacht
vestigen op het doen verrichten van werk
zaamheden in deze misère-tijden, terwijl
men ter bezuiniging deze werken tijdelijk
achiepwege laat. Hoevel huiseigenaren b.v
stellen het verven van hun huizen niet
uit. Daardoor wordt onnoodig de werkge
legenheid sterk verminderd en huisschil
ders zouden gezamenlijk een behoorlijk
gestelde en gedocumenteerde brochure
rondzenden om de bezwaren van deze ges
te in het licht te stellen. Men moet zich
natuurlijk hierbij hoeden om namen te
noemen, tenzij alle namen van hen, die
aan de actie hebben medegedaan, worden
vermeld.
Velen van ons hebben werkelijk zoo
sterk aan koopkracht ingeboet, dat dc
hoogste bezuiniging moet worden inge
voerd. Men zal vanzelfsprekend het eerst
bezuinigen op luxe voorwerpen, daarna
zal men de noodzakelijke dingen verdeelen
in dringend noodzakelijkenoodzakelijke
en nog uit te stellen aankoopen. Zij, die
handeldrijven in de zoogenaamde eerste
levensbehoeften, zullen in de laatste plaats
de nadeelen van de crisis voelen. Zij zien
natuurlijk hun inkomsten toch achteruit
gaan door de verschuivng der aankoopen
naar de goedkoopere rubrieken, waarop
de winstmarges vanzelfsprekend lager zijn
Ei zijn echter ook talrijke consumenten,
die niet behoeven te bezuinigen, maar
toch ook aan de bezuinigingswoede mee
doen. Dit blijkt duidelijk, wanneer men
ziet, hoeveel geld er uitgegeven is op de
Kerstdagen en Oudejaar voor vermaken.
De eigenaren van eetgelegenheden, restau
rants, van publieke vermakelijkheden zijn,
volgens een interview van de Telegraaf,
zeer tevreden over de drukte op de ach
ter ons liggende feestdagen. De Kerstda
gen waren zeer goed en de heer A. W.
Volmer, voorzitter van de Horecaf schrijft
dit onder meer toe aan de vele Duitschers,
die er in ons land zijn gekomen en voor
wie „Weihnachten" de belangrijkste feest
dagen zijn van een geheel jaar. De prijzen
waren lager, de consumptie per persoon
minder en men was in het algemeen min
der royaal met het nuttigen van de duur
dere consumpties. Ook de Oudejaarsavond
was een groot succes. Het aantal gasten,
dat dien avond buitenshuis viert, neemt
elk jaar toe. Volgens de Tel. zeide een
der ondernemers van een groote zaak: „In
één woord schitterend. Wij zijn zeer tevre
den. En de viering van den Oudejaars
avond was zeer mooi, zelfs in vergelijking
met het vorige jaar. Wij zien voor onze
zaak het nieuwe jaar met zeer veel hoop
tegemoet en verwachten groote dingen in
1935". Natuurlijk hebben dergelijke uit
latingen voor de beoordeeling van de al
gemeene situatie weinig reëeele waarde.
Het kan toevallig aan die zaak liggen; het
neemt echter niet weg, dat er voor ver
maak voldoende geld is uitgegeven. Men
wil pleizier voor zijn geld om te worden
opgebeurd uit de dagelijksche zorgen.
Deze opmerking klopt met hetgeen de wa
renhuizen aan de Tel. hebben gezegd.
Deze waren niet tevreden, zooals te ver
wachten was, zeiden deze, is de verkoop
zoowel bij St. Nicolaas, Kerstmis als
Nieuwjaar belangrijk achtergebleven bij
dien van vorige jaren. Men zeg wel, dat
men hier in Nederland meer en meer het
Kerstfeest viert door het geven van ge
schenken, maar wij hebben er slechts wei
nig van gemerkt, en moeten tot onze spijt
een dalende belangstelling vaststellen.
Niet alleen dat de resultaten van St. Ni
colaas teruggeloopen zijn, maar dit is niet
goedgemaakt door een grootere belang
stelling voor het Kerstfeest. De verkoopen
tusschen St. Nicolaas en Kerstmis zijn
minder geweest dan vorige jaren. Ons be
drijf ondervindt in dat opzicht de volle
zwaarte van de crisis".
Ziet men hieruit niet duidelijk de be-
BINNENLAND
Wijziging Pensioenwet
Spoorweg personeel
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging van de Pensioenwet voor de Spoor
wegambtenaren 1925. ij
Aan de Memorie van Toelichting wordt
het volgende ontleend:
Na de verlaging met 9 pet. der bezoldi
ging, ingevoerd op 1 Januari 1924, zijn op
1 April 1933 en op 1 Mei 1934 nieuwe ver
lagingen van 8 en 4 pet. in werking getre
den. Ten aanzien van een groot deel der
loopende pensioenen wordt in toenemende
mate het bezwaar gevoeld, dat de normale
spanning tusschen salaris en pensioen af
neemt, hetgeen tot onbillijke verhoudingen
leidt tusschen het in dienst zijnde personeel
en de gepensionneerden.
In de practijk is reeds gebleken, dat bij
sterk opwaartsche beweging der conjunc
tuur de reeds toegekende pensioenen niet
op het oude peil gehandhaafd konden blij
ven. Gewezen zij op de overeenkomsten,
bekrachtigd bij de wet van 11 Juni 1921
waarbij de op 1 Januari 1920 loopende pen
sioenen met 40 pet. zijn verhoogd.
Omgekeerd dient thans op ruimere schaal
de mogelijkheid te worden geopend om de
pensioenen meer met het sterk gedaalde
prijspeil in overeenstemming te brengen,
den, als aanvangsdatum voor herleiding van
betalen van te hooge pensioenen wordt
voortgegaaii.
Wat de reeds Ingetreden loonsverlagin
gen aangaat, ligt het in de bedoeling, met
gebruikmaking van het voorgestelde arti
kel 80a, op den volgenden voet herziening
van de pensioengrondslagen te bevorde
ren.
Uitgegaan zal worden van de loonrege
ling van 1 Januari 1921, zoodat pensioenr
grondslagen of hetgeen daarvoor in aan
merking komt over tijdvakken vóór dien
datum in ieder geval buiten beschouwing
blijven, wijl het thans geldende loonpeil
nog aanmerkelijk hooger is dan het des
tijds geldende. Op dien grond zal tevens,
ofschoon het loonpeil van 1 Januari 1921
tot 1 Januari 1924 ongewijzigd heeft gegol
den, als aanvangsdatum voorherleiding van
pensioengrondslagen worden aangenomen
de daartusschen juist het midden houden
de datum van 1 Juli 1922. Zoodoende zal in
voldoende mate rekening worden gehouden
met den invloed dien de lagere loonen van
vóór 1 Januari 1921 op de berekening van
de in aanmerking komende pensioenen
hebben gehad.
De ingevoerde loonsverlagingen van 9
pet. per 1 Januari 1924, van 8 pet. per 1
April 1933 en van 4 pet. per 1 Mei 1934 zul
len tot één herleidingspercentage worden
verrekend, hetgeen dan zal bedragen voor:
a pensioensgrondslagen over tijdvakken
van 1 Juli 19221 Januari 1924 91/100x92/
100x96/100 van den vastgestelden pen
sioengrondslag of (afgerond) 81 pet.;
b. pensioengrondslagen over tijdvakken
van 1 Januari 19241 April 1933 92/100 X
96/100 van den vastgestelden pensioen
grondslag of (afgerond) 89 pet;
c. pensioengrondslagen over tijdvakken
van 1 April 1933—1 Mei 1934 96/100 van
den vastgestelden pensioengrondslag of
96 pet.
Van het vermelde onder a. zal alleen
worden afgeweken ten aanzien van de pen
sioenen, die uitsluitend worden berekend
naar den laatsten pensioengrondslag, in
welk geval als aanvangsdatum wordt aan
genomen 1 Januari 1921, omdat de genoem
de billijkheidsoverweging in dit geval niet
geldt.
Op de daarvoor in aanmerking komende
reeds toegekende pensioenen zal dan ge
kort worden een zoodanig bedrag, als het
betreffende pensioen minder zal bedragen
bij berekening met inachtneming van de
pensioengrondslagen of bezoldigingsbedra
gen, zooals zij nader geacht worden te zijn
vastgesteld.
Bij de bestaande groote inzekerheid om
trent de richting waarin het loonpeil zich
in de toekomst zal ontwikkelen, schijnt het
gewenscht aan de Kroon ook de beslissing
op te dragen over de vraag, of voortaan
in verband met in de loonregeling aange
brachte wijzigingen tot herziening van
staande mentaliteit. Voor het fuiven heeft
men nog voldoende over; voor het verras
sen van zijn kennissen met die kleine ca-
deaux, welke zoo typisch zijn voor de
genoemde feestdagen,, is geen geld meer
beschikbaar.
Zou men door een doelmatige propagan
da, ook bij de huisvrouwen dit euvel niet
eenigermate uit de wereld kunnen helpen?
Men kan het allicht probeeren; de kosten
van een dergelijke propaganda zijn, over
velen omgeslagen, niet groot.
pensioengrondslagen en tot korting of ver
hooging van loopende pensioenen behoort
te worden besloten. Niet alleen zal zoo
doende de mogelijkheid worden geopend
om bij de toepasing de noodige lenigheid te
betrachten, doch tevens ontstaat dan de
beste waarborg, dat in dit opzicht het ver
band tusschen de aanspraken van het ac
tieve personeel en van de gepensionneer
den niet uit het oog worden verloren. Aan-
geteekend zij verder, dat van de bepaling
alleen gebruik zal worden gemaakt bij al
gemeene en vrij belangrijke wijzigingen,
die in de loonregeling der spoorwegambte
naren zullen worden aangebracht.
Ten slotte zij er opgewezen, dat bij het
oordeel over de vraag, of en in hoever
pensioengrondslagen herziening behoeven
uitsluitend de loonregeling en de daarin
aangebrachte of nog aan te brengen wijzi
gingen als maatstaf wordt aangelegd.
Al blijven in zoover overwegingen ont
leend, aan de financieele positie bij het
Spoorwegpensioenfonds in beginsel buiten
beschouwing, nu blijkens de tweede weten
schappelijke balans van dat fonds een toe
neming van het tekort met ongeveer 49
millioen wordt becijferd, is hierin een re
den temeer gelegen om niet te blijven door
gaan met betaling van pensioenen, die,
naar hun koopkracht .gemeten, meer en
meer aan den hoogen kant geraken.
De voorgestelde regeling zal voor het
eerste jaar een vermindering van pensioen
last meerbrengen, die op ongeveer
1.400.000 wordt geraamd.
ARBEIDSOVEREENKOMST.
WETSWIJZIGING OVERWOGEN.
Bij het departement van Justitie is, vol
gens de „Volkskrant", de vraag in studie
of het gewenscht is, dat de wet gewijzigd
wordt met betrekking tot de opzegging
van arbeidsovereenkomsten.
Er wordt thans vanwege het departe
ment ter bekoming van feitelijke gegevens
een onderzoek inge&teld naar het aantal
gedurende de laatste twee jaar bekend ge
worden ontslagen, de daarbij in acht geno
men opzegging, enz.
DE CLEARING MET DUITSCHLAND.
Betalingscontingenten geregeld.
Deze week zijn te Berlijn besprekingen
gehouden voor de vaststelling van de beta
lingscontingenten, .welke voor de maanden
Januari, Februari .en .Maart van dit jaar
zullen gelden voorgoederen, welke via de
Nederlandsch-Duitsche clearing kunnen
worden betaald.
Met het oog opt-den achterstand in de
clearing was het noodig, een niet onaan
zienlijke verlaging^ der contingenten in te
voeren. Het was. derhalve ook noodig, de
betalingscontingenten, vaar die goederen,
waarvoor bij het handelsverdrag van 20
December j.l. hneveelheidscontingenten
waren bepaald, vast te stellen op een la
ger peil, dan het. maximum dat in het han
delsverdrag was voorzien.
De vaststellingder betalingscontingen
ten is op zoodanigé wijze geschied, dat de
uitvoer van goederen, afkomstig uit Ne
derland en de overzeesche gewesten, op
gelijke wijze werd getroffen, zoodat hier
geen verschuivingen plaats vonden.
Hetzelfde geschiedde ten opzichte van de
Nederlandsche landbouw en industrie, zoo
dat ook hier geen verschuivingen zullen
voorkomen.
Inlichtingen omtrent den omvang der
betalingscontingenten voor de verschillen
de artikelen zullen van Maandag af ver
strekt kunnen worden door het Crisisuit
voerbureau en door het Centraal Instituut
ter bevordering van het normaal handels
verkeer tusschen Nederland en andere lan
den. „Hbld."
EXAMENS MODERNE TALEN M.O.
Ook onderwijzers zullen examen moeten
doen in de theorie van onderwijs
en opvoeding.
Ingediend is een wetsontwerp tot intrek
king van art. 5 der wet van 25 April 1879.
Aan de memorie van toelichting wordt
het volgende ontleend:
Krachtens artikel 5 van de wet van 25
April 1879 zijn bij het afleggen van het
examen voor de akte A in de Fransche,
Hoogduitsche of Engelsche taal vrijgesteld
van het examen in de theorie van onder
wijs en opvoeding de bezitters der akte van
bekwaamheid als onderwijzer en bij het
afleggen van het examen voor de akte B
in een dier talen en haar letterkunde de
bezitters der akte van bekwaamheid als
hoofdonderwijzer. Dientengevolge behoeft
slechts een betrekkelijk klein deel der can-
didaten voor een akte van bekwaamheid
in die talen en paedagogiek en didactiek
te worden geëxamineerd, welke omstan
digheid er toe geleid heeft, dat dit onder
deel van het examen in het gedrang is ge
raakt en door een deel der commissiën
Pastoor Th. M. Beukers
te Leiden
Twaalf en een half jaar pastoor
der St. Petruskerk.
't Was in heit jaar '22, dat Z. Hoogw. Exc.
Mgr. J. A. Callïer tot nieuwen Pastoor der
St. Petrusparochie te Leiden benoemde
den toenmaligen Rector van het St. Joan
nes de Deo Ziekenhuis te 's-Gravenhage,
den zeereerw. heer Th. M. Beukers, Pas
toor van een groote stadsparochie met een
wonderschoone geschiedenis was voor den
toenmaligen Rector Beukers voorwaar
een ideaaL
Toch verwachtte men toen van den een-
voudigen, stillen en bescheiden Rector niet,
dat Hij zóó voor zijn zware taak geschikt
zou zijn. Menige krachtige en forsche voor
ganger had men gekend, de St. Petrus
parochie had „pastoors" gehad, die er we
zen mochten en die ver in den lande een
roemruchten naam droegen.
Doch Rector Beukers en vooifaeen kape
laan Beukers had getoond een ijverig pries
ter te zijn, die onopgemerkt en stil heel
veel zieleleed van anderen mocht verzach
ten, en die velen met onuitsprekelijk ge
duld wéér den vrede met God mocht terug
schenken.
Zoo kwam Hij hier in Leiden, maar nu
als Pastoor, nu als Herder van de groote
St. Petrusparoohie. En allen, die hem heb
ben gekend, en wij, die hem nu nog ken
nen, allen, zonder uitzondering, zullen het
eens zijn: Pastoor Beukers heeft aan alle
verwachtingen volkomen beantwoord al die
lange jaren door.
Maar niet alleen als Pastoor zijner pa
rochie, maar ook daarbuiten toonde hij
zioh een werker op verschillend gebied.
Als Reotor reeds leeraar in de schoone
Liturgische zang, zette hij die taak onver
moeid voort om aan de theologanten van
het Groot-Seminarie van ons Bisdom lief
de en kennis bij te brengen van de heer
lijke Gregoriaansdhe Gezangen.
Was Pastoor Beukers het niet, die aan
de oprichting der R. K. Hoogere Burger
school voor jongens in onze stad zulk een
geweldige stoot gaf, juist op het oogen-
blik, dat dit noodig was?
En niet alleen voor de meer gevorderde
jongelingschap toonde hij zich te interes
seeren op onderwijsgebied, maar èn voor
de jongens èn voor de meisjes zijner pa
rochie breidde hij de onderwijsinstituten
uit en verstevigde hij ze door zijn altijd
duidelijke en vakkundige voorlichting.
Ook de liefdadighed voor de armen had
in onze stad zijn bijzondere zorg. Kennen
we hem niet als de volijverige adviseur van
menige liefdadige instelling hier ter stede?
Maar het zou ons te ver voeren, als wij
alles moesten opnoemen in en buiten zijn
parochie, in en buiten de stad Leiden, wat
in dit 12 1/2 jarig pastoraat door Pastoor
Beukers is behartigd.
Zijn eigen parochianen vooral zullen het
vol dankbaarheid en toegenegenheid erken
nen. We weten wel, dat Pastoor Beukers
deze dankbaarheid nimmer heeff gezocht
en ze ook nu niet verlangt, maar we mogen
toch wel bij deze gelegenheid even met
een enkel woord daarop wijzen. Eere
aan wien eere toekomt.
Pastoor Beukers vain hart „ad muitos
atr.nos" voor Katholiek Leiden en voor Uw
zoo dierbare St. Petrusparochie.
G. M.
Pastoor Beukers is ten slotte bereid ge
vonden, om zijn jubileum op bescheiden
wijze te herdenken.
Morgen is er van 12.302 uur aan de
pastorie gelegenheid den Pastoor te compli
menteeren.
zelfs geheel wordt verwaarloosd.
in de laatste jaren de paedagogiek en de
Hierin is te minder te berusten, omdat
didactiek van het middelbaar onderwijs
eigen wegen hebben gevonden en er geen
aanleiding is om aan te nemen, dat iemand
die voor het onderwijs van de lagere
school voldoende is voorbereid, ook ver
trouwd is met de problemen* welke de
middelbare school stelt.
Het is daarom gewenscht, bedoeld arti
kel te schrappen, waardoor de verplichting
zal ontstaan om alle candidaten in de theo
rie van onderwijs en opvoeding te exami-
neeren. Dat door den aldus versterkten
waarborg voor een deugdelijke voorberei
ding der leeraren het onderwijs zal wor
den gebaat, zal geen betoog behoeven.
Indien deze wijziging reeds zou gelden
voor de in 1935 af te nemen examens, z
den de belanghebbenden daarmede niet
tijdig rekening kunnen houden. Voorge
steld wordt daarom, ze eerst 1 Januari 1936
te doen ingaan.
SPEKPRIJZEN.
De Nederlandsche Veehouderijcentrale
maakt bekend, dat de prijzen voor het door
haar in te nemen versche spek tot 26 Jan.
1935 ongewijzigd blijven.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIJF BLADEN WAARONDER GE
ÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD.
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herin
nerd, dat dit vanat heden ad 50 cent
betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De 84e Volkenbondsraadszitting geopend.
(2de blad).
De Belgische minister v. Cauwelaert af
getreden. (2de blad).
De uitslag van de stemming in het Saar-
gebied wordt eerst Dinsdagochtend bekend
gemaakt. (2de blad).
Nieuwe Nazi-activiteit in Oostenrijk?
(2de blad).
BINNENLAND.
Vermindering pensioenen spoorwegamb
tenaren. (1ste blad).
De clearing met Duitschland. (1ste blad).
Mengpercentage margarine verlaagd.
(lste blad).
Het gebouw der Overijsselsche Waterlei
ding Maatschappij te Zwollerkerspel heden
nacht door brand vernield, (lste blad).
Bij een ernstigen brand te Eernewoude
redt de bewoonster haar drie kinderen
door ze uit het raam te werpen. (Gem. Be
richten, 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De tweede dag van de Eur. biljartkam
pioenschappen te Den Haag. (4de blad).
Groote brand te
Zwollerkerspel
Het gebouw der
O verijs sel sche
Waterleiding Mij. uitgebrand
Hedennacht omstreeks half vier ontdekte
de heer Ir. Keiler, directeur der Overijs
selsche Waterleiding Maatschappij, brand
in het trappenhuis van het gebouw dier
maatschappij, Spoolderenk genaamd en ge
legen even over de grens van Zwolle in de
gemeente Zwollerkerspel.
De heer Keller, die in het gebouw woont,
ontwaakte door een ongewoon geluid. Hij
ging kijken en zag een vlam, welke hij
bluschte met een emmer water. Toen hij
daarna een onderzoek wilde instellen op
de tweede verdieping was deze reeds niet
meer te bereiken.
Onmiddellijk werd de brandweer van
Zwollerkerspel gewaarschuwd die met al
haar materiaal uitrukte en onder leiding
van den burgemeester van Zwollerkerspel,
den heer U. P. Cavaljé, het vuur met een
aantal stralen aantastte.
Op de tweede- en zolderverdieping woed
de het vuur hevig en in korten tyd stond
ook de eerste verdieping in lichter laaie.
Het dak stortte in en nu vatte ook het
gelijkvloersche gedeelte vlam. Behalve
een keuken en een kamer van de concierge,
die eveneens in het gebouw woont met
vrouw en kind, is het geheele gebouw na
genoeg uitgebrand.
Bijna de geheele boekhouding kon wor
den gered. Men vreest echter dat een aan
tal archiefstukken verloren is gegaan.
Om omstreeks acht uur was de brand
weer het vuur meester en kon met de na-
blussching worden begonnen. Dit werk zal
achter den geheelen morgen vorderen. Ge
bouw en inventaris waren verzekerd.
Omtrent de oorzaak van den brand deel
de ons de heer Keiler mede, dat deze moet
zijn ontstaan door een scheur in een dezer
dagen gereed gekomen nieuwe schoor
steen.
